Zapaljive tecne materije (seminarski)

U N I V E R Z I T E T

U

S A R A J E V U

FAKULTET ZA SAOBRAAJ I KOMUNIKACIJE

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA MATERIJALI I ROBE U TRANSPORTU TEMA

ZAPALJIVE TENE MATERIJE - Osobine tipinih predstavnika -

Mentori: studenti: Prof. dr Alija Behmen Doc. dr Sabira Salihovi

Redovni Valentina Mandi Emina Musli Irena Kvesi Daniela Arapovi Alica Hadiosmi Ivana Ramljak

Materijali i robe u transportu

Zapaljive tene materije

Sarajevo, oktobar 2008. godine

2

Materijali i robe u transportu SADRAJ


1. Uvod ............................................................................................................................... 3 2. Klasifikacija zapaljivih tenih materija ......................................................................... 4 3. Osobine zapaljivih tenih materija ................................................................................ 9 4. Transport i skladitenje zapaljivih tenih materija ...................................................... 10 5. Tipini predstavnici i njihove osobine ........................................................................ 13 5.1 Siretna kiselina ............................................................................................... 13 5.2 Alkoholi ........................................................................................................... 14 5.2.1 Benzol .................................................................................................. 14 5.2.2 Etanol ................................................................................................... 15 5.2.3 Metanol ................................................................................................ 16 5.2.4 Toluol ................................................................................................... 17 5.3 Aceton .............................................................................................................. 17 5.4 Nafta ................................................................................................................. 18 5.4.1 Benzin .................................................................................................. 20 5.4.2 Kerozin ................................................................................................. 23 5.4.3 Ulja za loenje ...................................................................................... 24 6. Zakljuak ...................................................................................................................... 26 7. Literatura ...................................................................................................................... 27

3

Materijali i robe u transportu 1. UVOD


ovjek je svakodnevno u dodiru sa opasnim materijama, a da toga nije ni svjestan. Veliki broj tih materija je u njegovoj neposrednoj blizini, pa je zbog toga vano poznavati njihove osnovne osobine. Opasne materije su one materije koje u svim formama postojanja i svim uslovima koritenja, svojim negativnim karakteristikama, mogu biti uzronik razliitih tetnih dejstava i opasnosti po zdravlje ljudi, oteenja, ili unitenja materijalnih dobara, te ugroavanja radne i ivotne sredine. Mogue su razliite podjele i kategorizacije opasnih materija, ali najprihvatljivija podjela je prema njihovim osobinama i pojavnom obliku u transportu. Klasifikacija opasnih materija proistie iz Evropskog sporazuma, a istovremeno je saglasna i klasifikaciji opasnih roba predloenoj od eksperata komiteta za transport roba OUN. U ovom radu e detaljnije biti obraena klasa 3, tanije, klasa koju predstavljaju zapaljive tene materije. Posebna panja e biti usmjerena na fizike i hemijske osobine zapaljivih tenih materija, odnosno, osobine njihovih tipinih predstavnika. Zapaljive tene materije su one materije i smjese koje su na temperaturi iznad 35oC u tenom ili itkom stanju, a pri 50oC imaju pritisak pare od najvie 3 bara i temperaturu paljenja ispod 100oC . Upoznati smo sa injenicom da savremeni nain ivota zahtjeva sve eu upotrebu ovih materija ili bar njihovih proizvoda ili derivata. Zato emo u daljem radu paljivo razmotriti i objasniti osobine i dejstva zapaljivih tenih materija kao i nain upotrebe istih, kako bi se izbjegle eventualne opasnosti koje ove materije mogu izazvati. Pravila o upotrebi zapaljivih tenih materija, kao i pravila vezana za skladitenje i transport ovih materija se moraju potovati, a sve u cilju zatite ovjekovog zdravlja i ivotne sredine.

