Οδύσσεια
εισαγωγή
Έπος ( < έπω = λέγω)= ένα αφηγηματικό ποίημα, που διηγείται κατορθώματα ηρώων και θεών
Ο Όμηρος συνέθεσε δύο έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια
Η Ιλιάδα έχει κεντρικό θέμα τον θυμό του Αχιλλέα προς τον Αγαμέμνονα κατά τον Τρωικό πόλεμο και διαρκεί 51 ημέρες. Μέσα όμως από αυτόν το θυμό ο Όμηρος περιγράφει ολόκληρο τον Τρωικό πόλεμο.
Η Ιλιάδα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες15693 στίχοι
Τρωικός πόλεμος
Αχαιοί (= Δαναοί, Αργίτες)
ΑγαμέμνωναςΜενέλαοςΑχιλλέαςΠάτροκλοςΝεοπτόλεμοςΟδυσσέας ΝέστοραςΑίανταςΔιομήδηςΜαχάοναςΚάλχας
ΤρώεςΠρίαμοςΈκτοραςΠάρηςΑινείαςΓλαύκοςΣαρπηδώναςΜέμνωνΠενθεσίλεια
Η Οδύσσεια εξιστορεί το νόστο (= το ταξίδι της επιστροφής στην πατρίδα) του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη, που κράτησε 10 χρόνια. Ο Ομηρος ενέταξε όλες τις περιπέτειες του Οδυσσέα σε 41 ημέρες.
24 ραψωδίες12110 στίχοι
Θέμα της Οδύσσειας είναι :
(α) ο αγώνας του Οδυσσέα ● να επιστρέψει στην πατρίδα του την Ιθάκη από την Τροία και● να ξαναπάρει τη θέση που είχε στο σπίτι του και στον λαό του
(β) η αναζήτησή του από το γιο του, τον Τηλέμαχο.
Η Οδύσσεια διαιρείται σε 3 μέρη :
● Τηλεμάχεια (α-δ): πρωταγωνιστεί ο Τηλέμαχος● Νόστος (ε-ν): ο αγώνας του Οδυσσέα να επιστρέψει στην πατρίδα του την Ιθάκη● Μνηστηροφονία (ν-ω): ο Οδυσσέας εξοντώνει τους μνηστήρες
Τα πρόσωπα της Οδύσσειας
Οδυσσέας Πηνελόπη Τηλέμαχος
Λαέρτης Θεά Αθηνά Ποσειδώνας
ΜνηστήρεςΚύκλωπας Πολύφημος
Καλυψώ Κίρκη Ναυσικά
Εποχή ΧαλκούΜυκηναϊκή εποχή
Όπλα από χαλκό
Γεωμετρική εποχή
Κάψιμο νεκρών
Ταφή νεκρώνΘολωτοί τάφοι
Σιδερένια όπλα
Οι παλιοί επικοί ποιητές ονομάζονταν αοιδοί (άδω = τραγουδώ), γιατί τραγουδούσαν τα έπη με τη συνοδεία κιθάρας – φόρμιγγας και τα συνέθεταν προφορικά
Οι αοιδοί δέχονταν την έμπνευση από τη Μούσα και τραγουδούσαν τα έπη σε συμπόσια και σε γιορτές.Ήταν επαγγελματίες και απομνημόνευαν τα έπη.
Οι ραψωδοί (< ράπτω +ωδή)Διαδέχτηκαν τους αοιδούς, απομνημόνευαν και απάγγελναν καταγραμμένα έπη κρατώντας ραβδί σε γιορτές και σε ραψωδικούς αγώνες
Η αξία των ομηρικών επών
Τα ομηρικά έπη :● ψυχαγωγούσαν και δίδασκαν τους αρχαίους Έλληνες στις γιορτές
● αποτελούσαν μάθημα για τα παιδιά
● άσκησαν τεράστια επίδραση στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη