Verzija 4.2

ZAKON O ŠUMAMA Verzija 4.2.1.3.

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1. [Svrha Zakona] (1) Ovim zakonom uređuje se upravljanje, (raspolaganje) i gazdovanje šumama i šumskim zemljištima, nadzor nad sprovođenjem ovog zakona, kao i druga pitanja od značaja za šumu i šumsko zemljište sa ciljem da se šumama i šumskim zemljištem, kao prirodnim dobrima od opšteg interesa, održivo gazduje. (2) Odredbe ovog Zakona se primenjuju na sve šume i šumsko zemljište, bez obzira na vlasništvo. Član 2. [Značenje održivog gazdovanja] (1) Pod održivim gazdovanjem šumama u smislu ovog Zakona podrazumeva se briga (zaštita)? o šumama i šumskom zemljištu i njihovo korišćenje na način i u obimu kojim se trajno održava i unapređuje njihova proizvodnost, biološka raznovrsnost, sposobnost obnavljanja i vitalnost, čime se u sadašnjosti i budućnosti obezbeđuje ispunjavanje ekonomskih, i ekoloških i socijalnih (u daljem tekstu: opštekorisnih) funkcija šuma. Član 3. [Šuma i šumsko zemljište] (1) Šumom se u smislu ovog zakona podrazumeva površina zemljišta veća od 10 ari, obrasla šumskim drvećem u obliku sastojine,sa životnom zajednicom koju obuhvata. (2) Pod šumom se podrazumevaju i šumski rasadnici i semenske plantaže, šumski putevi, protivpožarne proseke koji su sastavni deo šume i ostala manja otvorena područja unutar šume; šume u zaštićenim područjima proglašene po posebnom propisu; šume od posebnog ekološkog, naučnog, istorijskog ili duhovnog interesa; zaštitni pojasevi drveća površine veće od 10 ari i širine veće od 20 m. Šumom se smatraju i mlade sastojine, šumske kulture i plantaže površine veće od 10 ari, kao i površine koje su sastavni deo šuma, a privremeno su neobrasle kao rezultat ljudskog delovanja, ili prirodnih nepogoda, a u procesu su vraćanja šumi. (3) Šumom se ne smatraju odvojene skupine drveća na površini manjoj od 10 ari, šumski rasadnici izvan šumskog kompleksa i semenske plantaže, zaštitni pojasevi, drvoredi, parkovi u naseljenim mestima. (4) Šumskim zemljištem se prema ovom Zakonu smatra zemljište na kome se gaji šuma, ili koje je zbog svojih prirodnih obeležja i uslova gazdovanja predviđeno kao najpovoljnije za gajenje šuma, zemljište na kome je spontano započelo prirodno obnavljanje šume, kao i zemljište na kome se nalaze objekti namenjeni gazdovanju šumama i divljači. (5) U slučaju spora da li se neko zemljište obraslo šumskim drvećem smatra šumom, odnosno da li se neko zemljište smatra šumskim zemljištem, odlučuje ministarstvo nadležno za poslove šumarstva.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 4. [Definicije] Pojmovi koji slede upotrebljeni u ovom Zakonu imaju sledeća značenja: Funkcije šuma su, proizvodna funkcija, koja obuhvata prihod od proizvodnje drveta i drugih šumskih proizvoda, uključujući i lovnu divljač i opštekorisne, koje obuhvataju ekološke (očuvanje biodiverziteta i zaštitu zemljišta, voda i klime, uključujući i pozitivnu ulogu u vezivanju ugljenika iz atmosfere) i socijalne funkcije (rekreaciju, turizam, estetsku ulogu, povoljan uticaj na zdravlje ljudi, obrazovanje, istraživanje,odbranu i zaštitu građevina i infrastrukture) Zaštićeno prirodno dobro je očuvani deo prirode posebnih prirodnih vrednosti i odlika, zbog kojih ima trajni ekološki, naučni, kulturni, obrazovni, zdravstveno-rekreativni, turistički i drugi značaj, zbog čega kao dobro od opšteg interesa uživa posebnu zaštitu. Gazdovanje podrazumeva obnovu, zaštitu, negu, podizanje novih šuma i korišćenje šuma i šumskog zemljišta, kao i druge aktivnosti za održavanje i unapređivanje funkcija šuma. Savetovanje predstavlja pružanje stručnih saveta, davanje uputstava i drugih profesionalnih usluga od strane šumarske službe privatnim vlasnicima šuma. Korišćenje šuma obuhvata seču drveća, izradu i prevoz drvne građe, upotrebu ostalih šumskih proizvoda kao i prodaju drveta i sekundarnih šumskih proizvoda. Održivi razvoj je usklađen sistem tehničko-tehnoloških, ekonomskih i društvenih aktivnosti u ukupnom razvoju u kome su prirodne i stvorene vrednosti upotrebljene na principima ekonomičnosti i umerenosti sa ciljem očuvanja i unapređenja kvaliteta životne sredine za sadašnje i buduće generacije. Biodiverzitet (biološka raznovrsnost) je različitost organizama u okviru određenih vrsta, između vrsta i ekosistema i obuhvata ukupnu raznovrsnost gena, vrsta i ekosistema na lokalnom, nacionalnom, regionalnom i globalnom nivou. Šumarske organizacije su šumarske institucije, preduzeća i udruženja. Upravljanje šumama obuhvata strateško i regionalno planiranje, obavljanje upravnih poslova, drugih stručnih i savetodavnih poslova, poslove podrške vlasnicima šuma, poslove praćenja i nadzora. Obnavljanje šuma – sadnja šuma, kao i olakšanje prirodnog obnavljanja na šumskom zemljištu. Gajenje šume – Alternativa: obnavljanje šuma, pošumljavanje, sprovođenje mera čišćenja mladika, proreda i drugih šumsko-uzgojnih mera. Degradacija šume (štete u šumama) – delimičan ili celokupan gubitak sposobnosti prirasta šuma zbog uticaja štetočina, bolesti, životinja, ljudi, vetra, snega, vatre i drugih biotičkih i abiotičkih faktora. Zaštita šume – mere prevencije i represije ili smanjenja degradacije šume i posledica koje slede. Šumski red predstavlja stanje u šumi kojim se obezbeđuju uslovi za njeno očuvanje i unapređivanje, a posebno: zaštitu od pojave i širenja vatre, biljnih bolesti i štetočina,

Februar 06

Verzija 4.2

oštećenja drveća i izdanaka tokom seče, zaštitu šuma od erozivnih procesa i ugrožavanja vodnih bogatstava zbog seče i iznošenja drveća iz šume. Monitoring šuma je sistem stalnog osmatranja radi procene vitalnosti drveća u šumi u fazi rasta, stanja životne sredine i ocene uticaja zagađivanja na životnu sredinu. Pustošenje šume podrazumeva svaku radnju izvršenu protivno propisima kojom se slabi plodnost (prinosna snaga) šumskog zemljišta i time dovodi u opasnost ili onemogućava trajnost šumske proizvodnje ili gajenje šuma na tom zemljištu ili ugrožava opstanak šuma i njihove opštekorisne funkcije (seča većeg obima koja se približava krčenju šuma, prebirna seča prejakog intenziteta, podbeljivanje stabala, svaka radnja koja može prouzrokovati zakorovljavanje, spiranje i odnošenje zemljišta vodom ili vetrom i dr.). Čista seča označava uklanjanje svog ili skoro svog drveća na nepodmlađenoj površini kojoj je kraći razmak između rubova preostale sastojine veći od jedne visine srednjeg sastojinskog stabla, a gde nije predviđena promena namene zemljišta. Krčenje šume znači uklanjanje svog šumskog drveća ili drugog šumskog rastinja zbog promene namene šumskog zemljišta. Sanitarna seča podrazumeva seču zaraženog, insektima izjedenog (ili drugim uzrocima) ozbiljno oštećenog ili uklanjanje palog drveća. Otvorena vatra je svaka vatra zapaljena izvan zatvorene zgrade sa krovom i obezbeđenog ognjišta. Otpad je svaki predmet ili materija, kategorisana prema važećoj klasifikaciji otpada kojim vlasnik rukuje ili je obavezan da rukuje odnosno upravlja. Šumski proizvodi označavaju sve proizvode od drveta i nedrvne (ostale) proizvode šuma i šumskog zemljišta (ukupnu floru i faunu, humus, treset, zemlju, pesak, šljunak i kamen) Šumska infrastruktura označava šumske saobraćajnice (puteve u šumama, železničke pruge i stalne kablovske linije) i druge šumske komunikacione puteve i postrojenja u šumama, prvenstveno namenjena gazdovanju šumama. Šumski putevi označavaju puteve, uključujući potrebnu infrastrukturu duž njihovih tokova, koji su namenjeni za transport šumskih proizvoda i prevoz unutar šuma vezan za gazdovanje, i za vezu sa javnim sistemom puteva. Enklave, odnosno poluenklave su zemljšta u jednom obliku svojine (državna, društvena, privatna) okružena zemljištem u drugom obliku svojine koja dublje zadiru u zemljište u drugom obliku svojine (tzv. jezičci). Enklavama, odnosno poluenklavama smatraju se i zemljišta u jednom obliku svojine koja se graniče sa zemljištem u istom obliku svojine, ali su zajedno sa njim okružena zemljištem u drugom obliku svojine ili dublje zadiru u to zemljište. Zemljište površine veće od 5 ha ne smatra se enklavom, odnosno poluenklavom. Javnost predstavlja jedno ili više fizičkih ili pravnih lica, njihova udruženja, organizacije ili grupe.

Februar 06

Verzija 4.2

Procena uticaja na životnu sredinu je preventivna mera zaštite životne sredine zasnovana na izradi studija i sprovođenju konsultacija uz učešće javnosti i analizi alternativnih mera, sa ciljem da se prikupe podaci i predvide štetni uticaji određenih projekata na život i zdravlje ljudi, floru i faunu, zemljište, vodu, vazduh, klimu i pejzaž, materijalna i kulturna dobra i uzajamno delovanje ovih činilaca, kao i utvrde i predlože mere kojima se štetni uticaji mogu sprečiti, smanjiti ili otkloniti imajući u vidu izvodljivost ovih projekata. Vlasnici šuma su pravna) država, druga pravna ili fizička lica sa zakonski regulisanim pravom vlasništva nad šumom ili šumskim zemljištem. Korisnici šuma su staraoci nad državnom šumom (i mogući zakupci privatnih šuma-moguće za lovišta, rekreaciju, turizam i drugo). Protivpravne aktivnosti u šumarstvu, definišu se kao aktivnosti koje se preduzimaju van zakonskog ili planskog okvira, pri čemu prouzrokuju ili mogu prouzrokovati štete po šumu i ostale ekosisteme pri čemu direktno utiču na održivost razvoja šuma. Vanredne mere zaštite šuma su obavezne mere koje sprovode korisnici i vlasnici šuma po nalogu nadležnog ministra, a propisuju se u slučajevima masovnih pojava bolesti i štetočina, požara i drugih elementarnih nepogoda širih razmera, čime ugrožavaju šume na velikim površinama. Fale definicije za: sastojinu, obnavljanje šuma, gazdinsku jedinicu, banjske šume (predlog Šarčevića), šumska šteta. Član 5. [Interes Srbije u gazdovanju šumama] Poseban interes Republike Srbije u gazdovanju šumama i šumskim zemljištima ostvaruje se kroz: - zaštitu šuma i šumskih zemljišta, - očuvanje i unapređenje opštekorisnih funkcija šuma, - povećanje doprinosa sektora šumarstva ukupnom društveno-ekonomskom razvoju

optimalnom proizvodnjom drveta i nedrvnih proizvoda i usluga od šume, - donošenje Nacionalnog šumarskog programa, - izradu i donošenje planova razvoja šumskih oblasti, i planova i programa gazdovanja

šumama, - zadržavanje prava svojine nad postojećim šumama u državnoj svojini, - osnivanje pravnog subejkta za gazdovanje šumama u državnoj svojini i učešće u njegovom

upravljanju, - nadzor nad primenom propisa u oblasti šumarstva, - obezbeđenje sredstava za zaštitu i unapređivanje šuma, - stalno praćenje i izveštavanje o stanju šuma, - uspostavljanje javne šumarsko-savetodavne službe Član 6. [Vlasništvo nad šumama] Šume i šumsko zemljište mogu biti u vlasništvu države, pravnih i fizičkih lica. Član 7. [Principi gazdovanja šumama ] Vlasnici šuma i šumskog zemljišta, uzimajući u obzir sve-evropske kriterijume održivog gazdovanja šumama, u ostvarivanju svojih prava merama gazdovanja:

- ne degradiraju šume i šumsko zemljište,

Februar 06

Verzija 4.2

- osiguraju privrednu funkciju šuma obezbeđenjem trajnosti prinosa od drveta i ostalih proizvoda i funkcija šuma,

- povećavaju učešće šuma visokog uzgojnog oblika u ukupnom šumskom fondu, - prevode niske i degradirane šume i šikare u visoke šume ukoliko to ekološki uslovi

dozvoljavaju, - obezbeđuju pravilan i ubrzan razvoj i zaštitu šuma, naročito u zasadima četinarskih vrsta

drveća, - obezbeđuju prirodni način obnavljanja šuma, (a naročito u kvalitetnim izdanačkim

šumama) - štite, održavaju i, ako je moguće, unapređuju biološku raznolikost šuma, održavanjem

raznodobnosti i mešovitosti šuma u zavisnosti od uslova staništa, podržavaju autohtonost i korišćenje vrsta drveća lokalnih provenijencija pri obnavljanju šuma, ostavljaju mrtvo drvo u količinama neophodnim za očuvanje biodiverziteta ostalih vrsta flore i faune a koja ne ugrožava zdravlje i stabilnost šuma i okolnih ekosistema, štite retke i zaštićene vrste flore i faune u šumama,

- štite šumska zemljišta od dalje degradacije i erozije pošumljavanjem starih sečišta, požarišta, neobraslih šumskih zemljišta i poljoprivrednog zemljišta koje se ne koristi za podizanje poljoprivrednih kultura,

- infrastrukturu u šumama projektuju i grade na način koji je najmanje štetan za šumsko stanište vodeći brigu o posebnim geološkim, vegetacionim, hidrološkim i drugim vrednostima, a posebno o vrednim delovima ekosistema utvrđenim posebnim propisima (delovi ekološke mreže, staništa, koridori retkih, osetljivih ili ugroženih vrsta).

