ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ Ημερομηνία: 7/06/2011 ΔΗΜΟΣ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ – ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ – ΠΕΡΑΧΩΡΑΣΙάσονος & Εθν. ΑντίστασηςΛουτράκι, Τ.Κ. 20300Τηλ: 2744069000Fax: 2744067978

ΠΡΟΣ: Δ. Σ. ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ – ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

ΘΕΜΑ: ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ ΩΣ «ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΔΡΑ» ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΩΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ - ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του άρθου 1 παραγράφου 28 του Ν. 3852 / 2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» Μέρος Α’ βάσει του οποίου δημιουργείται νέος Δήμος με την ονομασία Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων με έδρα το Λουτράκι, αποτελούμενος από τους δήμους α. Λουτρακίου – Περαχώρας β. Αγίων Θεοδώρων οι οποίοι συγχωνεύονται,

2. Την ιστορική και άνω των 5.000 ετών γεωγραφική, πολιτική, πολιτιστική και κοινωνική συνύπαρξη και άρρηκτα συνδεδεμένη πορεία της περιοχής του Λουτρακίου και της περιοχής Περαχώρας. Συγκεκριμένα: 2.1. Η Περαχώρα, ως Περαία, Πείραιον ή ως Περαία Χώρα, με σημαντική πόλη το Ηραίον, από τα βάθη της ιστορίας, ανέπτυξε εξίσου σημαντικό πολιτισμό με αυτόν της Κορίνθου, ενώ η περιοχή του Λουτρακίου, ως αρχαίες Θέρμες, ανήκαν στην εδαφική περιοχή της ως Κοινότητα. Το όνομα προέρχεται από το «Χώρα της Περαίας» ήτοι π’ρέα άρα προς γή ή πέρασμα. 2.2. Γεωγραφικά η Περαία Χώρα καλύπτει τη χερσόνησο των Γερανείων με ανατολικά όρια τον βασικό όγκο των Γερανείων - Αιγίπλακτο (από τις αίγες / κατσίκες) στη θέση Μυίγες, σημερινά Ντουσιά, τον Ισθμό- Σαρωνικό κόλπο νότια, κόλπο Αλκυονίδων, Ολμιαί και Γοργώπη λίμνη (Μαυρολίμνη) βόρεια, που εισχωρεί στον Κορινθιακό κόλπο δυτικά με αιχμή το Ακρωτήριο Ηραίου (η Μελαγκάβι). Είναι η γνωστή Περαία Χώρα όπως αναφέρεται στο χωρίο της ιστορίας Ξενοφώντος Ελληνικά ΙV5,5, κατά την εκστρατεία του Αγησίλαου στην περιοχή της Περαίας που αναφέρει, «και πάντες δε οι στρατιώται εν ταύτη τη ημέρα πολλά τα επιτήδεα εκ των χωρίων ελάμβανον». Έχει διαχρονικότητα ζωής και ιστορίας, περιλαμβάνει δε και τις Αλκυονίδες Νήσους (Καλάνησα). Για του λόγου το αληθές οι ονομασίες περιοχών: Γοργώπις, Αλκυονίδες, Ηραίο είναι μυθικές. Αιγίπλακτο, Πείραιον, Θέρμαι είναι αρχαιοελληνικές. Σκαλωσιά, Καλάνησα, Μελαγκάβι είναι βυζαντινές. Λουτράκι, Βουλιαγμένη, Βαρδαλή είναι νεώτερες.

