www.zozursynow.plNr 2 (13) 2013 ISSN: 2081-6588

Lato czeka6–7

Sezonowy alergiczny nieżyt nosa4

ZDROWIE URSYNOWAPrzychodnia ul. Romera 4 • Przychodnia ul. Kajakowa 12

Przychodnia ul. Na Uboczu 5 • Przychodnia ul. Zamiany 13 Szpital - Ursynowskie Centrum Zabiegowe ul. Kajakowa 12

I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego

8

Spis treści Kwartalnik bezpłatny: 5000 egz.

ISSN: 2081-6588

Wydawca: SPZOZ Warszawa-Ursynówul. Zamiany 13, 02-786 Warszawa, tel. 22 643 74 44www.zozursynow.pl

Redaktor Naczelny: Anna Dymińska, tel. 22 643 74 44 wew. 65, anna.dyminska@zozursynow.pl

Zespół redakcyjny: Grażyna Napierska, dr n. med. Beata Ptaszek, Barbara Lasota, dr n. med. Marek Kruk, Magdalena Mrozowska, Agnieszka Pietruszkae-mail: zdrowie@zozursynow.pl

Korekta: Maria Kałuża

Skład i druk: Galia Reklama Poligrafia

Zdjęcia: Redakcja, archiwum, www.sxc.hu, Grażyna Napierska

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczonych reklam, zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesła-nych tekstów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

„Zdrowie Ursynowa” nie zastępuje indywidualnego kontaktu z lekarzem. Przed skorzystaniem z porad należy się skonsultować z lekarzem.

Szanowni Państwo,

Sezonowy alergiczny nieżyt nosa

Międzynarodowy Dzień Pielę-gniarki i Położnej

Dziecko podczas lata

Lato seniora

I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego

Mięśniaki macicy

Portret prywatny

Dane teleadresowe

Grażyna NapierskaDyrektor SPZOZ Warszawa-Ursynów

4

6

5

7

8

11

13

Sprawia mi wielką radość, gdy mogę Państwu i Waszym Pociechom napisać kilka skromnych zdań o nadchodzących świętach czy dniach

wypoczynku. Każde dziecko, bez względu na wiek oczekuje dnia

1 czerwca – „Dnia Dziecka”. Chciałabym, aby wszystkim dzieciom spełniły się marzenia, te

małe i te duże. Nam, Mamom, miło było, gdy dzieci pa-

miętały o naszym święcie, przypomi-nam więc, aby taką samą radość

sprawić Ojcom z okazji ich Święta.Rodzicom życzę, aby oprócz prezentów mogli po-święcić więcej czasu i uwagi swym Pociechom.

Drodzy Czytelnicy, z okazji nadchodzących wa-kacji i Waszych urlopów życzę dobrej pogody i ra-dości, aby wypoczynek przyniósł korzyści dla nie-jednokrotnie nadszarpniętego zdrowia. Pomoc-ne będą więc artykuły tego kwartalnika, które ser-decznie polecam.

16

ZDROWIE URSYNOWA 3

Sezonowy alergiczny nieżyt nosaSezonowy alergiczny nieżyt nosa to stan zapalny śluzówek nosa i zatok wywołany alergenami pyłków roślin. Choroba ta nazywana jest też ka-tarem siennym lub pyłkowicą.

Na sezonowy alergiczny nieżyt nosa choruje około 20% populacji, częściej dzie-ci i młodzież. W Polsce uczulają najczę-ściej pyłki traw (np. wiechlina łąkowa, kup-kówka pospolita, kostrzewa łąkowa, żyto), chwastów (np. bylica) oraz drzew (np. brzoza, olcha, leszczyna).

ObjawyNajczęstsze objawy kataru sienne-

go to: świąd, wodnisty wyciek z nosa, kichanie i blokada nosa. Objawom tym mogą towarzyszyć: świąd oczu, uszu, gardła, zaburzenia snu, problemy z kon-centracją, nieco podwyższona tempe-ratura ciała. Charakterystyczny jest na-wrót dolegliwości w tych samych miesią-cach roku.

DiagnostykaPacjent z podejrzeniem kataru sienne-

go powinien mieć wykonane testy skórne z alergenami pyłków roślin. Badanie pole-ga na nakłuwaniu naskórka przedramienia, na którym umieszcza się kropelki płynu za-wierającego alergen. Rzadziej wykonuje się pomiar przeciwciał Ig E we krwi chore-go (tzw. swoiste Ig E).

Leczenie niefarmakologiczne• Unikaj ekspozycji na alergeny• W sezonie pylenia przebywaj głównie

w zamkniętych pomieszczeniach.• Podczas wietrznych, słonecznych dni

nie otwieraj okien.• Po kontakcie z alergenem przemywaj

oczy i twarz.• Mieszkanie wietrz po deszczu lub

w nocy.• Płucz nos solą fizjologiczną lub jałową

wodą morską.

Leczenie farmakologiczne• Leki przeciwhistaminowe – mogą być

stosowane w formie tabletek, kropli do oczu lub nosa. Zmniejszają głównie ki-chanie, wyciek z nosa, świąd. Wiele z tych leków można kupić w aptece bez recepty. Nowoczesne leki przeciwhista-minowe nie powodują senności i są zwy-kle dobrze tolerowane przez pacjentów.

• Glikokortykosteroidy donosowe – sto-sowane są w formie aerozoli do nosa. Łagodzą objawy nieżytu nosa, szcze-gólnie zaś pomagają pacjentom z blo-kadą nosa.

• Leki obkurczające naczynia – dostępne są w postaci kropli i aerozoli do nosa. Stosowane są w przypadku blokady nosa. Leki te dostępne są bez recep-ty, ale nie wolno ich stosować dłużej niż pięć dni. Ich nadużywanie może prowa-dzić do polekowego nieżytu nosa.

ImmunoterapiaImmunoterapia polega na podawaniu

(w formie wstrzyknięć podskórnych lub podjęzykowo) wzrastających dawek aler-genu w celu osiągnięcia tolerancji na dany alergen. Leczenie trwa minimum trzy lata. Immunoterapia jest jedyną metodą przy-czynowego leczenia alergii. Pamiętajmy, że nieleczony alergiczny nieżyt nosa może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej. Immunoterapia może zapobiegać rozwo-jowi astmy. Jeśli cierpimy z powodu kata-ru siennego, nie zwlekajmy więc z wizytą w Poradni Alergologicznej.

lek. Ewaa Świątkoowska-Żukowskka Specjalista chorób płuc

alergolog przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

O G Ł O S Z E N I E

4 ZDROWIE URSYNOWA

14 maja 2013 roku Warszawska Okręgo-wa Izba Pielęgniarek i Położnych zorgani-zowała uroczystości z okazji Międzynaro-dowego Dnia Pielęgniarki i Położnej, pod-czas których zostały wręczone odznacze-nia honorowe oraz nagrody dla pracowni-ków ochrony zdrowia. Honorowe odzna-czenie „Za Zasługi Dla Ochrony Zdrowia” otrzymała Pani Grażyna Tiomkin z przy-chodni przy ul. Romera 4.

Nagrody ufundowane przez Dyrekto-ra SPZOZ Warszawa-Ursynów Panią Gra-żynę Napierską otrzymały:

Pani Barbara LasotaPani Grażyna TiomkinPani Joanna RozbickaPani Krystyna ŻmudzinPani Wanda Makieła.

R E K L A M A

Międzynarodowy Dzień Pielęgniarki i Położnej

Wszystkim pielęgniarkom i położnym pragniemy złożyć najserdeczniejsze życzenia

zdrowia, pomyślności, zarówno w życiu zawodowym,

jak i osobistym. Redakcja

Sprawdź się

Czy Ty i Twoja rodzina jesteście ubezpieczeni wg NFZ?

Zapraszamy do naszych przychodni:

ul. Zamiany 13, ul. Romera 4, ul. Na Uboczu 5, ul. Kajakowa 12

w !O G Ł O S Z E N I E

5ZDROWIE URSYNOWA

Dziecko podczas lataLato jest najbardziej wyczekiwaną porą roku, kojarzy się ze słońcem, ciepłem, wyjaz-dami. W lecie rzadziej zapadamy na infekcje, więcej czasu spędzamy na świeżym po-wietrzu, intensywniej korzystamy z ruchu i rekreacji. Aby kojarzyło się także ze zdro-wiem, powinniśmy pamiętać o przestrzeganiu ogólnie znanych zasad. Oto przypo-mnienie najważniejszych.

