Upload
others
View
26
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Zes tips voor een effectieve rekenles - mbo
Als rekendocent in het mbo sta je voor de uitdaging om goed en motiverend
rekenonderwijs te geven. Dat is zeker een uitdaging want:
• Je hebt soms weinig tijd voor een goede lesvoorbereiding.
• Studenten zien vaak niet het belang van het rekenvak.
• Rekenen wordt op het voortgezet onderwijs niet meer apart getoetst.
• Niveauverschillen tussen studenten zijn groot.
Daarom zetten we zes tips op een rij voor een effectieve rekenles voor je studenten maar ook voor jou als docent:
1. Sluit aan bij de leefwereld en toekomstige beroepspraktijk van de student.
2. Geef de ‘rekenzwakke’ student extra hints en feedback.
3. Stem af op elke student, van ‘rekenzwak’ tot ‘rekenbegaafd’.
4. Verras en bied variatie.
5. Geef elke student de aandacht die hij verdient.
6. Houd grip op het leerproces.
Studenten en docenten optimaal ondersteunen tijdens de rekenles: dat is onze uitdaging als aanbieder van een blended
rekenmethode. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van onze rekenmethode is het Intelligent Tutoring System (ITS). Dit
onderwijsconcept zorgt voor een bewezen hoger leerrendement. Bij de zes tips vind je ook een korte omschrijving hoe
SmartRekenen dit toepast.
Veel succes en plezier in de rekenles!
PS Deel de tips gerust met je collega’s.
Zes tips voor een effectieve rekenles
Om studenten te blijven motiveren bevat SmartRekenen
gamification-elementen met een uitgebreid beloningssysteem.
Motiveren door beloning
Sluit aan bij de leefwereld en toekomstige beroepspraktijk van de student
Iedere docent krijgt er mee te maken: ongemotiveerde studenten. Als docent heb je hier helaas niet altijd invloed op.
Hoe harder je eraan trekt, hoe minder zij doen. Heb jij dat idee soms ook? Uit onderzoek blijkt dat het rekenkundig
zelfbeeld van mbo-studenten vrij negatief is. Dit gaat gepaard met angst voor rekenen, weinig vertrouwen in het eigen
kunnen en het vermijden van de toepassing van rekenen.
Uit onderzoek blijkt dat als mbo-studenten het belang van rekenen inzien, de kans groter is dat zij zich kunnen motiveren
om zich in dit vak te verdiepen en de daarbij horende vaardigheden eigen te maken. Als de leerstof direct te maken heeft
met het beoogde, toekomstige, beroepsmatige gebruik, raken mbo-studenten gemotiveerd en zien zij het belang van
rekenen in. De beroepsrelevantie van rekenen heeft dus invloed op de motivatie van de student.
Online barst het van de informatie over het motiveren van studenten. Wat vaak terugkomt is dat het hebben en geven van
vertrouwen belangrijk is. Sta bijvoorbeeld samen met de student even stil bij dat rekenonderdeel dat de student wel goed
beheerst. Of prikkel zijn nieuwsgierigheid door op zoek te gaan naar een trigger die voor verrassing zorgt.
Een voorbeeld: vraag de student naar zijn of haar hobby. Haal de vraag uit de bestaande context en plaats deze in de
context van de hobby van de student. Houdt hij van voetbal, dan is het veel interessanter om het aantal doelpunten per
uur te berekenen dan het aantal verkochte jurken per uur.
Over het algemeen ben je gemotiveerd in rekenen als je het belang van ervan inziet (1) er goed in bent (2) en de rekenles
voldoende variatie biedt (3).
1. Een rekenles krijgt relevantie als het gekoppeld wordt aan de beroepspraktijk. Laat het nut van rekenen zien door
opgaven te bieden die te maken hebben met de context van de student. Waar komen studenten dagelijks rekenen
tegen of waar komen ze in hun latere beroep rekenen tegen?
2. Haal het beste uit een student en laat hem op zijn eigen niveau werken. Door successen te boeken groeit de
student en krijgt hij meer vertrouwen in het eigen kunnen. Verhoog de motivatie eventueel met een uitgebreid
beloningssysteem.
3. Bied een gevarieerde rekenles met diverse werkvormen en een goede trigger. Blended leren zorgt ook voor variatie:
tussen boek en digitaal, tussen klassikaal en individueel.
Dus eenvoudig gezegd: sluit aan bij de leefwereld en beroepspraktijk,
laat de student op zijn eigen niveau werken en bied een gevarieerde rekenles.
Hoe kun je dit doorbreken?
TIP1
In SmartRekenen werk je digitaal in stappen en krijg je directe
hints en feedback per stap en niet alleen op het eindantwoord.
Het systeem analyseert de stappen tot dusver en bepaalt op
basis daarvan welke specifieke hint nodig is om de student een
stap verder te helpen.
Hints en feedback
Als een student moeite heeft met rekenen, wordt hij daar best onzeker van. Je gebruikt rekenvaardigheden namelijk in veel
dagelijkse situaties, bijvoorbeeld bij een contante betaling of het splitsen van een rekening na een etentje met vrienden.
Studenten met rekenproblemen kunnen zelfs terechtkomen in een neerwaartse spiraal en rekenangst ontwikkelen.
Niet behept zijn met rekengenen of weinig stimulans uit je directe omgeving, kunnen oorzaken van rekenproblemen
zijn. Maar een andere oorzaak is dat het rekenonderwijs soms ondermaats is. Rekenonderwijs dat is afgestemd op de
individuele onderwijsbehoefte van de student heeft juist een positieve invloed.
Geef de ‘rekenzwakke’ student extra hints en feedback
1. Bied afgestemde instructie op niveau en meer oefentijd. Hiermee is een groot deel van ‘rekenzwakke’ studenten al
geholpen.
2. Maak gebruik van een digitale (of blended) rekenmethode die via een overzichtelijk docentendashboard inzicht
geeft in de vorderingen en pijnpunten van elke student. Zo stem je af op de individuele onderwijsbehoefte van elke
student. SmartRekenen is zo’n rekenmethode.
3. Laat studenten opgaven in stappen uitwerken (met SmartRekenen kan dit digitaal, net als in een schrift!) waarbij ze
hun eigen strategie kiezen om tot het eindantwoord te komen.
4. Bied de student de optie (specifieke) hints op te vragen als hij een opgave niet begrijpt of te lastig vindt. Zo kan
hij zijn fouten direct herstellen of extra uitleg oproepen. Dit kan in de digitale leeromgeving van SmartRekenen.
Door de gelaagdheid in de hints wordt de opgave stap voor stap uitgelegd. Zo kunnen studenten zelfstandig verder
werken en bied je als docent altijd gerichte ondersteuning.
Onderzoek toont aan dat als je ondersteuning krijg door directe hints en feedback per stap, dit positief bijdraagt aan
het leerrendement. Deze manier van werken registreert en beoordeelt niet alleen de uitkomst, maar juist ook het
proces en alle tussenstappen. Zo weet de student altijd waar hij aan toe is.
Hoe begeleid je de ‘rekenzwakke’ student? Vier tips:
TIP2
De adaptiviteit in onze rekenmethode SmartRekenen zorgt
ervoor dat het lesmateriaal continu is afgestemd op het niveau
van elke student. Naast de moeilijkheid is ook de opbouw in
het lesmateriaal en de didactiek afgestemd op de behoefte van
iedere student.
Adaptiviteit
Stem af op elke student, van ‘rekenzwak’ tot ‘rekenbegaafd’
Het verschil in rekenniveau tussen mbo-studenten is groot. Het afschaffen van de rekentoets in het voortgezet onderwijs
droeg hier zeker aan bij. Het afstemmen van je rekenles op die verschillen is voor veel docenten een lastige opgave.
Tip twee behandelde de rekenzwakke student. Je hebt ze ongetwijfeld ook in jouw klas, maar er zijn ook studenten die juist
rekenbegaafd zijn. Hoe zorg je ervoor dat zij zich niet vervelen in de rekenles?
Een goede rekenles start met:
• een diagnose van de behoefte van elke student
• een inschatting van elk individueel niveau
• het vaststellen van de leerstof van elke student.
Adaptiviteit in een rekenmethode zorgt ervoor dat het lesmateriaal continu is afgestemd op het niveau van elke
student. Ze remt een snelle student niet af als hij de lesstof al beheerst. Naast de moeilijkheid kan ook de opbouw in het
lesmateriaal en de didactiek afgestemd zijn op de behoefte van de student. Zo werkt elke student zelfstandig verder en
kun je als docent gerichte ondersteuning bieden.
Voor de rekenbegaafde student is het frustrerend om aan opgaven te werken die ze al beheersen, de adaptiviteit zorgt
ervoor dat hij alvast verder of een niveau hoger kan werken. Als het hoogste niveau behaald is, kan een student eventueel
klasgenoten helpen of aan een ander vak werken.
De input uit het adaptieve systeem geeft je zicht op het leerproces van de student. Jij houdt vinger aan de pols door
rekengesprekken te voeren, instructies te herhalen of verlengde instructie te geven als dat nodig is.
Je daagt deze student ook uit door hem zélf verantwoordelijk te maken. Geef hem een extra opdracht en vraag om eigen
inbreng. Laat hem bijvoorbeeld een examensom aanleveren of presenteren.
TIP3
Dit klinkt vanzelfsprekend, maar het gebeurt regelmatig dat studenten bij binnenkomst hun computer of boek openen
en verdergaan waar ze gebleven zijn. Op zich geen probleem, maar de student weet dit al bij binnenkomst en gaat zitten
werken. Studenten hebben een beperkte spanningsboog. Verras ze daarom af en toe. Geef ze bijvoorbeeld eens per drie
weken een totaal ander soort rekenles. Denk hierbij vooral vanuit de belevingswereld van de student.
Geef je les op een beveiligingsopleiding? Verdeel de klas in drie groepen en laat elk groepje onderzoeken hoeveel het kost
om de stad waar ze hun studie volgen, te beveiligen tijdens een avondje stappen. Hoe lang mag een beveiliger werken?
Wat zijn de openingstijden in de betreffende stad? Hoeveel kroegen zijn er? Hoeveel beveiligers zijn er nodig?
Wat verdient een beveiliger gemiddeld? Laat de studenten dit vervolgens aan elkaar presenteren. Zijn ze op dezelfde
kosten uitgekomen? Waarom wel of waarom niet?
Geef je les op een retailopleiding? Laat je studenten op funda een bedrijfspand in de buurt opzoeken en laat ze
een minibedrijfsplan binnen een of twee lessen schrijven. Wat kost het om er een eigen winkel te vestigen? Welke
opstartkosten zijn er? Gaan ze er zelf werken of nemen ze personeel in dienst?
Een ander geschikt voorbeeld van een verrassende les komt uit de lespraktijk van een van onze pilotscholen:
Daag als docent de studenten uit met de volgende vraag: Wat is meer waard? Een kilo 1- of een kilo 2-euromunten?
De studenten moeten nu zelf op zoek naar informatie en deze verwerken. Ze doen aan informatieverwerking, moeten
omrekenen met gewichtseenheden én met geld rekenen.
Laat de studenten vervolgens aan jou hun bevindingen presenteren. Voeg hier eventueel een competitie- of
beloningselement aan toe. Welk team het juiste antwoord heeft en dit goed onderbouwt, mag eerder weg. / Welk team als
eerste het goede antwoord en de goede berekening geeft, krijgt iets lekkers.
Er zijn tal van voorbeelden te bedenken, maar het belangrijkste is dat je de studenten af en toe op deze manier verrast
om ze scherp te houden. Confronteer de studenten met het belang van goed kunnen rekenen binnen hun eigen
belevingswereld.
Verras en bied variatie
In SmartRekenen heb je de mogelijkheid om het bestaande
lesmateriaal met eigen materiaal te verrijken. Denk
bijvoorbeeld aan YouTube-filmpjes, presentaties etc.
Naar wens verrijken van lesmateriaal
TIP4
10 vingers in de lucht - “Meneer ik begrijp er niets van!” - “Mevrouw dit is echt te kinderachtig.”
Als docent moet je er maar aan gaan staan. Een klas vol studenten, elk met een ander rekenniveau.
Hoe doe je recht aan de verschillen tussen je studenten, terwijl je stiekem al blij bent als de rekenles dit keer wél rustig
verloopt? Wij merken dat veel docenten graag willen differentiëren, maar simpelweg niet weten waar ze moeten beginnen
of dat het te veel extra werk oplevert.
Het goede nieuws is dat dat niet nodig is!
Geef elke student de aandacht die hij verdient
Differentiëren begint bij het bepalen van het startniveau van de student. Digitaal kan dit heel eenvoudig. Zo ook met
SmartRekenen. De niveaus binnen één klas lopen uiteen van 1F tot 3F.
Is dit erg? Nee zeker niet. Laat elke student werken op zijn eigen niveau.
Een adaptieve leeromgeving zorgt ervoor dat elke student geheel automatisch en op maat de juiste lesstof aangeboden
krijgt. Zo kun je optimaal differentiëren en doe je écht recht aan de verschillen in je klas.
Omdat dit geheel automatisch verloopt en je niet per student zelf een leerlijn hoeft uit te werken, houd je tijd over voor
dingen die echt belangrijk zijn: lesgeven en de student de tijd en aandacht geven die hij verdient.
Hoe kun je differentiëren?
In SmartRekenen beginnen studenten met een diagnostische
toets per hoofdstuk. Deze toets activeert en meet
de voorkennis. Iedere student krijgt vervolgens een
gepersonaliseerde leerlijn, die aansluit bij de probleemgebieden
van de betreffende student.
Bekijk hier de opbouw van SmartRekenen.
Differentiëren
TIP5
SmartRekenen maakt gebruik van attenties. Attenties geven in één
oogopslag weer op welke onderdelen een student uitvalt. Deze attenties
worden voor de docent gebundeld waardoor je eenvoudig een geclusterd overzicht
krijgt van de probleemgebieden van je studenten.
Door deze attenties word je ontzorgd, zodat je niet zelf per student hoeft uit te zoeken wat zijn probleemgebieden zijn.
Vervolgens kun je tot in detail de uitwerkingen van de studenten inzien, zodat je gericht je expertise als docent kunt
inzetten. Klik hier voor een demo van SmartRekenen.
SmartRekenen ontzorgt door attenties
Houd grip op het leerproces
Grote klassen zijn voor veel docenten een probleem. Hoe geef ik iedere student de aandacht die hij verdient?
Het is als docent een hele opgave om je aandacht goed te verdelen. Tijdig signaleren van hiaten in het leerproces van
een student is essentieel. Door een leerprobleem tijdig vast te stellen kun je er adequaat op inspelen. Voor veel moeilijke
rekenaars geldt dat zij bijvoorbeeld problemen hebben met de algemene basisbewerkingen. Het automatiseren van deze
basisbewerkingen is nooit ingesleten en de student ondervindt dan veel problemen met relatief eenvoudige bewerkingen.
Stel je zo’n probleem niet tijdig vast, dan loopt een student constant vast op iets dat hij nog niet voldoende beheerst en
treedt er snel een achterstand op. Bovendien werkt het niet goed mee kunnen komen, demotiverend.
Het grote voordeel van een digitale methode is dat ze zowel de docent als de student hierin ondersteunt.
SmartRekenen voorziet de student van een digitaal uitwerkingsblad. De student vraagt in SmartRekenen hints op die hem
helpen bij het uitvoeren van de berekening. Het digitale uitwerkingsblad gebruikt hij om zijn berekening uit te werken. Hij
ontvangt direct feedback op deze tussenstappen. De docent op zijn beurt kan precies inzien welke feedback een student
ontving en wat goed en minder goed verliep. Als docent kun je gemakkelijk verdiepende stof of juist eenvoudiger lesstof
klaarzetten.
Omdat je in het platform ziet op welke onderdelen een student uitvalt, kun je hier met één klik op reageren. Zo kun je
bijvoorbeeld:
• dezelfde lesstof op een lager rekenniveau aanbieden
• extra stof aanbieden
• de theorie klassikaal bespreken
• de oefenstof opnieuw laten maken.
TIP6
Meer weten over SmartRekenen?
Bekijk voor meer informatie onze website www.smartrekenen.nl. of de online demo.
Neem contact met ons op voor een presentatie jou op school. Je kunt ook een proeflicentie aanvragen
of een gratis pilot met je klas starten!
Laat je gegevens achter op www.smartrekenen.nl/aanvragen en we nemen snel contact met je op.
I. www.smartrekenen.nl
T. 0513 65 71 90
© Copyright 2020
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd ge-
gevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen
of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van EduHint bv handelend onder de handel-
snaam EduHintOVD.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912
jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de
Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een
rechtstreekse regeling in de zin van art.16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks
menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Meer weten over SmartRekenen?
De kracht van SmartRekenen zelf ervaren?
De volgende stap in lerenEduHintOVD