9911 بهارم، ودو چهاردهم، شماره پنجاهسال / فصلنامه حقوق پزشکی 209

Ethical Effects of the Reception of Assisted Suicide in Iranian Law

Somayeh Lashgari1, Hasan Asadi

2

Abstract

Background and aim: Today, the topic of Euthanasia and one of its

variants, it means assisted suicide, has caused a lot of controversy in the

legal circles of the world. Assisted suicide is used as a way to end the natural

life of incurable patients. This article seeks to investigate the ethical effects

of assisted suicide by a consequentialist approach in Iranian law.

Method: This article that using a descriptive-analytical approach and

relying on documentary and library sources, has focused on the issue of

assisted suicide from the moral point of view and especially from the

viewpoint of the Holy Qur'an, traditions and Islamists.

Results: The most important findings of the present study are the

disagreement of assisted suicide From Islamic perspective and assisted

suicide in the West. One of the most important effects of assisted suicide

acceptance is a clear violation of religious rules and social rights of patients

and olds.

Conclusion: Acceptance of assisted suicide can promote non-

responsibility between medical community and the prevalence the mistrust

in the community. Also the opportunistic view of Islamic law towards

patients also takes its place to a threatening one, that Instead of caring of

uncured patients, they are released into various forms of society and also it

destroys suicide ugly.

Keywords

Euthanasia, Assisted Suicide, Islamic Ethics, Uncured Patients,

Jurisprudence

1. Ph.D. Student in Department of Jurisprudence and Principles of Islamic

Law, Varamin Pishva Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2. Assistant Professor Department of Jurisprudence and Principles of Islamic

Law, Varamin Pishva Branch, Islamic Azad University, Iran.

(Corresponding author) Email: asadihasan171@gmail.com

Article Original Received: 18 Sep 2019 Accepted: 20 Jan 2020

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 210

Please cite this article as: Lashgari S, Asadi H. Ethical Effects of the

Reception of Euthanasia in Iranian Law. Iran J Med Law 2020; 14(52): 209-

229.

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911 بهارم، ودو چهاردهم، شماره پنجاهسال / فصلنامه حقوق پزشکی 211

شده در حقوق ایزان آثار اخالقی پذیزش خودکشی مساعدت

1سمیه لشکزی

2حسه اسدی

چکیذه

،ؿذٷ یٴی خٶد٣ـی ٯؼبذت ،ی اص اٳٶا آٱٶهٶ آتبٳبصی ٵ ی٤ٯ اٯشٵصٷسمینه و هذف:

ای ٴٶاٱ ؿیٶٷ ثٸؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت .بد ٣شدٷ اػتٹبی صیبدی دس ٯحب٪ ح٠ٶی خٺبٱ اید خٴدب٩

ثب سٵی٤شدی ایٲ ٯ٠ب٫ٸ . ٧یشد ٯیٯٶسد اػتبدٷ شاس دادٱ ثٸ حیبت جیی ثیبساٱ الالج ثشای پبیبٱ

ایشاٱ اػت. ح٠ٶ آٱ دس شم پزیشؽ ؿذٷ دس ـی ٯؼبذتآثبس اخالی خٶد٣ تح٬ی٪دسكذد پیبٯذ٧شا

،ای تح٬ی٬ی ٵ ثب ت٤یٸ ثش ٯٴبث اػٴبدی ٵ ٣تبثخبٳٸـ ٧یشی اص سٵؽ تٶكیی ٯ٠ب٫ٸ حبهش ثب ثٺشٷ : روش

ؿذٷ سا اص ٯٴش اخالی ٵ ٯخلٶكب اص دیذ٧بٷ شآٱ ٣شیٮ، سٵایبت ٵ ٯٶهٶ خٶد٣ـی ٯؼبذت

دٷ اػت.ؿٴبػبٱ ٯٶسد تٶخٸ شاس دا اػال٭

اص ٯٴش اخال ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتذ٭ ٹخٶاٳی ی پظٵٹؾ حبهش، ٹب ٸتشیٲ یبت ٯٺٮ :ها هیافت

تبی دس شة اػت. ٹچٴیٲ ٳ٠ن آؿ٤بس ٶاذ ؿشی ٵ ح٠ٶ اخ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتثب اػالٯی

اػت. ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتتشیٲ آثبس پزیشؽ ثیبساٱ ٵ ػب٫ٴذاٱ اص ٯٺٮ

٧شیضی خبٯٸ پضؿ٤ی ٵ ذ ٯؼؤٵ٫یتتٶاٳ ٯی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتپزیشؽ زی:گی نتیجهبحث و

٧شایبٳٸ ح٠ٶ اػالٯی ٳؼجت ثٸ ثیبساٱ اتبدی دس خبٯٸ سا داٯٲ ثضٳذ. ٹچٴیٲ ٳ٨بٷ شكت سٵاج ثی

ٹبی ٯخت٬ی دس ٣ٸ ثٸ خبی ٳ٨ٺذاسی اص ثیبساٱ الالج دس ب٫ت دٹذ ٯیخبی خٶد سا ثٸ ٳ٨بٷ تٺذیذآٯیض

ثشد. ٵ ٵ ٹچٴیٲ جح خٶد٣ـی سا ٳیض اص ثیٲ ٯی ؿٶٳذ ٯیسٹب خبٯٸ

واژگان کلیذی

ثیبساٱ الالج، ٠ٸ، اخال اػالٯی، ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتآتبٳبصی،

شی ٠ٸ ٵ ٯجبٳی ح٠ٶ اػالٯی، ٵاحذ ٵساٯیٲ پیـٶا، داٳـ٨بٷ آصاد اػالٯی، تٺشاٱ، ایشاٱ. . داٳـدٶی د٣ت1

تٺشاٱ، ایشاٱ. )ٳٶیؼٴذٷ ٯؼؤٵ٩( اػتبدیبس ٧شٵٷ ٠ٸ ٵ ٯجبٳی ح٠ٶ اػالٯی، ٵاحذ ٵساٯیٲ پیـٶا،. 2

Email: asadihasan171@gmail.com

30/10/1398 :مقاله پذیزش یختار 27/6/1397 :مقاله دریافت تاریخ پظٵٹـی :مقاله نوع

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 212

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

مقذمه

دس ٯشم ٯؼبئ٪ ٵ سٵیذادٹبی ی ٯخت٬ ح٠ٶی ٵ اخالی ٹٶاسٷٹب ٸاٱ دس شكبٳٶٳ٨زاس

ٹب ٯ٤ٲ اػت ثٸ ٯثبثٸ ی٢ شكت ت٠٬ی ؿٶٳذ ٵ ثٸ د٫ی٪ ای شاس داسٳذ. ثشخی اص ایٲ سٵیذاد تبصٷ

شخٶسداس ػبص٧بسی ثب ؿشایي شٹٴ٨ی، ح٠ٶی ٵ ت٠ٴیٴی ی٢ خبٯٸ اص دسخٸ ٯ٬ٶثیت ثبالیی ٳیض ث

تی آثبس اخالی ٴٶاٱ ٳٶی تٺذیذ ٵ چب٫ؾ ت٠٬ی ؿٶٳذ ٵ ح ٴذ ثٸتٶاٳ ٯیثبؿٴذ. ثشخی دی٨ش ٳیض

خبی ث٨زاسٳذ. ثٴبثشایٲ دس ثشسػی ٵ پزیشؽ ٶاٳیٲ ثشی اختبی ٵ شدی ٹب ٷٳبٯ٬ٶثی دس حٶص

سٵایی ٵ ٳبسٵایی ٹشی٢ اص ٶاٳیٲ سا ثشحؼت اخال ح٠ٶی ٵ ٯذٳی، اك٪ اػبػی ایٲ اػت ٣ٸ

ٯٴش، ثشخی ٶاٳیٲ ٵ ٶاذ ٯ٤ٲ اػت دس ی٢ بٯٸ ٯٶسد تٶخٸ شاس داد. اص ایٲاختبی آٱ خ

ذ ٵ ثشخی دی٨ش ٳیض ٯ٤ٲ اػت ثٸ ؿذت تٶػي خبٯٸ اص اجب٩ ٶٯی ثبالیی ثشخٶسداس ثبؿٴ

ح٠ٶی ٵ اخالی ثبؿٴذ، یٹب ٷت ٯضثٶس ٯخلٶكب ا٧ش دس حٶصٯٶهٶبخبٯٸ شد ٵ ٳی ؿٶٳذ.

ذ ثٸ ٯثبثٸ صیش پب ٧زاؿتٲ تٶاٳ ٯیی ٹؼتٴذ ٣ٸ ذ٭ تٶخٸ ثٸ آٳبٱ داسای آثبس ٵ تجبت ٯخت٬

ٶاذ ؿشی ٵ ح٠ٶی ی٢ خبٯٸ ٳیض ت٠٬ی ؿٶد.

ؿذٷ ٵ ٯؼتحذثٸ دس صٯبٳٸ ٣ٴٶٳی پضؿ٤ی ی٤ی اص ٯٶهٶبت ٯشح ؿذٷ ؼبذتخٶد٣ـی ٯ

اػت ٣ٸ ثب ا٫ٺب٭ اص ٶاٳیٲ شثی، ٯذتی اػت ٯحب٪ پضؿ٤ی ٵ ح٠ٶی ٣ـٶس ایشاٱ سا ٳیض تحت

ثٸ پضؿ٤ی ٣ٸ ی٤ی اص اٳٶا آتبٳبصی )ٯش٥ آػبٱ( ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتتأثیش شاس دادٷ اػت.

ذت پضؿ٢ ثشای پبیبٱ دادٱ ثٸ صٳذ٧ی ثیبس اص سٵی تشحٮ ٵ سٵد، ثٸ ٯٴبی ٯؼب ؿبس ٯی

، ٣ٴٴذ ٯیدػت ٵ پٴدٸ ٳش٭ الالج ٯـ٤التد٫ؼٶصی اػت. دس ٵا ایٲ سٵؽ ثٸ ثیبساٳی ٣ٸ ثب

ٹبی دی٨ش یب سٵؽ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتدٹٴذ. تب ثٸ حیبت خٶیؾ پبیبٱ ٣ٴذ ٯی٢٣

ثٸ ٴٶاٱ ی٢ سٵؽ بٳٶٳی ٯٶسد پزیشؽ شاس اص خ٬ٸ ٹ٬ٴذ ،آتبٳبصی دس ثشخی ٣ـٶسٹبی اسٵپبیی

حب٩، دس خبٯٸ ٯب ثٸ د٫ی٪ س حبیت اص آٱ ٵخٶد داسد. ثب ایٲ٧شتٸ اػت ٵ حتی ٶاٳیٴی د

ی ٯجتٴی ثش ٳلٶف ؿشی ٵ ٠ٺی خبیی ثشای پزیشؽ ایٲ بٳٶٱ ٵخٶد بٳٶٳ٨زاستؼ٬ي ٠ٸ ٵ

یٹب ٸخٴج تب حذی ٳؼجت ثٸ ای ٳٸسایب خشائٮٵ بٳٶٱ چٴبٳ٤ٸ بٳٶٱ ٯدبصات اػالٯی ٹٮ، ٳذاسد

دس بٳٶٳ٨زاس ٳ٨بٷ ثب كشاحت ثبیذ ٧ت ثٸ جبست دی٨ش،اٳذ. ٯخت٬ ایٲ ٯٶهٶ تٶخٸ ٳـبٱ دادٷ

ٯٶ ٧شدیذٷ، ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتدیٴی ٵ ٠ٺی ثش حشٯت ایٲ صٯیٴٸ ثب ت٤یٸ ثش ٯٴبث

ٯٶسد تأ٣یذ شاس ٳیض بٱؿٴبػ ا٬ت ٠ٺب ٵ اػال٭ یٵهٶح دس آسا ایٲ ٯٶهٶ ثٸ ٹبٳ٨ٶٳٸ ٣ٸ

٧شتٸ اػت.