Słońce i wysoka temperaturaPrzebywanie na słońcu nakazuje stosowa-

nie na skórę preparatów ochronnych z filtrem (60, 50, 30). Dobór odpowiedniego filtru zale-ży od czasu nasłonecznienia, karnacji skóry, wieku dziecka – im dłuższy czas, jaśniejsza skóra i młodszy wiek, tym wyższy filtr. Nie-mowlęta nie powinny przebywać na ostrym słońcu nawet po zastosowaniu filtru 60. Waż-ne jest zabezpieczenie głowy – kapeluszem, czapką lub chusteczką, a także oczu – oku-larki z filtrem UV. Należy unikać przebywa-nia na słońcu w godzinach 11:00 – 14:00 ze względu na najsilniejsze promieniowanie.

Wysoka temperatura powoduje intensyw-ne pocenie, a w związku z tym utratę wody i składników mineralnych (głównie sodu). Bar-dzo ważne jest, by dziecko wypijało odpowied-nio dużo płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Warto zadbać również o prawidło-we ubranie – powinno być przewiewne, luź-ne, z naturalnych i cienkich materiałów (baweł-na, len), zasłaniające okolice karku (odsłonięta skóra tej okolicy szybko ulega przegrzaniu, co może doprowadzić do przegrzania całego cia-ła i objawów udaru cieplnego).

Należy unikać przebywania z małym dzieckiem w miejscach intensywnie na-słonecznionych i przegrzanych, takich jak środki transportu pozbawione klimatyzacji. Wskazane natomiast są miejsca zacienio-ne, z dobrym przepływem powietrza.

Wyjazdy zagranicznePrzed podjęciem decyzji o spędzeniu

urlopu w „ciepłych krajach”, odpowiedzmy sobie na kilka pytań w kwestiach ważnych dla zdrowia dziecka:• Czy długa podróż nie będzie dla malu-

cha zbyt męcząca i stresująca?• Czy pobyt w zbiorowisku hotelowym, wy-

sokie temperatury na zmianę z przeby-waniem w pomieszczeniach klimatyzo-wanych, nie narażą dziecka na infekcje?

• Czy w razie zachorowania dziecka za-pewnimy mu dostęp do lekarza pedia-try i fachową pomoc?

Jeżeli podejmiemy decyzję o wyjeździe, warto mieć ze sobą:• leki przeciwgorączkowe (ibuprofen lub

paracetamol),• probiotyki i leki przeciwbiegunkowe

(np. Smecta),• środki odkażające rany i materiały

opatrunkowe przydatne przy niewiel-kim skaleczeniu,

• chusteczki myjące (do przetarcia rąk

i innych zabrudzonych części ciała),• na czas podróży samolotem – drobny

posiłek i płyn do picia w niewielkiej ilości.

Ruch na świeżym powietrzuPodczas jazdy na rowerze, rolkach lub

hulajnodze dziecko musi być w kasku. Na-wet niewielkie urazy głowy mogą się oka-zać dla niego niebezpieczne. Kolana i łok-cie to kolejne miejsca najbardziej narażo-ne na urazy – można osłonić je odpowied-nimi ochraniaczami. Na wypadek urazu lub skaleczenia warto mieć ze sobą małą ap-teczkę, a w niej środek do dezynfekcji ran, plaster z opatrunkiem czy żel na stłucze-nia (do nabycia w aptece bez recepty). Wszystkie poważniejsze upadki i kontuzje powinny być skonsultowane z lekarzem.

Przebywając na świeżym powietrzu, zwłaszcza w terenie leśnym, nasze dzieci są narażone na ukąszenia owadów (koma-ry, meszki). Przed wyjściem z domu nale-ży zabezpieczyć skórę preparatami odstra-szającymi owady, co znacznie zmniejszy ry-zyko i nasilenie ukąszeń. Swędzący bąbel, będący naturalnym odczynem skóry na jad owada, można posmarować żelem przeciw-świądowym i przeciwalergicznym. Nasilo-ny odczyn – złe samopoczucie i dodatkowe objawy – wymagają wizyty u lekarza.

Po powrocie z lasu lub łąki należy dokład-nie obejrzeć całe ciało dziecka. Po zauwa-żeniu kleszcza trzeba jak najszybciej zabrać się do jego usunięcia – zdezynfekować miej-sce ukąszenia i ruchem lekko obrotowym po-ciągnąć pęsetą część pajęczaka wystającą ponad powierzchnię skóry. Kleszcze mogą przenosić między innymi wirusy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Istnie-je szczepionka skutecznie chroniąca przed tą chorobą, należy pomyśleć o szczepieniu przed sezonem letnim, najlepiej jesienią.

Letnie chorobyDo typowo letnich chorób należą:

• Bakteryjne zapalenie gardła i migdał-ków (angina) – warunkami sprzyjający-mi są skrajne temperatury, przegrzanie i nagłe schłodzenie (np. jedzenie lodów podczas upału). Objawy to: silny ból gardła, gorączka, złe samopoczucie, czasami lekki ból brzucha bez biegunki. Należy podać leki przeciwgorączkowe i zgłosić się do lekarza, ponieważ może być konieczne podawanie antybiotyku.

• Infekcje wirusowe objawiające się bie-gunką – dotyczą zwłaszcza dzieci w wieku niemowlęcym. Podstawową za-

sadą leczenia jest dostarczenie dziecku odpowiednio dużej ilości płynów oraz zastosowanie probiotyku. Przy pogor-szonym apetycie i nasilających się ob-jawach wymagana jest wizyta u lekarza.

• Udar słoneczny (termiczny) – spowo-dowany jest długim przebywaniem na słońcu lub w zamkniętym, przegrza-nym pomieszczeniu. Objawy to złe sa-mopoczucie, dreszcze, gorączka, ból głowa, czasami wymioty. W razie po-dejrzenia udaru słonecznego nale-ży jak najszybciej przenieść dziecko do zacienionego pomieszczenia, po-dać płyny do picia, leki przeciwgorącz-kowe, zapewnić spokój i odpoczynek. Przy nasilonych objawach warto skon-taktować się z lekarzem.

• Oparzenia słoneczne skóry – objawy to rumień, pieczenie, czasami bąble wypełnione treścią surowiczą. Zmiany skórne niezbyt rozległe i niepozbawio-ne wierzchniej warstwy naskórka należy leczyć miejscowo preparatami łagodzą-cymi, dostępnymi w aptece bez recepty (większe nasilenie zmian skórnych, złe samopoczucie dziecka i silne dolegliwo-ści bólowe wymagają wizyty u lekarza).

Odpoczywajmy bezpiecznie, pamiętając o wyżej wymienionych zasadach. Korzy-stajmy mądrze z uroków lata, dodając so-bie zdrowia i urody.

lek.. Jadwigga Sieczzkowskka pediatra

przychodnia ul. Romera 4

6 ZDROWIE URSYNOWA

Lato to też upały, które mogą być nie-bezpieczne szczególnie dla osób star-szych, jeżeli nie będą odpowiednio postę-pować. Warto zatem wiedzieć, co robić, a czego unikać.

Wysoka temperatura jest szczególnie nie-bezpieczna dla osób starszych cierpiących na nadciśnienie tętnicze, niewydolność krą-żenia, cukrzycę, choroby serca, nerek i płuc oraz po zawałach. Statystyki podają, że gdy temperatura przekracza 25 stopni Celsju-sza, liczba zgonów wzrasta o 30 procent.

Upał ma wpływ na nasz system nerwo-wy i pogarsza nastrój. Stajemy się senni, podenerwowani, czasami niespokojni. Mo-żemy mieć problemy z koncentracją uwa-gi, czego następstwem jest częstsze po-pełnianie błędów. Pogarsza się nasz stan psychiczny.

W czasie upałów osoby starsze chorują-ce na nadciśnienie tętnicze powinny szcze-gólnie uważać, bo są najbardziej narażo-ne na udar mózgu. Pod wpływem wyso-kiej temperatury rozszerzają się naczy-nia krwionośne przy skórze i dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego, rośnie zapo-trzebowanie serca na tlen. Gwałtowne ob-niżenie ciśnienia może zakłócić dopływ krwi do mózgu, czego skutkiem bywają za-burzenia świadomości, a w skrajnym przy-padku zaburzenia mowy i ograniczenie sprawności ruchowej.

W celu uniknięcia ryzyka udaru należy regularnie przyjmować zalecone przez le-karza leki obniżające ciśnienie krwi, kon-trolować jego wysokość, wypijać odpo-wiednią ilość płynów. Osoby po zawałach i cierpiące na chorobę niedokrwienną ser-ca muszą w czasie upałów wypijać przy-najmniej 2 litry płynów więcej niż zwykle. Zaleca się wypijanie wody mineralnej śred-nio i wysoko zmineralizowanej, zawierają-cej dużo makro- i mikroelementów, przede wszystkim potasu i magnezu. Pierwiastki te poprawiają kurczliwość serca i zapobie-gają zaburzeniom rytmu serca.

