Download ppt - Μια εμπειρική προσέγγιση στο Συλλογικό Κατάλογο Δημοσίων Βιβλιοθηκών

24/11/2006 1

Μια εμπειρική προσέγγιση στο Συλλογικό Κατάλογο Δημοσίων Βιβλιοθηκών

Αικατερίνη Κεράστα[email protected]

τηλ. 22610.89979 – fax 22610.81028

Ημερίδα με θέμα:«Συνεργασίες λαϊκών βιβλιοθηκών Εργαλεία, πρότυπα και συλλογικοί

κατάλογοι»

Λιβαδειά, Συνεδριακό Κέντρο Κρύας24 Νοεμβρίου 2006

mailto:[email protected]

24/11/2006 2

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ

• Πρόγραμμα οριζόντιας δράσης

• Υποέργο του έργου ΕΠΕΑΕΚ: «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ – Δ.Κ. ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ» MIS 102803

• Συγχρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς (ΕΚΤ 75%) και εθνικούς πόρους (25%)

24/11/2006 3

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ

Ο Συλλογικός Κατάλογος Δημοσίων Βιβλιοθηκών είναι ο ενοποιημένος συλλογικός κατάλογος με τα στοιχεία των καταλόγων των συλλογών των δημοσίων βιβλιοθηκών της χώρας, ανεξάρτητος, που

διατηρεί όμως τα βασικά στοιχεία του ιδιαίτερου χαρακτήρα και της ταυτότητας κάθε βιβλιοθήκης, ακολουθεί τα διεθνή βιβλιοθηκονομικά πρότυπα, και μπορεί ο ίδιος ο ΣΚ να λειτουργήσει αυτόνομα ως πηγή, εργαλείο και σημείο αναφοράς.

24/11/2006 4

ΣΥΝΤΟΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ


Σύσταση πρώτης Ομάδας Εργασίας με εκπροσώπους από τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες Λιβαδειάς, Ιωαννίνων, Ναυπάκτου, Σπάρτης, Πύργου και Χίου

Αρχή του έργου: Ιούλιος 1999 – Παραγωγός: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λεβαδείας

Στελέχωση με 1 βιβλιοθηκονόμο και 1 πληροφορικό (στην πορεία πλημμελής)

Αρχική βάση: οι εγγραφές τεκμηρίων που επιλέχθηκαν για τον εμπλουτισμό των Κινητών Μονάδων των Δημοσίων Κεντρικών Βιβλιοθηκών

Διάθεση λογισμικού, τεχνική υποστήριξη (και όχι μόνο) από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

24/11/2006 5

ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ


• ΥΠΕΠΘ

• ΕΠΕΑΕΚ

• Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

• Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λεβαδείας

• Υπόλοιπες Δημόσιες Βιβλιοθήκες της χώρας

24/11/2006 6

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ


Η συλλογή και επεξεργασία των εγγραφών όλων των Δημοσίων Βιβλιοθηκών

Η ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των Βιβλιοθηκών

Η Ανταλλαγή Δεδομένων

Η ώθηση για Διαδανεισμό μεταξύ των Βιβλιοθηκών

Η δυνατότητα Αναζήτησης και Ανάκτησης του υλικού των ανά την Ελλάδα Δημοσίων Βιβλιοθηκών

Η δημιουργία και εκτύπωση εγχειριδίων προτύπων Αρχείων Καθιερωμένων Τύπων και πολιτικών πρακτικών καταλογογράφησης

24/11/2006 7

ΑΜΕΣΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ


Οι Κινητές Βιβλιοθήκες που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ «Υποστήριξη της Εκπαιδευτικής Πράξης από Κινητές Βιβλιοθήκες»

Η βιβλιοθηκονομική κοινότητα, και δη οι εργαζόμενοι στις Δημόσιες και γενικά στις λαϊκές Βιβλιοθήκες που διαθέτουν παρεμφερές υλικό

Οι νεοσύστατες Βιβλιοθήκες

Οι αναγνώστες - χρήστες των Βιβλιοθηκών στην Ελλάδα (και όχι μόνο)

24/11/2006 8

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ


Αναζήτηση, εντοπισμός και ανάκτηση άρτιων, ποιοτικών εγγραφών και ομοιόμορφων μεταδεδομένων

Συμβολή στη συμβατότητα των βιβλιογραφικών δεδομένων των ελληνικών Βιβλιοθηκών

Εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος με μείωση του κόστους καταλογογράφησης, αποφυγή περιττής επαναλαμβανόμενης διαδικασίας

Συμβολή στη γρηγορότερη ανάπτυξη των τοπικών καταλόγων και συλλογών

24/11/2006 9

ΕΡΓΑΛΕΙΑ


ΑΒΕΚΤ 5.5 με τα υποσυστήματα:Κατάλογος – Αναζήτηση – Ανταλλαγή δεδομένων – Εκτυπώσεις – MarcViewer - MarcConverter

MarcEditor

Άλλες εφαρμογές με συνεπικουρική λειτουργία π.χ. Microsoft Office κυρίως Word & FrontPage, Adobe Acrobat 7.0, Notepad, προγράμματα συμπίσεσης κ.ά.

