10
Yunanistan Baþbakaný Kostas Karamanlis, Eylül Ayýnýn baþýnda, Yuna- nistan Cumhurbaþkaný Karolos Papulyas'ý ziyaret ederek, erken seçim için parlamentoyu feshetmesini istedi. Baþbakan Karamanlis erken seçim tarihi 1 olarak da 4 Ekim 2009'u verdi. Baþbakanýn bu kararý, Yunan kamuoyu tara- fýndan uzun zamandýr bekleniyordu. Özellikle 2007 yýlýnda baþlayan orman yangýnlarý ve Yunanlý gencin öldürülmesi olaylarýna ek olarak ardarda gelen ekonomik krizler Baþbakaný erken seçim kararý almaya zorlamýþ gözükmek- tedir. Modern Yunanistan'ýn tarihinde yaþadýðý hükümet bunalýmlarý, genel- likle askerî müdahalelerle sonuçlanýrdý. Nitekim toplumsal tepki, silahlý kuv- vetlerde birleþiyordu. Ancak, zamanla siyasallaþan ordu, taraf tutmaya, çý- karlarý doðrultusunda hükümetleri devirmeye ve kurmaya baþlamasý, ülke menfaatleriyle çoðunlukla ters düþmüþ ve Yunanistan'da onarýlmaz büyük bunalýmlara yol açmýþtýr. Bu makalenin konusu, darbeler sürecinde Yunan tarihinin tasviridir. Yunan Siyasî Düzeninde Önemli Kýrýlmalar, Darbeler 1. Goudi Ýsyaný Baðýmsýzlýðýný kazandýktan sonra,1897 yýlýnda Osmanlý’ya karþý kaybe- dilen küçük düþürücü savaþ, kamuoyunun bir bölümü tarafýndan ülke gele- ceðinin büyük bir girdaba girdiðinin göstergesi olarak algýlanmýþtý. Yunanis- tan'ýn ulusal onurun tekrar geri alýnmasý gerektiðine inanlarýn sayýsý artmaya Yunanistan’da Hükümet Bunalýmlarý (*) Dr. Murat Köylü (*) 21. Yüz Yýl Türkiye Enstitüsü Balkan-Kýbrýs Araþtýrmalarý Bölümü Baþkaný 1 3.9.2009, http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4620567,00.html [53]

Yunanistan’Da Hükümet Bunalımları

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Yunanistan’Da Hükümet Bunalımları

Citation preview

  • Yunanistan Babakan Kostas Karamanlis, Eyll Aynn banda, Yuna-nistan Cumhurbakan Karolos Papulyas' ziyaret ederek, erken seim iin parlamentoyu feshetmesini istedi. Babakan Karamanlis erken seim tarihi

    1olarak da 4 Ekim 2009'u verdi. Babakann bu karar, Yunan kamuoyu tara-fndan uzun zamandr bekleniyordu. zellikle 2007 ylnda balayan orman yangnlar ve Yunanl gencin ldrlmesi olaylarna ek olarak ardarda gelen ekonomik krizler Babakan erken seim karar almaya zorlam gzkmek-tedir.

    Modern Yunanistan'n tarihinde yaad hkmet bunalmlar, genel-likle asker mdahalelerle sonulanrd. Nitekim toplumsal tepki, silahl kuv-vetlerde birleiyordu. Ancak, zamanla siyasallaan ordu, taraf tutmaya, -karlar dorultusunda hkmetleri devirmeye ve kurmaya balamas, lke menfaatleriyle ounlukla ters dm ve Yunanistan'da onarlmaz byk bunalmlara yol amtr. Bu makalenin konusu, darbeler srecinde Yunan tarihinin tasviridir.

    Yunan Siyas Dzeninde nemli Krlmalar, Darbeler1. Goudi syanBamszln kazandktan sonra,1897 ylnda Osmanlya kar kaybe-

    dilen kk drc sava, kamuoyunun bir blm tarafndan lke gele-ceinin byk bir girdaba girdiinin gstergesi olarak alglanmt. Yunanis-tan'n ulusal onurun tekrar geri alnmas gerektiine inanlarn says artmaya

    Yunanistanda Hkmet Bunalmlar

    (*)Dr. Murat Kyl

    (*) 21. Yz Yl Trkiye Enstits Balkan-Kbrs Aratrmalar Blm Bakan 1 3.9.2009, http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4620567,00.html

    [ 53 ]

  • 2balamt. Byyen ekonomik kriz ve skntlar gidermek iin mevcut h-kmetin abalar yetersiz kalmt. Eski siyas kurulular, artan honutsuzluk

    3nedeniyle srekli zayflamaya balamt.

    23 Aralk 1909'da Albay Pamiko Zimvrakakidon nderliinde yaplan Goudi Hareketi(askeri darbesi), savatan birka yl sonra siyasete giren, Gi-rit'in ykselen yldz Eleftherios Venizelosu askeri ynetimin siyas dan-man yapmtr. Artk Yunanistan'da eski ve ypranm politikaclara yer

    4yoktu.

    Ancak,1911'den 1922 ylna kadar Yunanistan iin maceral geen on yl iinde, Politik Dram sahnesinde en nemli ahsiyet Venizelos, gnn kurtarma abas iinde olan ve stratejik perspektiften yoksun bir siyaseti

    5olarak belirmitir.

    2. 11 Eyll 1922 HareketiByk umutlarla hkmet bana getirilen Venizelosun, hrs ve tutku-

    lar yznden girdii Anadolu macerasndan yenilgiyle kmasnn Yunanis-tan'da yaatt hayal krkl ve fke lkede siyas alkantlara yol amt.

    Sakz Ordusu temsilcisi Albay Nikolas Plastiras ve Midilli ordusu tem-silcisi Stylianos Gonatas komutasnda oluturulan Devrimci Komite, yaat-lan Kk Asya yenilgisinin hesabn sormak iin 11 Eyll 1922'de harekete geti.

    Hkmet Bakan Protopapadaki Pietro 28 Austos'ta ve halefi Ba-bakan Nikolaos Triantaphyllakos 11 Eyll'de istifa etti. Midilli ve Sakz'-dan hareket eden donanma Atina'ya girerek, Atina'da Kral Konstantine'-den istifasn ve lkeyi terk etmesini istedi.

    Kral istifa etti ve talya'ya gnderildi. Kral olu II. George, kral iln edildi. Ancak isyanc askerler, daha nce istifa edip ayrlan Tmgeneral Theodoros Pangalos tekrar greve getirerek sivil hkmet kurulmas saladlar. Cumhurbakanlna da Krokidis getirildi. Ancak esas g

    6Devrimci Komite Bakan Albay Nikolas Plastiras'n elinde idi.

    Dr. Murat Kyl

    [ 54 ] 2 1 . Y Z Y IL E k im 2009

    2 TH-Veremis, Ordu Tarafndan Yaplan Mdahalelerin Yunan Siyassi Yaps Etkisi, Atina,1981 s. 343 TH-Veremis, Goulimis G. (ed.), Eleftherios Venizelos: Toplum, Ekonomi, Atina, 1987,s.234 Papakosmas, Yunan Siyasetinde Askeri Mdahaleler, Atina, 1990,s.115 KS. STRATIGOS, Yunanistan Kk Asya`da, Atina 1925, S.2

    6 Papakosmas, a.g.e, s.19

  • 3. Yunan Sava (1944-1955)1924-1935 yllar arasnda Yunanistan Cumhuriyet rejimi ile ynetildi.

    Karklklarn giderilememesi zerine 1935 ylnda bir halkoylamas yapld ve Yunanistan'da yeniden anayasal monari kuruldu.

    II. Dnya Sava srasnda nce talya, ardndan da Almanya'nn igaline urayan Yunanistan'da Kral Londra'ya Hkmet ise Kahire'ye snd. Yu-nanl yurtseverler II. Dnya Sava srasnda Alman igaline kar eitli direni rgtleri kurdular. Bunlar arasnda ne kan Ulusal Kurtulu Or-dusu (ELAS) sol, Hr Demokratik Yunan Ordusu (EDES) ise sa eilimliydi. Bu iki rgt Alman igal ordusuna kar etkili bir mcadele iine girdi.