Jeżeli w ciągu tygodnia waga pacjen-ta z niewydolnością krążenia zwiększy się o 1,5 kg, musi on ograniczyć ilość wypija-nych płynów. Powinien natomiast zwięk-szyć wilgotność pomieszczeń, w których przebywa, przez włączenie nawilżaczy po-wietrza lub wywieszenie wilgotnych ręczni-ków czy prześcieradeł. Przy niedociśnieniu tętniczym zaleca się zwiększenie ilości pły-nów wysoko zmineralizowanych.

W upalne i duszne dni wzmaga się po-cenie, które jest zjawiskiem fizjologicz-nym. Dzięki temu organizm usuwa szko-dliwe produkty przemiany materii i utrzy-muje stałą temperaturę. Nadmierna utrata wody powoduje jednak zagęszczanie oso-cza i zmniejsza dopływ krwi do serca. Za-graża to osobom z kamicą nerkową. Za-gęszczony mocz sprzyja tworzeniu kamie-ni nerkowych. Zagrożeni tym schorzeniem powinni wypijać co najmniej dwa litry pły-nów dziennie.

W czasie upałów zwiększa się we krwi stężenie cukru, który wiąże wodę, utrud-nia jej wydalanie i ochładzanie organizmu. Pacjenci chorujący na cukrzycę muszą pić napoje bez cukru regularnie przez cały dzień, nawet wówczas, gdy nie odczuwają pragnienia. Powinni także ograniczyć wy-chodzenie z domu.

W czasie upalnych dni w dużych mia-stach wzrasta stężenie dwutlenku węgla i innych związków pochodzących ze spa-lin. Zanieczyszczone powietrze może po-wodować zaostrzenie dolegliwości u osób chorujących na astmę oskrzelową i prze-wlekłą chorobę obturacyjną płuc. Mogą się pojawić: duszność, suchy kaszel, chrząka-nie, zmęczenie już po niewielkim wysiłku.

Chcąc cieszyć się latem i uniknąć powyż-szych niekorzystnych wpływów na nasz or-ganizm, przestrzegaj poniższych zasad.• Utrzymuj temperaturę powietrza w po-

mieszczeniach do 30 stopni Celsjusza w dzień i do 24 stopni w nocy.

• Odsłaniaj i otwieraj okna w nocy i wcześnie rano, gdy temperatura po-wietrza jest niższa.

• Zamykaj i zasłaniaj okna, gdy tempe-ratura wzrasta.

• Ogranicz sztuczne oświetlenie i uży-wanie urządzeń elektrycznych.

• Pamiętaj o wypijaniu odpowiedniej ilo-ści płynów.

• Unikaj spożywania alkoholu.• Spożywaj więcej warzyw i owoców,

potraw lekkostrawnych świeżo przy-gotowanych.

• Przechowuj żywność w warunkach chłodniczych.

• Noś ubrania wykonane z materiałów naturalnych (bawełna, len, jedwab), przewiewne, lekkie i luźne.

• Noś nakrycia głowy i jeżeli potrzeba, okulary z filtrem UV.

• Unikaj wychodzenia z domu w czasie największych upałów, a szczególnie pomiędzy godziną 10:00 a 15:00.

• Unikaj nadmiernego, forsownego wysiłku.• Unikaj gwałtownych zmian temperatu-

ry otoczenia.• Unikaj jazdy zatłoczonymi, nieklimaty-

zowanymi autobusami, tramwajami.• Nigdy nie pozostawaj w zaparkowa-

nym samochodzie, gdzie w krótkim czasie temperatura może wzrosnąć do 70 stopni Celsjusza. Przegrzanie może doprowadzić do udaru cieplnego.

• Staraj się przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w miarę możliwo-ści w zacienionych miejscach, unikając bezpośredniej ekspozycji na słońce.

Lato senioraPrzed nami najpiękniejsza pora roku – lato. Wspaniała, słoneczna pogoda i dłu-gie dni dają możliwość przebywania na świeżym powietrzu, kąpieli słonecznych, spacerów, wyjazdów.

lek. med. Magdalenaa Feketespecjalista medycyny rodzinnej

p.o. kierownika przychodniul. Romera 4

Uwaga! Pacjenci z niewydolnością krążenia i nadciśnieniem tętniczym nie mogą wypijać dodatkowo więcej niż pół litra płynów dziennie.

I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) w wa-runkach pozaszpitalnych jest główną przy-czyną śmierci w Europie i w ciągu roku roz-poznaje się je u 350 000–700 000 osób. Do tego przyczyniają się: choroby serca, pora-żenie prądem, utonięcie, zadławienie, uraz. W Polsce wzrasta liczba osób z choroba-mi sercowo-naczyniowymi. Ryzyko NZK w przedziale wiekowym 15-59 lat jest w na-szym kraju dwukrotnie wyższe niż w kra-jach Europy Zachodniej.

NZK to stan, w którym ustaje czynność serca, cechujący się brakiem zarówno re-akcji na bodźce zewnętrzne, jak i wyczu-walnego tętna oraz nieprawidłowym odde-chem lub bezdechem. Do tkanek przestaje dopływać krew, a wraz z nią tlen.

Po 4 minutach od zatrzymania krążenia rozpoczyna się proces umierania organi-zmu, który najwcześniej obejmuje mózg. Dochodzi do zmian biologicznie nieodwra-calnych, umiera kora mózgowa, odpowie-dzialna za osobowość człowieka.

Przez resuscytację krążeniowo-oddecho-wą (reanimację) rozumiemy zespół czyn-ności ratowniczych, których zadaniem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. czynności układu krążenia, oddychania i układu nerwowego. Obejmuje ona uciskanie klatki piersiowej oraz sztuczne oddychanie.

Dla przypadkowego ratownika, który nie ma przygotowania profesjonalnego, istot-ne są podstawowe czynności ratowania życia, czyli BLS (ang. basic life support), natomiast ALS (ang. advanced life sup-port), czyli czynności zaawansowane, po-moc z zastosowaniem sprzętu ratunkowe-go i leków należą już do profesjonalnych ratowników.

,,Łańcuch przeżycia’’ (przetrwania) okre-śla sekwencja działań koordynujących pra-cę przygodnych i profesjonalnych ratowni-ków i oznacza zachowanie następującej kolejności działań na miejscu zdarzenia:1. Priorytetem jest ocena sytuacji, we-

zwanie pomocy profesjonalnej i zabez-pieczenie miejsca zdarzenia, wypadku.

2. Następnym krokiem jest prowadzenie działań ratujących i podtrzymujących funkcje życiowe poszkodowanych, czyli czynności BLS.

3. Kolejny etap to profesjonalna pomoc, przywrócenie i stabilizacja funkcji ży-ciowych z zastosowaniem sprzętu ra-tunkowego i leków – ALS.

4. Zabezpieczonych i stabilnych poszko-dowanych transportuje się do szpitali w celu kontynuowania działań diagno-stycznych i leczniczych.

Obowiązujące standardy resuscytacji krążeniowo-oddechowej zostały określo-ne w wytycznych Europejskiej Rady Re-suscytacji w 2005 roku, a uaktualnione w 2010 roku. Wytyczne te są uznawa-ne i obowiązujące w Polsce. Udzielanie pierwszej pomocy medycznej znajduje również uregulowanie w przepisach Ko-deksu Karnego Kodeksu Cywilnego i Ko-deksu Pracy. Obowiązek udzielania po-mocy określa artykuł 162 kodeksu kar-nego:

§1 Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim nie-bezpieczeństwem utraty życia, ciężkie-go uszkodzenia ciała lub ciężkiego roz-stroju zdrowia nie udziela pomocy, mo-gąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utra-ty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu – podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.§2 Nie podlega karze, kto nie udziela po-mocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w wa-runkach, w których możliwa jest natych-miastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej. Natomiast § 757 kodeksu cywilne-go stwierdza: Kto w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego drugie-mu ratuje jego dobro, może zażądać od niego zwrotu uzasadnionych wy-datków, chociażby jego działanie nie odniosło skutku, i jest odpowiedzialny tylko za winę umyślną lub rażące nie-dbalstwo.

Podstawowe zabiegi udzielania pierwszej pomocy, czyli BLS

Akcję resuscytacyjną prowadzimy wg schematu ABC, zaproponowanego przez amerykańskiego anestezjologa Petera Safara:A (ang. airway) – udrożnienie dróg odde-chowych,B (ang. breathing) – kontrola oddychania,C (ang. circulation) - kontrola krążenia krwi.

I. Zanim zaczniesz udzielać pierwszej pomocy, zawsze oceń sytuację związaną z miejscem zdarzenia, tzn. sprawdź, czy nie grozi ci żadne niebezpieczeństwo i czy poszkodowany i świadkowie zdarzenia są bezpieczni.

II. Oceń stan pacjenta.1. Sprawdź, czy poszkodowany jest przytomny, a) Czy reaguje na bodźce zewnętrzne: połóż ręce na barkach i zapytaj, czy cię sły-szy, czy wie, co się stało. Jeśli nie reaguje na twój głos i dotyk, to znaczy, że jest nie-przytomny. Wtedy: • Zawołaj głośno o pomoc kogoś z ob-

serwatorów.• Sprawdź, czy nie ma ciał obcych

w jamie ustnej (jeśli tak, delikatnie je wyjmij).

udzielając pierwszej pomocy przedlekarskiejNIE REAGUJE?

Głośno wołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowei sprawdź oddech

NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO?

Zadzwoń pod numer 112

30 uciśnięć klatki piersiowej

2 oddechy ratownicze30 uciśnięć klatki piersiowej

Liczba nagłych zgonów sercowych wzrasta z wiekiem, a sprzyjają im szczególnie: stresy, nadmierny wysiłek fizyczny, obfity posiłek, zwłaszcza po-łączony z alkoholem.

Dla zwiększenia szans przeżycia oso-by poszkodowanej bardzo ważne jest na-tychmiastowe podjęcie udzielania pierw-szej pomocy, czyli akcji resuscytacyjnej (RKO) przez każdego przypadkowego ra-townika, który w danej chwili znalazł się na miejscu zdarzenia. Tak więc szansa na powrót do zdrowia w pierwszej kolej-ności zależy nie tak od wykwalifikowanych służb ratowniczych, jak od szybkiej pomo-cy udzielonej przez świadków zdarzenia.

8 ZDROWIE URSYNOWA

b) Udrożnij drogi oddechowe:• Odwróć delikatnie nieprzytomnego

na plecy, połóż jedną rękę na czo-le, a 2 palce drugiej ręki na bródce i odchyl delikatnie głowę ku tyłowi – taka pozycja zapewnia drożność górnych dróg oddechowych, język nie zapada się.

• Unieś żuchwę (bez odchylania głowy) – zabieg stosowany w przypadku po-dejrzenia urazu kręgosłupa.

c) Utrzymując drożność dróg oddecho-wych, sprawdź, czy oddech jest pra-widłowy, oceniając go przez 10 sekund (3 x P):

• Patrz – obserwuj czy klatka pier-siowa unosi się przy wdechu i opada przy wydechu

• Poczuj – przepływ powietrza nad ustami poszkodowanego,

• Posłuchaj – czy nie ma jakichś szmerów oddechowych.

Nieprawidłowy oddech lub pojedyncze westchnienia, szmery traktuj jako brak oddechu.

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, a oddech prawidłowy:

– ułóż tę osobę w pozycji bocznej bezpiecznej – pozycja taka umożliwia naturalne udrożnienie dróg oddechowych (język i podniebienie miękkie nie zapa-dają się) oraz zabezpiecza przed zachły-śnięciem się zawartością żołądka przy wymiotach.

• Dzwoń po pomoc medyczną pod nr 999, 112.

• Regularnie oceniaj oddech.

Jeśli poszkodowany jest nieprzytom-ny, a oddech nieprawidłowy lub brak od-dechu:

• Dzwoń sam pod nr 999, 112 lub po-proś kogoś innego o wezwanie profe-sjonalnej pomocy medycznej oraz o ewentualne przyniesienie defibrylato-ra, jeśli jest dostępny w pobliżu.

• Telefonując na pogotowie, określ: – miejsce zdarzenia, – liczbę osób poszkodowanych – co się wydarzyło.

Taka kolejność informacji zachowana jest na wypadek niespodziewanego prze-rwania połączenia.

Według wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji sprawdzanie tętna zarezer-wowane jest dla wykwalifikowanych służb ratowniczych. Dla osób niebędących ra-townikami ocena układu krążenia polega na ocenie przytomności i oddechu.

2. Rozpocznij RKO, zaczynając od 30 uciśnięć klatki piersiowej z częstotliwo-ścią 100 na minutę.

Uklęknij obok poszkodowa nego, nad-garstki rąk (jeden na drugim, palce sple-cione) ułóż na środku klatki piersiowej, ręce w łokciach wyprostowane, upewnij się, że nie będziesz wywierać ucisku na żebra i zacznij uciskać klatkę piersiową na głębokość 5 cm. Po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową nie od-rywając dłoni od mostka.

3. Udrożnij drogi oddechowe (jak wyżej).Wykonaj sztuczne oddychanie, czy-

li dwa wdechy ratunkowe (najczęściej me-todą usta-usta, lub usta-nos), dwoma pal-cami zaciśnij skrzydełka nosa, weź normal-ny wdech (ok. 500–600 ml powietrza), obej-mij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego mniej więcej przez se-kundę, obserwuj ruchy klatki piersiowej, wykonaj drugi skuteczny wdech.

Jeśli wdech okazał się nieskuteczny (klatka piersiowa się nie unosi), sprawdź ponownie drożność dróg oddechowych.

Do sztucznego oddychania można użyć specjalnej maseczki, a jeśli jest niedostęp-na, kawałka folii z wyciętym otworkiem.

Bardzo ważne!!!

Według aktualnych wytycznych ERR wszystkie osoby udzielające pierwszej po-mocy, niezależnie od stopnia wyszkolenia, powinny wykonywać uciśnięcia klatki pier-siowej u poszkodowanych z zatrzymaniem krążenia.

Kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratunkowe w stosunku 30:2. Minimalizuj przerwy między uciśnięciami.

Jeśli na miejscu zdarzenia jest dwóch ra-towników (jeden uciska klatkę piersiową, a drugi wykonuje pośredni masaż serca), zmiany powinny być co 2 minuty.

Jeśli nie jesteś w stanie wykonywać sztucznego oddychania (np. z powodów estetycznych) lub nie masz przeszkolenia w zakresie prowadzenia RKO, a chcesz udzielić pierwszej pomocy, to wykonuj samo uciskanie klatki piersiowej. Wyko-nuj je bez przerwy (do momentu przyjaz-du zespołu ratownictwa medycznego), z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę.

Samo uciskanie klatki piersiowej dla poszkodowanego jest dużo lepsze niż niepodjęcie tej czynności i czekanie na przyjazd karetki pogotowia.

Może właśnie ty swoją pomocą (w tym odwagą i siłą woli) przyczynisz się do ura-towania czyjegoś życia ludzkiego.

9ZDROWIE URSYNOWA

Efekt uciskania klatki piersiowej: 1. powoduje pośredni ucisk serca tzw.

masaż serca,2. powoduje niewielki przepływ krwi przez

serce i mózg (utrzymuje krążenie).

Resuscytację krążeniowo oddechową (RKO) prowadź do czasu:1. Przybycia służb ratowniczych.2. Powrotu samodzielnego oddechu.3. Gdy ratownik ulegnie wyczerpaniu.

Nie należy bać się udzielania pierwszej pomocy. Lepiej coś zrobić (chociażby we-zwać pogotowie ratunkowe) niż stać i bier-nie się przyglądać. Za kilka minut może być już za późno na uratowanie człowieka przez profesjonalnych ratowników.

Defibrylacja Wśród mechanizmów nagłego zatrzyma-

nia krążenia możemy wyróżnić migotanie ko-mór i trzepotanie komór. Wskazana jest wte-dy wczesna defibrylacja, polegająca na tym, że silny impuls prądu stałego przechodzący przez mięsień sercowy ma przerwać migo-tanie komór i pozwolić sercu wznowić pracę w normalnym, zdrowym rytmie. Podkreśla się rolę natychmiastowego podjęcia uciskania klatki piersiowej po wykonanej defibrylacji.

Defibrylacja jest wykonywana przy użyciu automatycznego defibrylatora ze-wnętrznego AED. Jest to przenośne, ła-

twe w użyciu, bezpieczne urządzenie me-dyczne, zaprojektowane też z myślą o oso-bach, które jako pierwsze udzielają pomo-cy przedlekarskiej, a nie mają odpowied-niego przeszkolenia ani wykształcenia medycznego. AED ma wbudowany kom-puter, który wydaje wszystkie polecenia, jak postępować.

W ratownictwie pozaszpitalnym dąży się do wprowadzenia prostych w użyciu defibry-latorów, dostępnych w miejscach publicz-nych (lotniska, obiekty sportowe, stacje me-tra, duże sklepy) i w zakładach pracy, czyli tam, gdzie są duże zbiorowiska ludzi, wśród których dość często dochodzi do NKZ.

mggr Barbarra LasootaKoordynator ds. Pielęgniarstwa

SPZOZ Warszawa-Ursynów

I N F O R M A C J A

Stwierdzono, że pierwsza pomoc przed-lekarska zwiększa szanse ocalenia ofiary nagłego zatrzymania krążenia, a defibry-lacja daje możliwość jej uratowania.

