zagrożenia biologiczne związane z długotrwałym ... · szczepionek oraz osłabione szczepionki ... poprzez szczepienia) lub metody leczenia

Zagrożenia biologiczne związane z długotrwałym składowaniem

biomasy.

Małgorzata Grodzka – JawniakInspekcja Sanitarna Gliwice

Co to jest biomasa ?

(wg definicji Unii Europejskiej)

Biomasa są to podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości przemysłu rolnego (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi) leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki jak również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów przemysłowych i miejskich.

(Dyrektywa 2001/77/WE).

BIOMASA:• drewno i odpady drzewne, • słoma upraw roślin energetycznych,• osady ściekowe, • makulatura, • odpady roślinne powstające na etapach uprawy i pozyskania oraz przetwarzania przemysłowego produktów (siano, ostatki kukurydzy, trzciny cukrowej i bagiennej, korzenie, pozostałości przerobu owoców itp.)

Składowanie i transport

biomasy

•trociny, brykiety, drewno i zrębki drzewne pochodzące z różnych gatunków drzew,

•gromadzone są w postaci hałd na terenach elektrowni przeważnie na wolnym powietrzu,

•ładowane ładowarką,

•transportowane do instalacji podawania biomasy.

•hałda nigdy nie jest do końca zlikwidowana, tylko w sposób ciągły jest uzupełniana nowym materiałem,

•wewnątrz hałdy może rozwijać się wiele organizmów chorobotwórczych takich jak bakterie czy grzyby,

•hałda taka bywa zanieczyszczona odchodami gryzoni np. szczurów albo odchodami ptaków.

hałda ta może być

potencjalnym źródłem wielu

zagrożeń tzw. czynnikami

biologicznymi.

„czynniki biologiczne w środowisku pracy” ‐ przepisy UE z zakresu ochrony pracy.

Dyrektywa nr 2000/54/WE z 18.09.2000r. ochrona pracowników przed ryzykiem związanym z ekspozycją na czynniki biologiczne w środowisku pracy.

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716) zwane rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych.

Czynniki biologiczne w środowisku pracyPodstawy prawne

• Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2000/54/WE z 18.09.2000r.

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracyoraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716)

Definicja czynników biologicznych w środowisku pracy.

• drobnoustroje komórkowe oraz jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego (bakterie, wirusy, grzyby),

• drobnoustroje zmodyfikowane genetycznie,• hodowle komórkowe,• pasożyty wewnętrzne człowieka,• priony,

Ekspozycja

‐ służba zdrowia,

‐ laboratoria badawcze,

‐ rolnictwo i leśnictwo,

‐ przemysł biotechnologiczny,

‐ przemysł spożywczy,

‐ gospodarka ściekami i odpadami.

‐ pożyteczna rola mikroorganizmów

‐ szkodliwa rola mikroorganizmów

Gdzie występują czynniki biologiczne w środowisku pracy i jakie czynności na stanowisku pracy stwarzają ryzyko kontaktu z nimi?

Rodzaj dziaRodzaj działłalnoalnośścici Typ zakTyp zakłładuadu PrzykPrzykłładowe czynnoadowe czynnośścici

Gospodarka Gospodarka śściekamiciekami ZakZakłłady wodociady wodociąąggóów i kanalizacji, Oczyszczalnie w i kanalizacji, Oczyszczalnie śściekciekóóww Naprawa, konserwacja i czyszczenie instalacji i Naprawa, konserwacja i czyszczenie instalacji i urzurząądzedzeńń

Gospodarka odpadamiGospodarka odpadami Biokompostownie, ZakBiokompostownie, Zakłłady utylizacji surowcady utylizacji surowcóów wtw wtóórnych, rnych, ZakZakłłady mech.ady mech.--biolog. przetwarzania odpadbiolog. przetwarzania odpadóów, Skw, Skłładowiska adowiska odpadodpadóów, Przedsiw, Przedsięębiorstwa usuwania odpadbiorstwa usuwania odpadóów komunalnych, w komunalnych, ZakZakłłady utylizacji szczady utylizacji szcząątktkóów zwierzw zwierząątt

