Komponentа III për Zhvillim Rajonal të Instrumentit për Ndihmë Para-gasëse (IPA) i paraprin Fondeve Strukturore dhe Kohezive të BE-së. Në korrik 2009, Komisioni lejoi transferimin e pushtetit menaxhos te autoritetet nacionale për komponenën IPA III (Zhvillimi Rajonal). Kjo nënkupton se programi menaxhohet nga autoritetet nacionale.

Strategjia e ndihmës në suaza të Komponenës III, e cila është në pajtim me prioritetet e caktuara në Partneritetin për Anëtarësimit për ish Republikën Jugosllave të Maqedonisë, do të përkrahë investimet në sektorët e mjedisit dhe transportit, në mënyrë që të kontribuojnë për zhvillimin e vazhdueshëm të vendit, d.m.th. për mbrojtjen e mjedisit si dhe për zhvillimin ekonomik dhe social të vendit, dhe integrimin e tij rajonal. Një nga qëllimet kryesore të komponenës III është të përgatisë vendin për dhënien efektive të Fondeve Strukturore të BE-së pas anëtarësimit.

Programi Operativ për Zhvillim Rajonal me vlerë prej rreth 128.5 milionë euro për periudhën 2007-2011 (109,2 milionë nga IPA dhe rreth 19.3 milionë nga burimet nacionale) do t’u dedikohen prioriteteve në vijim:

Prioriteti 1: Përfundimi i Autostradës të Korridorit X

Prioriteti 2: Modernizimi i Infrastrukturës së Transportit

Prioriteti 3: Përmirësimi i Infrastrukturës së Mjedisit

Në suaza të këtij programi, do të përkrahen dy projekte të mëdha investimi. Projekti i parë ka të bëjë me ndërtimin e një pjesë të re të autostradës midis Demir Kapisë dhe Smokvicës përgjaë Korridorit X. Kjo do të kontribuojë në përfundimin e rrjetit pan Evropian midis Salzburgut dhe Selanikut, duke hapur vendin edhe më shumë, gjë që është kërkesë për integrimin rajonal. Projekti ka buxhet të përgjithshëm prej 220 milionë euro dhe do të ko-financohet nga BE-ja me një grant prej 45 milionë eurove, nga Banka Evropiane e Investimeve dhe Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim në formë të kredive dhe me kontribute nacionale. Pjesa e re e Autostradës nga Demir Kapija deri në Smokvicë, në gjatësi prej 28.2 km do të ndërtohet në periudhë 4 vjeçare, duke filluar verën e 2012.

Delegacioni i Bashkimit Evropian

Zhvillim rajonal: NDËRTIMI I ARDHMËRISË SË SIGURTË

Delegacioni i Bashkimit EvropianM.H. Jasmin 52v, 1000 Shkup; Тel: 02/3248 500; Faks: 02/3248 501e-mail: delegation-fyrmacedonia@ec.europa.eu; www.delmkd.ec.europa.eu

Në projektin e dytë do të ndërtohet sistem i sigurtë i kanalizimit dhe objekt për trajtimin e ujërave të zeza, për 75 000 banorët e Prilepit. Burimet e ujërave të ëmbla dhe shumëllojshmëria biologjike e bëjnë vendin një nga rezervoaret kryesore natyrore të rajonit. Ndotja e madhe e shkaktuar nga ujërat e zeza të pa trajtuara, si dhe nga ujërat e patrajtuara urbane dhe industriale, është kërcënim serioz për zhvillimin e vazhdueshëm dhe cilësinë e jetës për banorët. Do të jenë të nevojshme investime të mëdha në sektorin publik që të përmirësohet gjendja e mjedisit në vitet e ardhshme. Shpenzimet e përgjithshme të këtij projekti do të jenë 18 milionë euro. BE-ja do ta ko-financojë me një grant prej 14,5 milionë eurove, kurse pjesa tjetër do të financohet me kontribut nacional.

Projektet e tjera që do të financohen me Programin Operativ për Zhvillim Rajonal:

Delegacioni i Bashkimit Evropian

1. Përgatitja e studimit dhe e dokumenteve për pjesë të hekurudhës përgjat Korridorit X dhe degës së tij Xd;

2. Rehabilitimi dhe modernizimi i Stacionit Hekurudhor në Shkup, sipas përvojave më të mira të BE-së;

3. Përgatitja e studimit për zhvillimin e nyjeve strategjike multimodale të transportit, në nivel nacional;

4. Rindërtimi i rrugës hekurudhore Manastir-Kremenicë, si pjesë e degës Xd të Korridorit X;

5. Rehabilitimi, modernizimi dhe rindërtimi i Stacioneve Hekurudhore përgjat Korridorit Pan Evropian X, duke përfshirë degën XD, në bazë të përvojave më të mira të BE-së.

6. Përgatitja e disejnit të hollësishëm dhe dokumentacionit të tenderit për ndërtimin e rrugës së re hekurudhore midis Kërçovës dhe kufirit me Republikën e Shqipërisë, si pjesë e Korridorit VIII;

7. Furnizimi dhe Instalimi i pajisjes për Sistemin Evropian të Kontrollit të Trenave (ETCS niveli 1) përgjat Korridorit X (Tabanovc – Gjevgjeli);

8. Furnizimi dhe Instalimi i pajisjes për Sistemin Global të Komunikimit Mobil-Hekurudha (GSM-R) përgjat Korridorit X (Tabanovc – Gjevgjeli).

1. Rehabilitimi dhe zgjerimi i rrjetit të kanalizimit në Prilep – faza 2

2. Reforma në furnizimin e ujit, mbledhja dhe trajtimi në nivel lokal;

3. Përgatitja e dokumentacionit të projektit për Përmirësimin e Infrastrukturës për mbledhjen dhe trajtimin e ujërave të zeza në Shkup, Tetovë, Strumicë, Gostivar, Manastir, Kavadarci dhe Dibër;

4. Formulimi i Studimit Nacional për Tarifën Ujore;

5. Përgatitja e Planeve Rajonale për Menaxhimin e Mbeturinave dhe Vlerësimet Strategjike të Mjedisit për rajonet e Lindjes dhe Verilindjes;

6. Përgatitja e studimeve projektuese dhe dokumenteve për themelimin e sistemit të integruar të menaxhimit të mbeturinave në Rajonin e Lindjes dhe Verilindjes.

Sektori i transportit Sektori i mjedisit