2.3. Οι πρώτες αναφορές γίνονται στο αρχαίο έπος Τιτανομαχία το οποίο εικάζεται ότι είχε γράψει ο Κορίνθιος Εύμηλος. Αναφέρεται σε αυτό ότι έχουν δράσει στην περιοχή στην μεγάλη αυτή μάχη μεταξύ των Τιτάνων και των Κυκλώπων ο Δίας ο Μι ο Δίας ο Μειλίχιος στο Πείραιο, η Ήρα στο Ηραίο και ο εκατόγχειρας Βριάρεω στην διαπάλη Ποσειδώνα Απόλλωνα για τον Ισθμό και τα Γεράνεια. Ο Βριάρεω που έδρασε στην περιοχή μας έδωσε και το όνομα στο Βριόκαστρο- κάστρο Οινόης. Με βάση την μυθολογία ο Βριάρεω διαιτήτευσε στην διαπάλη Ποσειδώνα- Απόλλωνα για περιοχές του τόπου μας και ο Ποσειδώνας πήρε τον Ισθμό κόμβος θαλάσσιος, ο Απόλλωνας τον Ακροκόρινθο και την πυραμοειδή πέτρα των Γερανείων ή την Ντουσκιά, που δεσπόζουν της Περαίας Χώρας και βλέπουν Πελοπόννησο και Ρούμελη, χώρες Δαναών- Αχαιών και Κάδμου- Θηβών αντίστοιχα. Και στις δυο θέσεις υπήρχαν φρυκτωρίες, όπου έχουν βρεθεί ειδώλια Απόλλωνα, Βριάρεω και βόρεια των δυο αυτών θέσεων βρίσκονται το Γεράνειο τείχος και το κάστρο της Οινόης αντίστοιχα.2.4. Ιστορικά και διαβάζοντας τα σχετικά άρθρα και βιβλία του Μαθηματικού Αναστάσιου Παπαδημητρίου: Η Περαία Χώρα είναι ενδιάμεσα στην Βοιωτία και Αργοναυπλία περιοχές με αναφορές στο μεγαλύτερο κομμάτι της Ελληνικής Μυθολογίας. Ο Ηρακλή, ο Περσέας, ο Βριάρεω είναι ήρωες μυθικοί, που αντιπροσωπεύουν και συνδέουν αυτές τις περιοχές. Αλλά και ο Θησέας και ο Ιάσωνας έδρασαν στην περιοχή ανοίγοντας δρόμους επικοινωνίας (χερσαίους- θαλάσσιους) την μυθική εποχή. Θα δώσω, λόγω στενότητας χώρου, μερικά ετυμολογικά και ιστορικά στοιχεία για τις περιοχές της Περαίας Χώρας.

2.4.1. Ισθμός (=στένωμα): Ίσθμια, Κυρά Βρύση ή Κυράς Βρύση, Καλαμάκι, περιοχή πεδινή, που για χάρη της, ο Ποσειδώνας, ο Απόλλωνας και άλλοι θεοί μάλωναν ποιος θα κυριαρχήσει.

2.4.2. Σιδούς (=βλέπω δρόμους) πράγματι ήταν σε οδικό κόμβο Αττικής Μεγαρίδας, Πελοποννήσου- Περαίας Χώρας- Βοιωτίας. Ήταν νότια της σημερινής περιοχής προϊκάμπιτ (σουσάκι) και δέσποζε με κάστρο των δρόμων.

2.4.3. Σχοινούς (=βαλτώδης περιοχή με καλάμια και σχοίνα), είναι η βαλτώδης περιοχή από το σημερινό Καλαμάκι μέχρι τον Άγιο Θόδωρα.

2.4.4. Κρομμυών (=ευδοκιμούν κρεμμύδια), σήμερα ανήκει στο δήμο Αγίων Θεοδώρων. Για αυτές τις περιοχές αναφέρω μερικά μυθικά ονόματα: Βριάρεω, Θησέας, Μελικέρτης, Σίνης Πιτυόκαμπης, Κρομμυωνία Συς, που έδρασαν σε μυθικούς χρόνους.

2.4.5. Θέρμαι (=ζεστά νερά) σημερινό Λουτράκι. Ο Απόλλωνας και ο Ηρακλής είχαν εδώ στέκι για ξεκούραση. Οι ρωμαίοι το εκτίμησαν ιδιαίτερα. Η Ρωμαϊκή έπαυλη στο Καρμπουνάρι και ναός- λουτρά νότιο- ανατολικά της κεντρικής πλατείας το αποδεικνύουν. Ο Άγιος Ανδρέας, στα σημερινά λουτρά με το λιμάνι τους είχαν ζωή στους βυζαντινούς χρόνους και λίγο βορειότερα το σκήνωμα του Αγίου Παταπίου εντάσσονται σε αυτήν την περίοδο.

2.4.6. Γεράνεια- Παλαιοβούνα (= παλαιό βουνό) σημερινή πέτρα του βουνού ή πίντιζα. Η ονομασία του προσδιορίζει χρόνους, που ανάγονται στο κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, ο Απόλλων και ο Σίσυφος έδρασαν εκεί αλλά ήταν σίγουρα Φρυκτωρία (σταθμός φωτιάς) τους χρόνους του Τρωικού πολέμου. Γεράνειο τείχος: παίρνοντας ΄΄ταις Πλάταις΄΄ της Παλαιοβούνας με σταθμό στον Άγιο Παντελεήμονα για νερό (σίγουρα υπήρχε και υπάρχει σταθμός- έπαυλη) από το πηγάδι και την Κρήνη που υπήρχε μέχρι το 1960 περίπου, φθάνουμε στο Γεράνειο τείχος (ίσως Χάνι Δερβένι τα Βυζαντινά χρόνια). Ο Περίανδρος (ένας από τους σοφούς ) αλλά και ένας μεγάλος οικισμός που φθάνει στη Άρε Μάδα με ακρόπολη στον Άγιο Βλάσση και η τεχνοτροπία της κρήνης στον Άγιο Γεώργιο ίσως να ορίζουν την περιοχή εκεί χρονικά.

2.4.7. Μαγούλες Φούσας: (υψώματα στην φύσημο περιοχής). Ακρόπολη με αρχή χρόνου από πολύ παλιά. Σπηλιές, λαγούμι (υπόγεια στοά) και άλλα χαρακτηριστικά οικισμών δείχνουν ζωή, που έφθασε μέχρι τα αρχικά

βυζαντινά χρόνια, με την πολύ παλιά εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (πρωτοχριστιανική).

2.4.8. Περαχώρα: κεντρικός οικισμός της Περαίας Χώρας, που από τα βυζαντινά χρόνια και μετά αναπτύχθηκε ιδιαίτερα. Οι βυζαντινοί τιτλούχοι, Σακελλάριοι- Λογοθέτηδες- Φίληδες- Λαμπαδάριοι –Ζερβαίοι (Μπουγιούκηδες) και οι ενετοί- έμποροι και πλούσιοι Κόντιδες (Κοτζιάς- Γκίκας- Μαλαγάρις) κ.λ.π. έδωσαν την δυνατότητα να συγκεντρωθούν εδώ όλοι οι υπόλοιποι οικισμοί (χωριά) της Περαίας Χώρας (ότι συμβαίνει σήμερα με το Λουτράκι)!, το οποίο συγκεντρώνει όλες τις δράσεις, υπηρεσίες, διοίκηση κ.λπ.Με την ενετοκρατία από 1204 και μετά πήρε βασικά την ανάπτυξη της Περαίας Χώρας και καταγράφεται στο χρονικό του Μωρέως΄΄. Υπήρχε όμως με δυο ακροπόλεις, τις σημερινές εκκλησίες της Παναγίας και των Ταξιαρχών τουλάχιστον από γεωμετρική εποχή. Το αποδεικνύουν το ΄΄λιοντάρι της Περαχώρας΄΄ και οι τάφοι που βρέθηκαν στο κάτω χωριό, όπου είχε βρεθεί και το λιοντάρι για την Παναγία και οι υπόγειες στοές στα αλώνια και την Παλιά βρύση με την τεχνοτροπία που αυτές είχαν. Ίσως τεχνοτροπία από Μυνίες, Αιολείς.

2.4.9. Πίσσια: Ο 2ος μεγάλος οικισμός των βυζαντινών χρόνων. Είναι η απ΄ αρχή μετοίκησης κατοίκων της Βοιωτίας (Θήβα-Λειβαδιά) κυρίως εμπόρων (ίσως πισατών) μέσω του αρχαίου παραλιακού οικισμού του κάτω Σχοίνου με το λιμάνι του. Θηβαίοι, Λαμπραίοι, Κυριάκηδες, Γκίκαιοι ανάγονται την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου και δρούσαν στα λιμάνια- σταθμούς, πόρτο Γερμενό, Σχοίνου, Στραβά, Ιτέας, Γαλαξίδι, Ναυπάκτου κ.λπ. του Κορινθιακού κόλπου.

