ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ

ΘΕΟΣΟΚΗ ΚΩΝΣΑΝΣΙΝΟ Έλληνας πεζογράφος, εκπρόσωπος της επτανησιακής σχολής. Γεννήθηκε το 1872 στην Κέρκυρα και καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. πούδασε φυσικομαθηματικά στη ορβόνη, κοινωνιολογία και φιλοσοφία στο Μόναχο. Η οικογένεια του είχε φροντίσει να του προσφέρει γνώσεις από όλες σχεδόν τις επιστήμες. Η πρώτη επαφή του με την λογοτεχνία έγινε την περίοδο ακόμα που ήταν φοιτητής δημοσιεύοντας έργα του σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής. Ασχολήθηκε και με την πολιτική, μέλος του σοσιαλισμού και υποστηρικτής του Βενιζελισμού ανέπτυξε έντονη δράση. Η γνώση δέκα γλωσσών τον βοήθησε να ασχοληθεί και με τις μεταφράσεις ξένων έργων, όπως τα δύο ινδικά έπη Μαχαμπαράτα και Ραμαγιάννα, τον Μάκβεθ του αίξπηρ, τα γεωργικά του Βιργιλίου και πλήθος άλλων αρχαίων ελλήνων και ξένων συγγραφέων. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν: Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα, Ο κατάδικος, Ο Παπά Ιορδάνης Περίχαρος, Η τιμή και το χρήμα, κ.α. Τπέρμαχος του δημοτικισμού και πρωτεργάτης του κοινωνικού μυθιστορήματος ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης πέθανε το 1923 στην Κέρκυρα.

Η Τιμή και το Χρήμα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη είναι ένα εκτενές διήγημα (νουβέλα) που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες στο περιοδικό Νουμάς από τον Αύγουστο ως το Δεκέμβριο του 1912 και εκδόθηκε αυτοτελώς το 1914. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το έργο γράφτηκε πριν τους βαλκανικούς πολέμους, σε μια περίοδο που ο Θεοτόκης ζώντας στο Μόναχο είχε επηρεαστεί βαθύτατα από τις σοσιαλιστικές ιδέες και ανέπτυξε έντονη κοινωνική δράση. Με τα έργα αυτής της περιόδου ο Θεοτόκης προσπαθεί να δείξει ότι με το τότε υπάρχον κοινωνικό σύστημα, το χρήμα και το συμφέρον αλλοιώνει το χαρακτήρα των ανθρώπων και κατευθύνει τις πράξεις τους. Θεοτόκης στην Τιμή και το Χρήμα στηρίζει όλο το έργο πάνω στις αντιθέσεις τιμής - χρήματος και έρωτα - κοινωνικής υπόληψης. Η βασική ιδέα του έργου επαναλαμβάνεται σταθερά από τη Ρήνη και τον Αντρέα και συνοψίζεται στη φράση «Ανάθεμά τα τα τάλαρα!». Ο συγγραφέας μας περιγράφει παραστατικά τους διάφορους χαρακτήρες του έργου και ακολουθώντας την τεχνοτροπία του ρεαλισμού μας προβάλλει την κοινωνική αδικία, την διαφθορά και την εξάρτηση των ανθρώπων από το χρήμα. Το ύφος της νουβέλας είναι φυσικό και λιτό και η γλώσσα του είναι η δημοτική του απλού λαού ανάμεικτη με αρκετά κερκυραϊκά ιδιωματικά στοιχεία.

Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται στο Μαντούκι, μια συνοικία της Κέρκυρας και κεντρική ηρωίδα είναι η σιόρα Επιστήμη Τρινκούλαινα, μια γυναίκα του λαού, η οποία προσπαθεί μόνη της να αναθρέψει τα παιδιά της, γιατί ο σύζυγός της, είναι μέθυσος και δεν μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στην οικογένεια. Άλλο κεντρικό πρόσωπο είναι ο Αντρέας, ένας νέος αριστοκρατικής καταγωγής, ο οποίος προσπαθεί να ξεπληρώσει τα χρέη που του άφησε ο πατέρας του και ασχολείται με το λαθρεμπόριο ζάχαρης. Ο Αντρέας ερωτεύεται την κόρη της σιόρας Επιστήμης, τη Ρήνη, όμως δεν έχει χρήματα ώστε να την κάνει ευτυχισμένη. Ζητά λοιπόν 1000 τάλιρα προίκα από τη μητέρα της, όμως αυτή δέχεται να του δώσει μόνο 300. Στην προσπάθειά του να πείσει τη σιόρα Επιστήμη να αυξήσει την προσφορά της, παίρνει τη Ρήνη στο σπίτι του, χωρίς να την παντρευτεί. Η Ρήνη έμεινε έγκυος και μετά από αυτή την εξέλιξη η μητέρα της δέχεται να δώσει την προίκα που θέλει ο Αντρέας. Όταν όμως ο Αντρέας πηγαίνει να ανακοινώσει στη Ρήνη ότι μπορούν επιτέλους να παντρευτούν, η Ρήνη αρνείται και διαλύει το δεσμό τους, γιατί θεωρεί πως ο Αντρέας ήθελε μόνο την προίκα της και όχι την ίδια. Έχει συνειδητοποιήσει ότι η αγάπη της έγινε αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής και είναι αποφασισμένη να πάει να εργαστεί σε άλλους τόπους και να μεγαλώσει το παιδί που θα γεννηθεί στηριζόμενη αποκλειστικά στις δυνάμεις της.

Η τιμή: Το χρήμα:

Η τιμή: Η

υπόληψη της

οικογένειας, η

τιμή της

κοπέλας, ο

λόγος του

άνδρα

Ως κινητήριος δύναμη της κοινωνίας, οι ήρωες το βλασφημούν (πανάθεμα τα τάλαρα), Ο θεσμός της προίκας.

Η σιόρα Επιστήμη : οικογενειάρχης, φροντίζει για τα οικονομικά του σπιτιού ,οικονόμα , δυναμική γυναίκα , αυταρχική τσιγγουνιά , άξια και προκομμένη, υπεύθυνη, ψύχραιμη, δίκαιη απέναντι στα παιδία της .

Ο Αντρέας εκμεταλλευτής όλων των καταστάσεων , φιλάργυρος, έχει αντιφατική συμπεριφορά , εκβιαστής , ερωτευμένος νέος με έντιμες προθέσεις όμως γίνεται ανεύθυνος , αδύναμος και αναποφάσιστος , υστερόβουλος ιδιοτελείς

Η Ρήνη : μοντέρνα για την εποχή της ,ανιδιοτελής εργατική , τολμηρή , αποφασιστική και με αυτοπεποίθηση, θύμα , αξιοπρεπής, θεληματική.

Ο πατέρας Σρίνκουλος : περιθωριοποιημένος , άσωτος και ανεύθυνος , αδύναμος , αγαθός , άβουλος, ειλικρινής , έχει πραγματικά αισθήματα για την κόρη , φιλοσοφημένος πάνω στο θέμα της ζωής , συμβιβαστικός , παθητικός

Οι άλλοι: Ο θείος πύρος, Ο φίλος Αντώνης, Οι γειτόνισσες.

γλώσσα: δημοτική με ιδιωματισμούς της Κέρκυρας

ύφος: απλό, ζωντανό, παραστατικό

Αφηγητής: γ΄ πρόσωπο, εξωτερική αφήγηση, μηδενική εστίαση

τόπος: η Κέρκυρα

χρόνος: αρχές του 20ου αιώνα, χρόνος παροντικός, μια μικρή περίοδος από τη νεότητα της Ρήνης

Αφηγηματικός τρόπος: διήγηση (διάλογοι, περιγραφές)

Τποτάσσεται στον άνδρα

πρέπει να είναι τίμια, εργατική, υπάκουη,

εμφανίσιμη, καλή νοικοκυρά, να έχει

προίκα.

δεν πηγαίνει στις ταβέρνες, αλλά μένει

στο σπίτι.

Υροντίζει τα παιδιά

δεν έχει διεξόδους

Είναι η υωσογπαυική απεικόνιςη σηρ ππαγμασικόσησαρ, ο ακπαίορ πεαλιςμόρ

παποτςιάζει σην κακή πλετπά σηρ ζωήρ με σιρ αςφημίερ και σα σπωσά σηρ ανθπώπινηρ ύπαπξηρ

η ςτμπεπιυοπά σων ανθπώπων είναι αποσέλεςμα εξωσεπικών- κληπονομικών δτνάμεων, εςωσεπικών διαθέςεων, παποπμήςεων σηρ ςσιγμήρ.

Τιμή δεν έφει η αγάπησιμή δεν έφει κι η ζωήποιορ σην ποτλά, ποιορ αγοπάζειποιορ σην εβγάζει ςσο ςυτπίποιορ σην ποτλά, ποιορ αγοπάζειποιορ σην εβγάζει ςσο ςυτπί.

Τιμή δεν έφει η αγάπησιμή δεν έφει κι η ζωήόποιορ σην έφει σην εδίνειμε μια μασιά, μ' ένα υιλίόποιορ σην έφει σην εδίνειμε μια μασιά, μ' ένα υιλί

Αν έφειρ λίγη αγάπη, δως' μοτνα μοτ γλτκάνειρ ση ζωήσιμή δεν έφει η αγάπησιμή δεν έφει κι η σιμήσιμή δεν έφει η αγάπησιμή δεν έφει κι η σιμή