Sortowanie, praca na wSortowanie, praca na wóózkach widzkach widłłowych, owych, przerzucanie kompostu, wywprzerzucanie kompostu, wywóóz z śśmieci, mieci, opropróóżżnianie szamb, obsnianie szamb, obsłługa toalet, badanie uga toalet, badanie weterynaryjne, utylizacjaweterynaryjne, utylizacja

Instalacja i konserwacja Instalacja i konserwacja urzurząądzedzeńń wentylacyjnych, wentylacyjnych,

klimatyzacyjnych klimatyzacyjnych

PrzedsiPrzedsięębiorstwa konserwacji urzbiorstwa konserwacji urząądzedzeńń wentylacyjnych i wentylacyjnych i klimatyzacyjnychklimatyzacyjnych

Konserwacja urzKonserwacja urząądzedzeńń

Produkcja artykuProdukcja artykułłóów w spospożżywczychywczych

MMłłyny, Piekarnie, Syny, Piekarnie, Słłodownie, Browary, Rzeodownie, Browary, Rzeźźnie, Masarnie, nie, Masarnie, ZakZakłłady wady węędliniarskie, Mleczarnie, Serowarniedliniarskie, Mleczarnie, Serowarnie

Przetwarzanie produktPrzetwarzanie produktóów pochodzenia w pochodzenia rorośślinnego i zwierzlinnego i zwierzęęcegocego

BiotechnologiaBiotechnologia ZakZakłłady: farmaceutyczne, produkcji dodatkady: farmaceutyczne, produkcji dodatkóów do w do śśrodkrodkóów w spospożżywczych, produkcji szczepionekywczych, produkcji szczepionek

Hodowla mikroorganizmHodowla mikroorganizmóóww

Rolnictwo i leRolnictwo i leśśnictwonictwo Uprawa zbUprawa zbóóżż, Zak, Zakłłady ogrodnicze, Zakady ogrodnicze, Zakłłady hodowli grzybady hodowli grzybóów, w, Tartaki, ZakTartaki, Zakłłady celulozowoady celulozowo--papiernicze, Hodowla zwierzpapiernicze, Hodowla zwierząąt, t, Ogrody zoologiczne, Handel zwierzOgrody zoologiczne, Handel zwierzęętami, Wystawy zwierztami, Wystawy zwierząątt

Prace w kontakcie z zaplePrace w kontakcie z zapleśśnianiałłym sianem, ym sianem, zbozbożżem, drewnem, kontakt ze zwierzem, drewnem, kontakt ze zwierzęętami oraz tami oraz ich wydalinami i wydzielinamiich wydalinami i wydzielinami

SSłłuużżba publiczna/ ba publiczna/ administracjaadministracja

Archiwa, Biblioteki, SArchiwa, Biblioteki, Słłuużżby ratownicze, Policja, Straby ratownicze, Policja, Strażż popożżarnaarna Prace w kontakcie z zaplePrace w kontakcie z zapleśśnianiałłym materiaym materiałłem em archiwalnym, dziaarchiwalnym, działłania ratowniczeania ratownicze

SSłłuużżba zdrowiaba zdrowia Punkty krwiodawstwa, Laboratoria diagnostyczne, Punkty krwiodawstwa, Laboratoria diagnostyczne, i cytologiczne, Stacje dializ, Zaki cytologiczne, Stacje dializ, Zakłłady opieki zdrowotnej, Stacje ady opieki zdrowotnej, Stacje pogotowia ratunkowegopogotowia ratunkowego

CzynnoCzynnośści zwici zwiąązane z kontaktem z materiazane z kontaktem z materiałłem em biologicznym biologicznym –– diagnozowanie, leczenie diagnozowanie, leczenie ……