2.4.10. Ακροπόλεις. Ο κάτω Σχοίνος (και όχι Σχίνος) ήταν λιμάνι, υπάρχει από πρωτοελληνικούς χρόνους με ακρόπολη και υπόγεια στοά (αναφέρεται στην Ηλιάδα) όπως και οι άλλες ακροπόλεις της Περαίας Χώρας με κυκλώπεια τείχη (Άγιος Νικόλαος, Ηραίο, Πείραιον- Ασπρόκαμπος- Στεμπούκουρα (στην ομορφιά), Άγιος Δημήτριος.

2.4.11. Δραστηριότητες και άλλα στοιχεία.Τα λιμενικά έργα στη Βουλιαγμένη επίσης είναι παλαιά κυκλώπεια τείχη. Το Βριόκαστρο (κάστρο του Βριάρεω που ήταν ενδιάμεσα στη διαμάχη για το Ισθμό που κέρδισε ο Ποσειδώνας) (αρχικά) ή Διόκαστρο; (κατόπιν) και πάνω από αυτό η αρχαία Φρυκτωρία στη κορυφή της Ντουσιάς καθώς και η Γοργώπις (Μαυρολίμνη) μας πηγαίνουν με τις ονομασίες τους σε αρχικά μυθικά χρόνια επίσης. Ο Άγιος Αθανάσιος το καλογέρθι δίνουν βυζαντινό χρώμα στην περιοχή. Σακελλαραίοι, Γκικαίοι και άλλοι βυζαντινοί έμποροι που ήρθαν στην περιοχή έδωσαν ιδιαίτερη εμπορική ανάπτυξη. Στα Στραβά, Ολμιαί, Σκαλωσιά φόρτωναν μεγάλες ποσότητες ρετσινιού, πίσσας, ξυλείας αλλά και άλλων προϊόντων παραγωγής της Περαίας Χώρας. Όσοι μελετούν (Μελέτη η αρχική μούσα) θα βρουν στο Πείραιον και την Κλίσιζα κυρίως, αλλά και στην υπόλοιπη Περαία Χώρα ελιές που οι κορμοί τους ξεπερνούν τα (6) έξι μέτρα περίμετρο!, αυτό δείχνει πολλά. Ολμιαί (Νησί), Χτενάς, Μυλοκοπή, Στέρνα, Σκάλωμα περιοχές με πάρα πολύ ιστορία.

2.5. Στα χρόνια του Αγώνα, οι κάτοικοι της περιοχής, με το όνομα Δερβενοχωρίτες, διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στον ξεσηκωμό της Κορινθίας, ενώ κατάφεραν καίρια πλήγματα κατά του εχθρού, ιδιαίτερα με την ονομαστή «μάχη της Περαχώρας», όπως σημειώνεται από τους ιστορικούς.2.6. Τα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία του Καποδίστρια είχαν βασικό θέατρο εξέλιξής τους την Περαχώρα και το Λουτράκι. Στην πρώτη εγκαταστάθηκε η «Δ’ κατά συνέχεια Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων» και η υπό Ι. Κωλέττη κυβέρνηση, ενώ το Λουτράκι έγινε θέατρο ειρήνης των αντιμαχόμενων.