- ne čini štetu drugim vlasnicima šuma i šumskog zemljišta, i - izvršavaju i druge radove u skladu sa odredbama ovog Zakona, planskim dokumentima i

upravnim aktima donetim na osnovu zakona . Pravo vlasništva može se ograničiti kada je to u interesu zaštite šuma.

II. OČUVANJE ŠUMA Član 8. [Zabrane] Ukoliko ovim Zakonom nije drugačije određeno, zabranjuje se:

(1) Pustočenje i krčenje šuma, (2) Čista seča, koja nije odobrena kao redovan vid obnavljanja šuma, (3) Seča retkih vrsta drveća, (4) Podbeljivanje stabala, (5) Paša, brst koza i druge stoke, žirenje, gajenje lisničkih šuma, kresanje lisnika, (6) Sakupljanje šumskih plodova, lekovitog bilja, šušnja i mahovine, (7) Korišćenje kamena, šljunka, peska, humusa, zemlje i treseta, i drugo, (8) Seča semenskih sastojina i semenskih stabala, koja nije predviđena planovima

gazdovanja šumama, (9) Samovlasno zauzimanje šuma, uništavanje ili oštećivanje šumskih zasada, oznaka i

graničnih znakova, (10) Odlaganje smeća, otpadaka i drugih štetnih opasnih materija, kao i zagađivanje šuma

na slične načine (11) I druge radnje kojima se slabi prinosna snaga šume ili ugrožava funkcija šume.

Februar 06

Verzija 4.2

(a) Krčenje šuma i trajna promena namene šumskog zemljišta Član 9. [Krčenje šuma i trajna promena namene šumskog zemljišta] (1) Izuzetno od odredaba člana 8. krčenje šuma i trajna promena namene šumskog zemljišta može da se vrši:

(1) Kada je to planirano Planovima i Programima, (2) Na osnovu akta nadležnog organa o utvrđivanju opšteg interesa, (3) Radi izgradnje objekata za zaštitu ljudi i materijalnih dobara od elementarnih

nepogoda i odbrane zemlje, (4) Radi izgradnje stambenih ili gospodarskih objekata primarne poljoprivredne

proizvodnje za potrebe vlasnika šume, (5) U postupku komasacije i arondacije poljoprivrednog zemljišta i šuma, (6) Radi izgradnje i proširivanja grobalja i nekategorisanih puteva.

(2) Krčenje šume i trajnu promenu namene šumskog zemljišta može da utvrdi Ministarstvo nadležno za poslove šumarstva u površini do 10 ari (??? licitiranje). (3) Predlog za krčenje šume i trajnu promenu namene šumskog zemljišta iz stava 2. mogu za delatnosti za koje je propisima o eksproprijaciji dozvoljeno utvrđivanje opšteg interesa podneti pravna lica koja mogu biti korisnici opšteg interesa. (4) Pravno lice koje je steklo pravo svojine ili pravo korišćenja šume u skladu sa stavom 1(2), odnosno korisnik opšteg interesa je dužan da do okončanja krčenja, odnosno čiste seče gazduje tom šumom u skladu sa propisima o šumi. Član 10. [Naknada za krčenje šuma] (1) U slučajevima iz člana 9(1) tačka 2. korisnik opšteg interesa nad šumom i šumskim zemljištem, pre početka krčenja šume, plaća naknadu u vrednosti utvrđenoj u skladu sa propisima donetim na osnovu ovog zakona. (2) Visinu naknade iz stava (1) ovog člana utvrđuje organ nadležan za poslove šumarstva. (3) Visinu naknade za šumu iskrčenu suprotno odredbama ovog zakona utvrđuje se u krivičnom sporu, odnosno sporu kod Trgovinskog suda, s tim što ista ne može biti manja od vrednosti utvrđene na način i u skladu sa stavom (1) ovog člana. Član 11. [Privremena prenamena] (1) Privremeno krčenje, čista seča šume i privremena promena namene šumskog zemljišta može se vršiti u slučajevima: 1. utvrđenim planskim dokumentima u šumarstvu, 2. promene vrste drveća, 3. promene uzgojnog oblika šume, 4. podizanja rasadnika i šumskih zasada, 5. otvaranja protivpožarnih proseka, izvođenja geodetskih snimanja, zaštite od biljnih bolesti

i štetočina, 6. osnivanja naučno-istraživačkih ogleda, 7. izgradnje privremenih šumskih puteva i drugih privremenih objekata koji služe

gazdovanju šumama, 8. izgradnje privremenih vodova (elektro, PTT i sl.) i drugih objekata koji ne služe

gazdovanju šumama.

Februar 06

Verzija 4.2

(2) Krčenje i čista seča šume iz stava (1)9. ovog člana smatra se krčenjem u smislu člana 10(1) ovog zakona. Član 12. [Nadležnost] (1) Krčenje šuma i trajna promena namene šumskog zemljišta iz člana 9. stav 1, tačke 3, 4 i 6, i privremena promena namene iz člana ???. stav 1, tačka 2-8, može da se vrši na osnovu odluke organa uprave nadležnog za poslove šumarstva. (2) Odlukom o odobrenju privremene promene namene u skladu sa članom 11(1)2-5, 7-8 utvrđuje se način i rok u kome će se izvršiti podizanje šume koji ne može biti duži od 3 godine. (3) Obrazloženi predlog sa podacima o šumi i dokazima o vlasništvu, (odnosno pravu korišćenja) i privremenosti tražene promene namene za krčenje, odnosno čistu seču šume i privremenu promenu namene šumskog zemljišta može da podnese vlasnik, odnosno korisnik šume u državnoj svojini. (4) Krajnji korisnik korišćenja prava krčenja, odnosno promene namene šumskog zemljišta dužan je da najmanje 30 dana pre početka krčenja obavesti organ uprave nadležan za šumarstvo. Član 13. [Naknada] Sredstva naknade za šumu iskrčenu u skladu sa odredbama iz članova 8-10 mogu da se koriste samo za pošumljavanje neobraslog zemljišta i pribavljanje druge šume u skladu sa Planom razvoja šumske oblasti. Podnosilac zahteva za krčenje šume plaća jednokratnu naknadu za izuzimanje zemljišta iz šumske upotrebe na poseban račun za unapređenje šuma kod Ministarstva (u daljem tekstu: Fond za šume) pre početka krčenja. Član 14. [Promena namene šuma i šumskog zemljišta] Do promene namene šuma i šumskog zemljišta krčenjem može doći u izuzetnim slučajevima ako je to definisano prostornim planom uz prethodnu obaveznu saglasnost Ministarstva, utvrđenim opštim interesom, potrebama fizičkih lica za izgradnju porodičnog i/ili ekonomskog objekta na sopstvenom posedu, a u skladu sa zakonom. Namena šuma i šumskog zemljišta može se promeniti i ako je u pitanju izgradnja objekata za odbranu od elementarnih nepogoda, zaštita zdravlja ljudi ili javna bezbednost. Za promenu namene šumskog zemljišta krčenjem šuma zahteva se:

(i) saglasnost Uprave za šume, za šume u svojini fizičkih lica površine do 5,0 ha, (ii) saglasnost Vlade Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada) za sve ostale

oblike svojine, uključujući i šume u svojini fizičkih lica površine veće od 5,0ha. U slučajevima kada se za promenu namene šumskog zemljišta krčenjem šume zahteva saglasnost Vlade, predlog za promenu namene šumskog zemljišta prati napred utvrđena procena uticaja predviđenih posledica predložene promene namene na životnu sredinu, koja se priprema u skladu sa postupcima utvrđenim propisima o proceni uticaja na životnu sredinu i ovim Zakonom.

Februar 06

Verzija 4.2

Podnosilac zahteva za krčenje šume plaća jednokratnu naknadu za izuzimanje zemljišta iz šumske upotrebe na poseban račun za unapređenje šuma kod Ministarstva (u daljem tekstu: Fond za šume) pre početka krčenja. Visinu naknade za iskrčenu šumu utvrđuje Agencija za šume na osnovu Pravilnika za određivanje vrednosnih komponenti šuma koji donosi Ministar. Sredstva naknade za iskrčenu šumu mogu da se koriste samo za podizanje nove šume (pošumljavanje neobraslog zemljišta) ili melioraciju degradiranih i devastiranih šuma i šikara na mestu bliskom mestu gde je vršeno krčenje šuma. Član 15. [Čista seča] Čista seča nije dozvoljena, izuzev u sledećim slučajevima:

1. izgradnje šumskih puteva i drugih objekata koji služe gazdovanju šumama, 2. otvaranja protivpožarnih linija pri gašenju visokog šumskog požara, suzbijanja biljnih

bolesti i štetočina, naučno-istraživačkih ogleda, kao i kad je usled drugih prirodnih pojava ugrožena većina šumskog drveća, ako se time ne ugrožavaju funkcije šume.

3. direktne konverzije izdanačkih šuma u visoke, 4. rekonstrukcije degradirane i devastirane visoke šume ako nema prirodnog

podmlađivanja, 5. vegetativnog obnavljanja bagremovih šuma, 6. obnavljanja plantaža mekih lišćara, 7. seče namenskih zasada za proizvodnju biomase.

Ograničenja čiste seče iz tačaka 3-7. ovog člana određuju se osnovama i programima. Član 16. [Vrste drveća pod posebnom zaštitom] Zabranjena je seča stabala, uništavanje podmlatka i sakupljanje semena retkih ili ugroženih vrsta šumskog drveća nastalih prirodnim putem na određenim područjima. Listu retkih i ugroženih šumskih vrsta drveća i područja propisuje Ministar. Stabla šumskog drveća iz stava 1. ovog člana, ako su suva ili toliko oštećena da im predstoji neposredno sušenje ili predstavljaju leglo zaraze od biljnih bolesti i štetočina, kao i pri sprovođenju mera nege, obnove i zaštite genofonda ovih vrsta u zasadima i prirodnim šumama i u drugim slučajevima utvrđenim propisima, mogu se koristiti uz odobrenje Uprave za šume. Član 17. [Paša u šumama] Paša u šumi nije dozvoljena. Ako ne postoji opasnost od ugrožavanja funkcija šume, uključujući biodiverzitet, korisnik ili vlasnik šuma može izdati dozvolu za pašu, osim za pašu i brst koza, odnosno žirenje u sledećim slučajevima:

- kada je uzrast drveća takav da im stoka ne može nanositi štetu; - gde se ne vrše meliorativni radovi; - u kojima nije u toku veštačko ili prirodno podmlađivanje; - koje se ne nalaze na zemljištu podložnom razvejavanju vetrom, klizanju,

spiranju i odronjavanju;

Februar 06

Verzija 4.2

- koje nisu oštećene od požara, - koje nisu izdvojene kao semenske sastojine ili rezervati prirode.

Na šumskom zemljištu dok se ne izvrši njegovo pošumljavanje dozvoljena je paša. U šumama koje mogu da se koriste za pašu, odnosno žirenje, držaoci stoke mogu da vrše pašu, odnosno žirenje stoke samo pod nadzorom čuvara stoke. Korisnik ili vlasnik šume ima pravo naplate pašarine. Uslove pod kojima može da se vrši paša, odnosno žirenje (vreme paše, odnosno žirenja, vrsta stoke, broj grla, visinu naknade i sl.) utvrđuje korisnik, odnosno vlasnik šuma. Pristup stoke na pašu, odnosno žirenje u šumama i pašu na šumskim zemljištima i pojila kroz delove šuma u kojima nije odobrena paša dozvoljen je samo određenim putem. Puteve za pogon stoke na pašu i žirenje u šumama i pašu na šumskim zemljištima i pojila određuje i obeležava korisnik, odnosno vlasnik šume.

III. PLANIRANJE

Član 18. [Šumarska politika] Šumarsku politiku donosi Vlada, a predlaže je Ministarstvo nadležno za šume. Šumarska politika mora sadržavati jasne ciljeve razvoja, mere za njihovo postizanje i načine podrške njihovom sprovođenju. Član 19. [Nacionalni šumarski program Republike Srbije] Opšte smernice razvoja i unapređivanja šuma na nivou Republike utvrđuju se Nacionalnim šumarskim programom Republike Srbije koji donosi Skupština Republike Srbije. Nacionalni šumarski program izrađuje Ministarstvo nadležno za šume u saradnji sa ostalim sektorima. Nacionalni šumarski program sadržan je od sledećih elemenata:

1. Izjava o namerama na nacionalnom nivou da će se šumama gazdovati na principima održivosti uz istovremeno ispunjavanje prihvaćenih obaveza na međunarodnom nivou,

2. Analiza sektora sa stanjem šuma i identifikovanim ključnim problemima i razvojnim prioritetima,

3. Program sektorske političke, zakonodavne i institucionalne reforme, 4. Strategija razvoja koja sadrži akcioni plan sa merama za njegovo sprovođenje

za najmanje 5 godina, investicioni program sa definisanim investicionim prioritetima, program izgradnje kapaciteta na svim nivoima, sistem za praćenje i ocenu sprovođenja, uticaja i efikasnosti nacionalnog šumarskog programa, mehanizam za koordinaciju i učešće zainteresovanih sektora, organizacija i pojedinaca koji uključuje i načine za prevazilaženje konflikata,

Nacionalna strategija se realizuje putem planova, programa i osnova koje donosi Vlada Republike Srbije.

