Падрыхтавала:Власавец Святлана
Аляксееўна
настаўніца беларускай мовы і літаратурыдругой катэгорыі
ДУА “ЯГЛЕВІЦКАЯ СЯРЭДНЯЯ ШКОЛА”
2012-2013 нав.год
“Метады і прыёмы работы па фарміраванні ў вучняў уменняў і навыкаў звязнага маўлення на ўроках беларускай літаратуры”
“Маўленне – гэта аснова ўсялякай разумовай дзейнасці, сродак камунікацыі; гэта валоданне моваю, працэс моўных зносін паміж людзьмі, перадача думкі на адлегласці”
Маўленне з'яўляецца важным паказчыкам духоўнай культуры асобы.
“Які чалавек, такое яго маўленне”, - лічыў Сакрат.
Францішак Багушэвіч пісаў: “Пазнаюць людзей ці па гаворцы, ці па адзежы, хто якую носе; ото ж гаворка, язык і ёсць адзежа душы”.
1. МЕСЦА ЛІТАРАТУРЫ Ў ФАРМІРАВАННІ ЎМЕННЯЎ І
НАВЫКАЎ ЗВЯЗНАГА МАЎЛЕННЯЛітаратура як мастацтва слова –
сродак фарміравання і развіцця моўнай культуры, індывідуальнага самавыяўлення вучня праз слова.
З дапамогай мастацкіх тэкстаў дзеці спазнаюць багацце лексікі, адметнасць сінтаксічнага, марфалагічнага складу беларускай мовы, яе мілагучнасць і прыгажосць.
Чытанне і вывучэнне літаратурных твораў развівае камунікатыўныя здольнасці вучня, узбагачае выяўленчыя, экспрэсіўныя магчымасці яго мовы, лексічны, фразеалагічны, слоўнікавы запас, фарміруе маўленчыя нормы, развівае маўленчую культуру, а праз яе і агульную культуру асобы”.
2. Метады і прыёмы навучання ў методыцы выкладання літаратурыПа характары пазнавальнай дзейнасці (М.І. Кудрашоў):-метад творчага чытання;- рэпрадуктыўны;-эўрыстычны;-даследчы. Сістэма метадаў М.Р.Качурына:
-чытанне;- аналіз;-мастацкая інтэрпрэтацыя літаратурнага твора.
Класіфікацыя У.Г. Маранцмана:-чытанне;-аналіз;- каменціраванне;- ператварэнне літаратурных твораў у іншыя віды мастацтва;- метад літаратурнай творчасці і інш.
Інавацыйныя метады: элементы камп’ютарнай і мультымедыйнай тэхналогіі
Да прыёмаў творчага чытання адносяцца: - выразнае чытанне, - завучванне на памяць, - слуханне мастацкага чытання, - слова настаўніка, - гутарка.
3. Метад творчага чытання
На ўроках літаратуры, пры рэалізацыі прыёмаў творчага чытання, карыстаюся наступнымі відамі дзейнасці:
выразнае чытанне, слуханне мастацкага чытання; пераказы; вуснае выказванне; інсцэніроўкі; састаўленне сцэнарыяў; сачыненні рознага жанру і інш.
1.Вуснае выказванне
Віды вусных выказванняў вучняў пры вывучэнні літаратуры ў сярэдніх класах: каментарый тэксту пры чытанні ў класе, пераказы (кароткі, падрабязны, выбарачны), творчы пераказ, вуснае моўнае маляванне, адказ на пытанні ўзнаўляючага характару і на праблемнае пытанне, разгорнутае маналагічнае паведамленне.
У сваёй рабоце выкарыстоўваю
наступныя метады і прыёмы:
Віды вусных выказванняў вучняў па літаратуры ў старэйшых класах:
разважанне, выказванне сваёй думкі, рэпліка ў дыялогу, паведамленне ці даклад на літаратурную тэму, выступленне на семінары, пераказ-аналіз.
2.Інсцэніроўка эпізодаў твора або твора
4.Напісанне сцэнарыяў
3.Кадраплан
5.Вуснае слоўнае маляванне
6. Прыём “інтэрв’ю”
4. ПРЫЁМЫ СУЧАСНЫХ ТЭХНАЛОГІЙ
1.Сінквейны2. Дыяманты3. Кластары4. Акравершы і інш.
Элементы камп’ютарнай і мультымедыйнай тэхналогіі:
распрацоўка эскізаў тэатральных афіш і праграм, запрашальных білетаў у тэатр;
камп’ютарная версія рэкламы да спектакляў, паводле твораў беларускіх аўтараў і інш.
“КАЛІ ЧАЛАВЕК ДУМАЕ, ЁН ВЫКАРЫСТОЎВАЕ МОЎНЫ МАТЭРЫЯЛ, І
ДУМКІ ЯГО ФАРМІРУЮЦЦА, ВЫЛІВАЮЧЫСЯ Ў
МАЎЛЕНЧЫЯ ФАРМУЛЁЎКІ”С.Л. Рубінштэйн