10 ZDROWIE URSYNOWA

Mięśniaki macicyMięśniaki macicy są najczęściej występującymi łagodnymi nowotworami gi-nekologicznymi. Rozwijają się u 20–40% kobiet w wieku rozrodczym i są przy-czyną blisko 30% operacji usunięcia macicy. Częstość występowania i etiologia

Częstość występowania mięśniaków ma-cicy zwiększa się wraz z wiekiem, aż do osiągnięcia przez kobietę wieku menopau-zalnego. Po menopauzie w macicy stwierdza się mniej mięśniaków, o mniejszej wielkości.

Przyczyny powstawania mięśniaków nie zostały do końca zdefiniowane. Większość teorii łączy ich etiologię z nierównowagą hormonalną organizmu, a dokładniej z nad-mierną produkcją lub zwiększoną wrażliwo-ścią na estrogeny. Ryzyko rozwoju zależy również od czynników genetycznych i ro-śnie trzykrotnie, gdy mięśniaki stwierdzono u krewnej w pierwszej linii.

Rodzaje mięśniakówMięśniaki macicy powstają w wyniku roz-

rostu komórek mięśniowych mięśnia maci-cy i tkanki łącznej. Są guzami łagodnymi, dość dobrze odgraniczonymi od tkanek ota-czających. Rzadko występują pojedynczo (zaledwie ok. 10% przypadków), zazwyczaj jest ich kilka, a nawet kilkanaście. Mają róż-ną wielkość – od guzów o średnicy poni-żej centymetra do rozmiaru piłki futbolowej, a bywają nawet większe. Najczęściej jed-nak ich średnica nie przekracza 10–12 cm.

Mięśniaki klasyfikowane są zgodnie z ich lokalizacją – jako podśluzówkowe, śród-ścienne lub podsurowicówkowe. Ta klasyfi-kacja ma znaczenie kliniczne, gdyż objawy i metody leczenia poszczególnych rodza-jów mięśniaków są różne.

Mięśniaki podśluzówkowe są najrzadsze i wpuklają się do jamy macicy. Dają obja-wy w postaci bolesnego miesiączkowania, nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych i niepłodności. W rzadkich przypadkach uszypułowane mięśniaki podśluzówkowe mogą wpuklać się („rodzić się”) do kanału szyjki macicy i pochwy.

Najczęstsze mięśniaki, umiejscowio-ne wewnątrz ściany macicy, są nazywane śródściennymi i zwykle bezobjawowe. Jed-nak czasami mogą się objawiać obfitymi krwawieniami z dróg rodnych i niepłodno-ścią. Niepłodność może być wtórna w sto-sunku do zewnętrznego ucisku jajowodów, natomiast nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych są wtórne w stosunku do zaburzeń czynności skurczowej macicy.

Mięśniaki podsurowicówkowe, czyli zlo-kalizowane pod błoną okrywającą maci-cę od zewnątrz, zwykle są bezobjawo-we. Uszypułowane mięśniaki mogą ule-gać skręceniu, co powoduje niedokrwie-nie guza i ból. Wzrost mięśniaka na boki, między blaszki więzadła szerokiego maci-cy, może symulować guz jajnika w badaniu przedmiotowym i badaniach obrazowych

ObjawyUstalono, że u 20–50% kobiet z mię-

śniakami macicy występują: nieprawidło-we krwawienia z dróg rodnych, zaburze-nia miesiączkowania, plamienia międzymie-siączkowe, uczucie ucisku w jamie brzusz-nej, parcie na mocz, zaparcia, ból, niepłod-ność lub badalny guz w jamie brzusznej albo w miednicy małej. Objawy kliniczne są różne i zależą od rozmiaru, lokalizacji i liczby gu-zów. Cztery główne objawy będące wskaza-niami do interwencji chirurgicznej to: niepra-widłowe krwawienie z dróg rodnych, ucisk na sąsiednie organy, ból i niepłodność. • Krwawienie. Najczęstszym objawem

mięśniaków są nieprawidłowe krwawie-nia z dróg rodnych w postaci krwotocz-nych miesiączek lub krwawień między-miesiączkowych. Mogą prowadzić do ciężkiej niedokrwistości wtórnej.

• Ucisk na sąsiednie organy. Powiększa-jące się mięśniaki macicy mogą powodo-wać ucisk na sąsiednie organy. Mięśnia-ki przedniej ściany macicy uciskające pę-cherz moczowy, powodują parcia naglą-ce, nietrzymanie moczu i częste oddawa-nie moczu w nocy. Mięśniaki tylnej ściany macicy, uciskające jelito grube, objawiają się zaparciami. Mięśniaki międzywięza-dłowe mogą się przemieszczać i uciskać moczowód, powodując jego poszerzenie, a w następstwie wodonercze i uszkodze-nie nerek.

• Ból. U blisko 30% kobiet z mięśniakami macicy pojawią się tępe, stałe lub nara-stające bóle ostre, zwykle spowodowa-ne degeneracją guza. Martwica może się objawiać objawami ogólnoustrojowy-mi, takimi jak bóle brzucha, umiarkowana gorączka czy leukocytoza. Ból występuje również przy skręceniu się szypuły mię-śniaka podsurowicówkowego lub rodze-niu się uszypułowanego mięśniaka.

• Niepłodność. Mięśniaki macicy są tak-że rzadką przyczyną niepłodności, którą może spowodować upośledzenie droż-ności jajowodów lub zniekształcenie jamy macicy. U pacjentek z mięśniaka-mi podśluzówkowymi ryzyko wczesnego poronienia spowodowanego zaburzenia-mi implantacji jest większe.

DiagnostykaDokładna ocena liczby, umiejscowienia

i wielkości mięśniaków ma istotne znacze-nie, ponieważ decyduje o wyborze metody leczniczej. Nie istnieje jeden prosty sposób oceny mięśniaków. Do dyspozycji jest kilka badań, które różnią się swoistością, czuło-ścią, kosztem i stopniem niewygody dla ko-biet. Podstawowa diagnostyka mięśniaków ma najczęściej prosty i nieinwazyjny cha-rakter. W większości przypadków wystar-cza badanie ginekologiczne oraz badanie ultrasonograficzne.• Ultrasonografia (USG). Preferowa-

ne jest badanie sondą przezpochwo-wą, jako dokładniejsze i dostarczające więcej ilości danych. Rutynowo stanowi wstęp – określa konieczność dalszej dia-gnostyki i wdrożenia innych badań. Prze-zpochwowe badanie ultrasonograficzne można uzupełnić badaniem przez powło-ki brzuszne, które umożliwia zobrazowa-nie dużej, mięśniakowato zmienionej ma-cicy oraz mięśniaków uszypułowanych.

• Tomografia komputerowa (TK). Dzięki tomografii komputerowej uzyskuje się peł-ny obraz narządów miednicy, w tym rów-nież struktur anatomicznych niebędących wewnętrznymi narządami płciowymi kobie-ty. Nie zapewnia ona jednak wystarczają-cej rozdzielczości obrazu architektury we-wnętrznej narządów płciowych, a ponadto wiąże się z koniecznością napromienienia. TK, w porównaniu z USG, cechuje mniej-

ZDROWIE URSYNOWA 11

sza swoistość w różnicowaniu nieprawidło-wych zmian w macicy i jajnikach lub pra-widłowego jelita. Obecnie znajduje zasto-sowanie w ginekologii, przede wszystkim w ocenie stopnia zaawansowania nowotwo-rów złośliwych oraz w kontroli po leczeniu.

• Magnetyczny rezonans jądrowy (MRI). Aktualnie rezonans magnetyczny jest uważany za najdokładniejszą techni-kę obrazową do wykrywania i lokalizacji mięśniaków. Badanie to powinno się wy-konać w przypadku istotnych rozbieżno-ści między obrazem USG a objawami kli-nicznymi zgłaszanymi przez pacjentkę.

LeczeniePostępowanie w przypadku wykrycia

mięśniaków uwarunkowane jest kilkoma czynnikami. Najczęściej brane są pod uwa-gę: wielkość i liczba zmian, ich umiejsco-wienie, szybkość wzrostu, powodowane ob-jawy oraz wiek i wola samej pacjentki. Około 50–80% mięśniaków nie powoduje żadnych objawów i nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji i okresowej kontroli. U pacjentek z objawami klinicznymi można zastosować leczenie zachowawcze lub chirurgiczne. Za usunięciem zmiany przemawiają: duże roz-miary guza z objawami uciskowymi, nawra-cające obfite krwawienia prowadzące do anemizacji, ból czy niepłodność. • Leczenie farmakologiczne. Ze względu

na potrzebę stosowania mniej inwazyjnych technik oraz w związku z faktem, że wie-le kobiet odkłada zajście w pierwszą cią-

żę na 3. lub 4. dekadę życia opracowa-no szereg nieoperacyjnych metod lecze-nia. Zarówno wzrost, jak i rozwój mięśnia-ków stymulują estrogeny, a na procesy te mają również wpływ cykliczne zmiany stę-żenia hormonów. Dlatego też wiele metod leczenia opiera się na supresji estroge-nów. Idealna terapia powinna doprowadzić do całkowitej regresji mięśniaków macicy, w praktyce jednak głównym zadaniem jest złagodzenie objawów przez zmniejszenie wielkości macicy i mięśniaków.