Februar 06

Verzija 4.2

Na osnovu podataka i evidencija o izvršenju planova, programa i osnova, Vlada Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada) jedanput u dve godine podnosi izveštaj Narodnoj skupštini o realizaciji nacionalnog šumarskog programa. Ako se iz podataka o realizaciji nacionalnog šumarskog programa utvrdi da se korišćenjem šuma značajno ugrožava prirodna ravnoteža ekosistema Vlada može, na predlog Ministarstva privremeno ograničiti obim korišćenja šuma na određenom području. Nacionalni šumarski program objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Član 20. [Nacionalna inventura šuma] U cilju kvalitetnog planiranja i praćenja stanja šuma (monitoringa) na nacionalnom i regionalnom nivou sprovodi se nacionalna inventura šuma za period koji ne može biti duži od 10 godina. Agencija za šume sprovodi nacionalnu inventuru šuma. Ministar propisuje detaljna uputstva i pravila sprovođenja nacionalne inventure šuma. Član 21. [Monitoring zdravstvenog stanja i biodiverziteta šuma] Radi nadzora nad zdravstvenim stanjem i biodiverzitetom šuma na celoj teritoriji Republike vrši se monitoring zdravstvenog stanja šuma i monitoring biodiverziteta šuma. Monitoring zdravstvenog stanja šuma i monitoring biodiverziteta šuma finansiraju se iz budžeta Republike. Agencija za šume sprovodi monitoring i o tome izveštava Vladu i javnost. Ministar propisuje detaljna uputstva i pravila sprovođenja monitoringa u skladu sa međunarodno prihvaćenom metodologijom. Član 22. [Vrste planskih dokumenata] Za potrebe upravljanja i gazdovanja šumama izrađuju se sledeći planski dokumenti:

1. Plan razvoja šumske oblasti, 2. Plan gazdovanja šumama, 3. Program gazdovanja šumama, 4. Izvođački projekat

Član 23. [ Plan razvoja šumske oblasti ] Plan razvoja šumske oblasti izrađuje se za šume obuhvaćene jednom šumskom oblasti s ciljem efikasnijeg održivog gazdovanja šumama svih vidova vlasništva. Šumske oblasti se definišu kao veće geografske i prirodne celine, sa informacionim kontinuitetom, za potrebe šumsko-razvojnog planiranja. Šumske oblasti ustanovljava Ministar. PREDLOG: Obrazuju se sledeće šumske oblasti:

Februar 06

Verzija 4.2

1. Posavsko-kolubarsko, 2. Vojvođansko, 3. Kučajsko, 4. Timočko, 5. Nišavsko, 6. Južnomoravsko, 7. Ibarsko, 8. Drinsko, 9. Kosovsko-metohijsko. Planom razvoja šumske oblasti određuju se osnovne smernice i ciljevi gazdovanja šumama, mere za unapređivanje šuma, očuvanje i jačanje opštekorisnih funkcija šuma i zaštitu šuma u skladu sa Nacionalnim šumarskim programom Srbije. Realizacija planova razvoja šumskih oblasti obezbeđuje se sprovođenjem planova i programa gazdovanja šumama. Planove razvoja šumskih oblasti predlaže Ministarstvo, a usvaja Vlada, sa rokom važenja od 20 godina. Plan razvoja šumske oblasti predstavlja jednu od osnova za izradu prostornog plana. Izrada Planova razvoja šumskih oblasti finansiraju se iz budžeta Republike Srbije. Član 24. [Gazdinska jedinica] Uprava za šume na predlog korisnika, odnosno vlasnika formira gazdinske jedinice. Saglasnost na formiranje GJ daje Ministar. Član 25. [Plan gazdovanja šumama] Šumama površine veće od 100 ha, gazduje se u skladu sa Plan gazdovanja šumama (u daljem tekstu: Plan). Plan se donosi za jednu gazdinsku jedinicu površine veće od 100ha. Plan sadrži naročito: analizu dosadašnjeg gazdovanja šumama, prikaz stanja šuma, ciljeve i mere gazdovanja šumama i vrstu i obim radova u saglasnosti sa načelom održivog razvoja. Plan mora biti u skladu sa Planom razvoja šumske oblasti. Plan predlaže korisnik, pravno ili fizičko lice, a usvaja Uprava za šume, sa rokom važenja od 10 godina. Vlasnici šuma imaju pravo i obavezu učešća u procesu izrade i donošenja plana. Izradu Plana finansira korisnik, pravno ili fizičko lice. Plan se stavlja na uvid javnosti u trajanju ne kraćem od 30 dana. Član 26. [Realizacija planova] Realizacija planova je obavezna. Izvršeni obim radova iz člana 35. mora biti po vrsti i obimu srazmeran obimu izvršenih seča u prethodnoj godini i to u odnosu koji je između tih radova utvrđen planom. Biži propis o realizaciji planova i programa donosi Ministar.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 27. [Program gazdovanja šumama] Šumama u vlasništvu fizičkih ili pravnih lica, površine manje od 100 ha, gazduje se u skladu sa programom gazdovanja šumama (u daljem tekstu: program). Agencija za šume izrađuje program za šume na teritoriji jedne opštine, a izuzetno i više opština za period od 10 godina. Saglasnost na program iz stava 1. ovog člana daje Ministarstvo. Program iz stava 1. ovog člana, izlaže se na javni uvid za vreme koje ne može biti kraće od 30 dana. Program mora biti u skladu sa Planom razvoja šumskog područja i sprovodi se godišnjim planom. Vlasnici šuma imaju pravo i obavezu učešća u procesu izrade i donošenja programa. Član 28. [„Važenje osnove/programa“] Osnova, odnosno program, najkasnije u roku od godinu dana od dana isteka perioda za koji je doneta prethodna osnova, odnosno program. U periodu od isteka vremena za koji je doneta prethodna osnova/programa, do donošenja nove osnove/programa, šumama se gazduje po prethodnoj osnovi/programu. U periodu iz stava 2 ovog člana sprovode se samo radovi biološke reprodukcije (čl. 35) gde obim radova ne može biti manji od godišnjeg proseka obima radova predviđenih osnovom/programom donetim za prethodni period. U periodu nakon isteka važenja osnove/programa do donošenja nove osnove/programa ne može se vršiti seča šume. Član 29. [Evidentiranje radova] Vlasnici i korisnici šuma su dužni da u osnovi evidentiraju izvršene radove na zaštiti, gajenju i korišćenju šuma i vode šumsku hroniku. Radovi izvršeni u toku godine evidentiraju se i dostavljaju Ministarstvu najkasnije do 31. januara naredne godine. Član 30. [Postupak izmene osnova i programa] Ako se u toku sprovođenja osnova ili programa u njima ustanove bitni nedostaci, ili se izmene okolnosti na kojima su zasnovane, izvršiće se njihova izmena i dopuna u roku od šest meseci od dana utvrđivanja bitnih nedostataka, odnosno izmenjenih okolnosti. Član 31. [Izvođački projekat gazdovanja šumama] Sprovođenje posebnih osnova gazdovanja šumama obezbeđuje se izvođačkim projektom gazdovanja šumama (u daljem tekstu: izvodjački projekat).

Februar 06

Verzija 4.2

Izvođački projekat se donosi do 31. oktobra tekuće godine, za narednu godinu. Izvođački projekat iz stava 1. ovog člana mora da bude u skladu sa osnovom gazdovanja šumama. Član 32. [Sadržaj planskih dokumenata] Bliži propis o sadržini planova razvoja šumskih područja, osnova, programa, godišnjih planova gazdovanja šumama, izvođačkih projekata, evidencije radova i postupaka izmene planskih dokumenata donosi Ministar. Član 33. [Učešće javnosti i vlasnika šuma u procesu planiranja gazdovanja] Pre usvajanja Nacionalnog šumarskog programa, planova područja, osnova i programa donosilac će učiniti dostupnim javnosti, opštinama na koje utiče i zainteresovanim telima Vlade nacrt verzije ovih dokumenata i pozvati zainteresovana lica da se o njima izjasne u roku od 30 dana od dana objavljivanja. Nakon isteka perioda za izjašnjavanje donosilac će razmotriti primedbe i ugraditi ih u predlog dokumenta ukoliko su u skladu sa ekološkim, socijalnim i ekonomskim uslovima, kao i odgovarajućim propisima. Član 34. [Katastar šuma i šumskog zemljišta] Obaveza je svih korisnika i vlasnika šuma koji podležu obavezi donošenja osnova da vode i ažuriraju katastar šuma i šumskih zemljišta i o nastalim promenama izveštavaju Ministarstvo,najkasnije do 31. januara za prethodnu godinu. Ministarstvo objedinjuje katastar korisnika i vlasnika šuma i šumskog zemljišta iz stava 1. ovog člana. Bliži propis o obliku i sadržaju katastra šuma i šumskog zemljišta po oblicima vlasništva. donosi Ministar. Obaveza je organa nadležnog za geodetske poslove da na zahtev Ministarstva dostavi kartografske i tabelarne podatke neophodne za potrebe gazdovanja šumama bez naknade, u štampanom obliku i elektronskoj formi.

IV. KATEGORIJE ŠUMA

Član 35. [Funkcije šuma] Funkcije šuma podrazumevaju:

a) Ekološku funkciju: očuvanje biodiverziteta, zaštita zemljišta i voda, uključujući pozitivnu ulogu šuma u vezivanju ugljenika iz atmosfere i ublažavanju klimatskih promena;

b) Socijalnu funkciju: rekreacija, turizam, estetska funkcija, povoljne uticaje na zdravlje ljudi, obrazovanje, istraživanje, odbranu, zaštitu infrastrukture.

c) Ekonomsku funkciju: prihod od proizvodnje drveta, drugih šumskih proizvoda, divljači i usluga.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 36. [Kategorije šuma prema nameni] U skladu sa ciljevima i merama gazdovanja, a na osnovu određenih prvenstvenih funkcija, utvrđuju se slede kategorije šuma: proizvodne, zaštitne i šume posebnih namena.

1. Privredne (ekonomske) šume, pored očuvanja opšte-korisnih funkcija šuma, prvenstveno služe za obezbeđenje šumskih proizvoda i usluga,

2. Zaštitne šume prvenstveno služe za zaštitu zemljišta, voda, naselja, infrastrukturnih i drugih objekata i ostale imovine.

3. Šume posebnih namena mogu imati sledeće prioritetne namene: zaštita biološke raznovrsnosti i ostalih prirodnih vrednosti šuma, zaštita genofonda i proizvodnja šumskog semena, obrazovne, naučno-istraživačke, kulturno-istorijske i estetske, zdravstveno rekreativne i turističke i odbrambene.

Član 37. [Šume u zaštićenim prirodnim dobrima] Šume posebnih namena mogu biti proglašene zaštićenim prirodnim dobrima (uz pribavljeno mišljenje korisnika državnih šuma i saglasnosti Ministarstva). Podnosilac zahteva za proglašenje određene šume zaštićenim prirodnim dobrom dužan je da u celokupni proces izrade studije o valorizaciji zaštićenog prirodnog dobra i postupak podnošenja predloga uključi vlasnike i korisnike šuma, kao i predstavnike lokalne samouprave. Aktom kojim se proglašavaju određene šume posebne namene zaštićenim prirodnim dobrima određuju se i mere koje moraju da se preduzmu u gazdovanju tom šumom. U osnovama i programu kojima su ove šume obuhvaćene vrše se odgovarajuće izmene i dopune u skladu sa aktom o proglašenju. Sredstva za sprovođenje mera gazdovanja i naknadu u slučaju da se tim merama ograničava pravo korišćenja šuma obezbeđuje pravno lice na čiji zahtev se proglašava zaštićeno prirodno dobro. Zaštićenim prirodnim dobrom gazduje korisnik, odnosno vlasnik koji je tom šumom gazdovao do proglašenja određene šume posebne namene zaštićenim prirodnim dobrom. Ukoliko se ne obezbede sredstva iz stava 2. ovog člana, korisnik odnosno vlasnik šume nije dužan da sprovodi mere utvrđene aktom iz stava 1. ovog člana.

V. BIOLOŠKA REPRODUKCIJA ŠUMA Član 38. [Biološka reprodukcija] Pod biološkom reprodukcijom šuma podrazumeva se:

1. Zaštita šuma od bolesti, štetočina i požara 2. Priprema staništa za prirodno obnavljanje sastojina 3. Popunjavanje, nega i čišćenje sastojina, i to:

a. U jednodobnim sastojinama semenog porekla do 20 godina starosti b. Sastojinama mekih lišćara i sastojinama izdanačkog porekla do 10. godine

starosti c. U raznodobnim sastojinama semenog porekla i sastojinama u kojima se

izvodi grupimično gazdovanje do starosti grupe od 20 godina

Februar 06

Verzija 4.2

4. Prorede u sastojinama do 1/3 ophodnje 5. Pošumljavanje nepodmlađenih površina (kompletiranje) 6. Zaštita šuma od štetnog delovanja čoveka 7. Resurekcija i indirektna konverzija šuma 8. Čuvanje šuma od bespravnog korišćenja i samovlasnog zauzimanja 9. Odabiranje i obeležavanje stabala za seču 10. Izrada osnova i projekata, i njihove revizije za potrebe gazdovanja šumama 11. Priprema staništa i pošumljavanje neobraslog šumskog zemljišta 12. Rekonstrukcija, direktna konverzija devastiranih i degradiranih šuma, šikara i

šibljaka 13. Nega novopodignutih kultura do 30 godina starosti 14. Sanacija i obnova šuma oštećenih biljnim bolestima, štetočinama i

elementarnim nepogodama. 15. Izgradnja i održavanje protivpožarnih pruga i ostale protivpožarne infrastukture 16. Sanacija i obnova opožarenih površina 17. Popunjavanje novopodignutih zasada iz tačaka 12, 13, 15 i 16. 18. Projektovanje, izgradnja i održavanje šumskih saobraćajnica 19. Proizvodnja semena i sadnog materijala

Član 39. [Obaveza vlasnika / korisnika] Vlasnici i korisnici šuma obavezni su da sprovedu radove iz člana 31., u skladu i na način propisan ovim zakonom. Za radove iz člana 31, stav 1, tačke od 1-10 sredstva obezbeđuju vlasnici, odnosno korisnici šuma, a radove iz tačaka 11-19 obezbeđuju se sredstva iz u budžetu Republike )iz Fonda za šume) Srbije po posebnom programu zaštite i unapređenja šuma koje donosi Vlada, a u skladu sa Nacionalnim šumarskim programom. Radovi iskazani u članu 31. obavezno se utvrđuju osnovom. Ukoliko postoje raspoloživa sredstva mogu se finansirati i ostali radovi predviđeni članom 31. ovog zakona.

VI. GAZDOVANJE ŠUMAMA

Član 40. [Definisanje gazdovanja šumama] Gazdovanje šumama, u smislu ovog zakona, obuhvata:

1. zaštitu šuma i zaštićenih prirodnih dobara u okviru šumskih područja; 2. šumsko-uzgojne radove i proizvodnju semena i sadnog materijala, 3. korišćenje šuma i šumskog zemljišta i drugih potencijala šuma, 4. izgradnju i održavanje šumskih saobraćajnica i drugih objekata koji služe

gazdovanju šumama; 5. radovi na unapređivanju opštekorisnih funkcija šuma;

1. Proizvodnja semena i sadnog materijala

Član 41. []

Februar 06

Verzija 4.2

Proizvodnja šumskog semena i sadnog materijala se vrši u skladu sa odredbama Zakona o šumskom reproduktivnom materijalu i pratećim podzakonskim aktima.

2. Šumsko-uzgojni radovi

Član 42. [Šumsko-uzgojni radovi] Šumsko uzgojni radovi su:

1. Priprema staništa za obnavljanje, 2. Obnavljanje postojećih i osnivanje novih šuma, 3. Nega.

Šumsko uzgojni radovi za šume kojima se gazduje po programu iz člana 20. ovog zakona, vrše se prema godišnjem planu i programu zaštite i unapređenja gazdovanja šumama. Član 43. [Obaveza sanacije ] Vlasnici i korisnici šuma dužni su da izvrše pošumljavanje požarišta, površina na kojima nije uspelo podmlađivanje i pošumljavanje, kao i površina na kojima je izvršeno pustošenje – bespravna čista seča, krčenje šuma ili bespravna seča retkih vrsta drveća u roku koji ne može biti duži od 3 godine.

2. Korišćenje šuma

Član 44. [Seča] Radovi u šumama vrše se u odgovarajućoj sezoni, na način koji najmanje ugrožava funkcije šuma i bezbednost ljudi. Seča šume može da se vrši samo posle odabiranja i obeležavanja stabala za seču (u daljem tekstu: doznaka), urađenog izvođačkog projekta, a u skladu sa smernicama datim u osnovama i programima gazdovanja šumama. Doznaka se vrši i u slučajevima kada je potreba vršenja seče uzrokovana elementarnim nepogodama. Vreme seče šuma određuje se posebnom osnovom, odnosno programom. Seča nedoznačenih stabala je zabranjena, osim u slučaju obeležavanja površine šume planirane za čistu seču i završni sek oplodne seče, kada se vrši doznaka samo graničnih stabala. Član 45. [Postupci vršenja doznake]- Doznaku stabala za seču vrše stručna lica sa odgovarajućom licencom. Tokom vršenja doznake stabala za seču u privatnim šumama obavezno je učešće vlasnika. U privatnim šumama, doznaka i seča odobrava se samo vlasniku koji obezbedi i podnese dokaz o pravu svojine.

Februar 06

Verzija 4.2

Ministar donosi propis o postupku u doznaci, načinu doznake, načinu obeležavanja panjeva bespravno posečenih stabala, načinu evidentiranja tih stabala i panjeva u doznačnim knjigama, odnosno knjigama šumske krivice, obliku i sadržini doznačnih žigova i žigova za šumsku krivicu i obrascima doznačne knjige, odnosno knjige šumske krivice. Član 46. [Šumski red] Korisnici, odnosno vlasnici šuma dužni su da sve radove u gazdovanju šumama organizuju i izvršavaju u vreme i na način kojim se obezbeđuje održavanje i uspostavljanje šumskog reda. Ako se poremeti šumski red, vlasnik i korisnik, dužni su da u roku ne dužem od 1 godine na propisani način uspostave šumski red. Bliži propis o načinu sprovođenja šumskog reda donosi Ministar. Član 47. [Pristup preko tuđe zemlje] Vlasnik šume i šumskog zemljišta je obavezan da omogući nesmetan prolaz korisniku i vlasniku poseda bez pristupnog puta, preko sopstvenog poseda u cilju neometanog obavljanja aktivnosti na gazdovanju šumama. Vlasnik zemljišta ima pravo na naknadu za prolaz i pričinjenu štetu. U slučaju spora nadležan je lokalni organ uprave. Član 48. [Drveće za novogodišnje i druge praznike] Seča četinarskih vrsta drveća za novogodišnje i druge praznike je zabranjena, osim u slučajevima kada se:

1) u podmlađenim šumama izvode mere nege predviđene osnovama ili programima; 2) stabla iz stava 1. ovog člana namenski uzgajaju u šumskim rasadnicima, šumskim čistinama ili na zemljištu ispod elektro i PTT vodova

Promet četinarskih stabala za novogodišnje i druge praznike dozvoljen je uz odgovarajuće obeležavanje, propratnicu, odnosno otpremnicu izdatu od strane korisnika (službe za privatne službe). Član 49. [Promet šumskih sortimenata] Prevoz i promet drveta iz šume je dozvoljen samo uz prethodno žigosanje i od ovlašćenog lica izdatom propratnicom ili otpremnicom. Žigosanje posečenog drveta i izdavanje otpremnice za drvo iz državnih šuma vrši korisnik. Žigosanje posečenog drveta i izdavanje otpremnice za drvo iz privatne šume površine veće od 100 ha vrši vlasnik. Žigosanje posečenog drveta i izdavanje propratnice za drvo iz privatnih šuma površine ispod 100 ha vrši služba za privatne šume. Žigosanje posečenog drveta i izdavanje otpremnice, odnosno propratnice za drvo koje potiče sa površina koja se u smislu odredaba ovog zakona ne smatraju šumama vrše korisnici, vlasnici, odnosno služba za privatne šume, u skladu sa odredbama stava 2, 3, 4 ovog člana.

Februar 06

Verzija 4.2

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, žigosanje drveta i izdavanje propratnice, odnosno otpremnice, može da se vrši i van mesta seče ako je drvo bespravno posečeno, odnosno pomereno sa mesta seče, kada je u odgovarajućem postupku nadležni organ utvrdio da su prestali razlozi zbog kojih je drvo privremeno oduzeto. Predlog: Predlaže se trajno oduzimanje drveta koje je posečeno i transportovano suprotno odredbama ovog Zakona. Promet drugih šumskih proizvoda prate dokumenti iz stava 1 ovog člana, koji potvrđuju da je njihova proizvodnja u skladu sa odredbama ovog Zakona, a izdaju ih korisnici, vlasnici i služba za privatne šume u skladu sa odredbama iz stava 2, 3, 4 ovog člana. Nadzor nad prevozom i prometom drveta obavlja Republička tržišna inspekcija, a u šumi Republička šumarska inspekcija. Bliži propis o obliku i sadržini šumskog žiga, obrascu propratnice, odnosno otpremnice, uslovima, načinu i roku žigosanja posečenog drveta donosi ministar. Član 50. [Nedrvni šumski proizvodi] Nedrvni šumski proizvodi će se koristiti prema smernicama iz osnova i programa na način da se ne ugrožava šumski ekosistem. Dozvolu za korišćenje nedrvnih šumskih proizvoda izdaju korisnici i vlasnici šuma. Vlasnici i korisnici šuma imaju pravo naknade za sakupljanje nedrvnih šumskih proizvoda. Uslove za negovanje, korišćenje i sakupljanje nedrvnih šumskih proizvoda (vreme, metode sakupljanja i korišćenja, sadržaj i način izdavanja dozvole za prodaju itd.) propisuje Ministar.

3. Zaštita šuma

Član 51. [Definisanje zaštite šuma i obaveza vlasnika i korisnika šuma] Zaštita šuma i šumskog zemljišta obuhvata mere i aktivnosti koje se sprovode u cilju zaštite od bolesti, štetnih insekata, korova, požara, parazitnih biljaka, glodara, divljači, domaće stoke, čoveka, abiotičkih i drugih štetnih činilaca. Vlasnici i korisnici šuma dužni su da preduzimaju mere za zaštitu šuma i šumskog zemljišta u skladu sa prethodnim stavom. Član 52. [Biljne bolesti i štetočine] Vlasnici šuma u saradnji sa Službom za privatne šume i ostali korisnici šuma dužni su da sprovedu sve mere predviđene ovim zakonom i drugim propisima za sprečavanje masovnih pojava i suzbijanje biljnih bolesti i štetnih insekata, kao i sekundarnih štetočina koje mogu da poremete biološku ravnotežu u šumi. Republički šumarski inspektor vrši kontrolu zdravstvenog stanja šuma i po potrebi nalaže i kontroliše sprovođenje propisanih mera zaštitešuma. U slučaju nepoštovanja rešenja iz prethodnog stava, Ministarstvo može narediti da se radnje iz stava 2 ovog člana preduzmu preko trećih lica, a na teret vlasnika, odnosno korisnika šume.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 53. [Obaveza informisanja o pojavi štetočina] Vlasnici i korisnici šuma su obavezni da o pojavi štetočina i nastalim štetama u šumi i na šumskom zemljištu izveštavaju Ministarstvo. Bliže uslove o načinu izveštavanja o pojavi štetočina i nastalim štetama propisuje Ministar. Ministarstvo poverava dijagnozno-prognozne poslove ovlašćenim institucijama. Bliže uslove koje treba da ispunjavaju institucije za obavljanje dijagnozno-prognoznih poslova propisuje Ministar. Član 54. [ Upotreba hemijskih sredstava] U zaštiti šuma mogu se upotrebljavati pesticidi registrovani za suzbijanje stetočina u šumi i sredstva koja ne remete biološku ravnotežu u slučajevima zaštite šuma od bolesti, najezde štetnih insekata i zaštite podmlatka od divljači,glodara, korova i drugih štetnih činilaca. Saglasnost za upotrebu pesticida u šumama iz stava 2 ovog člana izdaje Ministarstvo na zahtev vlasnika ili korisnika šuma. Ministarstvo daje saglasnost o upotrebi pesticida najkasnije u roku od pet dana od dana podnošenja zahteva. U suprotnom za upotrebu određenog pesticida, Ministarstvo propisuje način upotrebe odgovarajućeg drugog sredstva u roku iz prethodnog stava ovog člana. Član 55. [Vanredne mere] U vanrednim situacijama Ministarstvo uredbom propisuje preduzimanje odgovarajućih mera zaštite šuma koje treba da sprovedu nadležne instutucije, vlasnici i korisnici šuma i način obezbeđivanja finansijskih sredstava za sprovođenje propisanih mera zaštite. U slučajevima značajnih poremećaja biološke ravnoteže i ozbiljnijih šteta u šumskim ekosistemima Ministarstvo će propisati sprovođenje odgovarajućih mera sanacije. Član 56. [Zaštita šuma od požara] Vlasnici i korisnici šuma su obavezni da donesu Plan zaštite šuma od požara saglasno stavovima 2. i 3. ovog člana. Privatni vlasnici šuma, koji u svom posedu ili na korišćenju imaju šumu, površine iznad 100 hektara obavezni su da donesu Plan zaštite šuma od požara. Za vlasnike i korisnike šuma površine manje od 100 hektara, Plan zaštite šuma od požara donosi služba za privatne šume na nivou jedne ili više katastarskih opština. Oblik i sadržaj Plana zaštite šuma od požara propisuje Ministar.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 57. [ Zabrana paljenja vatre ] Zabranjeno je paljenje otvorene vatre u šumi i na zemljištu u neposrednoj blizini šume, na udaljenosti manjoj od 200 metara od ruba šume. Otvorenom vatrom u smislu ovog Zakona se smatra vatra na otvorenom prostoru koja se ne nalazi u odgovarajućim uređenim ložištima. Izuzetno od stava 1. ovog člana vatra se može ložiti u šumi i na šumskom zemljištu, samo na za tu namenu određenim, uređenim i obeleženim mestima i uz puno poštovanje propisanih mera predostožnosti. Mesta na kojima je dozvoljeno loženje vatre moraju biti vidno obeležena i uneta u Plan zaštite šuma od požara. Član 58. [Naknada za štetu učinjenu šumi] Fizička i pravna lica koja nanesu štetu šumi obavezna su da nadoknade nastalu štetu vlasniku ili korisniku prema šumsko-odštetnom cenovniku koji se primenjuje za sve šume bez obzira na vlasništvo. Šumsko-odštetni cenovnik donosi Ministar. Član 59. [Odlaganje otpada u šumi] U šumi i na šumskom zemljištu zabranjeno je odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog otpada. Korisnici šuma i šumskog zemljišta su obavezni da sprečavaju radnje iz stava 1. ovog člana, kao i da izvrše čišćenje smeća i drugog otpada, uz pravo pune nadoknade troškova od strane pravnih ili fizičkih lica koja su izvršila odlaganje istog (na licu mesta), ili na osnovu odluke, odnosno rešenja nadležnog organa vlasti uz nadoknadu troškova. Član 60. [Pravo i ograničenje pristupa] Svi građani imaju slobodan pristup u šumu u svrhu uživanja, odmora i rekreacije uz sopstvenu odgovornost za svoju bezbednost. Vlasnici i korisnici šuma nisu odgovorni za bezbednost posetilaca osim za štete ili povrede nastale u slučajevima namere ili svesnog nehata. Državni službenici koji vrše službene dužnosti imaju pravo kretanja po šumi bez ograničenja. Slobodan pristup građana može biti ograničen u određenim zaštićenim delovima šuma ili delovima sa delatnostima koje slobodan pristup ometa. Ako su prava fizičkog lica da boravi i slobodno se kreće po šumi ograničena, obaveza je vlasnika ili korisnika šume da obeleži teritoriju sa ograničenim pristupom vidljivim upozorenjima.

