Zarządzanie Ryzykiem Grant Thornton

© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012

Styczeń 2013

Zarządzanie Ryzykiem Gospodarczym z Grant Thornton



Firmy świadomie zarządzające ryzykiem mogą w sposób kontrolowany podjąć wyższe ryzyko, a więc osiągać wyższe zyski.



Podejście Grant Thornton do zarządzania

ryzykiem gospodarczym

Autorem niniejszego podejścia jest Rafał Rudnicki – współzałożyciel i pierwszy prezes "POLRISK" , ekspert GT w zakresie zarządzania ryzykiem.



W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczo-ekonomicznym

przedsiębiorstwa funkcjonują pod ciągłą presją obniżania kosztów, podwyższania jakości,

wchodzenia na nowe rynki. Nie ma już żadnych marginesów bezpieczeństwa na

ewentualne nietrafione decyzje – w takich warunkach biznesowych nawet niewielki błąd

zarządczy lub zatrzymanie operacji może prowadzić do załamania się finansowego

przedsiębiorstwa lub utraty reputacji czy wypchnięcia z rynku.

Zarządzanie ryzykiem gospodarczym (Enterprise Risk Management) obejmuje swoim

metodycznym działaniem wszystkie ryzyka przedsiębiorstwa. Jego wyróżnikiem jest

systemowe identyfikowanie, ocenianie oraz reagowanie na antycypowane ryzyka i

wyprzedzanie ich wystąpienia odpowiednim działaniem firmy.

Celem zarządzania ryzykiem gospodarczym nie jest krępowanie potencjału

rozwojowego firmy czy też kompetencji i decyzji menedżerów. Sprawnie funkcjonujący

system zarządzania ryzykiem, oparty o kulturę "świadomości ryzyka", pozwala zarządowi

skoncentrować się na budowaniu strategii rozwoju, wartości i konkurencyjności. Z

pewnością, firmy zarządzające ryzykiem mogą w sposób kontrolowany podjąć wyższe

ryzyko, niż przeciętna firma z branży - a więc osiągać wyższe zyski i być bardziej

konkurencyjne.

Wprowadzenie Pułapki w tworzeniu systemów ERM Korzyści ze współpracy z GTF

Wprowadzenie – czym jest zarządzanie ryzykiem gospodarczym

(Enterprise Risk Management)?



Wiele polskich firm, które pierwsze podjęły próbę wykorzystania ERM do swoich potrzeb dzisiaj niechętnie przyznaje,

że wdrożenie nie było właściwie przygotowane i przeprowadzone a efekty są jeszcze dalekie od zaplanowanych.

Błędy popełniane przez wspomniane firmy, można zdiagnozować przez następujące objawy:


Projektowany system zarządzania ryzykiem próbuje

obejmować potrzeby wszystkich sektorów, warianty struktur,

modele procesów oraz katalogi wymagań i dobrych praktyk

jakie pojawiły się w kontekście zarządzania ryzykiem -

najpóźniej po roku okazuje się, że 75% z tego to zbędny balast.

Tworzone są nowe lub znacznie rozbudowane struktury,

po to aby spełnić formalne wymagania teoretycznego "modelu".

Struktury nie wnoszą nic w kategoriach jakości i szybkości

procesu, natomiast rozmywają granice kompetencji.

Wydłużane są i komplikowane kanały przepływu informacji i

podejmowania decyzji, ośrodki kompetencji są nadmiernie

hierarchizowane, informacje krążą, decyzje zapadają po

zebraniu łańcuszka podpisów.

Dużo uwagi skupione jest na czynności analizowania ryzyk

i na problemach, nie na rozwiązaniach i działaniu - w

konsekwencji brakuje kontynuacji (planów zaradczych i ich

wdrażania).

Tworzone dokumenty (polityka ZR, procedury,

podręczniki itp.) są zbyt obszerne i skomplikowane.