WeterynariaWeterynaria Kliniki i gabinety weterynaryjne, Laboratoria diagnostyki Kliniki i gabinety weterynaryjne, Laboratoria diagnostyki weterynaryjnejweterynaryjnej

Diagnozowanie i leczenie zwierzDiagnozowanie i leczenie zwierząątt

DziaDziałłalnoalnośćśćnaukowo naukowo --badawczabadawcza

Laboratoria i Instytucje naukowe Laboratoria i Instytucje naukowe –– prace w dziedzinie biologii, prace w dziedzinie biologii, mikrobiologii i inmikrobiologii i inżżynierii genetycznejynierii genetycznej

Hodowla drobnoustrojHodowla drobnoustrojóów, laboratoryjna obrw, laboratoryjna obróóbka bka materiamateriałłu biologicznegou biologicznego

Produkcja i zuProdukcja i zużżycie ycie biopaliwbiopaliw

ZakZakłłady przetwady przetwóórcze biomasy oraz miejsca jej skrcze biomasy oraz miejsca jej skłładowania adowania Prace w kontakcie z biomasPrace w kontakcie z biomasąą: produkcja, : produkcja, przemieszczanie, skprzemieszczanie, skłładowanie, przeradowanie, przeróób, b, konserwacja urzkonserwacja urząądzedzeńń

Co to są biologiczne szkodliwości zawodowe ?

mikro mikro ‐‐ i makroorganizmy oraz wytwarzane i makroorganizmy oraz wytwarzane przez nie strukturyprzez nie struktury

i substancje, kti substancje, któóre oddziare oddziałływujywująą negatywnie negatywnie na organizm czna organizm człłowieka owieka

w procesie pracy i mogw procesie pracy i mogąą bybyćć przyczynprzyczynąą chorchoróób b zawodowych. zawodowych.

W jaki sposób klasyfikuje sięczynniki biologiczne ze względu

na stopień zagrożenia? Grupa zagrożenia Wystąpienie

chorobyMożliwość

rozprzestrzenienia w populacji

Profilaktyka lub/i leczenie

Grupa zagrożenia 1 Mało prawdopodobne

Bez znaczenia Nie jest wymagane

Grupa zagrożenia 2 Możliwe Mało prawdopodobne

Zazwyczaj możliwe

Grupa zagrożenia 3 Istotne zagrożenie pracowników ciężką

chorobą

Wysoce prawdopodobne

Zazwyczaj możliwe

Grupa zagrożenia 4 Istotne zagrożenie pracowników ciężką

chorobą

Wysoce prawdopodobne

Zazwyczaj niemożliwe

Grupa zagrożenia 1

• Osłabione szczepy bakterii stosowane do produkcji szczepionek oraz osłabione szczepionki żywe,

• Szczepy bakterii przeznaczone do celów laboratoryjnych oraz szczepy wykorzystywane w celach produkcyjnych (np. do produkcji enzymów stosowanych w środkach piorących),

• Drożdże stosowane w celach produkcyjnych (np. do produkcji wyrobów piekarniczych).

Grupa zagrożenia 1

• Czynniki biologiczne z tej grupy zazwyczaj nie wywołują chorób u ludzi.

• Warunkiem bezpieczeństwa w przypadku pracy z czynnikami z grupy zagrożenia 1 ‐przestrzeganie ogólnych zasad higieny zgodnie z rozporządzeniem MPiPS z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650).

• np. drożdże piekarnicze, piwne i winne ‐ prawdopodobieństwo spowodowania przez nie choroby u zdrowego człowieka jest znikome (pojedyncze przypadki układowej grzybicy zaobserwowano w przypadkach ciężkich zaburzeńodporności).