Februar 06

Verzija 4.2

Pravo boravka i slobodnog kretanja u šumi Ministarstvo, vlasnik ili korisnik može ograničiti ili zabraniti ukoliko bez dobijene dozvole posetioci vrše sledeće radnje:

1. postavljanje privremenih objekata, šatora i osnivanje kampova, 2. bespravna gradnja, 3. postavljanje košnica, 4. lov, ribolov i hvatanje životinja, 5. sakupljanje ostalih proizvoda šuma (gljive, plodovi, lekovito bilje, puževi i drugo) u

količinama većim od jednog kilograma, 6. postavljanje informativnih tabli i oznaka, 7. postavljanje ograda, 8. kretanje u zatvorenim i zabranjenim područjima, putevima, ograđenim lovištima,

eksperimentalnim i poslovnim objektima, 9. kretanje na površinama na kojima se vrše šumski radovi i druge poslovne aktivnosti

(pošumljavanje, seča, izgradnja objekata, lov i drugo) Korisnici i vlasnici šuma imaju pravo potpune nadoknade štete na šumi, zemljištu i infrastrukturnim objektima, nanetim od strane pravnih i fizičkih lica. Član 61. [Obaveza da se ne prouzrokuje šteta] Dok boravi u šumi, obaveza je svakog posetioca da se pridržava protiv-požarnih propisa, da ne oštećuje šumsko zemljište i infrastrukturu šume, da se pridržava propisanih pravila koja se tiču korišćenja područja za odmor, kao i da ne ulazi na zaštićena područja određena zakonom. Zabranjuje se uklanjanje, oštećivanje i promena oznaka granica, obaveštenja, upozorenja i drugih oznaka, kao i postavljanje novih. Posetiocima je zabranjeno da tokom boravka u šumi nanose štetu vegetaciji, uznemiravaju divlje životinje i oštećuju ili uništavaju njihova staništa, zemljište i šumsku prostirku, kao i da uznemiravaju i ometaju vlasnika ili korisnika šuma u obavljanju poslova. Član 62. [Divljač u šumi] Broj i vrste divljači ne smeju narušiti biološku ravnotežu šumskog ekosistema,i ne smeju biti pretnja razvoju šuma i sprečavati sprovođenje ciljeva gazdovanja šumom. Planski dokumenti u lovstvu moraju biti u skladu sa Planom razvoja šumskih područja, osnovama i programima gazdovanja šumama. Agencija za šume dužna je da sprovodi monitoring šteta nastalih od divljači u šumi. Član 63. [Čuvanje šuma] Preduzeća za gazdovanje državnim šumama imaju obavezu zaštite državnih šuma od nezakonitog prisvajanja, korišćenja i drugih protivpravnih radnji. U skladu sa odredbama iz stava 1 ovog člana, preduzeća su obavezna da obezbede neposredno čuvanje šuma.

Februar 06

Verzija 4.2

Poslove čuvara šuma može da obavlja radnik sa najmanje srednjom stručnom spremom (IV stepen obrazovanja) šumarskog smera (šumarski tehničar) i koji ispunjava i druge uslove određene posebnim propisima. (preostale sa III stepenom rešiti u prelaznim odredbama). Član 64. [Prava i dužnosti čuvara šuma] Tokom obavljanja dužnosti čuvar šuma mora da nosi službenu uniformu i da poseduje službenu legitimaciju. Čuvar šuma ima pravo legitimisanja svakog lica koje se zatekne u šumi. U slučaju kada čuvar šuma zatekne u šumi lice koje nezakonito prisvaja ili prevozi drvo i ostale šumske proizvode ili obavlja druge protivpravne radnje ima sledeća prava i obaveze:

1. zahteva od zatečenog lica lična dokumenta radi utvrđivanja identiteta, uz obavezno pokazivanje službene legitimacije,

2. izvršava uvid u izvršenu protivpravnu radnju, sa pravom pregleda alata, opreme i prevoznih sredstava korišćenih u protivpravnoj radnji,

3. privemeno oduzima nezakonito prisvojene šumske proizvode i sredstva kojim je izvršeno protivpravno prisvajanje,

4. sačinjava zapisnik o protivpravnoj radnji, sa neophodnim podacima o izvršenoj radnji i izvršiocima,

5. zatraži asistenciju policije i šumarske inspekcije ukoliko je sprečen od strane izvršioca protivpravne radnje u vršenju poslova čuvanje šuma,

4. Šumska infrastruktura

Član 65. [Izgradnja objekata za gazdovanje šumama] U šumama se, ako višim propisom nije drugačije regulisano, mogu graditi samo objekti potrebni za gazdovanje šumom i divljači, a u skladu sa planskim dokumentima u šumarstvu i lovstvu. Član 66. [Izgradnja ostalih objekata u šumama] Za izgradnju i stavljanje u pogon ćumurana, krečana, strugara, pogona za preradu drveta, industrijskih pogona i drugih postrojenja u šumi i na udaljenosti do 100 m od ruba šume za šume u državnom vlasništvu potrebna je saglasnost korisnika, a za šume u privatnom vlasništvu saglasnost organa lokalne uprave. Saglasnost iz prethodnog stava ne utiče na obavezu titulara da traži dozvolu za gradnju u saglasnosti sa odgovarajućim zakonom.

Član 67. [Infrastruktura] Šumska infrastruktura se planira, gradi i održava, uz poštovanje tehničkih i ekonomskih uslova sa najmanjim mogućim štetnim delovanjem na sve funkcije šuma. Šumska saobraćajna infrastruktura se gradi, održava i koristi na takav način da ne:

a) ugrožava vodne tokove; b) uzrokuje procese erozije; c) sprečava normalan tok vode iz bujica;

Februar 06

Verzija 4.2

d) uništava ravnotežu nestabilnog zemljišta i ne povećava opasnost od odrona; e) utiče na područja koja su značajna za opstanak divljih životinja i biodiverzitet

uopšte; f) utiče na prirodno ili kulturno nasleđe; g) ugrožava ostale funkcije ili višenamensko korišćenje šuma.

Vlasnici i korisnici šuma mogu zahtevati od drugih pravnih ili fizičkih lica koja imaju korist od ovakve infrastrukture da učestvuju u troškovima izgradnje i održavanja prema koristi koju imaju. Član 68. [Šumski putevi] Optimalna otvorenost šuma šumskog područja utvrđuje se Planom razvoja šumskog područja, a planiranje izgradnje šumskih puteva, osnovom i programom. Pri planiranju šumskih puteva, neophodno je uzeti u obzir ne samo značaj puta za gazdovanje šumom, već i opstanak i razvoj sela, kao i turističke i rekreacione potrebe. Lokalna samouprava i korisnici šuma održavaju šumske puteve za potrebe gazdovanja šumama. Sredstva ostvarena po osnovu naknada iz člana XX namenjena lokalnoj samoupravi koriste se za projektovanje, izgradnju i održavanje šumskih puteva prevashodno namenjenih gazdovanju privatnim šumama. Koordinaciju planiranja izgradnje i održavanja puteva u privatnim šumama, kao i stručni nadzor obavljenih radova vrši Agencija za šume uz učešće predstavnika lokalne samouprave. Član 69. [Korišćenje šumskih puteva] Šumski putevi koriste se prevashodno za potrebe gazdovanja šumama. Šumske puteve mogu da koriste i druga pravna lica i građani pod uslovima koji utvrde korisnici šuma i lokalna samouprava za puteve u privatnim šumama čiju je izgradnju finansirala. Ako se šumski put koristi i za potrebe javnog saobraćaja, lokalna samouprava učestvuje u troškovima održavanja puteva proporcionalno njegovom korišćenju u javne svrhe. Dozvoljeno je kretanje motornih vozila u šumama i po šumskim putevima samo u cilju izvođenja radova na gazdovanju šumama, njihovog nadzora, kao i za potrebe lokalnog stanovništva po odobrenju korisnika šuma. Osim namena iz stava 1 ovog člana, motorna vozila se mogu kretati šumskim putevima zbog spašavanja, radnji organa unutrašnjih poslova, za potrebe odbrane zemlje, sprovođenja mera zaštite od prirodnih katastrofa i za održavanje javne infrastrukture. Razna takmičenja koja uključuju motorna vozila su zabranjena u šumama i na šumskim putevima, osim uz dozvolu Ministarstva. Lokalna samouprava i korisnici šuma će u saradnji sa regionalnim organom nadležnim za saobraćaj i policijom postaviti i održavati znakove na šumskim putevima i pratiti saobraćaj u

Februar 06

Verzija 4.2

skladu s odredbama ovog člana. U slučajevima gde znakovi na putu i nadzor nisu dovoljni, mogu se koristiti rampe. Šteta na šumskim putevima učinjena od strane trećih lica mora biti nadoknađena lokalnoj samoupravi i korisnicima šuma.

VII. ŠUMARSKE ORGANIZACIJE

Član 70. [Uprava za šume] (1) Uprava za šume kao organ u sastavu Ministarstva ima nadležnosti i obavlja sledeće poslove u oblasti šumarstva i lovstva:

• priprema nacionalnu šumarsku i lovnu politiku, strategiju i programe; • priprema šumarsko i lovno zakonodavstvo i regulativu; • normativno-pravne poslove iz sektorskih nadležnosti; • izrađuje predlog budžeta, vrši planiranje i obezbeđivanje finansiranja iz

budžeta i ostalih izvora; • upravlja bazama podataka, evidencijama, registrom šuma i šumskog

zemljišta; • izveštava o sprovođenju strateških planskih dokumenata; • međusektorsku i međuresornu saradnju, kao i saradnju sa Vladom i Vladinim

institucijama; • predstavljanje sektora šumarstva u međunarodnim organizacijama, procesima

i dogovorima i ; • informisanje i odnose sa javnošću;

(2) Uprava za šume obavlja sledeće upravne poslove:

• upravni postupak i druge upravne radnje; • daje saglasnosti i mišljenja; • vodi registar planova gazdovanja šumama, stručnih ispita i izdavanja licenci; • upravni nadzor.

(3) Uprava za šume obavlja inspekcijski nadzor na području šumarstva i lovstva. (4) Uprava za šume u ime države kao vlasnika državnih šuma ostvaruje sledeća svoje funkcije:

• vlasničko upravljanje državnim šumama kao objektom gazdovanja, uključujući i upravljanje sredstvima dobijenim od naknada za dodeljeno pravo korišćenja tih šuma;

• u saradnji sa organom nadležnim za državnu imovinu donose odluke o raspolaganju državnim šumama;

• vlasničko upravljanje šumarskim preduzećima u državnom vlasništvu. Rad Uprave za šume finansira se iz budžeta Republike.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 71. [Agencija za šume Srbije] Agencija za šume, koja se osniva ovim zakonom (u daljem tekstu: Agencija), obavlja stručne poslove u oblasti šumarstva i lovstva od javnog interesa (javna šumarska služba).

Osnivačka prava i obaveze izvršava Vlada. Agencija ima svojstvo pravnog lica prema propisima o javnim ustanovama. Nadzor nad radom Agencije vrši Uprava za šume.

Sedište Agencije je u Beogradu.

Agencija obavlja pravne poslove u svoje ime i za svoj račun i odgovara za svoje obaveze sa svom svojom raspoloživom imovinom u državnom vlasništvu.

Imovina Agencije je u državnom vlasništvu. Agencija upravlja svojim osnovnim sredstvima i drugim materijalnim sredstvima, koja dobija u skladu sa ovim Zakonom.

Agencija je odgovorna svom osnivaču za upravljanje nepokretnom imovinom. Agencija mora koristiti i upravljati nepokretnom imovinom osnivača sa brigom dobrog upravljača.

Agencija može imati organizacione jedinice u mestima izvan njezinog sedišta. Propisom Vlade bliže se uređuje način organizovanja, osiguranja uslova za rad i druga pitanja od značaja za rad organizacionih jedinica.

Agencija za šume finansira se iz sredstava budžeta i drugih sredstava koje ostvaruje svojom delatnošću.

Član 72. [Poslovi Agencije za šume] Agencija za šume obavlja sledeće poslove javne šumarske službe:

• analizu efikasnosti zakonskih odredbi i pripremu stručnih osnova za izradu zakona i regulative;

• pripremu stručnih osnova za strateško planiranje (Prostorni plan Republike Srbije, Nacionalni šumarski program);

• opšte i regionalno šumsko-razvojno i lovno planiranje; • sprovođenje nacionalne inventure i monitoringa šuma; • stručnu koordinaciju i stručni nadzor nad planiranjem gazdovanja šumama i

divljači; • zaštita šuma; • razvoj standarda u šumarstvu i lovstvu; • stručnu kontrolu proizvodnje i prometa šumskog semena i sadnog materijala,

vođenje registra semenskih objekata i šumskih rasadnika; (i)monitoring stanja genofonda šumskih vrsta drveća; bilans šumskog semena;

• stručnu koordinaciju planiranja izgradnje i održavanja puteva u šumama, kao i stručni nadzor obavljenih radova;

• usmeravanje (alt.upravljanje) sredstava za zaštitu i unapređenje šuma; • izradu, kontrola i prijem izvršenja godišnjih programa korišćenja namenskih

sredstava (reprodukcije, zaštite, sanacija i ostalih investicija); • organizovanje i stručni nadzor u realizovanju direktnih (finansiranje,

subvencionisanje) mera podrške privatnim šumovlasnicima; • koordinacija izvođenja direktnih i indirektnih mera podrške (savetovanje,

doznaka i ostali stručno-tehnički poslovi, obrazovanje, obuka) privatnim šumovlasnicima i izvođačima radova;

Februar 06

Verzija 4.2

• analizu potreba i izradu programa obrazovanja za obavljanje stručnih poslova u okviru šumarske službe i korisnika;

• koordinacija obuke za obavljanje izvođačkih delatnosti od strane specijalizovanih institucija;

• organizovanje mera podrške udruživanju privatnih šumovlasnika i osnivanju i razvoju malih i srednjih šumarskih preduzeća;

• stručnu koordinaciju i nadzor nad nacionalnom inventurom i monitoringom šuma;

• formiranje i održavanje baza podataka i evidencija, registra šuma i šumskog zemljišta;

• obezbeđivanje informacija o stanju na tržištu drvnih i ostalih šumskih proizvoda; • saradnja u primenjenim istraživanjima, razvoju standarda i transfera znanja u

šumarstvu i lovstvu; • izrada stručnih osnova i analiza, priprema stručne literature, informacija i

dokumentacije za potrebe sektora šumarstva i lovstva; • promocija učešća interesnih grupa u procesu planiranja i donošenja odluka u

šumarstvu; • podrška učešću javnosti u procesu održivog gazdovanja šumskim resursima.

Član 73. [Savet za šume] (1) Osniva se Savet za šume koji obavlja sledeće aktivnosti:

• sarađuje u formulisanju, analizi i razvoju nacionalne šumarske i lovne politike, zakonodavstva, strategija i programa;

• sarađuje u pripremi analiza i ocena i daje predloge na području planiranja, upravljanja i gazdovanja šumama, ruralnog razvoja i zaštite prirode;

• sarađuje u planiranju istraživanja, razvoja i transfera znanja u šumarstvu i lovstvu, ruralnom razvoju i zaštiti prirode, kao i davanje stručnih mišljenja na predložene projekte;

• vrši ostale savetodavne aktivnosti za unapređenje razvoja šumarstva i lovstva; (2) Savet za šume primenjuje participativni pristup u saradnji sa ostalim sektorima značajnim za šumarstvo. (3) Savet za šume čini najmanje pet članova, koje imenuje Ministar na predlog Direktora Uprave za šume. Članovi Saveta moraju imati vrhunske domaće i međunarodne kvalifikacije i iskustva u oblastima od ključnog značaja za aktivnosti Saveta, kao što su šumarsko planiranje, organizacija, upravljanje i gazdovanje, zakonodavstvo i javna uprava u šumarstvu, finansijski menadžment u šumarstvu, ruralni razvoj, zaštita prirode i dr. (4) Sredstva za obavljene aktivnosti Saveta obezbeđuju se u budžetu Republike.

Član 74. [Ovlašćene šumarske organizacije (i pojedinci)] Ovlašćene organizacije mogu pod uslovima utvrđenim ovim zakonom obavljati sledeće poslove javne šumarske službe:

• istraživačko-razvojna delatnost u šumarstvu na osnovu posebnih programa; • izradu osnova i programa za gazdovanje šumama; • sprovođenje nacionalne inventure;

Februar 06

Verzija 4.2

• sprovođenje monitoringa stanja i biodiverziteta šuma (Forest Focus); • obavljanje posebne službe zaštite šuma (IDP); • razvoj informacionog sistema i baza podataka u šumarstvu; • izrada godišnjih planova izgradnje i sistema održavanja šumskih puteva; • realizacija indirektnih mera podrške (savetovanje, doznaka i ostali stručno-

tehnički poslovi, obrazovanje, obuka) privatnim šumovlasnicima; • sprovođenje aktivnosti na stimulisanju udruživanja privatnih šumovlasnika i

osnivanja i razvoja malih i srednjih šumarskih preduzeća. Određene poslove iz stava 1, ovog člana mogu obavljati i registrovani pojedinci. Ovlašćenje za obavljanje poslova iz stava 1 ovog člana daje Ministarstvo. Uslove za dobijanje ovlašćenja propisuje Ministar. Za obavljanje poslova iz stava 1 ovog člana Ministarstvo sklapa, po pravilu, dugoročne ugovore sa izvođačem.

Član 75. [Preduzeća za gazdovanje državnim šumama] Poslove gazdovanja državnim šumama obavljaju šumarska preduzeća čiji je osnivač Republika ili Pokrajina. Prava i obaveze preduzeća iz stava 1 ovog člana regulisaće se posebnim zakonom. Član 76. [Udruženja vlasnika privatnih šuma] U cilju unapređenja stanja privatnih šuma i sprovođenja mera održivog gazdovanja u privatnim šumama, mogu se organizovati udruženja vlasnika privatnih šuma. Mere podrške za zaštitu i unapređenje šuma biće prioritetno usmeravane organizovanim vlasnicima privatnih šuma. Udruženja privatnih šumovlasnika, uspostavljena na osnovu posebnih propisa, mogu da obavljaju sledeće aktivnosti, koje su i u javnom interesu / interesu javne šumarske službe na lokalnom, regionalnom i nacionalnom nivou:

• informisanje svojih članova, u saradnji sa Agencijom za šume, o programima, procedurama i mogućnostima državne podrške šumarstvu privatnog sektora i ruralnom razvoju;

• neposredna koordinacija državne podrške, u saradnji sa Agencijom za šume, do vlasnika šuma kao krajnih korisnika;

• preuzimanje poslova ovlašćenih institucija za obavljanje poslova javne šumarske službe u privatnim šumama;

• zastupanje interesa članova udruženja.

Februar 06

Verzija 4.2

VIII. FINANSIRANJE

Član 77. [Namenska sredstva]

Radi ostvarivanja dugoročnih ciljeva i principa održivog gazdovanja šumama utvrđenih u dokumentima šumarske politike i strategije, ustanovljavaju se sredstva zaštite i unapređenja šuma. Član 78. [Korišćenje namenskih sredstava] Sredstvima za zaštitu i unapređenje šuma finansiraju se sledeće delatnosti i poslovi:

1. Poslovi iz člana 30 (biološka reprodukcija šuma); 2. Proizvodnje šumskog semena i sadnog materijala ugroženih vrsta drveća i plemenitih

lišćara; 3. Zaštite i unapređenja genofonda šumskog drveća (semenski objekti, genetski arhivi); 4. Izveštajno-dijagnozno-prognozne službe (IDP služba); 5. Praćenja zdravstvenog stanja šuma (ICP Forests); 6. Sanaciju stanja šuma zahvaćenih procesima sušenja (eko-fond); 7. Razvojna istraživanja od značaja za šume i šumarstvo; 8. Za vanredne situacije i katastrofe; 9. Izrade Nacionalnog šumarskog programa; 10. Nacionalne inventure šuma; 11. Izrade planova razvoja šumskih oblasti; 12. Izrada nacionalnog programa zaštite šuma od požara i ostalih programa i projekata

od nacionalnog značaja u šumarstvu; 13. Izradu planova i programa gazdovanja privatnim šumama; 14. Drugih poslova vezanih za unapređenje i zaštitu šuma (npr. kupoprodaja šuma i

šumskog zemljišta u državnom vlasništvu) Sredstva za zaštitu i unapređenje šuma uplaćuju se na poseban račun budžeta Republike (u daljem tekstu: Fond za šume) i ne mogu se koristiti za druge namene. Član 79. [Korišćenje sredstava za zaštitu i unapređenje šuma, kontrola i

izveštavanje] Dodelu sredstava vrši Ministarstvo na osnovu sprovedenog konkursa. Aletrnativa: Dodelu sredstava vrši Agencija za šume (Ministarstvo) na osnovu sprovedenog konkursa uz saglasnost Ministarstva. Stručne i administrativne poslove koji se odnose na pribavljanje, evidentiranje, korišćenje sredstava i dr. vrši Agencija za šume, a Uprava za šume vrši nadzor nad korišćenjem sredstava za unapređivanje i zaštitu šuma. Neutrošena sredstva u prethodnoj godini prenose se za iste namene u narednu godinu. Sistem finansiranja radova po vrstama, bliže uslove i kriterijume, način i postupak korišćenja sredstava zaštite i unapređivanja šuma utvrđuje Ministar. Član 80. [Izvori sredstava za zaštitu i unapređenje šuma] Sredstva za obavljanje delatnosti i poslova iz člana 69., obezbeđuju se iz sledećih izvora:

Februar 06

Verzija 4.2

1. Budžet Republike Srbije; 2. Naknada za korišćenje šuma i šumskog zemljišta; 3. Naknade za korišćenje opšte-korisnih funkcija šuma (ekološke, socijalne i kulturne); 4. Sredstava ostvarenih po osnovu krčenja šuma i promene namene šuma i šumskog

zemljišta; 5. Sredstava ostvarenih od prometa i zakupa šuma i šumskog zemljišta; 6. Sredstava ostvarenih od doprinosa od katastarskog prihoda od šuma i šumskog

zemljišta; 7. Sredstva naplaćena po osnovu kazni za povredu propisa iz oblasti šumarstva

(budzet); 8. Sredstva ostvarena prodajom nezakonito stečene koristi iz šume i predmeta kojima je

ista stečena, 9. Sredstva dobijena po osnovu međunarodne saradnje na projektima i programima iz

oblasti šumarstva; 10. Priloga, donacija, poklona i pomoći, 11. Drugih izvora u skladu sa zakonom.

Pored sredstava iz ştava 1, za potrebe unapređenja i zaštite šuma koriste se i sredstva namenjena ruralnom razvoju i unapređenju sela, Fonda za zaštitu životne sredine i Fonda za vode. Član 81. [Sredstva ruralnog razvoja] Država kroz program podrške ruralnom razvoju finansijski podržava i podstiče razvoj šumarstva u privatnom sektoru u cilju diverzifikacije ruralne ekonomije i racionalnog korišćenja i očuvanja šumskih i poljoprivrednih resursa. Država kroz isti program podržava investicije koje imaju za cilj povećanje konkurentnosti primarne šumarske proizvodnje kroz investicije u registrovanim poljoprivrednim gazdinstvima koja se njom bave, i to u: mehanizaciju, opremu, objekte i semenski i sadni materijal, kao i šumarsku infrastrukturu, preradne kapacitete, sertifikaciju proizvodnje i proizvoda, te razvoj tercijarnih delatnosti koje se oslanjaju na šumarstvo i pomažu uspostavljanju njegove održivosti, kao što su: lovni, ruralni, ekološki i slični oblici turizma. Država kroz program podrške ruralnom razvoju podržava i podstiče sve vrste edukacije u šumarstvu i komplementarnim delatnostima. Kao posebna vrsta podrške predviđa se i finansijska pomoć za pošumljavanje poljoprivrednog zemljišta, posebno u marginalnim planinskim oblastima, površinama sklonim eroziji, poljozaštitnim pojasevima i deponijama u ruralnim oblastima i razvoju agro-šumarstva. Uredbu o pravilima za raspodelu sredstava iz ovog fonda i uslovima konkursa donosi Vlada R Srbije. Član 82. [Sredstva Fonda za zaštitu životne sredine] Država će kroz program finansiranja akcionih i sanacionih planova, a u skladu sa Nacionalnim programom zaštite životne sredine pružiti podršku unapređenju i zaštiti šuma, a naročito za:

Februar 06

Verzija 4.2

1. zaštitu, očuvanje i poboljšanje kvaliteta vazduha, vode, zemljišta i šuma, 2. kao i ublažavanje klimatskih promena i zaštitu ozonskog omotača; 3. zaštitu i očuvanje biodiverziteta; 4. podsticanje održivog korišćenja zaštićenih prirodnih dobara; 5. podsticanje održivog razvoja ruralnog područja; 6. podsticanje korišćenja obnovljivih izvora energije i povećanu energetsku

efikasnost; 7. podsticanje održivih privrednih delatnosti, odnosno održivog privrednog razvoja; 8. unapređenje sistema informisanja o stanju životne sredine, praćenje i

ocenjivanje stanja životne sredine, kao i uvođenje sistema upravljanja životnom sredinom (monitoring zdravstvenog stanja šuma – ICP);

9. podsticanje obrazovnih, istraživačkih i razvojnih studija, programa, projekata i drugih aktivnosti, uključujući i demonstracione aktivnosti.

Stručne i administrativne poslove koji se odnose na izbor projekata i dodelu sredstava vrši Agencija za šume, a nadzor nad realizacijom sredstava za akcione i sanacione planove iz stava 1 ovog člana obezbeđuje Uprava za šume u saradnji sa Upravom za životnu sredinu. (Napomena: Problem može da predstavlja to što je Fond u nadležnosti drugog ministarstva). Član 83. [Sredstva Fonda za vode] Država će iz sredstava Fonda za vode finansirati izradu i sprovođenje programa i projekata zaštite izvorišta voda, zaštite hidroakumulacija od zasipanja, pošumljavanja na degradiranim zemljištima i zemljištima ugroženim od vodne erozije, podizanje zasada na zemljištima ugroženim od eolske erozije (vetrozaštitni i snegozaštitni pojasevi), hidromeliorativne radove u funkciji poboljšanja uslova za gajenje i zaštitu šuma, kao i druge programe i projekte namenjene obezbeđivanju zaštitnih funkcija šuma. Sredstva iz stava 1 ovog člana obezbediće se u iznosu ne manjem od 50% sredstava izdvojenih iz šumarskog sektora po osnovu vodnog doprinosa na godišnjem nivou. Nadzor nad realizacijom sredstava za programe i projekte iz stava 1 ovog člana obezbeđuje Uprava za šume u saradnji sa Upravom za vode. Član 84. [Naknada za korišćenje opštekorisnih funkcija šuma] Preduzeća i druga lica koja na teritoriji Republike Srbije obavljaju privrednu delatnost, plaćaju nadoknadu za korišćenje opštekorisnih funkcija šuma. Naknada iz stava 1 ovog člana plaća se od ukupnog prihoda u visini od 0,05 % Kontrolu izdvajanja sredstava iz člana ___. ovog Zakona i obračuna i naplate sredstava iz stava 2. ovog člana obavlja poreska uprava u Republici po periodičnom obračunu i završnom računu. Proveriti mogućnost korišćenja Fonda za zaštitu životne sredine u kontekstu „zagađivač plaća“, a kroz naknadu za korišćenje opštekorisnih funkcija šuma.

Februar 06

Verzija 4.2

Član 85. [Doprinos za korišćenje šuma i šumskog zemljišta] Napomena: treba prihvatiti Golobov predlog da se ovo izdvajanje sredstava opredeli kao doprinos za reprodukciju šuma. Def. Naknadu Doprinos za korišćenje šuma i šumskog zemljišta Vlasnici šuma treba da plate stručno-tehničke usluge. Korisnici šuma izdvajaju na račun iz člana ___. sredstva za ostvarivanje programa biološke reprodukcije šuma u visini od 1% za posečeno ogrevno i celulozno drvo i 5% za posečeno oblo tehničko drvo, prema osnovici koju utvrđuje Ministarstvo. Deo ostvarenih sredstava iz stava 1 ovog člana u visini od 60% koristi se za izvršenje programa biološke reprodukcije šuma (sredstva u Fond, konkurs). Preostali deo sredstava od 40% uplaćuju se na poseban račun jedinice lokalne samouprave na čijem području je izvršena seča šume za razvoj ruralnih područja. Obračun i uplatu naknade za korišćenje šuma vrše korisnici do petnaestog u mesecu za prethodni mesec. Za drvo od bespravno posečenih stabala, visina naknade se obračunava i utvrđuje na osnovicu utvrđenu na dan izricanja kazne za krivično delo, privredni prestup, odnosno prekršaj. Član 86. [Naknada za korišćenje proizvodnih funkcija šuma] Ovu vrstu naknade plaćaju preduzeća za gazdovanje državnim šumama. Prihod Fonda za šume. Visina - Fiksna naknada (vezati je za prihod, tj. na osnovu ostvarenog prihoda (2-5%?) ili varijabilna (od ostvarenog profita (50% ). Namena – definisati Član 87. [Finansiranje gazdovanja privatnim šumama] Vlasnici šuma u privatnoj svojini obezbeđuju sredstva za podmirenje troškova izrade i sprovođenja planova gazdovanja privatnim šumama plaćanjem doprinosa iz katastarskog prihoda od šuma i šumskog zemljišta koji obračunavaju i naplaćuju organi Poreske uprave po propisima o porezima građana. Država svojim institucijama i finansiranjem podržava stabilizaciju održivih funkcija šuma i razvoj šumarstva). Sredstva iz stava 1 ovog člana obračunava Uprava za šume, a vlasnik šuma ih uplaćuje na (poseban) račun (Fonda za šume) za unapređenje i zaštitu šuma iz člana ___. ovog zakona. Predlog: Doprinosi iz katastarskog prihoda na šume i šumska zemljišta privatnih vlasnika koje obračunavaju i naplaćuju organi Poreske uprave, po propisima o porezima građana, uplaćuju se na račun Fonda za šume i koja se koriste za unapređenje i zaštitu šuma iz člana.72.....ovog Zakona.

Februar 06

Verzija 4.2

Zemljišta na kojima je izvršeno osnivanje novih šuma i šumskih zasada, oslobađaju se plaćanja poreza na katarstarski prihod u periodu od 20 godina. Član 88. [Posledice neplaćanja naknada i prinudna naplata] Ako obaveznik plaćanja naknade ne obračunava ili ne uplaćuje na poseban račun za unapređenje i zaštitu šuma iz članova ___. ovog zakona, poreska uprava će iznos naknade obračunati i naplatiti iz sredstava obaveznika po postupku predviđenom za naplatu pravih prihoda i uplatiti na poseban račun za unapređenje i zaštitu šuma. Ako korisnik šuma ne izmiri obaveze iz stava xx, člana xx, do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu ne može vršiti seču šume. U pogledu prinudne naplate sredstava iz članova ___. ovog zakona, zastarelosti, kamate i drugog što nije predviđeno ovim zakonom, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje porez na dobit korporacija, odnosno za sopstvenika šuma - odredbe zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana, ako ovim nije drukčije određeno.

IX. ISTRAŽIVANJE U ŠUMARSTVU Član 89. [Delatnosti istraživanja] Istraživačku delatnost u šumarstvu vrše istraživačke organizacije i druga pravna ili fizička lica koja su registrovana za istraživačku delatnost. Primenjene i istraživačko-razvojne aktivnosti u šumarstvu vrše se na osnovu strategije istraživanja u šumarstvu predviđene nacionalnim šumarskim programom. Ministarstvo nadležno za šumarstvo, u saradnji sa Ministarstvom nadležnim za nauku i tehnologiju, finansira ili sufinansira projekte i istraživačko-razvojnu infrastrukturu iz stava 2 ovog člana.

X. USLOVI ZA OBAVLJANJE DELATNOSTI U ŠUMARSTVU

Član 90. [Stručni ispit za obavljanje poslova javne šumarske službe] Opšti uslov za obavljanje poslova javne šumarske službe (u okviru Agencije, ovlašćenih organizacija i pojedinaca) je položen stručni ispit iz oblasti javne šumarske uprave. Sadržaj programa i uslove polaganja ispita donosi Ministar, a ovlašćene ispitivače po stručnim područjima javne šumarske službe određuje direktor Uprave za šume. Član 91. [Licence za obavljanje određenih stručnih poslova] Uvodi se licenca za obavljanje određenih stručnih poslova u šumarstvu koji nisu u okviru javne šumarske službe. Licence iz stava 1 ovog člana izdaje Agencija za šume.

Februar 06

Verzija 4.2

Vrste poslova iz prvog stava ovog člana uslove za dobijanje ili gubitak licence, i sadržaj registra donosi Ministar. Član 92. [Uslovi za obavljanje poslova javne šumarske službe od strane ovlašćenih

organizacija] Organizacije mogu obavljati operativne poslove javne šumarske službe ako su registrovane za obavljanje stručne delatnosti u šumarstvu i ispunjavaju kadrovske, materijalne, tehničke i ostale uslove. Detajlnije uslove iz prve alineje po pojedinim operativnim poslovima donosi Ministar. Član 93. [Uslovi za izvođenje radova u državnim šumarstvu] Izvođenje radova u šumarstvu mogu obavljati samo registrovani izvođači koji ispunjavaju propisane uslove. Uslove iz prvog stava ovog člana propisuje Ministar.

XI. PROMET, ZAKUP I KOMASACIJA ŠUMA I ŠUMSKOG ZEMLJIŠTA

Član 94. [Otuđivanje i zamena šuma u državnoj svojini] Zabranjena je prodaja i drugi načini otuđivanja šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini. Izuzetno od stava 1 ovog člana, šume i šumsko zemljište u državnoj svojini mogu se otuđiti nakon utvrđivanja opšteg interesa prema odredbama Zakona o eksproprijaciji i odredbama ovog zakona koje se odnose na promenu namene šuma i šumskog zemljišta. Šumu u državnoj svojini u kojoj ne može da se organizuje održivo gazdovanje (manja izolovana šuma-enklava površine do 1 ha) može uz naknadu da otuđi Vlada Republike Srbije. Zamena površina šuma i šumskog zemljišta u državnom vlasništvu može se sprovesti na osnovu odluke Vlade uz mišljenje organa nadležnog za šume u sledećim slučajevima:

1. kada nije moguće sprovoditi racionalno gazdovanje na predmetnim površinama, 2. kada postoji potreba za objedinjavanjem i ukrupnjavanjem državnog šumskog

poseda Bilo koja radnja prenošenja vlasništva nad šumama i šumskim zemljištem u državnoj svojini, koja nije u skladu sa ovim zakonom je nezakonita i takav ugovor smatra se ništavim. Celokupna sredstva ostvarena po osnovu prodaje šuma i šumskog zemljišta Preduzeća za gazdovanje državnim šumama mora iskoristiti za kupovinu šuma ili šumskog zemljišta u najmanje istoj površini sa obavezom podizanja novih šuma, Preduzeća za gazdovanje državnim šumama izdvajaju u Fond za šume sredstva ostvarena po osnovu prometa objekata i infrastrukture u iznosu od 10% od ukupno ostvarenog prihoda od prometa.

Februar 06

Verzija 4.2

PREDLOG: Preduzeća za gazdovanje državnim šumama bi trebala da imaju mogućnost kupo-prodaje šuma i šum. zemljišta pod uslovom da se površina državnih šuma ne sme smanjivati (u slučaju da je preduzeće a.d. omogućiti da ga može kupiti u državnu ili svoju imovinu). Član 95. [Pravo države na prvu ponudu]

Vlasnik šume u privatnoj svojini, koji namerava da proda šumu, obavezan je da je predhodno ponudi na prodaju državnom organu uprave nadležnom za šumarstvo (državnom preduzeću uz saglasnost Ministarstva).

Ako državni organ uprave nadležan za šumarstvo ne prihvati ponudu u roku od 30 dana od kada je ponuda učinjena, vlasnik šume može šumu prodati drugom licu, ali ne pod povoljnijim uslovima od onih pod kojima je šumu ponudio državnom organu uprave.

Ugovor zaključen protivno odredbama stava 1. i 2. ovog člana je ništav. Član 96. [Zakup šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini] Šuma i šumsko zemljište u vlasništvu države ne mogu se davati u zakup. Izuzetno od stava 1 ovog člana, korisnik može izdati u zakup šumsko zemljište do privođenja istog nameni utvrđenoj osnovama uz saglasnost Uprave za šume ako se time obezbeđuje njegovo racionalno korišćenje. Šumsko zemljište u vlasništvu države ne može se davati u zakup na rok duži od 5 (10?) godina. Šumsko zemljište u državnoj svojini dato u zakup ne može da se koristi za izgradnju trajnih objekata. Preduzeća za gazdovanje državnim šumama izdvajaju u Fond za šume sredstva ostvarena po osnovu zakupa šuma, šumskog zemljišta, objekata i infrastrukture u iznosu od 10% od ukupno ostvarenog prihoda od zakupnine. Član 97. [Komasacija šuma i šumskog zemljišta] U postupku vršenja komasacije šuma i šumskog zemljišta (shodno se) primenjuju odredbe Zakona o poljoprivrednom zemljištu u kojima su uređena pitanja komasacije poljoprivrednog zemljišta. Komasacija šuma i zemljišta se vrši na osnovu programa koji predlaže korisnik i vlasnik šuma i šumskog zemljišta uz predhodno pribavljeno mišljenje skupštine opštine donosi Ministar. Predmet komasacije su sve šume i sva zemljišta - šumsko, poljoprivredno i građevinsko na datom području (komasaciona masa).

Februar 06

Verzija 4.2

U postupku komasacije šuma i šumskog zemljišta može se izvršiti zamena šuma, šumskog zemljišta poljoprivrednim zemljištem, odnosno zamena šuma i zemljišta u državnoj i privatnoj svojini.

XII. NADZOR Član 98. [Upravni i inspekcijski nadzor]

Upravni nadzor nad sprovođenjem ovog Zakona i pratećih propisa obavlja Uprava za šume, kao nadležni organ Ministarstva. Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem ovog Zakona i pratećih propisa obavlja šumarska inspekcija Uprave za šume (Ministarstva). Inspekcijski nadzor nad prometom šumskih proizvoda obavlja tržišna inspekcija u saradnji sa šumarskom inspekcijom i policijom. Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem ovog Zakona i pratećih propisa u oblasti zaštite šuma od požara vrši šumarska inspekcija. Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem odredbi Zakona o zaštiti bilja koje se odnose na šumu i šumske proizvode vrši šumarska inspekcija. Poslove šumarske inspekcije u prvostepenom postupku sprovode republički šumarski inspektori, a u drugom stepenu-? Član 99. [Obavljanje poslova šumarskog inspektora] Poslove šumarskog inspektora može da obavlja diplomirani inženjer šumarstva šumarskog smera sa položenim državnim ispitom i najmanje pet godina radnog iskustva u struci. Šumarski inspektor poseduje službenu legitimaciju kojom dokazuje svoj identitet i ovlašćenja. Član 100. [Obaveze nadziranih lica] Pravna i fizička lica, čiji rad podleže nadzoru šumarskih inspektora, obavezna su da omoguće sprovođenje nadzora i pruže tražene podatke i obaveštenja. Član 101. [Ovlašćenja šumarskih inspektora]

Ovlašćenja šumarskog inspektora u sprovođenju inspekcijskog nadzora su:

1. nadzor nad spovođenjem planova gazdovanja džavnim i privatnim šumama, 2. nadzor šumsko-uzgojnih radova, šumske infrastrukture, poslova seče, izrade

sortimenata, izvlačenja, prevoza i skladištenja šumskih sortimenata, sredstava za prevoz drveta i ostalih šumskih proizvoda i stovarišta šumskih sortimenata na strugarama,

3. nadzor nad sprovođenjem propisanih mera zaštite šuma, 4. nadzor nad sprovođenjem mera zaštite šuma od požara, 5. zabrana svih vrsta radova i aktivnosti u šumama i šumskom zemljištu koji su u

suprotnosti sa odredbama ovog Zakona ili mogu imati štetne posledice za šumu i šumsko zemljište,

6. zabrana izvođenja šumskih radova pravnim i fizičkim licima koja ne poseduju propisane licence za određene poslove, odnosno upotrebljavaju tehnička sredstva i postupke, koja nisu u skladu sa tehnološkim zahtevima zaštite, sigurnosti i zdravlja ljudi,

7. donošenje rešenja o privremenom oduzimanju bespravno posečenog drveta, bespravno prisvojenih ostalih proizvoda šuma, kao i alata, opreme i transportnih sredstava korišćenih u navedenim bespravnim radnjama,

Februar 06

Verzija 4.2

8. izdavanje naredbe za izvršenje radova određenih planovima gazdovanja, čije neizvršenje bi izazvalo štetne posledice za šumu i šumsko zemljište,

9. prikupljanje potrebnih podataka od nadziranih pravnih i fizičkih lica, svedoka, veštaka i drugih osoba,

10. podnošenje zahteva za pokretanje prekršajnih postupaka zbog povrede odredbi ovog Zakona i pratećih propisa,

11. preduzimanje i drugih mera i radnji za koje je ovlašćen ovim Zakonom i drugim šumarskim zakonima i propisima.

Član 102. [Postupak nadzora] Ukoliko inspektor u postupku obavljanja nadzora utvrdi povredu Zakona ili pratećih propisa, svojim rešenjem donosi naredbu o otklanjanju utvrđenih nepravilnosti, sa određenim rokom izvršenja. Ako je ovim Zakonom ili drugim pratećim propisom utvrđena primena određenih upravnih mera za određene protivpravne radnje, inspektor je obavezan da izrekne ogovarajuće mere. Protiv rešenja šumarskih inspektora može se u roku od 15 dana uložiti žalba Ministarstvu. Žalbe protiv rešenja inspektora rešava organ koji imenuje Ministar. Žalba protiv rešenja inspektora ne zadržava izvršenje rešenja. Protiv konačnog rešenja nadležnog drugostepenog organa može se pokrenuti upravni spor. Upravni spor protiv rešenja nadležnog drugostepenog organa ne odlaže izvršenje rešenja. Član 103. [Nadležnost šumarskog inspektora] Nadležnosti šumarskih inspektora su:

1. vršenje uvida u opšte i pojedinačne akte pravnih lica, 2. kontrola primene zakona i pratećih pravnih propisa, 3. pregled i kontrola poslovne dokumentacije pravnih lica, 4. kontrola dokumentacije o stručnoj osposobljenosti zaposlenih za obavljanje

određenih poslova, 5. kontrola organizacije rada na radilištima i upotrebe HTZ opreme, 6. kontrola sprovođenja planova gazdovanja, 7. kontrola sprovođenja mera gazdovanja, 8. kontrola gazdovanja privatnim šumama, 9. kontrola prometa drveta i drugih proizvoda šuma, 10. kontrola rada strugara.

XIII. KAZNENE ODREDBE

Član 104. []

Novčanom kaznom od 500.000,00 dinara, kazniće se preduzeće ili drugo pravno i fizičko lice u sledećim slučajevima:

1. ako šumama i šumskim zemljištem gazduje u suprotnosti od usvojenih planova gazdovanja

2. ako u zakonskom roku ne obezbedi izradu i neophodnu reviziju planova gazdovanja šumama,

3. ako ne sprovodi biološku obnovu (reprodukciju) šuma, odnosno ne obezbeđuje ili ne izdvaja sredstva za ovu namenu,

4. ako izvrši ili omogući pustošenje šuma, krčenje šuma ili čistu seču suprotno odredbama člana 8 ovog Zakona.

Februar 06

Verzija 4.2

5. ako zemljište na kome je odobreno i izvršeno krčenje šuma, ne privede predviđenoj nameni u roku od 2 godine od dana započetog krčenja,

6. ako u šumi i na šumskom zemljištu gradi ili omogući gradnju suprotno odredbama člana 58 ovog Zakona,

Član 105. []

Novčanom kaznom od 250.000,00 do 500.000,00 dinara kazniće se preduzeće ili drugo pravno i fizičko lice u sledećim slučajevima: 1. ako ne donese godišnji plan gazdovanja za narednu godinu u propisanom roku, 2. ako izvrši ili omogući izvršenje doznake stabala u šumi protivno odredbama člana 41

i 42 ovog Zakona, 3. ako izvrši ili omogući seču stabala i korišćenje ostalih proizvoda šuma suprotno

odredbama člana 41 i 47 ovog Zakona, 4. ako ne vrši nadzor stanja šuma, ne prati njihovo zdravstveno stanje, ili ne preduzima

propisane mere suzbijanja štetnih organizama, kao i sanaciju šteta nastalih pod uticajem elementarnih nepogoda i požara,

5. ako vrši poslove usluga u šumarstvu bez registracije i licence. 6. Za prekršaj iz odredbi ovog člana kazniće odgovorno lice novčanom kaznom od

50.000,00 do 100.000,00 dinara. Član 106. []

Novčanom kaznom od 150.000,00 do 250.000,00 dinara kazniće se pravno ili fizičko lice u sledećim slučajevima:

1. ako u šumi ili njenoj neposrednoj blizini pali otvorenu vatru suprotno odredbama člana 54 ovog Zakona,

2. ako podigne ćumuranu, krečanu ili drugi objekat sa otvorenom vatrom, suprotno odredbama člana 58 ovog Zakona,

3. ako vrši prevoz kroz šumu po i izvan šumskih saobraćajnica bez dozvole pravnog lica koje datom šumom gazduje,

4. ako gradi, održava i koristi šumske saobraćajnice suprotno odredbama člana 59 ovog Zakona,

5. ako vrši prevoz, otpremu, preradu i prodaju nežigosanog drveta ili drveta bez otpremnice ili propratnice.

6. Za prekršaj iz ovog člana kazniće se i odgovorna osoba pravnog lica novčanom kaznom od 30.000,00 do 50.000,00 dinara.

Član 107. [] Neophodno je urediti postupak usvajanja Postupak usvajanja i izmena i dopuna planskih dokumenata (osnova i programa) urediće se bližim propisom koji propisuje Ministar. Član 108. [] Protivpravne aktivnosti u šumarstvu, definišu se kao seča, ili aktivnosti:

- izvan poseda sa pravom vlasništva ili korišćenja - u prekomernim kvotama (količinama), - u zaštićenim područjima, - bez adekvatne dozvole, - bez saglasnosti sa planovima gazdovanja, - u osetljivim (ugroženim) područjima kao što su strme padine, obale reka i

vodozahvati, zaštićenih vrsta (definisane po CITES-u ili drugim međunarodno prihvaćenim obavezama,

- bez odgovarajućih dozvola za seču,

Februar 06

Verzija 4.2

- prstenovanjem uz izazivanje sušenja i zatim legalnom sečom, - sa (po) ugovorima sa lokalnim preduzetnicima o kupovini trupaca iz zaštićenih

područja, - sa realizovanim etatom drveća iznad dozvoljenih količina, - korišćenjem mita za obezbeđenje prava korišćenja, - korišćenjem netačnih cenovnika i drugih nelegalnih računskih mahinacija sa

obmanjivanjem o cenama, zapreminama, toku novca i dugovanjima u uslužnim delatnostima,

- koja koristi nelegalan transport i trgovinu građom, ili švercuje građu, - koja je urađena bez traženih dozvola i nije usaglašena sa zakonima o životnoj

sredini, radu, ili socijalnom politikom.

XIV. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 109. []

Sve šume u društvenoj svojini danom stupanja ovog zakona na snagu postaju vlasništvo države.

Februar 06

Verzija 4.2

SADRŽAJ

I. OPŠTE ODREDBE................................................................................................................... 1 Član 3. [Definicija šume i šumskog zemljišta] ....................................................................... 1 Član 5. [Vlasništvo nad šumama].......................................................................................... 4 Član 6. [Prava i obaveze vlasnika šuma ] ............................................................................. 4

II. OČUVANJE ŠUMA................................................................................................................... 5 Član 7. [Promena namene šumskog zemljišta krčenjem šuma] ..........Error! Bookmark not defined. Član 8. [Čista seča] ...............................................................Error! Bookmark not defined. Član 9. [Vrste drveća pod posebnom zaštitom] .................................................................... 8 Član 10. [Paša u šumama] ...................................................................................................... 8

III. PLANIRANJE ........................................................................................................................... 9 Član 11. [Nacionalna šumarska politika] ................................................................................. 9 Član 12. [Nacionalni šumarski program Republike Srbije]...................................................... 9 Član 13. [Nacionalna inventura šuma] .................................................................................. 10 Član 14. [Monitoring zdravstvenog stanja i biodiverziteta šuma].......................................... 10 Član 15. [Vrste planskih dokumenata] .................................................................................. 10 Član 16. [ Plan razvoja šumske oblasti ] ............................................................................... 10 Član 17. [Gazdinska jedinica] (Moguće spajanje sa prethodnim članom) ........................... 11 Član 18. [Osnova gazdovanja šumama] ............................................................................... 11 Član 19. [Realizacija osnova]................................................................................................ 11 Član 20. [Program gazdovanja šumama].............................................................................. 12 Član 21. [„Važenje osnove/programa“].................................................................................. 12 Član 22. [Evidentiranje radova] ............................................................................................. 12 Član 23. [Postupak izmene osnova i programa].................................................................... 12 Član 24. [Izvođački projekat gazdovanja šumama]............................................................... 12 Član 25. [Sadržaj planskih dokumenata] .............................................................................. 13 Član 26. [Učešće javnosti i vlasnika šuma u procesu planiranja gazdovanja]...................... 13 Član 27. [Katastar šuma i šumskog zemljišta] ...................................................................... 13

IV. KATEGORIJE ŠUMA ............................................................................................................. 13 Član 28. [Funkcije šuma]....................................................................................................... 13 Član 29. [Kategorije šuma prema nameni]............................................................................ 14 Član 30. [Šume u zaštićenim prirodnim dobrima] ................................................................. 14

V. BIOLOŠKA REPRODUKCIJA ŠUMA.................................................................................... 14 Član 31. [Biološka reprodukcija]............................................................................................ 14 Član 32. [Obaveza vlasnika / korisnika] ................................................................................ 15

VI. GAZDOVANJE ŠUMAMA...................................................................................................... 15 Član 33. [Definisanje gazdovanja šumama].......................................................................... 15

1. Proizvodnja semena i sadnog materijala......................................................................... 15 Član 34. [] .............................................................................................................................. 15

2. Šumsko-uzgojni radovi............................................................................................................ 16 Član 35. [Šumsko-uzgojni radovi] ......................................................................................... 16 Član 36. [Obaveza sanacije ] ................................................................................................ 16

2. Korišćenje šuma....................................................................................................................... 16 Član 37. [Seča]...................................................................................................................... 16 Član 38. [Postupci vršenja doznake]- .................................................................................... 16 Član 39. [Šumski red] ............................................................................................................ 17 Član 40. [Pristup preko tuđe zemlje] ..................................................................................... 17 Član 41. [Drveće za novogodišnje i druge praznike] ............................................................. 17 Član 42. [Promet šumskih sortimenata] ................................................................................ 17 Član 43. [Nedrvni šumski proizvodi] ...................................................................................... 18

3. Zaštita šuma ............................................................................................................................. 18 Član 44. [Definisanje zaštite šuma i obaveza vlasnika i korisnika šuma] ............................. 18 Član 45. [Biljne bolesti i štetočine] ........................................................................................ 18

Februar 06

Verzija 4.2

Član 46. [Obaveza informisanja o pojavi štetočina] .............................................................. 19 Član 47. [ Upotreba hemijskih sredstava] ............................................................................. 19 Član 48. [Vanredne mere] ..................................................................................................... 19 Član 49. [Zaštita šuma od požara] ........................................................................................ 19 Član 50. [ Zabrana paljenja vatre ] ........................................................................................ 20 Član 51. [Naknada za štetu učinjenu šumi]........................................................................... 20 Član 52. [Odlaganje otpada u šumi] ..................................................................................... 20 Član 53. [Pravo i ograničenje pristupa] ................................................................................. 20 Član 54. [Obaveza da se ne prouzrokuje šteta] .................................................................... 21 Član 55. [Divljač u šumi] ........................................................................................................ 21 Član 56. [Čuvanje šuma] ....................................................................................................... 21 Član 57. [Prava i dužnosti čuvara šuma]............................................................................... 22

4. Šumska infrastruktura ............................................................................................................. 22 Član 58. [Izgradnja objekata za gazdovanje šumama] ......................................................... 22 Član 59. [Izgradnja ostalih objekata u šumama] ................................................................... 22 Član 60. [Infrastruktura] ......................................................................................................... 22 Član 61. [Šumski putevi]........................................................................................................ 23 Član 62. [Korišćenje šumskih puteva] ................................................................................... 23

VII. ŠUMARSKE ORGANIZACIJE ............................................................................................... 24 Član 63. [Uprava za šume] .................................................................................................... 24 Član 64. [Agencija za šume Srbije] ....................................................................................... 25 Član 65. [Poslovi Agencije za šume]..................................................................................... 25 Član 66. [Savet za šume] ...................................................................................................... 26 Član 67. [Ovlašćene šumarske organizacije (i pojedinci)] .................................................... 26 Član 68. [Preduzeća za gazdovanje državnim šumama] ...................................................... 27 Član 69. [Udruženja vlasnika privatnih šuma] ...................................................................... 27

VIII. FINANSIRANJE...................................................................................................................... 28 Član 70. [Namenska sredstva] .............................................................................................. 28 Član 71. [Korišćenje namenskih sredstava] .......................................................................... 28 Član 72. [Korišćenje sredstava za zaštitu i unapređenje šuma, kontrola i izveštavanje] ...... 28 Član 73. [Izvori sredstava za zaštitu i unapređenje šuma].................................................... 28 Član 74. [Sredstva ruralnog razvoja] ..................................................................................... 29 Član 75. [Sredstva Fonda za zaštitu životne sredine] ........................................................... 29 Član 76. [Sredstva Fonda za vode]....................................................................................... 30 Član 77. [Naknada za korišćenje opštekorisnih funkcija šuma]............................................ 30 Član 78. [Doprinos za korišćenje šuma i šumskog zemljišta] ............................................... 31 Član 79. [Naknada za korišćenje proizvodnih funkcija šuma]............................................... 31 Ovu vrstu naknade plaćaju preduzeća za gazdovanje državnim šumama. ............................... 31 Član 80. [Finansiranje gazdovanja privatnim šumama] ........................................................ 31 Član 81. [Posledice neplaćanja naknada i prinudna naplata] ............................................... 32

IX. ISTRAŽIVANJE U ŠUMARSTVU........................................................................................... 32 Član 82. [Delatnosti istraživanja] ........................................................................................... 32

X. USLOVI ZA OBAVLJANJE DELATNOSTI U ŠUMARSTVU................................................ 32 Član 83. [Stručni ispit za obavljanje poslova javne šumarske službe] .................................. 32 Član 84. [Licence za obavljanje određenih stručnih poslova] ............................................... 32 Član 85. ..................[Uslovi za obavljanje poslova javne šumarske službe od strane ovlašćenih organizacija]................................................................................................................................ 33 Član 86. [Uslovi za izvođenje radova u državnim šumarstvu]............................................... 33

XI. PROMET, ZAKUP I KOMASACIJA ŠUMA I ŠUMSKOG ZEMLJIŠTA ................................ 33 Član 87. [Otuđivanje i zamena šuma u državnoj svojini]....................................................... 33 Član 88. [Pravo države na prvu ponudu] .............................................................................. 34 Član 89. [Zakup šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini] ............................................. 34 Član 90. [Komasacija šuma i šumskog zemljišta] ................................................................. 34

XII. NADZOR................................................................................................................................. 35 Član 91. [Upravni i inspekcijski nadzor]................................................................................. 35 Član 92. [Obavljanje poslova šumarskog inspektora] ........................................................... 35 Član 93. [Obaveze nadziranih lica]........................................................................................ 35 Član 94. [Ovlašćenja šumarskih inspektora] ......................................................................... 35

Februar 06

Verzija 4.2

Član 95. [Postupak nadzora] ................................................................................................. 36 Član 96. [Nadležnost šumarskog inspektora]........................................................................ 36

XIII. KAZNENE ODREDBE............................................................................................................ 36 Član 97. [] .............................................................................................................................. 36 Član 98. [] .............................................................................................................................. 37 Član 99. [] .............................................................................................................................. 37 Član 100. [] .......................................................................................................................... 37 Član 101. [] .......................................................................................................................... 37

Februar 06