Proces ZR powstaje „obok” procesów biznesowych i

zarządczych w firmie, a nie jako ich część, ponadto jest

zbyt skomplikowany. ERM

Pułapki w tworzeniu systemów / programów zarządzania ryzykiem –

doświadczenia polskich firm



Nasze zaangażowanie nie kończy się w momencie

oddania teoretycznego modelu przedstawionego na

papierze. Stanowimy realne wsparcie (coaching) dla risk

managera przez cały cykl wdrożenia i następującej po nim

optymalizacji programu zarządzania ryzykiem.

Główna zasada jaką się kierujemy przy projektowaniu i wdrażaniu systemów ERM to racjonalizacja kosztów.

Nasze programy są szyte na miarę tak, że spełniają wszelkie wymagania, ale nie wykraczają poza faktyczne

potrzeby Klienta. Cechą wspólną naszych programów jest prostota oraz optymalizacja zaangażowania

czasowego ze strony zarówno kadry zarządzającej jak i konsultantów.

Cechy systemu zarządzania ryzykiem zaprojektowanego i wdrożonego przez naszych ekspertów:


Korzyści ze współpracy z GTF – pragmatyczne podejście do zarządzania

ryzykiem

Spełniający wymagania najnowszej normy ISO 31000,

stanowiący rozwiązanie sprawdzające się w Polsce i w danym

sektorze. Nie jest to „przyniesiony w walizce” wzór z innych

sektorów czy gospodarek.

Ograniczający biurokrację do minimum, stanowiący efektywne

narzędzie zarządcze dla managerów.

Maksymalnie wykorzystujący istniejące w firmie struktury,

procesy i zasoby, a nie wymagający tworzenia nowych bytów

(komórek i procesów).

Zawsze budowany od początku dla określonej firmy

i szyty na jej miarę.

Prosty, przyjazny dla kadry zarządzającej oraz sprawnie

funkcjonujący (spełnienie wymogów compliance jest

dodatkiem, nie celem samym w sobie). ERM



Usługi z zakresu zarządzania ryzykiem gospodarczym



Audyt i ocena

Poprawianie i optymalizacja Warsztaty Projektowanie

Przeznaczone dla firm, które:

• posiadają działający system ERM, lub

• mają elementy systemu ERM.

Typowy przebieg projektu:

• zapoznanie się z dokumentacją przedsiębiorstwa odzwierciedlającą kontekst, strukturę, procesy i stan

zarządzania ryzykiem,

• opracowanie zindywidualizowanego programu wywiadów i „testów”,

• przeprowadzenie serii wywiadów (audytu) w siedzibie Klienta,

• opracowanie raportu.

Korzyści - efektem oceny jest opinia/raport pokazujący:

• stopień dojrzałości oraz słabe punkty,

• benchmark / porównanie do najlepszych praktyk (norm), lub

• benchmark / porównanie do innych firm na rynku,

• sugestie co należałoby poprawić i jakich korzyści należy oczekiwać po dokonaniu zmian,

• propozycje konkretnych działań korygujących.

Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów

• grupa kapitałowa skarbu państwa z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 7 miliardów PLN),

• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN).

Audyt i ocena istniejącego systemu / programu zarządzania ryzykiem



Audyt i ocena


Przeznaczenie:

• firmy, które nie są zadowolone z efektu wdrożenia systemu ERM

• programy ERM, dla których wdrożenie stanęło lub firma jest niezadowolona z jego efektu, lub

• programy ERM, które istnieją tylko na papierze i nie udało się ich ożywić lub stanowią zbyt duże obciążenie

biurokratyczne dla managementu.


• audyt istniejącego systemu (patrz poprzednia usługa),

• pogłębiona analiza przedsiębiorstwa (cele biznesowe i strategiczne, podstawowe procesy biznesowe, value

drivers i stosowane KPI, istniejąca struktura zarządcza i procesy zarządcze),

• zaprojektowanie konkretnych rozwiązań, metod, zmian w strukturze lub procesach zarządzania ryzykiem,

• asystowanie podczas wdrażania zmian oraz szkolenia.

Korzyści - efektem działania jest stworzenie systemu zarządzania ryzykiem:

• transparentnego, sprawnie działającego i przyjaznego dla managementu,

• zgodnego ze światowymi dobrymi praktykami.

Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów:

• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN),

• grupa kapitałowa z sektora petrochemicznego notowana na GPW (obroty ok. 40 miliardów PLN),

• grupa kapitałowa z sektora elektro-energetycznego notowana na GPW (obroty ok. 3,5.miliarda PLN).

Poprawianie, optymalizacja i upraszczanie programów ERM



Audyt i ocena



• rozważają wprowadzenie ERM i chcą zobaczyć jak zarządzanie ryzykiem wygląda w praktyce,

• chcą w kontekście toczących się lub planowanych projektów strategicznych (fuzje, przejęcia, nowe rynki /

produkty) zidentyfikować swoje ryzyka w danym obszarze i uwzględnić je w strategii.


• skrócona analiza przedsiębiorstwa (procesy biznesowe, cele strategiczne) i przygotowanie warsztatu,

• przeprowadzenie warsztatu (ów),

• opracowanie wyników (raport z wnioskami).

Korzyści - efekty warsztatów:

• kompletna lista ryzyk adekwatnych do kluczowego obszaru zagadnienia,

• ryzyka oszacowane z zastosowaniem miar odzwierciedlających cele biznesowe i tzw „value drivers”,

• mapy ryzyka (jedna płaszczyzna, wspólny mianownik), jednoznaczny obraz które z nich są priorytetowe,

• przygotowanie do podjęcia lepszych i bardziej świadomych decyzji w obszarze planowanych zmian.


• prywatna grupa kapitałowa z sektora logistycznego (obroty ok. 2 miliardów PLN),

• spółka skarbu państwa z sektora paliwowego (obroty ok. 350 mln PLN),

• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora produkcji i technologii (obroty ok. 400 mln PLN),

• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 3,5 miliarda PLN).

Warsztaty identyfikacji i kwantyfikacji ryzyk



Audyt i ocena



• są przekonane do wdrożenia systemu i zasad ERM,

• przedkładają efektywność i sprawność systemu nad wymogi compliance.


• pogłębiona analiza przedsiębiorstwa (cele biznesowe i strategiczne, podstawowe procesy biznesowe, value

drivers i stosowane KPI, istniejąca struktura zarządcza i procesy zarządcze),

• zaprojektowanie prototypu rozwiązań, metod, struktury i procesów zarządzania ryzykiem,

• przeprowadzenie serii szkoleń a następnie warsztatów identyfikacji i oceny ryzyka,

• opracowanie pierwotnej mapy ryzyka i zakresu ulepszeń i poprawek do przyjętych założeń systemu,

• zaproponowanie dokumentów systemowych: polityki zarządzania ryzykiem, procedury i metodologii,

• asystowanie podczas wdrażania systemu na kolejnych szczeblach zarządczych.

Korzyści – zaprojektowany system:

• jest możliwie prosty i przyjazny, lecz w pełni zgodny z ISO 31000,

• obejmuje strukturę ról, procedury, skale i miary, narzędzia i analitykę,

• jest produktem finalnym do samodzielnego wdrożenia przez firmę lub do wdrożenia wraz z konsultantami.


• prywatna grupa kapitałowa z sektora logistycznego (obroty ok. 2 miliardów PLN),

• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN).

Zaprojektowanie kompletnego programu ERM



Dane o firmie

• Obrót: > 3 500 mln PLN

• Liczba pracowników: > 3 300 osób

• Największy producent kabli i przewodów w Europie Środkowej i

Wschodniej.

Opis projektu

Celem współpracy było zaprojektowanie i wdrożenie efektywnego

systemu zarządzania ryzykiem (Enterprise Risk Management System -

ERM), wspierającego działalność Spółki oraz ograniczającego wpływ

niepewności na jej funkcjonowanie. W ramach prowadzonych prac:

• zdefiniowaliśmy miary i skalę ryzyka specyficzne dla Spółki,

• podczas warsztatów z kluczową kadrą dokonaliśmy kompleksowej

oceny ryzyka (identyfikacja, analiza i ewaluacja),

• zaprojektowaliśmy docelowe narzędzia ERM.

Rezultaty prac

• Mapa Ryzyka Spółki.

• Projekt Systemu Zarządzania Ryzykiem obejmujący stosowną

dokumentację oraz program szkoleniowy.

Dane o firmie

• Obrót: > 750 mln PLN

• Liczba pracowników: > 350 osób

• Jeden z największych na świecie producentów bibułki higienicznej

Opis projektu

Celem prac była identyfikacja ryzyka nadużyć oraz opracowanie

działań zapobiegawczych w wybranych procesach dotyczących

gospodarki magazynowej. Prace przeprowadzone zostały na drodze

szczegółowego audytu wybranych procesów jak również

interaktywnych warsztatów z kierownictwem i pracownikami Spółki.

W ramach prac przeprowadzone zostało również szkolenie

obejmujące kwestie zapobiegania nadużyciom gospodarczym.

Rezultaty prac

• Mapa procesu i mapa ryzyka w wybranych procesach dotyczących

gospodarki magazynowej.

• Lista działań zapobiegawczych, minimalizujących ryzyka.

Wybrane projekty



Dane o firmie

• Obrót: > 500 mln PLN


• WSG zarządza siecią gazociągów dystrybucyjnych.

Opis projektu

Celem projektu było opracowanie mapy ryzyka Spółki. W ramach

prowadzonych prac wspólnie z Zarządem określiliśmy poziom apetytu

na ryzyko. Następnie w trakcie warsztatów zidentyfikowaliśmy cele

poszczególnych procesów oraz ryzyka zagrażające ich realizacji,

określiliśmy również poziom istotności dla poszczególnych ryzyk.

Wskazaliśmy najbardziej istotne ryzyka dla Spółki, wobec których

należy w pierwszej kolejności podjąć działania oraz te, które powinny

być przedmiotem zainteresowania Biura Audytu i Kontroli Wew.

W ramach późniejszego wsparcia WSG w projekcie korporacyjnym

uwzględniliśmy w mapie ryzyka wskazane przez PGNiG.

Rezultaty prac

• Lista ryzyk WSG wraz z oceną ich istotności.

• Mapa ryzyka dla procesów głównych i wspomagających.

Dane o firmie

• Obrót: > 3 500 mln PLN


• Krajowy lider rynku kolportażu prasy.

Opis projektu

Celem prac było dokonanie szczegółowej analizy ryzyk we wszystkich

obszarach działalności Spółki. Działanie to było elementem

koordynowanej przez GT reorganizacji funkcji audytu wewnętrznego.

Prace zostały zrealizowane na drodze szeregu warsztatów z zarządem

Spółki oraz osobami odpowiedzialnymi za poszczególne obszary

działalności.

Rezultaty prac

• Rejestr ryzyk dla całej Spółki oraz poszczególnych obszarów

działalności.

• Plan audytów wewnętrznych.

Wybrane projekty



Zapraszamy do spotkania z nami

Anatol Skitek

CIA

Dyrektor zespołu ds. efektywności biznesu

T +48 61 625 1461

M +48 661 538 546

E [email protected]

14



Kontakt z Grant Thornton

Poznań

Malta Office Park, Budynek F

ul. Abpa Antoniego Baraniaka 88 E

61-131 Poznań

T +48 61 62 51 100

F +48 61 62 51 101

www.GrantThornton.pl

Warszawa

al. Jana Pawła II 15

00-828 Warszawa

T +48 22 20 54 800

F +48 22 20 54 801

Wrocław

ul. Włodkowica 21 lok. 12

50-072 Wrocław

T +48 71 73 37 560

F +48 71 73 37 561

Kraków

ul. Kamieńskiego 51

30-653 Kraków

T +48 12 37 64 100

F +48 12 37 64 101

Katowice

ul. Francuska 34

40-028 Katowice

T +48 32 72 13 700

F +48 32 72 13 701

Grant Thornton Frąckowiak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k jest członkiem Grant Thornton International Ltd.

15

Documents

Zarządzanie Ryzykiem Grant Thornton