Grupa zagrożenia 2Bakterie Gronkowiec złocisty (stalphylococcus aureus) –

wywołuje zakażenia układowe i skóryPaciorkowiec ropotwórczy (streptococcus pyogenes) – wywołuje zakażenia układowe i skóryLaseczka tężca (clostridium tetani) – wywołuje tężec

Grzyby Kropidlak popielaty (aspergillus fumigatus) –wywołuje grzybice narządoweBielnik biały (candida albicans) – wywołuje grzybice skóry i błon śluzowych

Wirusy Wirus choroby Heinego – Medina (polio) –wywołuje chorobę Heinego – Medina (paraliżdziecięcy) Wirus zapalenia wątroby typu A (HAV) – wywołuje zapalenie wątroby

Grupa zagrożenia 2

Obejmuje ona czynniki, które mogą wywoływaćchoroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników ale rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej ocenia się jako mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją do nich skuteczne metody profilaktyki np. w formie szczepień ochronnych lub skuteczne metody leczenia.

Grupa zagrożenia 3Obejmuje ona czynniki, które mogąwywoływać u ludzi ciężkie choroby, sąniebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją do nich skuteczne metody profilaktyki np. w formie szczepieńochronnych lub leczenia.

Grupa zagrożenia 3

Bakterie Prątek gruźlicy (mycobcterium tuberculosis) – wywołuje gruźlicęChlamydia ornitozy (chlamydia psittaci) –wywołuje papuzicę

Grzyby Drożdżowiec skórny (blastomyces dermatitidis) – wywołuje grzybice skóry(coccidioides immitis) – wywołuje zakażenie dróg oddechowych (kokcydioidomikozę)

Wirusy Wirus żółtej gorączki – wywołuje żółtą febrę

• Do grupy zagrożenia 3 należą równieżczynniki, które stanowią ograniczone zagrożenie dla pracowników, ponieważdo zakażenia nimi zwykle nie dochodzi drogą powietrzną. I tak do tej grupy należą np. bakterie pałeczki czerwonki, pasożyty np. tasiemiec bąblowcowy wywołujący bąblowicę wątroby, płuc czy mózgu.

• Spośród wirusów można wymienić wirus zapalenia wątroby typu B, wirus wścieklizny, czy ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV) wywołujący zespół nabytego upośledzenia odporności immunologicznej (AIDS).

Grupa zagrożenia 4

Wirusy Wirus Ebola – wywołuje gorączkęEbolaWirus Lassa – wywołuje gorączkęLassaWirus ospy prawdziwej – wywołujeospę prawdziwą

Grupa zagrożenia 4

Grupa zagrożenia 4 obejmuje czynniki, które u ludzi wywołują ciężki choroby, sąniebezpieczne dla pracowników a rozprzestrzenianie w populacji ludzkiej czynników tych jest bardzo prawdopodobne. Bardzo często nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody zapobiegania (np. poprzez szczepienia) lub metody leczenia. Zakwalifikowano do grupy tej wyłącznie wirusy.

Jakie zagrożenia biologiczne występują na stanowiskach produkcji, załadunku, transportu oraz przerobu

biomasy.

Frakcja biologiczna może zawierać:

•grzyby pleśniowe w postaci strzępków grzybni lub zarodników,

•fragmenty wysuszonych roślin niższych,

•bakterie żywe i ich formy przetrwalnikowe,

W większości gatunków różnych pyłów drewna

dominująmikroorganizmy potencjalnie

chorobotwórcze pałeczki gram ‐ ujemne o

właściwościach endotoksycznych oraz

promieniowce i grzyby pleśniowe wytwarzające

mykotoksyny o działaniu wielokierunkowym.

Aspergillus fumigatus ‐ kropidlak popielaty

jest grzybem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Występuje szczególnie często w rozkładającej się materii organicznej. Rozwija się w składowanych surowcach roślinnych, w podwyższonej temperaturze i wilgotności. Wytwarza bardzo licznych, drobne zarodniki, które przenikają do pęcherzyków płucnych. Może powodować astmę oraz grzybicępłuc.

