Ενότητα 3η Κλάδοι της Φιλοσοφίας και Επιστήμες

Βασικοί κλάδοι της φιλοσοφίας

• Γ ν ω σ ι ο λ ο γ ί α• Μ ε τ α φ υ σ ι κ ή ή ο ν τ ο λ ο γ ί α• Π ρ α κ τ ι κ ή φ ι λ ο σ ο φ ί α ή α ξ ι ο λ ο γ ί α α) ηθική β) πολιτική γ) αισθητική • Λ ο γ ι κ ή

Βασικοί κλάδοι της φιλοσοφίας

• Γ ν ω σ ι ο λ ο γ ί α =

• Μας απασχολούν οι δυνατότητες, πηγές, είδη, μέθοδοι απόκτησης γνώσης.

Με βάση τον πίνακα του Χόπερ «Άνθρωποι στον ήλιο», διατυπώστε ερωτήματα που απασχολούν την γνωσιολογία. Γράψε…

Βασικοί κλάδοι της φιλοσοφίας

• Μ ε τ α φ υ σ ι κ ή ή ο ν τ ο λ ο γ ί α =

• Προσπαθούμε να καταλήξουμε τι υπάρχει.

Ρενέ Μαγκρίτ

«Η ανθρώπινη κατάσταση» 1935

Παρατηρήστε τον πίνακα και Διατυπώστε ερωτήματα που απασχολούν την οντολογία. Γράψε…

Βασικοί κλάδοι της φιλοσοφίας

• Π ρ α κ τ ι κ ή φ ι λ ο σ ο φ ί α ή α ξ ι ο λ ο γ ί α = • Αναζητά τις αρχές-αξίες με τις οποίες οργανώνεται η ζωή μας • α) η θ ι κ ή

• β) πολιτική • γ) αισθητική

Παρατηρήστε τον πίνακα «Διάλειμμα» του Χόπερ και διατυπώστε ερωτήματα ηθικής που πιθανόν κάνει η εικονιζόμενη φιγούρα. Γράψε…

Αφού παρακολουθήσετε το βίντεο ΜΑΝ, Χωριστείτε σε δύο ομάδες…

1η) Διατυπώστε ερωτήματα πολιτικής φιλοσοφίας2η) Διατυπώστε ερωτήματα αισθητικής.

Μoritz Schlick, Μορφή και περιεχόμενο: Εισαγωγή στη φιλοσοφική σκέψη

• “Η φιλοσοφία, όπως είπε ο Βίτγκενσταϊν, “δεν είναι θεωρία, αλλά δραστηριότητα”. To αποτέλεσμα της φιλοσοφίας δεν είναι “φιλοσοφικές προτάσεις”, αλλά η διασάφηση των προτάσεων”. (κείμενο 3 σελίδα 22)

• Εξηγήστε, σύμφωνα με την προσωπική σας άποψη και το παραπάνω κείμενο, γιατί η φιλοσοφία μπορεί να έχει πρακτική πλευρά…;

Βασικοί κλάδοι της φιλοσοφίας

• Λ ο γ ι κ ή (;) = • Μας απασχολεί πώς να σκεφτόμαστε σωστά.• ΟΜΩΣ αποτελεί όργανο ορθής νόησης για κάθε κλάδο

φιλοσοφίας και κάθε επιστήμη.

Λ ο γ ι κ ή• Ε π ι χ ε ι ρ ή μ α τ α

• Και στη φιλοσοφία είναι αναγκαία τα επιχειρήματα για τη διατύπωση ισχυρισμών, θέσεων, ιδεών.

• Τα επιχειρήματα αποτελούν Λογικές σκέψεις

• Αληθείς προκείμενες αληθές συμπέρασμα

Αξιολόγηση επιχειρήματος

Αληθινό + Έγκυρο = Ορθό

Οι προκείμενες και το συμπέρασμα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα

Η μορφή του είναι σύμφωνη με τους κανόνες της λογικής

Αξιολόγηση επιχειρήματοςΈλεγχος: 1η προκείμενη: Αλήθεια;

2η προκείμενη: Αλήθεια;

Είναι έγκυρο;

• Η θάλασσα σταματάει τη δίψα, γιατί είναι νερό

Το νερό σταματάει τη δίψα

Η θάλασσα είναι νερό.Άρα, η θάλασσα

σταματάει τη δίψα

Όσοι φιλοσοφούν…

• πρέπει ν’ αντλούν από τον κοινό νου• να διαθέτουν κριτική σκέψη• να χρησιμοποιούν καθημερινή γλώσσα 

Φιλοσοφία vs Επιστήμες• α) “Μπορούν να επιβιώσουν ζωντανοί οργανισμοί στις

ατμοσφαιρικές συνθήκες του πλανήτη Άρη;” β) “Ποιο είναι το νόημα της ανθρώπινης ζωής;”

• Να συγκρίνετε τα δύο παραπάνω ερωτήματα. Ποιο από τα δύο φαίνεται να διατυπώνει ένα επιστημονικό ερώτημα και ποιο μπορεί να χαρακτηριστεί ως φιλοσοφικό; Σε τι διαφέρει η αντιμετώπισή τους;

Ερώτηση 1, σελίδα 23 του σχολικού βιβλίου

Παλαιότερα η φιλοσοφία ταυτιζόταν με τις επιστήμες

•  Σιγά-σιγά αποσπάστηκαν η φυσική, βιολογία, ψυχολογία…. • Παρά την εξέλιξη επιστημών, η φιλοσοφία είναι διαφορετική

πνευματική εκδήλωση • η φιλοσοφία υπάρχει πριν από τις επιστήμες αλλά και μετά

Χωριστείτε σε δύο ομάδες…

• 1η) εξηγήστε γιατί η φιλοσοφία υπάρχει πριν από τις επιστήμες.

• 2η) εξηγήστε γιατί η φιλοσοφία υπάρχει μετά από τις επιστήμες.

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΙΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ «η φιλοσοφία στέκει πάνω ή κάτω από επιστήμες όχι δίπλα»

• η φιλοσοφία γυρνά και ξαναγυρνά σε ερωτήματα ανοιχτά…• δεν αγνοεί την εξέλιξη της επιστημονικής προσέγγισης • αλλά ψάχνει τη βαθύτερη σημασία των πορισμάτων των

επιστημών για τον άνθρωπο τις σκέψεις τις πράξεις του.

ΛΟΥΙ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

• η φιλοσοφία αρχίζει εκεί όπου τελειώνει η επιστήμη

• η φιλοσοφία έρχεται «κατόπιν εορτής», δηλ. οδηγεί το νήμα της γνώσης πέρα από τις επιστήμες.

• Εξηγήστε την παραπάνω άποψη, αξιοποιώντας σκέψεις από το κείμενο του Φερνάντο Σαμπατέρ, σελίδα 22 του σχολικού βιβλίου

Αφού μελετήσετε το απόσπασμα 2 (σελ.22), να αναρωτηθείτε αν ο στοχασμός πάνω στα προβλήματα της επιστήμης του βοηθά τον επιστήμονα να προεκτείνει τον προβληματισμό του προς την κατεύθυνση της φιλοσοφίας.

Για παράδειγμα, πώς η δυνατότητα της κλωνοποίησης ζώων ή ανθρώπων μπορεί να κάνει έναν επιστήμονα να θέσει φιλοσοφικά ερωτήματα;

Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να προσθέσετε εικόνα

Ρενέ Μαγκρίτ

«Η ανθρώπινη κατάσταση» 1935