Za „żelazną kurtyną” – narodziny komunistycznego systemu władzy w Europie Środkowo –Wschodniej.

1. Przyczyny sowietyzacji Europy Środkowo – Wschodniej.

2. Niemiecka Republika Demokratyczna.

3. Czechosłowacja.

4. Węgry.

5. Rumunia.

6. Bułgaria.

7. Jugosławia.

8. Albania.

9. Komunistyczne Biuro Informacyjne ( Kominform ).

10. Kwestia jugosłowiańska.

11. Stalinizacja Europy Środkowo – Wschodniej.

12. Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej ( RWPG ).

Przyczyny sowietyzacji Europy Środkowo – Wschodniej. II wojna światowa przyniosła straty ludnościowe, migracje, ruinę gospodarczą ( do

społeczeństw zmęczonych wojną łatwiej trafiały hasła reformy rolnej, nacjonalizacji przemysłu, powszechnej oświaty i zabezpieczeń społecznych

tradycje rusofilskie i rozczarowanie postawą Zachodu ( np. w Czechosłowacji ) zwycięstwo Armii Czerwonej, która stacjonując na zajętych terenach wprowadzała

siłą komunizm komuniści obejmowali strategiczne resorty: wojska, obrony narodowej, spraw

wewnętrznych, bezpieczeństwa publicznego, sprawiedliwości komuniści przejmowali kontrolę nad środkami masowego przekazu; propaganda terror, aresztowania i likwidacja opozycji masowe fałszowanie wyborów jednoczenie partii oddanie Europy Środkowo – Wschodniej do radzieckiej strefy wpływów na

konferencjach Wielkiej Trójki „zimna wojna” wpłynęła na przyśpieszenie budowy systemu totalitarnego budowa „systemu promienistego” na zasadzie dwustronnych kontaktów państw

satelickich z Moskwą ( nic bez zgody Stalina ) wprowadzano konstytucje wzorowane na radzieckiej z 1936 r.

Strefy okupacyjne Niemiec Sektory okupacyjne Berlina

Strefy okupacyjne Austrii Sektory okupacyjne Wiednia

Dwa państwa niemieckie 1949 – 3 X 1990

• 21 IX 1949 r. – proklamacja RFN• Stolica – Bonn• Prezydent – Theodor Heuss (FDP)• Kanclerz – Konrad Adenauer (CDU)

• 1950 r. – prawo do własnej polityki zagranicznej

• 1954 r. – prawo do posiadania armii• 1955 r. – przyjęcie do NATO• 1973 r. – przyjęcie do ONZ

• 7 X 1949 r. – proklamacja NRD• Stolica – Berlin Wschodni• Prezydent – Wilchelm Pieck• Premier – Otto Grotewohl ( później

Walter Ulbricht )• Brak uznania poza blokiem

komunistycznym• 1950 r. – układy o nienaruszalności

granic z Polską i Czechosłowacją• Członkostwo w RWPG i Układzie

Warszawskim• 1972 r. – nawiązanie stosunków

dyplomatycznych z RFN• 1973 r. – przystąpienie do ONZ

CZECHOSŁOWACJA

powrót w 1945 r. rządu emigracyjnego z prezydentem Edwardem Benešem

powołanie koalicyjnego rządu ( najważniejsze resorty pod kontrolą komunistów )

1946 r. – wybory wygrane przez KPCz ( 38 % )

powstanie komunistycznego rządu Klementa Gottwalda

likwidacja życia demokratycznego

zamordowanie w III 1948 r. Jana Masaryka – b. min. spraw zagranicznych

odmowa podpisania konstytucji i dymisja prezydenta Beneša w V 1948 r.

IX Zjazd KPCz w V 1949 r. przyjął program budowy socjalizmu

1951 r. – czystki w partii – pokazowy proces i skazanie na śmierć Rudolfa Slanskiego ( b. sekr. Gen. KPCz )

WĘGRY

w czasie wojny po stronie państw faszystowskich

1945 r. – zwycięstwo w wyborach partii Drobnych Rolników – 57% ( komuniści – 17% )

powstanie koalicyjnego rządu z komunistą na czele

1946 r. – ogłoszenie Węgier republiką

stopniowe przejmowanie władzy przez komunistów ( wybory w 1947 i 1949 r. )

1947 r. – rozwiązanie niekomunistycznych partii

1949 r. – uchwalenie konstytucji

„taktyka salami” – dokonywanie wewnętrznych podziałów i rozłamów w partiach niekomunistycznych

Taktyka salami - określenie trzyetapowej praktyki eliminowania przedstawicielstwa partii demokratycznych oraz przejęcia władzy przez komunistów w państwach wyzwolonych podczas II wojny światowej przez ZSRR, stosowany w latach 1945-1948 w stylu "krok po kroku, plasterek po plasterku". Definicja stalinowskiego planu została określona przez węgierskiego komunistę Mátyása Rákosiego.

I etap - pozorne podporządkowanie się komunistów zasadom demokracji i uznanie (w pozorowany sposób) pluralistycznego charakteru państwa, dzięki czemu mogli wtopić się w skład demokratycznego rządu i objąć kluczowe stanowiska państwowe (wojskowe, policyjne).

II etap - rozpoczęcie represji wobec demokratów dzięki przejętemu aparatowi bezpieczeństwa, uzasadniając propagandowo takie działania koniecznością walki z "antyludową reakcją", neutralizowano i zastraszano inne partie polityczne, inspirowano rozłamy w ich szeregach

III etap - objęcie władzy za wszelką cenę, czy to w wyniku fałszowania wyborów parlamentarnych, czy też w wyniku zamachu stanu w celu powołania "demokracji ludowej".