Cryptococcus neoformans ‐ grzyb należący do klasy grzyby niedoskonałe

źródłem zakażenia jest ziemia,wywołuje u człowieka grzybicę głęboką(narządową), zwaną kryptokokozą, torulozą Iub drożdżycą europejską.Zakażenie lokalizuje się najczęściej w układzie nerwowym, płucach, skórze i tkance podskórnej, zarazek może jednak atakować również każdą inną tkankę.

Leptospira interrogans – krętek leptospirozy

tlenowa bakteria o kształcie śrubowatym, występuje stale w nerkach gryzoni. Źródłem zakażenia jest ziemia zanieczyszczona moczem gryzoni. Wywołuje ostrą chorobę połączoną z wysoka gorączką, której przebieg może być różny w zależności od wywołującego ją serotypu bakterii.

Clostridium tetani ‐ laseczka tężca

beztlenowa bakteria gram - dodatnia. Do zakażenia dochodzi przez skaleczenie podczas pracy a następnie przez zakażenie rany ziemią. Objawami choroby są kurcze mięśni. Jest to groźna choroba i może być śmiertelna. Jeżeli nie leczy się jej właściwie prowadzi do zgonu.

Grupa zagrożenia 2

Grzyby• Aspergillus fumigatus

• Cryptococcus neoformans

Bakterie• Leptospira interrogans – krętek leptospirozy

• Clostridium tetani ‐ laseczka tężca

• Corynebacterium spp w zrębkach drzewa

sosnowego

Grupa 3 zagrożenia

• Histoplasmosis capsulatum

Histoplasmosis capsulatumjest to grzyb, który rośnie w glebie i materiale skażonym odchodami ptaków i nietoperzy. Zarodniki ulegająuwolnieniu do powietrza, gdy skażona gleba zostanie poruszona. Wdychanie zarodników powoduje infekcję a choroba nosi nazwę histoplazmozy. Jej objawy mogą być bardzo różnorodne, ale choroba ta dotyczy najczęściej płuc.

W jaki sposób zabezpieczyćpracownika przed szkodliwym działaniem czynnika biologicznego.

Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników

biologicznych.

1. Oznakowanie stanowiska i strefy

zagrożenia czynnikiem biologicznym.

Wzór znaku znajduje się na stronie załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22

kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia

pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716)


biologicznych.

2. Zapewnienie stałej opieki lekarskiej i badańprofilaktycznych narażonych grup pracowników.


biologicznych.

3. Przeszkolenie pracowników przed

podjęciem pracy związanej

z kontaktem z czynnikami biologicznymioraz w przypadku każdej zmiany warunków pracy, która może mieć wpływ na wielkość ryzyka zawodowego.

Szkolenie, powinno dotyczyć:

1) potencjalnego zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego;

2) środków, które należy podjąć w celu zapobiegania zagrożeniom spowodowanym działaniem szkodliwego czynnika

biologicznego;

3) wymagań higieniczno

‐ sanitarnych;

4) wyposażenia i stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej;

5) działań, które pracownicy podejmują w razie występowania awarii lub wypadków, lub dla ich zapobiegania.

Każdy pracownik powinien być przeszkolony przed

podjęciem pracy.


biologicznych.

4 . Zapewnienie pracownikowi właściwych

pomieszczeń, urządzeń higieniczno

‐ sanitarnych, a także środków higieny

osobistej oraz, jeżeli to konieczne,środków do odkażania skóry

i błon śluzowych.


biologicznych.

5. Zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonych do tego celu pomieszczeniach.


biologicznych.

6. Zapewnienie pracownikom odzieży roboczej zabezpieczającej przed działaniem określonego czynnika biologicznego.


biologicznych.