Διαδίκτυο

24/11/2006 10

ΠΡΟΤΥΠΑ


• ISBDs (International Standard Bibliographic Description)

• AACR2 (Anglo-American Cataloguing Rules, 2nd Ed., 1998)

• UNIMARC (Universal MARC Format)

• DDC (Dewey Decimal Classification System)

• Κατάλογοι της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου http://classificationweb.net/ (Online συνδρομή)

• ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΕΦΑΛΙΔΕΣ • ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (προσαρμογή)• ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΚΟΓΚΡΕΣΟΥ (LC) (προσαρμογή)• ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (προσαρμογή)

http://classificationweb.net/



24/11/2006 11

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ Προβλήματα ως απόρροια των

γενικότερων συνθηκών στο χώρο των ελληνικών βιβλιοθηκών και την ελληνική πραγματικότητα

Προβλήματα ως απόρροια της ξαφνικής και ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας

Προβλήματα βιβλιοθηκονομικής φύσης, δημιουργίας και επεξεργασίας του καταλόγου

Προβλήματα - αναζήτηση και εξεύρεση λύσεων σε τρεις συνιστώσες:

24/11/2006 12



Προβλήματα – Γενικότερες συνθήκες (1)

Απουσία οργανωμένης μορφής συνεργασιών στις δημόσιες βιβλιοθήκες (Λειτουργία απομονωμένη και αποστασιοποιημένη – Έλλειψη συντονιστικού οργάνου – Υποτυπώδης επικοινωνία και συνεργασία)

Η διάταξη UNIMARC, πρωτόγνωρη για τις ελληνικές Δημόσιες Βιβλιοθήκες

Σπανιότητα ελληνικής βιβλιογραφίας και αρθρογραφίας για αμιγώς βιβλιοθηκονομικά θέματα

Η απουσία ενιαίας ερμηνείας και ομοιόμορφης εφαρμογής των ISBDs, των AACR2 και των κανόνων και πηγών της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, προσαρμοσμένων στις ανάγκες του ελληνικού χώρου

24/11/2006 13



Προβλήματα – Γενικότερες συνθήκες (2)

Έλλειψη καθοδηγητικού φορέα, «μπούσουλα» (περίπτωση ΕΒΕ)

Εμβρυακό στάδιο καταλογογράφησης του μη βιβλιακού υλικού στον ελληνικό χώρο

Οι άναρχοι τρόποι και τα standards που ακολουθούσαν (και ακολουθούν) οι εκδότες

Το πρόβλημα των εγγραφών μονογραφικών σειρών και της ερμηνείας της έννοιας «σειρά»

24/11/2006 14



Προβλήματα – Τεχνολογική υποδομή (3)

Η, αρχικά τουλάχιστον, περιορισμένη γνώση χειρισμού Η/Υ και βιβλιοθηκονομικών εφαρμογών από το προσωπικό των επιμέρους βιβλιοθηκών - Μη στελέχωση βιβλιοθηκών με πληροφορικούς

Παράλληλη δημιουργία και αμφίδρομη τροφοδότηση της βάσης του ΣΚΔΒ και των τοπικών συλλογών των επιμέρους βιβλιοθηκών

Η μη χρήση αυτόματων υπολογιστικών συστημάτων και αλγορίθμων (απαιτείται για την ταυτοποίηση πολλαπλών εγγραφών, την αποφυγή των διπλών εγγραφών, καθώς και την ενημέρωση των νέων αντιτύπων στις ήδη υπάρχουσες εγγραφές)

Η αργοπορημένη ή/και η αργή σύνδεση των Βιβλιοθηκών στο Διαδίκτυο

24/11/2006 15


ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ Μεγάλες διαφοροποιήσεις στην πολιτική περιγραφής του

υλικού από τις επιμέρους βιβλιοθήκες

Αναπόφευκτο δίλημμα: Ποιότητα ή ποσότητα εγγραφών;

Πληρότητα εγγραφών (θέσπιση κριτηρίων και υιοθέτηση ελαχίστων ενημερωμένων πεδίων των βιβλιογραφικών εγγραφών)

Μεγάλες διαφοροποιήσεις στην απόδοση των ταξινομικών συμβόλων (σύστημα DEWEY ή τοπικά σύμβολα) (Στο ΣΚΔΒ έχει μετατεθεί μελλοντικά η οποιαδήποτε επεξεργασία)

Προβλήματα – Βιβλιοθηκονομική επεξεργασία Καταλόγου (4)

24/11/2006 16



Μεγάλες διαφοροποιήσεις στην απόδοση των θεματικών επικεφαλίδων (δύσκολη η επεξεργασία λόγω διαφορετικής θεματικής και ταξινομικής προσέγγισης ανά βιβλιοθήκη και απουσίας του ιδίου του τεκμηρίου για άμεση εκτίμηση)

Ιδιαίτερα χρονοβόρα η επεξεργασία σε κάθε μία εγγραφή από πεδίο σε πεδίο και από υποπεδίο σε υποπεδίο (καθοριστική η συμβολή του MarcEditor από το Φθινόπωρο του 2004)

Επίσης, χρονοβόρος ο εντοπισμός, ο έλεγχος και η διόρθωση των διπλοεγγραφών (μη αυτοματοποιημένες διαδικασίες)


24/11/2006 17



Αναπόφευκτη η καθυστέρηση στην ενημέρωση των νέων holdings (αντιτύπων) στις ήδη υπάρχουσες εγγραφές του Καταλόγου (μη αυτοματοποιημένες διαδικασίες)

Εγγραφές των επιμέρους βιβλιοθηκών με λανθασμένες καταχωρίσεις και ελλείψεις στα πεδία και υποπεδία του UNIMARC, ιδιαίτερα στις κωδικοποιημένες πληροφορίες

Εγγραφές των επιμέρους βιβλιοθηκών με λάθη πληκτρολόγησης, με συνέπεια τη δυσκολία εντοπισμού και διόρθωσής τους

Η κωδικοποίηση ονομασίας κάθε βιβλιοθήκης


24/11/2006 18


ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ

Βιβλιακό υλικό >26.500 εγγραφές Μη βιβλιακό υλικό (ηχογραφήσεις, μαγνητοσκοπήσεις, ηλεκτρονικοί πόροι) >700 εγγραφές Μονογραφικές σειρές >3.000 εγγραφές

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΑΡΧΕΙΩΝ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ (authority files) Όνομα Προσώπου >56.000 εγγραφές Όνομα Συλλογικού Οργάνου (Εκδότες κλπ.) >9.000 εγγραφές Συναντήσεις >1.200 εγγραφές Γεωγραφικό ή Όνομα περιοχής >11.000 εγγραφές Θέμα >24.000 εγγραφές Οικογενειακό όνομα & Ομοιόμορφος τίτλος (υπό επεξεργασία)

Είδη εγγραφών ΣΚΔΒ

24/11/2006 19



Αποτελεσματικό εργαλείο - Φιλικό interface

Σημαντική συμβολή στην ταύτιση και επιλογή των εγγραφών

Δυνατότητα μαζικής επεξεργασίας των στοιχείων των βιβλιογραφικών εγγραφών και των εγγραφών καθιερωμένου τύπου

των επιμέρους Βιβλιοθηκών πριν εισαχθούν στη βάση

Δυνατότητα μαζικού εντοπισμού και διόρθωσης λανθασμένων καταχωρίσεων

Δυνατότητα προσθαφαίρεσης και αλλαγής όχι μόνο των στοιχείων κάθε εγγραφής αλλά και δομής και διάταξης όλης της εγγραφής, αν και όπου είναι αναγκαίο

Λίγα λόγια για το MarcEditor

24/11/2006 20



Λίγα λόγια για το MarcEditor

24/11/2006 21

ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΗΜΕΡΑ


Τι έχει επιτευχθεί (1)

Ο κατάλογος περιέχει τμήμα εγγραφών 10 Βιβλιοθηκών (Λιβαδειάς, Ιωαννίνων, Ναυπάκτου, Σερρών, Αταλάντης, Κέρκυρας, Ρόδου, Πύργου, Ελευθερούπολης, Λάρισας)

Περιέχει πάνω από 30.000 βιβλιογραφικές εγγραφές δίχως διπλοεγγραφές (μέσος όρος των εγγραφών των δημοσίων βιβλιοθηκών), από τις οποίες περίπου 3.000 είναι μονογραφικές σειρές, ενώ τα holdings ξεπερνούν τα 45.000

Έμφαση στην επεξεργασία του περιγραφικού τμήματος των εγγραφών σύμφωνα με τα ISBDs και τους AACR2

24/11/2006 22



Τι έχει επιτευχθεί (2)Έμφαση στην απόδοση των δεδομένων στα ορθά πεδία και υποπεδία του UNIMARC

Πρωτότυπη καταλογογράφηση μονογραφικών σειρών και θέσπιση κανόνων

Δημιουργία κανόνων καταχώρισης στα πεδία των τμημάτων 0ΧΧ (Ταύτιση), 1ΧΧ (Κωδικοποιημένες Πληροφορίες) και 3ΧΧ (Σημειώσεις) του UNIMARC

Έμφαση και διαρκής εμπλουτισμός των Αρχείων Καθιερωμένου Τύπου,

Εισαγωγή σχεδόν όλων των εγγραφών authorities της ΕΒΕ (έκδ. CD 2003) που δεν υπήρχαν ήδη στη βάση (προσαρμογή)

24/11/2006 23



Τι έχει επιτευχθεί (3)

Δημιουργία και σύνταξη κανόνων καθιέρωσης Αρχείων Καθιερωμένου Τύπου

Συνέπεια στους κανόνες καθιέρωσης των authorities

Διάθεση πάνω από 100.000 εγγραφές αρχείων καθιερωμένου τύπου (authorities) σε μορφή GARE και ISO 2709 (Ονόματα προσώπων - /Συλλογικά Όργανα (και εκδότες) - Γεωγραφικά ονόματα - Οικογενειακά ονόματα - Ομοιόμορφους τίτλους – Θέματα)

Η βάση διατίθεται online σε πραγματικό χρόνο (πρωτόκολλο ΑΒΕΚΤ Ζ39.50)

http://srv-vivl-livad.voi.sch.gr/ http://argo.ekt.gr

http://srv-vivl-livad.voi.sch.gr/



http://argo.ekt.gr/

http://argo.ekt.gr/

24/11/2006 24



Τι έχει επιτευχθεί (4)Ο ΣΚΔΒ διαθέτει δικό του ιστότοπο, με διαρκή ενημέρωση και σταθερά ανοδική επισκεψιμότητα

http://www.unioncat.gr

Διαθέτει ηλεκτρονικό χώρο συζητήσεων (forum) http://webmastergr.com/cgi-bin/forum/forum.pl?pagename=unioncat/

Πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια επανασύστασης ομάδας εργασίας

Διαρκής ενημέρωση των καταλογογράφων με emails και αρθρογραφία στο newsletter του ΕΚΤ «Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες …κινούνται»

Προβολή του έργου

http://www.unioncat.gr/







http://webmastergr.com/cgi-bin/forum/forum.pl?pagename=unioncat/



24/11/2006 25

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ


Ο ΣΚΔΒ λειτουργεί ήδη για πολλές βιβλιοθήκες ως σημείο αναφοράς, πηγή και εργαλείο

Διαπίστωση ανοδικής πορείας ποιοτικής καταλογογράφησης των τεκμηρίων των δημοσίων Βιβλιοθηκών (αίτια: επιμόρφωση υπαλλήλων, χρήση διαδικτύου, στελέχωση βιβλιοθηκών με βιβλιοθηκονόμους, κλπ.)

Υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις συνεργασιών (γρήγορες διαδικτυακές συνδέσεις, τηλεδιασκέψεις, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, άμεση συνομιλία κλπ.)

Είναι δυνατή η βιωσιμότητα του καταλόγου (τεχνογνωσία, βιβλιοθηκονομική εμπειρία, εργαλεία)

24/11/2006 26

Προϋποθέσεις βιωσιμότητας του έργου Προτάσεις


Ενεργή συμμετοχή των καταλογογράφων όλων των λαϊκών βιβλιοθηκών – Συχνές συναντήσεις ομάδων εργασιών

Στενή συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και το σύνολο της επιστημονικής βιβλιοθηκονομικής κοινότητας

Απαραίτητη η χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων

Μόνιμη στελέχωση του έργου με τουλάχιστον δύο (2) βιβλιοθηκονόμους και ένα (1) πληροφορικό

Θεσμοθέτηση και ορισμός του έργου ως «Ενιαίος Κατάλογος» με ενεργοποίηση του άρθρου 2.4 του Κανονισμού Λειτουργίας Δημοσίων Βιβλιοθηκών (ΦΕΚ Β/1173/20-8-2003)

24/11/2006 27

Ευχαριστώ για την προσοχή

και τον πολύτιμο χρόνο σας

Αικατερίνη Κεράστα[email protected]

τηλ. 22610.89979 – fax 22610.81028

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ

mailto:[email protected]