4



2. KLASIFIKACIJA ZAPALJIVIH TENIH MATERIJA Klasifikacija zapaljivih tenih materija se moe izvriti prema razliitim kriterijima, ali najvanija je klasifikacija prema stepenu opasnosti: vrlo opasne materije (zapaljive tene materije ija je taka kljuanja najvie 35oC i zapaljive tene materije sa takom paljenja ispod 23oC , koje su ili vrlo toksine ili jako nagrizajue, zatim razni organski spojevi, neki pesticidi i drugo) opasne materije (zapaljive tene materije sa takom paljenja ispod 23oC koje se ne ubrajaju u vrlo opasne materije, zatim eter, petrolej, benzin, aceton, alkoholi) manje opasne materije (zapaljive tene materije ija je taka paljenja 23oC do ukljuivo 61oC kao to su plinsko ulje, dizelska goriva i nafta)1

Unutar klase 3 zapaljive tene materije i predmeti koji sadre dijele se na sljedee podskupine: A. materije sa takom paljenja ispod 23oC koje nisu otrovne i nagrizajue B. materije sa takom paljenja ispod 23oC , otrovne C. materije sa takom paljenja ispod 23oC , nagrizajue D. materije sa takom paljenja ispod 23oC , otrovne i nagrizajue, kao i predmeti koji sadre takve tvari E. tvari sa takom paljenja od 23oC - 61oC , koje mogu biti slabo otrovne ili slabo nagrizajue F. sredstva za suzbijanje tetoina (pesticidi) sa takom paljenja ispod 23oC G. materije sa takom paljenja iznad 61oC , koje se prevoze zagrijane na temperaturi paljenja H. prazna ambalaa Poimenino nabrojane materije razreda 3. svrstane su u : Iv . br. 301 po RID-u i iv. br. 2301 po ADR-u

1

Materijali i robe u transportu, Doc.dr Sabira Salihovi,prof.dr Alija Behmen, Sarajevo 2007.

5



A . Neotrovne i nenagrizajue materije, Tp< 23oC ;

6



1. Materije koje na T = imaju pritisak > 1,75 bara

Acetaldehid, metilformijat, izopentan i naftni proizvodi

2. Materije koje na T = imaju 1,1 < p < 1,75 bara

Etil etar, izopropen, sirova nafta, naftni proizvodi Izvjesne sirove nafte i dr. sirova ulja,produkti destilacije sirove nafte,ugljikovodici,halogene materije,alkoholi,etri,aldehidi,ketoni,e stri i materije koje sadre sumpor

3. Materije koje na T= imaju p < 1,1 bara

4. Rastvori nitroceluloze u smjesi materija broja 1.do 3.

Kolodijumski rastvori , razreivai, lakovi

5. Viskozne materije

Veziva, emajli, boje,lakovi, boje za kou i duboku tampu

6. Rastvor 1 % - 5 % nitroglicerola u alkoholu

7. Rastvor max. 1 % nitroglicerol u alkoholu

7



4. Rastvori nitroceluloze u smjesi materija broja 1.do 3.

Kolodijumski rastvori , razreivai, lakovi

5. Viskozne materije

Veziva, emajli, boje,lakovi, boje za kou i duboku tampu

6. Rastvor 1 % - 5 % nitroglicerola u alkoholu

7. Rastvor max. 1 % nitroglicerol u alkoholu

8



B. Otrovne materije sa takom paljenja ispod

11. Nitrili i izonitrili (izocijanidi), kao: akrilonitrili, tetra-butil-izocijanid

12. Imini, kao: etilenimin, propilenimin

13.14. Izocijanati

15. Ostale materije koje sadre azot, kao: alilamin, piridin

16. Halogene organske materije, kao: alil-bromid, hloropren

17. Organske materije zasiene kiseonikom, kao metil-alkohol

18. Organske materije koje sadre sumpor, kao ugljendisulfid

19. Ostale otrovne materije

9



C. Nagrizajue materije, Tp

Documents

Zapaljive tecne materije (seminarski)