• Kryteria doboru odzieży roboczej:‐ grupa zagrożenia szkodliwego czynnika biologicznego‐ rodzaj czynności wykonywany przez pracownika

1. Klasyfikacja odzieży ze względu na konstrukcję:‐ odzież chroniąca tułów, ‐ ochraniacze części tułowia,‐ nakrycia głowy,‐ ochraniacze kończyny górnej i dolnej.2. Podział odzieży ze względu na czas użytkowania.3. Wymagania konstrukcyjne (Typy: 1,2,3,4,5,6).4. Znakowanie odzieży (odzież chroniąca przed czynnikami zakaźnymi Typ 4‐B).


biologicznych.

Odzież ochronna


biologicznych.

7. Zapewnienie bezpiecznych warunków odkażania, czyszczenia a w razie konieczności niszczenia odzieży, środków ochrony indywidualnej i wyposażenia, które uległy skażeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym.


biologicznych.

8. Zapewnienie pracownikowi odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz ich przechowywania w wyraźnie oznakowanym miejscu.


biologicznych.

okulary ochronne


biologicznych.

• Ochrona dróg oddechowych ‐ półmaska filtrująca wykonana z układu włókien filtracyjnych ‐ najpowszechniej stosowana


biologicznych.

Klasyfikacja środków ochrony indywidualnej

Kategoria IKategoria I-- śśrodki ochrony indywidualnej o konstrukcji prostej, gdzie rodki ochrony indywidualnej o konstrukcji prostej, gdzie projektant zakprojektant zakłłada, ada, żże ich ue ich użżytkownik moytkownik możże sam ocenie sam ocenićć poziom poziom ochrony przed min. zagroochrony przed min. zagrożżeniami kteniami któórych skutki, jerych skutki, jeżżeli seli sąą stopniowo stopniowo narastajnarastająące, mogce, mogąą bybyćć łłatwo zidentyfikowane przez uatwo zidentyfikowane przez użżytkownika we ytkownika we wwłłaaśściwym czasie.ciwym czasie.

Kategoria IIKategoria II--śśrodki ochrony indywidualnej o konstrukcji porodki ochrony indywidualnej o konstrukcji pośśredniej, redniej, takie kttakie któóre nie nalere nie należążą do I lub III kategorii ryzyka.do I lub III kategorii ryzyka.

Kategoria IIIKategoria III--śśrodki ochrony indywidualnej o konstrukcji zrodki ochrony indywidualnej o konstrukcji złłoożżonej onej przewidziane do ochrony przed zagroprzewidziane do ochrony przed zagrożżeniem eniem żżycia lub ycia lub zagrozagrożżeniami, kteniami, któóre mogre mogąą powodowapowodowaćć powapoważżne i nieodwracalne ne i nieodwracalne uszkodzenia zdrowia, a ktuszkodzenia zdrowia, a któórych skutkrych skutkóów dziaw działłania uania użżytkownik nie ytkownik nie momożże stwierdzie stwierdzićć dostatecznie szybko. dostatecznie szybko.

Jakie kryteria powinny

spełniać środki ochrony?

‐ odpowiednie do zagrożenia

‐ nie zwiększające zagrożenia

‐ odpowiadające warunkom na

stanowisku pracy

‐ odpowiadające wymaganiom

ergonomicznym

‐ uwzględniające stan zdrowia pracownika

‐ dopasowane do stosowania po

każdym niezbędnym wyregulowaniu


biologicznych.

9. Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego narażonych pracowników.


biologicznych.Ryzyko przeprowadza się dla konkretnego stanowiska z uwzględnieniem:

‐ grupy zagrożenia występujących czynników biologicznych wg skali 2 – 4,

‐ rodzaju wykonywanej pracy ,czasu i i stopnia narażenia,‐ potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego,‐ choroby która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,‐ stwierdzonej choroby która ma bezpośredni związek z wykonywana pracą,‐ wskazówek organów właściwej jednostki PIS, PIP oraz jednostek służb medycyny pracy.


biologicznych.

10. Stosowanie wszelkich dostępnych środków zapobiegawczych eliminujących lub ograniczających stopień zagrożenia ze strony czynników biologicznych.


biologicznych.

11. Informowanie pracowników o potencjalnym ryzyku dla zdrowia wynikającym z obecności w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych.

Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika

o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną

pracą.


biologicznych.

12. Ustalenie jakie środki jakie należy podjąć w celu ochrony przed narażeniem na czynniki biologiczne.

a. Ograniczanie liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;

b. Projektowanie procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy;


biologicznych.

13. Sporządzenie planu postępowania w razie wypadku z udziałem czynnika biologicznego należącego do 3 lub 4 grupy.


biologicznych.

14. Prowadzenie rejestru pracowników narażonych oraz rejestru prac narażających na szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 lub 4 zagrożenia.

Obowiązek prowadzenia rejestru prac narażających

pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego

zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie

elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniającego w

szczególności informacje dotyczące:

•a) liczby pracowników wykonujących te prace,

•b) wykazu czynności, podczas których pracownik jest lub może być narażony na działanie szkodliwych czynników biologicznych,

•c) imienia, nazwiska, stanowiska oraz telefonu kontaktowego pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej do nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

Obowiązek prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniając w szczególności informacje dotyczące:a) rodzaju wykonywanej pracy,b) stopnia zagrożenia spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego,c) awarii i wypadków związanych z narażeniem na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,d) wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego i grupy zagrożenia,e) liczby pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,f) imienia, nazwiska, stanowiska oraz numeru telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników;


biologicznych.

15. Prowadzenie szczepień ochronnych

pracowników


biologicznych.Gdy stwierdzimy, że w środowisku pracy występuje lub może wystąpić szkodliwy czynnik biologiczny, przeciw któremu jest dostępna szczepionka, stosuje się przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 z 2009r , z późn. zm.).

Art. 20. w/w ustawy mówi, że pracodawca lub zlecający wykonanie prac informuje pracownika lub osobęmającąwykonywać pracę, narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych, przed podjęciem czynności zawodowych, o rodzaju zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego przy wykonywaniu czynności zawodowych.Koszty przeprowadzania szczepień, oraz zakupu szczepionek ponosi pracodawca.


biologicznych.

1. Profilaktyczne działania medyczne technologiczne i organizacyjne.

2. Oświata zdrowotna.

Przykłady działańmedycznych

Szczepienia ochronne wysoce narażonych grup pracowników, stała opieka lekarska i badania profilaktyczne, stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży roboczej.

Przykłady działań techniczno ‐ organizacyjnych

Powierzchnie Powierzchnie łłatwe do czyszczenia i odporne na dziaatwe do czyszczenia i odporne na działłanie anie śśrodkrodkóów dezynfekcyjnychw dezynfekcyjnychDziaDziałłania sania słłuużążące uniknice uniknięęciu powstawania aerozoliciu powstawania aerozoliOdpowiednie pomieszczenia higienicznoOdpowiednie pomieszczenia higieniczno--sanitarnesanitarneUdostUdostęępnienie warunkpnienie warunkóów i pomieszczew i pomieszczeńń do myciado myciaBezpieczne warunki spoBezpieczne warunki spożżywania posiywania posiłłkkóów i napojw i napojóów w w w wydzielonych pomieszczeniachwydzielonych pomieszczeniachWydzielone toalety dla personeluWydzielone toalety dla personeluWydzielone szatnie na odzieWydzielone szatnie na odzieżż roboczrobocząą i cywilni cywilnąąOdpowiednie pojemniki na odpady, z zastosowaniem Odpowiednie pojemniki na odpady, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemnikbezpiecznych i oznakowanych pojemnikóówwBezdotykowe dozowniki na Bezdotykowe dozowniki na śśrodki myjrodki myjąącoco--dezynfekcyjnedezynfekcyjneJednorazowe rJednorazowe ręęcznikiczniki

Przykłady działań techniczno ‐ organizacyjnych

Okresowe i doraOkresowe i doraźźne czyszczenie i odkane czyszczenie i odkażżanie odzieanie odzieżży y roboczejroboczejZastosowanie znaku ostrzegajZastosowanie znaku ostrzegająącego przed zagrocego przed zagrożżeniem eniem biologicznymbiologicznymInstrukcje stanowiskoweInstrukcje stanowiskoweOkresowy instruktaOkresowy instruktażż dla pracownikdla pracownikóów zewnw zewnęętrznychtrznychZapewnienie Zapewnienie śśrodkrodkóów dezynfekcyjnychw dezynfekcyjnychRaporty z dezynfekcjiRaporty z dezynfekcji

Propagowanie wiedzy na temat związku, jaki może zachodzić pomiędzy narażeniem na określony rodzaj czynników biologicznych a zachorowaniem

‐najtańszy i zarazem najskuteczniejszy środek profilaktyczny.

Oświata zdrowotna

Wiedza wybranych grup zawodowych na temat czynników biologicznych obecnych w środowisku pracy

Zachowanie pracowników ukierunkowane na ochronę przed szkodliwym działaniem czynników biologicznych w środowisku pracy

Sposób postępowania

Służby komunalne

Służba zdrowia

Służba leśna

N %

Mycie rak przed

jedzeniem49 50 37 136 90,7

Spożywanie posiłków w

wyznaczonym miejscu

46 50 19 115 76.7

Mycie rak po kontakcie z cz.

biol.47 50 43 140 93,3

Zmiana ubrania przed i po pracy

50 50 39 139 92,7

Badana populacja wg. Sposobu postępowania w przypadku uszkodzenia lub zużycia śr. Ochrony indywidualnej


Służby komunalne

Służba zdrowia

Służba leśna N %

Natychmiastowa wymiana 45 49 41 135 90

Wymiana po pewnym czasie 5 1 6 12 8

Samodzielna reperacja 0 0 3 3 2

Praca bez ochrony 0 0 0 0 0

Badana populacja wg źródeł wiedzy o sposobie zachowywania się w sytuacjach awaryjnych z udziałem

czynników biologicznych

Źródło wiedzy

Służby komunalne

Służba zdrowia

Służba leśna N %

Pracodawca, pracownik bhp 42 42 40 124 82,67

Bezpośredni zwierzchnik 11 10 2 23 15,33

Koledzy 2 0 0 2 1,33

Pisemna instrukcja 0 7 7 14 9,33

Badana populacja wg zgłaszalności objawów chorobowych związanych z ekspozycją zawodową na czynniki biologiczne


Służby komunalne

Służba zdrowia Służba leśna N %

Zgłosił kłopoty zdrowotne lekarzowi

6 7 6 19 12,7

Nie zgłosiłkłopotów

zdrowotnych lekarzowi

2 2 2 6 4,0

Nie miałkłopotów

zdrowotnych42 41 42 125 83,3

50% badanych pracowników wskazało prawidłowy znak

ostrzegający przed zagrożeniem biologicznym

‐ 5% pracowników spotkało się z piktogramem

w miejscu pracy,

‐ 48% uczestniczyło w szkoleniach , podczas

których informowano o czynnikach

biologicznych,

‐66,7% odczuwało niedosyt informacji i chciało

poszerzyć swoją wiedzę.

Promocja zdrowia w miejscu pracy

• Zdrowsi pracownicy to mniejsza absencja chorobowa, czyli zmniejszenie strat zakładu z powodu niewykonanej pracy.

• Pracownicy widząc zaangażowanie pracodawcy w promocję zdrowia czują siębardziej dowartościowani i ma to wpływ niewątpliwy wpływ na poczucie związania z firmą a w konsekwencji na przesłanki do efektywniejszej pracy.

DziDzięękujkujęę za uwagza uwagęę..

Documents

zagrożenia biologiczne związane z długotrwałym ... · szczepionek oraz osłabione szczepionki ... poprzez szczepienia) lub metody leczenia