    Alman ordusunun ekilmesinden sonra balayan Yunan i savann bi-rinci aamas 4 Aralk 1944'de balamtr. ELAS, Yunan Hkmeti tarafn-dan verilen ltimatoma uymad. Uymama gerekesi olarak ngiltere'nin Yu-nanistan'da Kral ve kralla birlikte sac bir diktatr ibana getirece-inden endie etmesini gsterdi.

    Bunun zerine Atina ve evresinde balayan silahl atma hafta ka-dar srd. Zaten ok gl olmayan ve SSCB tarafndan da desteklenmeyen

    21 . Y Z Y IL [ 55 ]E k im 2009

    Yunanistanda Hkmet Bunalmlar

    Demokratik Yunan Ordusu saflarnda savaan Makedon Partizanlar

  • ELAS'n siyasi organ EAM atekesi kabul etti. 12 ubat 1945'te EAM ile EDES anlatlar. Bu anlamaya gre tm direni rgtleri tek bir ordu iin-de birletirilerek demokratik seimler yaplacak (31 Mart 1946'da yapld ve solcularn seim boykotu nedeniyle katlm oran % 50'lerde kald) ve II. Dnya Sava srasnda Londra'ya kaan Yunan Kralnn Yunanistan'a d-np dnmemesi konusunda referanduma bavurulacakt. % 90 oy ile Yuna-nistan'da Kralln yeniden kurulmas kararlatrld.

    Yunan Sava'nn ikinci aamas, hkmetin kurulmas ve Kral'n Yu-nanistan'a geri dnmesiyle balamtr. 1946 ylnda Yunanistan'n kuzeyin-de ete savalar balad. nceleri etecilere kar bir sempati vard. Zayf merkezi hkmet, ekonomik durumun zayfl ve sosyal adaletsizlikler, kyllerin etecilere yardmn kolaylatrmt. Merkezi hkmet, dalk blgelerde savaan ve komnist devletten yardm alan etecilerle m-

    cadelede yetersiz kalyordu. etecilerin nderi konumundaki General Markos, 24 Aralk 1947'-de Geici Demokratik Yunan Hkmeti ad altnda bir hkmet kurdu ve 10 maddelik bir program iln etti. Bylece, Yunanistan'da merkezi Hkmetin kolay kolay ba edemeye-cei bir i sava balam oldu.

    sava 1948 ylnn balarnda sona ermise de ufak apl atmalar 1950'ye kadar devam etmitir. BM'nin ve Merkezi Hkmet'in, Yunan Sa-va'nn sona ermesinde pek etkilii olduu sylenemez. savan biti ne-denlerinden birincisi Kominform'dan atlan Yugoslavya'nn etecilere yap-t yardm kesmesi, ikinci nedeni ise ABD tarafndan yrrle konan

    7Truman Doktrini'dir.3. 21 Nisan 1967 Darbesi1967 genel seimlerinin ardndan, 21 Nisan 1967'de Albay Georgios

    Papadopulos, Tugeneral Stylianos Pattakos ve Nikolaos Makarezos cunta-s, kendilerine Ethnosotirion Devrimi diyen askeri birliklerle bir darbe

    8gerekletirmilerdir.

    Haziran 1963 'te Kral Paulos'la eitli konularda anlamazla den

    [ 56 ] 2 1 . Y Z Y IL E k im 2009

    Yunan Sava'nn ikin-ci aamas, hkmetin kurulmas ve Kral'n Yu-nanistan'a geri dnme-siyle balamtr.

    7 Truman Doktrini;1947 ylnda Amerika Birleik Devletleri Bakan Harry Truman tarafndan yrrle konulan Sovyet tehdidine kar ABD'nin Trkiye ve Yunanistan'da mali ve askeri yardm yapma politikasdr.8 Margarita Papandreu, Nightmare Atina, , Publisher Prentice-Hall (1970), s. 19