2.7. Η Περαχώρα έγινε έδρα ανακήρυξης της Κορινθιακής Δημοκρατίας στα 1848 και το Λουτράκι, την ίδια περίοδο, άρχισε να μεταβάλλεται σε εμπορικό και οικονομικό κέντρο με τους οραματισμούς και τη δραστηριότητα των δημάρχων Περαχωριτών.2.8. Κατά το Β.Δ. 19/13-5-1834, περί μετασχηματισμού της Επαρχίας Κορινθίας, η Περαχώρα περιελήφθη ως έδρα Δήμου, ενώ κατά το 1836, κατά την πρώτη επίσημη εμφάνιση των οικισμών κατά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους (ΦΕΚ 80 - Παράρτημα – 28 Δεκεμβρίου 1836), διατήρησε την έδρα της ως αυτοτελής Δήμος, γεγονός που σημειώνεται κατά το 1837 και 1840.2.9. Με τον ν. Κ.Ε. της 5/12/1845 ο Δήμος Περαχώρας εξακολουθεί να υφίσταται με ονομαστική πλέον αναφορά της υπαγωγής και του Λουτρακίου, ως οικισμού σε αυτόν, καθώς και του Κουλαντζικίου (τοπωνύμιο - οικισμός, Αγίων Θεοδώρων).2.10. Με το Β.Δ. 31 Δεκεμβρίου 1879 (ΦΕΚ 3/23 Ιαν. 1880) η Περαχώρα ορίστηκε ως χειμερινή έδρα του Δήμου Περαχώρας (δήμος Β΄ τάξεως), ενώ το Λουτράκι ως θερινή. 2.11.Κατά την κωδικοποίηση της νομοθεσίας περί Δήμων και Κοινοτήτων 1836 – 1912, η σύνθεση του Δήμου έχει ως εξής: Περαχώρα, Λουτράκιον, Άγιοι Θεόδωροι, Ισθμία, Καλαμάκι, Μπίσια, Ποσειδωνία, Μονή Αγίου Νικολάου (Μετόχιον Θεοτόκου), Βουλιαγμένη, Κολατζίκι, Κρομμυών, Μονή Πραθίου (Κοιμήσεως Θεοτόκου), Σχοίνος, Πρασούδι, Πρασόφυλλον, Δασκαλειόν, Μεγάλο Νησί (Νησίδες, Αρχαία Ολμιαί).2.12. Με τον ν. ΔΝΖ (4057/10-2-1912) «Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων» (ΦΕΚ 58/14-2-1912), ο δήμος Περαχώρας καταργήθηκε, ενώ οι οικισμοί που υπάγονταν στον «τέως Δήμο Περαχώρας» αναγνωρίστηκαν ως αυτοτελείς Κοινότητες.2.13. Με το Δ/γμα της 13/7/1925 το Λουτράκι αναγνωρίστηκε ως λουτρόπολη και στα 1934 (26 Ιανουαρίου) σε εφαρμογή του Ν. 5970/29-12-1933 μαζί με την Περαχώρα αναγνωρίστηκε ως Δήμος Λουτρακίου – Περαχώρας, σύνθετη ονομασία που διατηρείται μέχρι της τελευταίας επικείμενης νομοθετικής ρύθμισης περί μετονομασίας του ως Δήμου Λουτρακίου - Αγ. Θεοδώρων. Και,

3. Τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 3852 / 2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» αναφορικά με τη σύσταση και λειτουργία των δημοτικών κοινοτήτων, βάσει του οποίου στο νέο δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων δημιουργείται συμβούλιο δημοτικής κοινότητας Λουτρακίου – Περαχώρας,

4. Τις διατάξεις των άρθρων 81, 82 & 83 του Ν. 3852 / 2010 σχετικά με τις αρμοδιότητες του προέδρου της δημοτικής κοινότητας, και

5. Τις διατάξεις των άρθρων 81 83 του Ν. 3852 / 2010 σχετικά με τις αρμοδιότητες του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας και περί λειτουργίας γραφείου δημοτικής κοινότητας στη περιοχή διοικητικής έδρας του Δήμου, και

ΕΙΣΗΓΟΥΜΑΙ

Την πρόταση για για την ανάδειξη της Περαχώρας ως «Ιστορική Έδρα» του Δήμου

Λουτρακίου-Αγίων Θεοδώρων. Εφόσον ολοκληρωθεί προτείνεται προς το Δημοτικό

Συμβούλιο να γίνονται τουλάχιστον 2 συνεδριάσεις ετησίως στην νέα «Ιστορική Έδρα»,

κατόπιν των απαραίτητων τροποποιήσεων των κατάλληλων χώρων για την συνεδρίαση.

Κατόπιν της πιθανής αποδοχής από το συμβούλιο, θα διαβιβαστεί προς νέα

εισήγηση και ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο και στην συνέχεια θα γίνει εισήγηση προς

τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Εσωτερικών με σκοπό την έκδοση απόφασης και

Προεδρικού Διατάγματος.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ – ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΜΠΑΚΟΣ