โคลงโลกนต

บทวเคราะหค าประพนธ

ความรผปราชญนน นกเรยน ฝนทงเทาเขมเพยร ผายหนา คนเกยจเกลยดหนายเวยน วนจต กลอทกในตะกรา เปยมลนฤาม๚ะ๛

คนทมความขยนหมนเพยรแมท ากจการใดทยากกยอมส าเรจ(ทงคอแทงเหลก) แตคนเกยจครานท าสงใดไมส าเรจเหมอนกบการตกน าในตะกรา (อทก=น า) พฤตกรรมของปราชญตรงกบส านวน

หนกเอาเบาส

คนทจะเปนปราชญนนตองยดถอหวใจนกปราชญ คอ ส. จ. ป. ล. ฟง คด ถาม เขยน

รนอยวามากร เรงใจ

กลกบเกดอยใน สระจอย ไปเหนชเลไกล กลางสมทร ชมวาน าบอนอย มากล าลกเหลอ๚ะ๛

คนทอยในโลกหรอสงคมทแคบยอมคดวาสงทตนพบเหนนนยงใหญแลวตรงกบส านวน กบในกะลา องอางในกะลา หงหอยในกะลา

พระสมทรสดลกลน คณนา สายดงทงทอดมา หยงได เขาสงอาจวดวา ก าหนด จตมนษยนไซร ยากแทหยงถง๚ะ๛

ความลก ความสง ขนาดของสงใดทยงใหญมนษยสามารถวดได แตสงหนงทไมอาจสามารถวดไดคอจตใจของคน กวสอนใหระวงในการเชอหรอคบคน ตรงกบส านวน รหนาไมรใจ

รกกนอยขอบฟา เขาเขยว เสมออยหอแหงเดยว รวมหอง ชงกนบแลเหลยว ตาตอ กนนา เหมอนขอบฟามาปอง ปาไมมาบง๚ะ๛

กวสอนใหคนรกกน เพราะหากอยใกลชดในสงคมเดยวกนมาโกรธหรอขน

เคองกน ยอมสรางอดอดใหท งสองฝาย

สนมเหลกเกดแตเนอ ในตน กนกดเนอเหลกจน กรอนขรำ บำปเกดแกตนคน เปนบำป บำปยอมทำโทษซำ ใสผบำปเอง๚ะ๛

ทกสงยอมมสาเหตทมา หากเราคดราย โกรธข ง ผลจะสงใหเรานนแหละ ไมสบายใจ เหมอนสนมเหลกทกดกรอน

ตวเอง

นกนอยขนนอยแต พอตว รงแตงจเมยผว อยได มกใหญยอมคนหวว ไพเพศ ท าแตพอตวไซร อยาใหคนหยนฯ

นกตวนอยขนมนกนอยพอสมกบตวถงท า

รงกเพยงใหเมยกบผวพออยอาศย คนมความสามารถนอยแตคดการใหญคนเขากเยยเยอะ จงควรท าใหพอเหมาะกบตวอยาใหคนเขาเยยหยน สอนใหรจกพจารณาคน

เหนทานมอยาเคลม ใจตาม เรายากหากใจงาม อยาคราน อตสาหพยายาม การกจ เอาเยยงอยางเพอนบาน อยาทอท ากน

สอนใหเรารจกขยนท ามาหากน อยามวแตมองวาเขามงมแลวอยากมงมตาม แตตองหมนขยนท ามาหากนใหเหมอนกบทเพอนบานเขาท า เราจงจะมงมไดอยางเขา

๏ คณแมหนาหนกเพยง พสธา คณบดรดจอา- กาศกวาง คณพพางศขรา เมรมาศ คณพระอาจารยอาง อาจสสาคร๚

- พระคณของแมเปรยบไดกบแผนดน - พระคณของพอเปรยบไดกบอากาศ - พระคณของญาตพนองเปรยบไดกบปาไม ธรรมชาต - พระคณของผใหวชาความรเปรยบไดกบสายนา

กานบวบอกลกตน ชลธาร มารยาทสอสนดาน ชาตเชอ โฉดฉลาดเพราะค าขาน ควรทราบ หยอมหญาเหยวแหงเรอ บอกรายแสลงดน๚ะ๛

ความยาวของกานบวสามารถบอกความลกตนของแหลงนาทมนอยได มารยาทบอกใหทราบถงความเปนไปของชาตตระกลคา พดของคนสามารถแสดงใหเหนวาบคคลนน ฉลาด เขลา ชว หรอเลว เหมอนกบทหญาเหยวแหงบอกถงความไมสมบรณของดน ตรงกบสานวน สาเนยงสอภาษา กรยาสอสกล

โคควายวายชพได เขาหนง เปนสงเปนอนยง อยไซร คนเดดดบสญสง- ขารราง เปนชอเปนเสยงได แตรายกลบด

สตวอยางววหรอควายเมอตายไปแลว

ยงทงเขา กระดกหนงไวใหท าประโยชนได

สวนคนสงทจะทงไวเบองหลงความตาย

ใหคนกลาวถงกคอ ความดหรอความชว

เทานน

เพอนกน สนทรพยแลว แหนงหน หางาย หลายหมนม มากได เพอนตาย ถายแทนช- วาอาตม หากยาก ฝากผไข ยากแทจกหา

เตอนสตการคบเพอน ใหรจกระมดระวง

อยาประมาทเพราะเพอนในคราทมความสขนน

หางายมาก แตเพอนทไปมาหาสในครามทกขนน

หายากยง

ตรงกบส านวน

เพอนกนหางายเพอนตายหายาก

ออนหวานมานมตรลน เหลอหลาย หยาบบมเกลอกราย เกลอนใกล ดจดวงศศฉาย ดาวดาษ ประดบนา สรยสองดาราไร เมอรอนแรงแสง ฯ

- คนเรยบรอยออนหวานยอมมบรวารมตรสหายมาก -หยาบคายส ารากไมมใครอยากเปนเพอนใกลชด -เหมอนจนทรเพญเยนสนทมหมดาวลอมประดบ -แตตะวนรอนแรงแสงระยบไรดารามาแวดลอมรายเรยง

การบาน ๑. เขยนเรยงความจากโคลงโลกนตทนกเรยนชอบ ๑ บท

๒. พจารณาโคลงโลกนตแลวเปรยบเทยบกบส านวนไทย

๓. เขยนแผนผงโคลงสสภาพ พรอมอธบายลกษณะฉนทลกษณ

๔. เขยนค าศพททายบทลงสมด

๕. คดไทยตวอยางโคลงโลกนต ๒ บท ลงสมด

การประยกตใชในชวตประจาวน

ทาบญบญแตงให เหนผล

คอดงเงาตามตน ตดแท

ผทาสงอกศล กรรมตด ตามนา

ดจจกรเกวยนเวยนแลว ไลตอนตนโค