Taktyka salami zadziałała we wszystkich państwach wyzwolonych przez ZSRR: Czechosłowacji (zamach stanu w 1948 r.), Polsce, Węgrzech, Rumunii, Bułgarii, Jugosławii i Albanii (fałszerstwa).

RUMUNIA

do 1944 r. po stronie państw faszystowskich

po wkroczeniu Armii Czerwonej zmuszenie króla Michała do mianowania w 1945 r. komunistycznego rządu Petru Grozy

1946 r. - sfałszowane wybory i „zwycięstwo” komunistów

1947 r. - rozwiązanie opozycyjnej partii chłopskiej

1947 r. – zmuszenie króla Michała do abdykacji

1948 r. – uchwalenie konstytucji

BUŁGARIA

w czasie wojny po stronie państw faszystowskich ( nie brała udziału w wojnie z ZSRR )

po wkroczeniu Armii Czerwonej przejęcie władzy przez Bułgarską partię Komunistyczną z Georgi Dymitrowem na czele

1946 r. sfałszowane wybory i „zwycięstwo” komunistów

1946 r. – sfałszowanie referendum znoszącego monarchię

1947 r. uchwalenie konstytucji wprowadzającej ustrój „demokracji ludowej”

1947 r. – aresztowanie i skazanie na śmierć przywódcy opozycyjnej partii ludowej Nikoły Petkowa

1949 r. – czystki wśród komunistów; proces Trajczo Kostowa („bułgarski Gomułka” )

od 1954 r. I sekretarzem BPK Todor Żiwkow

JUGOSŁAWIA

silna partyzantka komunistyczna Josipa Broz Tito; w 1944 r. wyzwoliła znaczną część kraju

III 1945 r. – utworzenie koalicyjnego Rządu Jedności Narodowej ( komuniści i monarchiści )

XI 1945 r. – zwycięstwo komunistycznego Frontu Ludowego w wyborach parlamentarnych ( 90% )

1946 r. – uchwalenie konstytucji ( Jugosławia Federacyjną Ludową Republiką )

terror, likwidacja opozycji, obozy koncentracyjne

Josip Broz Tito, zm. w 1980 r.

ALBANIA

1946 r. – zniesienie monarchii, proklamowanie Albańskiej Republiki Ludowej

dyktatura Komunistycznej Partii Albanii z Enwerem Hodżą na czele.

zerwanie stosunków z ZSRR i ścisły sojusz z Chinami do 1976 r.

Komunistyczne Biuro Informacyjne ( Kominform ) powołane w Szklarskiej Porębie w 1947 r. przez przywódców

komunistycznych partii ZSRR. Polski, Czechosłowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Jugosławii, Francji i Włoch

organ koordynacji i informacji partii komunistycznych, cel – stworzenie wspólnego frontu w w „walce z imperializmem” w praktyce – organ ingerujący w wewnętrzne sprawy państw Belgrad, a potem Bukareszt – siedziby Kominformu wykluczenie Jugosławii w 1949 r.

spór ideologiczny Komunistycznej Partii Jugosławii z Kominformem ( broniła prawa do własnej drogi budowy socjalizmu

oskarżenie w 1948 r. Tity za „błędy i odstępstwa” od marksizmu i leninizmu, o „odchylenie prawicowo – nacjonalistyczne

nieugięta postawa przywódcy Jugosławii wobec Moskwy; chciał federacji z Bułgarią

usunięcie Jugosławii z Kominformu w 1949 r.

otwarcie się Jugosławii na Zachód ( układy gospodarcze z USA i W. Brytanią )

nowa konstytucja – 1953 r.

zaniechanie kolektywizacji

komunizm samorządowy ( szerokie uprawnienia dla rad samorzadowych i zakładowych )

VIII 1954 r. – zawarcie przez Grecję, Jugosławię i Turcje Paktu Bałkańskiego

STALINIZACJA EUROPY ŚRODKOWO – WSCHODNIEJ PO 1948 r.

stacjonowanie wojsk radzieckich

system monopartyjny ( komuniści )

konstytucje wzorowane na radzieckiej z 1936 r.

radziecki model gospodarczy z centralnym planowaniem, kolektywizacją rolnictwa oraz nacjonalizacją przemysłu i handlu

radziecki system oświatowy

realny socjalizm jedyną formą ekspresji artystycznej

ateizacja społeczeństwa

likwidacja opozycji

brutalne represje

wszechwładza aparatu bezpieczeństwa

wszechobecna indoktrynacja ideologiczna

izolacja państw od reszty Europy

Siły ONZ w Korei

Wojska zaangażowane w konflikt w Korei:

• Korea Południowa

• ONZ:

• Stany Zjednoczone

• Wielka Brytania (trzy brygady piechoty, brygada pancerna, pół pułku artylerii)

• Australia (dwa bataliony piechoty, dywizjon lotnictwa)

• Belgia (batalion piechoty)

• Kanada (brygada piechoty)

• Kolumbia (kompania piechoty)

• Etiopia (batalion piechoty)

• Francja (batalion piechoty)

• Grecja (batalion piechoty)

• Luksemburg (kompania piechoty)

• Nowa Zelandia (pułk artylerii)

• Filipiny (batalion piechoty, kompania czołgów)

• Związek Południowej Afryki (dywizjon lotnictwa)

• Tajlandia (batalion piechoty)

• Turcja (brygada piechoty)