• Pochodne progesteronu – zatrzymują wzrost mięśniaków i łagodzą objawy.

• Androgeny – Danazol prowadzi do re-gresji mięśniaków, jednak ze względu na liczne objawy niepożądane ma ograni-czone zastosowanie.

• Analogi GnRH – przez supresję przysad-ki, a zatem blokowanie czynności jajników wywołują stan hipoestrogenny, powodując zmniejszenie mięśniaków macicy i ustą-pienie obfitych krwawień miesięcznych. Okres leczenia nie może być dłuższy niż 6 miesięcy z powodu gwałtownej demi-neralizacji kości. Ponadto działania nie-pożądane spowodowane spadkiem es-trogenów, głównie uderzenia gorąca i su-chość w pochwie, są nieprzyjemne i mogą znacznie upośledzać jakość życia.

• Lewonorgestrel w postaci wkładki do-macicznej – hamuje czynniki wzrostu en-dometrium.

• Leczenie chirurgiczne. Istnieje kilka metod operacyjnych. Ostatnio coraz czę-

ściej stosuje się operacje laparoskopowe i histeroskopowe jako mniej traumatyzu-jące dla pacjentek i chętniej przez nie ak-ceptowane.

• Histerektomia (usunięcie macicy) – to tradycyjna metoda leczenia pierwszego rzutu mięśniaków objawowych. Procedu-ra powinna być zarezerwowana dla ko-biet, które nie planują więcej ciąży oraz nie życzą sobie zachowania macicy. Le-czenie operacyjne przeprowadzane jest drogą pochwową lub brzuszną.

• Miomektomia – wyłuszczenie mięśniaka z zachowaniem macicy. Wskazana jest u kobiet, które straciły ciążę, w przypad-kach niedokrwistości wtórnej spowodo-wanej obfitymi krwawieniami lub bólem w miednicy małej oraz u kobiet, które chcą zachować macicę.

PodsumowanieMięśniaki macicy są często występujący-

mi, łagodnymi guzami macicy, które w więk-szości przypadków nie dają objawów kli-nicznych. W związku z tym zaleca się głów-nie okresowe kontrole ginekologiczne, a je-dynie w przypadku pojawienia się objawów klinicznych lub znacznych rozmiarów guza leczenie operacyjne.

dr nn. med. AAlina Kryychowskka-Ćwikkłaporadnia ginekologiczno-położnicza

przychodnia przy ul. Kajakowej 12Ursynowskie Centrum Zabiegowe

R E K L A M A

LaciBios femina LaciBios femina – pierwszy w Polsce doustny probiotyk ginekologiczny osłaniający jednocześnie drogi rodne i układ pokarmo-

wy kobiety. LaciBios femina to wyjątkowa kompozycja 2 bakterii probiotycznych, których skuteczność i działanie potwierdzają

liczne badania, oraz wygoda i dyskrecja stosowania, którą tak cenią sobie kobiety. LaciBios femina stosuj zawsze przy: antybioty-

koterapii, lekach przeciwgrzybiczych, antykoncepcji, w okresie ciąży i karmienia piersią, korzystając z basenu, podczas wyjazdów.

LaciBios femina – pozwala Ci być sobą w każdej sytuacji.

LaciBios femina Protecta – zdrowie intymne pod kontrolą przez 24/h dobę przez 365 dni w roku

LaciBios femina Protecta– specjalistyczny płyn do higieny intymnej o pH 3.5.

Skutecznie łagodzi podrażnienia błon śluzowych, daje uczucie,komfortu i świeżości. Polecany m in. dla kobiet borykających się

z dolegliwościami okolic intymnych.

• Podwójna ochrona przed drobnoustrojami. Zawiera składniki o działaniu bakteriobójczym

i przeciwgrzybicznym oraz pH 3.5.

• Skuteczność – produkt przebadany pod kontrolą lekarzy ginekologów. Potwierdzone

działanie.

• Idealne dopasowanie do potrzeb kobiety (codzienna higiena i stany wymagające zwięk-

szonej ochrony).

• Bezpieczeństwo – nie powoduje podrażnień, nie za-

wiera: parabenów, SLS, SLES, PEG, barwników, sub-

stancji zapachowych.

• Hypoalergiczny – odpowiedni dla kobiet wrażli-

wych, podatnych na alergie, podrażnienia.

• Przebadany dermatologicznie i alergologicznie.

ekarzy ginekologów. Potwierdzone

na higiena i stany wymagające zwięk-

a-

Zdrowie intymne pod kontrolą

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwska-

zania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informa-

cje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z leka-

rzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Two-

jemu życiu lub zdrowiu.

Zanim zaczęłyśmy wywiad, musiałam chwilę zaczekać. Doktor kończyła przyjmo-wać pacjenta, który zapomniał, że skoń-czyły mu się leki. Zapominamy dbać o nas samych… I tak zaczęła się nasza rozmo-wa. Bije od niej spokój. Spokojne spojrze-nie, ruchy, ton głosu. Zostaję poczęstowa-na herbatą i zaczynamy.

Ma pani dar kontaktowania się z ludźmi. Co pani w nich lubi?

Trudne pytanie. Cenię sobie ludzi, którzy potrafią zachować spokój duchowy, równo-wagę w życiu, którzy dużo mają, ale nie ob-noszą się tym, wspierają innych i służą im pomocą.

Nie zawsze ludziom w życiu się układa tak, jak chcą. Według tego powiedzenia: „Jeśli chcesz rozśmieszyć Pana Boga, opo-wiedz mu swoje plany”.

Co pani robi, kiedy życie zaskakuje pa-nią, kiedy zmienia pani plany?

Nie jest to powód do rozpaczy. Myślę so-bie, że tak musiało być i koniec. Godzę się z tym. Widocznie nie ta pora, nie to miejsce, nie ten czas. Jeśli na coś się zdecyduję, jeśli czegoś bardzo chcę, to wcześniej czy póź-niej to otrzymam, tylko muszę uzbroić się w cierpliwość i spokojnie poczekać. Nigdy się nie zdarzyło, żebym nie osiągnęła tego, czego chcę, lubię rozpoczynać i kończyć. Nie lubię zostawiać rzeczy niezałatwionych ani ich odkładać, bo są dla mnie zbyt trud-ne. Jeśli coś mi nie wychodzi, nie zostawiam tego. Praktyka czyni mistrza – jeśli nie wyj-dzie za pierwszym razem, to uda się za dru-gim, trzecim, dziesiątym. Kiedyś się uda, tyl-ko trzeba mieć pozytywne nastawienie, tak mi się wydaje.

Pani przepis na szczęście?Nie mam przepisu na szczęście. Moje

szczęście to budzenie się codziennie rano. Może to zwykła rzecz. Ludzie tego nie do-ceniają.

Ponoć w życiu piękne są tylko chwi-le, jak śpiewał Ryszard Riedel. Piękne chwile dla pani to...?

Podróżowanie. Kiedyś pomyślałam so-bie, że mój tata, który nie widział nawet pol-skiego morza, bo w takich czasach się uro-dził i wychował, nigdy by nie przypuszczał, że będzie mieć córkę, która odwiedzi prawie

wszystkie kontynenty oprócz Australii . Kie-dyś policzyłam miejsca na świecie, które od-wiedziłam, i jest ich około stu siedemdzie-sięciu. Uważam, że to dar od losu. Wróciła-bym do Azji, do Tajlandii, aby zobaczyć jesz-cze raz zupełnie inny świat. Tam czułam się zrelaksowana, nie czułam żadnego pośpie-chu. Miałam wrażenie, że ci ludzie „nie go-nią” tak za tym życiem jak my. Urzekły mnie ołtarzyki dla duchów dobrych i złych. Usta-wiane są przed domami, żeby wspierać do-bre duchy i dobrą karmę, ale równocześnie i złe – żeby je nakarmić, aby szybciej odeszły.

Jaka jest pani filozofia „dobrych i złych rzeczy”?

Myślę, że wyrosłam już z wieku, w którym chciałam dużo rzeczy mieć. Teraz bardzo sobie cenię spokój, równowagę psychiczną i duchową. Mam ten dar, że potrafię złe przełożyć na dobre. Mam pogodne podej-ście do życia. Zobaczymy, co los przyniesie.

Czy to „złe” jest nam potrzebne?Myślę, że tak, ono buduje naszą siłę. Jest

powiedzenie: „Jeśli coś cię nie zabije, to cię wzmocni”. Gdy spotyka nas coś trudnego, jeśli musimy podjąć decyzje, które nie są aprobowane, musimy się „postawić”, daje nam to doświadczenie, siłę. Potem to do-świadczenie pomaga nam w podobnych sy-tuacjach. Wiemy już, co robić i jak się zacho-wać. Bardzo ważne jest, aby człowiek bar-dzo szybko znalazł własną drogę, aby wie-dział, co chce robić, co osiągnąć, co go pa-sjonuje. Jeżeli odnajdziemy w sobie ten ta-lent, który dostaliśmy z góry, to co jest na-szym przeznaczeniem, osiągniemy 90% ży-ciowego sukcesu, na kolejne 10% nie mamy wpływu. Ważne jest to, co dostajemy od życia, ale najważniejsze – co z tym zrobi-my, jak to wykorzystamy. Zawsze „szłam do przodu”. Kiedy miałam szansę zarobienia pieniędzy, poznania nowych ludzi, wyjazdu, zawsze z niej korzystałam. Nigdy nie wie-my, czy okazja się powtórzy. Trzeba chwy-tać każdą chwilę – taka jest moja dewiza.

Powiedziała pani o odkryciu w sobie pa-sji. A co jest tą pasją ?

Praca z ludźmi, choć… ja nie wybrałam medycyny. Bardzo chciałam pójść do szko-ły pedagogicznej i pracować z dziećmi. Po-chodzę z małej miejscowości podkarpac-kiej. Szkołę pielęgniarską ukończyłam

w Sanoku. Byłam aktywną uczennicą, prze-wodniczącą samorządu szkolnego. Brałam udział w olimpiadach pielęgniarskich, lubi-łam się uczyć. Nie ja zdecydowałam, że pój-dę na studia medyczne, tylko mój dyrek-tor. Obserwował mnie przez ostatnie dwa lata, widział moje osiągnięcia. Stwierdził, że jestem osobą odpowiedzialną i otrzy-małam od niego indeks na studia. To były ostatnie lata, gdy można było dostać się na studia bez egzaminów. Jestem mu bar-dzo wdzięczna, bo gdyby nie on, to praw-dopodobnie zostałabym w Sanoku i nie by-łabym tu, gdzie jestem. To były ciężkie stu-dia. Cztery razy się pakowałam i wracałam do domu, ale za każdym razem coś zdałam i dalej zostawałam. Po studiach wróciłam w Bieszczady do pracy. Poznałam męża i wy-jechałam za nim do Warszawy. Sprowadzi-łam się tu w 1986 roku i już zostałam.

Jaką lekcję wyniosła pani z podróżowa-nia?

Mieszkałam i pracowałam prawie pięć lat w Stanach, z całą rodziną. W tamtym okre-sie Ameryka była krajem mlekiem i miodem płynącym, a mimo to mentalność tamtej-szych ludzi mi nie odpowiadała. Zrozumia-łam już wtedy, że szczęście to nie stan po-siadania. Nie najlepszy samochód, miesz-kanie, tylko to, jak my się czujemy w so-bie. Mam takie podejście do życia, że moja szklanka jest jeszcze do połowy pełna, a nie już do połowy pusta. Nie mogłam się pogo-dzić z ciągłymi rozmowami o pieniądzach, o tym, że Ameryka jest taka wspaniała... bo nie jest. Tam jest wyraźny podział na klasy i przejście z jednej do drugiej to bardzo trud-ne zadanie. Mieliśmy zalegalizowany po-byt, dobrą pracę, nauczyłam się szybko an-gielskiego, dzieci chodziły do dobrej szko-ły, mieszkaliśmy w ładnej dzielnicy, mimo to czułam się emigrantem. Gdziekolwiek po-szłam, czułam, że nie jestem u siebie. Wró-ciłam do Polski i zaczęłam wszystko od nowa. Nie żałuję tej decyzji. Wiem, dlaczego Ojciec Święty całował ziemię polską. Kiedy wracam z różnych podróży, nawet pięknych, zawsze jestem szczęśliwa, że wracam – do siebie.

Kolejna moja refleksja: w krajach bied-niejszych ludzie są dla siebie lepsi. To po-zornie dziwne, bo wydaje się, że skoro jest im ciężej, to powinni bardziej zabiegać o wła-sne sprawy. Gdybym miała wybór: Wschód albo Zachód, zawsze wybrałabym Wschód.

Portret prywatnydr Małgorzata Matej

Kierownik Przychodni na Uboczu 5Lekarz pediatra i lekarz medycyny rodzinnej

W zawodzie od 28 lat. Absolwentka Krakowskiej Akademii Medycznej i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

ZDROWIE URSYNOWA 13

Wspomniała pani o planach na przy-szłość. Co pani zamierza robić po za-kończeniu pracy, na emeryturze?

Marzy mi się wyjazd na rok do pracy gdzieś daleko. Chciałabym popracować z dziećmi, ze starszymi ludźmi gdzieś na Wschodzie i mieć czas bliższego przyjrze-nia się tamtej kulturze. Choć patrząc na to, jak zmienia się świat, sądzę, że do tego cza-su może się dużo wydarzyć. W Polsce moż-na robić bardzo dużo różnych rzeczy, bę-dąc na emeryturze. Uniwersytety Trzecie-go Wieku, różnego rodzaju warsztaty, kur-sy, ale ile osób na nie chodzi? Podobnie jest z badaniami profilaktycznymi – mamy różne możliwości, możemy wykrywać raka piersi, żołądka, ale ile osób z tego korzysta? Są to badania bezpłatne. Możliwości są stworzo-ne, tylko trzeba chcieć je zauważyć i chcieć z nich skorzystać.

Dotknęłyśmy tematu starości. Powie-działa pani, że na starość trzeba sobie zapracować. Co to znaczy?

Po pierwsze, trzeba zadbać o zdrowie. Bo nie kto inny tylko my jesteśmy za nie od-powiedzialni. W zależności o tego, jak o nie dbamy, jak się odżywiamy, czy się wysypia-my, czy potrafimy się zrelaksować, odciąć od mediów, trochę pomedytować, zastano-wić się nad głębią życia – przygotowujemy się do tego czasu.

Po drugie, należy utrzymać dobre relacje międzyludzkie. Mieć wokół siebie ludzi przy-chylnych. Moja córka powiedziała mi kiedyś: „Mamo, masz wokół siebie tyle przyjaznych osób, które ci dobrze radzą i życzą, słuchaj tego”. Byłam już sporo po czterdziestce, kie-dy zrozumiałam, co ona do mnie mówi. Bo my rzadko słuchamy naszych dzieci. Wyda-je się nam, że jako dorośli mamy większe doświadczenie, potrafimy trafniej ocenić sy-tuację. To nasz błąd. Są różnice pokolenio-we, ale dlatego, że jesteśmy bardziej do-świadczeni, bardziej ustabilizowani, powin-niśmy popatrzeć inaczej na to pokolenie, które za nami wędruje. Powinniśmy ich po-słuchać.

Powinniśmy się od nich uczyć? Myślę, że tak. Powinniśmy słuchać i ko-

rzystać z ich młodzieńczej mądrości. Oni wchodzą w zupełnie inny świat, który dla nas jest trochę trudniejszy. Komputery, cała technika… niektórzy nie chcą się za to za-brać, mimo że są takie możliwości.

Boi się pani starości? Nie, ani śmierci. Mam w sobie tyle pogo-

dy ducha, tyle planów, że nie wiem, czy wy-starczy mi czasu, aby to zrealizować. Pora-dzę sobie z tą starością. (Śmiech)

Co trzeba mieć w sobie, żeby osiągać to, przed czym wielu ludzi ucieka, cze-go się boi?

Kochać życie po prostu. Cieszyć się każ-dym dniem.

Można to sobie wypracować? Jest na to przepis?

Ludzie „zarażają się” pewnymi zacho-waniami. Z kim przestajesz, takim się sta-

jesz. Jeżeli są wokół nas ludzie z pesymi-stycznym podejściem, my też go nabiera-my i tak zaczynamy patrzeć na świat. To nam się udziela. Myślę, że z takim pesymi-stą dużo bym rozmawiała. Trzeba spędzać z takim człowiekiem jak najwięcej czasu, aby zaszczepić mu pogodne podejście do życia. Wszyscy wiemy, że rodząc się, za-czynamy powoli umierać. Nie ma innej drogi dla każdego z nas, czy jesteśmy bogaci, czy biedni. Nasz zegar biologiczny stanie. Kie-dyś ta bateria się wyczerpie i należy prze-żyć życie tak, aby umierając, mieć poczucie, że to, co dostaliśmy, wykorzystaliśmy najle-piej jak umieliśmy. Chciałabym na starość powiedzieć, że tyle widziałam, zrobiłam, że coś po mnie pozostało. To nie kwestia pozo-stawiania po sobie pięknej kanapy, dywanu czy lampy u sufitu. To kwestia pozostawie-nia po sobie dobrych wspomnień.

Mówi się, że wszystko, co najlepsze, jeszcze przed nami.

Tak, też uważam, że życie zaczyna się po czterdziestce. (Śmiech) Niczego nie zmieni-łabym w swoim życiu. Za tego samego czło-wieka wyszłabym za mąż, takie same dzie-ci bym urodziła, taką samą pracę bym wyko-nywała. Czuję się spełniona. Mimo że po-chodzę z małej wsi w której wychowywałam się w dziwnych czasach, wydaje mi się, że wzięłam od życia wszystko to, co najlepsze.

Ktoś powiedział, że błądzić jest rzeczą ludzką, ale trwać w tym błędzie to już głu-pota. Każdy z nas popełnia błędy, tylko mu-simy mieć świadomość tego, że się pomy-liliśmy – nie jesteśmy idealni. Zawsze mó-

wię, że są trzy genialne, czarodziejskie sło-wa: „dziękuję”, „proszę” i „przepraszam”. Je-śli umiemy przyznać się do błędu i przepro-sić, to w dzisiejszych czasach już duża sztu-ka. Przyznać się przed pracownikami, wła-sną rodziną czy znajomymi, powiedzieć: „Przepraszam, pomyliłam się, byłam w błę-dzie”. Mało ludzi to potrafi.

Ale trzeba też umieć wybaczyć sobie błędy.

Oczywiście, trzeba zdać sobie sprawę z tego, że nie mamy wpływu na wszyst-ko. Możemy zmienić tylko to, na co mamy wpływ. Choć ktoś, kto ma pozytywne podej-ście, będzie mieć pogodne życie i starość również, bez względu na to, co go w życiu spotka. A jeśli ktoś całe życie jest zgorzk-niały i niezadowolony, to starość będzie dla niego jeszcze bardziej przykra i gorz-ka. Sztuką jest żyć, uczyć się, obserwować, także to, z jakimi ludźmi się przebywa, jak się korzysta z tego, co ci ludzie wnoszą do naszego życia. Mówi się, że rodziny nie wy-bieramy, rodzimy się w niej, ale już przyja-ciół, znajomych, ludzi, z którymi chcemy ob-cować, dobieramy sobie sami. To my decy-dujemy o tym, z kim się spotykamy, z kim chcemy spędzać wolny czas i jak. Szukajmy tych, którzy są dla nas dobrym bodźcem.

Ponieważ życie zaczyna się nie od wczo-raj, nie od jutra, tylko od teraz, to może warto zobaczyć, gdzie jesteśmy i kto jest wokół nas… Dziękuję pani za rozmowę.

Rozmawiała Agnieszka Pietruszka

14 ZDROWIE URSYNOWA

R E K L A M A

Przychodnia przy ul. Zamiany 13

Centrala: 22 641 67 59, 22 641 29 94Punkt Obsługi Pacjenta, tel. 22 644 83 18,

Poradnie specjalistyczne:- alergologii dla dzieci i młodzieży, tel. 22 648 30 76 gabinet zabiegowy – wew. 53,- chorób płuc dla dzieci – tel. 22 648 30 76,- zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich rodzin tel. 22 644 83 18,- logopedii – tel. 22 644 83 18Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu i innych zachowań: tel. 22 648 66 57.

Przychodnia przy ul. Kajakowej 12

Punkt Obsługi Pacjenta: tel./faks - 22 855 47 37Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja - tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Poradnie specjalistyczne:- położniczo–ginekologiczna – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- stomatologii dla dorosłych – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- urologii – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- okulistyki – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Pracownie diagnostyczne:- USG – badania położniczo-ginekologiczne tel. 22 855 47 37,- EKG – tel. 22 855 47 37.

Przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

Centrala: 22 649 65 02, 22 649 65 05, 22 649 65 06, 22 648 69 22, 22 648 84 20, 22 648 85 13, 22 648 98 25.SEKRETARIAT - Punkt Obsługi Pacjenta w godz. 8 – 15, tel./faks 22 648 84 96 wew. 104.

Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja dla dorosłych – wew. 100, 102, 103,- rejestracja dla dzieci chorych – wew. 131 lub tel. 22 648 68 10, 22 648 84 34,- rejestracja dla dzieci zdrowych – tel. 22 649 65 03, 22 648 68 10, 22 648 84 34,- gabinet zabiegowy/EKG – wew.116,- pielęgniarki środowiskowe – wew. 149.

Poradnie specjalistyczne:- położniczo–ginekologiczna – wew. 119,- chirurgii – wew. 106,- dermatologii – wew.123,- onkologii – tel. 22 648 00 68,- diabetologii – wew. 121,- ortopedii i traumatologii narządu ruchu – wew. 107, 120- neurologii – wew. 110,- stomatologii dla dzieci – wew. 139, tel. 22 648 70 26,- kardiologii – wew. 122, tel. 22 648 67 36,- alergologii dla dorosłych – wew. 123,- chorób płuc dla dorosłych – wew. 100, 102, 103,- rehabilitacji dla dorosłych – wew. 124,- gabinet fi zykoterapii i hydromasażu – wew. 108,- gabinet masażu – wew.127,- sala ćwiczeń – wew. 143.

Pracownie diagnostyczne:- USG – jamy brzusznej, tarczycy, sutków, ukł. moczowego, ortopedyczne - zapisy wew. 100, 102, 103,- ECHO serca, ECHO wysiłkowe – wew. 122,- Holter – EKG, Holter – RP – wew. 137,- EKG – wew. 109, EEG – wew. 110,- RTG – wew. 120, KTG – wew. 119,- prób wysiłkowych i badań Holtera – wew. 137,- mammografi i – wew. 118,- spirometrii – wew. 116.

Przychodnia przy ul. Romera 4Centrala: 22 641 65 64, 22 641 64 53, 22 641 72 80, 22 641 54 57,

Punkt Obsługi Pacjenta – SEKRETARIATtel./faks.: 22 641 64 54.

Podstawowa Opieka Zdrowotna:

- rejestracja dla dorosłych – wew. 200, 217, 218,- rejestracja dla dzieci – wew. 201 lub tel. 22 643 04 98, 22 643 04 99,- gabinet zabiegowy/EKG – wew. 206,- pielęgniarki środowiskowe – wew. 255.

Poradnie specjalistyczne:

- położniczo–ginekologiczna – tel. 22 641 67 57, wew. 249,- otolaryngologiczna – wew. 244,- okulistyki – wew.245, 246,- stomatologii dla dorosłych – tel. 22 855 07 37, wew. 234,- reumatologii – zapisy – wew. 200, 217, 218,- neurologii dla dzieci – tel. 22 643 87 70,- preluksacji – wew. 256, tel. 22 643 87 70,- rehabilitacji dziecięcej – wew. 256, tel. 22 643 87 70,- gabinet fi zykoterapii i masażu dla dzieci – wew.214,- sala ćwiczeń dla dzieci – wew.210,- fi zykoterapii dla dorosłych - wew.252, - gabinet masażu leczniczego dla dorosłych – wew.253,- sala ćwiczeń dla dorosłych – tel. 22 641 49 12.

Pracownie diagnostyczne:

- USG: jamy brzusznej, dopplerowskie naczyń – wew. 206, ginekologiczno–położnicze – wew. 249, tel. 22 641 67 57, przezciemiączkowe dla dzieci – tel. 22 643 87 70,- audiometrii – wew. 244,- KTG – tel. 22 641 67 57,- laboratorium diagnostyczne – wew. 231, tel. 22 641 54 45.

Poradnia medycyny pracy: tel. 22 855 78 00.

Ode

rwij

i zac

how

aj

URSYNOWSKIE CENTRUM ZABIEGOWE PRZY ul. Kajakowej 12oferuje świadczenia medyczne w następujących dziedzinach:

CHIRURGIA OGÓLNA CHIRURGIA NACZYNIOWA CHIRURGIA ONKOLOGICZNA CHIRURGIA RĘKI

ORTOPEDIA UROLOGIA OKULISTYKA GINEKOLOGIA ENDOSKOPIA PRZEWODU POKARMOWEGO

PUNKT KONSULTACYJNY (zapisy): tel. 22 643 52 36, okulistyka (zapisy): tel. 22 855 47 37(39)

PUNKT PIELĘGNIARSKI: tel. 22 643 52 36 PUNKT LEKARSKI: tel. 22 647 00 25

Ursynowska Szkoła Narodzinul. Na Uboczu 5, tel. 669 526 879

Nocna i świąteczna opieka zdrowotna ul. Romera 4, telefon dyżurny 22 643 04 97, 602 680 196

Administracja SPZOZ Warszawa-Ursynów, 02-786 Warszawa, ul. Zamiany 13Telefon 22 643 74 44, faks 22 641 52 14, e-mail: biuro@zozursynow.pl; www.zozursynow.pl