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 213

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

ثب پضؿ٤ی سا ؿذٷٯؼبذت خٶد٣ـی ی اخالیٹب ٸپظٵٹؾ حبهش دسكذد اػت تب خٴج

ثش ایٲ ح٠ٶ داخ٬ی ایشاٱ ٯٶسد تٶخٸ شاس دٹذ. ٵ دس چبسچٶة شآٱ، آیبت ٵ سٵایبت ٳ٨بٹی ثٸ

اص ٯٴش ٷؿذ خٶد٣ـی ٯؼبذتآثبس اخالی ػؤا٩ اك٬ی پظٵٹؾ حبهش ایٲ اػت ٣ٸ اػبع،

ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتدس كٶست پزیشؽ ؿٴبػبٱ ٣ذا٭ اػت؟ ٵ ٫ٸ ٠ٺب ٵ اػال٭آیبت شآٱ، اد

دس ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتثب تٶخٸ ثٸ حشٯت چٸ تجبت ٵ آثبس ٯٴی ثش ایٲ بٳٶٱ ٯتشتت اػت؟

ٵ ٹچٴیٲ تأ٣یذ « آتبٳبصی» ٳی ٵ حشٯتٵ حتی ثبالتش اص آٱ ٶاٳیٲ داخ٬ی ٵ ٠ٸ ؿیی

ی اخالی ایٲ ٯٶهٶ ٹب ٸؼبٳی اٳؼبٱ، هشسٵت داسد تب خٴجح ٣شاٯت ٳی اػالٯی ثش ٹب ٷآٯٶص

اخال شدی ٯٶسد ثشسػی شاس ٧یشد. ثٸ ایٲ د٫ی٪ ٣ٸ دس كٶست ٬ت اص آثبس اخالی ایٲ بٳٶٱ،

دیٴی ٵ ػ٤ٶالس ٵ دیشی ٳخٶاٹذ پبییذ ٣ٸ ٶاٳیٲ یش ٧یشد ٯیاختبی ٯٶسد تٺذیذ خذی شاس ٵ

ٹبی ٯخت٬ی اص خ٬ٸ . ٶاٳیٲ ٯضثٶس ٯ٤ٲ اػت دس ب٫تضیٲ ٶاٳیٲ ٳبة دیٴی خٶاٹٴذ ؿذخبی٨

٧ش ؿٶٳذ. ثٴبثشایٲ ٳؼبٱ ثٸ كٶست ی٢ ثبٵس ٶٯی خ٬ٶٷح آصادی اٳتخبة ٵ خٶدٯختبسی ا

ٳیبصٹبی هشٵسی خبٯٸ اػالٯی اػت.ثشسػی آثبس ٵ تجبت اخالی ایٲ ٯٶهٶبت ی٤ی اص

تعاریف و مفاهیم

تاناسیا ـ1

ٶس ٬٣ی تحت ی ٯش٥ آػبٱ اػت ٣ٸ ثٸٹب ٷؿیٶ اؼب٭ی٤ی اص ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت

. ؿٶٳذ ٯیٯشح «اٵتبٳبصی»ٴٶاٱ

اكالحی یٶٳبٳی ٵ ثش٧شتٸ اص ٯبٹیٮ سایح دس یٶٳبٱ «اٵتبٳبصای»اص ٯٴش سیـٸ ٫ٶی،

، «اٵتبٳبصی» ت، ٵاطٷدس ٫ دس تشی ایٲ ٵاطٷ دس ثشخی تح٠ی٠بت چٴیٲ آٯذٷ اػت: ثبػتبٱ اػت.

دس صثبٱ اٳ٬٨یؼی اػت. Euthanasia ، ت٬ بسػی«یٶٳبصیب»، «ٶتبٳبصیی»، «آتبٳبصی»، «اتبٳبصی»

ـت ؿذٷ اػت ٵ دس ٯ ،ثٸ ٯٴی ٯش٥ Thantos ٵ ی خٶةثٸ ٯٴ EUاص دٵ ٬٣ٸ خٶد ایٲ ٵاطٷ

٠بٳٸ، ت٪ اص ٣ـی جی، تؼشی دس ٯش٥ ٯحتوش، ٯش٥ ٯـبسػی ثٸ ثیبس٣ـی ثب تشحٮ، ثیبس

٧شدیذٷسٵی تشحٮ، ٯش٥ خٶدخٶاػتٸ، ثٸ ٯش٧ی، ٯش٥ آػبٱ، ٯش٥ ساحت ٵ ٯش٥ ػیذ تشخٸ

ی ٹب ٸتٸ ثٸ د٫ی٪ جح راتی ٵاطٷ، تشخا٫ج ،داسای ثبس ٯٴی اػت ی اسائٸ ؿذٷٹب ٸ٣ٸ ثشخی تشخ

دیذ، ا٫ ا٫یؼیش، ا٫ٶت ٱ ٹٮ ٵاط٧بٱ ا٫ٶتبثص ٯٴی تشخیح داسد. ٳٶیؼٴذ٧بٱ شة آٱ ثب ثبس

(. 1)اٳذ ا٫شحٸ سا ثٸ ٣بس ثشدٷ ٮ ٵ سكبكٸا٫شحی ا٫شحٸ، تیؼیش ا٫ٶت، ا٠٫ت٪ ا٤٫شیٮ، ٯٶت ا٫ٶت

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 214

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

دس اكالح ٳیض ٵاطٷ اتبٳبصی داسای ٯٴبٹبی ٯخت٬ی اػت ٣ٸ ب٫جب ی٢ ٯٺٶ٭ سا ثٸ رٹٲ

ی ح٠ٶی ٹب ثشاٳ٨یض اػت ٵ دس ٳب٭ ػبصٳذ. ٯٺٶٯی ٣ٸ ا٫جتٸ ثؼیبس چب٫ـی ٵ ٯدبد٫ٸ ٯتجبدس ٯی

اتبٳبصی سا ثٸ . دس ٹش كٶست اػت پزیشتٸكٶست ٹبی ٯخت٬ی تبثیش ٵ ثشداؿت ٳؼجت ثٸ آٱدٳیب

(. 2)اٳذ ( تشخٸ ٣شدٷEasy Deathٯٴبی ثٸ ٯش٧ی، ثٸ ٯشدٱ، ٯش٥ خٶة یب ٯش٥ آػبٱ )

ت٪ اص سٵی »، «ت٪ اص سٵی تشحٮ»ثب ٴبٵیٲ دی٨شی ٹچٶٱ ٳیض ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت٧بٹی

.ؿٶد ٯیؿٴبختٸ « اتبٳبصی»ٵ « یشیٲٯش٥ ؿ»، «ٯش٥ آسا٭»، «ٯش٥ ػجض»، «ؿ٠ت

اص ایٲ ٯٴش، .(3) سٵد آٯیض یب ٯش٥ آػبٱ ثٸ ٣بس ٯی اتبٳبصی ثٸ ٯٴبی ت٪ تشحٮثٸ ٹش حب٩،

ت ثشای ثیبس ٵ ٳٶی ٢٣ ٵ ٯؼبذٯٴب ٣ٸ ثذیٲ .ؿٶد ٯیی اخالی ٳیض ٹب ٸاتبٳبصی داسای خٴج

٣ٸ ثٸ دالی٪ ٯخت٬ اص اداٯٸ حیبت ٳباٯیذ ؿذٷ اػت ٵ خٶاٹبٱ دؿٶ ٯییب ؿخلی ٯحؼٶة

اص ٹشچیض دس ٯحب٪ پضؿ٤ی ٯشح حیبت خٶیؾ تٶػي ؿخق دی٨شی اػت. ایٲ ٯٶهٶ ثیؾ

ب٩ ٣ٸ ثٸ ٯٴبی ٯؼبذت پضؿ٢ )ثٸ اؿ٤ب٩ ٯخت٬ داٵ٬جبٳٸ، اخجبسی، ب٩، یش ؿٶد ٯی

دس كٶستی ٣ٸ پضؿ٢ خٶد ٴٶاٱ ٯثب٩، دٹذ. ثٸ ت ٣ٸ ثٸ حیبت خٶیؾ پبیبٱٵ...( ثٸ ثیبس اػ

دس اختیبس آٯیض ٯؼت٠یٮ اػت، اٯب ا٧ش ٵػبی٪ خٶد٣ـی سا ٭ ثٸ ٣ـتٲ ثیبس ٳبیذ، ت٪ تشحٮاذا

(.3)ٯؼت٠یٮ اػت آٯیض یش اٵ شاس دٹذ، ت٪ تشحٮ

ذ اٳتٶ ٯیی ٯخت٬ی داسد ٵ ٹب ٸٯٺٶٯی ٬٣ی ٵ شا٧یش اػت ٣ٸ خٴجصی، ٳبتبا ٣ٸ ایٲدس ٳٺبیت

ب٩ صی ٳبتبٳبصی ب٩ اخجبسی، آتبداٵ٬جبٳٸ، آ ٳبصی ب٩ یشتبٳبصی ب٩ داٵ٬جبٳٸ، آتباؿبٯ٪:

ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت. ثٴبثشایٲ ثبؿذ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٯؼت٠یٮ ٵ آتبٳبصی یشب٩، یش

ثٸ ٱ پضؿ٤ب: ؿٶد ٯیثیبٱ ٣ٸ دسثبسٷ آٱ اػت ؿٴبػبیی ٴٶاٱ ی٤ی اص اٳٶا آٳبتبصی بث٪ ثٸ

ااٹذ« ٲیشیٯش٥ ؿ»ٹب ثٸ آٱ یجبست ثٸ ٵ ٣ٸ ٯش٧ـبٱ ساحت ثبؿذ ٣ٴٴذ ٯیٹب ٢٣ اٳؼبٱ

پضؿ٢ ثٸ كٶست ب٩، دسثبسٷ ثیبسی ٣ٸ ارٱ ثٸ ت٪ ٹچٴیٲ دس ٯٶاسدی ٣ٸ. (4) ٣ٴٴذ ٯی

ٵ چٴبٳچٸ ارٱ ٯ٠تٶ٩ ؿٶد ٯی ٳبٯیذٷ٩ ب٬جبٳٸ ٵدادادٷ اػت، اذا٭ ثٸ آتبٳبصی ٳبیذ، اتبٳبصی

(. 5)داٵ٬جبٳٸ خٶاٹذ ثٶد ٠ٶد ثبؿذ، ٯٶسد اتبٳبصی یشٯ

ثب تٶخٸ ٹبی ح٠ٶی ٯٴبی ی٤ؼبٳی ٳذاسد ٵ ٯش٥ ؿیشیٲ دس ٹٸ ٳب٭ثبیذ اضٵد، اكالح

اصحتی ایشاٱ اص خ٬ٸ دس ح٠ٶ ،ای اص ٣ـٶسٹب ثٸ ٳب٭ ح٠ٶی حب٣ٮ ٵ ٶاذ ٯٶهٶٸ دس پبسٷ

ی ٹب ٸآٱ ثب ت٪ دس ایٲ اػت ٣ٸ اص خٴجتبٵت ٴٺب ت ٵ ؿٶد ٯیآٱ ثٸ ٴٶاٱ ت٪ ٳیض اػتٴجبى

.٧شدد ٯیٵسصاٳٸ ثٸ ٯش٥ ی٢ اٳؼبٱ ٯٴدش اخالی ٵ ٯؼبذت

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 215

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

شذه خودکشی مساعذت ـ2

ی٤ی اص ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتاتبٳبصی داسای اٳٶا ٯخت٬ی اػت ٣ٸ ٹبٳٶس ٣ٸ ٧تٸ ؿذ

٧یشد، ثش ایٲ ٯٶهٶ ٳب٭ ٯی پضؿ٤ی ٳیض ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت٣ٸ ب٫جب ٹبػت. ایٲ اكالح آٱ

خٶد٣ـی ٯش٥ ی٢ ثیبس تٶػي ؿخق دی٨شی اص خ٬ٸ پضؿ٢ ٯیؼش ؿٶد. ٣ٴذ ٣ٸ دال٫ت ٯی

آٵس سا ثشای ثیبس ثٸ ٯٴبی آٱ اػت ٣ٸ پضؿ٢ یب ٹش شد دی٨شی، داسٵٹبی ٯش٥ ؿذٷ ٯؼبذت

اػت. دس ایٲ ٹب خٶد٣ـی داٳذ لذ ثیبس دس اػتبدٷ اص آٱ ٣ٴذ، دس یٲ حب٩ ٣ٸ ٯی شاٹٮ ٯی

ثب (. 6)اػت ٹبی پضؿ٤ی ٯضاحٮ یب ثیٺٶدٷ حب٫ت، ٳیت پضؿ٢، ٣بٹؾ دسد ثیبس یب دسٯبٱ

٣ٸ ایٲٵ اص ایٲ خٺت ثٸ د٫ی٪ ؿٶد ٯیت ثٸ ٯش٥ ثیبس ٯٴدش ایٲ حب٩، ایٲ ٯؼبذت دس ٳٺبی

. ؿٶد ٯیاص آٱ یبد ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت ٴٶاٱ ؿ٢ ٳیض دس ٯٶهٶ ت٪ دخی٪ اػت ثٸپض

