Zespół Szkół – Szkoła Podstawowa nr 1 i Gimnazjum im. Jana Pawła II w Suchej Beskidzkiej

Nasze miasto Sucha Beskidzka

Samorząd Terytorialny w Suchej Beskidzkiej

Sucha Beskidzka- miasto leżące w malowniczej kotlinie w dolinach rzek Stryszawka i Skawa, na pograniczu Beskidu Makowskiego, Żywieckiego i Małego. Nieprzeciętne walory krajobrazowe oraz kompleks zabytków, stały się atutem naszego miasta. Także dogodne położenie przy skrzyżowaniu głównych szlaków komunikacyjnych sprzyjają rozwojowi różnych form turystyki. Powrót samorządności w Polsce pozwoliło władzom miasta na wykorzystanie tych atrybutów aby zmienić strukturę i funkcjonowanie naszego miasta, Widać to szczególnie w ostatnim dziesięcioleciu gdy stanowisko ojca miasta objął Pan Stanisław Lichosyt. Dzięki jego działalności nasze miasto zmieniło się z małej, nikomu nieznanej miejscowości w nowoczesną tętniącą życiem miejscowość, którą warto zwiedzić.

Karczma Rzym

Karczma „Rzym” - drewniana karczma z początku XVIII wieku, położona przy rynku w Suchej Beskidzkiej. Karczma znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Karczma powstała na skrzyżowaniu dróg, przy którym odbywały sie targi i jarmarki. Dopiero później miejsce to przyjęło charakter rynku miejskiego. Karczma zamyka obecnie jego wschodnią część. Jest to parterowa budowla o konstrukcji zrębowej. Karczma pokryta jest czterospadowym, gontowym dachem z kalenicą. Zbudowana jest na planie prostokąta o wymiarach 27 x 19,3 m. Na środku karczmy znajduje się sień, po bokach której znajdują się dalsze pomieszczenia. Z przodu budowli znajdują się podcienie, ogrodzone drewnianą ażurową balustradą. W czasie II wojny światowej karczma została otynkowana, a jej dach pokryty papą. Pod koniec lat 1960. karczmie przywrócono dawny wygląd.

Nazwa karczmy nawiązuje do legendy o Panu Twardowskim, który w karczmie „Rzym” miał się spotkać z Mefistofelesem. Nazwa ta została jednak nadana dopiero po II wojnie światowej.

«Ale zemsta, choć leniwa,Nagnała cię w nasze sieci;Ta karczma „Rzym” się nazywa,Kładę areszt na waszeci».

Adam Mickiewicz, Pani Twardowska

Obecnie w karczmie „Rzym” znajduje się restauracja na 180 miejsc, proponująca potrawy kuchni staropolskiej i regionalnej. Niektóre z nich nawiązują do legendy, np. specjał Twardowskiego.

"Mały Wawel„Prawdopodobnie na tym samym miejscu istniał wcześniej drewniany dwór Słupskich, który uległ jednak zniszczeniu

w pożarze. Właściwe początki zamku suskiego należy wiązać z osobą Kaspra Suskiego, który postawił (prawdopodobnie w latach 1554-1580) na tym samym miejscu kamienny dwór o charakterze obronnym. Jego pozostałości stanowią obecnie część rozbudowanego później południowego skrzydła zamku. Znany jest jeden z ówczesnych architektów - Gregorius Kaczorowski, który był zatrudniony przy budowie zamku w 1580.

W 1608 zamek trafił w ręce Komorowskich. Znacznej rozbudowy dokonał pierwszy właściciel z tego rodu, Piotr Komorowski. Powstał wtedy charakterystyczny trójskrzydłowy układ zamku zachowany do dzisiaj. Pewne cechy stylu architektonicznego zamku wskazują, że w jego przebudowie brał udział Paweł Baudarth, architekt Mikołaja Zebrzydowskiego z pobliskiej Kalwarii. Kolejnej rozbudowy dokonała na początku XVIII wieku Anna Wielopolska, która dobudowała dwie wieże i zmodernizowała wnętrze zamku. Wielopolscy byli najdłużej w posiadaniu zamku - byli jego właścicielami w latach 1665-1843.

W 1843 zamek kupił Aleksander Branicki. W latach 1882-87 jego syn hrabia Władysław Branicki zdecydował się przeprowadzić generalną restaurację zamku pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego. Niestety kilkanaście lat później, w 1905, zamek zniszczył dotkliwy pożar. Odbudowy podjął się ponownie ten sam architekt. Do 1843 zamek otoczony był jeszcze wysokim murem obronnym, sięgającym wysokości pierwszego piętra. Braniccy zdecydowali o jego zburzeniu i postawieniu w jego miejsce ogrodzenia z żelaznych prętów.

W 1922 zamek przeszedł w ręce Tarnowskich, w których posiadaniu był aż do wybuchu II wojny światowej. W czasie obu wojen światowych na zamku mieścił się szpital dla żołnierzy. Po II wojnie światowej, opuszczony przez dawnych właścicieli, zamek pełnił różne funkcje: stanowił siedzibę suskiego gimnazjum (przekształconego w liceum ogólnokształcące), mieściły się tutaj internat liceum, fabryka mebli czy magazyn GS. Dopiero w 1975 Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu zdecydowały o otwarciu w nim filii muzeum wawelskiego. Rozpoczęto wówczas trwającą do 1991 generalną restaurację i konserwację obiektu. W 1996 zamek został przekazany miastu Sucha Beskidzka. Obecnie na zamku mieści się miejski ośrodek kultury oraz hotel i restauracja "Kasper Suski".

Neogotycki kościół Nawiedzenia NMP Kościół w Suchej Beskidzkiej został zaprojektowany przez Teodora Talowskiego około

roku 1896. Inspirowany jest sztuką średniowiecza i łączy w sobie elementy romańskie i gotyckie.

Kościół usytuowany jest przy ulicy Kościelnej w Suchej Beskidzkiej. Nie znajduje się bezpośrednio przy ulicy i stoi pod kątem do niej. Kościół nie jest orientowany, jego prezbiterium skierowane jest na południowy zachód. Zbudowany jest z cegły z kamiennym fundamentem. Dach pokryty jest dachówką i blachą.

Kościół jest jednonawowy z transeptem, w którym po przeciwległych stronach stoją ołtarze. W nawie głównej i prezbiterium można wyróżnić po trzy przęsła. Prezbiterium otoczone jest ambitem i zakończone wieloboczną absydą. W ambicie znajduje się kaplica.

Z ambitu prowadzi korytarz do starego kościoła, który znajduje się bezpośrednio za kościołem Nawiedzenia NMP. W korytarzu znajduje się zakrystia.

Przy fasadzie znajduje się 54-metrowa wieża, nad prezbiterium wieżyczka na sygnaturkę.

Kaplica Konfederacka na górze JasieńKaplica Konfederacka na górze Jasień w Suchej Beskidzkiej.Jest to niewielka, jednonawowa budowla, wzniesiona na planie

prostokąta o wymiarach 6x4 m, z miejscowego kamienia łamanego.

W fasadzie kaplicy wysoka na 12 metrów wieża zwieńczona drewnianą sygnaturką z baniastym hełmem. Wnętrze podzielone jest na dwie części: główną, z obrazem Matki Bożej w małym ołtarzu, oraz przedsionkową. W grubych (ponad 70 cm) ścianach znajdują się wąskie, zakratowane okna. Kaplica została postawiona dla upamiętnienia potyczki jaką stoczyły tu oddziały konfederatów barskich z wojskami generała Suworowa. Jej budowę rozpoczęto w 1769 lub 1771 roku. Jak przyjmują niektórzy to właśnie na górze Jasień do niewoli rosyjskiej dostał się hr. Maurycy August Beniowski.

Park Zamkowy

Powstanie ogrodu przypada prawdopodobnie na drugą połowę XVI wieku i wiąże się z nabyciem Suchej w 1554 roku przez Kaspra Castiglione. Brak przekazów źródłowego uniemożliwia nam zupełne odtworzenie wyglądu otoczenia zamku suskiego w czasach rodziny Suskich i Komorowskich. Około 1708 roku Anna Konstancja Lubomirska, wdowa po Janie Wielopolskim, powiększyła zamek suski i poddała go gruntownej przebudowie. Taki sam los spotkał ogród. Niektóre elementy parku zachowane do dzisiaj wskazują na to, że prawdopodobnie po zniszczeniu, przy przebudowie zamku i starego ogrodu renesansowego, założony został nowy ogród barokowy, zamknięty od południa kanałem, usytuowanym równolegle do elewacji zamku, a od zachodu Oranżerią. Zmiany w kompozycji parku zaszły dopiero w początku XIX wieku za czasów Teresy z Sułkowskich - Wielopolskiej i jej syna Jana Kantego. Wtenczas przekomponowano ogród na park krajobrazowy. Kanał przekształcono na staw, nad którym przerzucono most arkadowy. Staw zasilany był strumieniem tworzącym pętlę w południowej części parku. W 1845 roku Jan Kanty Wielopolski, sprzedał dobra suskie Aleksandrowi Branickiemu herbu Korczak. Za czasów Branickich wybudowano nową, neogotycką Oranżerię, przed którą rozpościerał się ogród kwiatowy z geometrycznym rozplanowaniem ścieżek i basenem na osi oranżerii. Oranżeria jest jedynym przykładem neogotyku angielskiego w Polsce Południowej. Jeszcze do niedawna w oranżerii istniały warsztaty szkolne. Park zachował dawny charakter, gdyż rozplanowanie alejek nosi cechy stylowe, obowiązujące w I połowie XIX wieku, z typową dla tego okresu zewnętrzną alejką na obwodzie założenia, z którą łączy się przeważająca część drzewostanu. Zachowała się również środkowa partia wielkich trawników, na których wyrasta samotnie kilka drzew o charakterze pomnikowym. Najatrakcyjniejsze rośliny drzewiaste w parku to liczne wejmutki, platan klonolistny, limba, jesion o pędach zwisających i dąb czerwony. Trzon drzewostanu stanowią sędziwe jesiony, dęby, graby oraz lipy.

W skład Zespołu Projektowego wchodzą… 1. Jolanta Lenart 1993, klasa III e 2. Marek Madejczyk 1994, klasa III e 3. Katarzyna Zachura 1994, klasa III e 4. Marcin Kozak 1994, klasa III dZespół Szkół – Szkoła Podstawowa nr 1 i Gimnazjum

im. Jana Pawła II w Suchej BeskidzkiejMgr Jolanta Wągiel wagiel208@wp.pl