    Dr. Murat Kyl

  • Konstantinos Karamanlis'in'de istifa ederek lkeden ayrlmasndan sonra Yunanistan'da yeni bir siyas dnem balad. Kasm 1963 'teki seimlerin ar-dndan kurduu hkmetle gvenoyu alamayan Georgios Papandreu, u-bat 1964' te yeterli bir ounluk elde ederek Hkmetin bana geti. Yeni Hkmetin giritii reformlar ok gemeden tutucu evrelerin tepkisine yol at. Paulos'un lmyle Mart 1964'te tahta km olan olu II. Konstan-tinos, orduya solcularn szmasna gz yumduu gerekesiyle Temmuz 1965 'te Georgios Papandreu'yu grevden ald. Kraln bu tutumu byk lde Merkez Birliinin sol kanadna dayanarak nemli grevlere ykselen Georgios Papandreu'nun olu Andreas Papandreu'nun giriimlerinden kay-naklanyordu. Birbirini izleyen kararsz hkmetler dnemi lkedeki siya-sal Bunalm daha da derinletirdi. Sonunda seime gitmek zere oluturu-lan geici hkmet Nisan 1967'de bir askeri darbeyle devrildi.

    1967 sonbaharnda ordu, brokrasi ve ei-tim kurumlarnda byk apl bir tasfiye hareke-ti balatt. Aralk aynda silahl kuvvetleri ve hal-k, ynetimde bulunan cuntay devirmeye a-ran kral, giriiminin boa kmas zerine Roma 'ya kamak zorunda kald. Cuntann buna gs-terdii tepki General Georgios Zoitakis'i naipli-e, Albay Georgios Papadopulos'u da baba-kanla getirmek oldu. Bu arada siyasal tutuklu-lar iin karlan afla serbest braklan Andreas Papandreu lkeden ayrld. Gz hapsine alnan babas ise Kasm 1968 'de ld.

    Mart 1972'de Zoitakis'in yerine geen Papa-dopulos, cuntann Haziran 1973'te monariye son vermesinden sonra Cumhurbakanl g-revini stlendi ve sivil ynetime dn hazrlk-larn balatt. Halk arasnda destei zayflam olan askeri rejime itibar ka-zandrmak isteyen cuntann giriimleriyle 1974'te Kbrs' ta Enosis'e ynelik bir darbe dzenlendi. Ama darbenin ardndan Trk birliklerinin Kbrs'a kmasyla doan bunalm cuntann hzla kmesine yol at.

    Yunanistan'n Avrupa Birliine Girmesi1973 ylnda, uzun sredir Fransa'da yaayan Karamanlis deta bir me-

    sih gibi Yunanistan'a geri dnd. Hemen bir milli birlik hkmeti kuran Ka-ramanlis, Yeni Demokrasi Partisi'ni de kurarak seimlere gitti ve tek bana

    21 . Y Z Y IL [ 57 ]E k im 2009

    Halk arasnda destei za-yflam olan asker reji-me itibar kazandrmak isteyen cuntann giriim-leriyle 1974'te Kbrs' ta Enosis'e ynelik bir dar-be dzenlendi. Ama darbenin ardndan Trk birliklerinin Kbrs 'a kmasyla doan buna-lm cuntann hzla k-mesine yol at.

    Yunanistanda Hkmet Bunalmlar

  • iktidara geldi. Dorusu, Yunanllarn ac cunta tecrbesinden yararlanarak, halk ya ben, ya tanklar seenei ile kar karya brakp, halkn desteini arkasna ald. Halkn sesi, Tanr'nn fkesidir atasznden yola karak, poplizme ynelik bir kararla, Kbrs'taki Trk mdahalesini engelleme-dii, hatta dolayl destek verdii gerekesiyle Yunanistan'n NATO'nun as-

    9keri kanadndan ekildiini aklad.

    Karamanlis, demokratikleme srecini balatmakta gecikmedi. Kom-nist partisinin kurulmasna izin verdi. Askerin klaya ekilmesine alt ve Yunanistan'n 1967'de yarda kesilen Avrupa Birlii yolunu yeniden at. -yelik mzakereleri 1975 ylnda yeniden balad. Yunanistan, AB'nin kap-sn aldnda demokrasi asndan ve ekonomik adan Avrupa lkelerinin ok gerisindeydi. Yunanistan' garsonlar lkesi diye tanmlayan pek ok lke vard. Sanayi yok denecek kadar az, turizm geliri snrlyd. Binlerce Yunanl almak iin gurbete, Almanya'ya, ABD'ye gidiyordu.

    Siyas adan da hazr deildi. Yeni yeni e-mekleyen bir demokrasisi vard. Askerler yeni-den siyaset sahnesine kmak iin kk apl da olsa, baarsz da olsa baz teebbslerde bulun-dular. stelik Karamanlis'ten, lideri olduu Yeni

    Demokrasi Partisi'nden baka hibir siyesi lider, AB'ye scak bakmyordu.

    Mzakereler 5 yl srd. etin pazarlklar yapld. Yunanistan'n AB'ye girmenin faturasnn yksek olacan idrak etmesi zaman ald. Avrupa'y anlamas zaman ald.1980'de gsterdiinde Gayri Safi Milli Hslas 2 trilyon 86 milyar drahmi olan(1 Dolar=370 Drahmi) Yunanistan AB'ye yelik an-lamasn imzalad ve 1 Ocak 1981 tarihinden itibaren zenginler kulbne girdi. Yunanistan AB'ye giren ilk fakir ye oldu. Yunanistan 1982'de, NATO'nun askeri kanadna da geri dnd.

    1 Ocak 1981'de AB vatanda olarak uyanan Yunanllar, be yl kemer skmadan geliyorlard. Daha da birka yllna o kemerde yeni delikler aa-caklard. Grev dalgalar patlad. Pek ok orta direk irket iflas etti. ifti pe-riand. AB'den unu krpn unu ucuzlatn diye st ste ltimatomlar ge-liyordu. Piyasa Alman, Fransz, ngiliz mal rnlerle doldu.

    AB mucizesi 1985 ylndan sonra kendini iyice gstermeye balad. Papandreu, AB'nin savunucularndand artk. Atina'da, Selanik ve Girit'teki imar almalar, bu lkenin deieceinin ilk sinyalleriydi. Papandreu'nun

    9 Yorgo KRBAK, http://arsiv.ntvmsnbc.com/news

    [ 58 ] 2 1 . Y Z Y IL E k im 2009

    Karamanlis, demokratik-leme srecini balat-makta gecikmedi.

    Dr. Murat Kyl

  • eseri saylan Akdeniz Programlar sayesinde Yunanistan kabuk deitirmeye balad. Delors yardm paketi sayesinde de Yunanistan'a trilyonlar akt. Ati-na Brksel'e ne proje verse, maliyetin yzde 60'n, yzde 70'ini alyordu. Proje maliyeti biraz iirildiinde maliyetin yaklak tmn AB dyordu. Bugn ise gayri safi milli hslas 32 trilyon 11 milyar Drahmi olan Yunanis-tan, bu rakamn yzde 7-8'ni AB kasalarndan salyor. Yunanistan'n geen yirmi ylda ekonominin yan sra siyas kazanc da oldu. politikada gerek-ten salam bir demokrasi kuruldu. AB deta demokrasinin supab, Yunan-llar ise bugn AB'nin en hararetli savunucular haline geldiler.

    Karamanlis Hkmetini Erken Seime Zorlayan Olaylar 1. 2007 Orman YangnlarYaz aylarnda, kurak havada yarm adann 140 noktasndan birden ba-

    layan orman yangnlar lkede tam bir felakete yol amt. 60'dan fazla insa-nn ld, 200 bin hektardan fazla ormann yok olduu ve bir o kadar da doal hayatn tahrip olduu yangnlar karsnda hkmetin ald tedbirler kamuoyu tarafndan gnlerce eletirilmiti.

    Yunanistan Doal Hayat Koruma Dernei Bakan Dimitris Karave-

    21 . Y Z Y IL [ 59 ]E k im 2009

    Yunanistanda Karamanlis iin tedavle kartlan an pulu

    Yunanistanda Hkmet Bunalmlar

  • las'a gre, kan yangnlardan birka ay veya yl sonra bu alanlarn yerleime alabilme ihtimali, orman yangnlarndan kar salamay umabilecek baz

    10kiileri yangn karmaya tevik edebileceinin dnlmesine yol amt.

    2. 2008 Dnya Ekonomik Krizi Etkileri ve Aralk 2008 Atina Olaylar

    Hkmetin

    'de

    gencin sisteme

    AB'ye

    AB

    Kresel salamtr.

    2008 sonbaharnda yzn gsteren ve btn dnyay bir ekilde felce uratan kresel krizin etkileri, bir dier erken seim sebebi ola-rak yerini almtr. Mevcut durumda bile yeterli ekonomik dengelere sahip olmayan Yunan ekonomisindeki aklar; %6'ya varan klme, isizlik, genlerin gelecek beklentisindeki kayg, nne geilemeyen pahallk eko-nomik krizle krklenerek bymt.

    Bununla birlikte, Yunanistan'da 6 Aralk 2008 bir protesto gsteri-sinde 16 yandaki Aleksis adl gencin, gsteriyi kontrol etmek iin grevli, psikolojik sorunlar olan bir polis tarafndan ldrlmesi, ekonomik krizle birleen toplumsal olaylarn uzun sre devam etmesine neden oldu. Temel-de, hkmet kart gruplarca organize edilmi, hkmetin eitim konusun-da yapm olduu reformlara kar demokratik bir gsteri gibi balayan olay-lar, lmyle toplumda kar biriken fkeyi tetiklenmi, so-kaklar sava alanna dnmt.

    Bu olaylarn ncelikle Yunanistan'da ortaya kmas, Yunanistan'n eko-nomik ve siyas yapnn ok gl olmamas ve Avrupa'nn en zayf halkas olmasndan kaynaklanmasnn yan sra, zellikle Ortodoks Kilisesi'nin hal-kn sorunlarndan uzak yaamas da nemli bir etkendir.

    Yunanistan'n girmesiyle balayan ekonomik daralma, ticaret ha-yatn olumsuz ynde etkilemi, pahalllk ve alanlarn cretlerindeki d-klk toplumda geim skntsna ve yaam kalitesinin dmesine neden ol-mutur. Temel rnlerdeki fiyatlar, standardna gre artmasna ramen Yunan halknn % 25'ten fazlas, hatta kalifiye ilerde alanlar dahi, aylk

    111000 Euro snrnn altnda yaamlarn srdrmek zorunda kalmaktadr.

    ekonomik krizin geim sknts iindeki halkn zerinde olum-suz etkisi olaylarn uzun srmesini Dier Avrupa lkeleri gibi bu krize hazrlksz yakalanan Yunan Hkmetinin gerekli nlemleri almakta gecikmesi, toplumun hkmete kar gvensizliinin artmasna, gelecekle

    [ 60 ] 2 1 . Y Z Y IL E k im 2009

    10 www.milliyet.com.tr/2007/08/25/son/sondun10.asp11 Dr. Murat KYL, Yunanistan'da Hi Snmeyen Ate, 17 Aralk 2008, www.asam.org.tr.

    Dr. Murat Kyl

  • ilgili pozitif umutlarn azalmasna yol amtr. Bu nedenle lm ile artarak devam eden bu toplumsal tepki, ynetime kar toplumun sesi-nin ykselmesini gstermenin ifade ekli olarak alglanmakta idi.

    bir gencin

    Aslnda protestocularn, daha nceki pek ok eyleminin gerekele-rine benzer ekilde balam olan olaylar, bugn artk baka bir dzlem-de tartlyor. Bunun tek bir sebebi var: Kresel ekonomik krizin Yuna-nistan' etkisi altna almas. Gelimeleri tersten okuduumuz takdirde u sonuca ulamamz mmkn, eer kresel ekonomik kriz yaanmyor ve Yunanistan ekonomisi son 25 yln en byk alkantsn hissetmiyor ol-sayd, o zaman protestocularn eylemleri snrl, ksa sreli ve belki de ta-mamen etkisiz kalacakt. Bugn protestolara destek veren Yunan halk,

    12tam tersine olaylar bastrmaya alan Hkmet'e destek olacakt.3. 2009 Orman Yangnlar Bu olumsuzluklara ek olarak yarm adann 2006 yazndan sonra kan

    yangnlarla kavrulmas ve hkmetin bu yangnlar nlemedeki beceriksizli-i, halkn ve aydn kesimin Yunan Hkmetine kar gveni kaybolmasna yol amtr. Aydnlar bunu her platformda beceriksizlik olarak nite-lendirerek sulamaya baladlar.

    t p

    Sonu

    Atina niversitesi arih rofesrlerinden Antonis Liakos yangnlar ko-nusundaki eletirel makalesinde, bu yangnlar karsnda Yunan Hkmeti-nin beceriksizliine kar toplumsal kayglar yanstmasnn nemli olduuna dikkat ekiyor ve Yunanistan'da gemi yllardan beri meydana gelen korkun, ykc orta ve byk boyuttaki yangnlar; bitki rtsnn fiziksel imhasyla, yaam kalitesi drmektedir. Bu ar ihmallerin faturas-nn imdi pein dyoruz, sonra da ocuklarmz demeye devam edecek-lerdir. lke, srekli betonlaarak bozulmaktadr. Bir hkmetin ncelikli grevi lkeyi korumaktr. Bu sadece savunma harcamalarn artrmakla olmaz. Tekrarlanan bu tehditte kar kullanlabilecek yeteri kadar uak, helikopter ve nleyici ekipman alnamaz myd?, diyordu.

    AB'nin, hibir istikrar programn uygulayamayan Yunanistan, bu ar sorumluluu daha fazla tayamayacan kamuoyuna aklamak zorunda kalm olmas, bir talihsizlikten ok, gelecekte doabilecek daha fazla

    21 . Y Z Y IL [ 61 ]E k im 2009

    12 Do. Dr. ar ERHAN, Yunanistan'daki Olaylar 'Kresel Feodalizm'in Habercisi mi?, Trkiye gazetesi, 23 Aralk 2008.

    Yunanistanda Hkmet Bunalmlar

  • sorunun sorumluundan kamas anlamna gelmektedir.

    geleceini, refaha karmak iin salam programlar ve hedefler koyma becerisini gsteremedii ve lkeyi belirsiz bir srkledii-nin bilincini tamaktadr.

    Erken seim kararna en ok sevinen PASOK ve taraftarlar olmu-tur. Bugn yaplan kamuoyu yoklamalarnda PASOK yaklak %5,5-6 ora-nnda nde olduu gzkmektedir. Bu gn Yunanistan'da yaanan hk-met bunalm, her lkenin zaman zaman yaayaca trden bunalmlara ben-zese de halkn honutsuzluunu dindirecek trden olmad muhakkak. Halk, Yeni Demokrasi Partisinin sorunlar zemeyeceine inand gibi, dier parti PASOK'unda farkl bir politika izleyeceine inanmamaktadr.

    Sonu olarak, mevcut siyas duruma bakldnda Yunanistan'n yakn geleceinde istikrarl bir gzkmemektedir. Bu seimler, sadece lkede ykselen tansiyonu biraz olsun drmeye, muhalif basky azaltmaya ynelik bir zaman kazanmadan teye gemeyecektir. im-dilik, iktidar, muhalefet ve toplum ilikisini btnleyen tablo bunu gster-mektedir.

    lkede siyas istikrarn tekrar kazanlmas; kurumlar arasndaki uyumun glenmesi, ekonomik gstergelerin ykselie gemesi, yeni kurulacak h-kmetin toplumun nne koyaca ve gelecekte kararllkla uygulayaca zmleri ieren siyas programa bal olacak gibi grnmektedir. Bu programn uygulanmasn, sadece bir iktidar sorunu olarak grmemek ge-rekir. Bu program ancak, bata kilise olmak zere toplumun tm dinamik-leri, sivil toplum rgtleri ve temel kurumlar ile birlikte seimlerden sonra muhalefete decek partinin destei ile baarya ulaabilir. Aksi takdirde, bu programn baars uzun yllar almas muhtemeldir. Bu sre iinde ise, lke-de olacak toplumsal olay ve ya doal afetlerde siyas kadrolar talanacak, dolaysyla istikrar her seferinde yara alacaktr.

    Babakann er-ken seim aklamas ise, 5 yl iinde kendisine iki kere emanet edilen Yuna-nistan'n

    gelecee

    hkmet kurulma olasl

    [ 62 ] 2 1 . Y Z Y IL E k im 2009

    Dr. Murat Kyl