ی٢ ٳٶ اص آتبٳبصی اػت ٣ٸ ثب ٯؼبذت پضؿ٢ ٵ ثشای ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٯدٶ، دس

خٶد٣ـی ٧ت تٶاٱ ٯیتذی٪ . ثٴبثشایٲ ثب خشح ٵ٧یشد ٯیكٶست دادٱ ثٸ حیبت ثیبس پبیبٱ

بث٪ آٵسی صٯیٴٸ ٯش٥ اشادی ٣ٸ ثٸ ٬٬ی چٶٱ ثیبسی یش جبست اػت اص شاٹٮ ؿذٷ ٯؼبذت

(. 1)اٳذ دادٱ ثٸ حیبت بٱ ٵی خٶاٹبٱ پبیبٱ٠لبٱ دس خ٠٬ت، خٶد یب اشایالج، ٣ٺٶ٫ت ػٲ یب ٳ

اسٵ، ٵػبی٪ ٣شدٱ د ی ٯخت٬ی اص خ٬ٸ شاٹٮٹب ٷ٣ٸ ثٸ ٵػی٬ٸ پضؿ٢ اص سا ایٲ ٯؼأ٫ٸ ٹٴ٨بٯی

٧ت تٶاٱ ٯیثٸ خشأت ٵ ٧یشد ٯی، اثبد ح٠ٶی خبكی ثٸ خٶد ٧یشد ٯیخٶد٣ـی ٵ... كٶست

ٹبی ح٠ٶی ٯخت٬ اػت. ٱ ٳب٭ٹبی اػبػی ٯیب ی٤ی اص چب٫ؾ

، ثب ایٲ تبٵت ٣ٸ ٹذ اص ایٲ ؿٶد ٯیٳٶی ت٪ ٯحؼٶة ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتثٴبثشایٲ

،اػت الالجٳٶ ت٪، تشحٮ ٵ د٫ؼٶصی ٳؼجت ثٸ ثیبس اػت ٣ٸ دسكذد سٹبیی اص سٳح ٵ زاة

پضؿ٢ تٴٺب ثٸ ٳٶی ٹشچٴذ ایٲ ٯٶهٶ اص ج٪ ثب اختیبس ثیبس ٵ یب اشایبٱ ٵی كٶست ٧یشد ٵ

ٵیٸ داسد ؿشایي الص٭ اص خ٬ٸ تٺیٸ داسٵٹبی الص٭ یب ٵػبی٪ پضؿ٤ی ثشای اتب٭ حیبت

سا ٯٺیب ػبصد، اٯب دس ٹش كٶست تحت ٴٶاٱ ٯؼبذت دس خٶد٣ـی بث٪ شح اػت ٵ ثٸ ثیبس

٧زاسد. ی ٯخت٬ ثش خبی ٯیٹب ٷٳٶثٸ خٶد آثبس اخالی ٯتذدی دس حٶص

قیمالحظات اخال

ٴٶاٱ ی٤ی اص ٯٶهٶبت سا ثٸ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتآٱ خٺت ٣ٸ ٯٶهٶ پظٵٹؾ حبهش اص

ثشاٳ٨یض دس ٠ٸ ٵ ح٠ٶ داخ٬ی ایشاٱ ٯٶسد تٶخٸ شاس دادٷ اػت، ٳیبصٯٴذ تٶخٸ حؼبع ٵ ٯدبد٫ٸ

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 216

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

تشیٲ آٱ، ح ٯ٬ضٵٯبت اخالی ٵ ٳ٨بسؿی دس ٯتٲ ثٸ ٯالحبت اخالی خبكی اػت ٣ٸ اص ٯٺٮ

اػت ٹچٴیٲ دػتیبثی ثٸ ٳتبیح ٯتجش ثشای ح٪ ٯـ٤الت اخالی خبٯٸ ٣ٸ ٯ٤ٲ ٯ٠ب٫ٸ اػت.

. اص ایٲ خٺت، ثبؿذ ٯی ثؼیبس ٯٺٮ ٵ حبئض اٹیت تحت تأثیش ٶاٳیٲ ٵاسداتی دچبس ٫ضؽ ؿٶٳذ،

االبت حبك٪ اص ٳتیدٸ تح٠ی ثٸ ٶس ٣بٯ٪ ٯحٶ اػت.

شذه خودکشی مساعذت یها هسمینتاریخچه و

در جهان شذه مساعذت خودکشی ـ1

تش دس ٳیٸ آخش شٱ ثیؼت بٳٶٳی ثٶدٱ ٯش٥ داٵ٬جبٳٸ، ثیـ ثحث دس ٯٶسد اكٶ٩ اخالی ٵ

اػت. ثب ایٲ ٯیالدی ٯشح ؿذ. ایٲ ٯٺٶ٭ سیـٸ دس ات٠بدات سٵٯیبٱ داؿتٸ 21ٵ اٵای٪ شٱ

٬ٴذ ٯٶسد تٶػي اٳدٲ ػ٬ٴتی پضؿ٤بٱ ٹ 1984ثبس، دس ػب٩ آٯیض ثشای اٵ٫یٲ حب٩، ت٪ تشحٮ

جبٳٸ ثیبساٱ تحت اػبع آٱ ٹیچ پضؿ٤ی ثٸ د٫ی٪ ٢٣ ثٸ ٯش٥ داٵ٬ تلٶیت شاس ٧شت ٣ٸ ثش

٣شدٱ بٳٶٱ ٯش٥ داٵ٬جبٳٸ دس ثشخی اص پغ اص ایٲ ٯٶهٶ ٵ ػشایت(. 7) ٧شت ت٠یت شاس ٳی

٣ـٶسٹبی اسٵپبیی اص خ٬ٸ ؿٶسٵی ػبث، آ٫بٱ، ٹ٬ٴذ، ػٶئیغ ٵ حتی ایبالت ٯتحذٷ اٯشی٤ب،

ٹبی ح٠ٶی دٳیب پذیذ آٵسد ٣ٸ ٯٶا٠بٱ ٵ ای ثشای ٳب٭ د خٺبٳی ثٸ خٶد ٧شت ٵ چب٫ؾ تبصٷاثب

اٳذ. ٳش پشداختٸ ٳیض حٶ٩ آٱ ثٸ اٺبس ٯخب٫بٱ صیبدی

ؿٺشٵٳذاٱ ػبیش اٯشٵصٷ ٵخٶد ثشخی ٶاٳیٲ آصاد ٵ حبٯی دس ٣ـٶسٹبی ٯخت٬ ثبث ؿذٷ تب

خٶد٣ـی ٯؼبذتٵ یب ؿ٤٪ خبف آٱ ٳی اتبٳبصی ٯالحبت بٳٶ٧یشی اص ٣ـٶسٹب ثشای ثٺشٷ

ثبسٷ ٧تٸ دس ایٲ چٴبٳ٤ٸ ،٧ضیٴٴذ ابٯتس آٳدب ٵ یب د ثٸ ٣ـٶسٹبی دی٨ش ٯٺبخشت ٣ٴٴذ ،ؿذٷ

تشی سا ثش٧ضیذٷ بٳٶٱ دس ایٲ ٯٶسد ثشخٶسد ٯالیٮ تٴٺب ٳٸ ٶئیغ،ػ٣ـٶسٹبیی ٯث٪ »دس : ؿٶد ٯی

ٸ ٯبی٪ ثٸ ػ٬ت حیبت اص خٶد ثبؿٴذ، تأػیغ ٹبیی ثشای ٢٣ ثٸ اشادی ٣ اػت، ث٤٬ٸ ٬٣یٴی٢

٫زا ٧بٷ اتجب اٳ٬٨یؼی ٣ٸ ثشای خٶد٣ـی ،٣ٴٴذ ٯیٸ ثب ؿشایی ایٲ ٣بس سا تؼٺی٪ ؿذٷ اػت ٣

ٵ دس آٳدب اص ٯؼبذت ٳضدی٤بٱ یب ٣ٴٴذ ٯی٢ دی٨شاٱ ٹؼتٴذ، ثٸ ػٶئیغ ػش ٳیبصٯٴذ ٣

دس «یخٶد٣ـ بٳٶٱ» تیتلٶ بث ا٫جتٸ ،(8) «ؿٶٳذ ٯیٯٴذ ٱ ثشای ػ٬ت حیبت خٶد ثٺشٷپضؿ٤ب

ٲیا ،یخٶد٣ـ دس ٯبٵٳت ؿٴبختٲ خش٭ یثشا یح٠ٶ ح٪ ساٷ ٢ی ذاؿذٱیپ هٲ اٳ٬٨ؼتبٱ،

س ست، خٶاٹذ یضٵٳ ثٸ سٵ حیج ٪ ٲیا ،یخٶد٣ـ ٯدبصات بٳٶٱ یا٫ب ثب ٣ٸ یٳ٨شاٳ

(.9) ذی٧شد

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 217

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

شخی ٣ـٶسٹبی خٺبٱ دس ث ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٶاذ ح٠ٶی ٯتشتت ثش ٣ٸ ایٲدس ٳٺبیت

دس ٣ذا٭ ثبث ؿذٷ تب ایٲ بٳٶٱ ٯٶسد تٶخٸ ؿٺشٵٳذاٱ دس ػبیش ٳ٠بى خٺبٱ ٳیض شاس ٧یشد ٣ٸ ٹش

ٯخب٫بٱ ٵ ٸٳش اص اد٫ . كش٣ٴٴذ ٯییض ٯشح خبكی سا ٳ دالی٪ٯخب٫ت یب ٯٶا٠ت ثب آٱ

بث٪ ٹبی ٵتٹبی ٯخت٬ تب ٹبی ح٠ٶی ٵ شٹٴ٦ ٯؼأ٫ٸ دس ٳب٭ٯٶا٠بٱ، آثبس اخالی ایٲ

دس . ٧یشد ٯیثش ٹبی بٳٶٳی ٵ وبیی سا دس آؿ٤بس ٵ حبیتٹبی تٶخٺی داسد ٵ یی اص ٯخب٫ت

ٳب٭ ح٠ٶی ایشاٱ ٵ ٹ٬ٴذ سا دس ایٲ صٯیٴٸ تٶاٱ ٯیٹبی ح٠ٶی، ٹبی ٳب٭ ٧یشی ساثٸ ثب خٺت

.ٳب٭ ثشد ،ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت اص بٳٶٳی حبیتآؿ٤بس ٵ ٯخب٫ت ثٸ ٴٶاٱ دٵ ی

در ایزان شذه خودکشی مساعذت ـ2

ٹش٧ض خبی٨بٹی دس ٳب٭ ح٠ٶی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتآتبٳبصی ٵ اٳٶا ٯخت٬ آٱ اص خ٬ٸ

ایشادات ٯتذدی ٣ٸ ثش ایٲ بٳٶٱ ٵاسد اػت، ٯبٳ اص ایشاٱ پغ اص اٳ٠الة اػالٯی ٳذاؿتٸ اػت.

ٵ بٳٶٳ٨زاس٪ ٳٶ ٳ٨بٷ ٠بٹتی ثٴبثشایٲ دس ایشاٱ، ثٸ د٫یؿذٷ اػت. بٳٶٳ٨زاسپزیشؽ آٱ تٶػي

جبحث ٯشثٶى ثٸ اخال پضؿ٤ی اص ی٤ؼٶ ٵ ٹچٴیٲ ٹیأت حب٣ٸ ثٸ ٬٣یٸ ٧شایـبت ٵ اص خ٬ٸ ٯ

بث٪ اػتذال٩ دس ٯٶسد ٯ٠ٶ٫ٸ ٯش٥ ٵ ی ٯیبٳی اختب ٵ ات٠بدات یشٹب ٸثبت ٯزٹجی الی

یب ت٪ اص سٵی ثشاٳ٨یضی ٯبٳٴذ ٯش٥ خٶة ٵ ساحت صٳذ٧ی اص ػٶی دی٨ش، شح ٯٶهٶ خٴدب٩

ؿبیذ ـ ٣ٸ حتی دس خٶد اسٵپب ثبالخق خٴبح ٵاتی٤بٱ، ٹٴٶص ثب آٱ ٣ٴبس ٳیبٯذٷ اػت ـ تشحٮ

ٯجبٳی دس ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتثٴبثشایٲ ٳی (. 6)ذ ثبؿذ تٶاٳ یاح ٬ی ٳچیضی خض ٯض

ش ٶاٳیٲ ٯٶهٶٸ ٵ ٹچٴیٲ ٳذاؿتٲ كجٸ تبسیخی، اختبی ٵ دیٴی دس خبٯٸ ایشاٱ ثیؾ اص ٹ

ث٤٬ٸ حتی صٵایبی تٴٺب ٯٶسد پزیشؽ شاس ٳ٨یشد، ٳٸ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتچیض ثبث ؿذٷ تب

ثٸ ای ٳیض سایبٳٸ خشائٮبٳٶٱ سٵی٤شد ت٪ دس بٳٶٱ ٯدبصات اػالٯی ٵ ٹچٴیٲثحث ٯخت٬

تٶخٸ خبف شاس ٧یشد. اٳ٨بسی آٱ ٯٶسد خش٭ یٹب ٸٴٶاٱ صٯیٴ

ٶاٳیٲ ٶی ٵ ت٠ٴیٴی ثبث ؿذٷ تب ؿ٤٪ خبكی اص سٵی٤شد ٠ٺی ٵ دیٴی حب٣ٮ ثش ٶاذ ح٠

حب٩، ٧یشی آٱ ؿ٤٪ ث٨یشد. ثب ایٲ دس صٯیٴٸ ٯ٠بث٬ٸ ثب ت٪، ٯؼبذت ٵ ٯبٵٳت دس صٯیٴٸ ؿ٤٪

یشاٱ، خش٭ ؿٴبختٸ ٳـذٷ اػت. دس بٳٶٱ ٯدبصات ٶٯیا ٲیدس ٶاٳ یب خٶدصٳی یخٶد٣ـ

اػبػب ساخ ثٸ ش٭ ٳجٶد ٵخ ی، خٶد٣ـ1352الحبت آٱ دس ػب٩ اك ٵ یؿؼ 1304ٯلٶة

ٳـذٷ یٴیث ؾیپ ی، ٯدبصاتیب ٯبٵٳت ٵ ٯـبس٣ت دس خٶد٣ـی ی، ؿشٵ ثٸ خٶد٣ـیخٶد٣ـ

شا اب٩ یص ،ؼتیب ؿشٵ ثٸ آٱ خش٭ ٳی یخٶد٣ـ ،شاٱیا ییٲ خضایض دس ٶاٳیس حب٩ حبهش ٳ. دثٶد

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 218

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

، یبٳٶٳ ا٫٪ ٳٶ ٤غ ؼت ٵ ٹشیٳ یشیـ٨ی٣ٴٴذٷ، ٵاخذ خٴجٸ پ یٳؼجت ثٸ خٶد٣ـ یشی٣

یكذٯبت ثذٳ شیحب٩، ػب ٲیدس خٶاٹذ ثٶد. یثٸ ثؼت٨بٱ ٵ یٵ ٯٴٶ یٯٶخت ٫ٸ ٯبد

خش٭ ٵ بث٪ ٯدبصات اػت یت خبف ثبؿذ، دس ٯٶاسدی٭ ثب ٯؼؤٵ٫ٶأ٣ٸ ت ی، دس كٶستیؿخل

خٶد٣ـی ذ ثبث ٯش٥ ی٢ ٳش ؿٶد، تٶاٳ ٯی٣ٸ ثٸ ٶس خبف ٹب ٸی٤ی اص ایٲ خٴج (.10)

بس اخالی ٵ اختبی ٯتذدی اص ٯٴش ٠ٸ ٵ ح٠ٶ اػالٯی ثذاٱ اػت ٣ٸ آث ؿذٷ ٯؼبذت

ٳؼجت دادٷ ؿذٷ اػت.

ثٸ ٴٶاٱ ( Mercy Killing( یب )Euthanasicت٪ اص سٵی تشحٮ ) ثبیذ تٶخٸ داؿت ٣ٸ

ٯب ثٸ دس ٳب٭ ح٠ٶی ایشاٱ، ٶ ،اٳ٨یض دس ح٠ٶ، ٠ٸ ٵ ح٠ٶ پضؿ٤یثش ی٤ی اص ٯبٹیٮ ٯدبد٫ٸ

ثیٴی ٣ٸ ٯدبصات لبف سا ثٸ ٹشاٷ داسد. دس ٵا پیؾ ؿٶد ٯیؿٴبختٸ ٴٶاٱ ت٪ ذی

ی دیٲ ٯجیٲ اػال٭ اػت ٣ٸ ثش ح حیبت دس ٹٸٹب ٷٲ ػیبػت خٴبیی، ثش٧شتٸ اص آٯٶصچٴی

آٯیض ٵ تٶأ٭ ثب ٨یضٷ ؿخق اص چٴیٲ اذاٯی حغ تشحٮ٣ٸ اٳ حتی صٯبٳی ،حب٩ تأ٣یذ داؿتٸ اػت

تب٫یٮ ٠ٺی، ا٧ش پضؿ٤ی ثشای سٹبیی اص ٵ ثب تٶخٸ ثٸ اػبعیٲ ا ثش(. 7)اٳؼبٱ دٵػتی اٵ ثبؿذ

ٵ دس است٤بة ت٪ ذ، ثٶدٷ ٯجبدست ثٸ ت٪ ٣ٴذ، ب ٯؼؤٵ٩ ثیبسدسد ٵ سٳح، ثذٵٱ ارٱ

٣ٸ چٴیٲ ت٬ی ٯؼ٬ب ٯلذا تب٭ ٵ ٣بٯ٪ ت٪ ذ ثٶدٷ ٵ اچش ،ٯؼتٶخت لبف خٶاٹذ ثٶد

(.5) تجب لبف ٵخٶد ٳذاسدذ ٵ ٹیچ ٯح٬ی ثشای خشٵج آٱ اص ت٪

ب٩ ٵ اص ٳش اسادٷ ٳحٶٷ است٤بة ثٸ ب٩ ٵ یش حیثٳش ٯٶهٶی، اتبٳبصی اص ثب ایٲ حب٩ اص

ؿذٷ، ٯجبحث ٸ ت٠ؼیٮ ؿذٷ ٵ ٹشی٢ اص اؼب٭ یبدداٵ٬جبٳ ٵ خٶاػت شد ثٸ داٵ٬جبٳٸ ٵ یش

دس تٶاٱ ٯیثٸ ٫حب ٠ٺی ٹب سا ٣ٸ حبك٪ آٱاخالی ٵ ٠ٺی ٯتذدی سا ثٸ خٶد اختلبف دادٷ

اٳتؼبة ت٪ ذ ٵ ٶاٳیٲ ٣یشی ا٫جتٸ ،(1)حشٯت ؿشی ٹٸ اؼب٭ آتبٳبصی خالكٸ ٣شد

دی ی اخالی ٵ آثبس ٯتذٹب ٸدس ٹش كٶست، خٴج دس ایٲ ساثٸ ٳیبصٯٴذ تح٠ ؿشایي بٳٶٱ اػت.

ث ؿذٷ تب ٠ٸ ٧زاسد، ثب ی اخال اختبی ثش خبی ٯیٹب ٷثش حٶص ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت٣ٸ

. ؿٶد ٯیاؿبسٷ آیبت ٵ سٵایبت، ثذاٱ ثپشداصد ٣ٸ دس ایٴدب ثٸ چٴذ ٯٶسد دسیچٸاػالٯی اص

روایاتدر آیات و شذه خودکشی مساعذتآثار اخالقی

دس ٠ٸ اػالٯی ٵ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتاٵ٫یٲ هشٵست اخالی ٣ٸ ثبث ٳی ٵ حشٯت

ٯش٥ ثٸ دػت خذاٵٳذ اػت ٵ اص ایٲ خٺت، ٹیچ ، ػپشدٱ اٯٶس حیبت ٵ ؿٶد ٯیٶاٳیٲ داخ٬ی

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 219

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

دادٱ ثٸ حیبت دی٨شی ٳذاسد. ثٴبثشایٲ ح حیبت دس شآٱ ٵ اٳٶا ثـش ح٠ی ثشای پبیبٱی٢ اص

ٹب، تٴٺب ثش ٺذٷ خذاٵٳذ اػت. ٹبٳٶس ٣ٸ ٭ ثشای تلبحت خبٱ اٳؼبٱی دس اػالبٳٶٳ٨زاس ٯٴبث

اى اٳؼبٱ! تٶ ثب ؛ سان أ نک کادح أ لى ربک کدحا فملاقیه یا أیها ألان »شٯبیذ: آیٸ ؿشیٸ صیش ٯی

(.11« )د٣ش خٶاٹى ٯالبت سا اٵ ٵ سٵى تالؽ ٵ سٳح ثٸ ػٶى پشٵسد٧بست ٯى

ألذین أ ذأ أصابتهم مصیبة قالوأ أ نا »ٹچٴیٲ دس آیٸ دی٨شی ٳیض دس ایٲ صٯیٴٸ ثیبٱ ؿذٷ اػت: ثٸ ٵ یٮیخذا آٱ اص ٯب: ٧ٶیٴذ ٯى سػذ، ٧بٷ ٯلیجتى ثٸ ایـبٱ ٯىٹب ٣ٸ ٹش آٱ؛ لیه رأجعون لله و أ نا أ

(.11« )٧شدیٮ ثبصٯى اٵ ػٶى

٣ٸ ٳٶی ت٪ ٳیض ٯحؼٶة ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتثٴبثشایٲ اك٪ اخالی اٵ٫یٸ دس ٳی

ك٪ ثٸ خذاٵٳذ ٹب ثش حیبت ٵ ٯبت دی٨شاٱ اػت ٣ٸ دس ا حب٣یت اٳؼبٱ، تٶخٸ ثٸ ذ٭ ؿٶد ٯی

خٶد٣ـی ٹچٴیٲ اخال ٵ ح٠ٶ اػالٯی حب٣ی اص آٱ اػت ٣ٸ ٯتب٩ ٵا٧زاس ؿذٷ اػت.

ٳٶی ت٪ اٳؼبٱ اػت. ایٲ ٯٶهٶ ٣ٸ دس ثشخی ٣ـٶسٹب اص خ٬ٸ ٹ٬ٴذ ٵ ػٶئیغ ؿذٷ ٯؼبذت

ی دس ٹ٬ٴذ ٯٴ بٳٶٳی ٳذاسد، ٵ حت ؿٶد ٯیٯؼأ٫ٸ ثب تؼبٯح ثیـتشی ثشخٶسد ٳؼجت ثٸ ایٲ

. ایٲ ؿٶد ٯیاػبع ٠ٸ اداسٷ ٯی ثبؿذ ٣ٸ ثشؿذٱ آٱ دس ٳب٭ اػال ح٤ی ثشای ثبة ذتٶاٳ یٳ

خٴیٲ، ج٪ اص دٯیذٷ »٧ٶٳٸ ثیبٱ ؿذٷ اػت: ثشخی پظٵٹـ٨شاٱ دس ایٲ صٯیٴٸ ایٲتبٵت تٶػي

تب ػ٬ت حیبت اص ٵی ٯـٶ٩ ح٤ٮ ؿٶد ییظٷ دس ح٠ٶ شة، اٳؼبٱ ت٠٬ی ٳؿذٱ سٵح ثٸ ٵ

ی اػت ٣ٸ دس ح٠ٶ اػال٭، ح حیبت داؿتٲ خٴیٲ اص ٯؼ٬بت اػت اتبٳبصی ؿٶد. ایٲ دس حب٫

ذ اص ٯلبدی ت٪ اص سٵی تشحٮ تٶاٳ ٯیا٫خ٠٬ٸ ٹٮ یٲ د٫ی٪، ػ٬ت حیبت اص خٴیٲ ٳبقٵ ثٸ ٹ

ثٸ ثیبسی دچبس ؿذٷ اػت، اص ایٲ ٯؼأ٫ٸ دسثبسٷ اٳؼبٱ ثب٫ ٣ٸ ثذیٺی اػت (.1)« ثٸ ؿبس آیذ

دس ثذ اخال اػالٯی ٳیض ا٬ت ح٠ٶذاٳبٱ ٵ ٠ٺب ثش تشتیت ؿذت ثیـتشی ثشخٶسداس اػت. ثذیٲ

اٳذ ٵ ٹش٧ٶٳٸ ٯؼبذت ثٸ ٵی ٳش دادٷ حتی دس كٶست دسخٶاػت ثیبس ،ٯٴٶیت خٶد٣ـی

(12.)

بیت ٵ ٯشاجت اص ثیبس تأ٣یذ حاص شی دی٨ش، ٠ٸ اػالٯی ٵ ٯٴبث دیٴی ثش هشٵست

ی ٹب ٷی اخال اػالٯی ثشخال آٯٶصٹب ٷٯٶصدٹٴذٷ آٱ اػت ٣ٸ آ ٵ ایٲ اك٪ ٳـبٱ ٣ٴٴذ ٯی

ثش ای داسٳذ ٵ ثٸ ٹیٲ د٫ی٪ ح٤ٮ ٹب تأ٣یذ ٵیظٷ ثش ٣شاٯت ٵ اكب٫ت راتی اٳؼبٱشد٧شایبٳٸ شثی

صیشا دس شآٱ ٣شیٮ ثٸ ،ٳٶی ٳ٠ن آؿ٤بس ٶاٳیٲ ا٫ٺی اػت ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتداٳؼتٲ خبیض

ثش ت٪ خٶیؾ ثبؿٴذ ٵ ٹش٧ض خٶاصی ثیبساٱ ٵذٷ دادٷ ؿذٷ اػت ٣ٸ ٯٴتش ؿبی خذاٵٳذ

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 220

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

ؿذٱ ثٸ ثیبسی الالج كبدس ٳـذٷ اػت. ٹبٳٶس ٣ٸ آیٸ ؿشیٸ ثیبس، حتی دس كٶست دچبس

(.11« )ثخـذ بس ؿٶ٭ اٵ ٯشا دسٯبٱ ٯىیچٶٱ ث؛ ٵ ن یشف یو أ ذأ مرضت فهو »داسد: صیش ثیبٱ ٯی

ٹب ٵ ٯـ٤الت ٯشی ؿذٷ اػت ٧یٮ، صٳذ٧ی اٳؼبٱ ػشؿبس اص پیچیذٹچٴیٲ دس شآٱ ٣شی

٣ٸ ثشای ٬جٸ ثش آٳبٱ ٳیبصٯٴذ تالؽ ٵ تٶ٣٪ ثش ت خذاٵٳذی اػت. ٹبٳٶس ٣ٸ دس ػٶسٷ ث٬ذ

نسان فی کبد»٧ٶٳٸ ثیبٱ ؿذٷ اػت: ایٲ ٣ٸ ٯب اٳؼبٱ سا دس سٳح آشیذیٮ )ٵ صٳذ٧ى اٵ ؛لقد خلقنا ألا

(.11« )ٹبػت( پش اص سٳح

ٹیچ ٯشد ٵ صٱ »شٯبیٴذ: سػٶ٩ ا٣ش٭ )ف( سٵایت ؿذٷ اػت ٣ٸ ٯی ٹچٴیٲ اص حوشت

خذاٵٳذ ثٸ ػجت آٱ ثیبسی، ٧ٴبٹبٱ اٵ سا ٣ٸ ایٲ، ٯ٨ش ؿٶد یٯؤٯٲ ٵ ٯؼ٬بٳی ٯشین ٳ

(.13)« ثخـذ ٯی

ثٸ ٯٶهٶ ثیبسی ٳٸ ثٸ ٴٶاٱ پبیبٳی ثشای ٣ٸ ٣ٴذ ٯیبثشایٲ اخال اػالٯی چٴیٲ ح٤ٮ ثٴ

ثشدٱ ثٸ سحت ٯٺٮ اػت، تالؽ ثشای ثبصػبصی سٵحی ٵ ٯٴٶی ٵ پیٯش٥ ٳ٨بٷ ؿٶد، ث٤٬ٸ آٳچٸ

بٱ ٣ٸ دس ایٲ صٯیٴٸ چٴیٲ ثیبٱ ؿٴبػ ثٸ تجیش ثشخی اػال٭ٵ ؿبی پشٵسد٧بس ٯتب٩ اػت.

دس اخال اػالٯی ٹبٳٴذ ػبیش اٯٶس اختبی ٵ شدی، ثیبسی ٳیض ثٸ ٯثبثٸ ی٢ : »٣ٴٴذ ٯی

ذ ثب تٶاٳ ٯی. ثٴبثشایٲ اٳؼبٱ ؿٶد ٯیٵ خبٯٸ ت٠٬ی ٶی ٵ اخالی شدشكت ثشای ثبصػبصی ٯٴ

ثیبسی ٵ ایٲ ؿٶد ٯیبٱ خٶد ٣ٴذ ٣ٸ ثبث ت٠شة ا٫ٺی كجش دس ثیبسی ٯجبدست ثٸ ت٠ٶیت ای

ٹبی الالج ثٴبثشایٲ اذا٭ ثٸ خٶد٣ـی حتی دس ؿشایي ثیبسی (.14) «ؿٶد ٯیٹٮ اسصؿٴذ

د٫ی٪، بٳٶٳ٨زاس ثش ٳی ٵ حشٯت آٱ ح٤ٮ تٶخٺی ثٸ ػٴت ا٫ٺی ٵ اخالی اػت ٵ ثٸ ٹیٲ ثی

خٶد٣ـی دادٷ اػت ٵ ٹش٧ض دس ٶاٳیٲ داخ٬ی اٮ اص ٶاٳیٲ ٣یشی ٵ اػبػی ػخٴی اص خٶاص

دس ٳضد ثشخی اص ٠ٺب، ؿذت حشٯت خٶد٣ـی ثیـتش چٴبٳ٤ٸ ٹٮ ،ثیبٱ ٳـذٷ اػت ؿذٷ ٯؼبذت

(. 15)اص ت٪ دس ٳش ٧شتٸ ؿذٷ اػت

تأ٣یذ خذاٵٳذ ٯتب٩ ثب ٹـذاس ٳؼجت ثٸ ٳبػپبػبٱ ٵ ٣بشاٱ ثش ایٲ ٳ٤تٸ اص ش دی٨ش،

ٹب، حیٶاٳبت ٵ ٵ ٯیشاٳذٱ ٯٶخٶدات اٮ اص اٳؼبٱ ٣شدٱ ٯؼؤٵ٫یت صٳذٷ٣ٸ تٴٺب اٵػت ٣ٸ ٣ٴذ ٯی

اخال اٳؼبٳی ٵ ا٫ٺی اػت ٣ٸ ٧زاؿتٲپبصیش ٳجبتبت سا ثش ٺذٷ داسد ٵ تخی اص ایٲ اك٪،

بپزیشی ثشای ثـش داؿتٸ ثبؿذ. ٹبٳٶس ٣ٸ آیٸ ؿشیٸ دس ایٲ صٯیٴٸ ٳ ذ تجبت خجشاٱتٶاٳ ٯی

؛ ثم أ لیه ترجعون کیف تکفرون بالله و کنتم أموأتا فاحیاکم ثم یمیتکم ثم یحییکم »: ٣ٴذ ٯیچٴیٲ ثیبٱ

ؿب اٵ ٵ ثٶدیذ( سٵحى ثى اخؼب٭ ٵ) بٱٯشد٧ ؿب ٣ٸ حب٫ى دس! ؿٶیذ؟ چ٨ٶٳٸ ثٸ خذاٵٳذ ٣بش ٯى

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 221

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

اٵ ػٶى ثٸ ػپغ ٣ٴذ، ٯی صٳذٷ سا ؿب دی٨ش ثبس ٵ ٯیشاٳذ ٯى سا ؿب ػپغ ،٣شد صٳذٷ سا

(.11« )ذؿٶی ٯى ثبص٧شداٳذٷ

٣شدٱ ٵ ٯیشاٳذٱ ٣ٸ صٳذٷ ٣ٴذ ٯیٹب ٧ٶؿضد ت ثٸ كشاحت ثٸ اٳؼبٱخذاٵٳذ ٯتب٩ دس ایٲ آیب

ٹب سا ثٸ دػتبٱ ح٤ٮ ٯش٥ اٳؼبٱ تٶاٱ یپزیش اػت ٵ ٳ ٯ٤بٱٹب تٴٺب اص خبٳت ػبحت سثٶی ا اٳؼبٱ

ل »داسد: ٯبث آیٸ ؿشیٸ صیش ٣ٸ ثیبٱ ٯی دی٨شاٱ ٵا٧زاس ٳٶد. أ ن ألله عنده علم ألساعة و ینزری نفس بای أرض تموت أ ن ألغیث و یعلم ما فی ألارحام و ما تدری نفس ما ذأ تکسب غدأ و ما تد

ٵ ٣ٴذ ٯیآ٧بٹى اص صٯبٱ یب٭ یبٯت ٯخلٶف خذاػت ٵ اٵػت ٣ٸ ثبساٱ سا ٳبص٩ ؛ ألله علیم خبیر

ٵ آٵسد دا چٸ ثٸ دػت ٯىش داٳذ ٳى ٣غ ٹیچ ٵ داٳذ ٯى اػت( ٯبدساٱ ى)ٹب سحٮ دس ٣ٸ سا آٳچٸ

(.11) «تاػ آ٧بٷ ٵ ب٫ٮ خذاٵٳذ ٣ٸ دسػتى ثٸ ؟ٯیشد ٯى ػشصٯیٴى چٸ دس داٳذ ٳى ٣غ ٹیچ

ای ٳؼجت ٧یشاٳٸ ػخت ٶاذدٹذ ٣ٸ دس اخال اػالٯی، اح٤ب٭ ٵ ثشسػی آیبت ٶ ٳـبٱ ٯی

ی ٹب ٷاخال اػالٯی ٵ ٯٴجث اص آٯٶص تشتیت ثذیٲ(. 16)ثیبٱ ؿذٷ اػت ٪ثٸ است٤بة ایٲ

ذ حدتی ثشای خٶاص تٶاٳ یٯب٫ی ٳیض ٳ ٸ حتی ٠ش ٵ ٯـ٤الت٣ ٣ٴٴذ ٯیشآٳی ثش ایٲ اٯش تأ٣یذ

و » شٯبیذ: ٯی٣ٸ ؿٶد ٯیاػتٴبد ػٶسٷ اػشاء 31آیٸ ت٪ اٳؼبٱ ت٠٬ی ؿٶد. دس ایٲ صٯیٴٸ ٳیض ثٸ (.11) «ٹش٧ض شصٳذاٱ خٶد سا اص سٵی تشع ٠ش ثٸ ت٪ ٯشػبٳیذ؛ لاتقتلوأ أولادکم خشیة أ ملاق

ی دس صٯبٳٸ پیبٯجش ٧شاٯی اػال٭ )ف( ٯجٴی ثش ت٪ ٵ آیٸ ٶ ٹشچٴذ ثش ستبسٹبی خبٹ٬

٣ٸ ٹش٧ٶٳٸ ؿٶد ٯی، اٯب دس ٹش كٶست ثٸ ٶس ٬٣ی اص آٱ اػتٴجبى ٣ٴذ ٯی٣ـتٲ شصٳذاٱ تأ٣یذ

خال٣ـتٲ ٳبح )اص سٵی ٠ش ٵ تٴ٨ذػتی ٵ دچبسؿذٱ ثٸ ثیبسی الالج( اٯشی ٯزٯٶ٭ ٵ

ثٸ ٵػی٬ٸ ثیبس ٵ ثٸ تج آٱ ٳیض ٹش٧ٶٳٸ ثش ایٲ اػبع، اذا٭ ثٸ خٶد٣ـی اخال اػالٯی اػت.

ثش ایٲ (. 17) ؿٶد ٯیٲ اٯش ٯٴٶ ثٶدٷ ٵ خش٭ ٯحؼٶة ٯؼبذت ٵ ٢٣ پضؿ٢ ثٸ ٵی دس ای

ٵ اص ٵخٶد ٣ٴٴذ ٯیٹبیی ٣ٸ اص ؿیبٱ پیشٵی آٱاػبع ٵ ثب تٶخٸ ثٸ سٹٴٶدٹبی شآٱ ٣شیٮ،

ٹب سا ٳیض ش ٵخٶد ایٲ ٳت، آٱخبٸ خبش ٳبػپبػی آٳبٱ ثٸ ، خذاٵٳذ ث٣ٴٴذ ٯیشصٳذ خ٬ٶ٧یشی

٧شداٳذ. پغ ی٤ی اص ٯٶاسدی ٣ٸ ثبث ایدبد ٯـ٤٪ ٧شدیذٷ ثٺشٷ ٯی ٹبی خٶد ثی اص ػبیش ٳت

سػذ ثؼي ٯٶاسد ٳبشٯبٳی اص دػتٶسات ثٸ ٳش ٯی(. 18)اػت، ػشپیچی اص ایٲ دػتٶس ا٫ٺی اػت

صیشا ،ش شاس دٹذسا ٳیض ٯح ٳ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتذ تٶاٳ ٯیا٫ٺی ثٸ ٶس ٯـخق

ٹب ثب دالی٬ی ٹچٶٱ ٹبٳٴذ ٣ـتٲ شصٳذاٱ، ٳٶی ت٪ ٵ ٣ـتٲ اٳؼبٱ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت

... اػت. اص ایٲ ٯٴش، اخال اػالٯی ٵ ػیشٷ سػٶ٩ ٧شاٯی ذػتی، ٯـ٤الت الالج ٵ٠ش، تٴ٨

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 222

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

س ی ٯزٯٶ٭ یبد ؿذٷ اػت ٵ ثبص٧ـت آٳبٱ دٹب ٷثشدٱ ؿیٶ اػال٭ )ف( دس خٺت حز ٵ اص ثیٲ

خذاٵٳذ چٴبٳچٸ ،تٶاٳذ ثب اخال اػالٯی ػبص٧بسی داؿتٸ ثبؿذ ٹبی ح٠ٶ ثـشی ٹش٧ض ٳی ب٫ت

ر علم و حرموأ ما رزقهم ألله أفترأء ین قتلوأ أولادهم سفها بغ یقد خسر ألذ »شٯبیٴذ: ٯی٣شیٮ دس شآٱ ٤بسصیبٳ٣ؼبٳی ٣ٸ شصٳذاٱ خٶد سا ثب ػبٹت ٵ ٳبداٳی ٣ـتٴذ، ؛ ن یما كانوأ مهتد على ألله قد ضلوأ و

ؼتٸ ٧شاٷ ٧ـتٸ ٵ ٹذایت ث ، چٶٱ ثٸ خذا اتشااٳذ ثٺشٷ ٵ اص آٳچٸ خذاٵٳذ سٵصیـبٱ شاس دادٷ ثی

(.11« )ٳیبتٴذ

اس نظز اخالق اجتماعی شذه خودکشی مساعذتآثار اخالقی

ی ٹب ٷدس ح٠ٶ داخ٬ی داسای آثبس ٯتذدی دس حٶص ؿذٷ ذتخٶد٣ـی ٯؼبپزیشؽ

ؿٶد ٣ٸ پزیشؽ ایٲ ٯؼأ٫ٸ اص ی٢ ش ثبث تشٵیح ٵ ٧ؼتشؽ آٱ ٯی اختبی اػت. اػتذال٩

ثٴذ ٵ ثبسی ٵ دٵسؿذٱ اص تٶاٳذ ثبث سٵاج ثی ٣ٸ دس ٳٺبیت ٯی ؿٶد ٯیتٶػي ػبیش آحبد خبٯٸ

دس حٶصٷ اخال اختبی، بٳٶٳی جبستی دی٨ش، ٧شدد. ثٸ ٯیبسٹبی اخال اختبی اػالٯی

ػبیش ؿذٱ دادٷ ػٶتٶاٳذ ثبث ؿذٱ ٯؼبذت دس خٶد٣ـی پضؿ٤ی ثشای ثیبساٱ الالج ٯی

ؿذٱ «ا٨٫ٶی اختبی»سػذ اشاد خبٯٸ ثشای خٶد٣ـی تٶػي پضؿ٢ ؿٶٳذ. ثٸ ٳش ٯی

ح ٯخت٬ اػت. اص ایٲ ٣ٴٴذٷ اخال اختبی دس ػٶاص ایٲ ٳش تٺذیذ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت

ثٸ ٶسی ٣ٸ ثش اثش سٵاج ایٲ بٳٶٱ ثشای ثیبساٱ ، یبد ؿذٷ اػت« ؿیت ٫ضٳذٷ»پذیذٷ ثب ٴٶاٱ

ٹب ٶس ٬٣ی اـبس هی خبٯٸ دس ثشخی ٯٶیت ؼیبسی اص ٯ٬ٶالٱ، ػب٫ٴذاٱ ٵ ثٸالالج، ث

ثٴبثشایٲ دس (.19)ٹٴذ ثٸ ایٲ ٯؼأ٫ٸ تٲ د ؿٶٳذ ٯی٣ٸ ٳبچبس ٧یشٳذ ٯیآٱ چٴبٱ تحت ـبس شاس

ای ٶس ضایٴذٷ ٣ٸ اؿبٸ ایٲ اٯش ٯ٤ٲ اػت ثٸ ؿٶد ٯیشیٸ اص ٳش٧بٷ اخالی اػتذال٩ ایٲ ٳ

ٹبی الص٭ خبسج ػبصد دس ٳتیدٸ، ایٲ ٯٶهٶ سا اص ٣ٴتش٩ٹبی ػبسؿی ؿٶد ٵ ثبث اضایؾ ت٪

(17.)

ذ اص تٶاٳ ٯیآٱ، اثش پزیشؽ ٶاٳیٲ ٳبؿی اصثش ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتؿیٶ ٵ ٧ؼتشؽ

ؿذٱ اص خیت ٯؼ٬بٳبٱ دس ثشاثش ٣بشاٱ خٺت دی٨شی ٳیض بث٪ ثشسػی ثبؿذ ٵ آٱ ٹٮ ٣بػتٸ

ؿذٱ ٵ ذ ثٸ ٣ٮتٶاٳ ٯیدس ایٲ صٯیٴٸ « ؿیت ٫ضٳذٷ»دس ؿشایي ٯخت٬ اػت. ثٴبثشایٲ آثبس پذیذٷ

خیت ٵ اص اضایؾحتی تٺذیذ ٳؼ٪ ٯؼ٬بٳبٱ ٯٴدش ؿٶد. ایٲ اػتذال٩ دس ساػتبی حبیت

پظٵٹـ٨شاٱ دس ایٲ ٶس ٣ٸ ثشخیش٩ خیت ٳیض بث٪ شح اػت. ٹبٳٹبی ٣ٴت ٯ٠بث٬ٸ ثب سٵؽ

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 223

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

ثشدٱ ثیٲ اص ٣شدٱ ٣ـٶسٹبی اػالٯی ٵ هی خبشٸ ث]دؿٴبٱ[ ٫زا: »٣ٴٴذ ٯیصٯیٴٸ ثیبٱ

ٹب خٶٳشیضی ٵ ٹب خ٬ٸ ایٲ اذاٯبت خٴ٦ اص صٳٴذ، اذاٯی ٯی ٯؼ٬بٳبٱ دػت ثٸ ٹشٳیشٵی اٳؼبٳی

ثیٲ آٳبٱ ثشای اص تشیٲ تشٴذ ٯٺٮ خذیذتشیٲ ٵذ. اٳذاختٴ ٣ٸ ثیٲ ٯؼ٬بٳبٱ ساٷ ٯی ٹب ٣ـی ٳؼ٪ ٵ

تٶاٱ ٯیثٴبثشایٲ ثب اٳذ٣ی تأٯ٪ (. 20) ٯؼ٬یٲ ٹیٲ ثشٳبٯٸ ٣ٴتش٩ خیت اػت ثشدٱ اػال٭ ٵ

ٹشچٴذ ایٲ اك٪ ثب ٹذ ،سا تٺذیذ ٳؼ٬ی ٯؼ٬بٳبٱ ت٠٬ی ٣شد ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتی٤ی آثبس

ؿذٱ خیت ٵ ٳیت خبكی اص ػٶی ٣ـٶسٹبی شثی دٳجب٩ ؿٶد، اٯب ٳتبیح ٺشی آٱ ٣ٮ

اػبع اكٶ٩ ٵ ٶاذ سػذ آٳچٸ ٣ٸ ثش ثش ایٲ اػبع، ثٸ ٳش ٯیٯؼ٬بٳبٱ دس دٵسٷ ٣ٴٶٳی اػت.

ح٤ٮ ٣شد، ثجٶت لبف اػت ٵ اػتٴبد ثٸ ارٱ تٶاٱ ٯیی، دس حٶصٷ ٳشی دس ایٲ صٯیٴٸ ٠ٺ

ثبؿذ ٵ ٯی ثالٵخٸ ،٬جبٳٸ ب٩اٵدتبٳبصی بت٪ ثشای ت٪ ٵی، ثشای ٯـشٵیت اثیبس )ٯ٠تٶ٩( ثٸ

(.5)چٴیٲ ارٳی ثالاثش ثٶدٷ ٵ ٯؼ٠ي ح٤ٮ لبف ٳیؼت

اٯتٴب اٯ٤بٱ ٣ٸ دٹذ ٯیٵ بٳٶٱ ٯدبصات اػالٯی ٳـبٱ ثشسػی ٯتٶٱ ٠ٺی الٵٷ ثش ایٲ،

دی٨ش، تب٣ٴٶٱ د٫ی٬ی جبستیاػت. ثٸ پیؾ ثیٴی ٳـذٷپضؿ٢ اص تالؽ ثشای اداٯٸ حیبت ثیبس

ثش خٶاص ایٲ تش١ ٪ ثٸ ٵاػٸ ٴٶاٱ تشحٮ ٵ د٫ؼٶصی دس ٠ٸ ٵ ؿش ثیبٱ ٳ٨شدیذٷ ٵ ٯؼأ٫ٸ

ارٱ یب ذ٭ ارٱ ثیبس دس ٳتیدٸ ٯؼأ٫ٸ تأثیشی ٳذاسد. ٹچٴیٲ ارٱ، ح٤ٮ ت٬٤یی ٣ٸ ایٲدی٨ش

سا ثشخی اٶا٩، هبٱ ٵ ذتٶاٳ ٯیٵ ٠ي ٣ٴذ ییب حشٯت تش١ اٳ٠بر سا ثشش ٳ حشٯت ت٪

ثٴبثشایٲ ح٤ٮ دس ٵخٶد ارٱ ٵ ذ٭ ارٱ چٶٱ دس ایٲ شم هبٳی ٵخٶد ٳذاسد،ثش ٧یشد ٵ دس

٣ٸ كٶست ٧یشد، ثب ٹش ٳیتی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتدس ایٲ كٶست، (. 21)ی٤ی خٶاٹذ ثٶد

خبف دسثبسٷ ٯدبصات آٱ دس ٶاٳیٲ ٯـخق ؿذٷ اػت. ثٸ ٶس ٣ٸ ؿٶد ٯیٳٶی ت٪ ٯحؼٶة

دس ایٲ حب٫ت، پضؿ٢ لذ ٣ـتٲ ثیبس سا چٴیٲ ثیبٱ ٣شد ٣ٸ تٶاٱ ٯی ؿذٷ ٶد٣ـی ٯؼبذتخ

ٵ ؿٶد ٯی٫زا ٪ اٵ ت٪ ذ ٯحؼٶة ،ػتٳیض ٣ـٴذٷ ا دٹذ ٯیاٵ اٳدب٭ داسد ٵ ٬ی ٣ٸ

٬یٸ ٳیض تأثیشی دس ذ٭ ٯؼؤٵ٫یت ٣یشی پضؿ٢ ٳخٶاٹذ اٳ٨یضٷ ؿشاتٴذاٳٸ یب سهبیت ٯدٴی

(.7)خضا شاتش اص سٵاثي ؿخلی اشاد خلٶكی، حب٣ٮ اػت ٣ٸ ح٠ٶ، چشاداؿت

خالی خبٯٸ اػالٯی ٳیض ٯحؼٶة تٺذیذی ثشای اٯٴیت ا ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتپزیشؽ

ثب صیشا ،ذ ثیبساٱ خبٯٸ سا دچبس تشع ٵ تٺذیذ دائی ٣ٴذتٶاٳ ٯی٣ٸ ثٸ ٶس ٯـخق ؿٶد ٯی

سٵد. ٯی حشٯت ٳغ اٳؼبٱ اص ثیٲ ٯیاػالاػالٯی ٵ یش دس ٣ـٶسٹبی « اتبٳبصی»ؿذٱ بٳٶٳی

آیذ ٵ صٳذ٧ی ٵ حیبت اسصؽ خٶد سا اص دػت ػٶء اػتبدٷ ثٸ ٵخٶد ٯیپتبٳؼی٬ی ثشای ٹچٴیٲ

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 224

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

ٵ ٹچٴیٲ جح ت٪ ٳغ اص ؿٶد ٯیخٶد٣ـی ٵ د٧ش٣ـی ػبسؿی ٹٶاس دادٷ ٵ ساٷ ثشای

خٴجٸ ثٴبثشایٲ (.21) ٣ٴذ یثیبس ٵ ػب٫ٴذی احؼبع اٯٴیت ٳسٵد ٵ دی٨ش ٹیچ ٯیبٱ ٯی

ٴٶاٱ ی٢ ٪ اختبی ٳبكٶاة ٹچٴبٱ پبثشخبػت ٵ ثٸ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٶٯی

ذ آثبس ٳبٯ٬ٶثی ثٸ دٳجب٩ داؿتٸ ثبؿذ. اص آٳدب ٣ٸ ٹذ دیٲ اػال٭ دس تٶاٳ ٯیتجبت اخالی آٱ

ثششاسی ٳٮ، اٯٴیت ٵ آساٯؾ خی اػت، ثٴبثشایٲ سػیذ٧ی وبیی ثٸ ،شكٸ ٶٯی

چٴبٳ٤ٸ الٵٷ ثش ٶاٳیٲ ٯٶهٶٸ، دس بٳٶٱ ٹٮ ،ٳیض ٯٶسد تٶخٸ اػت ؿذٷ ٯؼبذت خٶد٣ـی

اػبػی خٺٶسی اػالٯی ایشاٱ، ثششاسی سٵاثي اختبی ٯجتٴی ثش ٣شاٯت ٵ ذا٫ت بس اص ٳظاد،

ثبیؼت تٶػي خٴغ، سٳ٦، ٶ٭ ٵ جی٬ٸ ٯٶسد تٶخٸ اػت. ثٴبثشایٲ ٶاذ ٶٯی دیٲ اػال٭ ٯی

ٯبث بٳٶٱ اػبػی خٺٶسی اػالٯی ٳیض ٯٶسد حبیت شاس ٧یشٳذ. ٹبٳٶس ٣ٸ ٶاٳیٲ ٯٶهٶٸ

ایشاٱ، ٹٸ اشاد ٯ٬ت اٮ اص صٱ ٵ ٯشد ی٤ؼبٱ دس حبیت بٳٶٱ شاس داسٳذ ٵ اص ٹٸ ح٠ٶ

اص ایٲ (. 22)اٳؼبٳی، ػیبػی، اتلبدی، اختبی ٵ شٹٴ٨ی ثب سبیت ٯٶاصیٲ اػال٭ ثشخٶسداٳذ

ی ٯخت٬ ٳیض حبئض اٹیت شاٵاٱ اػت. ثٴبثشایٲ ٹب ٸایٲ ح٠ٶ اص خٴجخٺت، ح ٵ تذاٵ٭

ی خلٶكی ٵ سٵاثي خلٶكی اشاد تٶخٸ ٳـبٱ داد ٵ اص آثبس اختبی ٵ ٹب ٸتٴٺب ثٸ خٴج تٶاٱ یٳ

اػبػی سٵی٤شد، ٣ٸ ایٲ٬ت ٵسصیذ. ثٸ الٵٷ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتاخالی اب٫ی ٳیش

ٯحٶسی ٣یت ٳٸ ٵ اػت ت٤ب٫ی ٵ ح٠ٶ دس ٧شایی ٣یی ی،ؿٺشٵٳذ ح٠ٶ دس اػالٯی حب٣یت

آٯیض دس خبٯٸ اػالٯی ی٤ی اص ی ٵ ثششاسی صٳذ٧ی آسا٭ ٵ ٯؼب٫تثٴبثشایٲ صیؼت اخال(. 23)

ا٫ـب شاس ذ تحتتٶاٳ ٯی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٸ ثب پزیشؽ اٹذا ٯٺٮ اخال اػالٯی اػت ٣

٧یشد.

یآؿ٤بسا آثبس ثٸ ٴٶاٱ ی٤ی اص اٳٶا آتبٳبصی، ؿذٷ تخٶد٣ـی ٯؼبذثٸ ٹش ت٠ذیش، پزیشؽ

شكٸ اختب ثؼیبس اختبی ثٸ دٳجب٩ داسد. ثٸ ٹیٲ د٫ی٪، ثشسػی آثبس اخالی ایٲ ح٤ٮ دس

ٴش ٶٯی ٳیض ٯٶسد تٶخٸ دس ٠ٸ اػالٯی اص ٯ خشائٮٶس ٣ٸ ا٬ت ٯـ٤الت ٵ ٹبٳ ٯٺٮ اػت.

خبتٸ ٵ ثب ثخـؾ اٵ٫یبی د٭ ٧یشد ٯیكٶست ی ٹٴ٨بٯی ٣ٸ ت٪ ذ ٳیضحت ،٧یشٳذ ٯیشاس

ٳذ. ثٸ ٹیٲ د٫ی٪ اػت ٣ٸ ٯب ایٲ ٯؼأ٫ٸ ٹچٴبٱ پبثشخب ثبی ٯی، خٴجٸ ٶٯی ٣ٴذ ٯیپیذا

٧شت، ٯ٤ٲ ثٶد س حبیت ٯٴب خلٶكی اشاد كٶست ٯیا٧ش ٯدبصات ثشای : »ؿٶد ٯیثیبٱ

داٳؼت، ٵ٫ی ٹذ ٯدبصات، ٬یٸ ثشٹبٳی ٯؼؤٵ٫یت خضایی ٯشت٤ت سا دس كٶست سهبیت ٯدٴی

اشاد خلٶكی. ثٴبثشایٲ بذٷ ٶٯی ایٲ اػت ٣ٸ سهبیت بیح ٳٮ ٶٯی اػت، ٳٸ اسه

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 225

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

الٵٷ ثش خٴجٸ (. 24)« ثشد ایی ٳیؼت ٵ آٱ سا اص ایٲ ثیٲ ٳی٬یٸ، ٳبی ٯؼؤٵ٫یت خض ٯدٴی

٠ٸ ٵ بذٷ ٹچٴبٱ ٯٶسد تٶخٸ، آثبس ؿشی ایٲ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٶٯی ٵ اخالی

ٵ خ٬ٶ٧یشی اص دس ساػتبی حبیت اص اخال اختبی اخال اػالٯی اػت. ثٸ ٹیٲ د٫ی٪،

ٶس ٣ٸ ٹبٳثٸ ایٲ ٯؼأ٫ٸ تٶخٸ داؿتٸ اػت؛ بٳٶٱ ٯدبصات اػالٯی ٳیض تشٵیح ایٲ ػٴت ػیئٸ،

1392بٳٶٱ ٯلٶة 365ٯبدٷ ا٣ٴٶٱ )٣ٸ بٳٶٱ ٯدبصات اػالٯی 268 ساػتبی ٯبدٷدس

ذ دسخٶاػت شثبٳی سا تٶاٳ یٹیچ ٣غ ٳ»: اٳذ داؿتٸ ثیبٱچٴیٲ ثشخی، ٷ اػت( خبی٨ضیٲ آٱ ؿذ

دیذٷ، حشٯت ٵ ٯٴٶیت ؿشی آٱ سا صیشا ارٱ ٵ سهبیت ثضٷ ،ثذاٳذ بٯ٪ تٶخیٸ خٴبیت خٶیؾ

ثٴبثشایٲ دس (. 25)« ٧شدد یخبٳی ٵ خٶاص خٴبیت ٳ ٸ٪ ٯدشٯبٳ ٸٯتض٫ض٩ ٳؼبختٸ ٵ ٯٶخت اثبح

٩ پضؿ٢ ٵ خٶد٣ـی ثیبس ٹش٧ض خٴجٸ ؿخلی ٵ خلٶكی ٳذاؿتٸ ٵ ثب اخال اػالٯی، اب

تٶخٸ ثٸ خٴجٸ ٶٯی ایٲ خش٭، ٯزٯٶ٭ ٵ حشٯت آٱ دس ؿش ٵ ٹچٴیٲ تجبت اختبی آٱ،

.ثٸ پزیشؽ آٱ ح٤ٮ داد اٯشی هذ اخالی اػت ٣ٸ ٳی تٶاٱ

ٷ دس خبٯٸ ایٲ اػت ٣ٸ ثٸ پذیذ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتی٤ی دی٨ش اص آثبس اخالی

ی ٵ اخشایی دس ایٲ اتبدی اختبی ٯیبٱ ٯشد٭ ٵ خبٯٸ پضؿ٤بٱ ٵ حتی ٳٺبدٹبی بٳٶٳ ثی

بدی ٯشد٭ ات تٶػي پضؿ٢ ثبث ثی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتٯٴب ٣ٸ صٳذ. ثذیٲ صٯیٴٸ داٯٲ ٯی

ٹب سا ٳؼجت ثٸ خبٯٸ پضؿ٤ی ٵ حتی ٯ٤ٲ اػت خـٶٳت ؿٶد ٯیٳؼجت ثٸ خبٯٸ پضؿ٤ی

شای پضؿ٢ ٵ خبٯٸ ٧شیضی شدی ٵ اختبی ث ٲ ایٲ اٯش ٳٶی ٯؼؤٵ٫یتٹچٴیثبالتش ثجشد.

ت دس ٵ ثب ٯؼبذ ٣ٴٴذ یشای ٳدبت خبٱ ثیبساٱ الالج ٳ٣ٸ تالؿی ث ٣ٴذ ٯیپضؿ٤ی ایدبد

. ٣ٴٴذ ٯیی خٶیؾ شاس ٹبی ؿ٬ی ٵ بٳٶٳ خٶد٣ـی ثیبساٱ، اص ٯؼؤٵ٫یت

س خٺت حبیت اص اخال صیؼتی دس ٹبیی د اػبع دالی٪ ٬٠ی، ٳ٬٠ی ٵ اػتذال٩ ثش ٹچٴیٲ

ٵ تجب دس ٯٴبث اػالٯی ثش حشٯت خٴبیت ثش خٶیؾ ٵ اذا٭ ثٸ خٶد٣ـیٯیبٱ ؿٺشٵٳذاٱ،

ٯٶهٶ ٯضثٶس ثٸ خٶثی دس ٶاٳیٲ داخ٬ی ٳیض ٳٶد یبتٸ (. 26)تأ٣یذ ؿذٷ اػت ٯؼبذت دس آٱ،

دس 5/3/1388ای ٯلٶة ٸسایبٳ خشائٮبٳٶٱ 15ٯبدٷ « ة»دس ثٴذ بٳٶٳ٨زاساػت. ٹبٳٶس ٣ٸ

ٹبی ای یب ٯخبثشاتی یب حبٯ٪ ی سایبٳٸٹب ٸ٣غ اص شی ػبٯبٳ ٹش»آٵسدٷ اػت: ایٲ ساثٸ چٴیٲ

ثٸ تشتیت صیش ٯدبصات خٶاٹذ ؿذ: ،دادٷ ٯشت٤ت اب٩ صیش ؿٶد

ـ ... .1

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 226

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

ٯٴبی ت ٶٯی یب اػتب٩ ٯٶاد ٯخذس یب سٵاٱ خشائٮچٴبٳچٸ اشاد سا ثٸ است٤بة ـ2

آٯیض، تحشی٢ یب تشیت یب تٺذیذ یب یب اٳحشابت خٴؼی ثب اب٩ خـٶٳتداٱ یب خٶد٣ـی ٧ش

ٹب سا تؼٺی٪ ٣ٴذ یب آٯٶصؽ دٹذ ثٸ دٶت ٣شدٷ یب شیت دٹذ یب ؿیٶٷ است٤بة یب اػتب٩ آٱ

حجغ اص ٳٶد ٵ ی٢ سٵص تب ی٢ ػب٩ یب خضای ٳ٠ذی اص پٴح ٯی٬یٶٱ سیب٩ تب ثیؼت ٯی٬یٶٱ سیب٩ یب

.«ؿٶد ٯیصات ٯح٤ٶ٭ ٹش دٵ ٯدب

ی ٹب ٷٵ ٶاٳیٲ ٯٶخٶد ٯخلٶكب دس حٶص ٣ٸ ٶاذ ٣ٴذ ٯیاخال اػالٯی ایدبة ثبیذ اضٵد،

اختبی ٯبث ثب شٹٴ٦، دیٲ ٵ ثبٵسٹبی اسصؿی خبٯٸ اػالٯی ػبٯبٱ یبثذ. ثٴبثشایٲ پزیشؽ

شد٧شایبٳٸ ٣ٶس٣ٶساٳٸ ٶاٳیٲ ػبیش ٣ـٶسٹب اص خ٬ٸ ٣ـٶسٹبی شثی ٣ٸ سٵی٤شدی ػ٤ٶالس ٵ

. ؿٶٳذ ٯیٹبی اخال اػالٯی ٣شدٱ اسصؽ سیضؽثبث تٺذیذ ٵ شٵٳؼجت ثٸ تذٵیٲ ٶاٳیٲ داسٳذ،

ٳبؿی اص تب حذی دس ٯ٠شسات ثشخی ٣ـٶسٹب ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذت ثبیذ پزیشت ،اص ایٲ ٯٴش

ٵ ٯجبٳی ٠ٺی بث٪ اٳجب ثب٣ٸ ثٸ ٹیچ ٵخٸ ثبٵسٹب ٵ شٹٴ٦ ٹبٱ ٣ـٶسٹبػت ٯجبٳی ٳشی ٵ

سبیت ٯشصثٴذی ثیٲ ح٠ٶ اػال٭ ٵ شة دس . اص ایٲ سٵٳیؼتٴذػتٸ اص ٠ٸ ح٠ٶی ثشخب ٶاذ

(. 1)ایٲ صٯیٴٸ ٯٺٮ اػت

گیزی نتیجه

ٹبی ح٠ٶی خٺبٱ شذاساٱ ٳب٭دس اص اٳٶا آتبٳبصی اػت ٣ٸ ؿذٷ ی٤ی خٶد٣ـی ٯؼبذت

٧یشی ٵ پزیشؽ ایٲ بٳٶٱ دس خبٯٸ ثٸ ٣بساص حیث اخالی، ٵ ٯخب٫بٱ صیبدی داسد. ثب ایٲ حب٩،

، حشٯت ت٪ ٵ اص ثیٲ ثشدٱ ٣ٸ ایٲٳبپزیشی اػت. اص خ٬ٸ اػالٯی داسای آثبس ٵ تجبت خجشاٱ

ٵ اص ایٲ خٺت تشٵیح ٵ ؿٶد ٯیٮ دس ٠ٸ اػالٯی ؿٴبختٸ ٯؼ٬ ٴٶاٱ اك٪ ثٸاٳؼبٱ ثٸ ٳبح

خٶد٣ـی ٵٷ ثش ایٲ، . الؿٶد ٯیٯٴبی اك٪ ٶ ؿٴبختٸ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتحبیت اص

٧شیضی خبٯٸ پضؿ٤ی ٵ ػ٬ت اتبد اختبی ثبث ٯؼؤٵ٫یتاخال دس حیٸ ؿذٷ ٯؼبذت

ٲ اص خیت ٣بػت٤ٸ چٴبٳ ، ٹٮؿٶد ٯیٯخلٶكب ثیبساٱ ٳؼجت ثٸ آٳبٱ ٶٯی ٯشد٭ ٵ

ثبیؼت ٯٶسد تٶخٸ شٯٶص ایذئٶ٫ٶطی ح٠ٶی شة ٳیض ٯیی پٴٺبٱ ٵ ٯٹب ٸٯؼ٬بٳبٱ دس پغ تٶئ

ثبیؼت ثٸ ٣ٸ ٣بػتٲ اص خیت ٯؼ٬بٳبٱ ٳی ٣ٴذ ٯیاخال اػالٯی ح٤ٮ دس ٵا، ٧یشد. شاس

ثبیذ تأ٣یذ ٳٶد، ٯجبٳی ٵ .ای ثبؿذ ٣ٸ صٯیٴٸ تؼ٬ي ٣بشاٱ ثش ٯؼ٬بٳبٱ سا شاٹٮ ػبصد ٧ٶٳٸ

ٴٶاٱ ی٢ ثٸ ٵ ٵخٶٷ اتشا ایٲ دٵ ٹبی ح٠ٶی شة ٵ اػال٭ اكٶ٩ اخالی حب٣ٮ ثش ٳب٭

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 227

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

دس ٳب٭ ح٠ٶی ایشاٱ ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتپزیشؽ اٯ٤بٱ ذ٭ دس استجبى ثبػی اػب ٯالحٸ

شاس ٧یشد. ٳشثبیؼت ٯٶسد ٯی

ذ ٯیذ ثبؿذ تٶاٳ ٯییی ثٸ ٳیبصٹبی ٯؼتحذثٸ ٹٴ٨بٯی ٹبی ح٠ٶی ٵ پبػخ٨ٶ تحٶ٩ دس ٳب٭

ٶاٱ اخال اختبی ٵ شدی سا ثٸ ٴ ث٤٬ٸ ،داس ٳؼبصد ٹبی اػبػی خبٯٸ سا خذؿٸ ٣ٸ اسصؽ

سٮ ٵخٺٸ ٬ی ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتسػذ ٯی ٳش شاس دٹذ. ثٸ ٳش ٯ٬ضٵٯبت ی٢ خبٯٸ ٯذ

ؿئٶٱخٶد٣ـی دس ؿذٱ ٹ٨بٳیای ٣ٸ دس آٱ ٳٺتٸ اػت، آؿ٤بسا ثٸ ت٠ٶیت ٵ د٫ؼٶصاٳٸتشحی

ذ٭ پزیشؽ ٯٶهٶ اص ػٶی ٶاٳیٲ داخ٬ی ٵ سبیت ٯ٬ضٵٯبت ،ٳبیذ. ثٴبثشایٲ ٯخت٬ ٢٣ ٯی

ٹبی اخالی ٵ اسصؽ ٹب تٶاٳذ خبٯٸ سا اص خشات ٳبثٶدی اٳؼبٱ ایٲ صٯیٴٸ ثٸ خٶثی ٯی اخالی دس

ٯبٹیت ٵ تییٲ تٴٶیشخٺت ب ٵ كشیح، سػذ ٧ٴدبٳذٱ ٶاٳیٴی ٸ ٳش ٯیث. ثشٹبٳذ آٳبٱ،

ٯٴش ٠ٸ ٵ اخال اص ؿذٷ خٶد٣ـی ٯؼبذتحشٯت ٯدبصات ٯؼبذت دس خٶد٣ـی، ٯٴج ثب

ثبؿذ. اػالٯی، بث٪ دب

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه / فصلنامه حقوق پزشکی 228

تعد

سای م

کشود

خش

ذیزی پ

القاخ

ار آث

ان

ایزق

قو ح

درده

ش

References

1. Aghababaie Ban I. Jurisprudence and Legal Issues of Compassionate

Murder (euthanasia). Magazin the Mirror Research 2013; 24(2): 97-105.

[Persian]

2. Clarke P, Linezy A. Dictionary of Ethics. Teologhy and Aociety. London:

Publications Routledge; 1996. p.336.

3. Basaminia M. Compassionate Murder from the perspective of Morality,

Religion and Criminal Law. Tehran: Publications Sina Cultural Law Institute;

2009. [Persian]

4. Karami KH. (Euthanasia) Easy and convenient death. Tehran: Islamic

Publications Office; 2015. [Persian]

5. Khodayar H. Citing the rule of Thumb for the legitimacy of active

voluntarye euthanasia. Juornal Medical Jurisprudence 2011; 3(6): 35-56.

[Persian]

6. Javanmard B. The Concept of Euthanasia and its study from the viewpoint

of Jurisprudence, Rights and Ethics. Juornal Medical Law 2001; 3(8): 107-

167. [Persian]

7. Salimi A, Fathi MJ. Legal Analysis of Euthanasia in Islamic Penal Code

Bill. Iranian Journal of Medical Ethics and History 2013; 6(3): 17-29.

[Persian]

8. Mirmohammad Sadeghi H, Izadyar A. Physician Assisted Suicide: Frome

Foundations of Criminization to Penal Reation. Juornal Medical Law 2015;

9(32): 160-205. [Persian]

9. Keynia M. Foundations of Criminologhy. Tehran: Publications University

of Tehran; 2004. [Persian]

10. Goldozian I. Exclusive Penal Law. Tehran: Publications University of

Tehran; 2004. [Persian]

11. The Holy Quran. Inshighagh: 6; Baghareh: 156; Shoara: 80; Baghareh:

28; Loqman: 34; Balad: 4; Asraa: 131; Anaam: 140.

12. Najafi MH. Jawahir al-Kalam. Qom: Publications Daro al-Kotob

Islamieh; 1988.

13. Mohammadi Reyshahri M. Mizan al-Hakameh. Translated By Sahfie H.

Qom: Publications Dar al-Hadith; 2001. [Persian]

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0

9911ودوم، بهار سال چهاردهم، شماره پنجاه فصلنامه حقوق پزشکی/ 229

زیشک

ه لمی

س ،

دیاس

ه حس

14. Mesbah Yazadi MT. Pleasure and Bliss. Journal Islamic Revolutionary

Guard Monthly 2015; 1(179): 15-26. [Persian]

15. Ibn-Abedin MA. Teklemeh. Qom. Publications Dar al-Feke; 1994.

16. Shafeie I. Alom Dar al-Fekr. Beirut: Publications Dar al-Ehya al-Tarath

al-Arabia; 1978.

17. Sadeghi MH. Jurosprudence and Legal Review of Athanasius. Magazin

Shiraz University Law Studies 2015; 7(2): 99-123. [Persian]

18. Shobeiri Zanjani M. The Book Marriage. Qom: Reasercher Institute

Raypardaz; 1999. p.308. [Persian]

19. Mortazavi MJ. Athanasia from the perspective of Islam and modern

medical Ethics. Iranian Journal of Medical Ethics and History 2008; 3(1):

35-44. [Persian]

20. Zareie B. Fundamentals of Economic and Social Demography. Tehran:

Publications Samt; 2010. [Persian]

21. Jaafari Herandi M, Jabbarzadeh F. Euthanasia Jurisprudence and Legal

Studies (Compassionate Death). Journal Jurisprudence and Islamic Law

2012; 8(22): 35-54. [Persian]

22. Mansour J. Constitute of the Islamic Republic of Iran. Tehran:

Publications Dowran; 2012. [Persian]

23. Javid MJ. Theory of Relativity in Citizenship Law. Tehran: Publication

Gerayesh; 2009. [Persian]

24. Ali Abadi AH. Criminal Law. Tehran: Publications University of

Tehran; 1969. [Persian]

25. Goldozian I. General Crimilal Law. Tehran: Publications Jihad

Daneshgahi; 1994. [Persian]

26. Hor Amoli MH. Vasael al-Shia. Beirut: Publications Dar al-Ehya al-

Tarath al-Arabia; 1983. p.13.

Dow

nloa

ded

from

ijm

edic

alla

w.ir

at 1

4:12

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

9th

202

0