Τ Ε Ι ΚΡΗΤΗΣ Σ Ε Υ Π ndash ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΘΕΜΑ
laquoΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗraquo Η ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΒΙΟ ndash ΨΥΧΟ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ
ΠΕΡΙΟ∆Ο ΖΩΗΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ amp ΕΠΟΠΤΡΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΣΠΟΥ∆ΑΣΤΡΙΑ ΤΣΙΑΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003 - 2004
Εκατοmicromicroύρια χρόνια εξέλιξης δηmicroιούργησαν τη γυναίκα του σήmicroερα ένα από τα πιο πολύπλοκα ευφυή και αισθησιακά πλάσmicroατα Η βελτίωση της διατροφής και η σωστότερη
φροντίδα της υγείας παρέχουν στις γυναίκες ένα αναmicroενόmicroενο microήκος ζωής σαφώς microεγαλύτερο από των ανδρών καθώς και
ευκαιρίες να απολαύσουν αυτά τα επιπλέον χρόνια
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ σελ1-3 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ σελ4-6
ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Α) ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Β) ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Γ) ΜΑΣΤΟΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΠΗΓΕΣ ΕΚΚΡΙΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Ο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2o ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ σελ7-23
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ
ΤΟ ΧΡΟΝΟ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ Η ΚΛΙΜΑΚΤΗΡΙΟΣ Μπορεί να προβλεφθεί η τελευταία microηνιαία περίοδος ΠΡΟΩΡΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΟΨΙΜΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΧΡΟΝΟ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ
ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Γιατί ορισmicroένες γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από τις άλλες ΤΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΤΗΣ Α∆ΕΙΑΣ ΦΩΛΙΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΜΜΗΝΩΝ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ∆ΙΑΠΙΣΤΩΝΟΥΝ ΑΝ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΤΑ∆ΙΟ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ lsaquolsaquoΟΡΓΑΝΩΣΗrsaquorsaquo ΤΗΣ ΠΕΡΙΟ∆ΟΥ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΟΙΚΟ∆ΟΜΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΚΙΑΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΣΧΕ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ∆ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝ∆ΡΙΚΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ Η ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΩΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3o ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ σελ24-38
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟ∆Ο ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΣΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ ΣΩΜΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4o ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ σελ39-49
Η ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΞΑΦΝΙΚΕΣ ΕΝΤΟΝΕΣ ΕΡΥΘΡΙΑΣΕΙΣ ΒΡΑ∆ΙΝΕΣ ΕΦΙ∆ΡΩΣΕΙΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΥΡΗΘΡΑΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΥΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΠΡΟΕΜΜΗΝΟΡΡΟΪΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΥΧΙΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΫΠΝΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΠΛΑΧΝΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΒΑΡΟΣ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΡ∆ΙΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Τρόποι microε τους οποίους διαπιστώνεται η κλιmicroακτηριακή αιτιολογία των ενοχληmicroάτων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5o ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ σελ50-84
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥ ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
ΚΑΡΚΙΝΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΑΙ∆ΟΙΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΤΩΝ ΣΑΛΠΙΓΓΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΟΥ
ΚΑΡ∆ΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ
ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙ∆Α
ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ∆ΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙ∆Α ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑΙΑΣ ∆ΙΟ∆ΟΥ
ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΓΗΡΑΝΣΗ ΚΥΣΤΙΤΙ∆Α ΚΝΗΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΙ∆ΟΙΟΥ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΕΜΜΗΝΟΡΡΑΓΙΑ ΙΝΩΜΑΤΑ ΚΥΣΤΕΙΣ ΣΤΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ ΣΤΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΧΛΟΑΣΜΑ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΦΛΕΒΕΣ ΚΑΙ ΑΡΑΧΝΟΕΙ∆ΕΙΣ ΣΠΙΛΟΙ
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙ∆ΙΣΜΟΣ ΣΑΚΧΑΡΩ∆ΗΣ ∆ΙΑΒΗΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6o ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ σελ85-119
ΕΙ∆Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ HRT ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Μηνιαία αιmicroορραγία ΠΡΟΪΟΝΤΑ HRT ΤΥΠΟΙ HRT ΤΡΟΠΟΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HRT ΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ∆ΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ HRT ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ ΕΝ∆ΕΙΞΕΙΣ ΑΝΤΕΝ∆ΕΙΞΕΙΣ Οmicroάδες γυναικών που αρνούνται την ορmicroονική θεραπεία
ΜΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΠΡΑΫΝΤΙΚΑ ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ CLONIDINE PROPANOLOL ETIDRONATE ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6 ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HRT ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7o ΑΡΙΣΤΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ σελ120-144
ΘΕΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ ΚΑΛΗ ∆ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΩΝ ∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8o ∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΙΣΜΟΥ σελ145-149 ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΖΩΗ ΓΕΜΑΤΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΑΛΛΑΓΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9o ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ σελ150-159 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ
Πλήρης προληπτικός έλεγχος γυναικών microετά την εmicromicroηνόπαυση ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΑΣΤΩΝ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΜΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΕΣΤ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΟΓΕΣΤΑΓΟΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΣ ΗΜΕΡΑΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ ΑΛΛΕΣ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑ∆ΙΑ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10o ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ σελ160-166 Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΗΣΗ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΟΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΣΧΕΣΕΙΣ
Μήπως είναι η καλύτερη περίοδος ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ σελ167 - 416 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΕΝΤΥΠΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ 1 Η ΖΩΗ ΑΡΧΙΖΕΙ (ΞΑΝΑ) ΣΤΑ ΠΕΝΗΝΤΑ Της Λένας Παπαδηmicroητρίου 2 Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΩΡΑ Η ΩΡΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Της Ελένης Τσαχαγέα 3 ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Του Κωνσταντίνου ∆ηmicroητρακάκη 4 ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Του Κωνσταντίνου Μυρίλλα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για πολλές γυναίκες η εmicromicroηνόπαυση microπορεί να αποτελέσει microια ψυχολογική συναισθηmicroατική καθώς και πνευmicroατική καmicroπή στη ζωή τους όmicroως δεν σηmicroαίνει ότι θα προκαλέσει και microια γενικότερη κατάπτωση Καθώς τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι και οι οικογενειακές υποχρεώσεις της γυναίκας περιορίζονται διαπιστώνει ότι της παρέχεται περισσότερος χρόνος για νrsquo ασχοληθεί microε τον εαυτό της Έτσι microπορεί να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο ζωής της τα προγράmicromicroατα εργασιών της ν΄ αποφασίσει για το microέλλον της και να καταλήξει σε κάποιες ουσιαστικές αλλαγές Καθώς πλησιάζει η περίοδος της εmicromicroηνόπαυσης εmicroφανίζεται microια πτώση των ωοθηκών που οδηγεί σε microια ξαφνική microείωση των θηλυκών σεξουαλικών ορmicroονών της οιστρογόνου και της προγεστερόνης που οδηγεί στη διακοπή της περιόδου Σχεδόν τα τρία τέταρτα όλων των γυναικών έχουν κάποια συmicroπτώmicroατα από την ξαφνική πτώση της οιστρογόνου ορmicroόνης συmicroπτώmicroατα όmicroως αντιmicroετωπίσιmicroα ∆εν υπάρχει ανάγκη να καταπέσει η γυναίκα στο laquoσύνδροmicroο της microεσήλικοςraquo εφόσον η ίδια δεν το επιθυmicroεί Η γυναίκα ακολουθώντας microια σωστή δίαιτα σε συνδυασmicroό microε ασκήσεις για να διατηρηθούν τα οστά της υγιή θα διασφαλίσει τη κορmicroοστασιά της καθώς και την εmicroπιστοσύνη στον εαυτό της Tα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης είναι και microακροχρόνια και βραχυχρόνια Στα βραχυχρόνια συmicroπτώmicroατα περιλαmicroβάνονται οι έντονες ξαφνικές ερυθριάσεις οι βραδινές εφιδρώσεις και η απώλεια του σεξουαλικού ενστίκτου πολλές δε γυναίκες βασανίζονται microε τα συmicroπτώmicroατα αυτά για πάνω από δέκα χρόνια Στα microακροχρόνια συmicroπτώmicroατα περιλαmicroβάνονται το αδυνάτισmicroα και η ξήρανση του κόλπου και του δέρmicroατος των εξωτερικών γεννητικών οργάνων καθώς επίσης και προβλήmicroατα στην ούρηση που όλα αυτά όmicroως microπορεί να εξελιχθούν σε microόνιmicroα Ευτυχώς τα συmicroπτώmicroατα αυτά δεν είναι επικίνδυνα και microπορούν να θεραπευτούν ποικιλοτρόπως Εντούτοις ορισmicroένα από τα άλλα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης είναι επικίνδυνα και microοιάζουν microε βόmicroβες έτοιmicroες να εκραγούν Τα συmicroπτώmicroατα αυτά είναι η οστεοπόρωση ή η ευθραυστότητα των οστών και microία στις τέσσερις γυναίκες που microπαίνει στο νοσοκοmicroείο microε σπασmicroένο το microηριαίο οστό δεν βγαίνει ποτέ Για το λόγο αυτό είναι πολύ σηmicroαντική η προστασία από αυτή την ασθένεια Οι οιστρογόνες ορmicroόνες microειώνουν τη χοληστερίνη του αίmicroατος και προστατεύουν τον γυναικείο οργανισmicroό από κάθε microορφής καρδιακές και αγγειακές παθήσεις συmicroπεριλαmicroβανοmicroένου και των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών συmicroφορήσεων Με αυτή την έννοια οι ορmicroόνες αυτές είναι αληθινά σωτήριες Το ευχάριστο είναι ότι microε τη θεραπεία αποκατάστασης των ορmicroονών (HRT) υπάρχει η δυνατότητα ανακούφισης από τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης στη δε αγορά υπάρχει microια ποικιλία ειδών όπως δισκία αλοιφές κολπικά υπόθετα και microοσχεύmicroατα Αυτό σηmicroαίνει ότι σχεδόν κάθε γυναίκα microπορεί να κάνει τη θεραπεία HRT χωρίς παρενέργειες Γνωρίζοντας τις επιπτώσεις της HRT στο σώmicroα ή γυναίκα microπορεί να συζητήσει microε το γιατρό της την αγωγή που θα ακολουθήσει βάση των δικών της δεδοmicroένων Πέρα από την ιατρική βοήθεια υπάρχουν και πολλές άλλες στρατηγικές που microπορεί να εφαρmicroόσει για τη δική της θεραπεία Υπάρχει microια ιδιαίτερα microεγάλη γκάmicroα από τις ασκήσεις γιόγκα ως την αρωmicroατοθεραπεία Παρόλο που το 98 των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης αντιmicroετωπίζονται microε τη θεραπεία HRT η αποκατάσταση των ορmicroονών microε κανέναν τρόπο δεν πρέπει να θεωρηθεί ως ο microόνος τρόπος θεραπείας των συmicroπτωmicroάτων που έχουν σχέση microε την αλλαγή της οικογενειακής
κατάστασης την απώλεια της αυτοπεποίθησης ή προβλήmicroατα microε τον σύντροφο Η εmicromicroηνόπαυση επηρεάζει όλα τα όργανα της γυναίκας και η κάθε αγωγή πρέπει να έχει στόχο το τι είναι ωφελιmicroότερο για τον οργανισmicroό Τούτο σηmicroαίνει ότι η γυναίκα επιβάλλεται να κάνει δίαιτα ασκήσεις ασκήσεις γιόγκα να παίρνει βιταmicroίνες ανόργανες ουσίες και να ξεκουράζεται Καθεmicroιά από τις αγωγές έχει τις δικές της οπαδούς Τα δύο microέχρι τώρα πιο πολυσυζητηmicroένα θέmicroατα είναι τα ακόλουθα laquoΘεωρείται η εmicromicroηνόπαυση microια ασθένεια ορmicroονικής (οιστρογόνων) ανεπάρκειαςraquo και βάση αυτού laquoθα πρέπει η θεραπεία HRT να microπορεί να εφαρmicroόζεται σε όποια γυναίκα το επιθυmicroείraquo Το πρώτο ερώτηmicroα είναι βασικό διότι εφόσον η απάντηση είναι laquoναιraquo οδηγούmicroαστε στο αναπόφευκτο συmicroπέρασmicroα ότι η θεραπεία HRT είναι αιτιολογηmicroένη Ορισmicroένοι ειδικευmicroένοι γιατροί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει το φαινόmicroενο της ορmicroονικής ανεπάρκειας κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης διότι microικρές ποσότητες οιστρογόνου παράγονται στα λιποκύτταρα όπως και microε τη γυmicroναστική Όmicroως οι ποσότητες αυτές είναι microικρές σε σχέση microε εκείνες που εκκρίνουmicroε όταν microπορούmicroε να τεκνοποιήσουmicroε και όταν η οιστρογόνος ορmicroόνη πέφτει κάτω από ορισmicroένο επίπεδο εmicroφανίζονται συmicroπτώmicroατα όπως έντονες ξαφνικές ερυθριάσεις και συχνή και επείγουσα διούρηση ενώ περιορίζεται η microάζα των οστών Στη συνέχεια αναφύεται το ερώτηmicroα του κατά πόσον τα συmicroπτώmicroατα αυτά πρέπει να θεραπεύονται Κάθε σύmicroπτωmicroα microε την προϋπόθεση ότι είναι βασανιστικό πρέπει να θεραπεύεται και ενώ άλλες θεραπείες microπορεί να βοηθούν microόνο η θεραπεία HRT έχει ποσοστά αποκατάστασης της τάξης του 90 και πάνω Οι γυναίκες αντιmicroετωπίζουν επίσης το επιχείρηmicroα ότι laquoη εmicromicroηνόπαυση είναι microια φυσιολογική κατάσταση και δεν έχουν δικαίωmicroα επέmicroβασηςraquo ∆εν είναι φυσιολογική κατάσταση Ακόmicroα και αν υποστηριχθεί κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να αντιmicroετωπιστεί ως microια ασήmicroαντη κατάσταση και σε καmicroιά περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η όποια φυσιολογική κατάσταση είναι και κάτι το σωστό Η εmicromicroηνόπαυση είναι ένα σφάλmicroα της φύσης Η γυναίκα δεν είχε σχεδιάσει να ζήσει microόνο για όσο διάστηmicroα θα τεκνοποιούσε Ως το τέλος του περασmicroένου αιώνα οι γυναίκες δεν ζούσαν τόσα χρόνια όσα για να αντιmicroετωπίσουν την κατάσταση της εmicromicroηνόπαυσης Επειδή απλά και microόνο τώρα πια τα όρια της ζωής έχουν παραταθεί κατά 30 microε 40 χρόνια microετά την εmicromicroηνόπαυση δεν σηmicroαίνει και ότι θα πρέπει οι γυναίκες να τιmicroωρούνται microε καρδιακές προσβολές και οστεοπόρωση και τα δύο αυτά είναι φυσικά επακόλουθα της ζωής πέρα από τα 60 όταν και τα δύο αυτά συmicroπτώmicroατα microπορούν να αποφευχθούν microε τη θεραπεία HRT Πάντοτε η πρόληψη είναι πιο σωστή από τη θεραπεία Γιατί να αγνοηθεί ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία της προληπτικής ιατρικής καθαρά και microόνο για λόγους προκατάληψης και απαρχαιωmicroένων αντιλήψεων Η άποψη ότι η εmicromicroηνόπαυση είναι laquoπροϊόν της ηλικίαςraquo είναι λανθασmicroένη Πρόκειται για ωοθηκική ανεπάρκεια Οι άνδρες δεν υποφέρουν τόσο από την πτώση των ορmicroονών τους και είναι εντελώς άδικο οι γυναίκες να αντέχουν αυτή την ξαφνική και σχεδόν πλήρη απώλεια των σεξουαλικών τους ορmicroονών Κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης παρατηρείται microια γενικότερη ορmicroονική αλλαγή που microπορεί να οδηγήσει βραχυχρονίως σε συmicroπτώmicroατα εξασθένησης microακροχρονίως δε σε θανατηφόρες ασθένειες Σε όλους τους άλλους τοmicroείς οι γιατροί ενεργούν έτσι προκειmicroένου να αλλάξουν τις κακές λειτουργίες και να διορθώσουν τα σφάλmicroατα της φύσης ∆εν είναι σωστό λοιπόν να εξαιρεθεί από αυτό η εmicromicroηνόπαυση Εξακολουθεί να υπάρχει αmicroφισβήτηση σrsquo ότι αφορά τα άτοmicroα που microπορούν να δεχθούν τη θεραπεία HRT Κυκλοφορούν τροmicroακτικές ιστορίες σχετικά microε παρενέργειες της HRT όπως καρκίνοι του στήθους καρκίνοι της microήτρας θροmicroβώσεις του αίmicroατος Εποmicroένως είναι επικίνδυνη η υιοθέτησή της από άτοmicroα που έχουν προϊστορία σε ασθένειες που σχετίζονται microε την πήξη του αίmicroατος όπως καρδιακές προσβολές και θροmicroβώσεις Όmicroως εκτός από τον καρκίνο της microήτρας δεν έχει γίνει καmicroιά συγκεκριmicroένη έρευνα σε ότι αφορά το συσχετισmicroό microεταξύ θεραπείας HRT και προηγούmicroενων παθήσεων Οι φόβοι σχετικά microε τη θεραπεία HRT έχουν έmicromicroεσα
εκφραστεί microε αφορmicroή microελέτες που έγιναν σχετικά microε το αντισυλληπτικό χάπι το οποίο περιέχει όχι microόνο υψηλή δόση ορmicroόνης αλλά και διαφορετικά είδη ορmicroονών (το συστατικό της HRT είναι κυρίως οιστρογόνος ορmicroόνη microια ορmicroόνη σπάνια εmicroφανιζόmicroενη στα χάπια αυτά) Η σύνδεση microεταξύ HRT και καρκίνου της microήτρας έγινε λόγω της επικρατούσας αmicroερικάνικης συνήθειας αναγραφής της οιστρογόνου ορmicroόνης χωρίς αναφορά στην προγεστερόνη (ERT) Πριν από είκοσι χρόνια οι σχετικές έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη εξάλειψαν την πιθανότητα πρόκλησης καρκίνου της microήτρας microε την προσθήκη προγεστερόνης στα πλαίσια της θεραπείας HRT Οι ΗΠΑ αποφεύγουν και σήmicroερα αυτή την ασφαλή θεραπευτική microέθοδο και διατηρούν προκαταλήψεις έναντι της HRT (ακόmicroα θεωρούmicroενη ως ERT) Οι φαρmicroακευτικές δε εταιρείες εξακολουθούν να συmicroπεριλαmicroβάνουν ένα microεγάλο κατάλογο αντενδείξεων αναφορικά microε την HRT στα σκευάσmicroατά τους Όmicroως οι κατάλογοι αυτοί είναι πλέον ξεπερασmicroένοι Ακόmicroα και όταν αντιmicroετωπίζεται το ακανθώδες θέmicroα προηγούmicroενης ύπαρξης καρκίνου του στήθους στόχος της θεραπείας HRT θα πρέπει να είναι η ανακούφιση από τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης microε ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των κινδύνων Ένας συνεπής στον εαυτό του γιατρός θα πρέπει να θέσει υπόψη της ασθενούς του τα υπέρ και τα κατά τους κινδύνους και τα ωφελήmicroατα - κάτι που καθηmicroερινά γίνεται από τους γιατρούς άλλων ειδικοτήτων - και να τη διευκολύνει στην αξιολόγησή της Θα πρέπει να εκτιmicroηθεί η σοβαρότητα των συmicroπτωmicroάτων της ασθενούς και οι επιπτώσεις από τη θεραπεία microε HRT Αυτό σηmicroαίνει ότι ορισmicroένες γυναίκες microπορεί να επιλέξουν τη θεραπεία HRT ανεξάρτητα από τους θεωρητικούς κινδύνους κινδύνους οι οποίοι ευρύτατα θα περιοριστούν εφόσον ο γιατρός χρησιmicroοποιήσει τη φαντασία του σrsquo ότι αφορά τη δοσολογία και τη microέθοδο εφαρmicroογής της θεραπείας Για παράδειγmicroα η χορήγηση τοπικά στον κόλπο οιστρογόνου ορmicroόνης microε τη microορφή αλοιφής ή κολπικού υπόθετου microπορεί να ανακουφίσει την ασθενή από τα συmicroπτώmicroατα της συχνής διούρησης και των κολπικών ενοχλήσεων να αποκαταστήσει την ευχαρίστηση για τη σεξουαλική πράξη και όλα αυτά χωρίς να επηρεασθεί το στήθος δεδοmicroένου ότι οι ορmicroόνες laquoεγκλείονταιraquo στη λεκάνη Ορισmicroένες γυναίκες διαπιστώνουν ότι οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις microπορεί να ανακουφιστούν microε τη χρήση microιας φαρmicroακευτικής ουσίας από προγεστερόνη που ονοmicroάζεται tibolone ουσία που δεν προκαλεί παρενέργειες στο στήθος Αυτή τη στιγmicroή microελετάται κατά πόσον είναι ασφαλές να προστίθεται καθηmicroερινά microια microικρή δόση της φαρmicroακευτικής ουσίας tamoxifen στη θεραπεία HRT για τις γυναίκες που έχουν προσβληθεί από καρκίνο του microαστού Το tamoxifen χορηγείται στις γυναίκες που βρίσκονται σε στάδιο προ της εmicromicroηνόπαυσης για τη θεραπεία του καρκίνου του microαστού ∆εν υπάρχουν πλέον περιθώρια για το γιατρό να αρνηθεί σε microία γυναίκα τη θεραπεία HRT Βέβαια δεν χρειάζονται όλες οι γυναίκες οιστρογόνο ορmicroόνη όmicroως οι γυναίκες πρέπει να έχουνε την δυνατότητα επιλογής Όλες οι γυναίκες έχουν το δικαίωmicroα για τετράmicroηνη εφαρmicroογή της θεραπείας HRT Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι όσες έκαναν χρήση στεροειδών στο παρελθόν και αντιmicroετώπισαν καρδιακή προσβολή ή όσες είχαν συγγενείς στην οικογένεια microε καρδιακές παθήσεις microπορούν να προστατευθούν microε τη θεραπεία HRT από καταστάσεις όπως η οστεοπόρωση οι καρδιακές προσβολές και οι εγκεφαλικές συmicroφορήσεις Γυναίκες που ανήκουν σε κάποια από τις κατηγορίες αυτές πρέπει να ζητήσουν από το γιατρό τους να τους εφαρmicroόσει τη θεραπεία HRT
ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ 1 Εφηβαίο (όρος της Αφροδίτης) υποδόριος λιπώδης ιστός ο οποίος microετά την εφηβεία
καλύπτεται microε τρίχες Προστατεύει τα οστά της λεκάνης 2 Μεγάλα χείλη του αιδοίου λιπώδεις πτυχές του δέρmicroατος που σχηmicroατίζουν τα εσωτερικά όρια του αιδοίου Ευαίσθητα στα ερεθίσmicroατα 3 Μικρά χείλη του αιδοίου microαλακός ιστός microέσα στα microεγάλα χείλη Λιπαίνουν το αιδοίο εκκρίνουν αντιβακτηριδιακές ουσίες και είναι ευαίσθητα στα ερεθίσmicroατα 4 Κλειτορίδα όργανο που βρίσκεται οπισθίως του εφηβαίου Είναι πολύ ευαίσθητο σε σεξουαλικό ερεθισmicroό 5 Πρόδοmicroος του κόλπου περιέχει το στόmicroιο της ουρήθρας το άνοιγmicroα του κόλπου τον παρθενικό υmicroένα τους αγωγούς των Βαρθολίνειων αδένων και αγωγούς των αδένων του Skene 6 Περίναιο περιοχή microεταξύ του κόλπου και του πρωκτού Περιέχει microύες που υποστηρίζουν την πύελο ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
1 Κόλπος (γνωστό και ως το κανάλι της γέννας) δρα ως αγωγός για τα σπερmicroατοζωάρια το έmicroβρυο και τα προϊόντα της έmicromicroηνης ρήσης
2 Μήτρα όργανο microε παχύ microυϊκό τοίχωmicroα σε σχήmicroα αχλαδιού Χωρίζεται στο σώmicroα στον πυθmicroένα και τον τράχηλο Τρέφει και περικλείει το έmicroβρυο καθώς αυτόαναπτύσσεται 3 Τράχηλος δοmicroή σε σχήmicroα καναλιού η οποία ενώνει τη microήτρα microε τον κόλπο ∆ιατείνεται κατά την εγκυmicroοσύνη και τον τοκετό
4 Σάλπιγγες microεταφέρουν το ωάριο από τις ωοθήκες στη microήτρα Χώρος που πραγmicroατοποιείται η γονιmicroοποίηση
5 Ωοθήκες προmicroηθεύουν το ωάριο προς γονιmicroοποίηση σε microηνιαία βάση Παράγουν ορmicroόνες 6 Οστέϊνη πύελος αποτελείται από δύο ισχιακά οστά το ιερό οστούν και τον κόκκυγα α) Τα ισχιακά οστά (ή ανώνυmicroα) αποτελούνται από το λαγόνιο το ηβικό και το ισχιακό οστούν β) Τα τmicroήmicroατα της λεκάνης διαιρούνται στην είσοδό της (1) Μεγάλη πύελος υποστηρίζει τη microήτρα κατά την εγκυmicroοσύνη και κατευθύνει το έmicroβρυο στη microικρή πύελο (2) Μικρή πύελος σχηmicroατίζει τα οστέϊνα όρια του κόλπου (α) Τmicroήmicroατα microικρής πυέλου είσοδος στενό έξοδος (β) Βαρύτητα microέτρησης διαmicroέτρου της εισόδου του στενού και της ευρυχωρίας της κοιλότητας αυτές οι microετρήσεις καθορίζουν την ικανότητα του εmicroβρύου να περάσει από τη microήτρα διαmicroέσου του κόλπου
ΜΑΣΤΟΣ Κάθε microαστός αποτελείται από περίπου 15 microε 20 οmicroάδες γαλακτοπαραγωγών αδένων
που περιβάλλονται από λιπώδη ιστό δίνοντας στο microαστό τη χαρακτηριστική του microορφή Από κάθε οmicroάδα αδένων ένας γαλακτοφόρος πόρος οδηγεί στη θηλή Γύρω από τη θηλή
υπάρχει microια σκούρα περιοχή η αλώς που περιέχει microικρούς σmicroηγmicroατογόνους (λιπαντικούς) αδένες που διατηρούν την ελαστικότητα της θηλής
Κατά την εγκυmicroοσύνη η απελευθέρωση ορισmicroένων ορmicroονών προκαλεί διόγκωση των microαστών που τελικά παράγουν γάλα Οι microαστοί καmicroιά φορά φουσκώνουν λίγο και
γίνονται ευαίσθητοι πριν την περίοδο ως αποτέλεσmicroα των αλλαγών στα επίπεδα των ορmicroονών
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
1 Οιστρογόνα υπεύθυνα για την ωρίmicroανση του ωοθυλακίου και την πάχυνση του ενδοmicroητρίου Επίσης καθορίζουν και εγκαθιδρύουν τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά
του γυναικείου φύλου 2 Προγεστερόνη προετοιmicroάζει το ενδοmicroήτριο να λάβει και να θρέψει το
γονιmicroοποιηmicroένο ωάριο Ακόmicroη χαλαρώνει το microυοmicroήτριο 3 Θηλακιοτρόπος ορmicroόνη (Follicle Stimulating Hormone-FSH) διεγείρει την
ανάπτυξη του λευκού σωmicroατίου 4 Ωχρινοτρόπος ορmicroόνη (Leuteinizing Hormone-LH) είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη
του λευκού σωmicroατίου στο τελικό στάδιο και για την ωοθυλακιορρηξία
ΠΗΓΕΣ ΕΚΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
1 Η υπόφυση microε ρύθmicroιση από τον υποθάλαmicroο εκκρίνει την ωχρινοτρόπο ορmicroόνη (LH) και την θηλακιοτρόπο (FSH) για να διεγείρει τις ωοθήκες
2 Οι ωοθήκες εκκρίνουν οιστρογόνο και προγεστερόνη υπό την επίδραση της ωχρινοτρόπου ορmicroόνης(LH) και της θηλακιοτρόπου ορmicroόνης (FSH)
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
1 Ωοθηκικός κύκλος
α) Προndashωορρηκτική φάση τα ωοθυλάκια ωριmicroάζουν υπό την επίδραση της
θηλακιοτρόπου ορmicroόνης και του οιστρογόνου Η απότοmicroη αύξηση της ωχρινοτρόπου
ορmicroόνης προκαλεί την ωορρηξία (ηmicroέρες 1ndash14) β) Μετοndashωορρηκτική φάση το ωάριο ελευθερώνεται από το ώριmicroο ωοθυλάκιο Το
ωχρό σωmicroάτιο αναπτύσσεται υπό την επίδραση της ωχρινοτρόπου ορmicroόνης και
παράγει υψηλά επίπεδα προγεστερόνης και κάποια οιστρογόνα (ηmicroέρες 15ndash28) 2 Κύκλος του ενδοmicroητρίου (γίνεται ταυτόχρονα microε τον ωοθηκικό κύκλο)
α) Εmicromicroηνορρυσιακή φάση γίνεται απόπτωση των επιφανειακών στιβάδων του
ενδοmicroητρίου κατά την εmicromicroηνορρυσία Τα επίπεδα οιστρογόνου είναι χαmicroηλά
(ηmicroέρες 1ndash5) β) Παραγωγική φάση το ενδοmicroήτριο microεγαλώνει Το ωοθυλάκιο ωριmicroάζει και
γίνεται η ωορρηξία Τα επίπεδα οιστρογόνου ανεβαίνουν κατακόρυφα πριν την
ωορρηξία (ηmicroέρες 6ndash14)
γ) Εκκριτική φάση τα επίπεδα οιστρογόνου microειώνονται microε γοργούς ρυθmicroούς και η
προγεστερόνη αυξάνεται για να επιτευχθεί η πάχυνση του ενδοmicroητρίου (ηmicroέρες 15ndash26)
δ) Ισχαιmicroική φάση το ωχρό σωmicroάτιο εκφυλίζεται προκαλώντας πτώση των επιπέδων
οιστρογόνων και προγεστερόνης (ηmicroέρες 27ndash28)
ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
1 ∆υσmicroηνόρροια επώδυνη έmicromicroηνος ρήση α) Πρωτοπαθής δεν υφίσταται οργανική νόσος
β) ∆ευτεροπαθής παρουσία νόσου στην πύελο (πχ ενδοmicroητρίωση) 2 Προεmicromicroηνορρυσιακό Σύνδροmicroο (PMS) περιοδικά κυκλικά συmicroπτώmicroατα
(πχ ευερεθιστότητα κατακράτηση υγρών πονοκέφαλος νευρικότητα) τα οποία
συmicroβαίνουν 7 microε 10 ηmicroέρες πριν την καταmicroήνιο ρήση ενώ γίνονται πιο ήπια κατά την
εmicromicroηνορρυσιακή φάση
3 Αλλαγές στον καταmicroήνιο κύκλο α) Αmicroηνόρροια απουσία εmicromicroηνορρυσίας
(1) Πρωτοπαθής δεν υπήρξε ποτέ εmicromicroηναρχή Οφείλεται σε ανατοmicroικές συγγενείς ή
ενδοκρινικές ανωmicroαλίες (2) ∆ευτεροπαθής παύση έmicromicroηνης ρήσης Οφείλεται σε εγκυmicroοσύνη
αντισυλληπτικά λαmicroβανόmicroενα από το στόmicroα όγκους κύστεις ορmicroονική διαταραχή ή στρες β) Ανωορρηξία απουσία ωορρηξίας microε συmicroπτωmicroατολογία άρρυθmicroου κύκλου
συχνά microε microεγάλη αιmicroορραγία χωρίς όmicroως τη δυσφορία οφειλόmicroενη στην εmicromicroηνορρυσία
(1) Πρωτοπαθής οφείλεται σε υποφυσιακή ή υποθαλαmicroική βλάβη βλάβη των
επινεφριδίων ανεπαρκή διατροφή ή στρες (2) ∆ευτεροπαθής οφείλεται σε βλάβη της υπόφυσης ή του υποθαλάmicroου πάθηση
των ωοθηκών χρόνιες νόσους χρήση φαρmicroάκων
4 Μητρορραγία παρουσία βαριάς ελαφριάς ή άρρυθmicroης αιmicroορραγίας Συνήθως οφείλεται
ενδοκρινική δυσλειτουργία η οποία προκαλεί αστοχία των φυσιολογικών αλλαγών του
ενδοmicroητρίου κατά τον καταmicroήνιο κύκλο
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Η εmicromicroηνόπαυση αποτελεί ένα σηmicroαντικό σταυροδρόmicroι της ζωής και εφόσον αντιmicroετωπιστεί microε εποικοδοmicroητικό τρόπο θα υπάρξει κέρδος Η ζωή αποτελείται από microια σειρά σηmicroαντικών σταθmicroών και ενώ όταν το άτοmicroο βρίσκεται σε νεαρά ηλικία περνούσε γρήγορα τα γεγονότα microε το βλέmicromicroα στραmicromicroένο στο microέλλον καθώς microεγαλώνει έχει την τάση να microειώνει την ταχύτητα να αξιολογεί αυτά που κάνει και ορισmicroένες φορές να διαπιστώνει ότι ήρθε η ώρα να ακολουθήσει έναν καινούριο τρόπο ζωής Η περίοδος της εmicromicroηνόπαυσης αποτελεί microια εκπληκτική ευκαιρία για την έναρξη microιας καινούριας ζωής ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ ∆υστυχώς η κοινωνία πολύ σπάνια αντιmicroετωπίζει microε θετικό βλέmicromicroα την κατάσταση της εmicromicroηνόπαυσης Θεωρείται θέmicroα ταmicroπού και ακόmicroα όταν συζητείται οι αναφορές γίνονται microε αρνητικό τρόπο Αυτός είναι και ο λόγος που ορισmicroένες γυναίκες πανικοβάλλονται microε το άκουσmicroα της λέξης Η κοινωνία που δίνει ιδιαίτερη έmicroφαση στα νιάτα την οmicroορφιά και το σεξ χαρτογραφεί microε τα microελανότερα χρώmicroατα τις γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης θεωρώντας τες ως εκνευριστικές νευρωτικές ευτραφείς και αξιοσέβαστες ως και σεξουαλικώς ουδέτερα άτοmicroα Οι γυναίκες πιστεύεται ότι ελέγχονται από τις αλλαγές που προκαλούνται στο σώmicroα τους Τα microέσα microαζικής ενηmicroέρωσης microε την ψύχωση που έχουν προς τη νέα γενιά αφήνουν τις microεσήλικες γυναίκες στο περιθώριο και έτσι ύστερα από κάποια περίοδο καταλήγουν να γίνονται laquoαόρατεςraquo Οι συγγραφείς που θα έπρεπε να γνωρίζουν πολύ περισσότερα δεν βοηθούν Πριν από χρόνια ο Robert Wilson στο βιβλίο του laquoFeminine Foreverraquo είχε βάλει ως επικεφαλίδα ενός από κεφάλαιά του το laquoΑπώλεια της Θηλυκότητας και της Καλής Υγείαςraquo και περιέγραφε την εmicromicroηνόπαυση ως laquoζωντανή φθοράraquo ως laquoκαταστροφή της προσωπικότηταςraquo και ως laquoανωmicroαλίαraquo Οι γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης εν τω microεταξύ είναι laquoευνούχοιraquo microε laquomicroυαλό πλαδαρόraquo laquoνευρωτικέςraquo laquoεξαπατηmicroένεςraquo και laquoανίκανεςraquo Άλλοι συγγραφείς όπως ο ∆ρDavid Reuben ο συγγραφέας του laquoEverything You Wanted To Know About Sexraquo διαιωνίζει την άποψη ότι η θηλυκότητα συνδέεται οπωσδήποτε microε το θέmicroα των ωοθηκών Καθώς microειώνεται η παραγωγή οιστρογόνου ορmicroόνης η γυναίκα χάνει την θηλυκότητά της και microετατρέπεται σε άνδρα Ο ∆ρReuben περιγράφει ακόmicroα τις γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης ως αmicroφιφυλόφιλες Οι αρνητική εικόνα της εmicromicroηνόπαυσης που περιγράφεται από τους άνδρες απέχει πολύ από την αλήθεια Η πραγmicroατική αλήθεια είναι ότι πρόκειται για microία περίοδο που δίδονται νέες ευκαιρίες και προκλήσεις και είναι όντως τα καλύτερα χρόνια της ζωής microιας γυναίκας Η microέγιστη διάρκεια ζωής της σύγχρονης γυναίκας είναι περίπου τα ογδόντα χρόνια και αυτό σηmicroαίνει ότι οι γυναίκες ζούνε για αρκετά microεγάλο χρονικό διάστηmicroα και microετά την εmicromicroηνόπαυση Επιπλέον έχουν το πλεονέκτηmicroα της σοφίας που microόνο τα χρόνια της εmicroπειρίας microπορούν να τους δώσουν Είναι σηmicroαντικό να διατηρήσουν microία εποικοδοmicroητική στάση και να αγνοήσουν τους microύθους τις παρανοήσεις και τα στερεότυπα που έχουν δηmicroιουργήσει η κοινωνία και τα microέσα microαζικής ενηmicroέρωσης
Μια γυναίκα που microπορεί να έχει διαθέσει το ένα τρίτο της ζωής της στην ανατροφή της οικογένειάς της έχει ακόmicroα χρόνο για να ξαναπάει στο Πανεπιστήmicroιο να ξεκινήσει microια καινούργια καριέρα να ταξιδέψει να γράψει να εκπαιδευτεί σε νέες δεξιότητες να
διασκεδάσει και να φροντίσει το σώmicroα της Το τέλος της περιόδου της τεκνοποιίας δε σηmicroαίνει την υιοθέτηση νέων περιορισmicroών και φυσική κατάπτωση Οι επιλογές των γυναικών microάλλον αυξάνονται Πρέπει να
θυmicroηθούν Το να είναι σωστά πληροφορηmicroένες και προετοιmicroασmicroένες για την εmicromicroηνόπαυση θα
τις βοηθήσει να αντιmicroετωπίσουν microε σωστό τρόπο τα συmicroπτώmicroατα Απαιτείται η συmicroπαράσταση και η κατανόηση του συντρόφου τους και της οικογένειάς
τους στο βαθmicroό που την είχαν σrsquo οποιαδήποτε άλλη φάση της ζωής τους Η ταχύτητα της γήρανσης δεν επιταχύνεται ξαφνικά λόγω της εmicromicroηνόπαυσης Αν αντιmicroετωπίζουν συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης microη διστάσουν να τα συζητήσουν Η εmicromicroηνόπαυση δεν αποτελεί κατάσταση ταmicroπού Όσο πιο ανοιχτές είναι πάνω σrsquo αυτό το θέmicroα τόσο περισσότερο θα βοηθήσουν στην κατάρριψη αυτών των ταmicroπού Έχουν δικαίωmicroα να αναλάβουν τον έλεγχο της ζωής τους στο στάδιο αυτό όπως ακριβώς και σε κάποια άλλη περίπτωση Εάν δεν επιθυmicroούν την εξάρτησή τους από γιατρούς και φάρmicroακα δεν έχουν καmicroία υποχρέωση Υπάρχουν πολλές τεχνικές χαλάρωσης και αυτοσυγκέντρωσης όπως επίσης και πρόσθετοι microηχανισmicroοί όπως και δίαιτες που microπορούν να τους βοηθήσουν Μπορούν να ακολουθήσουν κάποιες συmicroβουλές που θα οδηγήσουν στη διατήρηση και
ακόmicroα στην ποιοτική βελτίωση της σεξουαλικής τους ζωής παρόλη την ύπαρξη microειωmicroένων ποσοτήτων οιστρογόνων ∆εν υπάρχει κανένας λόγος η εmicromicroηνόπαυση να αποτελέσει την αφορmicroή για περιορισmicroό της σεξουαλικότητάς τους
Ο καλύτερος χρόνος είναι ο παρόν για την υιοθέτηση ενός καινούργιου χόmicroπι ή σχεδίου Μπορούν ακόmicroα να ακολουθήσουν και microια δεύτερη καριέρα
Θα microπορούσαν αν ήθελαν να προχωρήσουν σε ένα οικονοmicroικού χαρακτήρα σχέδιο για συνταξιοδότηση προκειmicroένου να εκmicroεταλλευτούν τα πιο παραγωγικά τους χρόνια
Η θηλυκότητα δεν είναι υποχρεωτικά συνώνυmicroη microε την τεκνοποιία Η εmicromicroηνόπαυση είναι αρχή του τέλους Είναι η αρχή του υπόλοιπου της ζωής τους
ΤΟ ΧΡΟΝΟ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ Για να γίνουν αντιληπτές οι αλλαγές που συmicroβαίνουν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητή η ορολογία την οποία χρησιmicroοποιούν οι γιατροί και οι ειδικοί Τις περισσότερες φορές χρησιmicroοποιούmicroε τη λέξη laquoεmicromicroηνόπαυσηraquo λανθασmicroένα Στην κυριολεξία εmicromicroηνόπαυση σηmicroαίνει τη λήξη της έmicromicroηνης ρύσης και υποθετικά microπορεί να συmicroβεί οποιαδήποτε στιγmicroή Ο όρος laquoκλιmicroακτήριοςraquo περιγράφει microε microεγαλύτερη ακρίβεια τις επιγενόmicroενες αλλαγές και τα συmicroπτώmicroατα και αναφέρεται σε microία φάση ή microια microεταβατική περίοδο που microπορεί να διαρκέσει 15-20 έτη Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης αντιmicroετωπίζεται ένας περιορισmicroός της λειτουργίας των ωοθηκών και της παραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης και το σώmicroα προσαρmicroόζεται σrsquo αυτές τις αλλαγές Η λέξη κλιmicroακτήριος είναι ελληνική και σηmicroαίνει τα σκαλιά microιας σκάλας Οι γυναίκες microπορεί να βοηθηθούν εάν θεωρήσουν την εmicromicroηνόπαυση ως το αντίθετο της εmicromicroηναρχής κατάσταση δηλαδή που αφορά στην έναρξη της έmicromicroηνης ρύσης Η κλιmicroακτήριος microπορεί να συγκριθεί microε τα χρόνια της εφηβείας ή της ήβης όπου οι ωοθήκες ξεκινούν τη λειτουργία τους και αναπτύσσονται πλήρως
Τα πιο κάτω στοιχεία κάνουν σαφή τη διαφορά microεταξύ εmicromicroηνόπαυσης και κλιmicroακτηρίου
Εmicromicroηνόπαυση Κλιmicroακτήριος
Συγκρίνεται microε την εmicromicroηναρχή Συγκρίνεται microε την ήβη Ένα αυτοτελές βιολογικό συmicroβάν Μια σειρά από ορmicroονικού ∆ιακοπή της περιόδου χαρακτήρα αλλαγές Εmicroφανίζεται οπωσδήποτε συνήθως Μεταβατική φάση όπου
microεταξύ της ηλικίας των 48 και 52 ετών διαπιστώνεται υπολειτουργία των ωοθηκών και της παραγωγής ορmicroονών
Συνήθως εκτείνεται microεταξύ της ηλικίας των 40-60 ετών
Η ΚΛΙΜΑΚΤΗΡΙΟΣ Το χρονικό διάστηmicroα της κλιmicroακτηρίου δεν είναι σε όλες τις γυναίκες το ίδιο Συνήθως η κλιmicroακτήριος αρχίζει 5-6 χρόνια πριν την εmicromicroηνόπαυση και τελειώνει 5-6 χρόνια microετά ∆ιακρίνεται σε τρία στάδια στην προ στη λίγο πριν την έναρξη και στη microετά την εmicromicroηνόπαυση περίοδο Η εmicromicroηνόπαυση είναι η κατάσταση εκείνη που σηmicroατοδοτεί τη λήξη της προκαταρτικής περιόδου και την έναρξη της microεταγενέστερης Η προκαταρκτική της εmicromicroηνόπαυσης περίοδος (προεmicromicroηνόρρυσιακό σύνδροmicroο ή ΠΕΣ) Αναφέρεται στα χρόνια εκείνα κατά τη διάρκεια των οποίων η περίοδό είναι φυσιολογική Με άλλα λόγια στο microεγαλύτερο χρονικό διάστηmicroα της ζωής της γυναίκας κατά το οποίο έχει την δυνατότητα τεκνοποιίας Παρrsquo όλα αυτά όταν αναφερόmicroαστε στην προκαταρτική αυτή περίοδο ορισmicroένες φορές εννοούmicroε τα αρχικά χρόνια της κλιmicroακτηρίου microετά την ηλικία των 40 ετών όπου εmicroφανίζονται ασυνέπειες και δυσκολίες στο microηνιαίο κύκλο Το ΠΕΣ περιλαmicroβάνει ένα σύνολο δυσάρεστων οργανικών και ψυχολογικών συmicroπτωmicroάτων τα οποία εmicroφανίζονται περίπου microία microε δύο εβδοmicroάδες πριν από την εmicromicroηνορρυσία και σχετίζονται άmicroεσα microε τις ορmicroονικές microεταβολές που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου του γυναικείου κύκλου Στα συmicroπτώmicroατα αυτά περιλαmicroβάνονται οι microεταβολές της διάθεσης της όρεξης και διάφορες οργανικές ανωmicroαλίες Ο γυναικείος κύκλος χωρίζεται σε δύο φάσεις που σχετίζονται microε την ωορρηξία η οποία συmicroβαίνει περίπου στο microέσο του εmicromicroηνορρυσιακού κύκλου Τα συmicroπτώmicroατα του ΠΕΣ παρατηρούνται πάντα στο δεύτερο ήmicroισυ του κύκλου (ωχρινοποιητική φάση) και διαρκούν microέχρι το πέρας της περιόδου Το σύνδροmicroο microπορεί να εmicroφανιστεί οποιαδήποτε στιγmicroή κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας microε κορύφωση της συχνότητάς του microεταξύ της δεύτερης και της τρίτης δεκαετίας της ζωής Αν εκδηλωθεί microία φορά τότε το πιθανότερο είναι ότι τα συmicroπτώmicroατα θα συνεχίσουν να παρατηρούνται microε διαφορετική ένταση από κύκλο σε κύκλο microέχρι την εmicromicroηνόπαυση Υπολογίζεται ότι περίπου το 60 των γυναικών πάσχει από ΠΕΣ αλλά microόνο στο 5 τα συmicroπτώmicroατα είναι τόσο σοβαρά ώστε να περιορίζουν τις καθηmicroερινές δραστηριότητες της γυναίκας
Το ΠΕΣ έχει συσχετιστεί microε πολλά συmicroπτώmicroατα (περίπου 150) σε διάφορα συστήmicroατα του οργανισmicroού αλλά πολύ σπάνια παρατηρούνται όλα στην ίδια πάσχουσα Τα συmicroπτώmicroατα microπορούν να χωριστούν στις παρακάτω κατηγορίες
Μεταβολές της διάθεσης ή αγχώδεις εκδηλώσεις κατάθλιψη ερεθιστική διάθεση θυmicroός κλάmicroα χωρίς ιδιαίτερο λόγο απάθεια συναισθηmicroατική αστάθεια microεταβολές της σεξουαλικής επιθυmicroίας άγχος και επιδείνωση των συmicroπτωmicroάτων προϋπάρχοντος ψυχιατρικού προβλήmicroατος Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις microπορεί να παρατηρηθεί τάση αποmicroόνωσης από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον
Μεταβολές της όρεξης microεγάλη επιθυmicroία για γλυκές ή αλmicroυρές τροφές συνήθως σοκολάτα καθώς και για λιπαρά τρόφιmicroα και αmicroυλώδη
∆ιαταραχές της προσοχής αδυναmicroία συγκέντρωσης σύγχυση δυσκολία προσήλωσης επιρρέπεια σε ατυχήmicroατα διαταραχές microνήmicroης microείωση των εργασιακών επιδόσεων
Οργανικές microεταβολές ευαισθησία στους microαστούς αίσθηmicroα ldquoπρηξίmicroατοςrdquo του σώmicroατος microετεωρισmicroός κοιλιάς οίδηmicroα των χεριών και των ποδιών ηmicroικρανίες οσφυαλγία εmicroφάνιση ακmicroής microεταβολές του επιπέδου ενεργητικότητας - εύκολη κόπωση αϋπνίες ναυτία Σηmicroειώνεται ότι microία microε δύο ηmicroέρες πριν από την περίοδο ο εκνευρισmicroός και η ευερεθιστότητα που microπορεί να προκαλέσουν στη γυναίκα επιθετική συmicroπεριφορά κορυφώνονται ενώ microε την έλευση της περιόδου τα ψυχολογικά συmicroπτώmicroατα παρουσιάζουν ύφεση Αντιθέτως τα σωmicroατικά συmicroπτώmicroατα συνήθως συνεχίζουν για τις πρώτες δύο microε τρεις ηmicroέρες της εmicromicroηνορρυσίας Το ΠΕΣ δεν θα πρέπει να συγχέεται microε τη δυσmicroηνόρροια η οποία αναφέρεται σε έντονο πόνο κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνορρυσίας και όχι πριν από αυτήν και χαρακτηρίζεται από έντονες συσπάσεις της microήτρας Η λίγο πριν την έναρξη περίοδος (περιεmicromicroηνόπαυση) Είναι το στάδιο εκείνο που έχει αρκετή χρονική διάρκεια και εκτείνεται και προ και microετά την τελευταία περίοδο Αυτό σηmicroαίνει ότι το στάδιο αυτό εν microέρει υπόκειται στον οικείο χαρακτηρισmicroό ύστερα από αναδροmicroική διάγνωση δεδοmicroένου ότι microόνον όταν διακοπεί η περίοδός της γυναίκας και κάνει microίαν αναδροmicroή δύο χρόνια προς τα πίσω θα έχει το χρονικό σηmicroείο έναρξης της συγκεκριmicroένης αυτής περιόδου Αmicroυδρά συmicroπτώmicroατα τα οποία microπορεί να microην έχει συσχετίσει στο microυαλό της microπορεί να έχουν ουσιαστικό χαρακτήρα όταν θεωρηθεί ότι εντάσσονται στην περίοδο αυτή Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα διαπιστώσει τις σηmicroαντικότερες αλλαγές στο σώmicroα της και ενδεχοmicroένως να ξεκινήσουν οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις ndash σύmicroπτωmicroα καθαρά εmicromicroηνοπαυσιακό Έτσι τα προεmicromicroηνορρυσιακά συmicroπτώmicroατα microπορεί να επιδεινωθούν προσωρινά κατά την περίοδο που προηγείται της εmicromicroηνόπαυσης Όmicroως όταν η γυναίκα microπει πια στην εmicromicroηνόπαυση τα συmicroπτώmicroατα του ΠΕΣ εξαφανίζονται Περίοδος εmicromicroηνόπαυσης Είναι σαφέστατη και αφορά την τελευταία microηνιαία περίοδο Και εδώ ο χρονικός προσδιορισmicroός γίνεται αναδροmicroικά λογιζόmicroενος από τη στιγmicroή της διακοπής της περιόδου για διάστηmicroα 12 microηνών Με άλλα λόγια είναι αδύνατο για microια γυναίκα να γνωρίζει επακριβώς τη χρονική στιγmicroή που θα αντιmicroετωπίσει την εmicromicroηνόπαυση Η microετά την εmicromicroηνόπαυση περίοδος (microετεmicromicroηνοπαυσιακό σύνδροmicroο) Αυτή συmicroπίπτει χρονικά microε τη λήξη της λίγο πριν την έναρξη της εmicromicroηνόπαυση περιόδου και εκτείνεται στα χρόνια που ακολουθούν από την τελευταία περίοδο ως το τέλος της ζωής της γυναίκας ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΗΝΙΑΙΑ ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ
Πολλές γυναίκες προβλέπουν ότι θα έχουν την τελευταία τους microηνιαία περίοδο γύρω στην ηλικία των 50 ετών παρόλο που η microέση ηλικία για την εmicromicroηνόπαυση είναι συνήθως το 51ο έτος Η ηλικία αυτή έχει σχεδόν διατηρηθεί σταθερή κατά τη διάρκεια των αιώνων παρότι η microέση ηλικία έναρξης της περιόδου έχει κατέβει Σχεδόν οι microισές γυναίκες θα σταmicroατήσουν να έχουν περίοδο πριν γίνουν 51 ετών ενώ οι άλλες microισές microετά Οι έρευνες που έγιναν πάνω σε γυναίκες στις ΗΠΑ έχουν καταδείξει ότι το 90 των γυναικών αντιmicroετωπίζουν το φυσικό φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης ως την ηλικία των 54 ετών ενώ το 100 των γυναικών αυτών ως την ηλικία των 58 ετών ∆εν θα πρέπει να θορυβηθούν αν σταmicroατήσει η περίοδος τους πριν τα 45 τους χρόνια Όπως έχουν καταδείξει οι στατιστικές το φαινόmicroενο αυτό συmicroβαίνει σχεδόν στο ένα τρίτο των γυναικών και οπωσδήποτε δεν είναι στοιχείο microη φυσιολογικό Από την άλλη πλευρά της κλίmicroακας πολλές γυναίκες συνεχίζουν να έχουν περίοδο ως τα πρώτα χρόνια των 50 τους και πολλές ως τα 55 Παρόλο που δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουνε ακριβώς το πότε θα επέλθει η εmicromicroηνόπαυση οι έρευνες έχουν καταδείξει ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που microπορεί να συντελέσουν στον χρονικό προσδιορισmicroό Λέγεται χωρίς να έχει αποδειχθεί επιστηmicroονικά ότι η ηλικία έναρξης της έmicromicroηνης ρύσης microπορεί να επηρεάσει την ηλικία έναρξης της εmicromicroηνόπαυσης Είναι πιθανό η ηλικία που έχει η microητέρα τους όταν αντιmicroετώπισε το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης να επηρεάζει κατά κάποιο τρόπο τη δική τους χρονική στιγmicroή της εmicromicroηνόπαυσης όmicroως και πάλι η σχέση αυτή δεν έχει επιστηmicroονικά αποδειχτεί Οι έρευνες έχουν καταδείξει ότι δύο παράγοντες που κατά κανένα τρόπο δεν επηρεάζουν το χρόνο που θα αντιmicroετωπίσουν το φαινόmicroενο αυτό είναι το αν κάνουν ή όχι χρήση αντισυλληπτικού χαπιού ή η ηλικία κατά την οποία για πρώτη φορά τεκνοποιούν Κάθε microια τους διαθέτει ένα ατοmicroικό βιολογικό ρολόι που πιθανότατα είναι προγραmicromicroατισmicroένο πριν από τη γέννηση τους να ξεκινήσει την όλη αρmicroονική διαδικασία που θα οδηγήσει στην παύση του έmicromicroηνου κύκλου Οι οργανικοί ή οι παράγοντες όπως το βάρος και το κάπνισmicroα επηρεάζουν την χρονική επέκταση της εmicromicroηνόπαυσης επεmicroβαίνοντας στο εσωτερικό τους ρολόι είτε επιταχύνοντας είτε επιβραδύνοντας τη λειτουργία του ∆ίαιτα Ορισmicroένες έρευνες έχουν καταδείξει ότι η διατροφή είναι ένας ουσιαστικός παράγοντας για τον καθορισmicroό της ηλικίας εισόδου της γυναίκας στην κλιmicroακτήριο Οι υποσιτιζόmicroενες γυναίκες ξεκινούν την εmicromicroηνόπαυση νωρίτερα από εκείνες που σιτίζονται καλά (για παράδειγmicroα στην ηλικία των 43 αντί των 47) Οι Ευρωπαίες αντιmicroετωπίζουν την κατάσταση της εmicromicroηνόπαυσης σε microεταγενέστερη ηλικία σε σχέση microε τις Αmicroερικανίδες ενώ έχουν υιοθετήσει υγιεινότερους κανόνες διατροφής Κάπνισmicroα Ως οmicroάδα οι καπνίστριες αντιmicroετωπίζουν την κατάσταση της εmicromicroηνόπαυσης σε νεότερη ηλικία σε σχέση microε τις microη καπνίστριες και υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις για το φαινόmicroενο αυτό Πρώτον το κάπνισmicroα microπορεί να microειώσει την παραγωγή οιστρογόνου ορmicroόνης από τις ωοθήκες ∆εύτερον η νικοτίνη microπορεί να ενεργοποιήσει τα ένζυmicroα microέσα στο συκώτι που microεταβολίζουν τις ορmicroόνες του φύλου τους επιταχύνοντας έτσι το ρυθmicroό αποmicroάκρυνσή τους από το σώmicroα Βάρος του σώmicroατος Οι γυναίκες που έχουν βάρος άνω των 59 κιλών αντιmicroετωπίζουν το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης σε microεταγενέστερη ηλικία σε σχέση microε τις γυναίκες που είναι πιο αδύνατες Η οιστρογόνος ορmicroόνη αποθηκεύεται στα λιποκύτταρα και στις ωοθήκες έτσι όσο περισσότερο λίπος έχει microία γυναίκα τόσες περισσότερες ποσότητες οιστρογόνων παράγει και τόσο περισσότερο διατηρείται η περίοδος
Κατάσταση υγείας Οι γυναίκες που έχουνε ινώmicroατα ή διαβήτη microπορεί να αντιmicroετωπίσουν σε microεταγενέστερη σε σχέση microε τη microέση ηλικία το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης Και πάλι αυτό συmicroβαίνει διότι έχουν υψηλότερα ποσοστά οιστρογόνου ορmicroόνης από τα φυσιολογικά ΠΡΟΩΡΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Λιγότερο από το 1 των γυναικών αντιmicroετωπίζει το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης πριν από την ηλικία των 35 ετών Εντούτοις οι γυναίκες οι οποίες αντιmicroετωπίζουν την πρόωρη εmicromicroηνόπαυση microπορεί να ξεκινήσουν πρόωρα να υποφέρουν από τα οικεία συmicroπτώmicroατα και microπορεί να χρειάζονται να τους χορηγηθεί microια πιο αυξηmicroένη από την κανονική δόση ορmicroονών στα πλαίσια της θεραπείας HRT για να ανακουφιστούν Η πρόωρη εmicromicroηνόπαυση σηmicroαίνει επίσης ότι περιορίζονται τα χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν την δυνατότητα τεκτοποιίας Οι έρευνες αυτή τη στιγmicroή κατευθύνονται προς την υιοθέτηση microεθόδων διευκόλυνσης της εγκυmicroοσύνης των γυναικών που βρίσκονται σε κατάσταση πρόωρης εmicromicroηνόπαυσης Η πλέον εποικοδοmicroητική αγωγή αυτή τη στιγmicroή είναι microια συνδυασmicroένη θεραπεία φυσικού οιστρογόνου και προγεστερόνης που απλώνεται microε έmicroπλαστρο Έτσι ενεργοποιείται η φυσιολογική έmicromicroηνος ρύση και το ωάριο που χορηγείται από microία άλλη γυναίκα έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει δεκτό από την ανάδοχο
Κάπνισmicroα Αδυναmicroία Αφαίρεση ωοθηκών Ακτινοθεραπεία Αυτοάνοσος αντίδραση Παρωτίτιδα Υστερεκτοmicroή Σαλπιγγική περίδεση
Παχυσαρκία Ινώmicroατα ∆ιαβήτης
Μέση ηλικία εmicromicroηνόπαυσης
Κάτω από το 51o έτος Πέρα από το 51o έτος
Χρονικός προσδιορισmicroός της εmicromicroηνόπαυσης Παρόλο που είναι αδύνατο να προβλεφθεί το πότε θα σταmicroατήσει η έmicromicroηνος ρύση
υπάρχουν ορισmicroένοι παράγοντες που κάνουν ταχύτερη ή αργότερη την επέλευσή της Για παράδειγmicroα το κάπνισmicroα microπορεί να προκαλέσει την επέλευση ταχύτερα ενώ η
παχυσαρκία αργότερα
Χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών Αυτή είναι τουλάχιστον η πιο γνωστή αιτία της πρόωρης εmicromicroηνόπαυσης Θα πρέπει να έχουν αφαιρεθεί και οι δύο ωοθήκες προκειmicroένου να επέλθει η εmicromicroηνόπαυση δεδοmicroένου ότι έστω και microία ωοθήκη ή τmicroήmicroα αυτής είναι σε θέση να παράγει ωάρια και ορmicroόνες ως να υπήρχαν και οι δύο ωοθήκες Οι ωοθήκες πρέπει να αφαιρεθούν microόνο εφόσον υπάρχει ωοθηκικός όγκος πυελική φλεγmicroονώδη ασθένεια ή
καρκίνο Συχνά γίνεται αφαίρεση χωρίς λόγο κατά τη διάρκεια υστερεκτοmicroής Προτού συmicroφωνήσει η υποψήφια στην πραγmicroατοποίηση αφαίρεσης των ωοθηκών πρέπει να βεβαιωθεί ότι ο γιατρός της δίνει ικανοποιητική εξήγηση για την πραγmicroατοποίηση της επέmicroβασης αυτής Συνήθως οι γιατροί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να αφαιρούνται οι ωοθήκες για να προληφθεί microεταγενέστερος καρκίνος των ωοθηκών για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ωοθηκικής ανεπάρκειας ένεκα της έλλειψης της microήτρας (πολύ σπάνια περίπτωση microη αποδεδειγmicroένη) ή για να αποφευχθεί microελλοντική χειρουργική επέmicroβαση κύστης στις ωοθήκες Ο αντίλογος σε όλα τα προηγούmicroενα είναι ότι κανένα από αυτά τα προβλήmicroατα δεν υφίστανται κατά την περίοδο της πραγmicroατοποίησης της επέmicroβασης και microπορεί ποτέ να microην εmicroφανιστούν Για το λόγο αυτόν η χειρουργική επέmicroβαση microπορεί να είναι εντελώς άσκοπη Ακτινοβολίες Η εmicromicroηνόπαυση microπορεί να συντελεστεί νωρίτερα αν οι ωοθήκες δεχτούν σηmicroαντική δόση ακτινοβολίας όπως πχ κατά τη διάρκεια θεραπείας του υπογαστρίου και της πυέλου Αυτός είναι ο λόγος που οι ωοθήκες θα πρέπει να προστατεύονται microε ποδιά από microολύβι όταν γίνονται οι ακτινοβολίες Υστερεκτοmicroή και σαλπιγγική περίδεση Ύστερα από microια υστερεκτοmicroή όπου οι ωοθήκες παραmicroένουν συνήθως οι γυναίκες αντιmicroετωπίζουν απώλεια της λειτουργίας των ωοθηκών πέντε χρόνια νωρίτερα από ότι σε φυσιολογική περίπτωση Στα πλαίσια όmicroως της σαλπιγγικής περίδεσης microιας διαδικασίας αποστείρωσης δεν θα πρέπει να υπάρξουν οι ίδιες επιπτώσεις Αν ναι οφείλονται στην παρέmicroβαση τη σχετική microε την τροφοδότηση του αίmicroατος στις σάλπιγγες Παρωτίτιδα Πάρα πολύ σπάνια microπορεί να επέλθει βλάβη των ωοθηκών microε την προσβολή τους από τον ιό της παρωτίτιδας κάτι που οδηγεί σε πρόωρη εmicromicroηνόπαυση Η παρωτίτιδα microπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζηmicroιά στις ωοθήκες όπως ακριβώς και στους όρχεις των ανδρών Αυτοάνοσος αντίδραση Οι ασθένειες αυτοάνοσου αντίδρασης όπως ο ερυθηmicroατώδης λύκος (microια ασθένεια του συνδετικού ιστού) ή η ρευmicroατοειδής αρθρίτιδα microπορεί να είναι η αιτία για να αναπτύξει ο οργανισmicroός της γυναίκας αντισώmicroατα που λειτουργούν αρνητικά απέναντι στις ωοθήκες θεωρώντας τες ως ξένο σώmicroα και προσβάλλοντάς τες Η διαδικασία αυτή microπορεί να καταστρέψει την τροφοδοσία των ωοθηκών microε ωάρια και να περιορίσει την παραγωγή ορmicroονών ΟΨΙΜΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Εφόσον η περίοδος εξακολουθεί να υπάρχει πέρα από τα 55 χρόνια η γυναίκα θεωρείται ότι θα έχει όψιmicroη εmicromicroηνόπαυση Για τις παχύσαρκες γυναίκες αυτό θεωρείται κάτι εντελώς φυσιολογικό Εντούτοις θα πρέπει να συζητήσει microε το γιατρό της και να υποβληθεί σrsquo ένα προληπτικό τσεκ απ Μπορεί να υπάρχει κάποια άλλη αιτία για την όψιmicroη εmicromicroηνόπαυση όπως για παράδειγmicroα τα ινώmicroατα
Η γυναίκα θα πρέπει επίσης να γνωρίζει για τους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειmicroένη η υγεία της λόγω της όψιmicroης εmicromicroηνόπαυσης Επειδή παρατείνεται η
περίοδος κατά την οποία έχει τη δυνατότητα τεκνοποιίας το σώmicroα της εκτίθεται στην οιστρογόνο ορmicroόνη για microεγαλύτερο χρονικό διάστηmicroα από το φυσιολογικό και το γεγονός αυτό microπορεί ελαφρώς να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του microαστού και της microήτρας Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να πραγmicroατοποιείται ετησίως microια microαστογραφία microια
εξέταση πυέλου και microια εξέταση κολπικού επιχρίσmicroατος
ΧΡΟΝΟ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Η διακοπή της παραγωγής της οιστρογόνου ορmicroόνης έχει επιπτώσεις σε κάθε σηmicroείο του γυναικείου σώmicroατος και microπορεί να οδηγήσει σε microια ποικιλία συmicroπτωmicroάτων Τόσο η περίοδος λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση όσο και εκείνη microετά αυτήν συνδέονται microε συγκεκριmicroένα συmicroπτώmicroατα Αρχικά συmicroπτώmicroατα Εmicroφανίζονται όταν η περίοδος γίνεται ασταθής και microη τακτική γύρω στην ηλικία των 35-40 ετών Τα δύο πρώτα είναι κλασικά συmicroπτώmicroατα
Ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις Αλλαγές στη διάθεση Βραδινές εφιδρώσεις Απώλεια microνήmicroης Άγχος Απώλεια εmicroπιστοσύνης και αυτοσεβασmicroού Νεύρα Πονοκέφαλοι Απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ Ξήρανση του κόλπου Φαγούρες Φαγούρα στα γεννητικά όργανα Αϋπνία Πόνοι κατά την σεξουαλική πράξη
Ενδιάmicroεσα συmicroπτώmicroατα Τα συmicroπτώmicroατα αυτά κατά κύριο λόγο επηρεάζουν την κύστη και τα γεννητικά όργανα και microπορεί να εmicroφανιστούν microόλις διακοπεί η περίοδος συνοδεύοντας τη λίγο πριν την εmicromicroηνόπαυση περίοδο Στις περισσότερες γυναίκες η περίοδος εmicroφάνισης ενδιάmicroεσων συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης αφορά ένα χρονικό διάστηmicroα 3-6 ετών microε επίκεντρο την ηλικία των 49-50 ετών
Ξήρανση του κόλπου Απώλεια ελέγχου της κύστης Πόνοι κατά τη συνουσία Γενικευmicroένοι πόνοι microυών Συmicroπτώmicroατα κολπικής απίσχνανσης Εξασθένιση του δέρmicroατος και
όπως φαγούρα στα γεννητικά όργανα των microαλλιών Έντονη και συχνή ανάγκη διούρησης ( Ο συνδυασmicroός των πέντε πρώτων συmicroπτωmicroάτων
ενδεχοmicroένως συνοδευόmicroενη microε την είναι γνωστός ως ουρογενετική γήρανση ) αίσθηση καψιmicroάτων
Μεταγενέστερα συmicroπτώmicroατα Σοβαρά ιατρικά προβλήmicroατα θα εmicroφανιστούν κατά τη διάρκεια της περιόδου microετά την εmicromicroηνόπαυση λόγω του χαmicroηλού ποσοστού της οιστρογόνου ορmicroόνης Οι γυναίκες που είναι πάνω από 60 ετών είναι οι πιο ευάλωτες
Υψηλή πίεση του αίmicroατος και Γενικευmicroένοι πόνοι πόνοι στα οπίσθια στηθάγχη που microπορεί να σηmicroαίνουν δυσκαmicroψία των αρθρώσεων και πρηξίmicroατα αρτηριακή και καρδιακή ασθένεια κάmicroψη της σπονδυλικής στήλης και θραύση και κίνδυνο εγκεφαλικής συmicroφόρησης των οστών minus όλα αυτά τα προβλήmicroατα που συνδέεται microε αρτηριοσκλήρωση συνδέονται microε την οστεοπόρωση
ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Σχεδόν πάνω από τα 34 όλων των γυναικών αντιmicroετωπίζουν ένα ή περισσότερα συmicroπτώmicroατα κατά τη διάρκεια της κλιmicroακτηρίου Εντούτοις microόνο microία στις τρεις γυναίκες θα αισθανθεί τέτοια ενόχληση ώστε να χρειαστεί ιατρική βοήθεια Οι στατιστικές αυτές microας οδηγούν στα εξής ερωτήmicroατα Τι εννοούmicroε microε τον όρο εξάντληση Πώς microετριέται η σοβαρότητα των συmicroπτωmicroάτων Ορισmicroένες γυναίκες microπορούν πολύ συνετά να υποστηρίξουν ότι δεν επιθυmicroούν να υποστούν οποιαδήποτε εξάντληση και το όποιο σύmicroπτωmicroα τις διαφοροποιεί από το φυσιολογικό τρόπο διαβίωσης είναι σοβαρό Συνετή φαίνεται η άποψη ότι δεν πρέπει να εmicroφανιστούν σοβαρά συmicroπτώmicroατα για να επισκεφθούν το γιατρό ούτε θα πρέπει να υπάρξει σοβαρή παρέmicroβαση στο φυσιολογικό τρόπο ζωής για να ακολουθήσουν κάποια αγωγή Εδώ παρατίθεται ένας πίνακας εκτίmicroησης της κατάπτωσης από την εmicromicroηνόπαυση γνωστός ως laquoΠίνακας Εmicromicroηνόπαυσης Kuppermanraquo
ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Συmicroπτώmicroατα Παράγων x Σοβαρότητα (0-3) = Αριθmicroός Ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις 4 x = ή βραδινές εφιδρώσεις Καψίmicroατα ή φαγούρα 2 x = στα γεννητικά όργανα Αϋπνία 2 x = Νευρικότητα 2 x = Κατάπτωση 1 x = Ζαλάδες 1 x = Κόπωση 1 x = Πόνοι 1 x = Πονοκέφαλοι 1 x = Ταχυπαλmicroίες 1 x = Μυρmicroηκιάσεις 1 x = (Φαγούρα και τσουξίmicroατα) του δέρmicroατος ΣΥΝΟΛΟ
Στη στήλη microε τον τίτλο laquoσοβαρότηταraquo καταχωρείται ο αριθmicroός ο οποίος αντιστοιχεί πληρέστερα στη σοβαρότητα των οικείων συmicroπτωmicroάτων ήτοι 0 για κανένα σύmicroπτωmicroα και 3 για τα σοβαρά συmicroπτώmicroατα Στη συνέχεια γίνεται πολλαπλασιασmicroός του αριθmicroού που
αντιστοιχεί στη σοβαρότητα του συmicroπτώmicroατος microε τον αριθmicroό που περιλαmicroβάνεται στη στήλη laquoπαράγωνraquo Τέλος γίνεται πρόσθεση των αριθmicroητικών στοιχείων για κάθε σύmicroπτωmicroα Αν το άθροισmicroα είναι microεγαλύτερο του 35 η γυναίκα αντιmicroετωπίζει σοβαρά συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης Αν είναι λιγότερο από 20 τα συmicroπτώmicroατα είναι ήπια Ακόmicroη και στην τελευταία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποφύγει να ρωτήσει το γιατρό της για να της χορηγήσει κάποια αγωγή ή για να βρει η ίδια λύσεις ΓΙΑΤΙ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ Είναι σαφές ότι η αλλαγή της ψυχολογίας που αφορά στις ωοθήκες είναι microόνον ένας από τους παράγοντες που προσδιορίζουν τη σοβαρότητα των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης Άλλοι παράγοντες είναι ο αρχικός γενετικός προγραmicromicroατισmicroός η ανατροπή η στάση της γυναίκας απέναντι στο σώmicroα της και στον ίδιο της τον εαυτό ο τρόπος ζωής η εκπαίδευση και η διατροφή Παρόλο που δεν είναι γνωστό ακριβώς κατά πόσο οι παράγοντες αυτοί επιδρούν στην κατάπτωση λόγω της εmicromicroηνόπαυσης δεν microπορούν να γίνουν γενικεύσεις Στο ∆ιάγραmicromicroα Α περιγράφονται τα χαρακτηριστικά που έχουν σχέση microε την όχι και τόσο σοβαρή κατάπτωση λόγω της εmicromicroηνόπαυσης Στο ∆ιάγραmicromicroα Β περιγράφονται τα χαρακτηριστικά που έχουν σχέση microε την υψηλού βαθmicroού κατάπτωση λόγω της εmicromicroηνόπαυσης ∆ιάγραmicromicroα Α ∆ιάγραmicromicroα Β
Άγαmicroος Παντρεmicroένη Τεκνοποιία microετά τα 40 ή ποτέ Μητέρα Έναρξη έmicromicroηνου κύκλου σε Υπέστη πρόωρη εmicromicroηνόπαυση (φυσιολογικά
σχετικά microεγάλη ηλικία ή ύστερα από χειρουργική επέmicroβαση) Υψηλή εισοδηmicroατικής τάξης και Υποφέρουσα από δυσmicroηνόρροια σχετικά υψηλού επιπέδου microόρφωσης (οδυνηρή περίοδος)
Βαρύτερη από το microέσο όρο Υποφέρουσα από ΠΕΣ Πιο αδύνατη από το microέσο όρο Εντούτοις δεν υπάρχουν σταθεροί κανόνες και πέρα από αυτά τα χαρακτηριστικά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που microπορεί να επιδράσουν στην ικανότητα της γυναίκας να προσαρmicroοστεί στις αλλαγές που προκαλεί η κλιmicroακτήριος Ορισmicroένες έρευνες προσπάθησαν να προσδιορίσουν την προσωπικότητα εκείνη της γυναίκας που έχει σχέση microε microια δύσκολη κλιmicroακτήριο όmicroως είναι προτιmicroότερο να microελετούνται τα γεγονότα που συνέβησαν στη ζωή κάθε γυναίκας χωριστά ως και τα εmicroπόδια που αντιmicroετώπισε Γενικά οι γυναίκες microε συναισθηmicroατικά προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσουν δυσκολίες όπως και οι γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά όταν ήταν παιδιά οι γυναίκες microε χρόνια σεξουαλικής microορφής προβλήmicroατα οι γυναίκες που laquoζουν για τη σεξουαλική τους εmicroφάνισηraquo οι χωρίς παιδιά γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν την απώλεια της δυνατότητας τεκνοποιίας οι ευάλωτες σε κατάπτωση γυναίκες καθώς και εκείνες που αφιέρωσαν microεγάλο microέρος της ζωής τους στα παιδιά τους και αισθάνονται ότι έφυγαν τα σηmicroαντικά χρόνια της ζωής τους ΤΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΤΗΣ Α∆ΕΙΑΣ ΦΩΛΙΑΣ Η παρατήρηση ότι οι γυναίκες αντιδρούν άσχηmicroα κατά τη διάρκεια της κλιmicroακτηρίου έχουν microικρή εκτίmicroηση για τον εαυτό τους δεν είναι κάτι το καινούριο Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι γυναίκες οι οποίες έχουν περιορίσει το ρόλο τους σε εκείνον της εγκυmicroοσύνης και της microητρότητας Γιrsquo αυτές η εmicromicroηνόπαυση microπορεί νrsquo αποτελέσει απώλεια microέρους της προσωπικότητάς τους ενώ σε ορισmicroένες περιπτώσεις οι ίδιες microπορεί να θεωρήσουν τον
εαυτό τους άχρηστο Αν η microητρότητα αποτελεί για την γυναίκα τον ακρογωνιαίο λίθο στη ζωή τους εύκολα γίνεται αντιληπτό το πόσο microπορεί η κλιmicroακτήριος να προκαλέσει την αίσθηση της απώλειας Το ίδιο ισχύει και για τις γυναίκες που ποτέ δεν είχαν παιδιά και πάντα τα επιθυmicroούσαν Πολλές γυναίκες κάθε microια σε διαφορετικό βαθmicroό καταπιέζουν τις επιθυmicroίες τους τα ταλέντα τους και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και αφιερώνουν όλες τους τις δυνάmicroεις στην ανατροφή των παιδιών τους των συζύγων και της οικογένειάς τους microε αποτέλεσmicroα να microπορούν να εκφράζονται από τις δραστηριότητες και τα επιτεύγmicroατα των άλλων Όταν τα παιδιά τους εγκαταλείπουν το σπίτι microπορεί να υποστούν ψυχολογικό τραυmicroατισmicroό όmicroοιο microε το πένθος Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να βρουν έναν καινούριο σκοπό στη ζωή τους και η κλιmicroακτήριος microπορεί νrsquo αποτελέσει την ευκαιρία για το καινούριο ξεκίνηmicroα Επειδή η δυτική κουλτούρα υmicroνεί τη νεότητα πολλές γυναίκες φοβούνται τα γηρατειά και το στοιχείο αυτό επηρεάζει τον τρόπο αντιmicroετώπισης της κλιmicroακτηρίου Όλοι θα πρέπει να αντιmicroετωπίσουmicroε τα γηρατειά σε κάποια φάση της ζωής microας και microπορεί να αναγκαστούmicroε να το κάνουmicroε κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης ∆υσκολίες microπορεί να προκύψουν όταν προσπαθούmicroε να συνεχίσουmicroε να ζούmicroε microε τον τρόπο που ζούσαmicroε όταν ήmicroασταν 30 ετών Οι γυναίκες που δέχονται την κλιmicroακτήριο ως ένα φυσιολογικό φαινόmicroενο έχουν περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν οmicroαλά την περίοδο αυτή Αν έχουν ενδιαφέροντα πέρα από το σπίτι τους ένα επάγγελmicroα που τους ευχαριστεί
πνευmicroατικού και δηmicroιουργικού χαρακτήρα διεξόδους σχεδόν σίγουρα θα αντιmicroετωπίσουν την κατάσταση ευκολότερα Τουλάχιστον θα αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στο να σκέπτονται τα συmicroπτώmicroατά τους Η γνώση του ψυχολογικού χαρακτήρα
στοιχείων της κλιmicroακτηρίου ως και των λειτουργιών του σώmicroατός τους θα τις βοηθήσουν να διατηρήσουν τον αυτοσεβασmicroό τους
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΜΜΗΝΩΝ Το σώmicroα αντιπαθεί τις αλλαγές Με το πέρασmicroα του χρόνου microπορεί να προσαρmicroοσθεί σε όλες τι καταστάσεις όmicroως οι ξαφνικές αλλαγές πάντοτε σχεδόν προκαλούν σωmicroατική κατάπτωση Για το λόγο αυτό η αναλογία κατά την οποία microειώνεται η οιστρογόνος ορmicroόνη από τον οργανισmicroό είναι microία άλλη microεταβολή που microπορεί να επηρεάσει τον αριθmicroό και τη σοβαρότητα των συmicroπτωmicroάτων της κλιmicroακτηρίου που αντιmicroετωπίζουν οι γυναίκες Ουδείς microπορεί να microας πληροφορήσει πόσο γρήγορα ή αργά εξασθενούν τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης όmicroως οι περισσότερες γυναίκες εντάσσονται σε microία από τις τρεις περιπτώσεις Απότοmicroη λήξη Η περίοδος σταmicroατά χωρίς καmicroία προειδοποίηση Είναι ένα ασύνηθες φαινόmicroενο διότι πολύ σπάνια οι ωοθήκες σταmicroατούν ξαφνικά να λειτουργούν Συνήθως microειώνεται σταδιακά η λειτουργία τους Αν υπάρξει απότοmicroη πτώση της παραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης η πιθανότητα των γυναικών να αντιmicroετωπίσουν δυσάρεστα συmicroπτώmicroατα είναι ακόmicroα microεγαλύτερη (παρόλο που τούτο δεν αποτελεί κανόνα minus ήδη ορισmicroένες γυναίκες οι οποίες εντάσσονται στην κατηγορία αυτή έχουν αναφέρει ότι αντιmicroετώπισαν σχετικά λίγα συmicroπτώmicroατα) Προοδευτική λήξη Είναι η συχνότερη περίπτωση και σηmicroαίνει την προοδευτική microείωση τόσο του όγκου όσο και της διάρκειας της έmicromicroηνου ρύσης Η περίοδος διαρκεί λιγότερο είναι λιγότερο τακτική και ορισmicroένες φορές δεν εmicroφανίζεται ως ότου τελικά σταmicroατήσει Μπορεί ακόmicroα και να microην γίνει αντιληφθεί η ανωmicroαλία που έχει επέλθει στον κύκλο της περιόδου ως ότου εmicroφανιστεί κάποιο ανησυχητικό στοιχείο Τα συmicroπτώmicroατα σrsquo αυτήν την περίπτωση microπορεί να είναι ανάξια λόγου ή εύκολα αντιmicroετωπίσιmicroα δεδοmicroένου ότι οι ωοθήκες
συνεχίζουν να τροφοδοτούν τον οργανισmicroό microε microικρές ποσότητες οιστρογόνου ορmicroόνης το σώmicroα έχει αρκετό χρόνο να προσαρmicroοσθεί Ακανόνιστη λήξη Σχετικά σύνηθες είναι το φαινόmicroενο της ακανόνιστης λήξης στα πλαίσια του οποίου η περίοδος εmicroφανίζεται σποραδικά Μπορεί το όλο φαινόmicroενο να εmicroφανίζεται σε δυσχερέστερη ή σε ηπιότερη microορφή ή να εναλλάσσονται οι microορφές Μπορεί να αυξάνονται ή να περιορίζονται οι ηmicroέρες microεταξύ των περιόδων Ορισmicroένες γυναίκες microπορεί για microεγάλο διάστηmicroα να microην έχουν περίοδο και ξαφνικά αυτή να ξαναρχίσει Μπορεί κατά το χρονικό αυτό διάστηmicroα να γεννηθούν παιδιά από γυναίκες που λανθασmicroένα θεώρησαν ότι έχουν πλέον αντιmicroετωπίσει το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης Για το λόγο αυτό πρέπει να συνεχίσουν τον έλεγχο γεννήσεων για δύο χρόνια από τότε που είχαν την τελευταία περίοδο ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ∆ΙΑΠΙΣΤΩΝΟΥΝ ΑΝ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΤΑ∆ΙΟ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ Η απλή microέτρηση της οιστρογόνου ορmicroόνης στο αίmicroα δεν είναι αποτελεσmicroατικός τρόπος για τη διάγνωση της κατάστασης διότι τα επίπεδα της ορmicroόνης αυτής εναλλάσσονται διαρκώς Παρrsquo όλα αυτά τα επίπεδα της θυλακιοτρόπου ορmicroόνης (FSH) που εκκρίνονται από το βλεννογόνο αδένα microας δίνουν microια πιο ακριβή εικόνα αφού έχουν την τάση να αυξάνουν δραmicroατικά γύρω στην περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης λόγω της microείωσης της οιστρογόνου ορmicroόνης και αποτελούν ακριβή εικόνα του τι συmicroβαίνει στις ωοθήκες Ένας γιατρός microπορεί να κάνει το συγκεκριmicroένο τεστ Με το κολπικό επίχρισmicroα διαπιστώνεται η κατάσταση των κυττάρων του κόλπου Τα κύτταρα αυτά microπορούν να microελετηθούν microε microικροσκοπική εξέταση για να διαπιστωθεί κατά πόσο η γυναίκα βρίσκεται κοντά ή έχει περάσει το στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης Όταν η παραγωγή της οιστρογόνου ορmicroόνης είναι φυσιολογική τα κολπικά κύτταρα είναι συmicroπαγή πολυάριθmicroα και υγιή ενώ όταν περιορίζεται τα κύτταρα microετατρέπονται σε αδύνατα έχουν σποραδική διάταξη και δείχνουν εντελώς διαφορετικά κάτω από το microικροσκόπιο Τόσο το επίχρισmicroα του τραχήλου όσο και το κυρίως κολπικό επίχρισmicroα εξετάζεται microε τον ίδιο τρόπο παρόλο που το πρώτο αποτελεί microία πλέον συνήθη διαδικασία laquoΟΡΓΑΝΩΣΗraquo ΤΗΣ ΠΕΡΙΟ∆ΟΥ Πολύ χρήσιmicroη microπορεί να αποδειχθεί η κράτηση στοιχείων για τις περιόδους καθώς η γυναίκα πλησιάζει στην εmicromicroηνόπαυση Με τον τρόπο αυτό microπορεί να παρακολουθεί τις ανωmicroαλίες από κοντά και να γίνονται ευκολότερα αντιληπτά τα προειδοποιητικά σηmicroεία όταν υπάρχουν ενδείξεις για πιθανά προβλήmicroατα Ένα παράδειγmicroα οργάνωσης είναι η χρησιmicroοποίηση ηmicroερολογίου στο οποίο σηmicroειώνεται η πρώτη και η τελευταία ηmicroέρα των εmicromicroήνων δίνοντας τα χαρακτηριστικά γράmicromicroατα laquoεraquo laquomicroraquo ή laquoβraquo για τον προσδιορισmicroό τους ως laquoελαφράraquo laquomicroέσηraquo ή laquoβαριάraquo κατάσταση για καθεmicroιά από τις microέρες Ακόmicroη κρατούνται σηmicroειώσεις για κάθε δείγmicroα αίmicroατος ή αιmicroορραγία που συmicroβαίνει οποιαδήποτε άλλη microέρα του microήνα και ειδικότερα ύστερα από τη σεξουαλική πράξη Επίσης σηmicroειώνονται οι όποιες αλλαγές στη διάθεση ∆ιατηρώντας έτσι ένα τόσο λεπτοmicroερές ηmicroερολόγιο για τα έmicromicroηνα η γυναίκα βοηθείται να παρατηρήσει καλύτερα το σώmicroα της και αποκτά microεγαλύτερη εmicroπιστοσύνη σε ότι αφορά το πώς αυτό λειτουργεί Έτσι αποκτά ένα αίσθηmicroα ελέγχου και της δίνεται η δυνατότητα να microπορεί έγκαιρα να προειδοποιείται για τα όποια πιθανά προβλήmicroατα προκειmicroένου να συmicroβουλευτεί το γιατρό ή το γυναικολόγο της Εφόσον επισηmicroάνει οποιαδήποτε από τις πιο
κάτω καταστάσεις των εmicromicroήνων είναι σηmicroαντικό να το κουβεντιάσει microε το γιατρό της έστω και αν πρόκειται για περιοδικά αλλά σίγουρα φυσιολογικά σηmicroάδια της εmicromicroηνόπαυσης
Πολύ βαριά συmicroπτώmicroατα περιόδου microε θρόmicroβους αίmicroατος Μεγάλη διάρκεια περιόδου Εmicroφάνιση συχνότερη από κάθε 21 ηmicroέρες (το χρονικό διάστηmicroα αντιστοιχεί σrsquo εκείνο
microεταξύ των πρώτων ηmicroερών δύο διαδοχικών περιόδων) Η όποιας microορφής αιmicroορραγία microεταξύ των περιόδων Έντονοι σπασmicroοί που δεν αντιmicroετωπίστηκαν ποτέ ξανά Αιmicroορραγία που εmicroφανίζεται ύστερα από 12 microήνες απουσίας περιόδου Αιmicroορραγία ύστερα από σεξουαλική επαφή Αιmicroορραγία ή πόνος αναιτιολόγητοι
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΟΙΚΟ∆ΟΜΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Το πρώτο βήmicroα για την απόκτηση microιας εποικοδοmicroητικής συmicroπεριφοράς απέναντι στην εmicromicroηνόπαυση είναι ο γυρισmicroός του χρόνου προς τα πίσω και η διαπίστωση του τι έχει καταφερθεί έως τώρα Μια τέτοια ενέργεια θα τονώσει το ηθικό και θα δώσει τα κατάλληλα κίνητρα για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν το microέλλον Ανεξάρτητα από το πόσο δραστήρια ήταν microια γυναίκα και το πόσο έχει προσφέρει στην εργασία και την οικογένειά της η ενατένιση του microέλλοντος microπορεί να της προκαλέσει ανάmicroεικτα συναισθήmicroατα Έτσι microπορεί να αντιmicroετωπίσει δύο εναλλακτικές λύσεις είτε να συνεχίσει να ζει και να εργάζεται όπως έκανε και πριν είτε να αρχίσει να κάνει αλλαγές ενδεχοmicroένως microε το να microειώσει τον όγκο της εργασίας της Είναι σηmicroαντικό καθώς περνούν τα χρόνια να microαθαίνει πώς να αξιοποιεί καλύτερα τον ελεύθερο χρόνο της και να βρίσκει καινούργιες απασχολήσεις Είναι ζωτικής σηmicroασίας να σεβαστούν και να δείξουν εmicroπιστοσύνη στον εαυτό τους Χρειάζονται αυτοσεβασmicroό προτού σεβαστούν τους άλλους Οι πιο ηλικιωmicroένες γυναίκες έχουν διορατικότητα είναι έmicroπειρες και λειτουργούν εποικοδοmicroητικά στα πλαίσια των σχέσεών τους και κατά τη διάρκεια της ζωής τους Μπορούν να ωφεληθούν ακόmicroα περισσότερο microε το να συmicromicroετάσχουν σε microια οmicroάδα γυναικών παρόmicroοιας microε αυτούς ηλικίας και να ανταλλάσσουν τις εmicroπειρίες τους ΣΚΙΑΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΣΧΕ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ∆ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Όλοι διαθέτουmicroε περισσότερες δεξιότητες και δυνάmicroεις και επιτυγχάνουmicroε περισσότερα από ότι φανταζόmicroαστε αποτελεί δε microια ευχάριστη άσκηση η καταχώρηση των στοιχείων αυτών Η εν λόγω εργασία είναι το αντίδοτο στο αίσθηmicroα της ανικανότητας και της κατάπτωσης και δίνει microια γερή βάση πάνω στην οποία θα microπορούσε να προγραmicromicroατίσει κανείς τα microελλοντικά προγράmicromicroατα αυτοανάπτυξής του Μπορεί κανείς είτε να καθορίσει το δικό του πλαίσιο είτε να ακολουθήσει τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραmicromicroές Χρησιmicroοποιώντας τα πιο κάτω ερωτήmicroατα αξιολογεί κανείς τις δικές του ανάγκες
Ποιες είναι οι δεξιότητές microου
Για να απαντήσει το άτοmicroο στο ερώτηmicroα αυτό θα πρέπει να καταρτίσει ένα microακρύ κατάλογο των προσωπικών του δυνατοτήτων minus δεξιοτήτων minus ικανοτήτων Επίσης microπορεί να συmicroπεριλάβει και οργανικές δυνάmicroεις Ακόmicroα καταχωρεί τις εmicroπειρίες του προσωπικές minus επαγγελmicroατικές minus και όποιες άλλες εmicroπειρίες θεωρεί ως επιτεύγmicroατα Τι θα ήθελα να κάνω Εδώ καταχωρεί οτιδήποτε το άτοmicroο πάντοτε επιθυmicroούσε να κάνει και δεν το έχει κάνει ακόmicroα Πως microπορώ να βελτιώσω τις δεξιότητες microου H ερώτηση αυτή σκοπό έχει να κάνει το άτοmicroο να αναρωτηθεί κατά πόσον είναι δυνατόν να ακολουθήσει ένα πρόγραmicromicroα ανανέωσης των γνώσεων πάνω σε microία δεξιότητα την οποία είχε παλαιότερα διδαχθεί ή microήπως υπάρχουν δεξιότητες στις οποίες microπορεί να εκπαιδευτεί ή και να επανεκπαιδευτεί Έτσι θα εξασφαλίσει πρόσθετα προσόντα ή κάτι ιδιαίτερο για τη δική του ικανοποίηση Πως microπορώ να αξιοποιήσω τις δεξιότητες microου Προκειmicroένου το άτοmicroο να αξιολογήσει τις δεξιότητές του θα πρέπει να σκεφθεί τι ακριβώς θα ήθελε να κάνει Παράγοντες όπως ο υπάρχων χρόνος τα microεταφορικά microέσα η τοποθεσία τα οικονοmicroικά και οι οικείες ευθύνες σίγουρα στο σηmicroείο αυτό παίζουν σηmicroαντικό ρόλο ΣΧΕ∆ΙΟ ∆ΡΑΣΗΣ Το άτοmicroο ανακεφαλαιώνει ότι έχει καταρτίσει στο σχεδιάγραmicromicroα microε βάση τα προηγούmicroενα τέσσερα ερωτήmicroατα Καταγράφει κάθε ενέργεια που πρόκειται να κάνει και ορίζει χρονικά όρια στον εαυτό του Βεβαιώνεται ότι έχει θέσει πρακτικούς στόχους και πιθανά επιτεύξιmicroους microέσα σε microια λογική περίοδο για να αποφύγει την απογοήτευση Όταν ικανοποιηθεί microε τα σχέδιά του είναι σκόπιmicroο να αποκτήσει ορισmicroένες εmicroπειρίες από τους άλλους κατά συνέπεια συζητά αυτό το σχέδιο δράσης microε το σύντροφο και τους φίλους του η συmicroπαράστασή τους θα λειτουργήσει ως ενθαρρυντικός παράγοντας και θα αποτελέσει το πρώτο βήmicroα για τη δραστηριοποίηση των σχέσεών του ΑΝ∆ΡΙΚΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Αν η ζωή της γυναίκας έχει αναστατωθεί microε την εmicromicroηνόπαυση τότε και ο σύντροφός της
πιθανότατα microπορεί να υποφέρει Εφόσον γνωρίζουν και οι δύο την κατάσταση και αναλάβουν τις ευθύνες τους δεν θα αντιmicroετωπίσουν προβλήmicroατα Αν και δεν θα πρέπει να θεωρηθεί microια αντίστοιχη κατάσταση εmicromicroηνόπαυσης και για τους άνδρες ορισmicroένες φορές οι microεσήλικες άνδρες συmicroπεριφέρονται απρόβλεπτα Μπορεί να παρατήσουν τις γυναίκες τους και να στραφούν σε άλλες γυναίκες να αγοράσουν ξαφνικά ακριβά
αυτοκίνητα ή να αρχίσουν να ντύνονται και να συmicroπεριφέρονται κραυγαλέα Είναι πολύ λογικό να αναρωτηθούmicroε κατά πόσο οι άνδρες υπόκεινται σε ορmicroονικές αλλαγές που
δηmicroιουργούν αλλαγές στην οργανική και συναισθηmicroατική συmicroπεριφορά τους και στάση Ως σήmicroερα δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία τα οποία να microας οδηγούν στο συmicroπέρασmicroα ότι οι άνδρες αντιmicroετωπίζουν σοβαρές ορmicroονικές ή ψυχολογικές αλλαγές όταν γίνουν microεσήλικες Μικρής έντασης χηmicroικές και ορmicroονικές αλλαγές όντως συmicroβαίνουν όmicroως είναι σχετικά άνευ σηmicroασίας Μια έρευνα σε άνδρες ασθενείς που ισχυρίστηκαν ότι υπέφεραν από ανδρική εmicromicroηνόπαυση κατέληξε στο συmicroπέρασmicroα ότι η κατάπτωση και η κόπωση είναι φαινόmicroενα που δεν σχετίζονται microε την ηλικία Τα συmicroπτώmicroατα που αυξάνονται όσο microεγαλύτερη ηλικία αποκτούν οι άνδρες είναι ο δύσκολος ύπνος η απώλεια microνήmicroης και η εξασθένηση της σεξουαλικής δραστηριότητας Παρόλο που τα συmicroπτώmicroατα αυτά microοιάζουν microε
τα γυναικεία υπάρχει microια πολύ microεγάλη διαφορά Τα συmicroπτώmicroατα στους άνδρες δεν περιορίζονται microεταξύ των ετών 45-55 αλλά απλά και microόνο αυξάνονται όσο περνάει η ηλικία Αν υποστηριχθεί ότι οι άνδρες δεν αντιmicroετωπίζουν το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης τότε τι προκαλεί τις αλλαγές στη συmicroπεριφορά ορισmicroένων microεσήλικων ανδρών Η απάντηση στο ερώτηmicroα αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η ηλικία των 50 ετών είναι microια χρονική περίοδος που συνοδεύεται από microείωση των φυσικών και νοητικών microας ικανοτήτων Αυτό που η γυναίκα θεωρεί ως περίεργη συmicroπεριφορά microπορεί να είναι microια έκφραση της ανάγκης του συντρόφου της για αναγνώριση και ενθάρρυνση Εφόσον ο σύντροφος είναι ισορροπηmicroένος η περίοδος αυτή microπορεί να κυλήσει οmicroαλά και microάλιστα εποικοδοmicroητικά Για άλλους microπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη και συναισθηmicroατικά ασταθής Μπορεί να είναι microια πολύ δύσκολη περίοδος όταν ο σύντροφος αντιmicroετωπίζει τα προβλήmicroατα αυτά στο ίδιο διάστηmicroα που η γυναίκα βρίσκεται στο στάδιο λίγο πριν την έναρξη της εmicromicroηνόπαυσης Την περίοδο που η γυναίκα θα ήθελε να την στηρίξει και να την τονώσει ο σύντροφός της microπορεί ο ίδιος να αισθάνεται την ανάγκη να διακόψει τη σχέση microαζί της Πολλοί φοβούνται τα γηρατειά και το θάνατο όmicroως η ειρωνεία είναι ότι οι άνδρες microπορεί να αποτελούν το αδύνατο φύλο στους microεσήλικες διότι είναι πιο ευπρόσβλητοι σε καρδιακές παθήσεις Οι άνδρες microπορεί επίσης να αισθανθούν ιδιαίτερα ευάλωτοι όταν βλέπουν έναν ή περισσότερους φίλους ή συναδέλφους τους να υποφέρουν από καρδιακά νοσήmicroατα καρκίνο ή εγκεφαλική συmicroφόρηση ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ Ο δυτικός πολιτισmicroός microε την ιδιαίτερη έmicroφαση στα νιάτα τη microόδα και το σεξ οπωσδήποτε χαρακτηρίζει τη microέση ηλικία ως ξεπερασmicroένη και σεξουαλικά ουδέτερη Έτσι οι γυναίκες επηρεάζονται αρνητικά για τα γηρατειά και την κλιmicroακτήριο Σε πολλές microη δυτικές κοινωνίες εντούτοις δίνεται microικρότερη έmicroφαση στα νιάτα και τη γοητεία η δε εmicromicroηνόπαυση αποτελεί ένα στοιχείο αυξηmicroένης κοινωνικής υπόστασης Η διακοπή της εmicromicroηνορρυσίας είναι καλοδεχούmicroενη γιατί απελευθερώνει τη γυναίκα από τις φυσικές απαιτήσεις της γέννησης απογόνων Σε αυτούς τους πολιτισmicroούς αρκετά συχνά τελείται microια θρησκευτική τελετή για την εmicromicroηνόπαυση ή δίνεται ένας σαφώς καθορισmicroένος ρόλος στη γυναίκα microετά την εmicromicroηνόπαυση Για το λόγο αυτόν αντιmicroετωπίζεται microε ιδιαίτερα θετικό τρόπο Οι γυναίκες στους πολιτισmicroούς αυτούς εmicroφανίζουν συγκριτικά λιγότερα προβλήmicroατα κατά την εmicromicroηνόπαυση ενώ θεωρείται σπάνιο φαινόmicroενο η κατάπτωση Σε ορισmicroένες κοινωνίες εξάλλου αναφέρεται ότι οι γυναίκες δεν παρουσιάζουν συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης Στα πλαίσια microιας έρευνας 500 Ινδές δεν αντιmicroετώπισαν κανένα σύmicroπτωmicroα εmicromicroηνόπαυσης Μάλιστα δεν αναφέρθηκε ούτε microια γυναίκα να υποφέρει από ξαφνικές έντονες εκρήξεις ή άλλα συmicroπτώmicroατα κατάπτωσης λόγω της εmicromicroηνόπαυσης Αν τα συmicroπτώmicroατα των ερυθριάσεων είναι απόρροια πολιτισmicroικών καταβολών τότε αντιmicroετωπίζεται microια παράδοξη και συνάmicroα λυπηρή αντανάκλαση της επίδρασης του πολιτισmicroού στις γυναίκες Η πιθανότερη εξήγηση σrsquo αυτό το γεγονός είναι ότι η εξέλιξη του πολιτισmicroού βοηθά τη γυναίκα να αντιmicroετωπίσει την κατάπτωση λόγω της εmicromicroηνόπαυσης minus δεν την προκαλεί Μια πρόσφατη έρευνα σε γυναίκες στην Ιαπωνία που βρίσκονταν σε στάδιο εmicromicroηνόπαυσης καταγράφει ορισmicroένες ενδιαφέρουσες διαφορές σε σχέση microε τις αντίστοιχες γυναίκες των δυτικών κοινωνιών Μελετήθηκαν πάνω από χίλιες γυναίκες όπως επίσης και οι Ιάπωνες γιατροί τους προκειmicroένου να διερευνηθεί πως οι ίδιες οι Γιαπωνέζες όσο και ο ιατρικός κόσmicroος της Ιαπωνίας αντιmicroετωπίζουν το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης Το στοιχείο
αυτοελέγχου και η διατήρηση microιας ισορροπηmicroένης εmicroφάνισης θεωρούνται σηmicroαντικά στοιχεία υγείας στους Ιάπωνες Θεωρείται υγιεινό να καταπιέζονται τα όποια σωmicroατικά και ψυχολογικά συmicroπτώmicroατα Για το λόγο αυτό οι Γιαπωνέζες συνηθίζουν να microην παραπονιούνται όταν αντιmicroετωπίζουν τέτοιας microορφής συmicroπτώmicroατα Μια άλλη διαφορά ήταν ο τύπος των συmicroπτωmicroάτων που αναφέρθηκαν Παρόλο που microία στις δέκα γυναίκες ανέφερε ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις δύο άλλα laquoγιαπωνέζικα συmicroπτώmicroαταraquo της εmicromicroηνόπαυσης εmicroφανίστηκαν σε microεγάλη συχνότητα Είναι η δυσκαmicroψία των ώmicroων και οι πονοκέφαλοι (τουλάχιστον microία στις δύο γυναίκες microε δυσκαmicroψία των ώmicroων και microία στις τρεις microε πονοκεφάλους) Οι Κινέζες που ζουν στο Χονγκ Κονγκ συνήθως δέχονται συmicroπαράσταση και microικρότερη ιατρική βοήθεια για τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης Μια microελέτη κατέδειξε ότι λιγότερο από το ένα έκτο των γυναικών συmicroβουλεύτηκαν το γιατρό τους σχετικά microε τα προβλήmicroατα που έχουν σχέση microε την εmicromicroηνόπαυση και microόνο στο 21 παρασχέθηκε η θεραπεία HRT Οι γυναίκες στις οποίες δεν παρασχέθηκε η θεραπεία HRT δέχθηκαν ότι η εmicromicroηνόπαυση είναι ένα φυσιολογικό φαινόmicroενο Η συmicroπεριφορά αυτή των γιατρών επιδρά στις προσδοκίες των γυναικών σrsquo ότι αφορά στη θεραπεία καθώς και στο βαθmicroό στον οποίο ζητούν ιατρική συmicroπαράσταση Η επιθυmicroία ορισmicroένων γιατρών των δυτικών κοινωνιών να αντιmicroετωπίζουν ως ιδιαίτερα σηmicroαντικό γεγονός την εmicromicroηνόπαυση microπορεί να αποβεί καταστρεπτικό για το πώς θα ερmicroηνεύσει microια γυναίκα τα συmicroπτώmicroατα αυτά και θα ενισχύσει την ιδέα να κατηγορήσει τον εαυτό της Σε microιαν άλλη έρευνα για τις Κινέζες γυναίκες του Χονγκ Κονγκ ένα ποσοστό 66 minus 80 παραπονέθηκε για συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης παρόλο που οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις διαπιστώθηκαν σrsquo ένα ποσοστό της τάξης του 10 minus14 (αντίθετα πάνω από το 85 των γυναικών των δυτικών κοινωνιών υποφέρουν από σύmicroπτωmicroα αυτό) Συναισθηmicroατικού χαρακτήρα συmicroπτώmicroατα όπως νευρικότητα ευερεθιστότητα κατάπτωση και αϋπνία αναφέρθηκαν σε ποσοστά 70 Β
ρετανία Φιλιππίνες
ΠακιστάνΠ
αντζάmicroπ ΠακιστάνΣιντοϊστές
Μεξικό
Κορέα
Τζαmicroάικα
ΙνδονησίαΣούντα
νησίαΙάβα
Ινδουιστές χαmicroηλή ςας Ινδουιστές υψ
ηλής ας
υπτος
ΗγΗ
Ηmicro
Η
Τ
Τκ
κ
Σδ
∆οξασίες amp συmicroπεριφορά
εmicromicroηνόρροια είναι αναγκαία ια τη θηλυκότητα εmicromicroηνόρροια είναι βρώmicroικη
εmicromicroηνόρροια είναι σαν ια αδιαθεσία
συνουσία πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
ο πλύσιmicroο των microαλλιών πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της
ο microαγείρεmicroα πρέπει να αποφεύγεται ατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
Το microπάνιο πρέπει να αποφεύγεται ατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
Οι επισκέψεις σε φίλους πρέπει να αποφεύ-γονται κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
ωmicroατικά προβλήmicroατα πριν ή κατά τηιάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
Αλλαγές διαθέσεως πριν ή κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόρροιας
Ινδο ΙνδίακάστΙνδίακάστ Αίγ
96 95 96 58 85 61 79 57 33 84 95 42
88 69 48 82 93 33 34 53 58 40 41 7
67 20 7 19 14 37 22 26 5 3 61 7
98 97 94 94 98 91 91 90 88 86 90 54
16 18 2 58 61 21 11 14 36 16 68 5
1 79 75 1 2 27 2 3 3 3 6 0
42 8 3 7 2 18 72 20 47 44 72 10
55 49 56 2 2 39 7 16 12 7 24 0
58 58 55 65 70 61 53 51 68 50 62 57
42 44 40 34 23 42 52 38 58 39 48 71
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΩΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Η διαδικασία της αναγωγής της εmicromicroηνόπαυσης σε περίπτωση χρήζουσας ιατρικής παρακολούθησης microπορεί να αποβεί επικίνδυνη όπως διαπιστώθηκε από microια έρευνα σε γυναίκες που αντιmicroετώπισαν την κατάσταση αυτή στην περιοχή της Βορειοανατολικής Ταϊλάνδης Οι χωρικές αντιmicroετώπιζαν την εmicromicroηνόπαυση ως ένα φυσιολογικό βιολογικό φαινόmicroενο οι δε γιατροί τους το θεωρούσαν ως ασθένεια ορmicroονικής ανεπάρκειας Κατά τη διάρκεια της περιόδου λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση ορισmicroένες γυναίκες που υπέφεραν από ανωmicroαλία στην περίοδο και ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις συmicroβουλεύτηκαν τους γιατρούς τους οι οποίοι τους είπαν ότι τα συmicroπτώmicroατα τους microπορεί να laquoγιατρευτούνraquo microε τη θεραπεία HRT Έτσι η εmicromicroηνόπαυση microετατράπηκε σε microια κατάσταση χρήζουσα ιατρικής περίθαλψης αντί να θεωρηθεί φυσιολογικό βιολογικό φαινόmicroενο Αυτό που θα πρέπει να επιτευχθεί είναι microια ισορροπία microεταξύ της άποψης ότι η εmicromicroηνόπαυση είναι microια φυσιολογική κατάσταση και εκείνης που τη θεωρεί ως ορmicroονική ανεπάρκεια Χωρίς καmicroιάν αmicroφιβολία ο βαθmicroός στον οποίο η γυναίκα υποφέρει από τα διάφορα συmicroπτώmicroατα επηρεάζεται από τα αισθήmicroατα της εκτίmicroησης που έχει για τον εαυτό της την κατάσταση της υγείας της και το πόσο καλά είναι γυmicroνασmicroένο το σώmicroα της
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟ∆Ο ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΣΗ ΗΛΙΚΙΑ Είναι προτιmicroότερο το κεφάλαιο αυτό να ξεκινήσει microε αυτά που δεν θα συmicroβούν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης ή πιο σωστά αυτά που πρέπει να microην συmicroβούν κατά τη
διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης Κυκλοφορούν διάφορες φήmicroες σπάνια αλληλοσυγκρουόmicroενες διότι η εmicromicroηνόπαυση δεν είναι από τα θέmicroατα που
πολυσυζητιούνται Η πρώτη φήmicroη που κυκλοφορεί είναι ότι η εmicromicroηνόπαυση είναι ασθένεια Όπως η εγκυmicroοσύνη η οποία και αυτή εντάχθηκε σε ιατρική παρακολούθηση στα πλαίσια των δυτικών κοινωνιών η εmicromicroηνόπαυση θα πρέπει να τύχει προσεκτικής φροντίδας έτσι ώστε να αποφευχθούν τα προβλήmicroατα να διορθωθούν οι ανωmicroαλίες και να τύχουν φροντίδας οι επιπλοκές Ούτε θα πρέπει να θεωρηθεί η εmicromicroηνόπαυση ως ψυχολογική κρίση Η εmicromicroηνόπαυση είναι microια αλλαγή στη ζωή της γυναίκας αλλά δεν
είναι ο προάγγελος των γηρατειών είναι ένα κοmicromicroάτι του συνεχόmicroενου κύκλου της ζωής Οι γυναίκες που βρίσκονται στη λίγο πριν την εmicromicroηνόπαυση περίοδο δεν χάνουν τη θηλυκότητά τους ούτε σταmicroατούν να είναι ελκυστικές Καθώς η γυναίκα microεγαλώνει
αποκτά microια δροσερή όψη και θηλυκότητα στοιχεία που απορρέουν από την εmicroπιστοσύνη που έχει στον εαυτό της και τη σοφία που έχει αποκτήσει microε τα χρόνια
Είναι πασίγνωστο ότι η εmicromicroηνόπαυση σπάνια συmicroβαίνει σε έφηβες και εικοσάρες η microέση ηλικία που συmicroβαίνει το γεγονός αυτό στις κοινωνίες του δυτικού κόσmicroου είναι το 51ο έτος Η κλιmicroακτήριος η χρονική εκείνη περίοδος microεταξύ της έναρξης και της λήξης των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί να επεκταθεί για επτά ή και περισσότερα χρόνια Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η έmicromicroηνος ρύση θα γίνει πολύ ανώmicroαλη και τελικά θα υπάρξει πλήρης παύση και θα επέλθει η εmicromicroηνόπαυση Οι αλλαγές στην περίοδο ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα Ορισmicroένες γυναίκες αντιmicroετωπίζουν έναν microικρότερης διάρκειας κύκλο κάθε 20 ή περίπου τόσες microέρες κι άλλες έχουν περίοδο πιο αραιά ενδεχοmicroένως microόνο microια φορά κάθε έξι microήνες Μπορεί επίσης να ποικίλει και η ροή του αίmicroατος Μια γυναίκα microπορεί να έχει τακτική περίοδο όmicroως microπορεί η χρονική διάρκεια να είναι microικρότερη ή η ροή του αίmicroατος να είναι ελαττωmicroένη Από την άλλη microπορεί να αυξηθεί η ροή του αίmicroατος Μπορεί να έχει microικρότερο κύκλο microε περισσότερη αιmicroορραγία ή λιγότερους κύκλους microεγαλύτερης χρονικής διάρκειας και microε λίγο αίmicroα Το 90 των γυναικών που δεν έχουν περίοδο για έξι microήνες δεν θα ξαναέχουν ποτέ Όmicroως ορισmicroένες γυναίκες έχουν διαστήmicroατα microη έλευσης της περιόδου και στη συνέχεια ανωmicroαλία στον κύκλο για αρκετά χρόνια Είναι σηmicroαντικό να γίνει αντιληπτό ότι δεν υπάρχει συγκεκριmicroένο πλαίσιο
Κορύφωση γονιmicroότητας
Καθυστερηmicroένη εmicromicroηναρχή
Πλειοψηφία κοριτσιών
60
51
54
50
45
20
18
15
11
80 0 Ηλικία
Καθυστερηmicroένη εmicromicroηνόπαυση
Πλειοψηφία γυναικών
Πρόωρη εmicromicroηναρχή
50γυναικών
40
75 γυναικών
Πρόωρη εmicromicroηνόπαυση
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
Αν η γυναίκα είναι τακτική στην περίοδό της τα επίπεδα της οιστρογόνου και της προγεστερόνης ορmicroόνης θα διαφοροποιούνται καθηmicroερινά σε φυσιολογικούς ρυθmicroούς αντικατοπτρίζοντας τις microεγάλες αναστατώσεις που προκαλούνται στον οργανισmicroό από την έκκριση της ορmicroόνης αυτής Τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης τις δύο πρώτες
εβδοmicroάδες του κύκλου πέφτουν όλο και περισσότερο Αυτό συmicroβαίνει διότι ενεργοποιούνται προς ανάπτυξη λιγότερα ωοθυλάκια Επιπρόσθετα η ωορρηξία είναι λιγότερο πιθανή από τη στιγmicroή που τελειώνει η τροφοδότηση microε ωάρια Αν όντως πραγmicroατοποιηθεί ωορρηξία η γονιmicroοποίηση είναι λιγότερο πιθανή δεδοmicroένου ότι η
ποιότητα του ωαρίου δεν είναι και τόσο καλή Χωρίς την ωορρηξία δεν υπάρχει ωχρό σωmicroάτιο για την παραγωγή προγεστερόνης ορmicroόνης Αποτέλεσmicroα είναι η οιστρογόνος ορmicroόνη να συντελεί στην ανάπτυξη του εσωτερικού τοιχώmicroατος της microήτρας το πρώτο ήmicroισι του microήνα κάτι που δεν καταστρέφεται από την προγεστερόνη που εκκρίνεται το επόmicroενο δεκαπενθήmicroερο Χωρίς την ύπαρξη της προγεστερόνης το ενδοmicroήτριο γίνεται παχύτερο microε πιθανό αποτέλεσmicroα τη microεγάλη αιmicroορραγία Από την ηλικία περίπου των 35 ετών ο έmicromicroηνος κύκλος γίνεται λιγότερο τακτικός και στα τέλη της δεκαετίας του 30 microπορεί να microην παράγονται ωάρια σε κάθε κύκλο Χωρίς ωάρια δεν εκκρίνονται η οιστρογόνος και η προγεστερόνη ορmicroόνη και εmicroφανίζονται τα φαινόmicroενα της εmicromicroηνόπαυσης Όταν τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης πέσουν πάρα πολύ για να ενεργοποιήσουν το περίβληmicroα της microήτρας σταmicroατάει η εmicromicroηνόρροια Με τον περιορισmicroό της οιστρογόνου και της προγεστερόνης ορmicroόνης ενεργοποιείται ο microηχανισmicroός της αρνητικής ανατροφοδότησης στον οποίο εmicroπλέκονται και ο υποθάλαmicroος και η υπόφυση που οδηγεί στην παραγωγή όλο και microεγαλύτερων ποσοτήτων των ορmicroονών FSH και LH οι οποίες διεγείρουν τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερα ωάρια Η ωοθήκη δεν microπορεί να ανταποκρίνεται συνεχώς παρrsquo όλη την ύπαρξη υψηλού επιπέδου ορmicroονών και οι γυναίκες microπορεί να αντιmicroετωπίζουν φυσιολογικούς έmicromicroηνους κύκλους διαπλεκόmicroενους microε κύκλους σοβαρής ανεπάρκειας οιστρογόνου ορmicroόνης ( microικρότερο εmicromicroηνορροϊκό κύκλο microε ελαφρύτερη έmicromicroηνο ρύση) Τα υψηλά επίπεδα των ορmicroονών FSH και LH microπορεί να επιφέρουν σοβαρές ανωmicroαλίες στο γυναικείο microεταβολισmicroό συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της ιδιοσυστασίας του εγκεφάλου της διάθεσης της λειτουργίας του θυρεοειδή της κατάστασης των οστών του microεταβολισmicroού των λιπιδίων και του επιπέδου του σακχάρου του αίmicroατος Με τον χρόνο η παραγωγή ορmicroονών από τον οργανισmicroό γίνεται όλο και πιο ακανόνιστη και τα αποmicroείναντα ωάρια είτε πεθαίνουν είτε δεν ανταποκρίνονται πια στην FSH Έτσι οι κύκλοι γίνονται ολοένα και πιο απρόβλεπτοι microέχρις ότου κανένα από τα ωάρια δεν ανταποκρίνεται πια σε κανένα ερέθισmicroα Η τελευταία έmicromicroηνος ρύση σηmicroατοδοτεί και το τέλος της γόνιmicroης περιόδου της γυναίκας
Προ- και microετεmicromicroηνοπαυσικά επίπεδα οιστρογόνων
Μέχρι την εmicromicroηνόπαυση οι γυναίκες παράγουν οιστρογόνα σε διάφορες ποσότητες στη διάρκεια ενός 28ήmicroερου κύκλου Ωστόσο microετά την εmicromicroηνόπαυση η παραγωγή οιστρογόνων πέφτει σε χαmicroηλά επίπεδα και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο οστικών καταγmicroάτων εγκεφαλικών
επεισοδίων και καρδιοπαθειών
2 8 14 1 ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ
ΠΟΣΟ
ΤΗΤΑ
ΟΙΣΤΡ
ΟΓΟ
ΝΩΝ
Μετεmicromicroηνοπαυσικά οιστρογόνα(όχι περίοδος όχι ωορρηξία)
Προεmicromicroηνοπαυσικά οιστρογόνα
ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Ορισmicroένοι γιατροί θεωρούν την εmicromicroηνόπαυση ως ένα φυσιολογικό φαινόmicroενο και η όποια παρέmicroβαση είναι αφύσικη και microη απαραίτητη Άλλοι γιατροί πιστεύουν ότι η εmicromicroηνόπαυση είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στα πλαίσια του κύκλου της ζωής microιας
γυναίκας παράλληλα όmicroως πρόκειται για microια κατάσταση ορmicroονικής ανεπάρκειας Όπως ακριβώς η ανεπάρκεια της ορmicroόνης ινσουλίνης δηmicroιουργεί το διαβήτη έτσι και η έλλειψη της οιστρογόνου και της προγεστερόνης ορmicroόνης microπορεί να οδηγήσει σε
οστεοπόρωση ασθένειες της καρδιάς και εγκεφαλικές παθήσεις Οι γυναίκες διαθέτουν δύο σηmicroαντικές οιστρογόνους ορmicroόνες την οιστραδιόλη και την παράγωγό της την οιστρόνη Τα επίπεδα και των δύο αρχίζουν να περιορίζονται ακόmicroα και όταν δεν εmicroφανίζεται κανένα σύmicroπτωmicroα της εmicromicroηνόπαυσης Ως αποτέλεσmicroα των προηγούmicroενων είναι η αύξηση του επιπέδου της ορmicroόνης FSH στο αίmicroα και microε microια εξέταση αίmicroατος θα προαναγγελθεί η έλευση της εmicromicroηνόπαυσης Η εmicromicroηνόπαυση περιλαmicroβάνει τρία διαφορετικά στάδια το προ της εmicromicroηνόπαυσης το λίγο πριν από αυτήν και το microετά την εmicromicroηνόπαυση Η λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση περίοδος αναφέρεται σrsquo εκείνο το διάστηmicroα microεταξύ της έναρξης και της λήξης της τελευταίας περιόδου Η εmicromicroηνόπαυση είναι το χρονικό εκείνο σηmicroείο microετά το οποίο η γυναίκα δεν έχει εmicromicroηνόρροια ενώ η microετά την εmicromicroηνόπαυση περίοδος αποτελεί το χρονικό διάστηmicroα microετά την τελευταία περίοδο Οι γυναίκες που βρίσκονται στην οποιαδήποτε χρονική περίοδο εmicromicroηνόπαυσης νοmicroιmicroοποιούνται για τη θεραπεία HRT Τουλάχιστον θα πρέπει να τύχουν ορmicroονοθεραπείας προκειmicroένου να απαλύνουν τη δραmicroατική πτώση των θηλυκών ορmicroονών ενώ θα πρέπει να microελετηθεί σοβαρά η microακροχρόνια χορήγηση ορmicroονών για να αντιmicroετωπιστούν ασθένειες όπως η οστεοπόρωση
Κάθε όργανο του γυναικείου σώmicroατος επηρεάζεται κατά κάποιο τρόπο από την οιστρογόνο ορmicroόνη και την προγεστερόνη Υπάρχουν τουλάχιστον 400 δραστηριότητες της οιστρογόνου microέσα σrsquo ένα κύτταρο microόνο Σχεδόν κάθε σηmicroαντικός ιστός του σώmicroατος διαθέτει υποδοχές που διατηρούν το σώmicroα στα φυσιολογικά του όρια και ενεργοποιούν τις δραστηριότητες του Όταν ποικίλλει η έκκριση οιστρογόνου και προγεστερόνης ορmicroόνης το στοιχείο αυτό αντικατοπτρίζεται microε τις αλλαγές της φυσικής υγείας και της καλής κατάστασης των οργάνων Για παράδειγmicroα microια εβδοmicroάδα πριν την περίοδο η microείωση των ορmicroονών επιδρά στη διάθεση και την κατακράτηση υγρών Εφόσον ο έmicromicroηνος κύκλος της διαρκεί 28 ηmicroέρες η γυναίκα θα αντιmicroετωπίζει ανεπάρκεια στην οιστρογόνο και την προγεστερόνη ορmicroόνη 13 φορές το χρόνο Αυτό ισοδυναmicroεί microε microιαν ελαφρά εmicromicroηνόπαυση κάθε χρόνο και πιθανόν να εξηγεί γιατί οι γυναίκες έχουν υπερένταση προ της εmicromicroηνόρροιας Γενικά οι γυναίκες είναι ανενηmicroέρωτες για τις αλλαγές στο σώmicroα τους που προέρχονται από το επίπεδο των ορmicroονών και το σκέπτονται microόνο όταν έχουν επιπτώσεις στην υγεία και συmicroπτώmicroατα όπως για παράδειγmicroα microυϊκή κόπωση πόνους στα οστά και δυσκαmicroψία των αρθρώσεων Κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού έmicromicroηνου κύκλου η οιστραδιόλη είναι η οιστρογόνος ορmicroόνη και συντίθεται από το αναπτυσσόmicroενο θυλάκιο στην ωοθήκη Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση η οιστρόνη αναλαmicroβάνει ως βασική οιστρογόνος ορmicroόνη αλλά αντί να παράγεται στις ωοθήκες δηmicroιουργείται ύστερα από δευτερογενή διαδικασία στα λιποκύτταρα και στους microυς Η οιστρόνη συντίθεται από την ανδρική ορmicroόνη ανδροστενεδιόνη η οποία συνεχίζει να εκκρίνεται από τις microετά την εmicromicroηνόπαυση ωοθήκες και τους ενδοκρινείς επί του νεφρού αδένες Επειδή η οιστρόνη δεν παράγεται περιοδικά ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση ο ρυθmicroός σχηmicroατισmicroού της δεν αυξοmicroειώνεται στα ίδια επίπεδα microε εκείνον της λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση περιόδου Η οιστρόνη είναι επίσης βιολογικά λιγότερο ενεργητική από την οιστραδιόλη και αυτό εξηγείται λόγω της σχετικής υπέρβασης των ανδρικών ορmicroονών Αυτό σηmicroαίνει ότι το συνολικό ορmicroονικό προφίλ της γυναίκας αρχίζει και πλησιάζει προς το ανδρικό Τα πιο εmicroφανή χαρακτηριστικά αυτής της αλλαγής είναι η εmicroφάνιση χνουδιού στο πρόσωπο η φαλάκρα ανδρικού τύπου και η τάση προσθήκης βάρους στη microέση και την κοιλιά ( στην προ της εmicromicroηνόπαυσης χρονική περίοδο το πάχος κατανεmicroόταν περισσότερο γύρω από τους γοφούς και λιγότερο γύρω από τη microέση ) Παρrsquo όλα αυτά η πιο επικίνδυνη αλλαγή είναι αυτή που δεν φαίνεται εξασθενεί η καρδιαγγειακή ευρωστία που οδηγεί σε εξοmicroοίωση του ποσοστού των καρδιακών παθήσεων ανδρών και γυναικών Οι πιθανότητες να συmicroβούν αυτές οι αλλαγές σε microια γυναίκα microπορεί να περιοριστούν εφόσον τροφοδοτήσει τον οργανισmicroό της microε φυσική οιστρογόνο ορmicroόνη δια της θεραπείας HRT
Οιστρογόνο
Προκλιmicroακτηριακός
ς
ΠΩΣ ΑΛΛΑ
Ορισmicroέκατάστασηοι δυνάmicroεις αν κατανοήσ
ΟΥΡΟΓΕΝΕΤα κύτταρα τηορmicroόνη στοιχαρχίζει να πτροφοδότησηςοδηγεί σε microιαλκαλικό ΤοΠαρόmicroοιες κυσυχνή και αφαλλαγές αυτέςεπίσης να αντ ΜΗΤΡΑ Είναι ένας microααδένες και αικατά τη διάρκΣχεδόν σε όλαρχίζει να αδόγκο της οιστ
Κλιmicroακτηριακό
ς
ΖΕΙ ΤΟ Σ
νες γυναίκες διότι αισθάντους Θα προουν το γιατί
ΤΙΚΟΣ ΣΩΛς ουρήθρας είο που διατηέφτει στο στά microε αίmicroα τωναν αλλαγή τ στοιχείο αυτταρικές αλλόρητη διούρη και θα ανακιmicroετωπιστούν
λακός microυς microεmicroοφόρα αγγεεια της γόνιες τις γυναίκυνατίζει έωςρογόνου ορmicroό
Μετακλιmicroακτηριακό
ΩΜΑ
θεωρούν την εmicromicroηνόπαυσηονται ότι τα σώmicroατά τους αετοιmicroαστούν καλύτερα αν ασυmicroβαίνουν ή το τι θα πρέπ
ΗΝΑΣ και του κόλπου περιέχουν οιρεί υγιείς τους ιστούς Ότανδιο της εmicromicroηνόπαυσης έχο ιστών και την εξασθένηση του χρωmicroοσώmicroατος Φιλαδέλτό είναι η αιτία πόνου στοαγές παρατηρούνται στο περίση Μια τοπική επάλειψη microεουφίσει από τα συmicroπτώmicroατα microε τη θεραπεία HRT
εσωτερικό περίβληmicroα γνωσία Το ενδοmicroήτριο αναπτύσσmicroης ζωής της γυναίκας πληνες που βρίσκονται στο στάδ ότου ατροφήσει Το πάχος νης που είναι παρούσα στο
Προγεστερόνη
Επίπεδα ορ Η
κυκλοφορεί κατά την
προγεστερόνης
microπορεί να παράγεται
microονών ποσότητα του οιστρογόνου που
στο σώmicroα πέφτει βαθmicroιαία προκληmicroακτηριακή περίοδο
Το επίπεδο της
κατά την κλιmicroακτήριο δεν
καταγραφεί γιατί η ορmicroόνη από το ωχρό σωmicroάτιο microόνο όταν
ως microια ιδιαίτερα ενοχλητική λλάζουν και ότι τις εγκαταλείπουν ντιmicroετωπίσουν αυτές τις αλλαγές ει να κάνουν για να τις εmicroποδίσουν
στρογόνους υποδοχείς microε οιστρογόνο το επίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης υmicroε ως αποτέλεσmicroα τη microείωση της ης κυτταρικής δύναmicroης Το τελευταίο φειας του κόλπου που γίνεται πιο ν κόλπο φαγούρας και microολύνσεων βληmicroα της ουρήθρας που οδηγούν σε οιστρογόνο αλοιφή θα ανατρέψει τις Ουρογεννητικά προβλήmicroατα microπορούν
τό ως ενδοmicroήτριο που περιλαmicroβάνει εται και αποδυναmicroώνεται κάθε microήνα της περιόδου της εγκυmicroοσύνης της ιο της εmicromicroηνόπαυσης το ενδοmicroήτριο του ενδοmicroητρίου εξαρτάται από τον γυναικείο σώmicroα είτε αυτή παράγεται
από microετατροπή των επινεφριδίων ανδρογόνων ορmicroονών είτε εισάγεται στον οργανισmicroό στα πλαίσια της θεραπείας HRT
Ο τράχηλος είναι ο λαιmicroός της microήτρας που εντάσσεται στο πάνω microέρος του κόλπου Κατά τη διάρκεια της γόνιmicroης ζωής της γυναίκας υπάρχουν ευαίσθητα νεύρα στον τράχηλο τα οποία όταν ερεθίζονται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ένα ποσοστό 30 ως 50 των γυναικών ικανοποιούνται Καθώς γηράσκει ο τράχηλος τα νεύρα αυτά βαθmicroιαία εξαφανίζονται και αρχίζει να εξασθενεί η ευαισθησία στην είσοδο
του ανδρικού οργάνου Παρrsquo όλα αυτά ο τράχηλος δεν εγκαταλείπει την όποια ευαισθησία του και microπορεί να συmicroβάλλει στον οργασmicroό
ΣΑΛΠΙΓΓΕΣ Κατά τη διάρκεια των χρόνων της γονιmicroότητας της γυναίκας κύmicroατα συστολών περνούν από τις σάλπιγγες Οι κινήσεις αυτές βοηθούν στη microεταφορά του ωαρίου στο κοίλωmicroα της microήτρας και το σπέρmicroα στο ραντεβού του microε το αναmicroένον ωάριο Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση όπου microειώνονται τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης όχι microόνο εmicroφανίζεται παλινδρόmicroηση στην εσωτερική κυτταρική δοmicroή των σαλπίγγων αλλά και οι ίδιες οι σάλπιγγες ακινητοποιούνται Ευτυχώς αυτές οι εσωτερικές αλλαγές δεν έχουν δυσmicroενείς επιπτώσεις στην εν γένει κατάσταση της υγείας ΩΟΘΗΚΕΣ Καθώς οι γυναίκες πλησιάζουν προς την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης ο microειωmicroένος αριθmicroός ωαρίων στις ωοθήκες έχει ως επακόλουθο τη microη υποχρεωτική ωορρηξία κατά τη διάρκεια των 28 ηmicroερών του κύκλου Αυτό στη συνέχεια σηmicroαίνει ότι η έκκριση οιστρογόνου ορmicroόνης γίνεται ακανόνιστα και οι γυναίκες microπορεί να εmicroφανίσουν συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης όπως για παράδειγmicroα ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και βραδινές εφιδρώσεις Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση τα θυλάκια του ωαρίου στην ωοθήκη δεν αναπτύσσονται ούτε ωριmicroάζουν κάθε microήνα Εξάλλου δεν επέρχεται ωορρηξία microε συνέπεια τη ρήξη του ωοθυλάκιου (ωχρό σωmicroάτιο) και τη microη παραγωγή προγεστερόνης Το εξωτερικό περίβληmicroα της microήτρας το οποίο παράγει την οιστρογόνο και την προγεστερόνη ορmicroόνη κατά τα γόνιmicroα χρόνια γίνεται πιο ασθενές και ζαρωmicroένο και ολόκληρη η ωοθήκη ζαρώνει Παρrsquo όλα αυτά κατά τη διάρκεια της microετά την εmicromicroηνόπαυση περιόδου το εσωτερικό περίβληmicroα της ωοθήκης που ονοmicroάζεται στρώmicroα συνεχίζει να εκκρίνει ορmicroόνες κυρίως την ανδρική ορmicroόνη ανδροστενεδιόνη και την τεστοστερόνη Η τελευταία είναι σηmicroαντική για να διατηρείται η ενεργητικότητα και ο ενθουσιασmicroός για τη ζωή ∆υστυχώς όmicroως συντελεί σε αλλαγές του microεταβολισmicroού του λίπους κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο καταστάσεων όπως τα καρδιακά νοσήmicroατα και οι εγκεφαλικές παθήσεις Η ανδροστενεδιόνη microετατρέπεται σε microικρές ποσότητες στην γυναικεία ορmicroόνη οιστρογόνη η οποία συmicroβάλλει στη διατήρηση της ακεραιότητας των πυελικών οργάνων του δέρmicroατος των microαλλιών και του κόλπου Αν έχουν αφαιρεθεί χειρουργικά οι ωοθήκες η γυναίκα χάνει microια σηmicroαντική πηγή της οιστρογόνου ορmicroόνης και είναι απαραίτητο να ακολουθήσει τη θεραπεία HRT ΚΟΛΠΟΣ Όταν πέφτουν τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης ο κόλπος αρχίζει να ατροφεί (γίνεται πιο αδύνατος και ξηρός) Αν και όλες οι γυναίκες δεν χάνουν την οιστρογόνο διέγερση του κολπικού ιστού καθώς microεγαλώνουν η δραστηριότητα των αδένων στον κόλπο αρχίζει να εξασθενεί για πολλές από αυτές ∆εν εκκρίνεται υγιής βλέννα για να διατηρείται υγρός ο κόλπος και έτσι ο ίδιος γίνεται πιο ευάλωτος σε microολύνσεις και τριβές στοιχεία που συντελούν σε πόνο και αιmicroορραγία κατά τη διάρκεια της συνουσίας Αυτό το κολπικό δυσάρεστο σύmicroπτωmicroα είναι πρωταρχικός λόγος για την απώλεια της σεξουαλικής διάθεσης στις γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο microετά την εmicromicroηνόπαυση και microπορεί να απαιτηθεί η χρήση
λιπαντικής ουσίας για τη διευκόλυνση της σεξουαλικής πράξης Ο γιατρός microπορεί να χορηγήσει οιστρογόνα υπόθετα εντός του κόλπου ή αλοιφές για την αποκατάσταση της εσωτερικής επιφάνειας του κόλπου Οι έρευνες κατέδειξαν ότι οι γυναίκες οι οποίες εξακολουθούν τη σεξουαλική δραστηριότητα και microετά την εmicromicroηνόπαυση υποφέρουν λιγότερο από κολπική ατροφία ΑΙ∆ΟΙΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΝΕΟ Όλες οι περιοχές του αιδοίου και του περινέου (microεταξύ κόλπου και πρωκτού) γίνονται λιγότερο εύσαρκες Τα microείζονα και ελάσσονα χείλη γίνονται πιο αδύνατα και επίπεδα ενώ η οπή της ουρήθρας χαλαρώνει και διευρύνεται Το δέρmicroα του περινέου γίνεται πιο αδύνατο και πιο ξηρό Όλες αυτές οι αλλαγές microπορεί να οδηγήσουν σε φαγούρα και σε ακραία περίπτωση σε microια κατάσταση που ονοmicroάζεται κνίδωση του αιδοίου και σε microολύνσεις microε αργή αποκατάσταση Η χρήση οιστρογόνου αλοιφής microπορεί να ανατρέψει όλες αυτές τις αλλαγές ΠΥΕΛΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Οι microύες του πυελικού υποβάθρου καλούνται ηβοκοκκυγικοί microύες και στηρίζουν όλα τα όργανα της πυέλου συmicroπεριλαmicroβανοmicroένου του απευθυσmicroένου της κύστης και της microήτρας Χωρίς επαρκή επίπεδα οιστρογόνου ορmicroόνης ολόκληρη η πυελική δοmicroή στήριξης χάνει την ελαστικότητά και τη δύναmicroή της κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης και microετά απrsquo αυτή Αυτό σηmicroαίνει ότι τα όργανα της πυέλου και ειδικότερα η microήτρα δεν στηρίζονται πλέον καλά από τους microυς του πυελικού υποβάθρου και τείνουν να καmicroφθούν ή να εmicroφανίσουν πρόπτωση Μπορεί επίσης να επηρεαστεί και ο κόλπος χάνοντας της ευαισθησία του κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής Αυτό αντιmicroετωπίζεται microε ασκήσεις για το πυελικό υπόβαθρο γνωστές ως ασκήσεις Kegel Όταν τα τοιχώmicroατα του κόλπου είναι λεπτά και τεντωmicroένα το απευθυσmicroένο η κύστη και η ουρήθρα microπορεί να εmicroφανίσουν πρόπτωση προς τα εmicroπρός ή προς τα πίσω του κόλπου Το γεγονός αυτό microπορεί να αποφευχθεί εφόσον γίνει η θεραπεία HRT για να διατηρηθεί η πυελική δοmicroή στήριξης ισχυρή και ελαστική (εκτός αν η πρόπτωση οφείλεται σε τραύmicroα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας) Η τοπική θεραπεία HRT όπως microε αλοιφή από οιστρογόνο ορmicroόνη θα διατηρήσει τα πυελικά όργανα υγιή και θα αποφευχθούν οι παρενέργειες ΣΤΗΘΟΣ Καθώς περνούν τα χρόνια το στήθος έχει την τάση να γέρνει και να γίνεται επίπεδο όσο δε microεγαλύτερο είναι τόσο πιο επίπεδο γίνεται Με την εmicromicroηνόπαυση έχουmicroε microείωση της οιστρογόνου διέγερσης σε όλους τους ιστούς του σώmicroατος συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων και εκείνων του στήθους Εmicroφανίζεται επίσης και εξασθένιση του αδενικού ιστού του στήθους και microια αύξηση των λιποκυττάρων Οι γυναίκες οι οποίες ακολουθούν τη θεραπεία HRT θα διαπιστώσουν επανάκαmicroψη της σφριγηλότητας του στήθους τους σε microεγάλο ποσοστό και το στοιχείο αυτό θα διατηρηθεί για όσο χρόνο συνεχίζεται η ορmicroονοθεραπεία Υπάρχει κίνδυνος καρκίνου του στήθους ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση και όσο αυτή αργότερα εmicroφανίζεται τόσο ο κίνδυνος είναι microεγαλύτερος Αν η γυναίκα αντιmicroετωπίζει καρκίνο του στήθους θα πρέπει να συmicroβουλευτεί ένα γιατρό ή γυναικολόγο σχετικά microε τη θεραπεία ΗΡΤ Ορισmicroένες γυναίκες υποφέρουν από πόνους στο στήθος ή microασταλγίες κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης Η microασταλγία δεν αποτελεί απαγόρευση για τη θεραπεία HRT στην πραγmicroατικότητα συχνά ανακουφίζει ΥΠΟΓΑΣΤΡΙΟ Αν η γυναίκα ασκείται συχνά δεν θα αντιmicroετωπίσει κάποια ξαφνική αλλαγή στο microέγεθος και το σχήmicroα του υπογαστρίου Παρrsquo όλα αυτά αν της σταmicroατήσει η περίοδος και παρατηρήσει
ότι το υπογάστριο ξαφνικά αυξάνεται θα πρέπει να συmicroβουλευτεί το γιατρό της διότι ξαφνική διόγκωση του υπογαστρίου αποτελεί το microόνο δείγmicroα όγκου στις ωοθήκες Εναλλακτικά αν αισθάνεται φουσκωmicroένη ή τεντωmicroένη την περιφέρεια της microέσης της αυτό microπορεί να σηmicroαίνει ότι ακολουθεί microια δίαιτα χαmicroηλή σε ινώδεις τροφές ή ότι δεν ασκείται πολύ Αν δεν κάνει πολλές ασκήσεις θα αντιmicroετωπίσει microια σταδιακή απώλεια της τονικότητας του υπογαστρίου τοιχώmicroατος Θα διαπιστώσει δε ότι δεν θα microπορεί να σφίγγει το στοmicroάχι της όπως στο παρελθόν Οι υγιείς υπογάστριοι microύες στηρίζουν τα εσωτερικά όργανα Η τακτική άσκηση των microυών βοηθά όχι microόνο σrsquo ότι αφορά το σχήmicroα του υπογαστρίου αλλά και στην εν γένει καλύτερη εικόνα του εαυτού της και ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσει ένα πρόγραmicromicroα διατήρησης της φυσικής της φόρmicroας Το να φοράει ζώνη θα βοηθήσει στην ανάπτυξη microιας ραθυmicroίας των microυών κάτι που οδηγεί στην αύξηση των κοιλιακών εξογκωmicroάτων ΣΥΝ∆ΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Το σώmicroα αποτελείται από το σκελετό τους microυς και τα όργανα που γύρω τους βρίσκεται το δέρmicroα στηρίζεται δε από το συνδετικό ιστό όπως αυτόν που βρίσκεται στους συνδέσmicroους Η βασική σύνθεση του συνδετικού ιστού είναι το κολλαγόνο το οποίο επηρεάζεται από το επίπεδο των ορmicroονών του γυναικείου φύλου Οι υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης των κυττάρων του δέρmicroατος αποδείχτηκε ότι παράγουν κολλαγόνο Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση το σώmicroα χάνει το κολλαγόνο και οι συνδετικοί ιστοί γίνονται πιο ασθενείς Τα οστά και το δέρmicroα γίνονται πιο ασθενή και αντιστέκονται λιγότερο σε τραυmicroατισmicroούς ∆ΕΡΜΑ Η microείωση της οιστρογόνου ορmicroόνης κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης είναι ένας από τους λόγους που επιταχύνει τη γήρανση του δέρmicroατος και όντως θα πρέπει να φροντίζεται το δέρmicroα ύστερα από την ηλικία των 40 ετών
Καθώς περνούν τα χρόνια επέρχονται οι πιο κάτω αλλαγές στο δέρmicroα
Η ελαστικότητα του χάνεται Είναι λιγότερο σφιχτό και χάνει την κινητικότητά του Τα γεmicroάτα νερό κύτταρα δεν είναι διογκωmicroένα Υπάρχει microια microείωση του κολλαγόνου που είναι microια από τις πιο σηmicroαντικές πρωτεΐνες
του δέρmicroατός Η όλη δοmicroή του δέρmicroατος αρχίζει να καταρρέει και να ζαρώνει Οι υπεριώδεις ακτίνες έχουν καταλυτική δύναmicroη για την καταστροφή του κολλαγόνου
του δέρmicroατος Εmicroφανίζεται συνεχής απώλεια των microελανοκυττάρων τα οποία παράγουν τη χρωστική
microελανίνη Η microελανίνη βοηθά στο να παίρνει το σκούρο χρώmicroα το δέρmicroα στον ήλιο Έτσι όσο περνούν τα χρόνια η απώλεια αυτής της ουσίας σηmicroαίνει ότι ο άνθρωπος
είναι πιο ευαίσθητος στο microαύρισmicroα από τον ήλιο και κατά συνέπεια στην κατά- στροφή του κολλαγόνου και την προσβολή από καρκίνο Είναι ζωτικής σηmicroασίας η
προφύλαξη του δέρmicroατος από τις καταστροφικές ακτίνες του ηλίου
Τα κύτταρα στην επιφάνεια του δέρmicroατος είναι όmicroοια microε εκείνα που υπάρχουν στην ουρηθρική δίοδο και τον κόλπο έτσι λοιπόν εφόσον εmicroφανίζονται αλλαγές στο δέρmicroα όπως ζάρωmicroα κρέmicroασmicroα απώλεια της ελαστικότητας ξήρανση και ξεφλούδισmicroα microπορεί παρόmicroοιες αλλαγές να συmicroβούν στα κύτταρα που βρίσκονται microέσα στον κόλπο την ουρήθρα και την κύστη Η ξήρανση και το ξεφλούδισmicroα του δέρmicroατος χειροτερεύει επίσης από τη microειωmicroένη δραστηριότητα των σmicroηγmicroατογόνων αδένων που δεν εκκρίνουν πλέον σmicroήγmicroα Όλες αυτές οι αλλαγές που προέρχονται από την εmicromicroηνόπαυση microπορούν να αποτραπούν microε τη θεραπεία HRT Το δέρmicroα microπορεί επίσης να διατηρηθεί σε κάποιο φυσιολογικό επίπεδο όταν γίνεται τακτική χρήση κρέmicroας ή υγραντικής ουσίας
ΜΑΛΛΙΑ Υπάρχουν υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης στις αύλακες των τριχών που συmicroβάλλουν στην ανάπτυξη και στη διατήρηση της υγείας των microαλλιών Όταν είναι χαmicroηλό το
επίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης η ανάπτυξη των τριχών δεν είναι φυσιολογική Για το λόγο αυτόν τα πρότυπα ανάπτυξής τους αλλάζουν την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης και πέραν αυτής Οι γυναίκες microπορεί να διαπιστώσουν ότι η τρίχα τους χάνει την ποιότητά της και το εύρος της και γίνεται αδύνατη λεπτότερη χτενίζεται δε πιο δύσκολα Αυτό θα πρέπει να διακρίνεται από την ανδρική φαλάκρα που microπορεί να συmicroβεί σε γυναίκες οι οποίες έχουν στον οργανισmicroό τους πλεόνασmicroα ανδρογόνου ορmicroόνης Η microέση ηλικία της
απώλειας των microαλλιών λόγω ορmicroονικών διαταραχών είναι περίπου το 40ό έτος Η άλλη σηmicroαντική αλλαγή στην ανάπτυξη της τρίχας είναι η υπερτρίχωση ήτοι η ανάπτυξη παραπάνω τριχών στο σώmicroα Ευτυχώς είναι ένα πρόβληmicroα που εmicroφανίζεται microόνο σε microερικές γυναίκες που βρίσκονται στο λίγο πριν καθώς και το microετά την εmicromicroηνόπαυση στάδιο Και οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν δύο ειδών τρίχες τις λεπτές microη έγχρωmicroες τρίχες που συνήθως καλύπτουν το microεγαλύτερο τmicroήmicroα του σώmicroατος και τις πιο σκούρες πιο παχιές οι οποίες έχουν άmicroεση σχέση microε τις ορmicroόνες του φύλου Την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης η αναλογία ανδρικών προς γυναικείες ορmicroόνες αυξάνεται λόγω απώλειας της οιστρογόνου ορmicroόνης Οι ανδρικές ορmicroόνες που κυκλοφορούν στο κυκλοφορικό σύστηmicroα microπορεί να συντελέσουν στη microεταλλαγή των λεπτών microη έγχρωmicroων τριχών σε σκούρες παχιές τρίχες Τούτο σηmicroαίνει ότι ορισmicroένες γυναίκες microπορεί να δουν τριχοφυΐα στο πρόσωπο το στήθος τα microπράτσα το υπογάστριο και τα πόδια Ευτυχώς αυτό microπορεί να αντιmicroετωπιστεί microε τη χορήγηση οιστρογόνου στα πλαίσια της θεραπείας HRT ∆υστυχώς οι τρίχες στο πρόσωπο συνήθως αυξάνονται όσο περνούν τα χρόνια Αν η γυναίκα υποφέρει από τριχοφυΐα στο πρόσωπο ο γιατρός της θα πρέπει να προσδιορίσει την αιτία προτού ακολουθηθεί η όποια θεραπεία ΟΣΤΑ Παρrsquo όλη τη συmicroπαγή του εmicroφάνιση το οστό είναι πορώδες και όσο περνούν τα χρόνια γίνεται ολοένα και περισσότερο ∆ύο είδη κυττάρων επηρεάζουν την υγεία των οστών Οι οστεοβλάστες που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη των οστών και οι οστεοκλάστες που είναι υπεύθυνοι για την εξάλειψη ή την επαναρρόφησή τους Την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης η δραστηριότητα των οστεοκλαστών γίνεται microεγαλύτερη από εκείνη των οστεοβλαστών Με άλλα λόγια περισσότερα οστά εξαλείφονται απrsquo όσα παράγονται και χάνεται η microάζα και η πυκνότητά τους Αιτία των φαινοmicroένων αυτών είναι η οστεοπόρωση Όσο η γυναίκα έχει περίοδο η παρουσία της οιστρογόνου ορmicroόνης στο σώmicroα της της παρέχει τη δυνατότητα της πλήρους χρήσης άλλων ορmicroονών όπως της καλσιτονίνης και της παραθυρεοειδούς Η παραθυρεοειδής ορmicroόνη καθώς και η καλσιτονίνη συντελούν στη διατήρηση ενός σταθερού επιπέδου ασβεστίου στον οργανισmicroό (η παραθυρεοειδής ορmicroόνη εmicroποδίζει την απώλεια microεγάλων ποσοτήτων ασβεστίου microε τα ούρα επιδρώντας στα νεφρά και αυξάνοντας τη δυνατότητα απορρόφησης του ασβεστίου από τις τροφές) Ανεπαρκής ποσότητα οιστρογόνου ορmicroόνης στον οργανισmicroό κατά τη διάρκεια και microετά την εmicromicroηνόπαυση σηmicroαίνει ότι η γυναίκα αντιmicroετωπίζει απώλεια ασβεστίου κάτι που οδηγεί στην εξασθένηση των οστών και στο να γίνονται πιο ευάλωτα στην οστεοπόρωση Παρόλο που η θλάση του ισχίου είναι συνηθισmicroένη στις γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν προβλήmicroατα οστεοπόρωσης η περίπτωση αυτή έχει την τάση να εmicroφανίζεται στην ηλικία των 70 ετών Οι γυναίκες που πρόσφατα αντιmicroετώπισαν το φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης και έχουν οστεοπόρωση έχουν microεγάλες πιθανότητες να προσβληθούν από τη θλάση Colles ή θλάση της σπονδυλικής στήλης Οι γυναίκες στις οποίες έχει διαγνωσθεί ότι αντιmicroετωπίζουν τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης microπορούν να υποβληθούν σε θεραπεία HRT
ΜΥΕΣ ΚΑΙ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Με την πάροδο της ηλικίας και την απώλεια της οιστρογόνου ορmicroόνης καθώς και της προγεστερόνης το microυϊκό σύστηmicroα χάνει τη δύναmicroή του τον όγκο και την αντοχή του Το microέσης ηλικίας άτοmicroο έχει microικρό όγκο οστών και κινδυνεύει από διάφορα προβλήmicroατα Ασθενείς microύες σηmicroαίνει ότι πολλοί ηλικιωmicroένοι άνθρωποι έχουν κακό συντονισmicroό και αν σκοντάψουν και πέσουν microπορεί να προκληθούν σοβαρές ζηmicroιές ειδικότερα αν η οστεοπόρωση έχει κάνει τα οστά τους εύθραυστα και ευάλωτα σε θλάσεις Η εξασθένιση της microυϊκής δύναmicroης microπορεί να microειωθεί Μπορεί το σήκωmicroα από την πολυθρόνα και το ανέβασmicroα της σκάλας να φαντάζει δύσκολη υπόθεση όmicroως χωρίς άσκηση η ζωή εύκολα microπορεί να microετατραπεί σε καθιστική Με microειωmicroένη τη σύνθεση του κολλαγόνου κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης οι αρθρώσεις microπορεί να γίνουν δύσκαmicroπτες και να προκαλούν πόνους ειδικότερα όταν σηκώνετε το άτοmicroο Ορισmicroένες έρευνες έχουν καταδείξει ότι δύο στις τρεις γυναίκες που νοσηλεύονται για την αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης αντιmicroετωπίζουν ορισmicroένα προβλήmicroατα στις αρθρώσεις (αρθραλγία) ή πόνους microε περιορισmicroό των κινήσεων Η θεραπεία HRT microπορεί να περιορίσει τα συmicroπτώmicroατα αυτά και η τακτική άσκηση να διασφαλίσει την κινητικότητα των αρθρώσεων ΤΟ ΑΓΓΕΙΟΚΙΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Είναι το σύστηmicroα εκείνο των λεπτών αιmicroοφόρων αγγείων κάτω από το δέρmicroα ∆ιαστολή προκαλείται όταν τα αιmicroοφόρα αγγεία χαλαρώνουν και γεmicroίζουν microε αίmicroα συστολή δε όταν τα αιmicroοφόρα αγγεία στενεύουν και είναι άδεια Οι γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις έχουν διευρυmicroένα αιmicroοφόρα αγγεία κάτι που προκαλεί διόγκωση του δέρmicroατος κοκκινίλα και αύξηση της θερmicroότητας Τα αιmicroοφόρα αγγεία που βρίσκονται σε κατάσταση συστολής microπορεί να οδηγήσουν σε εξασθένηση του δέρmicroατος χλοmicroάδα και αίσθηση ψύχους Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και οι βραδινές εφιδρώσεις προέρχονται από παρεκκλίσεις στον τρόπο λειτουργίας του αγγειοκινητικού συστήmicroατος Και τα δύο αυτά φαινόmicroενα δεν έχουν επιπτώσεις όmicroως οι γυναίκες συχνά τα θεωρούν ως υπεύθυνα κατάπτωσης Το 85 των γυναικών αντιmicroετωπίζουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις λόγω της εmicromicroηνόπαυσης παρόλο που υπάρχει microεγάλη ποικιλία στη συχνότητα και τη βαρύτητα του φαινοmicroένου Σε ορισmicroένες γυναίκες εmicroφανίζονται microόνο microερικές ελαφρές ερυθριάσεις την βδοmicroάδα Σε άλλες έντονες που είναι πολύ ενοχλητικές και microε συχνότητα ως και 50 την ηmicroέρα για ένα χρονικό διάστηmicroα microέχρι και δέκα χρόνια microετά την τελευταία περίοδο Σε ορισmicroένες πολύ σοβαρές περιπτώσεις οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις microπορεί να παρουσιάζονται ως και έξι microε επτά φορές την ώρα και αυτό microπορεί να συνεχιστεί για αρκετά χρόνια Στα δύο τρίτα όλων των γυναικών οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις αρχίζουν πολύ πριν από την τελευταία περίοδο Στη συνέχεια έχουν την τάση να γίνονται πιο τακτικές και microεγαλύτερης διάρκειας κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης και συνεχίζουν να εmicroφανίζονται microε διαδοχικές περιόδους διακοπών για περίπου πέντε ακόmicroα χρόνια Αρχικά παρουσιάζονται microόνο στο πρόσωπο και το λαιmicroό και microε την πάροδο του χρόνου χειροτερεύουν Γιατί εmicroφανίζονται και τι τις προκαλεί Οι εξηγήσεις είναι πολύπλοκες όmicroως η ερυθρίαση microπορεί να προέρχεται από την αύξηση του επιπέδου της ορmicroόνης της υπόφυσης δηλαδή της ωχρινοτρόπου ορmicroόνης (LH) Ουσιαστικές αλλαγές στο επίπεδο της έκκρισης της ορmicroόνης LH είναι σύνηθες φαινόmicroενο όταν πλησιάζει η εmicromicroηνόπαυση και φαίνεται ότι είναι αντίδραση στο ζάρωmicroα των ωοθηκών και στη microείωση της έκκρισης της οιστρογόνου ορmicroόνης ή στην αύξηση ορισmicroένων ορmicroονών αδρεναλίνης Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και οι βραδινές εφιδρώσεις συχνά προκαλούν αϋπνίες ή ανήσυχο ύπνο που δεν αναζωογονεί αλλά αντίθετα κουράζει τον οργανισmicroό
ΚΑΡ∆ΙΑ ΚΑΙ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ Οι ακριβείς επιπτώσεις της εmicromicroηνόπαυσης στην καρδιά και τα αιmicroοφόρα αγγεία δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισmicroένες Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι ανεξάρτητα από την ηλικία οι γυναίκες που έχουν ωοθήκες οι οποίες λειτουργούν είναι λιγότερο ευάλωτες σε καρδιακές παθήσεις σε σχέση microε εκείνες που εισήλθαν στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης microε φυσιολογικό τρόπο ή ύστερα από χειρουργική αφαίρεση Για παράδειγmicroα οι γυναίκες που αντιmicroετώπισαν εmicromicroηνόπαυση λόγω χειρουργικής επέmicroβασης πριν από τα 35 τους χρόνια έχουν σε ποσοστό δύο προς επτά microεγαλύτερες πιθανότητες για καρδιακές προσβολές από τις γυναίκες εκείνες που βρίσκονται στο προ της εmicromicroηνόπαυσης στάδιο και έχουν ανέπαφες τις ωοθήκες τους Κάθε χρόνο πάνω από ένα εκατοmicromicroύριο Αmicroερικανίδες που βρίσκονται στο microετά την εmicromicroηνόπαυση στάδιο αντιmicroετωπίζουν καρδιαγγειακά προβλήmicroατα Μπορεί να microην τροφοδοτείται καλά η καρδιά τα αιmicroοφόρα αγγεία να σχίζονται και να σχηmicroατίζουν έναν πληγωmicroένο ιστό ή ακόmicroα επικίνδυνα λίπη που κυκλοφορούν στο αίmicroα να εmicroποδίζουν και να στενεύουν τις αρτηρίες Όλα τα στοιχεία αυτά microπορεί να επιδράσουν στην κυκλοφορία του αίmicroατος και να θέσουν σε κίνδυνο την ικανότητα τροφοδότησης της καρδιάς κάτι που microπορεί να αποβεί microοιραίο Τα επίπεδα της χοληστερίνης συνήθως αυξάνουν στις γυναίκες καθώς αυτές microεγαλώνουν Εντούτοις τα επίπεδα αυτά αυξάνονται ταχύτερα στις γυναίκες που έχουν αφαιρέσει τις ωοθήκες τους Η microη λειτουργικότητα των ωοθηκών οδηγεί σε microιαν αύξηση του επικίνδυνου χαmicroηλής πυκνότητας τύπου χοληστερίνης (LDL) και σε microια microείωση της καρδιο- προστατευτικής υψηλής πυκνότητας χοληστερίνης (HDL) Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε καρδιακές παθήσεις όmicroως microπορεί να ελεγχθούν microε τη χορήγηση της HRT Πρόσφατα υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης βρέθηκαν στο microυώδες υπόστρωmicroα των αρτηριών Η απώλεια της οιστρογόνου ορmicroόνης προκαλεί σύσφιξη των microυών κάτι που οδηγεί σε συστολή των αιmicroοφόρων αγγείων και αύξηση της πίεσης του αίmicroατος Η πτώση της πίεσης επέρχεται ύστερα από θεραπεία λίγων εβδοmicroάδων microε HRT
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Συνδυάζεται ειδικότερα microε την υγεία των οστών και περιορίζεται ένεκα της εmicromicroηνόπαυσης Η οιστρογόνος ορmicroόνη παίζει ένα σηmicroαντικό ρόλο στη διατήρηση του επιπέδου του ασβεστίου στο αίmicroα σε φυσιολογικά επίπεδα microε το να επιβοηθεί την απορρόφησή του από τις τροφές Βοηθά επίσης στην απορρόφηση του ασβεστίου από το αίmicroα προς τα οστά διευκολύνοντας την ανανέωση και τη δυνατότητα αποκατάστασης βλαβών που έχουν οι οστεοβλάστες Όταν τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης του οργανισmicroού microειώνονται η απορρόφηση του ασβεστίου γίνεται microε λιγότερο αποτελεσmicroατικό τρόπο και η τροφοδότηση microε ασβέστιο των οστών γίνεται microε πιο αργό ρυθmicroό έτσι ώστε τα οστά να γίνονται εύθραυστα ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ Η διατήρηση microιας σταθερής θερmicroοκρασίας στον οργανισmicroό είναι microια πολύπλοκη διαδικασία όmicroως ένας από τους πιο πλήρης microηχανισmicroούς microείωσης της θερmicroοκρασίας είναι η εφίδρωση Όταν το σώmicroα ζεσταίνεται περισσότερο από το φυσιολογικό οι αδένες εφίδρωσης εκκρίνουν ιδρώτα και όταν ο ιδρώτας εξατmicroίζεται κρυώνει το αίmicroα που βρίσκεται στην επιφάνεια Κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης οι αδένες εφίδρωσης φαίνεται ότι λειτουργούν λιγότερο ικανοποιητικά απrsquo ότι προηγουmicroένως λόγω του ότι η έλλειψη της οιστρογόνου ορmicroόνης αλλάζει τον τρόπο microε τον οποίο είναι προγραmicromicroατισmicroένοι Οι αδένες εφίδρωσης δεν έχουν την ικανότητα microείωσης της θερmicroοκρασίας που είχαν προηγουmicroένως εmicroφανίζονται δε αλλαγές στη χηmicroική σύνθεση του εγκεφάλου που επηρεάζουν το κέντρο ελέγχου θερmicroοκρασίας του σώmicroατος στον υποθάλαmicroο Ο ρυθmicroιστής της θερmicroοκρασίας του σώmicroατος βρίσκεται σε χαmicroηλότερο επίπεδο από το φυσιολογικό και έτσι πριmicroοδοτείται microια διόγκωση των αιmicroοφόρων αγγείων του δέρmicroατος ενώ εmicroφανίζεται και εφίδρωση λόγω της προσπάθειας του
οργανισmicroού να επαναριθmicroήσει το θερmicroοστάτη Οι ρυθmicroίσεις αυτές δεν είναι οmicroαλές και συχνά ο οργανισmicroός laquoυπερλειτουργείraquo στοιχείο που οδηγεί στις ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ Μια από τις πρώτες αλλαγές που εmicroφανίζεται στα κορίτσια που πλησιάζουν στην εφηβεία είναι η εmicroφάνιση λίπους στους γοφούς το στήθος τα microπράτσα και τους microηρούς Καθrsquo όλη τη γόνιmicroη περίοδο της γυναίκας τόσο η οιστρογόνος όσο και η προγεστερόνη ορmicroόνη είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση του γυναικείου σχήmicroατος microε τη στενή microέση και τους στρογγυλεmicroένους γοφούς Τώρα γνωρίζουmicroε ότι οι αναλογίες αυτές δεν είναι απλά και microόνο microια έκφραση του γυναικείου φύλου Έχουν microεγαλύτερη σηmicroασία τόσο για την υγεία του σώmicroατος όσο και για τη microακροβιότητα Η στενή microέση και οι στρογγυλεmicroένοι γοφοί έχουν στενή και αναmicroφισβήτητη σχέση microε την υγεία της στεφανιαίας Η συνήθης αναλογία microέσης ndash γοφών είναι λιγότερη του 1 και το στοιχείο αυτό συσχετίζεται microε τη microικρή πιθανότητα προσβολής από καρδιακά νοσήmicroατα Αν η αναλογία microέσης ndash γοφών υπερβαίνει το 08 τότε η γυναίκα κινδυνεύει περισσότερο Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση όπου τα επίπεδα της οιστρογόνου και της προγεστερόνης ορmicroόνης είναι χαmicroηλά ή microηδενικά microια από τις πρώτες αλλαγές που θα διαπιστώσει microια γυναίκα είναι η εναπόθεση πάχους στη microέση και εmicroφάνιση laquoτων γεροντόπαχωνraquo Μπορεί επίσης να παρατηρήσει φούσκωmicroα στο υπογάστριο λόγω του αυξηmicroένου λίπους στο microπροστινό microέρος του Το σχήmicroα του σώmicroατος της microοιάζει περισσότερο στο ανδρικό ενώ αυξάνονται οι κίνδυνοι για καρδιακές προσβολές λόγω της αυξηmicroένης κατανοmicroής πάχους ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Υ∆ΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Οι γυναίκες που πλησιάζουν προς την εmicromicroηνόπαυση microπορεί να microην εκκρίνουν προγεστερόνη στο δεύτερο ήmicroισι του έmicromicroηνου κύκλου Για το λόγο αυτόν αλλάζει η ανοχή του οργανισmicroού στο σάκχαρο και αυξάνεται το όριο πέρα από το οποίο αντιmicroετωπίζονται συmicroπτώmicroατα χαmicroηλού επιπέδου σακχάρου στο αίmicroα Αποτέλεσmicroα αυτών είναι το επίπεδο του σακχάρου του αίmicroατος να πέφτει microόλις το άτοmicroο αισθανθεί το αίσθηmicroα της πείνας Οι γυναίκες οι οποίες δεν τρώνε για πέντε ως έξι ώρες κατά τη διάρκεια του microεγαλύτερου τmicroήmicroατος της γόνιmicroής ζωής τους διαπιστώνουν ότι αν microείνουν νηστικές για το ίδιο χρονικό διάστηmicroα ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση οδηγούνται σε έντονες επιθυmicroίες ιδιαίτερα για υδατάνθρακες Αυτό οδηγεί συχνά σε microέθη και πιθανή αύξηση βάρους Όπως και για τα άλλα συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης υπάρχουν πολλά πράγmicroατα που microπορεί η γυναίκα να κάνει για να αντιmicroετωπίσει τις αλλαγές αυτές Μπορεί για παράδειγmicroα να τρώει χορτόσουπες βρόmicroη ή δηmicroητριακά δυο ή τρεις φορές την ηmicroέρα και να αποφεύγει τις σακχαρούχες τροφές που παχαίνουν Μπορεί επίσης να αρχίσει να τρώει microικρές ποσότητες φαγητού ηmicroερησίως σε τακτά χρονικά διαστήmicroατα αντί τρία γεύmicroατα την ηmicroέρα ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Υπάρχουν πολλά σηmicroεία του εγκεφάλου όπου βρέθηκαν υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης σε microεγάλη πυκνότητα Η οιστραδιόλη που είναι η πιο ευεργετική οιστρογόνος ορmicroόνη έχει τουλάχιστον 50 δραστηριότητες που πηγάζουν microόνο από τον εγκέφαλο Οι υποδοχείς οιστρογόνου ελέγχουν τη λειτουργία του τmicroήmicroατος του εγκεφάλου που καλείται ιππόκαmicroπος και ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη microνήmicroη Τούτο ερmicroηνεύει γιατί ορισmicroένες γυναίκες αντιmicroετωπίζουν συmicroπτώmicroατα αmicroνησίας και απώλεια microνήmicroης πριν από τα άλλα συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης Οι νέες έρευνες σrsquo ότι αφορά τις επιπτώσεις της οιστρογόνου στους υποδοχείς του εγκεφάλου είναι πολύ ενθαρρυντικές και εmicroβαθύνουν ιδιαίτερα στις πνευmicroατικού και συναισθηmicroατικού περιεχοmicroένου αλλαγές που εmicroφανίζονται στις γυναίκες microε εmicromicroηνόπαυση Ο ιππόκαmicroπος επιτηρεί ένα πολύπλοκο σύστηmicroα αποθήκευσης πληροφοριών Ακόmicroα και κατά την περίοδο του έmicromicroηνου κύκλου η ικανότητά του αποθήκευσης πληροφοριών αλλάζει
σηmicroαντικά Η οιστρογόνος ορmicroόνη ελέγχει τις γνωστικές λειτουργίες όπως για παράδειγmicroα τη λειτουργία της σκέψης και της αντίληψης καθώς και ικανότητες όπως η προσαρmicroοστικότητα στις αλλαγές Κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης οι λειτουργίες και οι ικανότητες αυτές microπορεί να ελαττωθούν Ενδεχοmicroένως η πιο σηmicroαντική διαπίστωση είναι ότι η οιστρογόνος ορmicroόνη εmicroποδίζει το αίσθηmicroα ανησυχίας στοιχείο το οποίο microπορεί να εξηγήσει γιατί το αίσθηmicroα αυτό είναι ένα τόσο σηmicroαντικό σύmicroπτωmicroα της εmicromicroηνόπαυσης Ορισmicroένες από τις επιπτώσεις της έκκρισης οιστρογόνου ορmicroόνης είναι θεραπευτικού χαρακτήρα επενεργούν δε όπως τα ηρεmicroιστικά Το πεδίο δράσης της οιστρογόνου δραστηριότητας για την καταπολέmicroηση του αισθήmicroατος της ανησυχίας της έντασης και της κατάπτωσης είναι ευρύτατο έχει δε τη δυνατότητα microιας ώριmicroης microετάβασης από το φως στο σκοτάδι της διέλευσης microέσα από ένα δύσκολο χώρο και της ανάπτυξης κριτικής σκέψης Αντίθετα οι υποδοχείς προγεστερόνης στον εγκέφαλο microπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστη διάθεση Στα πλαίσια microιας microελέτης η κατάπτωση επήλθε microέσα σε λίγες ώρες από τη λήψη προγεστερόνης Αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για την αιτιολόγηση της κακής διάθεσης που αντιmicroετωπίζουν ορισmicroένες γυναίκες κατά τη διάρκεια της χορήγησης προγεστερόνης στα πλαίσια της θεραπείας HRT όπως και microια εβδοmicroάδα πριν από την περίοδο Η αmicroυγδαλή αποτελεί το κέντρο του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ψυχική ισορροπία και τη σεξουαλική δραστηριότητα και περιέχει εκατοντάδες υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης που διατηρούν την ικανότητα να αντιδρά το άτοmicroο στα ερεθίσmicroατα Η απώλεια οιστρογόνου ορmicroόνης περιορίζει τις ικανότητες της αmicroυγδαλής κάτι που οδηγεί σε microείωση των πιο πάνω δραστηριοτήτων Οι γυναίκες οι οποίες ακολουθούν τη θεραπεία HRT αισθάνονται microεγαλύτερη πνευmicroατική διαύγεια και σεξουαλική δραστηριότητα απrsquo ότι στο παρελθόν Το χαmicroηλό επίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης επηρεάζει επίσης τη microαθησιακή ικανότητα όπως και την αποmicroνηmicroόνευση Με τη βοήθεια HRT βελτιώνονται οι ικανότητες αυτές
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΥΩΝ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ Η οιστρογόνος ορmicroόνη εmicroφανίζεται να αυξάνει το microεταβολισmicroό των κυττάρων στον εγκέφαλο όπου δεν υπάρχουν ειδικοί υποδοχείς οιστρογόνου Το στοιχείο της laquoτονικότηταςraquo είναι εmicroφανές εκεί όπου ο εγκέφαλος ελέγχει την ικανότητα εκτέλεσης λεπτών κινήσεων Η παρεγκεφαλίδα ελέγχει την ισορροπία και το συντονισmicroό και πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη οιστρογόνου ορmicroόνης microπορεί να λειτουργήσει ως εναρκτήριο λάκτισmicroα επιτάχυνσης της λειτουργίας της παρεγκεφαλίδας microέσα σε τρία λεπτά στοιχείο που δεν ανατρέπεται για ένα διάστηmicroα εννέα ωρών Όλες οι microυϊκές λειτουργίες βελτιώνονται microε τη λήψη οιστρογόνου ορmicroόνης συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της δεξιοτεχνίας Χωρίς την οιστρογόνο ορmicroόνη οι ικανότητες εκτέλεσης περίπλοκων κινήσεων όπως για παράδειγmicroα το παίξιmicroο βιολιού ή κιθάρας εξασθενούν
Υπάρχει ένα κύτταρο στον εγκέφαλο η ελαία που λειτουργεί ως χρονοδιακόπτης συγχρονίζοντας τις κινήσεις των επιmicroέρους ενεργειών Για παράδειγmicroα χωρίς σωστά χρονικά συντονισmicroένες αντιδράσεις microπορεί το άτοmicroο να σκοντάψει Η ελαία στέλνει
ηλεκτρικά φορτία τα οποία ειδοποιούν την παρεγκεφαλίδα πότε θα πρέπει να κινηθούν οι microύες έτσι ώστε οι κινήσεις να είναι συγχρονισmicroένες Ύστερα από τη χορήγηση
οιστρογόνου ορmicroόνης βελτιώνεται σηmicroαντικά ο συγχρονισmicroός των κινήσεων των microυών και η προγεστερόνη συντελεί κατά πολύ σrsquo αυτό Οι έρευνες έδειξαν επίσης ότι η ελαία είναι 30 φορές πιο ευαισθητοποιηmicroένη για τη διαπίστωση σφαλmicroάτων όταν το επίπεδο
της οιστρογόνου ορmicroόνης είναι υψηλό
Η
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ∆ΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
Μυς της microήτρας ∆υσmicroηνόρροια (σπασmicroοί κατά τη διάρκεια της περιόδου) Περίβληmicroα της microήτρας Μηνορραγία (microεγάλη αιmicroορραγία) πόνοι της πυέλου Στήθος ∆ιόγκωση πριν από την περίοδο πόνοι στο στήθος (ευαισθησία και πόνοι πριν από την περίοδο) Μύες Κόπωση πόνοι στην πλάτη ελάττωση των δυνάmicroεων απώλεια του microυϊκού συντονισmicroού Ισορροπία ύδατος Κατακράτηση υγρών που οδηγεί σε αύξηση του βάρους αυξηmicroένη πίεση του αίmicroατος αυξηmicroένη πίεση στους οφθαλmicroούς διόγκωση αστραγάλων διόγκωση προσώπου Μυαλό Αλλαγή διάθεσης ευερέθιστος χαρακτήρας κατάπτωση αυξηmicroένη κατάποση οινοπνευmicroατωδών επιθυmicroία για αmicroυλούχες τροφές και microέθη Κύστις Τάση για κυστίτιδα Έντερα Περιορισmicroένη κινητικότητα των εντέρων που οδηγεί σε δυσκοιλιότητα και πρήξιmicroο Αιmicroοφόρα αγγεία στο δέρmicroα Αυξηmicroένη ευαισθησία στη ζέστη που οδηγεί σε εξάψεις και εξανθήmicroατα ∆έρmicroα Ακmicroή σπιθουράκια και εξογκώmicroατα πριν από την περίοδο Πνεύmicroονες Άσθmicroα την προηγούmicroενη της έλευσης της περιόδου εβδοmicroάδα Κεφάλι Ηmicroικρανία και άλλες microορφές πονοκεφάλου που microπορεί να χειροτερέψουν πριν από κάθε περίοδο Αρθρώσεις Απώλεια της κινητικότητας δυσκαmicroψία και πόνοι προ της περιόδου
ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ
Ο κατάλογος των συmicroπτωmicroάτων που συνδέονται microε την εmicromicroηνόπαυση είναι microεγάλος και εκ πρώτης όψεως φοβίζει Ευτυχώς καmicroιά γυναίκα δεν αντιmicroετωπίζει όλη την γκάmicroα
των συmicroπτωmicroάτων Κάποιες πιθανόν να ταλαιπωρούνται από ορισmicroένα ορισmicroένες άλλες γυναίκες microπορεί από κανένα Ο πιο κάτω κατάλογος είναι microακρύς απλά και microόνο επειδή
διευκολύνει τη γυναίκα να γνωρίσει το εύρος των συmicroπτωmicroάτων ειδικότερα αν απαιτείται να συζητήσει τη θεραπεία της microε ένα γιατρό Οι παρενέργειες στο σώmicroα που προκαλούνται από την εmicromicroηνόπαυση είναι τόσο ποικίλες που ορισmicroένες φορές είναι δύσκολο να συνδεθούν microε ένα συγκεκριmicroένο αίτιο Υπάρχουν ορισmicroένα κλασικά συmicroπτώmicroατα όπως ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και οι αλλαγές διάθεσης όmicroως
υπάρχουν και άλλα όπως ο κακός έλεγχος της κύστης πόνοι στην πλάτη που συχνά εmicroφανίζονται ως συmicroπτωmicroατικοί Όλα αυτά τα συmicroπτώmicroατα που αναφέρονται πιο κάτω άmicroεσα ή έmicromicroεσα συνδέονται microε την πτώση του επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης
ΞΑΦΝΙΚΕΣ ΕΝΤΟΝΕΣ ΕΡΥΘΡΙΑΣΕΙΣ Τις αντιmicroετωπίζουν πάνω από το 85 των γυναικών που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση αν και η συχνότητα και η σοβαρότητα των επεισοδίων ποικίλλει σε microεγάλο βαθmicroό από γυναίκα σε γυναίκα Κατά τη διάρκεια microιας έντονης ξαφνικής ερυθρίασης η γυναίκα ιδρώνει τόσο έντονα ώστε ο ιδρώτας τρέχει γύρω από το πρόσωπο της το λαιmicroό και την πλάτη Ανεβαίνει η θερmicroοκρασία του σώmicroατος η καρδιά χτυπάει εντονότερα και microπορεί να έχει ταχυπαλmicroίες Σπανιότατα microια γυναίκα microπορεί να λιποθυmicroήσει κατά τη διάρκεια έντονης ξαφνικής ερυθρίασης Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις συmicroβαίνουν διότι ο εγκέφαλος κρίνει ότι το σώmicroα έχει υπερθερmicroανθεί Τώρα γνωρίζουmicroε ότι τούτο συmicroβαίνει διότι το όριο φυσιολογικής θερmicroοκρασίας (πέρα από το οποίο ο εγκέφαλος θεωρεί ότι το σώmicroα είναι πολύ ζεστό και κάτω από το οποίο ότι είναι κρύο) κατέρχεται Αυτό σηmicroαίνει ότι ακόmicroα και σε φυσιολογικές συνθήκες ο εγκέφαλος microπορεί να θεωρήσει ότι η θερmicroοκρασία του σώmicroατος είναι πολύ υψηλή και να αντιδράσει microε την αύξηση της ροής του αίmicroατος στο πρόσωπο Το θερmicroαινόmicroενο δέρmicroα κοκκινίζει και αρχίζει να ιδρώνει Όταν ο ιδρώτας αρχίζει να εξανεmicroίζεται η θερmicroοκρασία του σώmicroατος χαmicroηλώνει και πάλι Παρόλο που η ξαφνική έντονη ερυθρίαση είναι πιο έντονη στο κεφάλι το πρόσωπο και το λαιmicroό η αύξηση της θερmicroοκρασίας του σώmicroατος γίνεται αντιληπτή σrsquo ολόκληρο το σώmicroα Ακόmicroα και η θερmicroοκρασία των δακτύλων των χεριών και των ποδιών αυξάνεται απότοmicroα κατά την έναρξη microιας ξαφνικής έντονης ερυθρίασης Στα πλαίσια microιας έρευνας που έγινε στη ∆ανία για γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση το ένα τρίτο από αυτές συνέχισαν να αντιmicroετωπίζουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και για δέκα ακόmicroα χρόνια microετά την εmicromicroηνόπαυση Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις οι γυναίκες αντιmicroετώπιζαν έξι microε επτά ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις την ώρα κάτι που συνεχιζόταν για χρόνια ∆ύο στις τρεις γυναίκες αντιmicroετώπισαν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις πολύ πριν από την τελευταία τους περίοδο όmicroως για τις περισσότερες από αυτές η συχνότητα υπήρξε διαρκώς αυξανόmicroενη κατά την εmicromicroηνόπαυση και συνεχίστηκε για τα επόmicroενα πέντε έτη Η κακοδιαθεσία που προέρχεται από microια έντονη ξαφνική ερυθρίαση είναι πολύ έντονη Σε microια έρευνα οι ερευνητές προσπάθησαν να δηmicroιουργήσουν το σύmicroπτωmicroα αυτό σε γυναίκες που αντιmicroετώπιζαν εmicromicroηνόπαυση microε το να χρησιmicroοποιήσουν microπουκάλια microε ζεστό νερό και κουβέρτες ∆ιαπιστώθηκαν ότι η εφαρmicroογή εξωτερικής θερmicroότητας δεν παράγει τις ίδιες δραmicroατικές αλλαγές στους ρυθmicroούς της καρδιάς και στην πίεση του αίmicroατος microε εκείνες της ερυθρίασης ένεκα της εmicromicroηνόπαυσης Παρrsquo όλα αυτά οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις microπορεί να χειροτερεύσουν λόγω ζέστης
Παλmicroική ταχύτητα
Έντονες ερυθριάσεις
Ροή αίmicroατος
0 λεπ 5 10 15
ΒΡΑ∆ΙΝΕΣ ΕΦΙ∆ΡΩΣΕΙΣ
Κατά τις βραδινές εφιδρώσεις οι γυναίκες ξυπνούν βουτηγmicroένες στον ιδρώτα Οι περισσότερες αντιmicroετωπίζουν και ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις κατά τη διάρκεια της ηmicroέρας όmicroως δεν είναι πάντοτε σίγουρο και το αντίθετο Οι βραδινές εφιδρώσεις microπορεί
να προέρχονται από στρες ή από κάποια ασθένεια που δεν έχει σχέση microε την εmicromicroηνόπαυση Μόνο ο γιατρός θα microπορέσει να κάνει κάποια διάγνωση
Η αϋπνία στις γυναίκες microε εmicromicroηνόπαυση συνδέεται σχεδόν πάντοτε microε τις βραδινές εφιδρώσεις Οι γυναίκες περιγράφουν το ξύπνηmicroα πετώντας τα καλύmicromicroατα των κρεβατιών για να ανακουφιστούν από το σύνδροmicroο της εφίδρωσης Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις το σύνδροmicroο αυτό microπορεί να συmicroβεί πολλές φορές τη νύχτα Γνωρίζουmicroε ότι οι βραδινές εφιδρώσεις είναι microια ψυχολογική διαδικασία όπου εmicroφανίζεται πυρετός που διαρκεί ένα ή δύο λεπτά και microετά εξαφανίζεται Παρουσιάζεται microεγάλη ταχυπαλmicroία αυξάνεται η θερmicroοκρασία του σώmicroατος ενώ η γυναίκα γεmicroίζει ιδρώτα στο πρόσωπο και στο στήθος και στη συνέχεια παγώνει Ορισmicroένες γυναίκες που έχουν έντονες βραδινές εφιδρώσεις αισθάνονται πολύ microεγάλη κατάπτωση Επιπλέον η κατάπτωση τους αυτή δεν τους φεύγει ως ότου οι εφιδρώσεις τεθούν υπό έλεγχο ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΥΡΗΘΡΑΣ Ουρογενετικά προβλήmicroατα είναι πολύ συχνά κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης αν και microόνο τέσσερις στις δέκα γυναίκες συmicroβουλεύονται το γιατρό τους γιrsquo αυτό Τόσο ο κόλπος όσο και το κάτω τmicroήmicroα της ουρήθρας λόγω της έλλειψης οιστρογόνου ορmicroόνης
γίνονται λεπτότερα και πιο ξηρά Τα συmicroπτώmicroατα της ουρήθρας συνήθως περιλαmicroβάνουν δυσκολία στη διούρηση καθώς και συχνή και επείγουσα επιθυmicroία για διούρηση ακόmicroα και όταν υπάρχουν λίγα ούρα στην κύστη
Μπορεί επίσης να εmicroφανιστεί και κάποιο στάξιmicroο των ούρων διότι ο σφιγκτήρας ο οποίος προστατεύει την έξοδο της κύστης εξασθενεί λόγω του χαmicroηλού επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης Ορισmicroένες φορές τα ούρα ξεφεύγουν από την κύστη όταν η γυναίκα βήχει γελάει ή κρατάει κάτι βαρύ Αυτό ονοmicroάζεται ακράτεια και οφείλεται στην αύξηση της πίεσης microέσα στο υπογάστριο που οδηγεί σε πίεση των ούρων να εξέλθουν από την κύστη Επίσης microπορεί να αντιmicroετωπιστεί ξηρότητα και φαγούρα στα γεννητικά όργανα Πόνοι στον κόλπο ειδικότερα κατά τη διάρκεια ή microετά τη συνουσία διότι ο κόλπος δεν υγραίνεται είναι επίσης σύνηθες φαινόmicroενο microεταξύ των γυναικών που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης ή στο microετέπειτα αυτής στάδιο ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΥΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Το κολλαγόνο είναι microια πρωτείνη η οποία αποτελεί τη βάση κάθε ιστού του σώmicroατος και όταν αρχίζει να αποσυντίθενται λόγω της εmicromicroηνόπαυσης οι microύες χάνουν τον όγκο τη δύναmicroη και το συντονισmicroό τους ενώ οι αρθρώσεις γίνονται δύσκαmicroπτες Οι microύες
γίνονται όλο και πιο ευάλωτοι στους πόνους και στη δυσκαmicroψία ύστερα από άσκηση ενώ οι αρθρώσεις microπορεί να γίνουν δύσκαmicroπτες και να εmicroποδίζεται η κινητικότητά
τους Αν η γυναίκα έχει κατακράτηση υγρών microπορεί να αντιmicroετωπίσει microυρmicroηγκιάσmicroατα ή microουδιάσmicroατα στα χέρια Εmicroφανίζονται επίσης συmicroπτώmicroατα του συνδρόmicroου της
καρπιαίας διόδου που προκαλείται από τους ιστούς που είναι γεmicroάτοι υγρά και πιέζουν τα νεύρα των χεριών και των δακτύλων Η οστεοπόρωση προκαλεί πόνους και άλγος σrsquo ολόκληρο το σώmicroα και ειδικότερα στο πάνω microέρος της ράχης λόγω της απίσχνανσης
των οστών της σπονδυλικής στήλης Η γενική κόπωση στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί να είναι έντονη Πέρα από τους καταπονηmicroένους microυς και τις αρθρώσεις υπάρχουν και άλλες αιτίες χρόνιας κόπωσης όπως το χαmicroηλό σάκχαρο στο αίmicroα η αναιmicroία και η υπολειτουργία του θυρεοειδή Η γυναίκα που αντιmicroετωπίζει microεγάλη κόπωση πρέπει να ζητήσει από το γιατρό της να ελέγξει όλους τους παραπάνω πιθανούς αιτιολογικούς παράγοντες κόπωσης ΠΡΟΕΜΜΗΝΟΡΡΟΪΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Αν η γυναίκα υποφέρει από προεmicromicroηνορροϊκό σύνδροmicroο (ΠΕΣ) για όλη της τη ζωή έχει microεγαλύτερες πιθανότητες να αντιmicroετωπίσει βεβαρηmicroένα συmicroπτώmicroατα όταν βρεθεί στο
στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης Τα συmicroπτώmicroατα του ΠΕΣ συνήθως είναι κόπωση microεταβολές της διάθεσης αδεξιότητα πονοκέφαλοι δάκρυσmicroα ρινική συmicroφόρηση πόνοι στο στήθος πόνοι στην πλάτη κατακράτηση υγρών αύξηση βάρους προβλήmicroατα στο δέρmicroα όπως ελαφρά ακmicroή αιmicroωδία στα δάκτυλα σύνδροmicroο στέρησης σακχάρου και αϋπνία Αν η γυναίκα πιστεύει ότι οι αλλαγές στη διάθεσή της έχουν σχέση microε τα
συmicroπτώmicroατα ΠΕΣ microπορεί να το επιβεβαιώσει microε το να ελέγχει τον έmicromicroηνο κύκλο της για τρεις microήνες και να σηmicroειώνει τα συmicroπτώmicroατα της ηmicroερησίως
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΥΧΙΩΝ
Το χαmicroηλό επίπεδο οιστρογόνου ορmicroόνης που εmicroφανίζεται την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης προκαλεί αλλαγές στο δέρmicroα τα microαλλιά τα νύχια τα microάτια το στόmicroα και τα ούλα Οι αλλαγές αυτές πραγmicroατοποιούνται εν microέρει λόγω της διάλυσης των ινών κολλαγόνου και της εξασθένισης της πρωτείνης ελαστίνης η οποία δίνει στο
συνδετικό ιστό τη δύναmicroη και την ελαστικότητα της Η έλλειψη κολλαγόνου οδηγεί στη
microείωση του πάχους του δέρmicroατος όπως επίσης και της ελαστικότητας του Επίσης παρατηρείται σπάσιmicroο των νυχιών πόνοι στα microάτια ξηρότητα στο στόmicroα συρρίκνωση
των χειλιών δυσκαmicroψία στις αρθρώσεις και ύγρανση των microαλλιών ενώ το δέρmicroα ρυτιδώνεται από τη microείωση της ροής του αίmicroατος
Η εξασθένιση των νεύρων στο ηλικιωmicroένο δέρmicroα microπορεί να οδηγήσει σε φαγούρα και σε microια κατάσταση που ονοmicroάζεται microυρmicroηκίαση την οποία ορισmicroένες γυναίκες περιγράφουν σαν να γεmicroίζει το δέρmicroα τους microυρmicroήγκια Η λέξη formication microυρmicroηκίαση έχει λατινική ρίζα Προέρχεται από το formica που σηmicroαίνει microυρmicroήγκι Η microυρmicroηκίαση είναι ένα σύνηθες φαινόmicroενο κατάπτωσης λόγω της εmicromicroηνόπαυσης Σε microια έρευνα που έγινε σε 5000 γυναίκες η microία στις πέντε υποφέρουν από microυρmicroηκίαση σε διάστηmicroα 12ndash24 microηνών ύστερα από την τελευταία τους περίοδο Σχεδόν microία στις δέκα γυναίκες συνεχίζουν να υποφέρουν από microυρmicroηκίαση για πάνω από 12 χρόνια ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση Παρόλο που τελικά εξαφανίζεται η αιτία της δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟΥ ∆έρmicroα Ξηρότητα ή λιπαρότητα ζάρωmicroα ξεφλούδισmicroα εύκολα microωλωπιζόmicroενο αργή αποκατάσταση τραυmicroατισmicroού του καφέ ουλές εmicroφάνιση φλεβών Νύχια Σπάσιmicroο λευκά στίγmicroατα εmicroφάνιση αιmicroορραγίας από σκλήθρα Μάτια Ξήρανση microαύροι κύκλοι γύρω από τα microάτια microικροί κίτρινοι σβόλοι λίπους στο λευκό τmicroήmicroα του microατιού microείωση της ορατότητας τη νύχτα αιmicroοφόρα αγγεία γύρω από τις άκρες των microατιών Ούλα Αιmicroορραγίες και σπογγώδη υφή υποχώρηση που αφήνει εκτεθειmicroένες τις ρίζες των δοντιών microολύνσεις περιοδοντίτιδες Μαλλιά Θαmicroπάδα ξηρότητα λιπαρότητα σπασmicroένες άκρες της τρίχας microειωmicroένη ανάπτυξη λεπτές κηλίδες δερmicroατίτιδα του τριχωτού της κεφαλής απώλεια microαλλιών πιτυρίαση Στόmicroα ∆υσοσmicroία σκασίmicroατα στις άκρες των χειλέων πληγές που δύσκολα επουλώνονται Γλώσσα Μπορεί να εmicroφανιστούν λευκά παχιά στίγmicroατα και οι άκρες να microοιάζουν microε χτένα
Ένας συνήθης microύθος σχετικά microε την εmicromicroηνόπαυση είναι ότι θεωρείται ως η έναρξη της πτώσης της ερωτικής διάθεσης της γυναίκας Αυτό δεν έχει καmicroία σχέση microε την πραγmicroατικότητα Η πλειοψηφία των γυναικών microπορεί να συνεχίσουν την ερωτική ζωή τους ως τα γεράmicroατα εφόσον έχουν καλή υγεία Ορισmicroένες γυναίκες αναφέρουν ότι η σεξουαλική τους ικανοποίηση γίνεται ακόmicroα πιο έντονη microετά την εmicromicroηνόπαυση Τούτο microπορεί να οφείλεται στο ότι αυξάνεται η αναλογία τεστοστερόνης προς οιστρογόνο ορmicroόνη Παρrsquo όλα αυτά οι περισσότερες γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν εmicromicroηνόπαυση παρατηρούν ορισmicroένες αλλαγές στον τρόπο microε τον οποίο ανταποκρίνονται στην ερωτική διέγερση και συνουσία Αυτό οφείλεται συχνά στις φυσικές
αλλαγές που έχουν πραγmicroατοποιηθεί στην ουρογενετική οδό και λιγότερο στη microειωmicroένη επιθυmicroία για σεξ Οι σχετικές έρευνες για τη σεξουαλική ικανοποίηση του Alfred Kinsey πριν από ορισmicroένες δεκαετίες έδειξαν ότι οι γυναίκες που είχαν microια ευχάριστη ερωτική ζωή πριν από την εmicromicroηνόπαυση microάλλον συνεχίζουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα και microετά από αυτήν Ένα από τα πιο συνήθη σεξουαλικού χαρακτήρα προβλήmicroατα ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση είναι η έλλειψη υγρών στον κόλπο Το εσωτερικό τοίχωmicroα του κόλπου microπορεί να ανοίξει και να αιmicroορραγήσει και το στοιχείο αυτό κάνει οδυνηρή τη συνουσία ορισmicroένες φορές δε αδύνατη Στα χρόνια της νιότης η κυκλοφορία του αίmicroατος στα γεννητικά όργανα είναι πλούσια κατά τη διάρκεια της διέγερσης στοιχείο που προκαλεί τη διόγκωση και την ευαισθητοποίηση του οργάνου κατά την αφή Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση εmicroφανίζεται διόγκωση της κλειτορίδας του κόλπου και του αιδοίου που οδηγεί σε microια υποτυπώδη διέγερση Τα στήθη επίσης αυξάνονται στο microέγεθος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής διέγερσης της νέας γυναίκας mdash ορισmicroένες φορές στο ένα τέταρτο του όλου microεγέθους Η έντονη ορmicroή του αίmicroατος που κυκλοφορεί στις microικρές φλέβες του στήθους και προκαλεί το φαινόmicroενο αυτό δεν συmicroβαίνει συχνά ύστερα από την πτώση του επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης Για το λόγο αυτόν τα στήθη microπορεί πλέον να microην είναι τόσο ευαισθητοποιηmicroένα στην αφή και τις θωπείες Στις νέες γυναίκες διογκώνεται ο κόλπος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής διέγερσης για να διευκολυνθεί η συνουσία Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση ο κόλπος δεν διογκώνεται τόσο πολύ όmicroως εξακολουθεί να παραmicroένει σχετικά ευρύς για να microπορεί να διεισδύει το πέος (εφόσον αφήνεται κάποιος χρόνος για να υπάρξει ύγρανση του κόλπου) Οι υγιείς αδένες αδρεναλίνης είναι επίσης ζωτικής σηmicroασίας σrsquo ότι αφορά την ερωτική συνοmicroιλία Μακροχρόνιες καταστάσεις έντασης όπως αποστέρηση διαζύγιο microετακοmicroίσεις και οικογενειακά προβλήmicroατα microπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την αδενική δραστηριότητα Η εσωτερική laquoέντασηraquo που microπορεί να προέλθει από microεγάλη χρήση ζάχαρης λίπους καφέ ή οινοπνεύmicroατος ίσως φέρει το ίδιο αποτέλεσmicroα Η εύρεση τρόπων αντιmicroετώπισης του στρες και η ισορροπηmicroένη διατροφή οδηγούν σε microια σωστή ερωτική ζωή Η σεξουαλική επιθυmicroία microπορεί επίσης να microειωθεί microε τη χρήση διαφόρων ναρκωτικών ουσιών όπως ηρεmicroιστικών microυοχαλαρωτικών αντικαταθλιπτικών αmicroφεταmicroινών διουρητικών αντιυπερτασικών και ορmicroονών Τα αλκοόλ το κάπνισmicroα ο καφές η υπερκόπωση η πίεση και η κατάθλιψη φέρνουν το ίδιο αποτέλεσmicroα Οι γυναίκες που έχουν υποστεί υστερεκτοmicroή ή χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών microπορεί επίσης να αντιmicroετωπίζουν microειωmicroένη επιθυmicroία για σεξουαλική δραστηριότητα καθώς και δυσκολία να φτάσουν στον οργασmicroό ΑΫΠΝΙΑ Αν η γυναίκα αισθάνεται καταπιεσmicroένη ή έχει ανησυχίες ή αν υποφέρει από βραδινές εφιδρώσεις microπορεί να γίνει πολύ δύσκολος ο ύπνος της και είναι σύνηθες να ξυπνάει νωρίς το πρωί Όντως ένας καλός βραδινός ύπνος microπορεί να είναι σπάνιος Εργαστηριακές έρευνες έδειξαν ότι οι γυναίκες που έχουν φυσιολογικό επίπεδο οιστρογόνου ή που ακολουθούν θεραπεία HRT κοιmicroούνται πιο εύκολα καλύτερα και αισθάνονται πιο ξεκούραστες όταν ξυπνούν Τα όνειρα φαίνεται ότι είναι πολύ σηmicroαντικό στοιχείο για την αίσθηση της ξεκούρασης και της ανανέωσης που επέρχεται microε τον ύπνο Χωρίς την οιστρογόνο ορmicroόνη microπορεί η κούραση να παραmicroένει ακόmicroα κι αν έχει προηγηθεί ύπνος microιας ολόκληρης νύχτας ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΠΛΑΧΝΩΝ Το φούσκωmicroα microε διόγκωση του υπογαστρίου microπορεί να αποτελέσει πρόβληmicroα κατά την εmicromicroηνόπαυση Συνήθως οφείλεται σε διόγκωση του παχέους εντέρου που προέρχεται από ζυmicroώσεις στα έντερα Καθώς περνούν τα χρόνια microικρά κενά αέρος στους ιστούς microπορεί να
φουσκώσουν από το έντερο οδηγώντας σε microια κατάσταση που καλείται εκκολπωmicroατίτιδα Μέσα σrsquo αυτά τα κενά αέρος (diverticula) microπορεί να εγκατασταθούν τροφές να παραmicroείνουν ακίνητες να προκαλέσουν ζυmicroώσεις και να παραχθούν microεγάλες ποσότητες αερίων Το έντερο microπορεί να έχει απόληξη microε περίβληmicroα από υπολείmicromicroατα τροφών δηmicroιουργώντας έτσι microικρά κέντρα ζυmicroώσεων Είναι σύνηθες για την πάσχουσα να σηκώνεται το πρωί microε επίπεδο στοmicroάχι ενώ καθώς προχωράει η ηmicroέρα να αυξάνεται το φούσκωmicroα στο υπογάστριο έτσι ώστε όταν φτάσει το βράδυ το φούσκωmicroα να γίνει τόσο microεγάλο σαν να είναι έξι microηνών έγκυος Τη νύχτα η έλλειψη τροφής και σακχάρου στο έντερο οδηγεί σε ελάττωση των ζυmicroώσεων Ύστερα από το πρωινό που περιλαmicroβάνει σάκχαρα και microαγιά η ζύmicroωση ενεργοποιείται και πάλι Μπορεί επίσης το φούσκωmicroα να είναι παρενέργεια της θεραπείας HRT Η δυσκοιλιότητα είναι ένα άλλο συχνό φαινόmicroενο της εmicromicroηνόπαυσης γιατί η κινητικότητα των εντέρων επηρεάζεται από τις ορmicroόνες του φύλου Είναι γνωστό ότι η προγεστερόνη περιορίζει τις κινήσεις των σπλάχνων έτσι ώστε η δραστηριότητά τους να γίνεται microονότονη και αργή Η οιστρογόνος ορmicroόνη από την άλλη επιταχύνει την κινητικότητα των εντέρων και το άτοmicroο ενεργείται κανονικά ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ Οι περισσότερες γυναίκες αντιmicroετωπίζουν ενοχλήσεις στο στήθος τους microια εβδοmicroάδα πριν από την περίοδο λόγω της κατακράτησης υγρών στους ιστούς του στήθους Γύρω στα 40 οι ενοχλήσεις αυτές microπορεί να εξελιχθούν σε πιο ισχυρούς πόνους που καλείται
microασταλγία Τα στήθη γίνονται σκληρά ευαισθητοποιηmicroένα και πονούν πολύ Η microασταλγία microπορεί να διαρκέσει δέκα ηmicroέρες
Σε σοβαρές περιπτώσεις το στήθος microπορεί να πονάει τόσο πολύ που η γυναίκα δεν microπορεί να ανεχθεί ούτε ένα απλό άγγιγmicroα Ο πόνος αυτός είναι ιδιαίτερα οδυνηρός στις θηλές και microπορεί να διακόψει τον νυχτερινό ύπνο Ακόmicroα και το στριφογύρισmicroα πάνω στο κρεβάτι προκαλεί πόνους Εκτιmicroάται ότι το 70 των γυναικών υποφέρει από πόνους στο στήθος σε κάποια φάση της ζωής τους όmicroως ειδικότερα λίγο πριν την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης Επίσης και κατά την περίοδο που λειτουργεί ο έmicromicroηνος κύκλος Οι πόνοι στο στήθος είναι από τα πλέον συνήθη συmicroπτώmicroατα ∆υστυχώς ορισmicroένοι παθολόγοι είναι απρόθυmicroοι να θεραπεύσουν τους πόνους στο στήθος ισχυριζόmicroενοι ότι δεν έχουν παθολογική αιτία ή είναι συmicroφυείς microε τη γυναικεία φύση Συχνά η microασταλγία κάνει κύκλο αυξοmicroειούmicroενη microε τον έmicromicroηνο κύκλο και συνήθως χειροτερεύει αmicroέσως πριν από την περίοδο Όmicroως η microη κυκλικής microορφής microασταλγία microπορεί να θεραπευθεί οποτεδήποτε microέσα στο microήνα και είναι σύνηθες φαινόmicroενο για τη γυναίκα πάνω από τα 40 ∆εν έχει πλήρως ερmicroηνευθεί το φαινόmicroενο όmicroως η microασταλγία microπορεί να προέρχεται από τη microη φυσιολογική υπερευαισθησία των ιστών του στήθους αλλά και λόγω της διακύmicroανσης των θηλυκών ορmicroονών κατά την εmicromicroηνόπαυση Η δίαιτα microπορεί να χειροτερεύσει το πρόβληmicroα Οι γυναίκες που υποφέρουν από πόνους στο στήθος έχουν την τάση να λαmicroβάνουν χαmicroηλό επίπεδο βασικών λιπαρών οξέων και υψηλό επίπεδο κεκορεσmicroένων οξέων στο αίmicroα τους Το γεγονός αυτό φαίνεται ότι επαυξάνει τις επιπτώσεις των θηλυκών ορmicroονών στους ιστούς του στήθους Ο κυκλικός πόνος microπορεί να αποτελεί παράπλευρη επίπτωση της δια του στόmicroατος χορήγησης αντισυλληπτικών ή HRT εφόσον οι δόσεις της ορmicroόνης είναι microεγάλες Αν η γυναίκα υποφέρει από ισχυρή microασταλγία microπορεί να αισθάνεται ανησυχίες και κατάπτωση και να φοβάται ότι οι πόνοι προέρχονται από καρκίνο του στήθους Συνήθως η microασταλγία είναι microια laquoκαλοήθηςraquo κατάσταση Ο γιατρός είναι σε θέση να καθησυχάσει τους φόβους της γυναίκας για microια τέτοια περίπτωση και να της κάνει microια εξέταση του στήθους για να αποκλειστεί η κακοήθεια Μπορεί επίσης να του ζητήσει να της κάνει microία microαστογραφία
ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΒΑΡΟΣ Ορισmicroένες γυναίκες που βρίσκονται στο microετά την εmicromicroηνόπαυση στάδιο αγωνίζονται να διατηρήσουν το προ της εmicromicroηνόπαυσης βάρος τους Ιατρικώς είναι κάπως ασαφές το βάρος που microπορεί να κερδίσει η γυναίκα κατά την εmicromicroηνόπαυση οφείλεται στον πιο αργό microεταβολισmicroό κάτι που αντιmicroετωπίζουν και οι άνδρες και οι γυναίκες όταν microεγαλώσουν
και στη microείωση του επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης που επιδρά στον τρόπο κατανοmicroής του λίπους
Είναι πολύ σηmicroαντικό να έχει η γυναίκα microια ρεαλιστική αντίληψη και να γνωρίζει ότι αλλαγές στο σχήmicroα του σώmicroατος εmicroφανίζονται σrsquo όλες τις γυναίκες microετά την εmicromicroηνόπαυση Η εξαντλητική δίαιτα είναι ανθυγιεινή και microπορεί να σηmicroάνει τη microη δυνατότητα κάλυψης των καθηmicroερινών απαιτήσεων του οργανισmicroού σε ασβέστιο Πρέπει να κάνει ασκήσεις για τη διατήρηση της microυϊκής τονικότητας Γνωρίζουmicroε από σίγουρες πηγές ότι οι microεσήλικες γυναίκες οι οποίες είναι αδύνατες ζουν λιγότερα χρόνια από τις παχιές Αυτό δεν σηmicroαίνει ότι προτείνεται στις γυναίκες να γίνουν παχύσαρκες αλλά να απαλλαγούν από το άγχος του αδυνατίσmicroατος ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ
∆ύο είναι οι λόγοι για τη βάθυνση της φωνής ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση Πρώτον υπάρχει microια σχετική αύξηση του όγκου των ανδρικών ορmicroονών ή του ανδρογόνου που κυκλοφορεί στο αίmicroα Για microεγάλο διάστηmicroα από τότε που σταmicroατούν οι ωοθήκες να εκκρίνουν οιστρογόνο ορmicroόνη συνεχίζουν να εκκρίνουν ανδρογόνα Αυτή η σχετική αύξηση της ανδρικής ορmicroόνης επιφέρει ένα laquoαρρενωπόraquo αποτέλεσmicroα σε διάφορα
όργανα όπως ο λάρυγγας προκαλώντας βάθυνση στη φωνή Η δεύτερη αιτία microπορεί να είναι η υπολειτουργία του θυρεοειδή ή ο υποθυρεοειδισmicroός Η φωνή γίνεται βαθιά άγρια ελαφρά βραχνή κάτι που συνοδεύεται και από άλλα συmicroπτώmicroατα όπως ξηροδερmicroία απώλεια τριχών και microια τάση για υπερευαισθησία στο κρύο προσθήκη βάρους και πνευmicroατική και σωmicroατική κόπωση ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΡ∆ΙΑΣ Το αρχικό και σύνηθες σύmicroπτωmicroα των microετά την εmicromicroηνόπαυση καρδιακών νοσηmicroάτων
(τα καρδιακά προβλήmicroατα είναι σπάνια στις γυναίκες που έχουν περίοδο λόγω της ύπαρξης της οιστρογόνου ορmicroόνης) είναι σχεδόν πάντοτε η στηθάγχη Πρόκειται για έναν έντονο πόνο στο microέσο του στήθους που δηmicroιουργείται από την κόπωση και
ανακουφίζεται microε την ξεκούραση Χωρίς ξεκούραση ο πόνος microπορεί να χειροτερεύσει και να φθάσει προς το λαιmicroό τα δόντια και στα κάτω microπράτσα (συνήθως στο αριστερό
όmicroως ορισmicroένες φορές και στο δεξί) Τελικά ο πόνος θα γίνει τόσο έντονος που θα αναγκάσει το άτοmicroο να διακόψει τις όποιες δραστηριότητες
Η στηθάγχη είναι ένα προειδοποιητικό σηmicroείο ότι ανεπαρκής ποσότητα οξυγόνου φθάνει στον καρδιακό microυ Θα πρέπει το άτοmicroο να λάβει σοβαρά υπόψη τον όποιο πόνο στο στήθος και να επισκεφθεί το γιατρό του για ένα καρδιογράφηmicroα Άλλα συmicroπτώmicroατα που έχουν σχέση microε τα προβλήmicroατα υγείας της καρδιάς είναι η ταχυπαλmicroία και η δυσκολία στην εκπνοή Μπορεί το άτοmicroο να διαπιστώσει ότι η κανονική γυmicroναστική τον κάνει να λαχανιάζει ενώ το ανέβασmicroα microιας σκάλας του δίνει το αίσθηmicroα του φτερουγίσmicroατος στο στήθος Αν υποφέρει από άλλα συmicroπτώmicroατα όπως ζαλάδες πονοκέφαλο ή θολούρες θα πρέπει να ελέγξει την πίεσή του γιατί microπορεί να έχει υπέρταση
ΟΙ ΒΙΟΡΥΘΜΟΙ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Η ρύθmicroιση των γυναικείων ορmicroονών microέσα στο σώmicroα λειτουργεί βάσει κανονικών επα- νεmicroφανίσεων microοιάζοντας microε ένα laquoεσωτερικό ρολόιraquo Ένα παράδειγmicroα είναι ο έmicromicroηνοςκύκλος που διαρκεί από 25 έως 32 ηmicroέρες ενώ ένας κύκλος microε microεγαλύτερη συχνότητασχετίζεται microε τον ύπνο Οι τρεις κύκλοι βιορυθmicroών παριστάνονται σαν κύmicroατα των
23 ηmicroερών (ο σωmicroατικός που πιστεύεται ότι ελέγχεται από το ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) των 28 ηmicroερών (ο συναισθηmicroατικός που συνδέεται microε την επίφυση) και των 33 ηmicroερών (ο πνευmicroατικός που έχει προταθεί ότι επηρεάζεται από εκκρίσεις του ΘΥΡΕΟΕΙ∆Η Α∆ΕΝΑ) Μόνο περιστασιακά συmicroπίπτουν και οι τρεις κύκλοι (στα
microέγιστα ή στα ελάχιστα τους) Οι κρισιmicroότερες χρονικές στιγmicroές είναι όταν τα κύmicroατα περνούν από την κεντρική γραmicromicroή η έρευνα έχει δείξει ότι αυτές τις ηmicroέρες συmicroβαίνουν
περισσότερα ατυχήmicroατα απ rsquoότι άλλες ηmicroέρες
+10 +5 +0 -5 -10
Μέρες 5 10 15 20 25 30
Οι βιορυθmicroοί ενός microήνα Αυτό το διάγραmicromicroα αναπαριστά τους βιορυθmicroούς microίας γυναίκας για τον Οκτώβριο του 1993 laquoΚαλοί βιορυθmicroοί (όταν τα δύο κύmicroατα είναι ψηλά και το ένα χαmicroηλά) εmicroφανίζονται microόνο microία φορά το microήνα
Σωmicroατικός Συναισθηmicroατικός
Πνευmicroατικός
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Συναισθήmicroατα όπως ένταση κατάπτωση ατονία ευερέθιστος χαρακτήρας και δάκρυσmicroα όπως επίσης αλλαγές στη διάθεση microπορεί να συmicroβούν σε κάθε ηλικία όmicroως σπάνια συmicroβαίνουν ταυτόχρονα ή όσο συχνά συmicroβαίνουν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης Είναι πολύ χρήσιmicroο να γνωρίζει η γυναίκα που αντιmicroετωπίζει ταυτόχρονα διάφορα αρνητικά συναισθήmicroατα ότι τα αίτια όλων αυτών είναι η εmicromicroηνόπαυση Για πολλές γυναίκες οι αλλαγές της διάθεσης λόγω της εmicromicroηνόπαυσης microοιάζουν microε ποδηλασία σε κυλινδρικό δίσκο Οι γυναίκες περιγράφουν ότι αισθάνονται διάφορα συναισθήmicroατα όπως τρεmicroούλιασmicroα φτερούγισmicroα ανησυχίες και στενοχώρια Πιο σοβαρά είναι η microεγάλη ανησυχία ή ο πανικός που microπορεί να κάνει τη γυναίκα εντελώς ανίκανη Είναι συχνές οι αλλαγές διάθεσης από εξάρσεις απελπισίας Συχνά εξαντλείται η υποmicroονή Το microέλλον φαίνεται ανέλπιδο και microπορεί υπάρχει το αίσθηmicroα της τέλειας κατάπτωσης
Τα κέντρα του εγκεφάλου που ελέγχουν το αίσθηmicroα της ευεξίας δηλαδή microια θετική κατάσταση του νου και το αίσθηmicroα ελέγχου και ηρεmicroίας επηρεάζονται από την απουσία της οιστρογόνου ορmicroόνης Η λήψη οιστρογόνου microε τη microορφή της θεραπείας HRT επιφέρει microια θεαmicroατική επιστροφή στη φυσιολογική κατάσταση Για ορισmicroένες γυναίκες οι συναισθηmicroατικές ανωmicroαλίες που αντιmicroετωπίζουν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί κατά κύριο λόγο να προέρχονται από το γεγονός ότι ο ύπνος τους διακόπτεται από τις βραδινές εφιδρώσεις Οι άνθρωποι που είναι κουρασmicroένοι συχνά εκνευρίζονται και έχουν ανησυχίες
Κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί η γυναίκα να αισθάνεται microια πολύ microεγάλη κατάπτωση αν και σχετικώς σπάνια Το φαινόmicroενο αυτό είναι διαφορετικό από άλλα συναισθηmicroατικά φαινόmicroενα που microπορεί να αντιmicroετωπίζει όπως το δάκρυσmicroα και η
ανησυχία
Τα πιο κάτω είναι πιθανές ενδείξεις κατάπτωσης κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης
Παλαιό ή πρόσφατο ιστορικό γεγονότων που δηmicroιουργούν τεταmicroένες καταστάσεις όπως διαζύγιο ή αποστέρηση
Χειρουργική επέmicroβαση που οδηγεί στην εmicromicroηνόπαυση Αρνητική θέση για την εmicromicroηνόπαυση Σοβαρές έντονες ξαφνικές ερυθριάσεις και βραδινές εφιδρώσεις Οικογενειακό ιστορικό ασθενειών που προκαλούν κατάπτωση Η κατάπτωση microπορεί να είναι microια ασθένεια που προκαλεί εξασθένηση του οργανισmicroού και microπορεί να διαρκέσει εβδοmicroάδες microήνες ή ακόmicroα και χρόνια αν αφεθεί χωρίς θεραπεία Επιδρά στο ίδιο το σώmicroα στη διάθεση στις σκέψεις και επηρεάζει σοβαρά το φυσιολογικό τρόπο ζωής του ατόmicroου Η γυναίκα ευκολότερα πέφτει σε κατάπτωση απrsquo ότι ένας άνδρας Πρέπει δε να συmicroβουλευτεί το γιατρό της αν αντιmicroετωπίζει ένα από τα παρακάτω οκτώ συmicroπτώmicroατα για τουλάχιστον τέσσερις εβδοmicroάδες
Ακραίες περιπτώσεις διάθεσης στο φαγητό όπως διάθεση πολυφαγίας ή περίοδοι αρνητικής διάθεσης για φαγητό
Μη φυσιολογικές διαθέσεις ύπνου όπως συνεχής ύπνος ή αϋπνίες Κατά περιπτώσεις το αίσθηmicroα του λήθαργου ή της υπερκινητικότητας Ανικανότητα για ικανοποίηση microιας ευχάριστης άλλοτε δραστηριότητας
συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της διάθεσης για ερωτική συνοmicroιλία Εξουθενωτική κόπωση ή απώλεια ενεργητικότητας Αισθήmicroατα ανικανότητας και microη αυτοεκτίmicroησης ∆υσκολία στην αποmicroνηmicroόνευση και τη λήψη αποφάσεων Σκέψεις σχετικές microε το θάνατο ή την αυτοκτονία ή και απόπειρες αυτοκτονίας
(ανάγκη άmicroεσης βοήθειας) ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η απώλεια microνήmicroης είναι ένα από τα πλέον συνήθη συmicroπτώmicroατα για την οποία παραπονούνται οι γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση εmicromicroηνόπαυσης ενώ microπορεί
να αντιmicroετωπίζουν το σύmicroπτωmicroα αυτό για πολύ χρόνο πριν την εmicroφάνισή της Η ικανότητα για συγκέντρωση microπορεί επίσης να είναι δύσκολη Τα προβλήmicroατα αυτά
συνδυαζόmicroενα microπορεί να δυσχεράνουν την εργασία που απαιτεί πολύπλοκες διαδικασίες και microεγάλες αποφάσεις Ακόmicroα και οι microικρές αποφάσεις microπορούν ορισmicroένες φορές να
παραλύουν το άτοmicroο που αντιmicroετωπίζει ταυτόχρονα προβλήmicroατα microνήmicroης και συγκέντρωσης
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΟΥΦΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Βιταmicroίνη Β3 ( νιασίνη ) Αϋπνία εκνευρισmicroός ευερέθιστος χαρακτήρας σύγχυση κατάπτωση
ΤΡΟΠΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ∆ΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ Η ΚΛΙΜΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΝΟΧΛΗΜΑΤΩΝ Ο γυναικολόγος είναι εκείνος που θα εκτιmicroήσει την κατάσταση υγείας της γυναίκας και θα αποκλείσει ή όχι άλλες αιτίες που πιθανότατα να της προκάλεσαν κάποια από τα
κλασικά ενοχλήmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης 1) Από το ιστορικό που επαρκεί στην συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών (είδος των ενοχληmicroάτων σε συνάρτηση microε την ηλικία κοντά στην φυσιολογικά αναmicroενόmicroενη εmicromicroηνόπαυση) 2) Από ενδεχόmicroενα ευρήmicroατα α) της γυναικολογικής εξέτασης β) του υπερηχογραφικού ελέγχου της microήτρας και των ωοθηκών και
γ) από το ορmicroονικό κολπικό επίχρισmicroα (Παπανικολάου ή άλλη συναφής microέθοδος) που αδρά microας πληροφορεί αν υπάρχει στον οργανισmicroό επίδραση θηλυκών ορmicroονών (οιστρογονική επίδραση) 3) Από αιmicroατολογικές εξετάσεις (σπάνια είναι αναγκαίο) που ερευνούν τα επίπεδα ορmicroονών της υποφύσεως και της βασικότερης θηλυκής ορmicroόνης των ωοθηκών (οιστραδιόλη) Αν σε αυτές βρεθούν χαρακτηριστικές microεταβολές τότε υπάρχει και εργαστηριακή επιβεβαίωση 4) Πολύ εύκολη φθηνή και γρήγορη (microέσα σε 5 λεπτά) είναι η ανίχνευση παθογνωmicroικών επιπέδων microιας ορmicroόνης της υποφύσεως στα ούρα που γίνεται άmicroεσα στο γυναικολογικό ιατρείο (όπως περίπου ένα τεστ κυήσεως) Πολλές φορές ωστόσο η αρχική συmicroπτωmicroατολογία δεν συνοδεύεται ακόmicroη από τυπικές microεταβολές στα επίπεδα συγκεκριmicroένων ορmicroονών Αυτό συmicroβαίνει επειδή το εύρος των φυσιολογικών τιmicroών είναι microεγάλο και δεν επιτρέπει πάντα την σαφή εκτίmicroηση αν οι αποκλίσεις δεν είναι σηmicroαντικές Όσον αφορά την συχνότητα εmicroφάνισης των ενοχληmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης περίπου 13 των γυναικών δεν εmicroφανίζει κανένα ή εmicroφανίζει ελάχιστα ενοχλήmicroατα που δεν τα αξιολογεί 13 παραπονείται για ανεκτά περιστασιακά ενοχλήmicroατα και άλλο 13 είναι αναγκασmicroένο να καταφύγει σε ιατρική βοήθεια ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Μια οδυνηρή και επίφοβη ασθένεια που προκαλεί παράλυση η οστεοπόρωση είναι ο
υπrsquo αριθmicroόν ένας κίνδυνος για τις γυναίκες που έχουν περάσει στην περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης
Μία στις τέσσερις γυναίκες microετά τα 50 παθαίνει οστεοπόρωση στα πρώτα 5-10 χρόνια microετά την εmicromicroηνόπαυση και microία στις δύο microετά τα 70
Πρόκειται για ασθένεια που εmicroφανίζεται πιο συχνά από τα καρδιακά νοσήmicroατα το διαβήτη ή τον καρκίνο του στήθους Στα αρχικά της στάδια η οστεοπόρωση δεν έχει εmicroφανή συmicroπτώmicroατα και πολλές γυναίκες αγνοούν ότι υποφέρουν από αυτήν Επειδή η ασθένεια είναι ιδιαίτερα επίφοβη για τη ζωή της παθούσας είναι ζωτικής σηmicroασίας να
γνωρίζει κάθε γυναίκα τα σχετικά microε αυτήν
Η λέξη laquoοστεοπόρωσηraquo είναι ελληνική και σηmicroαίνει την κατάσταση κατά την οποία το οστό γεmicroίζει τρύπες Η επιστηmicroονική ερmicroηνεία της οστεοπόρωσης είναι laquomicroια κατάσταση όπου υπάρχουν λιγότερα φυσιολογικά οστά απrsquo ότι αναmicroένεται για τη συγκεκριmicroένη ηλικία κάποιας γυναίκας microε αυξηmicroένο κίνδυνο τα οστά αυτά να σπάσουνraquo Εντούτοις ορισmicroένοι ειδικοί περιορίζουν την έννοια laquoοστεοπόρωσηraquo στην περιγραφή της microικρής πυκνότητας των οστών τα οποία έχουν υποστεί θραύση ενώ χρησιmicroοποιούν τον όρο laquoοστεοπενίαraquo για να περιγράψουν τα χαmicroηλής πυκνότητας οστά που όmicroως δεν έχουν υποστεί θραύσεις ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ Καθώς το επίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης και της προγεστερόνης πέφτει τα οστά αρχίζουν να χάνουν τη microάζα τους σε ποσοστό 05minus3 σε ετήσια βάση Όταν microια γυναίκα φτάσει τα 80 έχει χάσει το 40 της συνολικής microάζας των οστών της Εξωτερικά τα οστά φαίνονται σκληρά και στερεά Εντούτοις η ανθεκτική και λεία επιφάνεια τους είναι πορώδης και περικλείει microια εσωτερική σπογγώδη συγκρατούσα ύλη κυψελοειδούς εmicroφάνισης Το υγιές οστό περιλαmicroβάνει αγγεία και νεύρα και ένα πολύ αποτελεσmicroατικό σύστηmicroα επιδιόρθωσης και συντήρησης Υπάρχουν ειδικά κύτταρα που προκαλούν την καταστροφή των οστών οι οστεοβλάστες ανανεώνουν επιδιορθώνουν και δηmicroιουργούν καινούρια οστά Η δραστηριότητα αυτών των κυττάρων ελέγχεται κατά κύριο λόγο από τις ορmicroόνες συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της οιστρογόνου η οποία θεωρείται ότι συντελεί στην αύξηση του ρυθmicroού επιδιόρθωσης και ανανέωσης των οστών Αν τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης πέσουν τα οστά δεν αποκαθίστανται microε τόσο ικανοποιητικό ρυθmicroό Η οιστρογόνος ορmicroόνη επίσης διευκολύνει τη microετάβαση του ασβεστίου από το αίmicroα στα οστά και εmicroποδίζει την απώλειά του Για το λόγο αυτόν η απώλεια του φυσιολογικού επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης οδηγεί σε διάσπαση Ο σχηmicroατισmicroός λεπτών τρυπών (σαν ελβετικό τυρί) microέσα στα οστά επιφέρει δύο αποτελέσmicroατα α) Η γενική δοmicroή και ο ιστός υποστήριξης του οστού εξασθενεί και β) εmicroφανίζεται microικρότερη συγκρατούσα ύλη στην οποία microπορεί να επικαθίσει το ασβέστιο Τα οστά χάνουν το εύρος και την πυκνότητα τους και microετατρέπονται σε εύθραυστα καταλήγοντας να σπάνε σχετικά εύκολα Για microια γυναίκα που αντιmicroετωπίζει σοβαρό πρόβληmicroα οστεοπόρωσης της σπονδυλικής στήλης microικροχτυπήmicroατα τραντάγmicroατα ή πεσίmicroατα microπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφή των οστών της σπονδυλικής στήλης
Μεταβολές στην οστική microάζα ανάλογα microε την ηλικία
Η οστική microάζα κορυφώνεται microεταξύ των ηλικιών 25-40 στους άνδρες και τις γυναίκες και στη συνέχεια αρχίζει να microειώνεται Στις γυναίκες η απώλεια οστικής microάζας επιταχύνεται
περίπου κατά την περίοδο της εmicromicroηνόπαυση Αυτή η οστική απώλεια microπορεί να περιοριστεί microε θεραπεία οιστρογόνων
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
100
80
60
40
20
40 20 50 60 80
ΠΟΣΟ
ΣΤΟ
ΟΣΤ
ΙΚΗΣ ΜΑΖΑ
Σ
ΜΕΓΑΛΟΣ
ΜΙΚΡΟΣ
Ο ΚΙΝ∆Υ
ΝΟΣ ΚΑΤΑ
ΓΜΑΤΟ
Σ ΑΥΞΑ
ΝΕΤ
ΑΙ
0 0
Γυναίκες
Άνδρες
ΗΛΙΚΙΑ ΣΕ ΧΡΟΝΙΑ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥ
Η πάροδος της ηλικίας είναι η βασική αιτία της οστεοπόρωσης όmicroως microπορεί να οφείλεται επίσης σε κάποια ασθένεια όπως χρόνια ανεπάρκεια του συκωτιού ή
ρευmicroατοειδή αρθρίτιδα Οι έγχρωmicroες γυναίκες οι οποίες έχουν microεγαλύτερη πυκνότητα οστών έχουν microικρότερο κίνδυνο να υποστούν οστεοπόρωση από ότι οι λευκές Η πιο σηmicroαντική πάντως αιτία της οστεοπόρωσης είναι η ελαττωmicroένη ανώτατη πυκνότητα
των οστών
ΜΙΚΡΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΟΣΤΩΝ Από την παιδική ηλικία τα οστά microεγαλώνουν σε microέγεθος ως ότου φτάσουν στην
ανώτατη microάζα τους ή πυκνότητα microεταξύ των ετών 25 και 35 οπότε η microάζα των οστών δεν αυξάνεται πλέον Το σύνολο των οστών του σκελετού καθώς η γυναίκα πλησιάζει
την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης θα εξαρτηθεί από τον ανώτατο όγκο της microάζας που έχει την περίοδο που αρχίζει η απώλεια των οστών και από το ρυθmicroό απώλειας Αν η ανώτατη τιmicroή της microάζας των οστών είναι χαmicroηλή τότε αντιmicroετωπίζεται αυξηmicroένος
κίνδυνος εmicroφάνισης σοβαρής οστεοπόρωσης microετά την εmicromicroηνόπαυση ΑΜΗΝΟΡΡΟΙΑ
Η οστεοπόρωση εmicroφανίζεται σε ορισmicroένες γυναίκες οι οποίες αντιmicroετωπίζουν αmicroηνόρροια (microη ύπαρξη περιόδου) και έχει σχέση microε το χαmicroηλό επίπεδο της
οιστρογόνου ορmicroόνης ∆ύο κατηγορίες υψηλού κινδύνου είναι οι γυναίκες microε νευρική ανορεξία οι οποίες ακολουθούν ένα διαιτολόγιο ισοδύναmicroο microε πείνα και οι νεαρές
γυναίκες που αθλούνται εντατικά και ακολουθούν ένα πολύ αυστηρό διαιτολόγιο Όταν ο οργανισmicroός δέχεται τόσες microικρές ποσότητες τροφών ώστε η αναλογία λίπους minus microυών να
ελαττώνεται αντιδρά microε τη διακοπή παραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης για να προφυλάξει την υποσιτιζόmicroενη γυναίκα από microία πιθανή εγκυmicroοσύνη
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙ∆ΙΣΜΟΣ
Οι γυναίκες που έχουν ένα υπερλειτουργούντα θυρεοειδή αδένα ή microεγάλη δόση θυροξίνης για την αντιmicroετώπιση της ανεπάρκειας του θυρεοειδή κινδυνεύουν να
προσβληθούν από οστεοπόρωση Οι γυναίκες που κάνουν υπερβολική χρήση θυροξίνης microπορεί να χάσουν επτά φορές περισσότερη microάζα οστών σε σχέση microε τη φυσιολογική φθορά Αν η γυναίκα κάνει χρήση θυροξίνης πρέπει να ζητήσει από το γιατρό της να
κάνει εξέταση ελέγχου της οστικής microάζας ΠΡΟΩΡΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Όσο σε νεότερη ηλικία η γυναίκα αντιmicroετωπίζει την εmicromicroηνόπαυση microε την άmicroεση συνέπεια της ανεπάρκειας της οιστρογόνου ορmicroόνης τόσο πιο microεγάλος είναι ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης Η Εθνική Εταιρία Οστεοπόρωσης αναφέρει ότι ένα πολύ microεγάλο ποσοστό γυναικών από 60 έως 69 ετών που πάσχουν από οστεοπόρωση είχαν πρόωρη εmicromicroηνόπαυση Ενώ οι περισσότεροι γιατροί προτείνουν τη θεραπεία αποκατάστασης ορmicroονών HRT για την αντιmicroετώπιση των πλέον εmicroφανών και άmicroεσων συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης όπως ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και βραδινές εφιδρώσεις συχνά αmicroελούν να την χορηγήσουν για την προστασία από την οστεοπόρωση ΥΣΤΕΡΕΚΤΟΜΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ Οι ωοθήκες είναι στις γυναίκες η βασική πηγή παραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης η αφαίρεση τους δε οδηγεί σε απώλεια της οστικής microάζας Οι περισσότερες γυναίκες δείχνουν συmicroπτώmicroατα οστεοπόρωσης microέσα σε τέσσερα χρόνια από την αφαίρεση των ωοθηκών εφόσον δεν χορηγηθεί HRT Ακόmicroα και οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή χωρίς αφαίρεση των ωοθηκών είναι πιο ευάλωτες στην απώλεια της οστικής microάζας από τις γυναίκες που έχουν διατηρήσει τη microήτρα τους Η Εθνική Εταιρεία Οστεοπόρωσης έχει δώσει στατιστικές που δείχνουν ότι microόνο δύο στις 100 γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή και αφαίρεση των ωοθηκών προσέφυγαν στη θεραπεία HRT ΚΑΠΝΙΣΜΑ Η έναρξη της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί να ξεκινήσει πέντε χρόνια νωρίτερα στις δεινές καπνίστριες Το κάπνισmicroα εξάλλου επιδρά επιβλαβώς στη θεραπεία HRT για την προστασία της υγείας των οστών και περιορίζει την ποσότητα του οξυγόνου που microπορεί να λάβει ο οργανισmicroός Όταν η κατανάλωση οξυγόνου είναι χαmicroηλή τα οστά έχουν την τάση να είναι εξασθενηmicroένα Οι παθητικοί καπνιστές κινδυνεύουν επίσης Αναλύσεις αίmicroατος έχουν καταδείξει ότι ο παθητικός καπνιστής εισπνέει το ένα πέmicroπτο της νικοτίνης που εισπνέεται από τον καπνιστή microέσα στον ίδιο χώρο Οι γυναίκες παθητικές καπνίστριες κατά microέσο όρο αντιmicroετωπίζουν την κατάσταση της εmicromicroηνόπαυσης περίπου τρία χρόνια νωρίτερα από τις γυναίκες που δεν βρίσκονται σε περιβάλλον microε καπνιστές Ο χρυσός κανόνας είναι να σταmicroατήσουν το κάπνισmicroα πολύ πριν από την εmicromicroηνόπαυση ή να microην το ξαναρχίσουν ευθύς αmicroέσως όπως επίσης να αποφεύγουν να παραmicroένουν σε περιβάλλον καπνιστών
ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙ∆Η
Ορισmicroένα από τα πιο επικίνδυνα φάρmicroακα που οδηγούν στην οστεοπόρωση είναι τα στεροειδή όπως η κορτιζόνη και η πρεδνιζόνη Τα φάρmicroακα αυτά θεραπεύουν διάφορες
καταστάσεις συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων και ορισmicroένων περιπτώσεων ρευmicroατοειδούς αρθρίτιδας Η χρήση κορτικοστεροειδών για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα και σε microεγάλες δόσεις microπορεί να οδηγήσει στην οστεοπόρωση για το λόγο αυτό συνίσταται λήψη
microικρότερης δόσης προκειmicroένου να περιοριστούν οι καταστροφές στα οστά
Παράγοντες που επιφέρουν την πρόωρη οστεοπόρωση 1ης ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ bull Κληρονοmicroικότητα bull Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης bull Πρόωρη εmicromicroηνόπαυση φυσική ή microετεχειρουργική συνήθως νέες γυναίκες bull ∆ιατροφικά ελλείmicromicroατα (ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου ή βιταmicroίνης D) bull Μεγάλη κατανάλωση κρέατος αλκοόλ καφέ αναψυκτικών και τσιγάρων bull Ανεπαρκής σωmicroατική άσκηση καθιστικός τρόπος ζωής ή παρατεταmicroένη ακινησία στο κρεβάτι bull Ευρωπαϊκή ή Ασιατική καταγωγή 2ης ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ bull Ορισmicroένες κατηγορίες φαρmicroάκων bull Υπερπαραθυρεοειδισmicroός ndash υπερθυρεοειδισmicroός bull Σύνδροmicroο Cushingrsquos bull Νεφρική ανεπάρκεια
∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Η επιτυχής θεραπεία και πιθανή αποφυγή της οστεοπόρωσης εξαρτάται από την έγκαιρη διάγνωση των αλλαγών στα οστά Χρειάζεται να εντοπιστούν τόσο οι πάσχουσες όσο και οι υποψήφιες πάσχουσες Τόσο η κινητικότητα όσο και ο
αυτοσεβασmicroός της γυναίκας microπορεί να τρωθούν σηmicroαντικά αν αφήσεί την οστεοπόρωση να προχωρήσει σε τέτοιο σηmicroείο ώστε να προκαλέσει σοβαρά ιατρικά προβλήmicroατα και
ειδικότερα κάταγmicroα της σπονδυλικής στήλης και των γοφών Το ένα τρίτο των γυναικών πάνω από τα 65 υποφέρουν από κάταγmicroα της σπονδυλικής στήλης και ως την
ηλικία των 90 το ένα τρίτο θα αντιmicroετωπίσει κάταγmicroα των γοφών Και οι δύο περιπτώσεις είναι πολύ οδυνηρές και microπορεί να αναγκάσουν τη γυναίκα να παραmicroείνει
στο σπίτι Γι΄ αυτό πρέπει να βεβαιωθεί ότι της δίδεται η σωστή αγωγή για να διατηρήσει τα οστά της ισχυρά και υγιή
Αν είναι πάνω από τα 50 η όποια κύφωση της σπονδυλικής στήλης και η απώλεια ύψους χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή Άλλα συmicroπτώmicroατα οστεοπόρωσης είναι οι πόνοι η δύσπνοια η δυσπεψία η ανάρροια οξέων και η ακράτεια Αν ξαφνικά αρχίσει να υποφέρει από πόνους στο κάτω microέρος της πλάτης θα πρέπει να ζητήσει από τον γιατρό της να την υποβάλει σε microια εξέταση για οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης και να σκεφτεί την πιθανότητα κατάγmicroατος Κανείς δεν microπορεί να βεβαιώσει αν θα αντιmicroετωπίσει οστεοπόρωση παρόλο που οι έλεγχοι οστικής microάζας δίνουν τα πλέον ακριβή στοιχεία ΕΛΕΓΧΟΙ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αξιολόγησης της οστικής microάζας και το σπινθηρογράφηmicroα θεωρείται ως ο καλύτερος δείκτης για κατάγmicroατα Οι έλεγχοι οστικής microάζας microετρούν την
πυκνότητα της σπονδυλικής στήλης των καρπών και άλλων υψηλού κινδύνου περιοχών Η microείωση της πυκνότητας των οστών σε ανόργανες ουσίες (bone mineral density - BMD) που microετράται στη σπονδυλική στήλη ή στους γοφούς microπορεί να καταδείξει σ΄ ένα ποσοστό 200 για πιθανότητα κατάγmicroατος γενικώς και σ΄ ένα 300 για πιθανότητα κατάγmicroατος των γοφών ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Η οστεοπόρωση συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή στα αρχικά στάδια και για τα περισσότερα κατάγmicroατα που προκαλούνται από microικροτραυmicroατισmicroούς και πάλι δεν γίνεται διάγνωση ότι προέρχονται από την οστεοπόρωση Ο κανόνας είναι ότι εφόσον επέρχεται κάταγmicroα ύστερα από microικροτραυmicroατισmicroό αντιmicroετωπίζετε πρόβληmicroα οστεοπόρωσης Για τον λόγο αυτό αν η γυναίκα είναι πάνω από 40 ετών και πάθει κάταγmicroα στο καρπό ή στους γοφούς ύστερα από ένα microικροπέσιmicroο πιθανότατα έχει οστεοπόρωση Τα κατάγmicroατα των καρπών είναι γνωστά ως κατάγmicroατα Colles και συνήθως προέρχονται από την προσπάθεια που κάνει το άτοmicroο microε τα χέρια ν΄ αποφύγει το πέσιmicroο Τα κατάγmicroατα των γοφών είναι από τα πιο σοβαρά δεδοmicroένου ότι έχουν οδυνηρούς πόνους και microπορούν να βλάψουν σοβαρά την κινητικότητα Είναι επίσης συνήθη τα συντριπτικά κατάγmicroατα της σπονδυλικής στήλης ή και άλλα Η οστεοπόρωση δεν πρέπει να παραmicroελείται ώστε να είναι πια αργά 30 της microάζας των οστών microπορεί να έχει ήδη χαθεί ως τη στιγmicroή που θα αντιmicroετωπιστεί κάταγmicroα των γοφών ΠΟΝΟΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΗΣ Συνεχής πόνος στο κάτω microέρος της πλάτης microπορεί να είναι ένδειξη οστεοπόρωσης Κατά microέσο όρο οι γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης αρχίζουν να διαπιστώνουν σοβαρούς πόνους στην πλάτη περίπου εννέα microε δέκα χρόνια microετά από την τελευταία τους περίοδο ή και νωρίτερα εφόσον έχουν εmicromicroηνόπαυση ύστερα από χειρουργική επέmicroβαση (αποτέλεσmicroα υστερεκτοmicroής ή χειρουργικής αφαίρεσης των ωοθηκών)
Ο πάσχων microπορείνα αισθανθεί ότι πρέπει να microείνει
σπίτι
Απώλεια αυτοσεβασmicroού
Τα ρούχα δεν πέφτουν καλά
Έλλειψη άσκησης και βιταmicroίνης D
Ο φαύλος κύκλος της κατάρρευσης της σπονδυλικής στήλης Οι γυναίκες που υποφέρουν από οστεοπόρωση διαπιστώνουν ότι είναι
Ογσσ
Η ακινησία οδηγεί σε περαιτέρω απώλεια των οστώνκαι κατάγmicroατα
Πόνοκ
Φόβος πιθανού τραυmicroατισmicroού σε συνωστισmicroό
δυνηρά κατά-microατα πονδυλικής τήλης
παγιδευmicroένες σrsquo ένα φαύλο κύκλο ο οποίος κατατρώγει και την υγεία και την αίσθηση του αυτοσεβασmicroού τους ι κατά την
ίνηση
ΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΑΤΡ
τών η αποφυγή περαιτέρω καταγmicroάτων και η αποκατάσταση ή η αναπλήρωση των οστών
ουλάχιστον το ένα τρίτο της
ο microελλοντικός κίνδυνος για
υξήσει τη microάζα των οστών της σπονδυλικής στήλης ενώ η χαmicroηλή δόση οριακά επιβραδύνει
λόγω της ηλικίας Είναι ενδιαφέρον να επισηmicroανθεί ότι οι
οτελεσmicroατικά στην
ρηγείται σε καθηmicroερινές δόσεις και θα πρέπει να λαmicroβάνεται microε ρόσθετα ασβεστίου Μια microικρή ελεγχόmicroενη δόση microπορεί να αυξήσει την πυκνότητα των
σει το ρυθmicroό σπασίmicroατος Παρ΄ όλα αυτά microεγάλες δόσεις microπορεί να
χο α πρ
Στόχος των χορηγούmicroενων φαρmicroάκων είναι η παρεmicroπόδιση της απώλειας των οσ
όπου τούτο είναι δυνατόν Μόλις επέλθει το κάταγmicroα τοστικής microάζας έχει ήδη χαθεί σε ορισmicroένες περιπτώσεις δε microέχρι και το 60
Ευτυχώς υπάρχουν διάφορες microέθοδοι οι οποίες microπορεί να λειτουργήσουν αποτελεσmicroατικά στο σταmicroάτηmicroα της απώλειας των οστών η πιο σηmicroαντική δε είναι η θεραπεία HRT
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (HRT) Αν η γυναίκα έχει microικρή οστική microάζα ενδείκνυται σαφέστατα να ακολουθήσει τη θεραπεία HRT Ακόmicroα και αν η οστική της microάζα είναι microεγάλη microειώνεταικατάγmicroατα Η απώλεια ασβεστίου microπορεί να περιοριστεί microε πολύ χαmicroηλές δόσεις οιστρογόνου ορmicroόνης και αρκετές έρευνες προτείνουν ότι αν η συνθετική microορφή της προγεστερόνης λαmicroβάνεται microαζί microε την οιστρογόνο ορmicroόνη ο microεταβολισmicroός των οστών είναι θετικός Η προγεστερόνη φαίνεται ότι συmicroβάλλει σ΄ ένα microικρό ποσοστό στο σχηmicroατισmicroό των οστών ενώ η οιστρογόνος ορmicroόνη σταmicroατάει την περαιτέρω απώλεια τους Οι έρευνες κατέδειξαν επίσης ότι η θεραπεία microε οιστρογόνο ορmicroόνη βοηθά στη διατήρηση των ανόργανων ουσιών και της microάζας των οστών Οι επιπτώσεις της οιστρογόνου ορmicroόνης εξαρτώνται από τη δόση χορήγησης Σε microεγάλες δόσεις η οιστρογόνος ορmicroόνη microπορεί ναατη φυσιολογική φθορά των οστώνγυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση και χρησιmicroοποιούσαν αντισυλληπτικά χάπια (που περιείχαν οιστρογόνο ορmicroόνη) για microεγάλες χρονικές περιόδους είχαν πιο βαριά και ανθεκτικά οστά από τις γυναίκες που ποτέ δεν έκαναν χρήση αντισυλληπτικών φαρmicroάκων
ΜΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας ενάντια στην οστεοπόρωση είναι η αύξηση του ασβεστίου που λαmicroβάνεται microε τις τροφές αλλά και από τα πρόσθετα ασβεστίου που microπορεί να συστήσει ο γιατρός Για υπάρξουν τα microέγιστα πλεονεκτήmicroατα το ασβέστιο θα πρέπει να λαmicroβάνεται microαζί microε άλλη θεραπεία όπως η HRT Ένα φάρmicroακο που ονοmicroάζεται etidronate φαίνεται ότι επιδρά αποστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης Λειτουργεί microε το να ανακόπτει τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών και συγχρόνως να προωθεί εκείνη των οστεοβλαστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα την αύξηση του συνόλου των οστών στη σπονδυλική στήλη Παρ΄ όλα αυτά οι έρευνες δεν microας έχουν ακόmicroα δώσει απόλυτα στοιχεία της αποτελεσmicroατικότητας του etidronate σ΄ ότι αφορά την αντιmicroετώπιση των καταγmicroάτων των γοφών Το φθοριούχο νάτριο εξάλλου microπορεί να συmicroβάλει στο σχηmicroατισmicroό των οστών και ενδείκνυται για τις γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν σοβαρής microορφής οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης ∆ιατίθεται microόνο σε εξειδικευmicroένα κέντρα και δεν δίνεται microε συνταγή Το φθοριούχο νάτριο χοποστών και να περιορίσυνδυαστούν microε κατάγmicroατα των γοφών Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση όταν ρηγείται φθοριούχο νάτριο διότι microπορεί να υπάρχουν παρενέργειες στη χώνευση και νοκληθεί ναυτία
ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ λεονεκτήmicroατα της φυσιοθεραπείας είναι η αύξηση της microυϊκής δύναmicroης η βελτίως ισχύος της σπονδυλικής στήλης η διατήρηση της φυσικής υγείας των οστών
Τα π ση τη η
άτων για να την εκmicroάθηση της
microιά είναι ικρότερη σε σχέση microε τα άτοmicroα που δεν ασκούνται τακτικά
σε πισίνα microε θερmicroοκρασία 37οC παρέχοντας στο
τ άν
ΑΝΑΟ έντ ένα ισχ ρεί να
στ ο
ασφαλές εmicro
microορφές
πόνους Ένας εργασιοθεραπευτής microπορεί να δώσει συmicroβουλές για το πώς θα microπορεί να οργανωθεί
αίτερα στα άτοmicroα εκείνα που υποφέρουν από όνους στην πλάτη Θα πρέπει να προτιmicroούνται καρέκλες microε ψηλή ράχη που στηρίζει όλη τη σπ ν micro ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ
νδυνεύουmicroε από οστεοπόρωση είναι σηmicroαντικό να υιοθετούmicroε microέ
Τ
ανακούφιση από τους πόνους και η τόνωση των microυών της πυελικής χώρας Ειδικές ασκήσεις microπορεί επίσης να βοηθήσουν στην αντιmicroετώπιση των δυσχερειών στην
αναπνοή οι οποίες επιδεινώνονται όταν το κεφάλι πέφτει προς τα εmicroπρός προκαλώντας σύνθλιψη του στήθους Η φυσιοθεραπεία συχνά παραβλέπεται όmicroως microπορεί να αποτελέσει βασικό στοιχείο της συνολικής θεραπείας κατά την οστεοπόρωση
Ένα από τα πιο βασικά microαθήmicroατα που δίνουν οι φυσιοθεραπευτές είναι ο σωστός τρόπος αναπνοής ∆εν χρειάζεται η παρακολούθηση ειδικών microαθηmicroσωστής αναπνοής όmicroως αρχικά θα βοηθήσει η εποπτεία κάποιου καθηγητή για να βεβαιωθεί ο ασκούmicroενος ότι microαθαίνει σωστά τις οικείες τεχνικές Οι άνθρωποι που αφήνουν τον εαυτό τους να είναι χαλαροί κατά τη διάρκεια των ειδικών προγραmicromicroάτων φυσιοθεραπείας έχουν microικρότερες πιθανότητες να πέφτουν και στην περίπτωση που συmicroβεί κάτι τέτοιο η ζηmicroΗ υδροθεραπεία περιλαmicroβάνει ασκήσεις άτοmicroο τη δυνατότητα να κινείται εύκολα καθώς στηρίζεται από το νερό Η ζέστη χαλαρώνει ους microυς και τις αρθρώσεις ανακουφίζει από τους πόνους και αυξάνει την κινητικότητα Ηωση διευκολύνει τις ασκήσεις ενώ η αντίσταση του νερού ενδυναmicroώνει τους microυς
ΚΟΥΦΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΝΟΥΣ
ι γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης υποφέρουν απόονους πόνους στην πλάτη Αν ο πόνος είναι ιδιαίτερα οξύς θα πρέπει να χορηγηθεί
υρό φάρmicroακο που ανακουφίζει από τους πόνους όπως η microορφίνη Μποχρειαστεί όmicroως και microια επίσκεψη ο νοσοκοmicroεί Η κύφωση προκαλεί συνεχείς πόνους
στους microυς και στους συνδέσmicroους που αντιmicroετωπίζονται microε παυσίπονα όπως η παρακεταmicroόλη ή η κωδείνη Η παρακεταmicroόλη είναι ένα ναρκωτικό που δ ν προκαλεί εθισ ό αν και δε θα πρέπει να υπερβαίνεται η δόση της συνταγής ή η
συχνότητα χρήσης Η κωδείνη microπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα Οι φυσιοθεραπευτές microπορεί επίσης να χρησιmicroοποιήσουν διάφορες ηλεκτροθεραπείας ή υπερήχων για να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τους πόνους Ορισmicroένοι χρησιmicroοποιούν συmicroπληρωmicroατικές τεχνικές όπως βελονοθεραπεία και συmicroβουλεύουν τη χρήση θερmicroαινόmicroενων microαξιλαριών θερmicroαινόmicroενων microπουκαλιών ή κοmicroπρέσες microε πάγο Εξάλλου microηχανήmicroατα υπερδερmicroικής ηλεκτρικής διέγερσης νεύρων υπάρχουν στα περισσότερα κέντρα θεραπείας για την ανακούφιση από τους το περιβάλλον του σπιτιού και του γραφείου ιδιπονδυλική στήλη και το κρεβάτι θα πρέπει να είναι σκληρό όχι όmicroως τόσο ώστε να microηπορεί να φιλοξενήσει το αλλοιωmicroένο σχήmicroα της σπονδυλικής στήλης
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ∆εδοmicroένου ότι όλοι κιτρα αυτοβοήθειας προκειmicroένου να εδραιώσουmicroε τη φυσική microας αντίσταση Ευτυχώςυπάρχει microια σειρά από τρόπους βάσει των οποίων microπορούmicroε να αλλάξουmicroε τον τρόπο
ζωής microας για να διατηρήσουmicroε τα οστά microας υγιή
ΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ
Οι ερευνητές που microελέτησαν τη σχέση microεταξύ πυκνότητας οστών προφύλαξης από κατάγmicroατα και άσκησης διαπίστωσαν ότι το σύνολο των ασκήσεων που έχει σχέση microε το βάρος όπως το τζόκινγκ έχει άmicroεση σχέση microε την αύξηση της οστικής microάζας Οι γυναίκες που ασκούνται δυο φορές την εβδοmicroάδα έχουν πιο χοντρά οστά από εκείνες που δεν ασκούνται καθόλου Τα οστά microπορεί να ενισχυθούν για να αντιmicroετωπίσουν την
ς κατά την περίοδο microετά την εmicromicroηνόπαυση
στην οστεοπόρωση εmicroφανίζεται πολύ πριν από τα πρώτα κατάγmicroατα και όσο λαmicroβάνονται microέτρα τόσο microικρότερες είναι οι πιθανότητες αποκατάστασης Η σωστή
ληλα microέτρα για την καθυστέρηση της εξασθένησης των
οιστρογόνο ορmicroόνη για να διατηρήσει microετάβλητη τη microάζα των οστών καθώς επίσης και αρκετή προγεστερόνη που συmicroβάλει στον χηmicroατισmicroό τους Η οιστρογόνος ορmicroόνη που λαmicroβάνεται διαρκώς σε συνδυασmicroό microε την προγεστερόνη που λαmicroβάνεται 10-13 ηmicroέρες το microήνα φαίνεται ότι βελτιώνει την υγεία των οστών και αποτρέπει τον κίνδυνο των καταγmicroάτων Συνετό είναι η γυναίκα να προχωρήσει σε microια εξέταση της πυκνότητας των οστών της για να εκτιmicroήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκονται πριν της χορηγηθεί η θεραπεία HRT
έλλειψη οιστρογόνου ορmicroόνη Αν microια γυναίκα δεν ασκείται microπορεί να ζητήσει από το γιατρό της να της δώσει το κατάλληλο πρόγραmicromicroα για τον οργανισmicroό της Η καθηmicroερινή άσκηση για 20-30 λεπτά όπως για παράδειγmicroα το γοργό βάδισmicroα το οποίο βοηθά στην ενίσχυση των οστών είναι αρκετή για να αυξηθεί λογικά ο ρυθmicroός των παλmicroών ∆ΙΑΙΤΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΑΣΒΕΣΤΙΟ Το πιο κατάλληλο διαιτολόγιο προκειmicroένου να αντιmicroετωπιστεί η οστεοπόρωση είναι εκείνο που περιλαmicroβάνει τροφές πλούσιες σε ασβέστιο Το ασβέστιο χάνεται από τον οργανισmicroό microε τον ιδρώτα microε τα ούρα και microε την αφόδευση ενώ η διατήρηση της κατάλληλης ποσότητας εξαρτάται από το κατά πόσο το διαιτολόγιο είναι πλούσιο σε τροφές που περιέχουν ασβέστιο σε συνδυασmicroό microε οιστρογόνο ορmicroόνη και βιταmicroίνη D Η εξασθένηση των οστών που καταλήγει αργότεραδιατροφή είναι ένα από τα πιο κατάλοστών Με λίγα λόγια για να αποφευχθεί η ευθραυστότητα των οστών είναι απαραίτητη η λήψη ασβεστίου για τη διατήρηση της microάζα τους βιταmicroίνη D για την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισmicroό και οιστρογόνο ορmicroόνη για την διατήρηση του ασβεστίου microέσα στα οστά ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ HRT Ένας λογικός τρόπος αποφυγής της οστεοπόρωσης είναι η έναρξη ενός προγράmicromicroατος τακτικών ασκήσεων γυmicroναστικής microετά το 35ο έτος της ηλικίας και microόλις η γυναίκα αντιmicroετωπίσει την εmicromicroηνόπαυση να λαmicroβάνει ασ
Ε ηλ ς περ Παρrsquo όλ θεραπεία ου καρκίνου του στήθους το ποσοστό θανάτου λίγο έχει microετατραπεί στον αιώνα microας Γνωρίζουmicroε ωστόσο ότι το ποσοστό ίασης του καρκίνου του στήθους εξαρτάται από το στάδιο που αυτός γίνεται αντιληπτός και το πόσο απλωmicroένος είναι Όσο πιο νωρίς αποκαλύπτεται η όποια ανωmicroαλία τόσο οι πιθανότητες ίασης είναι microεγαλύτερες Παρόλο που δεν υπάρχει κάποια εξέταση αντίστοιχη microε το τεστ κολπικού επιχρίσmicroατος για τη διαπίστωση του καρκίνου της microήτρας δια της οποίας να γίνονται αντιληπτές οι όποιες προκαρκινικές microεταβολές υπάρχει microια εξέταση microε ακτίνες Χ που ονοmicroάζεται microαστογραφία microε την οποία είναι δυνατό να διαγνωστούν πολύ microικροί όγκοι που δεν microπορούν να διαγνωστούν microε τη βοήθεια microηνιαίων εξετάσεων ρουτίνας και όλες οι γυναίκες θα πρέπει να microάθουν πώς να εξετάζουν το στήθος τους
ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ Οι παράγοντες που σχετίζονται microε την εmicroφάνιση του καρκίνου του microαστού δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί αν και πολλοί απrsquo αυτούς φαίνεται να σχετίζονται microε τα επίπεδα
των οιστρογόνων που είναι οι βασικές γυναικείες ορmicroόνες Μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του microαστού διατρέχουν οι ανύπαντρες γυναίκες οι στείρες εκείνες microε λιγότερα από 3 παιδιά όσες απέκτησαν το πρώτο τους παιδί microετά τα 34 χρόνια τους
εκείνες των οποίων η microητέρα ή η αδελφή είχε καρκίνο microαστού εκείνες που είχαν καταmicroήνιο κύκλο για 30 ή περισσότερα χρόνια και τέλος εκείνες που η περίοδός τους εmicroφανίστηκε πριν από την ηλικία των 12 χρόνων ή σταmicroάτησε microετά τα 55 Επίσης η αυξηmicroένη κατανάλωση λίπους η παχυσαρκία και η λήψη αλκοόλ περιλαmicroβάνονται
στους προδιαθεσικούς παράγοντες για ανάπτυξη καρκίνου microαστού
Τα κυριότερα microέσα για την αντιmicroετώπιση της οστεοπόρωσης
bull ∆ιατροφή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο όπως πχ γαλακτοκοmicroικά προϊόντα bull Αποφυγή microεγάλης κατανάλωσης κρέατος οινοπνεύmicroατος και καφέ bull Σωmicroατική άσκηση περπάτηmicroα ήπια γυmicroναστική και χορός Φάρmicroακα
bull Το Ασβέστιο bull Η Καλσιτονίνη bull Τα Οιστρογόνα και Προγεστερόνη bull Τα ∆ιφωσφονικά bull Τα Αναβολικά bull Το Φθόριο κά
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ
ίναι ο πιο συνήθης τύπος καρκίνου στις γυναίκες και η κύρια αιτία θανάτου γυναικώνικίας από 35 ως 50 ετών Στην Ελλάδα κάθε χρόνο έχουmicroε περίπου 1500 νέειπτώσεις καρκίνου του microαστού
α τα microεγάλα επιτεύγmicroατα στον τοmicroέα της τεχνολογίας σrsquo ότι αφορά τη
ΚΑΡΚΙΝΟΙ
τ
κ ει σχέση
ι στήθος microε ζάρες ή microε πτυχές
γι ί
στο
ΕΣΑΙΟΙ ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ
Πρόωρος έναρξη
Τεκνοποιία σε ηλικία ανώτερη του microέσου όρου
ΥΨΗΛΟΙ ΩΣ Μ
Κάποτε οι γυναίκες που έπαιρναν αντισυλληπτικά χάπια εθεωρείτο ότι αντιmicroετώπιζαν
microεγαλύτερο ίνδυνο για καρκίνο του στήθους από εκείνες που δεν έκαναν τέτοια χρήση Παρrsquo όλα αυτά οι πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι δεν υπάρχ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ένας microικρός όγκος microπορεί να διαγνωστεί κατά τη διάρκεια microιας ατοmicroικής εξέτασης
ρουτίνας για το στήθος Η πιο συνήθης θέση για έναν κακοήθη όγκο του στήθους είναι το επάνω και το εξωτερικό τmicroήmicroα όπου το εξόγκωmicroα microπορεί εύκολα να ψηλαφηθεί πριν
να γίνει ορατό Ένας όγκος σπάνια προκαλεί πόνο Σηmicroάδια που πρέπει να ψαχθούν είναι το πύο από τη θηλή θηλή η οποία εmicroφανίζει για πρώτη φορά αντιστροφή στη διάταξή της εξογκώmicroατα ή οιδήmicroατα στο στήθος κοιλώmicroατα του βραχίονα ή κατά microήκος της κλείδωσης κα ∆ΙΑΓΝΩΣΗ Οι ίο περισσότεροι γιατροί θα οδηγήσουν microια γυναίκα microε όγκο στο στήθος στο νοσοκοmicroεα να γίνουν λεπτοmicroερέστερες εξετάσεις Αν η γυναίκα έχει microια κύστη το υγρό microπορενα αφαιρεθεί και να εξεταστεί για να γίνει microια σαφής διάγνωση Η διαδικασία αυτή ονοmicroάζεται βιοψία microε βελόνα όπου εφαρmicroόζεται microια τεχνική που δεν προκαλεί πόνο στα πλαίσια της οποίας microε τη χρήση αναισθητικού εισάγεται στον όγκο microια λεπτή βελόνα και εξάγονται από αυτόν ορισmicroένα κύτταρα Στο 85 των περιπτώσεων του
καρκίνου τα κακοήθη κύτταρα διακριβώνονται microε τη βιοψία microε τη βελόνα Αν ο όγκος είναι microικρός και επιφανειακός είναι δυνατή η αφαίρεσή του χωρίς παραmicroονή
νοσοκοmicroείο Ο όγκος αφαιρείται microε το γύρω ιστό και εξετάζεται στο εργαστήριο Ανδιαπιστωθεί καρκίνος θα πρέπει να γίνουν εξετάσεις αίmicroατος ακτινογραφίες και σπινθηρογράφηmicroα οστών που θα βοηθήσουν στη σωστή θεραπευτική αγωγή ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Η χειρουργική παρέmicroβαση (είτε απλή είτε ριζική microαστεκτοmicroή) αντιπροσωπεύει την κύρια θεραπεία της αρχικής αντιmicroετώπισης του καρκίνου του microαστού Η ακτινοβολία και η
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στήθους (και ειδικότερα στενές συγγενείς)
περιόδου και όψιmicroη εmicromicroηνόπαυση
Πολλά παιδιά Θηλασmicroός
Ηλικία άνω των 40 ετών
Κοντή και αδύνατη Όψιmicroη έναρξη περιόδου και πρόωρη εmicromicroηνόπαυση
ΙΚΡΟΙ ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ Μ
Λευκή φυλή Παχυσαρκία ή διαιτολόγιο microε τροφές υψηλού γαλακτοζωικού λίπους
χηmicroειοθεραπεία συmicroπληρώνουν τη χειρουργική θεραπεία Ορισmicroένες φορές πριν η γυναίκα υποβληθεί σε χειρουργική επέmicroβαση microπορεί να της ζητηθεί να υπογράψει ένα έντυπο που θα
στο χειρούργο της να προχωρήσει σε αγωγή που βρίσκεται σε πειραmicroατικό στάδιο οτε να έχει ενεργό συmicromicroετοχή στις
ο του microαστού καθώς και ο τρόπος εφαρmicroογής της ται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η καρκινική εξεργασία Σε
ο πολλ του
αφαίρεση ορισmicroέν επινεφριδίων και
ο Αν ο όνου Τ καρκίνου του microαστού Ενεργεί microε τ οδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης στα κύτταρα του στήθους και έχει λιγότερες παρενέργειες σε σχέση microε άλλα αντικαρκινικά φάρmicroακα Οι παρενέργειες microπορεί να περιλαmicro νουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις ναυτία εmicroετό πρήξιmicroο στους αστρ ραγία Στις γυναίκες που είναι ενταγmicroένες σε οmicroάδες υψηλού κινδύνο πορεί να χορηγηθεί το tamoxifen που θα β ΚΑΡΗ εφαρmicroογή της (παρελθόντα ή πα ο
εξακολουθούν να την εφαρmicroόζουν Ε
υψηλή Αν ο αρχικός όγκ microετρο) και δεν υπάρχει λεmicroφαδενική συmicromicroετοχή τότε η πεν χεται στο 80 ενώ αν υπάρχει
τ
και ία
Τα ρά συχνότητας αιτίας θανάτου από θη νεοπλάσmicroατα στις γυναίκες
Αφορούν το 3-6 τω ού συστήmicroατος και συνυπ που
επιτρέψειΠρέπει να σκεφθεί προσεκτικά το θέmicroα αυτό και πάντόποιες αποφάσεις αφορούν τη θεραπεία της Αν υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας όγκος έχει απλωθεί στα λεmicroφικά οζίδια του βραχίονα θα απαιτηθεί πιο εκτεταmicroένη θεραπεία προκειmicroένου να αποτραπεί η όποια περαιτέρω εξάπλωση
Η ακτινοθεραπεία στον καρκίνεξαρτά
ρmicroονοεξαρτώmicroενα καρκινώmicroατα microαστού εφαρmicroόζεται ορmicroονοθεραπεία microε την οποίαές φορές επιτυγχάνεται η διακοπή ή η σηmicroαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης
όγκου Η ορmicroονοθεραπεία γίνεται είτε microε τη χορήγηση ορmicroονών είτε microε εγχειρητική ων ενδοκρινών αδένων όπως των ωοθηκών των
της υπόφυσης για εξουδετέρωση ή και εξαφάνιση από την κυκλοφορία των ορmicroονών εκείνων που ασκούν επίδραση πάνω στην ανάπτυξη του καρκίνου Το είδος της ρmicroονικής θεραπείας που θα εφαρmicroοστεί εξαρτάται από την ηλικία της άρρωστης
όγκος έχει ευαισθησία στις ορmicroόνες microπορεί να χορηγηθεί φάρmicroακο αντιοιστρογο tamoxifen είναι ένα φάρmicroακο που χρησιmicroοποιείται για τη θεραπεία ορισmicroένων τύπων
ο να εmicroποδίζει τους υπ
βάαγάλους και ακανόνιστη κολπική αιmicroορ
υ microοηθήσει στην αποφυγή της ανάπτυξης του όποιου καρκίνου
ΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ HRT θεραπείας HRT στις γυναίκες microε καρκίνο του στήθους
ρόντα) όπως επίσης και σε όποιας microορφής γυναικείου καρκίνου αmicroφισβητείται Παρrsquo όλπου πολλοί γιατροί θεωρούν ότι η θεραπεία HRT αντενδείκνυται στον καρκίνο ορισmicroένοι
ΜΦΑΝΙΣΗ Παρά τις καινούργιες τεχνικές και διαγνωστικές microεθόδους η θνητότητα παραmicroένει
ος είναι microικρός (lt2cm σε διάταετής επιβίωση ανέρ
λεmicroφαδενική συmicromicroετοχή microειώνεται στο 40-45 Όλες οι γυναίκες οι οποίες έχουν καρκίνο του στήθους πρέπει να υποβάλλονται σε ακτικές εξετάσεις για να διακριβωθεί η όποια υποτροπή ή εξάπλωση στο υπόλοιποσώmicroα Είναι πολύ σηmicroαντικό να γίνονται ατοmicroικές τακτικές εξετάσεις και ετήσια
microαστογραφήmicroατα Αν υπάρξει περίπτωση καρκίνου η γυναίκα θα πρέπει να παρακολουθείται για πολλά χρόνια microε χειρουργικές επεmicroβάσεις φαρmicroακευτική αγωγή
ακτινοθεραπε
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΑΙ∆ΟΙΟΥ
νεοπλάσmicroατα του αιδοίου είναι σπάνια αποτελούν τα πλέον ολιγοπληθή κατά σει γυναικολογικά κακοή
ν κακοηθειών του γυναικείου γεννητικολογίζονται microαζί microε τα νεοπλάσmicroατα του κόλ
Ο καρκίνος του αιδοίο ήλιο προσβάλλει κατά πρ ς
εmicroφανίζεται σε microεταεmicromicroην αλύτερη συχνότητα microετά
Τα συmicroπτώmicroατα περιορίζονται microόνο όταν παρουσιαστεί η χ
προς το υπογάσ τι η καρκινική εξεργασία ακολουθώντας τα λεmicroφικά αγγεία έχει επεκταθεί προς τους λεmicroφαδένες Η λευκοπλακία του αιδοίου και ο ος κνησmicroός είναι συmicroπτώmicroατα που
Η πρόληψη βασίζεται στη διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων και στη θεραπεία και παρακολούθ ση αυτών
Η διαγνωστική προ ικολογική εξέταση 1 Κλινική εκτίmicroηση
ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η αι απ ι α
χειρουργική επέmicroβαση Ακτινοβολία δεν χ γενικά επειδή δεν γίνεται καλά ανεκτή από τους εmicroπλεκόmicroενους ιστο απεία δεν δίνεται εκτός κι αν έχουν
επιβ ος τους λεmicroφαδέν νικής χώρας
Ο
Οι αρχικές αλλοιώσεις γ microατα Αργότερα όταν η
αιmicroορραγία σταχτοκίτρινο κ ς και δυσκοιλιότητα Πόνοι
υ προέρχεται από το πλακώδες επιθοτίmicroηση τα microικρά και microεγάλα χείλη και παρουσιάζεται συχνά σε έδαφος λευκοπλακία
του αιδοίου Θεωρείται ηλικιοεξαρτώmicroενος καρκίνος microε την πλειονότητα των περιστατικών να
οπαυσιακές γυναίκες (80) και microεγτην 6η δεκαετία της ζωής
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
αρχικά σε κνησmicroό καιαρακτηριστική εξέλκωση του καρκινώmicroατος αρχίζουν ελαφροί τοπικοί πόνοι και πόνοι
τριο και τις βουβωνικές χώρες που υποδηλώνουν ό
παρατεταmicroένmicroπορεί να αποδοθούν σε άλλες καλοηθέστερες διαταραχές σε έλλειψη καθαριότητας ή
στην ηλικία
∆ΙΑΓΝΩΣΗ
ησέγγιση περιλαmicroβάνει την ετήσια γυνα
2 Κυτταρολογικό έλεγχο κόλπου και
3 Κολποσκοπικό έλεγχο αιδοίου ndash κόλπου
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ εκτοmicroή του αιδοίου είναι η θεραπεία εκλογής Σε καρκίνωmicroα microη διηθητικό γίνετλή εκτοmicroή αιδοίου Στο διηθητικό καρκίνωmicroα γίνεται ριζική εκτοmicroή αιδοίου κα
microφοτερόπλευρη αφαίρεση λεmicroφαδένων συχνά χρειάζεται να γίνει αφαίρεση και τωνοπισθοπεριτοναϊκών λεmicroφαδένων
Η ακτινοβολία και η χηmicroειοθεραπεία χρησιmicroοποιούνται λιγότερο συχνά απrsquo ότι η ρησιmicroοποιείται
ύς Χηmicroειοθεργίνει microεταστάσεις
Τέλος το Laser προσφέρει καλύτερα αισθητικά αποτελέσmicroατα λιγότερες microολύνσεις microικρότερο χρόνο επέmicroβασης ταχύτερη ανάρρωση
ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Αρχικά ο καρκίνος του αιδοίου εmicroφανίζεται υπό microορφή microικρών οζιδίων microε εξελκωmicroένη επιφάνεια στα microεγάλα χείλη Η ανάπτυξή του είναι microάλλον αργή και η πενταετής ίωση κυmicroαίνεται περί το 70 αν η διάγνωση γίνει πριν από την επέκτασή του πρ
ες της βουβω
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
καρκίνος του κόλπου είναι πολύ σπάνιος και αποτελεί το 05 των καρκινωmicroάτωντων γυναικείων οργάνων Πιο συχνός είναι microετά την εmicromicroηνόπαυση
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
ενικά δεν προκαλούν συmicroπτώεξεργασία παρουσιάσει εξελκώσεις εmicroφανίζονται εκδηλώσεις όπως ανώδυνη
άκοσmicroο έκκριmicroα κνησmicroό
παρουσιάζονται microόνο στα προχωρηmicroένα στάδια και οφείλονται στη διήθηση και την ρώmicroατα των παραmicroητρίων και των λεmicroφαδένων τους
ε LASER χρησιmicroοποιείται όλο και πιο συχνά σε καρκίνους του αιδοίου και ρχικά στάδια Άλλες θεραπείες που ακολουθούνται στη θεραπεία του
micro
ΤΡΑΣ
υ τραχήλου της microήτρας κατέχει τη δεύτερη θέση microετά τον καρκίνο του microαστού
νοmicroικού επιπέδου οmicroάδων αυτών από τους προληπτικούς ελέγχους
ΑΤΑ ικά) ο καρκίνος του τραχήλου της microήτρας είναι
α και παρουσιάζει 100 πενταετή επιβίωση Τα αρχικά συmicroπτώmicroατα του κα υ της microήτρας είναι η λευκόρροια και η ανώmicroαλη κολπική αιmicroορραγία ή οι τα από την περίοδο ή και microετά την κλιmicroακτήριο microητρορραγία Σε πρ ο υπογάστριο και οσφυαλγία που πορεί και να λείπουν τελείως όσο δεν πιέζονται από καρκινικές microάζες ή διηθήσεις
microεγαλύ καλεί συmicroπ και κυστεοτραχηλικά συρίγγια (β) και (γ) στον ορθό ακράτεια οπράνων και ορθοκολπικά συρίγγια Όταν οι καρκινικές διηθήσεις πιέζουν αγγεία και
ι γίνονται αφόρητοι και παρουσιάζονται οιδήmicroατα στα κάτω άκρα Η τελική
επέκταση του καρκίνου σε βαθύτερα στ
∆ΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται microε βιοψία η οποία διαχωρίζει τον πρωτοπαθή καρκίνο του κόλπου από microεταστάσεις όγκων άλλων γεννητικών οργάνων
ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η θεραπεία microτου κόλπου στα α
καρκίνου του κόλπου είναι η απλή ή ριζική υστερεκτοmicroή καιή ακτινοθεραπεία
ΕΜΦΑΝΙΣΗ Πρόσφατα αναφέρθηκε microια σπάνια microορφή κακοήθους όγκου του κόλπου που παρουσιάζεται σε νέες γυναίκες των οποίων οι microητέρες έπαιρναν διαιθυλική
στιλβεστρόλη (συνθετικό οιστρογόνο) στην αρχή της κύησης Πιστεύεται εξάλλου ότι οι γυναίκες που είχαν εκτεθεί στο φάρmicroακο αυτό κατά την κύηση διατρέχουν τον
κίνδυνο να αναπτύξουν microια καλοήθη κατάσταση που ονοmicroάζεται κολπική αδένωση από την οποία αργότερα πορεί να αναπτυχθεί αδενοκαρκίνωmicroα Φυσιολογικά σε νεαρές γυναίκες βρίσκεται πλακώδες επιθήλιο στον κόλπο και τα αδενικά κύτταρα
περιορίζονται στον τράχηλο Η ριζική υστερεκτοmicroή καιή ακτινοθεραπεία συνδέονται microε πενταετή επιβίωση στο
38 των περιπτώσεων
ΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΚ Ο καρκίνος τοειδικότερα στις αναπτυγmicroένες χώρες είναι ο πέmicroπτος πιο συχνός καρκίνος και ανευρίσκεται συνήθως microεταξύ γυναικών του χαmicroηλότερου και οριακού κοινωνικοοικοκυρίως ως συνέπεια της αποmicroόνωσης τωνΕίναι πιο συχνός στις ηλικίες microεταξύ 35-55 ετών αλλά microπορεί να συmicroβεί και σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία
ΣΥΜΠΤΩΜ Κατά τα πρώτα στάδια (προεισδυτσυmicroπτωmicroατικός ρκίνου του τραχήλο κηλίδες αίmicroατος ανεξάρτηοχωρηmicroένες περιπτώσεις παρουσιάζονται πόνοι στ
microτερα αισθητικά νεύρα Η επέκταση του καρκίνου (α) στην ουροδόχο κύστη προ
τωmicroατική και κάποτε βαριά κυστίτιδα microε αιmicroατουρία και κυστεοκολπικά στους ουρητήρες απόφραξη
κνεύρα οι πόνοεικόνα είναι η microεγάλου βαθmicroού απίσχνανση και αναιmicroία συχνά δε υπάρχει και διαλείπων πυρετός οφειλόmicroενος σε δευτερογενή λοίmicroωξη περιτονίτιδα και σχηmicroατισmicroό αποστηmicroάτων στην εξελκωmicroένη microάζα του όγκου ∆ΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση του τραχήλου της microήτρας γίνεται microε το test PAP δηλαδή microε την εξέταση ολπικού επιχρίσmicroατος Η εξέταση επαναλαmicroβάνεται 1 φορά κάθε χρόνο
ΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της microήτρας εξαρτάται από το στάδιο του και από την ατάσταση την ηλικία και την επιθυmicroία της άρρωστης να διατηρήσει την αναπαραγωγική τηςλειτουργία Οι microέθοδοι θεραπείας microπορεί να είναι
ινοβολία
κ
ΙΗκ
Ακτ Κρυοχειρουργική Χειρουργική microε LASER Υστερεκτοmicroή (απλή ή ριζική κοιλιακή ή κολπική)
Η επιλογή της θεραπείας γίνεται microε βάση τις ενδείξεις τις αντενδείξεις τα ήmicroατα την ενδεχόmicroενη νοσηρότητα και θνητότητα και την προσωπική
σrsquo αυτές που είχαν
έες
στις ηλικι ετών και πολύ λίγες κάτω από 40 ετών Μόνο 8-10 του καρκίνου του ενδοmicroητρίου εmicroφανίζεται
τών ενώ κάτω των 40 ετών θεωρείται σπανιότατος Μεταξύ 55 ετών κα η
κα ι συ ν
ν α τω rdquo καρκ ΚΙΟείχαν ότι υmicroέρες microας η θεραπεία HRT δίνετα φή (οιστρογόνα - προγεστερόνη) αι έτσι microπορεί να υπάρξει προστασία ενάντια στον καρκίνο της microήτρας
που είναι παχύσαρκες (στοιχείο που έχει ως αποτέλεσmicroα το υψηλό ποσοστό
micro
πλεονεκτπροτίmicroηση της άρρωστης
ΕΜΦΑΝΙΣΗ Ο καρκίνος του τραχήλου της microήτρας είναι ένας από τους συχνότερους καρκίνους που εmicroφανίζονται στις γυναίκες Αναπτύσσεται συχνότερα στις πολύτοκες καισεξουαλική δραστηριότητα σε πολύ νεαρή ηλικία ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ Αντίθετα microε τον καρκίνο του τραχήλου που είναι η πλέον συνήθης περίπτωση στις νγυναίκες ο καρκίνος της microήτρας ή ο ενδοmicroήτριος καρκίνος είναι η πιο συνήθης microορφή
ωmicroένες γυναίκες ndash τα τρία τέταρτα των παθουσών είναι πάνω από 50
σε γυναίκες lt50 ει 60 ετών οι περιπτώσεις καρκίνου της microήτρας υπερδιπλασιάζονται ενώ πρόδροmicro
τάσταση θεωρείται η αδενωmicroατώδης υπερπλασία του ενδοmicroητρίου που παρατηρείταχνότερα στις ηλικίες 45-50 ετών Καθώς το ποσοστό των ηλικιωmicroένων γυναικών στο
πληθυσmicroό του πλανήτη αυξάνεται αυτή η αυξητική τάση θα συνεχίζεται Παρόλο που είναι η τρίτη πλέον συνήθης περίπτωση καρκίνου των γυναικείων οργάνωναπαραγωγής ο καρκίνος της microήτρας έχει microεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης από τον καρκίνον ωοθηκών γεγονός που οφείλεται στο ότι θεωρείται από τους λιγότερο ldquoεπιθετικούςίνους και στη δυνατότητα διάγνωσης της νόσου σε πρώιmicroα στάδια
Ν∆ΥΝΟΙ καρκίνος της microήτρας έχει microεγαλύτερες πιθανότητες να εmicroφανιστεί σε γυναίκες που δεν
ποτέ παιδιά καθώς και σε γυναίκες που δεν ήταν πολύ laquoκαρπερέςraquo Λέγεται επίσηςπάρχει σύνδεση microεταξύ καρκίνου της microήτρας και της θεραπείας HRT Παρrsquo όλα αυτά στις
ι στη συνδυασmicroένη της microορκ Οι γυναίκεςοιστρογόνου ορmicroόνης στο αίmicroα) έχουν οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο της microήτρας υποφέρουν από υψηλή πίεση διαβήτη ινώ ατα ή ανωmicroαλίες στην έmicromicroηνο ρύση microε microεγάλες αποστάσεις microεταξύ των περιόδων ή ακόmicroα και αυτές microε καθυστερηmicroένη εmicromicroηνόπαυση ανήκουν όλες στις υψηλού κινδύνου περιπτώσεις για προσβολή από καρκίνο της microήτρας Ιδιαίτερα σηmicroαντικό είναι το γεγονός ότι η ανάπτυξη του καρκίνου του σώmicroατος της
microήτρας είναι βραδεία και οι microεταστάσεις αργούν να παρουσιαστούν
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το πλέον πρώιmicroο συνήθως σύmicroπτωmicroα του καρκίνου της microήτρας είναι η αφύσικη
ώδη και
και διαστολή microε πίεση στο κάτω τmicroήmicroα του υπογαστρίου Τα συmicroπτώmicroατα που επηρεάζουν την κύστη περιλαmicroβάνουν και τη συχνή
είγουσα διούρηση ∆Ι
επιχρίσmicroατος όmicroω οποιηθεί Έτσι η
α θ ς
τος της microήτρας όπου διαπιστώνεται η ύπαρξη κακοηθών κυττάρων ύστερα από ικροσκοπική εξέταση του ενδοmicroήτριου ιστού Η διαγνωστική απόξεση έχει από χρόνια
η microέθοδος επιλογής για τη διάγνωση των ενδοmicroήτριων ανωmicroαλιών και κ δι ι ότ δάνευ βιοψίας αλλά και microε κατε δεν έχει 100 ευαισθησία στη διάγνωση του καρκίνου του ενδοmicroητρίου ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η συνήθης θεραπευτική αγωγή είναι η ης υστερεκτοmicroή microε αφαίρεση των ωοθηκών των ωαγωγών σαλπίγγ Σχεδόν σrsquo ολόκληρο τον κόσmicroο
αυτή η διαδικασία σε συνδυασmicroό microε ακτινοθεραπεία κατά περίπτωση πριν ή microετά την
Π της
προ ία στη λεκάνη η ο αν ο όγκος έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σηmicroεία του σώmicroατος δεν γίνεται ούτε επέmicroβαση ούτε ακτινοθεραπεία ∆ίδονται διάφοροι σ ικαρκινικών φαρmicroάκων και microεγάλες ποσότητες προγεστερόνης Έτσι επιτυγχάνεται ο περιορισmicroός της εξάπλωσης του
κολπική αιmicroορραγία ειδικότερα αν η γυναίκα βρίσκεται ήδη σε εmicromicroηνόπαυση Αν η γυναίκα εξακολουθεί να έχει περίοδο η όποια αιmicroορραγία microεταξύ των περιόδων τα ελαφρά στίγmicroατα η microεγάλη και παρατεταmicroένη αιmicroορραγία ή αιmicroορραγία κατά τη διάρκεια της συνουσίας είναι όλα συmicroπτώmicroατα που θα πρέπει να ερευνηθούν Στην
αρχική εξέλιξη του καρκινώmicroατος δεν παρουσιάζονται συmicroπτώmicroατα Οι microητρορραγίες εmicroφανίζονται όταν η καρκινική εξεργασία προχωρήσει και προσβάλλει ενδοmicroητρικά τριχοειδή Στα microεσοδιαστήmicroατα των microητρορραγιών παρουσιάζονται πυκάκοσmicroα υγρά που οφείλονται σε νεκρώσεις των επιφανειακών στιβάδων του
καρκινώmicroατος Ενδέχεται να υπάρχουν πόνος συσπάσεις της microήτρας και αυξηmicroένη πίεση Οι προχωρηmicroένοι καρκίνοι microπορεί να οδηγήσουν σε σπασmicroούς κατά τη διάρκεια
της περιόδου πρήξιmicroο του κόλπου
και επ
ΑΓΝΩΣΗ Ξαφνικά βρίσκονται αφύσικα κύτταρα της microήτρας στα πλαίσια microιας εξέτασης κολπικού
ς αυτό δεν σηmicroαίνει ότι η κατάσταση έχει παγικυτταρολογική εξέταση των κολπικών και τραχηλικών επιχρισmicroάτων (Pap-test) δεν είναι τόσο αξιόπιστη microέθοδος για τη διάγνωση του ενδοmicroητρικού καρκινώmicroατος όσο είναι για τον καρκίνο του τραχήλου γιατί τα αποφολιδωmicroένα κακοήθη κύτταρα υπόκεινται σε αλλοιώσεις microέσα στη microητρική κοιλότητα Άλλο microέσο διάγνωσης είναι η διακολπική υπερηχογραφία η οποία προσφέρει τη δυνατότητα λεπτοmicroερούς εξέτασης της microήτρας και των εξαρτηmicroάτων της ∆ίνει τη δυνατότητα microελέτης όχι microόνο της ανατοmicroίας της αγγείωσης και της υφής του γυναικολογικού συστήmicroατος λλά και της έκτασης και εκτίmicroηση της πι ανή βλάβης Η πλήρης διάγνωση σχεδόν πάντοτε γίνεται ύστερα από διαστολή και απόξεση του περιβλήmicroαmicroκαθιερωθεί ωςυρίως του καρκίνου Ωστόσο υπάρχει ένα microικρό ποσοστό της τάξεως του 10 που ηαγνωστική απόξεση microπορεί να αποτύχει να ανακαλύψει ενδοmicroήτρια παθολογία ακόmicroα κααν διαγνώσει τον καρκίνο συχνά αποτυγχάνει στην ιστολογική ταξινόmicroηση
Τέλος τα τελευταία χρόνια η υστεροσκόπηση έχει βρει και αυτή τον χώρο της στη ιάγνωση της παθολογίας του ενδοmicroητρίου η οποία όmicroως είναι περιορισmicroένης ευαισθησίας
υθυνόmicroενη βιοψία η microέθοδος
πλήρων και της microήτρας
εγχείρηση έχει ευρέως βελτιωmicroένα επίπεδα ίασης εριστασιακά γίνεται και microια εκτεταmicroένη υστερεκτοmicroή για αφαίρεση του τραχήλου
microήτρας και του πάνω microέρους του κόλπου Όλα τα τmicroήmicroατα της λεκάνης εξετάζονται σεκτικά και αφαιρούνται όλα τα ίχνη του όγκου Στη συνέχεια γίνεται ακτινοθεραπε
ποία microπορεί να διαρκέσει από τέσσερις ως έξι εβδοmicroάδες Εντούτοις
υνδυασmicroοί αντ
πρωτο σώmicroατος ΕΜΦΑΝΙΣΤο ποσοστό πλήρους ία ναι εντοπισmicroένος στο
πέρα από τους microυς της microήτρας τέσσερι πέντε γυναίκες επιβιώνουν Εφόσον ο καρ40 Αυτό σηmicroαίνει ότι είναι απόλυτα ζω ασίας να ελέγχεται η όποια αφύσικη
γενούς καρκίνου καθώς και των δευτερογενών που βρίσκονται σε άλλα σηmicroεία του
Η σης φτάνει το 90 εφόσον ο καρκίνος εί
τοίχωmicroα της microήτρας Ύστερα από πέντε χρόνια εφόσον ο καρκίνος δεν έχει απλωθεί ς στις
κίνος είναι πιο βαθιά ριζωmicroένος ή είναι διάχυτος το ποσοστό επιβίωσης πέφτει στο τικής σηmicro
αιmicroορραγία από το γιατρό
ΥΣΤΕΡΕΚΤΟΜΗ
ίναι η χειρουργική αφαίρεση της microήτρας microε ή χωρίς τα άλλα όργανα αναπαραγωγής ιο συν
ΕΣτο δυτικό κόσmicroο είναι microια από τις π ήθεις επεmicroβάσεις δεύτερη microετά την
επιστοτοmicroή (χειρουργική διεύρυν κεια της παιδικής ηλικίας) ση του κόλπου κατά τη διάρΘα πρέπει πάντοτε η υποψήφια για υστερεκτοmicroή να ρωτάει το γιατρό της για τους
λόγους που θέλει να την υποβάλει σrsquo αυτή την επέmicroβαση
Γιατί γίνεται
Για την αφαίρεση καρκίνου του κόλπου του τραχήλου της microήτρας της microήτρας των
ωαγωγών σαλπίγγων ή των ωοθηκών Για τη θεραπεία σοβαρής και ανεξέλεγκτης microόλυνσης του κόλπου
Για να σταmicroατήσει οξεία αιmicroορραγία Όταν ορισmicroένες επισφαλείς για τη ζωή καταστάσεις επηρεάζουν τα όργανα
που βρίσκονται κοντά στη microήτρα και είναι τεχνικώς αδύνατο να αντιmicroετωπιστεί το
αρχικό πρόβληmicroα χωρίς την αφαίρεση της microήτρας
Για τη θεραπεία εκτεταmicroένης και πολύ οδυνηρής ενδοmicroητρίωσης Για την αφαίρεση microεγάλων και πολλαπλών ινωmicroάτων
Ύστερα από τραυmicroατισmicroό του πυελικού microυϊκού συστήmicroατος κατά τη διάρκεια της παιδικής
ηλικίας τόσο σοβαρού που επιδρά στη λειτουργία των εντέρων ή της κύστ ης Για την αντιmicroετώπιση σοβαρών αιmicroορραγιών του κόλπου που δεν αντιmicroετωπίζονται
microε τη θεραπεία για την αναιmicroία
υσ
αντιmicroετωπίζει microια εξασθένηση της ερωτικ ς επιθυmicroίας όταν τους αφαιρεθεί η microήτρα και η θεραπεία HRT δεν φαίνεται να βοηθάει την κατάσταση Σοβαρές έρευνες έχουν καταδείξει ότι η θεραπεία HRT περιορίζει την ξήρανση του κόλπου και τον πόνο κατά
την συνουσία όmicroως αυτή δεν ενθαρρύνει την ερωτική δραστηριότητα
Παρόλο που όλες αυτές οι καταστάσεις δηmicroιουργούν εξασθένηση στον οργανισmicroό υπάρχουν ορισmicroένες όmicroως ελάχιστα γνωστές παρενέργειες που συνδέονται microε την τερεκτοmicroή Η απώλεια της ερωτικής επιθυmicroίας είναι microια πολύ συνήθης παρενέργειαακόmicroα και όταν οι ωοθήκες είναι ακέραιες Ένας σηmicroαντικός αριθmicroός γυναικών
ή
Ορισmicroένες γυναίκες οι οποίες έχουν υποστεί πλήρη υστερεκτοmicroή (δηλαδή και αφαίρεση του τραχήλου) ισχυρίζονται ότι έχουν σηmicroαντική απώλεια της δυνατότητας οργασmicroού και φθάνουν στον οργασmicroό κατά τη διάρκεια της συνουσίας λιγότερο από microία στις τέσσερις φορές Η παρουσία των ευαίσθητων νευρικών απολήξεων στον τράχηλο
microπορεί να παίζει σηmicroαντικό ρόλο στη microετέπειτα ικανότητα οργασmicroού Γνωρίζουmicroε ότι οι ωοθήκες ακόmicroα και όταν σταmicroατούν να εκκρίνουν οιστρογόνο
ορmicroόνη συνεχίζουν να εκκρίνουν ανδρογόνο και οι ορmicroόνες αυτές είναι πολύ σηmicroαντικές στη διατήρηση της λίmicroπιντο στις γυναίκες Η αφαίρεση των ωοθηκών κατά τη διάρκεια της υστερεκτοmicroής αποστερεί τη γυναίκα από το στοιχείο της ερωτικής διέγερσης Παρrsquo
όλα αυτά αν δοθεί τεστοστερόνη ύστερα από την επέmicroβαση ορισmicroένες γυναίκες διαπιστώνουν ότι η σεξουαλική ορmicroή τους επανέρχεται στο φυσιολογικό
Υπάρχουν κι άλλοι σηmicroαντικοί λόγοι υγείας για τη διατήρηση των ωοθηκών αφού είναι η βασική πηγή παραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης και γνωρίζουmicroε ότι ο περιορισmicroός
αυτής οδηγεί σε έναρξη καρδιακών νοσηmicroάτων και οστεοπόρωση Είναι αναγκαίο η γυναίκα να συζητήσει microε το γιατρό της ακριβώς ποια γεννητικά όργανα αναπαραγωγής θα της αφαιρεθούν και να συmicromicroετάσχει σε όλες τις συζητήσεις
που αφορούν τη θεραπεία της ∆εν πρέπει να πάρει καmicroιάν απόφαση χωρίς προηγούmicroενη συζήτηση και διασφαλίσει ότι έχει τη δυνατότητα να πάρει την τελική απόφαση Ο σύντροφος είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα συmicroπαρασταθεί σε microια τέτοια απόφαση
Μερική υστερεκτοmicroή Η microήοι σάλπιγγες και οι ωοθήκες προσκολτραχήλου Η microερική υστερεκτοmicroή είναι σχετικά σπάνια
Υστερεκτοmicroή
ω του κόλπου ή κοιλιακά Οι
ρυφή του κόλπου Είναι ο τερα πραγmicroατοποιούmicroενος τύπος
Ολική υστερεκτοmicroή microε ωοθηκεκτοmicroήΗ microία ή και οι δύο ωοθήκες
σάλαφαιρούνται κοιλιακά Είναι
Ριζική υστερεκτοmicroή ολική αφαίρεση των
αγmicroατοποιείται κοιλιακά και
τρα αφαιρείται κοιλιακά ενώ Και η microήτρα και ο τράχηλος αφαιρούνται microέσ
λώνται στην κορυφή του σάλπιγγες και οι ωοθήκες προσκολλώνται στην κοσυνηθέσ
οι Περιλαmicroβάνειπιγγες η microήτρα και ο τράχηλος οργάνων και των λεmicroφαδένων
Πραρκετά συνηθισmicroένη είναι σχετικά ασυνήθιστη
Συστάσεις
σπάνια επέmicroβαΘεωρητικά η υστερεκτοmicroή είναι microια ση Παρrsquo όλα αυτά 30 όλων των γυναικών ηλικίας 50 ετών και π ηθεί σε υστερεκτοmicroή συχνά χωρίς τούτο να είναι απαραίτητο Η αφαίρεση microικρών ινωmicroάτων για παράδειγmicroα
δύσκολα διασφαλίζει microένοι γιατροί ακόmicroα υπεραmicroύνονται τέ της τεκνοποιίας
είναι της
αντίρρη φασίζει για το κατά πόσο επιθυmicroεί να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής της χωρίς τη microήτρα της
Έστω και αν υπάρχουν πειστικά επ εύτερη γνώmicroη θα επιβεβαίωνε την
εmicro η
ν των γυναικών ηλικίας 50 ετών και π ηθεί σε υστερεκτοmicroή συχνά χωρίς τούτο να είναι απαραίτητο Η αφαίρεση microικρών ινωmicroάτων για παράδειγmicroα
δύσκολα διασφαλίζει microένοι γιατροί ακόmicroα υπεραmicroύνονται τέ της τεκνοποιίας
είναι της
αντίρρη φασίζει για το κατά πόσο επιθυmicroεί να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής της χωρίς τη microήτρα της
Έστω και αν υπάρχουν πειστικά επ εύτερη γνώmicroη θα επιβεβαίωνε την
εmicro η
λέον στις ΗΠΑ έχει υποβλλέον στις ΗΠΑ έχει υποβλ
microια τέτοια γενικής αφαίρεσης επέmicroβαση Οριστοιων επεmicroβάσεων αφού περάσει η περίοδος microια τέτοια γενικής αφαίρεσης επέmicroβαση Οριστοιων επεmicroβάσεων αφού περάσει η περίοδος
Ισχυρίζονται ότι η υστερεκτοmicroή προλαmicroβάνει τον καρκίνο Ευτυχώς η άποψη αυτή δεν διαδεδοmicroένη Θα πρέπει να διασφαλίσει η γυναίκα ότι η ίδια και ο σύντροφός έχουν την πλήρη ενηmicroέρωση για τις συνέπειες της υστερεκτοmicroής και δεν έχουν
ση σrsquo ότι αφορά τη συγκεκριmicroένη ενέργεια Να θυmicroάται ότι η ίδια απο
Ισχυρίζονται ότι η υστερεκτοmicroή προλαmicroβάνει τον καρκίνο Ευτυχώς η άποψη αυτή δεν διαδεδοmicroένη Θα πρέπει να διασφαλίσει η γυναίκα ότι η ίδια και ο σύντροφός έχουν την πλήρη ενηmicroέρωση για τις συνέπειες της υστερεκτοmicroής και δεν έχουν
ση σrsquo ότι αφορά τη συγκεκριmicroένη ενέργεια Να θυmicroάται ότι η ίδια απο
ιχειρήmicroατα microια διχειρήmicroατα microια δαπόφασή της
Αν αφαιρεθούν οι ωοθήκες και η microήτρα microπορεί να αντιmicroετωπιστούν συmicroπτώmicroαταmicroηνόπαυσης ύστερα από την επέmicroβαση Αυτά microπορούν και πρέπει να έχουν ηπιότερ
microορφή εφόσον γίνεται microακρόχρονη θεραπεία HRT
απόφασή της Αν αφαιρεθούν οι ωοθήκες και η microήτρα microπορεί να αντιmicroετωπιστούν συmicroπτώmicroατα
microηνόπαυσης ύστερα από την επέmicroβαση Αυτά microπορούν και πρέπει να έχουν ηπιότερmicroορφή εφόσον γίνεται microακρόχρονη θεραπεία HRT
Εmicroφάνιση
Πολλές γυναίκες φοβούνται ότι θα πάρουν ύστερα από την επέmicroβαση Ευτυχώς πρόκειται για microύθο Ένα δ νικά φρούτα ψάρια και κοτ εια
για να αρχίσει να ασκείται κα να δυναmicroώνουν οι microύες της
παρακάτω στατιστικές έχουν microε βάση διάφορες microελέτες
κιλάιαιτολόγιο πλούσιο σε φρέσκα λαχα
όπουλο θα βοηθήσει τη γυναίκα να ανακτήσει τις δυνάmicroεις της και αρκετή ενέργι
Ορισmicroένες γυναίκες έχουν ψυχολογικά προβλήmicroατα ύστερα από την υστερεκτοmicroή Οι συγκεντρωθεί
Γυναίκες στις οποίες έχουν αφαιρεθε οι ωοθήκες microπορεί να ενοχοποιούν την
επέmicro ση γιατί αντιmicroετωπίζουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις λήθαργο και άλλα
συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης
ί βα
Γυναίκες οι οποίες είχαν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να
υποστούν κατάπτωση τρία χρόνια microετά την εγχείρηση απrsquo ότι οι άλλες γυναίκες Γυναίκες που ήδη αντιmicroετωπίζουν πρόβληmicroα κατάπτωσης και έχουν
υποστεί ότατα διατηρούν το πρόβληmicroα αυτό γι
υστερεκτοmicroή πιθαν α όσο διάστηmicroα κατά microέσο όρο
δύο χρόνια το αντιmicroετωπίζουν οι γυναίκες που δεν έχουν υποστεί επέmicroβαση Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή έχουν πενταπλάσιες
πιθανότητες να ζητήσουν τη βοήθεια ψυχιάτρου για πρώτη φορά απrsquo ότι οι γυναίκες που δεν
ί την επέmicroβαση αυτή έχουν
υποστε Η πλειονότητα των γυναικών που ζητούν τη βοήθεια ψυχιάτρου ύστερα από
ν από καταστάσεις επίφοβες για την υγεία Αυτό
ι η υστερεκτοmicroή στην οποία υποβλήθηκε
υστερεκτοmicroή είναι εκείνες οι οποίες δεν υποφέρου
σηmicroαίνει ότι εφόσον microια γυναίκα πιστεύει ότ
έγινε χωρίς λόγο microπορεί τελικά να υποστεί κατάπτωση Οι γυναίκες ολοένα αισθάνονται και πιο άσχηmicroα από τις συνέπειες της
υστερεκτοmicroής καθώς περνάει ο καιρός
ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΤΩΝ ΣΑΛΠΙΓΓΩΝ
ο καρκίνωmicroα των σαλπίγγων είναι το σπανιότερο των γυναικείων γεννητικών οργάνων
Συνήθως αναπτύσσεται στη microία microόνο σάλπιγγα και ιστολογικά είναι θηλώδες ς microετά
Τ
αδενοκαρκίνωmicroα Παρουσιάζεται κυρίω την εmicromicroηνόπαυση τα δε συmicroπτώmicroατα του δεν είναι τυπικά γιrsquo αυτό και η έγκαιρη διάγνωση είναι δύσκολη
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Πόνος παρουσιάζεται πρώιmicroα όχι όmicroως πάντοτε και οφείλεται στη διάταση του τοιχώmicroατος της σάλπιγγας από την αύξηση του microεγέθους του όγκου και την
κατακράτηση των εκκρίσεών του Όταν η ενδοσαλπιγγική πίεση αυξηθεί πολύ το
πε ν κό
ι πολύ βαριά Σπάνια υπάρχει πενταετής επιβίωση
Κ
τω
χρήση του αντισυλληπτικού ρκίνους του στήθους των άχου ο καρκίνος των ωοθηκών είναι η πέmicroπτη
Προ
Προ
Α
δυσφορία (ναυτία έmicroετοι ληδόχου κύστης και κοιλιακή διάταση-πρήξιmicroο του υπογαστρίου) microπορεί να
ό τα πρώτα συmicroπτώmicroατα Αν υπάρξει εξάπλωση του όγκου microπορεί να ς υπερβολικό πρήξιmicroο (ασκίτης) Άλλα
σ συστ ική
χώρα φανίζουν διόγκωση της κοιλιάς κοιλιακή ή πυελική microάζα
ό στην υπεζωκοτική κοιλότητα microε θωρακικό ο όγκος προέρχεται από ορmicroονικό ιστό microπορεί να εmicroφανιστούν
Ο ου
ριεχόmicroενο της σάλπιγγας παροχετεύεται προς την κοιλότητα της microήτρας και τολπο και ο πόνος σταmicroατά
ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η θεραπεία περιλαmicroβάνει ριζική υστερεκτοmicroή και microετεγχειρητική ακτινοβολία
ΕΜΦΑΝΙΣΗ Στο καρκίνωmicroα των καρκίνων η πρόγνωση είνα
ΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ
Η κακοήθης διόγκωση των ωοθηκών είναι microια συνήθης κατάσταση microετά την ηλικία ν 50 ετών Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ασθένεια που εmicroφανίζεται σε ποσοστό
τριπλάσιο στις γυναίκες εκείνες που δεν έχουν παιδιά και λιγότερο σε εκείνες που έκαναν χαπιού Ύστερα από τους κα
πνευmicroόνων του κόλου και του στοmicroβασική αιτία θανάτου των γυναικών
∆ιακρίνεται σε πρωτοπαθές από το επιθήλιο της ωοθήκης και δευτεροπαθές από microεταστάσεις καρκίνου διαφόρων οργάνων όπως του σώmicroατος της microήτρας του
τραχήλου της σάλπιγγας του γαστρεντερικού σωλήνα της χοληδόχου κύστης του ήπατος και του παγκρέατος
ΠΡΟ∆ΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ διαθεσικοί παράγοντες 1 ατεκνία
2 πρώιmicroη εmicromicroηναρχή 3 καθυστερηmicroένη εmicromicroηνόπαυση στατευτικοί παράγοντες 1 εγκυmicroοσύνη
2 θηλασmicroός 3 χρήση αντισυλληπτικών
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΣχεδόν σrsquo όλες τις περιπτώσεις ο καρκίνος των ωοθηκών δεν προκαλεί συmicroπτώmicroατα ως ότου εξαπλωθεί κάπου αλλού προκαλώντας microπλοκάρισmicroα στα σπλάχνα ή πόνους στα νεύρα Το υπογάστριο microπορεί να συγκρατεί υπερβολικά microεγάλους όγκους χωρίς να
φαίνεται το πρήξιmicroο Παρrsquo όλα αυτά η γαστρεντερική κωλικός χοαποτελέσει ένα απ
microαζευτεί υγρό στο υπογάστριο προκαλώνταυmicroπτώmicroατα microπορεί να περιλαmicroβάνουν συmicroπτώmicroατα απόφραξης του ουροποιητικού
ήmicroατος ή λοίmicroωξη ή και τα δύο πόνο ράχης και αίσθηmicroα πίεσης στην πυελ
Μερικές άρρωστες εmicroαπώλεια βάρους microερικές φορές και υγρπόνο και δύσπνοια Αν
συmicroπτώmicroατα όπως αρρενοποίηση ή υπεροιστρογονισmicroός ι όγκοι των ωοθηκών πολύ σπάνια προκαλούν κολπική αιmicroορραγία (στο 13 περίπ
των γυναικών που έχουν microπει στην εmicromicroηνόπαυση) εκτός αν παράγεται σrsquo ένα στέλεχος
microπορεί η γυναίκα να αισθανθεί πόνο όταν στρίψει το στέλεχος ή όταν υπάρχει αιmicroορραγία στην κύστη
Αν microια κύστη στις ωοθήκες γίνει πολύ microεγάλη πορεί να παρατηρηθεί συχνουρία Τα νεύρα των ποδιών microπορεί επίση κιρσούς ή πρήξιmicroο των αστραγάλων Αν microια κύστη ει δυσφορία όπως επίσης
∆ΙΑΓΝΩΣΗ
Ιδιαίτερης σηmicroασίας είναι το γεγο ιmicroη διάγνωση του καρκίνου των
δι ς
υπ ί
ΙΑΤΡΙΚΌλοι οι όγκοι αφαιρούνται χειρουρ η των κυττάρων θα προσδιορίσει
σο ς
ΕΟ καρκίνος της ωοθήκης αποτε ς Η καθυστερηmicroένη διάγνωση αποτελεί την κύρια αιτία της χαmicroηλής επ οία δεν ξεπερνά το 35 Από τις 1000 γυ δαβγ
α συmicroπτ ουraquo
α Αυξηmicroένη προεmicromicroηνορρυσβγ
το ποσοστό επιβίωσης Εντούτοις η πλέον σοβαρή εξέταση για τη διακρίβωση της
microς να επηρεαστούν προκαλώντας πιέζει τα έντερα microπορεί να προκαλέσ
και εντερικά προβλήmicroατα καθώς και προβλήmicroατα στη χώνευση Τέλος εφόσον ο όγκος πιέζει το διάφραγmicroα microπορεί να κοπεί η αναπνοή
νός ότι η πρώωοθηκών αποτελεί microέσο δευτερογενούς πρόληψης και όχι πρωτογενούς όπως
συmicroβαίνει συνήθως Για να προσδιοριστεί κατά πόσο ο όγκος είναι κακοήθης ή καλοήθης απαιτείται να γίνει ερευνητική λαπαροτοmicroία microε λήψη ιστού για βιοψία όπου είναι η πιο ακριβής αγνωστική microέθοδος Γίνεται microια εξέταση της κοιλότητας του υπογαστρίου microέσω ενό
microηχανήmicroατος microε οπτικές ίνες που απαιτεί ελαφρά διάνοιξη του τοιχώmicroατος του ογαστρίου microε γενική αναισθησία Αν ο όγκος είναι πολύ microεγάλος microπορεί να απαιτηθε
microια διερευνητική επέmicroβαση
Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ γικά και η εξέτασ
την κακοήθεια Αφαιρείται όσο το δυνατό microεγαλύτερο κοmicromicroάτι από το καρκίνωmicroα κάτι που σηmicroαίνει αφαίρεση τmicroήmicroατος των εντέρων των ωαγωγών σαλπίγγων της ωοθήκης και της microήτρας Μετά τη χειρουργική επέmicroβαση συνήθως ακολουθούν ακτινοθεραπεία
και αντικαρκινικά φάρmicroακα Η αφαίρεση και των δύο ωοθηκών σε γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική
τους ηλικία προκαλεί χειρουργική εmicromicroηνόπαυση Η προκλητή εmicromicroηνόπαυση είναι βαρότερη από τη φυσική και οι γυναίκες βιώνουν αγγειοκινητικά συmicroπτώmicroατα όπωαίσθηmicroα ψύχους ή εξάψεις και ατροφία των χειλιών του αιδοίου και του κόλπου Συνήθως χορηγούνται οιστρογόνα για microείωση των αποτελεσmicroάτων της τεχνητής
εmicromicroηνόπαυσης Πρέπει να σηmicroειωθεί ότι η χρήση αντισυλληπτικών στην περίπτωση του καρκίνου των ωοθηκών αποτελεί microέσο πρωτογενούς πρόληψης
ΜΦΑΝΙΣΗ λεί σηmicroαντικό πρόβληmicroα υγεία
ιβίωσης η οπναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω προσβάλλονται οι 10 και από αυτές επιζούν microόνο microία ήύο Στα άτοmicroα υψηλού κινδύνου περιλαmicroβάνονται γυναίκες Άτεκνες Ανωορρηκτικές Εκείνες που κάνουν αmicroβλώσεις από συνήθεια
Αν υπάρχει microία από τις παραπάνω καταστάσεις microαζί microε τρία από τα ακόλουθώmicroατα η άρρωστη θα πρέπει α θεωρηθεί ως laquoυψηλού κινδύνν
ιακή ένταση Ακανόνιστη έmicromicroηνη ρύση Μηνορραγία microε ευαισθησία των microαστών
δ Πρώιmicroη εmicromicroηνόπαυση Αν η ανάπτυξη του καρκινώmicroατος προσδιορίζεται στην ωοθήκη τα δύο τρίτα των ασθενών πιθανόν να ζήσουν πάνω από πέντε χρόνια Νέες τεχνικές microέθοδοι και
φάρmicroακα για προσδιορισmicroό και θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών έχουν βελτιώσει
ασθένειας είναι η ετήσια εξέταση του κόλπου και αν η νόσος διαγνωστεί έγκαιρα η πιβίωσης microποσυχνότητα πενταετούς ε ρεί να φθάσει το 60
Το κ δύο τρί σε
κλ ε επιβαρύνει ουσιαστικά την όλη κατάσταση Σχεδόν πριν από microισό αιώνα εδραιώθηκε η
σύνδεση microεταξύ καρκίνου του κόλου και σε φυτικές ίνες διαιτολογίου και πιθανότατα το πλούσιο διαιτολόγιο σε κρέας και λιπαρά και φτωχό παράλληλα σε πλούσιες σε φυτικές ίνες τροφές είναι εκείνο που ενθαρρύνει την παραγωγή και τη συγκέντρωση καρκινογόνων χηmicroικών ουσιών που συντελούν στην ανάπτυξη του
καρκίνου Είναι πολύ σηmicroαντικό στο διαιτολόγιο να περιλαmicroβάνονται φρέσκα φρούτα και λαχανικά και να ποικίλλει microε τρ φές που έχουν πολλές φυτικές ίνες
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Το πιο σύνηθες σύmicroπτωmicroα του καρκίνου του ου είναι microια ξαφνική ανεξήγητη αλλαγή των κινήσεων του εντέρου σrsquo ένα άτοmicroο που πάντοτε ήταν φυσιολογικό στις κενώσεις
ετωπίζεται δυσκοιλιότητα ή διάρροια που microπορεί να διαρκέσει
κα ό
φ ε
Ο στ ε
κολ
συχνά γίνεται από ειδικές
Ηαφαιρείτ α microικρό
τmicroήmicroα του περιβάλλοντος υγιούς ιστού αφαιρούνται ενώ τα διαmicroελισmicroένα κοmicromicroάτια του εντέρου δένονται δηmicroιουργώντας έ για την έξοδο των κοπράνων Αν ο
καρ σε πλ α
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΟΥ
όλον είναι microαζί microε το τυφλό και το ορθό τmicroήmicroα του παχέος εντέρου Σχεδόν τατα αυτών των καρκίνων αντιστοιχούν στο 20 όλων των θανάτων από καρκίνο
ετήσια βάση
ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ Η ακριβής αιτία του καρκίνου του κόλου είναι άγνωστη όmicroως λέγεται ότι επιδρά ο
ηρονοmicroικός παράγοντας ενώ το δυτικού τύπου διαιτολόγιο σχεδόν πάντοτ πτωχού
ο
κόλ
του Συνήθως αντιmicroπάνω από microια εβδοmicroάδα ενώ στη συνέχεια επιστρέφει στη φυσιολογική κατάσταση
Μια άλλη σηmicroαντική προειδοποίηση είναι η εύρεση αίmicroατος στα κόπρανα Το αίmicroα από τις αιmicroορροΐδες συνήθως καλύπτει την επιφάνεια των κοπράνων ενώ το αίmicroα από ψηλότερα όπως το κόλον υπάρχει περίπτωση να αναmicroειχθεί microε τα κόπρανα Αν ο ρκίνος εντοπίζεται ψηλά στο κόλον το αίmicroα microπορεί να διακριβωθεί microόνο ύστερα απ
χηmicroικές εξετάσεις Επειδή το κόλον και το υπογάστριο microπορεί να συγκρατεί microεγάλες microάζες ορισmicroένες ορές δεν υπάρχουν συmicroπτώmicroατα ως ότου ο καρκίνος εξαπλωθεί τόσο πολύ ώστε να
microποδίζει το έντερο οδηγώντας σε συmicroπτώmicroατα όπως ισχυροί πόνοι στο υπογάστριοκολικοί ή ακόmicroα και εmicroετοί
∆ΙΑΓΝΩΣΗ
ρισmicroένες φορές ο καρκίνος του παχέος εντέρου microπορεί να διαγνωστεί από το γιατρόα πλαίσια microιας εξέτασης Πιο συχνά είναι απαραίτητο να γίνει microια εξέταση micro
ονοσκόπιο ή σιγmicroοειδοσκόπιο το οποίο περνάει microέσα από το έντερο σrsquo ένα ύψος ωςκαι 46 εκ προκειmicroένου να microελετηθεί ευθέως η επιφάνεια του εντέρου Η εξέταση αυτή
ύστερα από υποκλυσmicroό microε βάριο ακολουθούmicroενηακτινογραφίες για να διακριβωθεί η ακριβής θέση του όγκου
ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
αγωγή θα εξαρτηθεί από την έκταση του καρκίνου όmicroως τις περισσότερες φορές αι τmicroήmicroα του κόλου Ο όγκος οι όποιοι προσβεβληmicroένοι ιστοί και έν
να διάδροmicroοκίνος είναι διάχυτος microπορεί να microην είναι δυνατή η χειρουργική επέmicroβαση Μπορεί ήρη microπλοκάρισmicroα να φορεθεί ζώνη για κολοστοmicroία Αυτό παρέχει τη δυνατότητα ν
συλ το
το ι
οριστική Όπως micro η του κόλου όσο
συνίστανται από λιπώδη ουσία γ θήρωmicroα και έχουν την τάση να σχηmicroατίζονται σε περιοχή όπου υπάρχει έντονη ροή αίmicroατος όπως στη σύνδεση δύο
Το αθήρωmicroα χειροτερεύει χρόνο microε το ρόνο προκαλώντας ανωmicroαλίες στη λεία
εγκέφαλο είναι η τρίτη ρκίνος είναι δεύτερη)
πα ς
Πριν ωση κατά συνέπεια η ασθένεια αυτή εmicroφανίζετα στους άνδρες και στις γυναίκες που έχουν υποστεί εmicromicroηνόπαυση ∆εδοmicroένου ό ερες έρευνες που έχουν γίνει σrsquo ότι
χοληστερόλης τον ελάχιστα ελεγχόmicroενο διαβήτη το ότι είναι αγύmicroναστη και ένα
λέγεται η microη χωνευmicroένη τροφή έξω από τον οργανισmicroό microέσω ενός ανοίγmicroατος συπογάστριο
ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Αν γίνει έγκαιρα διάγνωση του καρκίνου η πρόγνωση είναι γενικά καλή και πάνω από 50 των ασθενών ζουν περισσότερο από πέντε χρόνια ύστερα από επέmicroβαση Η όχχειρουργική επέmicroβαση όπως η χηmicroειοθεραπεία και η ισχυρή ακτινοθεραπεία
εmicroποδίζουν την ανάπτυξη και τη διεύρυνση του καρκίνου όmicroως η ίαση δεν είναι ε όλους τους καρκίνους έτσι και στην περίπτωσ
νωρίτερα γίνει η διάγνωση τόσο microεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες ίασης Αυτός είναι και ο λόγος που όποια γυναίκα άνω των 50 ετών διαπιστώσει microια ξαφνική αλλαγή στις
συνήθειες του εντέρου της θα πρέπει να συmicroβουλευτεί αmicroέσως το γιατρό
ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Είναι ασθένεια των τοιχωmicroάτων της αρτηρίας σύmicroφωνα microε την οποία διευρύνεται το
εσωτερικό τοίχωmicroα προκαλώντας στένωση της διέλευσης microείωση της κυκλοφορίας του αίmicroατος και αύξηση της πίεσης (υπέρταση)
Η διεύρυνση οφείλεται στην ανάπτυξη πλακών στις αρτηρίες Οι πλάκες αυτές νωστ ως α
ΚΑΡ∆ΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ή
αρτηριών χ
επένδυση των αιmicroοφόρων αγγείων και ενθαρρύνοντας τις θροmicroβώσεις (ανώmicroαλη θρόmicroβωση του αίmicroατος) Ορισmicroένες φορές ένας θρόmicroβος σπάει και σχηmicroατίζεται ένα
έmicroβολο το οποίο κυκλοφορεί στο αίmicroα παρεmicroποδίζοντας τα αιmicroοφόρα αγγεία Οι καρδιακές προσβολές που προέρχονται από την τροφοδότηση αίmicroατος στον
πιο κοινή αιτία θανάτου (ο κα Η αρτηριοσκλήρωση microπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες microε την ρεmicroπόδιση της ροής του αίmicroατος στις άλλες κύριες αρτηρίες όπως εκείνες οι οποίε
τροφοδοτούν τα νεφρά τα πόδια και τα έντερα από την εmicromicroηνόπαυση οι γυναίκες προστατεύονται από την αρτηριοσκλήρ
ιτι οι περισσότ
αφορά την αρτηριοσκλήρωση και τα καρδιακά νοσήmicroατα αφορούν άνδρες όλες οι στατιστικές που αναφέρονται αντιστοιχούν σε άνδρες όχι γυναίκες
ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ
Οι περιπτώσεις για να υποστεί microια γυναίκα αρτηριοσκλήρωση αυξάνονται microε την παχυσαρκία το κάπνισmicroα την υψηλή πίεση την εmicromicroηνόπαυση το υψηλό επίπεδο
οικογενειακό ιστορικό αρτηριοσκλήρωσης Επίσης το επιθετικό και το άκρως πορεί να αντιmicroετανταγωνιστικό άτοmicroο micro ωπίζει υψηλό κίνδυνο
Τα φαινόmicroενα της αρτηριοσκλήρωσης υξάνονται microε την παρέλευση του χρόνου πιθανότατα διότι απαιτείται χρ πλακών Στις ηλικίες από 35-4
φαινόmicroενο της αρτ οις σε άνδρες και
ή
έχου υν
σ
προκειmicroένου οστερόνης
σ τ
Η
π δ
αόνος για την ανάπτυξη των
4 ετών η πιθανότητα θανάτων από την ασθένεια της στεφανιαίας είναι εξαπλάσια microε τα ίδια ποσοστά ανδρών και γυναικών Στις ηλικίες από 55-70 ετών αντίθετα το
ηριοσκλήρωσης εmicroφανίζεται σχεδόν επί ίσοις όργυναίκες στοιχείο οφειλόmicroενο σχεδόν αποκλειστικά στην ανεπάρκεια οιστρογόνου
ορmicroόνης κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης Οι γυναίκες οι οποίες εmicroφανίζουν καρδιακά νοσήmicroατα ύστερα από την εmicromicroηνόπαυσηταν κατά πάσα πιθανότητα δασύτριχες στη νεαρή τους ηλικία (οι δασύτριχες γυναίκες
ν microεγαλύτερα ποσοστά τεστοστερόνης ορmicroόνης) Αυτές θα πρέπει να δώσοιδιαίτερη προσοχή στους κινδύνους που απειλούν τα καρδιακά αγγεία κίνδυνοι όmicroως που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους εφόσον απέχουν από το κάπνισmicroα τηρούν ένα ωστό διαιτολόγιο και αποφεύγοντας το στρες Θα πρέπει επίσης να συζητήσουν microε τογιατρό τους την πιθανότητα χορήγησης οιστρογόνου microέσω της θεραπείας HRT
να εξισορροπηθεί η παραγωγή τεστ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ως ότου η βλάβη των αρτηριών γίνει τόσο σοβαρή ώστε να εmicroποδίζεται η ροή του
αίmicroατος η αρτηριοσκλήρωση δεν έχει συmicroπτώmicroατα Όταν όmicroως εmicroποδίζεται η ροή του αίmicroατος ndash γενικά ύστερα από χρόνια ndash microπορεί να αντιmicroετωπιστεί στηθάγχη που
ηmicroαίνει πόνους στο στήθος ή διαλείπουσα χωλότητα δηλαδή πόνους στα πόδια κατάη βάδιση που microε την ξεκούραση ανακουφίζονται Αν η ροή του αίmicroατος περιορίζεται
στις αρτηρίες που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο microπορεί να αντιmicroετωπίζονται περιστασιακά συmicroπτώmicroατα καρδιακών προσβολών ζαλάδες και λιποθυmicroίες Παρατηρείται επίσης και περίπτωση ανεπάρκειας των νεφρών εφόσον εmicroφανίζεται στενότητα της νεφρικής
αρτηρίας
ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ
ασθένεια της στεφανιαίας καταστρέφει την καρδιά διότι περιορίζεται ή εmicroποδίζεται ητροφοδότηση του αίmicroατος Τα δύο πλέον συνήθη συmicroπτώmicroατα της ασθένειας είναι η
στηθάγχη και η οξεία καρδιακή προσβολή Και τα δύο προκαλούνται από την ανικανότητα των στενεmicroένων στεφανιαίων αρτηριών να τροφοδοτήσουν την καρδιά microε
επαρκές αίmicroα (και οξυγόνο) ∆εδοmicroένου ότι τα επίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης πέφτουν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης οι γυναίκες χάνουν την καρδιοπροστατευτική τους κάλυψη και τα
καρδιακά νοσήmicroατα τις προσβάλλουν όπως τους άνδρες Στην οmicroάδα ηλικιών 55-65 τα ποσοστά καρδιακών προσβολών ανδρών και γυναικών είναι σχεδόν ίδια
ΣΤΗΘΑΓΧΗ
Η στηθάγχη τυπικά εmicroφανίζεται όταν το άτοmicroο εντείνει τις προσπάθειες του όπως για παράδειγmicroα το microε τρέξιmicroο ανέβασmicroα της σκάλας και ανακουφίζεται από τους πόνους
όταν ξεκουράζεται Η ανησυχία ή ο θυmicroός microπορεί και αυτά να προκαλέσουν την άθηση Όσοι υποφέρουν από αυτή την ασθένεια την περιγράφουν σαν microια αίσθηση ενόςυνατού σφιξίmicroατος στη microέση του στήθους και έναν πόνο που διαχέεται ως το λαιmicroό και κάτω στο βραχίονα (συνήθως στον αριστερό) Άλλοι έχουν αισθανθεί έναν πόνο στο
β
ΚΑΡ∆ΙΑΚΗ ΡΟΣΒΟΛΗ
θρ )
Σ
ξεκούραση microπορεί να αισθανθεί κρύο πολύ ιδρώτα εξασθένηση τάση για εmicroετό και ακόmicroα και απώλεια
των αισθήσεων καθώ ουργία της καρδιάς
όπως γρήγοροι χτ λεί microια σύντοmicroη
κ αρ ά στήλης υδραργύρου (mmHg) που σηmicroαίνε το ύψος της στήλης του υδραργύρου στο
οπο 20
το ο
Παρόλο που δεν υπάρχουν σαφε micromicroές microεταξύ φυσιολογικής και
ο
συστ υπέρταση όmicroως οι τιmicroές α γικές σrsquo ένα microεγαλύτερης
ηλικίας άτοmicroο δεδοmicroένου ότι η πίεση του αίmicroατος αυξάνεται microε τα χρόνια Α εία
πάροδο του χρόνου ενώ στα microικρότε ν συστέλλονται και προέρχεται από
Κ κ
οικογενειακό ιστορικό το στ Σχεδόν το 90 αυτών που υ γ
στους ενδοκρινείς επί του νεφρού αδένες στένωση της αορτής (microια συγγενής καρδιακή
ραχίονα στο λαιmicroό ή ακόmicroα και στα δόντια χωρίς πόνο στο στήθος αν και τούτο δενείναι σύνηθες
Π
Όταν η τροφοδότηση του αίmicroατος σε τmicroήmicroα της καρδιάς σταmicroατάει πλήρως από ένα όmicroβο αίmicroατος εmicroποδίζει microιαν από τις στεφανιαίες αρτηρίες (θρόmicroβωση στεφανιαίας
το αποτέλεσmicroα είναι οξεία καρδιακή προσβολή
υmicroπτώmicroατα Το κύριο σύmicroπτωmicroα της καρδιακής προσβολής είναι ένας έντονος πόνοςστο στήθος όmicroοιος microε εκείνον της στηθάγχης που όmicroως δεν σταmicroατάει microε την
και δεν προέρχεται υποχρεωτικά από γυmicroναστική Ο πάσχων και
ς εξασθενεί η τροφοδοτική λειτ Κατά τη διάρκεια της καρδιακής προσβολής microπορεί να αποσυντονιστεί το ηλεκτρικόσύστηmicroα της καρδιάς Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα ανωmicroαλίες στους ρυθmicroούς της καρδιάς
ύποι και ανεπιτυχείς δονήσεις Το τελευταίο προκααπώλεια της συνείδησης και microπορεί να οδηγήσει σε microοιραία αποτελέσmicroατα αν δεν
αντιmicroετωπιστεί microέσα σε λίγα λεπτά
ΥΠΕΡΤΑΣΗ (Υψηλή πίεση) Κατά την υπέρταση παρατηρείται πίεση υψηλότερη από τη φυσιολογική Παρόλο που παράγοντες όπως η ηλικία το στρες και οι φυσικές δραστηριότητες έχουν την τάση να αυξάνουν την πίεση του αίmicroατος ένας άνθρωπος microε υπέρταση έχει υψηλή πίεση έστω αι όταν βρίσκεται σε ηρεmicroία Οι microετρήσεις της πίεσης του αίmicroατος εκφράζονται microε δύο
ιθmicroητικά στοιχεία για παράδειγmicroα 12080 Κάθε στοιχείο αντιστοιχεί σε χιλιοστι
ίο φθάνει η πίεση κατά συνέπεια το 120 σηmicroαίνει πίεση αίmicroατος που φθάνει στα 1mmHg Το υψηλότερο αριθmicroητικό στοιχείο ή η συστολική τιmicroή αντιστοιχεί στην πίεση υ αίmicroατος όταν αυτό εξωθείται στην αορτή στην κεντρική αρτηρία της καρδιάς Τ
χαmicroηλότερο αριθmicroητικό στοιχείο ή η διαστολική τιmicroή είναι εκείνη που αντιστοιχεί στην πίεση όταν οι κοιλίες βρίσκονται σε ηρεmicroία microεταξύ δύο παλmicroών
ίς διαχωριστικές γραυψηλής πίεσης έχει δοθεί microια χρήσιmicroη ερmicroηνεία από τη ∆ιεθνή Οργάνωση Υγείας η ποία ορίζει ότι η υπέρταση είναι η πίεση του αίmicroατος που διαρκώς είναι πάνω από τα160 mmHg συστολικής τιmicroής και 95mmHg διαστολικής Ένα σχετικά νέο άτοmicroο microε ολική τιmicroή 140-160 mmHg microπορεί να θεωρηθεί ότι αντιmicroετωπίζει ελαφρά ή οριακή
υτές microπορεί να θεωρηθούν φυσιολο
ύξηση της πίεσης εmicroφανίζεται όταν υπάρχει αντίσταση microέσα στα αιmicroοφόρα αγγστη ροή του αίmicroατος
Η αντίσταση αυξάνεται στα microεγάλα αγγεία λόγω αύξησης της ακαmicroψίας τους microε τηνρα αγγεία ότα
χηmicroικούς παράγοντες ή από το νευρικό σύστηmicroα
ίνδυνοι Εκτός από την εmicromicroηνόπαυση άλλοι κίνδυνοι για ουσιαστική υπέρταση είναι τοάπνισmicroα η παχυσαρκία η υπερβολική χρήση αλκοόλ η καθιστική ζωή το βεβαρηmicroένο
ρες και η microεγάλη ηλικία ποφέρουν έχουν πρωτογενή υπέρταση που σηmicroαίνει ότι δεν υπάρχει προφανής λόγοςια την υψηλή πίεση Το άλλο 10 των πασχόντων έχουν δευτερογενή υπέρταση όπου όντως υπάρχει διακριβωmicroένος λόγος όπως για παράδειγmicroα ανωmicroαλίες στα νεφρά ή
ανωmicroαλία) καθώς και χρήση ορισmicroένων φαρmicroάκων Οι γυναίκες που λαmicroβάνουν το χάπι φαίνεται επίσης ότισυνδυασmicroένο αντισυλληπτικό αντιmicroετωπίζουν microεγαλύτερο
Σ και microπορ ισmicroένες όmicroως πολύ σοβαρές περιπτώσεις ο πάσχων microπορεί να παρουσιάσει πονοκεφάλους λαχάνιασmicroα ζαλάδες ανωmicroαλίες στην όραση σύγχυση ακόmicroα και αποπληξία Η σοβαρή υπέρταση microπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εξασθένησης της καρδιάς Αν δεν τύχει αγωγής η υπέρταση microπορεί να προκαλέσει
προβλήmicroατα στα νεφρά και στον αmicroφιβληστροειδή χιτώνα
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ Είναι microια πιθανή θανάσιmicroη της υπέρτασης Όταν διακοπεί η τροφοδότηση του εγκεφάλου microε αίmicroα ή αν το αίmicroα βγαίνει τα τοιχώmicroατα των αιmicroοφόρων αγγείων
microέσα στον εγκέφαλο θα καταστροφή του Εξήντα τοις εκατό των συmicroφορήσεων προκαλούνται από εγκεφαλική θρόmicroβωση που
σηmicroαίνει ότι microια αρτηρία του εγκεφάλου microπλοκάρει από ένα θρόmicroβο που έχει δηmicroιουργηθεί στα τοιχώmicroατά της Το 35 ν προσβολών οφείλονται σε εγκεφαλική εmicroβολή δηλαδή σε microπλοκάρισmicroα από θρόmicro ή φυσαλίδα αέρος που οδηγείται σε microια αρτηρία του εγκεφάλου από ένα άλλο τmicroήmicroα σώmicroατος Όταν ο θρόmicroβος ή το έmicroβολο microπλοκάρει την αρτηρία η τροφοδότηση το αίmicroατος στον εγκέφαλο διακόπτεται και ο εγκεφαλικός ιστός δεν τροφοδοτείται επαρκώς microε οξυγόνο Αυτό σηmicroαίνει το θάνατό του Η άλλη λιγότερο συνήθης αιτία προσβολών είναι η αιmicroορραγία που προέρχεται
από σπασmicroένα αιmicroοφόρα αγγεία microέσα πάνω στην επιφάνεια του εγκεφάλου
Κίνδυνοι Πέρα από την ηλικία οι κίνδυ περιλαmicroβάνουν την υψηλή πίεση την αρτηριοσκλήρωση τις καρδιακές ασθένειε το σακχαρώδη διαβήτη το κάπνισmicroα το υψηλό επίπεδο λίπους στο αίmicroα το υψηλό επίπεδο ερυθρών αιmicroοσφαιρίων και τα
αντισυλληπτικά χάπια που είχαν υψηλή δόση οιστρογόνου ορmicroόνης Τα νεότερου τύπου χάπια περιλαmicroβάνουν λιγότερη οιστρογόνο microόνη και τώρα πια οι κίνδυνοι προσβολής
είναι microικρότεροι Οι πιθανές επιπλοκές στα θύ ν είναι η πνευmicroονία λόγω της κατάκλισης και η σοβαρή θρόmicroβωση των εβών δηλαδή ο σχηmicroατισmicroός θρόmicroβων
αί ο
micro
κίνδυνο ελαφράς υπέρτασης
υmicroπτώmicroατα Η υψηλή πίεση συνήθως δεν προκαλεί συmicroπτώmicroατα ή προκαλεί πολύ λίγαεί να διακριβωθεί microόνο στα πλαίσια microιας τυπικής εξέτασης Σε ορ
ΣΥΜΦΟΡΗΣΗ κατάληξη απόεπέλθει
τωβο τουυ
ή νοις
ορ
microατα καρδιακών προσβολώ φλ
microατος στις φλέβες των κνηmicroών (θροmicroβοφλεβίτιδα) κάτι που microπορεί να αποβεί microοιραίεφόσον οι θρόmicroβοι οδηγηθούν στην αρτηρία που τροφοδοτεί τους πνεύmicroονες
προκαλώντας πνευmicroονική εmicroβολή
Συmicroπτώmicroατα Περιλαmicroβάνουν πονοκεφάλους ζαλάδες ανωmicroαλία στην όραση πε χει ρδεmicroένη οmicroιλία ή απώλεια της οmicroιλίας και προβλήmicroατα στην κατάποση Αν υπάρπρόβληmicroα στην οmicroιλία αυτό σηmicroαίνει ότι έχει προσβληθεί το κύριο ηmicroισφαίριου του
εγκεφάλου Κάθε τmicroήmicroα του εγκεφάλου ελέγχει τις κινήσεις της αντίθετης πλευράς του σώmicroατοςΈτσι η καταστροφή του δεξιού εγκεφαλικού ηmicroισφαιρίου σηmicroαίνει εξασθένηση ή
παράλυση του αριστερού τmicroήmicroατος του σώmicroατος Η από τη microια πλευρά εξασθένηση ή παράλυση είναι ένα πολύ σύνηθες φαινόmicroενο microιας σοβαρής εγκεφαλικής συmicroφόρησης
γνωστής ως ηmicroιπληγία Σε ορισmicroένες περιπτώσεις τα συmicroπτώmicroατα διαρκούν λιγότερο από 24 ώρες και ο ασθενής έχει πλήρη αποκατάσταση Ένα τέτοιο επεισόδιο είναι γνωστό ως παροδική ισχαιmicroική προσβολή και πιθανότατα προκαλείται από αρτηριακό σπασmicroό Θα πρέπει
εντούτοις να θεωρηθεί ως ένα προειδοποιητικό σηmicroάδι και ότι πρόκειται για επικείmicroενη εγκεφα ηση
σ
α
microπορεί να προκαλέσει π κόmicroα και στα δάκτυλα Ό ισ ο
άκρα των δαχτύλων
λική συmicroφόρ Σχεδόν το ένα τρίτο των σοβαρών εγκεφαλικών συmicroφορήσεων είναι θανατηφόρες Το
άλλο τρίτο προκαλεί ανικανότητα ενώ το τελευταίο δεν έχει microακροπρόθεσmicroες επιπτώσεις Οι εγκεφαλικές συmicroφορήσεις είναι σπάνιες πριν από την ηλικία των 60
όmicroως microετά από αυτήν οι κίνδυνοι αυξάνουν πάρα πολύ γρήγορα ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙ∆Α
Αποτελεί συνέπεια της γήρανσης των αρθρώσεων και οι περισσότερες γυναίκες που έχουν ηλικία άνω των 60 ετών έχουν κάποια microορφή αρθρίτιδας Κάτω από οmicroαλές υνθήκες η υγιής άρθρωση περιβάλλεται από ένα λείο χόνδρο και καλύπτεται από
αρθρικό υγρό Στην οστεοαρθριτική άρθρωση ο χόνδρος αποκτά ανώmicroαλη επιφάνεια ποτελούmicroενος από φολίδες ενώ εmicroφανίζονται microικροσπασίmicroατα microέσα στην άρθρωση
Η οστεοαρθρίτιδα η οποία κυρίως επιδρά στις microεγάλες αρθρώσεις του κάτω τmicroήmicroατος της πλάτης των γοφών των γονάτων των αστραγάλων και των ποδιών οδηγεί στη διόγκωση των άκρων των οστών προκαλώντας την εmicroφάνιση οστέινων σβόλων στις άκρες των αρθρώσεων Ακριβώς η ίδια διαδικασία συmicroβαίνει στις
επιφάνειες της σπονδυλικής στήλης συχνά προκαλώντας στον πάσχοντα δυσκαmicroψία στο λαιmicroό microε δυσχέρεια στην κίνηση Η πίεση από την οστεώδη απόφυση του νεύρου
όνους στους ώmicroους στους αγκώνες και αταν οι οστεώδεις αποφύσεις εmicroφανίζονται στο κάτω microέρος της πλάτης η πίεση τουχιακού νεύρου θα προκαλέσει πόνο στα οπίσθια και το πίσω microέρος των κνηmicroών ως τπέλmicroα του ποδιού Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση microπορεί να εmicroφανίσουν το εξόγκωmicroα του Heberden microια διόγκωση των οστών που επιδρά στις αρθρώσεις στα
ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ
Η οστεοαρθρίτιδα εmicroφανίζεται ως αποτέλεσmicroα συνεχούς φθοράς των αρθρώσεων λόγω παχυσαρκίας ελαφράς παραmicroόρφωσης ή κακής ευθυγράmicromicroισης των οστών σε microιαν
άρθρωση Είναι συνήθης στις αρθρώσεις που φέρουν το βάρος του σώmicroατος και είχαν υποστεί τραυmicroατισmicroό στη νεαρά ηλικία του ατόmicroου ή στις αρθρώσεις που έχουν
ρηση όπωυποστεί υπέρχ ς τα γόνατα
Η
βεβ α
ΡΕΥΜΑΤ ΡΙΤΙ∆Α Είναι microια σοβαρή περίπτωση φλεγmicroονής που παραδοσιακά προσβάλλει τις microικρότερες
Συνήθως έ ών και το
ε
micro
Η ασθένεια παρουσιάζε microε ελαφρό πυρετό και
π
δυσκαmicroψία και είναι υ βρίσκονται γύρω από την άρθρωση microπορεί επίσης να εmicroφανίσουν φλεγmicroονή και να εξασθενήσουν Οι
αρθρώσεις των δακ προκαλώντας ελαφρό πιάσιmicroο Το φαινόmicro υ τα δάκτυλα των χεριών γίνονται λευκά microόλις κρυώ Το πρήξιmicroο των καρπών
ώ ν ασθένεια Σχεδόν όλοι οι πάσχοντες αντ ζουν το φαινόmicroενο της δυσκαmicroψίας το
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
οστεοαρθρίτιδα χειροτερεύει από το microηχανικό στρες και microπορεί να παρουσιαστούνπόνοι διόγκωση ακαmicroψία και κατά περίπτωση απώλεια της λειτουργίας της αρηmicroένης άρθρωσης Αυτό σε συνδυασmicroό microε δραστηριότητες όπως το περπάτηmicroκαι η ένδυση microπορεί να οδηγήσει σε αϋπνίες Επέρχεται επίσης εξασθένηση και
συστολή των γύρω microυών εφόσον ο πόνος εmicroποδίζει τις αρθρώσεις από τη φυσιολογική χρήση Τα συmicroπτώmicroατα αποτελούν τη βάση για τη διάγνωση ενώ οι ακτινογραφίες
επιβεβαιώνουν την ύπαρξη οστεοπόρωσης
ΟΕΙ∆ΗΣ ΑΡΘ
αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών των καρπών και των δακτύλων των ποδιών χει τη microορφή επαναλαmicroβανοmicroένων microέτριας microορφής προσβολ
σύνολο των προσβαλλόmicroενων αρθρώσεων microπορεί να ποικίλλει Η ρευmicroατοειδής αρθρίτιδα είναι microια αυτοάνοσος πάθηση που σηmicroαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστηmicroα προσβάλλει τους ίδιους τους ιστούς του οργανισmicroού ∆ιαπιστώθηκε ότι λίγοι ασθενείς ίναι ευαισθητοποιηmicroένοι στη γλουτένη microια πρωτεΐνη του σιταριού Είναι microια πάθηση
διεθνούς εmicroβέλειας προσβάλλοντας το 19 ndash 21 του πληθυσmicroού της γης Η ασθένεια πορεί να εmicroφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι δύο microε τρεις φορές πιο συχνή στις
γυναίκες απrsquo ότι στους άνδρες
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ι επιδείνωση microε την πάροδο του χρόνου
γενικότερους πόνους πριν από τη βλάβη των αρθρώσεων παρόλο που σε ορισmicroένες εριπτώσεις η φλεγmicroονή των αρθρώσεων εmicroφανίζεται ξαφνικά Τα πρώιmicroα συmicroπτώmicroατασυνοδεύονται από κόπωση και microπορεί το άτοmicroο να αισθανθεί σαν να έχει γρίπη Οι βεβαρηmicroένες αρθρώσεις φαίνονται κόκκινες πρησmicroένες και πονούν εmicroφανίζουν
ζεστές Οι συνδέσεις ο τένοντες και οι microύες ποι
τύλων των χεριών είναι οι περισσότερο βεβαρηmicroένεςενο Reynaud microια κατάσταση όποσουν microπορεί επίσης να εmicroφανιστεί
microπορεί να οδηγήσει στο σύνδροmicroο της καρπιαίας διόδου που δηmicroιουργείται από την πίεση του microεσαίου νεύρου προκαλώντας πόνους και σουβλιές στα δάκτυλα του χεριού Οι λαβές του τένοντα στον καρπό microπορεί να πρησθούν και να πονούν η κατάσταση δε
αυτή είναι γνωστή ως τενοντοθηκίτιδα Όταν προσβάλλονται τα πόδια από ρευmicroατοειδή αρθρίτιδα microπορεί ο πάσχων να αισθανθεί πόνους στα δάκτυλα των ποδιών τις καmicroάρες και τους αστραγάλους Οι microοι τα γόνατα και ο λαιmicroός των αρθρώσεων microπορεί επίσης να προσβληθούν από τη
ιmicroε ωπίτ
πρωί και ενδεχοmicroένως να αντιmicroετωπίζουν δυσκολίες στο να σηκωθούν από το κρεβάτι και να ντυθούν
Ορισmicroένες φορές αναπτύσσονται microικροί κάτω από το δέρmicroα και ειδικότερα εκεί που υπάρχουν πίεση και τριβή όπως στον γκώνα Ορισmicroένοι πάσχοντες εmicroφανίζουν
θυλακίτιδα όπου οι γεmicroάτοι υγρό σάκοι γύρω από την άρθρωση δηmicroιουργούν φλεγmicroονή Άλλοι αισθάνονται κόπωση ως αποτέλεσ α της αναιmicroίας που συχνά συνοδεύει την
πάθηση Ανεξάρτητα από τις αρθρώσεις οι πνεύmicro και η microεmicroβράνη γύρω από την καρδιά
microπορεί να παρουσιάσουν φλεγmicroονή Επίσης να εmicroφανιστούν έλκη στα χέρια και τα πόδια ως αποτέλεσmicroα κυκλοφοριακών προβληmicroάτων Μια κατάσταση που ονοmicroάζεται
σύνδροmicroο Sjogren microπορεί να προσβάλει microάτια και το στόmicroα δηmicroιουργώντας παρατεταmicroένη ξήρανση και microια αίσθηση καψίmicroατος στα microάτια Αυτό οφείλεται στην καταστροφή των αδένων που παράγουν τα γρά Τα εξογκώmicroατα από λέmicroφο microπορεί να διευρυνθούν δηmicroιουργώντας πρηξίmicroατα στους βραχίονες τα πόδια τους βουβώνες και
το λαιmicroό Η διεύρυνση του σπλήνα microπορεί τέλος να επιδεινώσει την υπάρχουσα αναι ία
ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Ορισmicroένα κατάγmicroατα όπως αυτά του καρπού γίνονται όλο και πιο συνηθισmicroένα ύστερα
από την εmicromicroηνόπαυση και συνδέονται microε την οστεοπόρωση Τα οστά τα οποία αποτελούν τη σπονδυλική στήλη είναι αυτά που προσβάλλονται συχνότερα Ύστερα από την ηλικία των 50 τών τα οστά των περισσότερων γυναικών γίνονται πολύ εύθραυστα και microη ικανά να διατηρούν επίπεδους τους microεσοσπονδύλιους δίσκους Τα οστά της σπονδυλικής στήλη γεmicroίζουν από microικρά microη προσδιοριζόmicroενα σπασιmicroατάκια και τελικά συνθλίβονται microε ποτέλεσmicroα την απώλεια ύψους Σχεδόν το 15 των γυναικών χάνουν ως και 20 του τους microεταξύ των ηλικιών 50 και 70 ετών Η σπονδυλική στήλη συνθλίβεται και προς τα microέσα προκαλώντας microια κύρτωση γνωστή ως Κύρτωmicroα του Dowager όπως επίσης και πολύ έντονους πόνους
Τα κατάγmicroατα του καρπού και του πήχη γνωστά ως κατάγmicroατα Colles είναι συχνότερα microε την πάροδο της ηλικίας
Τα κατάγmicroατα της λεκάνης δύσκολα αποκαθίστανται δηmicroιουργούν αναπηρίες και ορισmicroένες φορές θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή Η άρθρωση της λεκάνης είναι microια από τις κύριες αρθρώσεις που φέρουν το βάρος του σώmicroατος και συνήθως υπερφορτώνεται
ιδιαίτερα στις υπέρβαρες γυναίκες Το κάτα α της λεκάνης microπορεί να είναι αποτέλεσmicroα πεσίmicroατος ή επεισοδίου microικρότερης σηmicroασίας
ΜΟ ΚΑΡΠΙΑΙΑΣ ∆ΙΟ∆ΟΥ
(ή ΚΑΡΠΙΚΗΣ ∆ΙΟ∆ΟΥ)
Λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση οι γυναίκες microπορεί να αισθανθούν microουδιάσmicroατα στα δάκτυλα και τα χέρια και microια αίσθηση βελονιών στους βραχίονες Αυτό οφείλεται στη στένωση της laquoδιόδουraquo στους καρπούς που φέρει τα νεύρα τα οποία περνούν τα microηνύmicroατα από τον εγκέφαλο στα χέρια Μικρές microεταβολές των αρθρώσεων που
διατηρούν υγρό λόγω του διακυmicroαινόmicroενου επιπέδου ορmicroονών πιέζουν το microεσαίο νεύρο και microπορεί να προκαλέσουν πόνους τόσο σοβαρούς που να χρειαστεί φαρmicroακευτική
αγωγή
όζοι α
micro
ονες
τα
υ
micro
ε
ς α ύψους καταρρέει
γmicro
ΣΥΝ∆ΡΟ
ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΓΗΡΑΝΣΗ
Υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης βρίσκονται εν αφθονία στα γεννητικά όργανα την κάτω ουρητική δίοδο και την κύστη στοιχείο που παρέχει τη δυνατότητα να
αντιmicroετωπίζονται τα γεννητικά και τα όργανα της ούρησης ως ενιαίο σύστηmicroα Όταν η οιστρογόνος ορmicroόνη είναι εν αφθονία οι υποδοχείς διατηρούν το σύστηmicroα υγιές και
να γεmicroίζουν microε οιστρογόνο ορmicroόνη και τούτο έχει ως αποτέλεσmicroα να microην microπορούν να διατηρούν τα
και υγιή Το ουρογεννητικό σύστηmicroα εξασθενεί ατροφεί και γίνεται
ΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
αυτ Ο
για την υγεία της ουροποιητικής διόδου στε microετά την εmicromicroηνόπαυση η κύστη είναι πολύ περισσότερο ευάλωτη σε βακτηριακές
microο
ικανό να αντισταθεί σε microολύνσεις Όταν τα επίπεδα της ορmicroόνης πέφτουν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης οι υποδοχείς αυτοί δεν microπορούν πλέον
όργανα ακmicroαία ευάλωτο σε microολύνσεις
Οιστρογόνο ορmicroόνη
Υποδοχείς οιστρογόνου ορmicroόνης Είναι ο βασικός microηχανισmicroός microε βάση τον οποίο οι ορmicroόνες εξάγουν το προϊόν τους στον οργανισmicroό Η οιστρογόνο ορmicroόνη περιορίζεται σε ειδικά τmicroήmicroατα ονοmicroαζόmicroενα υποδοχείς microέσα στα κύτταρα του οργανισmicroού και έτσι ενεργοποιείται το κύτταρο
ων
ποδοχέας
Πυρήνας κυττάρων
κλεισmicroένη σε υποδοχέα Οιστρογόνο ορmicroόνη
Μεmicroβράνη κυττάρ
Υ
ΣΤα στοιχεία γεννητικής ατροφίας εκδηλώνονται microε ξηρότητα που προκαλεί φαγούρα στον κόλπο και το αιδοίο και πόνο κατά τη διάρκεια της συνουσίας Τα συmicroπτώmicroατα ά συχνά συνδυάζονται microε συχνή επείγουσα επιθυmicroία ούρησης και ακράτεια ούρων
συνδυασmicroός αυτών των συmicroπτωmicroάτων γνωστός ως ουρογεννητικό σύνδροmicroο είναι η πιο συχνή αιτία για τις γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών να επισκεφθούν το
γυναικολόγο τους
ΚΥΣΤΙΤΙ∆Α Η οιστρογόνος ορmicroόνη είναι τόσο βασικής σηmicroασίας ώλύνσεις Η κυστίτιδα είναι περισσότερο συνηθισmicroένη στις γυναίκες απrsquo ότι στους άνδρες
γιατκύσ ουρήθρα απrsquo έξω και στη συνέχεια δικαι Θ α micro ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
που έχει υποφέρει από κυστίτιδα γνωρίζει πόσο microεγάλη αγωνία προκαλούν τα κάτωθι συmicroπτώmicroατα
ί οι γυναίκες έχουν microικρότερη ουρήθρα Σχεδόν όλες οι microολύνσεις που εmicroφανίζονται στην τη οφείλονται σε βακτήρια που εισέρχονται στην
αχέονται προς τα επάνω προκαλώντας ερεθισmicroό στο εσωτερικό περίβληmicroα της ουρήθρας της κύστης α πρέπει να αντιmicroετωπιστεί αmicroέσως το πρόβληmicroα γιατί εφόσον επαναληφθεί microπορεί ν
ετατραπεί σε χρόνιο και να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξαλειφθεί
Μόνο η γυναίκα
Άmicroεση ανάγκη για συχνή ούρηση Η ούρηση microπορεί να ξεκινήσει ακούσια και στη συνέχεια να διαπιστωθεί ότι υπάρχουν πολύ λίγα ούρα για εξαγωγή Αυτός ο ερεθισmicroός του microυός της κύστης οφείλεται σε ερεθισmicroό του εσωτερικού της τοιχώmicroατος Ακόmicroα και λίγες σταγόνες ούρων microπορεί να προκαλέσουν την αντίδραση της κύστης
Σοβαρός πόνος κατά την ούρηση Ο πόνος αυτός microπορεί να εmicroφανιστεί στην έναρξη της ούρησης όταν ο microυς της κύστης συστέλλεται προς τα κάτω ή στο τέλος όταν ο microυς στάξει τις τελευταίες σταγόνες ούρων έξω από την κύστη
Πόνος στο κάτω microέρος του υπογαστρίου που microπορεί να εξαπλωθεί στην πλάτη (Σοβαρός microπορεί να σηmicroαίνει microόλυνση στα νεφρά και άmicroεση ανάγκη επίσκεψης πόνος στην πλάτη
στο γιατρό) Αίmicroα στα ούρα ή εmicroφανείς λωρίδες κόκκινου ή ροζ χρώmicroατος Σηmicroαίνει ότι υπάρχει σοβαρός ερεθισmicroός του εσωτερικού τοιχώmicroατος της κύστης
ΚΝΗΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΙ∆ΟΙΟΥ Η φαγούρα είναι στοιχείο ανεπάρκειας οιστρογόνου ορmicroόνης ενώ ο χρόνιος ανεξέλεγκτος κνησmicroός της περιοχής του κόλπου είναι συνήθως χειρότερος όταν έχει κρύο ή τη νύχτα Ο διαβήτης οι microολύνσεις του κόλπου από ζυmicroοmicroύκητες όπως οι άφθες καθώς και οι microολύνσεις
εγχο
νος ορmicroόνη βοηθάει στο να
ήτης ή οι τοπικές microολύνσεις όπως η κυστίτιδα
ι τρεις τύποι ακράτειας ούρων είναι οι ακόλουθοι
της ουρηθρικής διόδου microπορεί να προκαλέσουν κνησmicroό του αιδοίου Παρrsquo όλα αυτά ο κνησmicroός microπορεί να έχει ψυχολογική αιτία Το επαναλαmicroβανόmicroενο ξύσιmicroο microπορεί να προκαλέσει ολοένα και microεγαλύτερη ευχαρίστηση microέχρι σηmicroείου οργασmicroού Τελικά η πάσχουσα θα αντιmicroετωπίσει φοβερούς πόνους και πάχυνση του δέρmicroατος στην περιοχή του κόλπου ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ Τούτο συmicroβαίνει όταν ο σφιγκτήρας microυς στη βάση της κύστης εξασθενήσει τόσο πολύ (ή ο microυς της κύστης υπερδραστηριοποιείται τόσο πολύ) ώστε έχει microικρό ή καθόλου έλ
της ούρησης Παρόλο που η κατάσταση αυτή δεν είναι επικίνδυνη για τη ζωή του ατόmicroου microπορεί να εξασθενεί τον οργανισmicroό και να προκαλεί ανησυχία όπως επίσης να απαγορεύει την οποιαδήποτε έξοδο από το σπίτι Η οιστρογόδιατηρείται ο σφιγκτήρας microυς συσφιγmicroένος ενώ όταν τα επίπεδά της microειώνονται κατά
τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης ο microυς εξασθενεί και γίνεται χαλαρός αφήνοντας σταγόνες ούρων
Οι άλλες πιθανές αιτίες της ακράτειας ούρων κατά ή microετά την εmicromicroηνόπαυση είναι η ερεθισmicroένη κύστη ο σακχαρώδης διαβ Ο
Ακράτεια ούρων λόγω στρες είναι η διαρροή microικρής ποσότητας ούρων που προκαλείται
από microιαν αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό του υπογαστρίου όταν το άτοmicroο φτερνίζεται βήχει γελάει ή σηκώνει ένα βαρύ αντικείmicroενο
Επείγουσα ακράτεια ούρων επέρχεται όταν το άτοmicroο περιmicroένει για να ουρήσει επειγόντως Η κύστη αρχίζει να λειτουργεί από microόνη της και να αδειάζει Αυτός ο τύπος της ακράτειας συχνά προκαλείται από microια ξαφνική αλλαγή θέσης όπως η ορθοστασία
Μεικτής microορφής ακράτεια είναι ο συνδυασmicroός της επείγουσας microε τη λόγω στρες ακράτεια
ήτρα είναι το πλέον πιθανό για πρόπτωση όργανο Λόγω του προχωρηmicroένου της ηλικίας
της πτώσης του επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης οι microύες της microήτρας microπτονται Η βαρύτητα είναι ένας επιπλέον παράγων Η πρόπτωση είναι
οκαλώντας ερεθισmicroό ελαφρούς πόνους στην πλάτη και ορισmicroένες φορές microια
οκαλούν κήλη στους άνδρες όπως η έντονη σωmicroατική εργασία ή οι ιότητες microπορεί να προκαλέσουν πρόπτωση στις γυναίκες Η παχυσαρκία
τοίχωmicroα του κόλπου και σχεδόν πάντοτε νοδεύεται microε προβλήmicroατα όπως κυστίτιδα καθrsquo υποτροπήν Ορισmicroένες φορές η κύστη έφτει κάτω από την έξοδο της ουρήθρας κάτι που δυσκολεύει την ούρηση Στις περιπτώσεις
ούρηση βάζοντας το δάκτυλό της microέσα στον κόλπο
και microπορεί να προέρχεται από δύο σφάλmicroατα στη λειτουργία της κύστης
ΠΡΟΠΤΩΣΗ Η πρόπτωση ή η laquoπυελική χαλάρωσηraquo επέρχεται όταν το microυϊκό σύστηmicroα της πυέλου είναι ανίκανο να στηρίξει τα όργανα της πυέλου και τα αναγκάζει να πέσουν από τη θέση τους Στα βεβαρηmicroένα όργανα περιλαmicroβάνονται η microήτρα η κύστης το απευθυσmicroένο και η ουρήθρα Ηmicroτης τεκνοποιίας καιεξασθενούν και κάιδιαίτερα εmicroφανής όταν αυξάνεται η πίεση στο υπογάστριο microε το βήχα ή το τέντωmicroα στα πλαίσια της κίνησης των εντέρων ΤΥΠΟΙ ΠΡΟΠΤΩΣΗΣ Πρόπτωση της microήτρας Οφείλεται στην εξασθένηση των πυελικών συνδέσmicroων στήριξης καθώς και των microυών Υπάρχει περίπτωση να κατέβει η microήτρα από την πυελική κοιλότητα στον κόλπο πραίσθηση ότι θα πέσουν τα εσωτερικά όργανα Ο πεσmicroένος τράχηλος microπορεί επίσης να εmicroποδίσει τη βαθιά διείσδυση του πέους κατά τη συνουσία Πρώτος βαθmicroός πρόπτωσης θεωρείται εκείνος κατά τον οποίο η microήτρα αρχίζει να πέφτει προς τον κόλπο ∆εύτερος βαθmicroός όταν ο τράχηλος αρχίζει να προεξέχει από τον κόλπο και ο τρίτος βαθmicroός όταν ο τράχηλος και η microήτρα προεξέχουν από το σώmicroα Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα ενοχλητική και προκαλεί εξασθένηση Η πρόπτωση συχνά είναι αποτέλεσmicroα της τεκνοποιίας και ιδιαίτερα αν ο microυς του πυελικού υποβάθρου ή ο τράχηλος έχει τραυmicroατιστεί κατά τη διάρκεια της γέννας Παρεmicroπιπτόντως οι ίδιες καταστάσεις που πραθλητικές δραστηρκαι παθήσεις όπως δυσκοιλιότητα και ο χρόνιος βήχας microπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση γιατί αυξάνουν τη διυπογαστρική πίεση και κάνουν τους microυς να εξασθενούν και να χαλαρώνουν Η αυξηmicroένη πίεση microπορεί επίσης να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων λόγω στρες Ουρηθροκήλη Η ουρήθρα διογκώνεται στο κάτω microπροστινό τοίχωmicroα του κόλπου Ο ερεθισmicroός στο εσωτερικό τοίχωmicroα της ουρήθρας microπορεί να οδηγήσει σε συχνή ούρηση Ορθοκήλη Το πρόσθιο τοίχωmicroα του απευθυσmicroένου πέφτει στο πίσω τοίχωmicroα του κόλπου Προκαλούνται σοβαρές ενοχλήσεις κατά τη διάρκεια της αφόδευσης Η microόνη αντιmicroετώπιση είναι να microπει το δάκτυλο για να συγκρατήσει το πίσω τοίχωmicroα υστοκήλη Η κύστη πέφτει στο πάνω microπροστινόΚσυπαυτές microπορεί να βοηθηθεί η γυναίκα στηναι πιέζοντας το χαλαρωmicroένο τmicroήmicroα κ
ΕΜΜΗΝΟΡΡΑΓΙΑ
Είναι ο όρος που χρησιmicroοποιείται για την περιγραφή της υπερβολικής αιmicroορραγίας κατά την περίοδο λόγω ανωmicroαλιών στη microήτρα όπως ινώmicroατα πολύποδες ενδοmicroητρίωση καρκίνο ή
του φυσιολογικού microηχανισmicroού που σταmicroατάει την αιmicroορραγία Το βασικό πρόβληmicroα ς εmicromicroηνορραγίας είναι η διάκριση microεταξύ αιmicroορραγίας πολύ πιο έντονης
όνης ως ότου τελικά φυσιολογικά σ
ΝΩΜΑΤΑ ακριβής αιτία αυτών των αργά αναπτυσσόmicroενων όγκων στη microήτρα είναι άγνωστη όmicroως έγεται ότι έχει σχέση microε το επίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης Τα ινώmicroατα είναι καλοήθη αι microεγαλώνουν microέσα ή πάνω στο τοίχωmicroα της microήτρας Οι γυναίκες οι οποίες είναι ικρότερες από 20 ετών σπάνια αντιmicroετωπίζουν ινώmicroατα όmicroως προσβάλλονται στο 20 των εριπτώσεων γυναίκες ηλικίας microεταξύ 25 και 40 ετών Σπάνια αναπτύσσονται microετά την micromicroηνόπαυση σχετικά απρόσκοπτη έκκριση οιστρογόνου ορmicroόνης κατά την προ εmicromicroηνόπαυση χρονική ερίοδο (η παραγωγή της προγεστερόνης microειώνεται όσο οι γυναίκες πλησιάζουν στην micromicroηνόπαυση) microπορεί να είναι η αιτία για τον αυξηmicroένο αριθmicroό ινωmicroάτων Το microειωmicroένο πίπεδο της οιστρογόνου ορmicroόνης ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση συνήθως οδηγεί σε συστολή ων ινωmicroάτων Όταν τα ινώmicroατα αυξάνονται ταχύτατα στις γυναίκες που βρίσκονται σε micromicroηνόπαυση τότε θα πρέπει να ανησυχήσουν διότι οι όγκοι αυτοί έχουν microεγάλες ιθανότητες να microετατραπούν σε καρκινογόνους Οι τρέχουσες δόσεις της θεραπείας HRT δεν εωρούνται επαρκείς ώστε να επηρεάσουν κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα microετά την micromicroηνόπαυση ινώmicroατα
ΥΜΠΤΩΜΑΤΑ α microικρά ινώmicroατα microπορεί να microην έχουν συmicroπτώmicroατα Παρrsquo όλα αυτά εφόσον κάποιο ίνωmicroα λλοιώνει το microέγεθος ή το σχήmicroα της microήτρας microπορεί να προκαλέσει σοβαρή και microεγάλης ιάρκειας περίοδο (microηνορραγίες) Η παράταση της περιόδου και η αφθονότερη αποβολή ίmicroατος που οφείλονται στην εντονότερη υπεραιmicroία της microήτρας προκαλούν microεγάλη αναιmicroία ν δεν αντιmicroετωπιστούν θεραπευτικά Τα microεγάλα ινώmicroατα microπορεί να πιέζουν την κύστη ροκαλώντας ενοχλήσεις ή συχνή και επείγουσα διούρηση Η πίεση του εντέρου προκαλεί όνους στην πλάτη ή δυσκοιλιότητα Περιστασιακά ένα ίνωmicroα που έχει δηmicroιουργηθεί στο οίχωmicroα της microήτρας microπορεί να συστραφεί στο στέλεχός του και να προκαλέσει ξαφνικούς όνους στο κάτω τmicroήmicroα του υπογαστρίου
ΥΣΤΕΙΣ ΣΤΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ν και ορισmicroένες κύστεις microπορεί να είναι κακοήθεις οι περισσότερες είναι καλοήθεις αθώς microια κύστη διογκώνεται οι ιστοί των ωοθηκών λεπταίνουν και την ενσωmicroατώνουν
απώλειαγια τη διάγνωση τηαπό τη συνήθη και αιmicroορραγίας αφύσικης Στη φυσιολογική αιmicroορραγία που προέρχεται από την περίοδο χάνεται 30-50ml αίmicroατος ενώ στη microη φυσιολογική 80ml Πολλές γυναίκες που συmicroβουλεύονται τους γιατρούς τους σχετικά microε την αυξηmicroένη ροή αίmicroατος περιόδου κατά την εmicromicroηνόπαυση microπορεί να microην υποφέρουν από αιmicroορραγία κι εφόσον δεν έχουν ανωmicroαλίες στη microήτρα αυτή η έντονη αιmicroορραγία microπορεί να εξαφανιστεί από microόνη της Ορισmicroένες γυναίκες θα παρατηρήσουν αυξηmicroένη αιmicroορραγία κατά την εmicromicroηνόπαυση λόγω της απουσίας της προγεστερσταmicroατήσει Αυτού του τύπου η αιmicroορραγία microπορεί να διαγνωστεί microε ανάλυση αίmicroατος την οποία διαπιστώνεται η έλλειψη προγεστερόνης Αντιmicroετωπίζεται microε τη λήψη προγεστερόνης Ι ΗλκmicroπεΗπεετεπθε
ΣΤαδααππτπ Κ ΑΚ
πλήρως Οι κύστεις φθάνουν και τα 50 εκ διάmicroετρο Είναι γεmicroάτες από ένα ζελατινώδες υγρό ου ορισmicroένες φορές χύνεται στην πυελική κοιλότητα
Σ
microε υπ ε
κιρσώδη φλεβίτ όπως εmicroετοί ή δυσκοιλιότητα Οι όγκοι των ωοθηκών προκαλούν ακανόνιστη κολπική αιmicroορραγία microόνο
γεται οιστρογόνος ορ όνη Ξαφνικός έντονος πόνος παρουσιάζεται εφόσον microια κύστη των ωοθηκών που
π
ΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Οι microικρές κύστεις των ωοθηκών εmicroφανίζουν λίγα ή και καθόλου συmicroπτώmicroατα όmicroως καθώς γαλώνουν microπορεί να διαπιστώσει η γυναίκα τη δηmicroιουργία όγκου ή φουσκώmicroατος στοογάστριο Όταν οι κύστεις είναι πολύ microεγάλες microπορεί να προκαλέσουν πίεση που οδηγεί σ
δυσχέρεια στην αναπνοή συχνή διούρηση πίεση στις φλέβες των ποδιών microε αποτέλεσmicroα ιδα πρήξιmicroο των αστραγάλων και προβλήmicroατα στη χώνευση
στην περίπτωση που παρά micro αναπτύσσεται σrsquo ένα στέλεχος συστραφεί σrsquo αυτό Ο ξαφνικός πόνος στο υπογάστριο θα πρέπει να εξετάζεται από το γιατρό
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ
ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ ∆ιογκωmicroένες λευκές κηλίδες στο εσωτερικό του στόmicroατος και στη γλώσσα ή γύρω από το κολπικό άνοιγmicroα οφείλονται στην πάχυνση του ιστού Η λευκοπλακία εmicroφανίζεται
περισσότερο στις πι ηλικιωmicro νες γ ναίκες Η λευκοπλακία στο στόmicroα και συνηθέστερα στη γλώσσα συνήθως οφείλεται στο κάπνισmicroα ή
ο έ υστο τρίψιmicroο ενός σκληρού δοντιού ή
πούν σε κακοήθεις και γιrsquo αυτό θα πρέπει πάντοτε να ενηmicroερώνετε ο γιατρός
Σ Ύσ καφετί ndash κίτρινου χρώmicroατος και ο microένα στίγmicroατα (σmicroηγmicroατορροϊκά
τα στίγmicroατα Morgan ndash
ι ή αιmicroορραγεί θα πρέπει να τη δει γιατρός
ορεί να βοηθήσουν την όλη κατάσταση
έβες ιδής σπίλος είναι ένα λεπτό διογκωmicroένο κόκκινο στίγmicroα Αν microετρώνται στο
ΠΟΘΥΡΕΟΕΙ∆ΙΣΜΟΣ
της οδοντοστοιχίας Οι κηλίδες αναπτύσσονται αργά δεν προκαλούν ενοχλήσεις και συνήθως είναι ακίνδυνες Όmicroως ορισmicroένες φορές microπορεί να microετατρα
ΤΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
τερα από την εmicromicroηνόπαυση microπορεί να αρχίσουν να εmicroφανίζονται στο δέρmicroα αυτά ταρισmicroένες φορές διογκω
κερατώδη) Μπορεί να εmicroφανιστούν οπουδήποτε και ορισmicroένες φορές να πιάνονται στα ρούχα Μπορεί νrsquo αρχίσουν να εmicroφανίζονται στίγmicroατα από τον ήλιο (ηλιακά κερατώδη) στο πίσω microέρος των χεριών και το πρόσωπο ή σrsquo οποιοδήποτε σηmicroείο του σώmicroατος κατά την έκθεση στον ήλιο Κόκκινα σε σχήmicroα καρφίτσας στίγmicroατα ndashεmicroφανίζονται στο κορmicroί Μόνο τα ηλιακά κερατώδη στίγmicroατα χρειάζονται θεραπεία διότι microετατρέπονται σε καρκινογόνα Μπορεί να αφαιρεθούν microε τοπική αναισθησία ή να ψυχθούν microε υγρό άζωτο Όποια κηλίδα microεγαλώνε ΧΛΟΑΣΜΑ Τα microελαγχρωστικά ερυθήσmicroατα ανοιχτού καφέ χρώmicroατος στην επιφάνεια ονοmicroάζονται χλόασmicroα Ορισmicroένες φορές αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εγκυmicroοσύνης και άλλοτε εmicroπλέκονται microεταξύ τους σχηmicroατίζοντας laquoτη microάσκα της εγκυmicroοσύνηςraquo Μπορεί επίσης να εmicroφανιστούν ύστερα τη λήψη αντισυλληπτικού χαπιού και στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης Η microελάγχρωση χειροτερεύει microε το φως της ηmicroέρας και microπορεί να είναι αντίδραση στη θεραπεία HRT Τα εναλλασσόmicroενα είδη ορmicroονών microπ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΦΛΕΒΕΣ ΚΑΙ ΑΡΑΧΝΟΕΙ∆ΕΙΣ ΣΠΙΛΟΙ
Καθώς εξασθενεί το δέρmicroα και χάνει το χρώmicroα του κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης οι διασταλmicroένες φλέβες γίνονται πιο εmicroφανείς Στις ξαφνικές έντονες
ερυθριάσεις όταν τα αιmicroοφόρα τριχοειδή αγγεία διαστέλλονται για να γεmicroίσουν microε αίmicroα microπορεί να εmicroφανισθούν οι microόνιmicroα σπασmicroένες φλ
Ο αραχνοεπρόσωπο επτά θεωρείται ότι υποκρύπτεται ασθένεια στο συκώτι Αν οι σπασmicroένες φλέβες είναι microη ορατές microπορεί να αντιmicroετωπιστούν microε ηλεκτροκαυτηρίαση ή αποξήρανση ή microπορεί να καmicroουφλαριστούν microε τη χρήση microέικ-απ Αν και οι αραχνοειδείς σπίλοι δεν χρήζουν ιατρικής θεραπευτικής αγωγής θα πρέπει να δειχθούν στο γιατρό
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Υ
Η microειωmicroένη παραγωγή των ορmicroονών του θυρεοειδή προκαλείται από τα αντισώmicroατα που ναπτύσσει ο οργανισmicroός στο θυρεοειδή αδένα εmicroποδίζοντας έτσι την παραγωγή τους Η
αφαίρεση τmicroήmicroατος του θυρεοειδή αδένα ή από
κ
ς
σ
ρόκειται για ανεπάρκεια της ορmicroόνης ινσουλίνης Οι πάσχοντες οι οποίοι δεν παράγουν σουλίνη από microόνοι τους και εξαρτώνται από ενέσεις ινσουλίνης έχουν διαβήτη τύπου Ι O
άλλει τις γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών είναι ο αβήτης τύπου ΙΙ όπου εξακολουθεί να παράγεται ινσουλίνη σε ανεπαρκείς όmicroως
οδηγεί στη δραmicroατική αύξηση της
αθυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι ένα τυπικό παράδειγmicroα των πιο πάνω Πιο σπάνια ο υποθυρεοειδισmicroός microπορεί να προκληθεί απόλήψη ραδιενεργού ιωδίνης ως θεραπευτική αγωγή για την αντιmicroετώπιση του υπερθυρεοειδισmicroού (υπερλειτουργία του θυρεοειδή) Ο υποθυρεοειδισmicroός προσβάλλει ένα στα 100 ενήλικα άτοmicroα και παρόλο που microπορεί να εmicroφανιστεί σε κάθε ηλικία είναι πιο συχνός στις ηλικιωmicroένες γυναίκες ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Η ανεπάρκεια των θυρεοειδών ορmicroονών microπορεί να προκαλέσει γενικότερη κόπωση αι κατάσταση λήθαργου αδυναmicroία των microυών κράmicroπες εξασθένηση των καρδιακών παλmicroών δέρmicroα ξηρό και microε φολίδες απώλεια microαλλιών βαθιά και βραχνή φωνή και
αύξηση του βάρους Ένα σύνδροmicroο που καλείται microυξοίδηmicroα microπορεί να αναπτυχθεί στα πλαίσια του οποίου διογκώνονται οι ιστοί του δέρmicroατος και του άλλου σώmicroατος Σε ορισmicroένες περιπτώσειαναπτύσσεται βρογχοκήλη (διεύρυνση του θυρεοειδή αδένα) παρόλο που όλες οι περιπτώσεις βρογχοκήλης δεν οφείλονται στον υποθυρεοειδισmicroό Η σοβαρότητα των συmicroπτωmicroάτων εξαρτάται από το επίπεδο της ανεπάρκειας του θυρεοειδή Η ελαφρά ανεπάρκεια microπορεί microην προκαλεί συmicroπτώmicroατα ενώ η σοβαρή microπορεί να προκαλέσει ποικιλία υmicroπτωmicroάτων ΣΑΚΧΑΡΩ∆ΗΣ ∆ΙΑΒΗΤΗΣ Πιντύπος του διαβήτη που συνήθως προσβδιποσότητες Ο τύπος αυτός του διαβήτη έχει αργή ανάπτυξη και microπορεί να ανακαλυφθεί microόνο κατά τη διάρκεια microιας εξέτασης ρουτίνας Η ινσουλίνη που παράγεται από το πάγκρέας ελέγχει την αποτελεσmicroατική χρήση της γλυκόζης του οργανισmicroού Η ανεπαρκής ινσουλίνη γλυκόζης στο αίmicroα έτσι ο οργανισmicroός αρχίζει να εκκρίνει γλυκόζη microε τα ούρα αντί να τη χρησιmicroοποιεί ως ενέργεια ή να την αποθηκεύει Το γεγονός ότι ο οργανισmicroός δεν microπορεί να
τ microχρησιmicroοποιήσει ην πιο βατή ορφή ενέργειας έχει καταστροφικά αποτελέσmicroατα γιrsquo αυτόν και microπορεί ο πάσχων να αισθανθεί κόπωση απώλεια βάρους υπερβολική δίψα την ανάγκη για microεγάλη διούρηση θολή όραση και φαγούρα ή ερεθισmicroό του αιδοίου ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ Η παχυσαρκία συνδυάζεται microε το διαβήτη Αν το άτοmicroο είναι υπέρβαρο και κάνει microεγάλη χρήση υδατανθράκων το σύνολο της γλυκόζης στο αίmicroα θα είναι υψηλό και το πάγκρεας πιθανόν να microην microπορεί να αντεπεξέλθει Η απώλεια βάρους και η αλλαγή του διαιτολογίου σίγουρα θα βοηθήσουν Άλλοι κίνδυνοι είναι η κληρονοmicroικότητα ndash το ένα τρίτο των διαβητικών έχουν βεβαρηmicroένο οικογενειακό ιστορικό ndash και η microεγάλη ηλικία
ΕΙ∆Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η φυσιολογική διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών γύρω στην ηλικία των 50 ετών πρέπει να αντιmicroετωπιστεί σαν ενδοκρινοπάθεια ή όχι Όταν υπολειτουργούν άλλα όργανα που παράγουν ορmicroόνες όπως πχ το πάγκρεας τα επινεφρίδια ή ο θυρεοειδής η θεραπεία είναι ανεπιφύλακτα αποδεκτή Στην περίπτωση όmicroως των ωοθηκών η γενικότερη αποδοχή της ορmicroονικής αντιmicroετώπισης προσκρούει ακόmicroη σε αντιρρήσεις που microεταξύ άλλων επιχειρηmicroάτων στηρίζονται κυρίως στην λογική ότι microια αλλαγή που η φύση επέβαλε δεν χρειάζεται θεραπεία Το κύριο βάρος της ορθόδοξης ιατρικής θεραπευτικής αγωγής δίνεται στη θεραπεία
κτικές θεραπευτικές αγωγές
ύν Ορισmicroένες από αυτές όπως οι τήρα σουν
συγκε λα τα πιο
Α ατικό microέσ τηρίου αλλά Η Θερ rapy (HRT)
ρήγηση και προγεσταγόνου στα πλαίσια της θεραπείας HRT υπάρχουν και άλλες microορφές
ή η norgestrel (συνήθως χρησιmicroοποιείται στην
ό τα ούρα των έγκυων φοράδων Το προγεσταγόνο είναι η συνθετική microορφή της
τ γυναικείων οργάνων και του στήθους Βοηθούν επίσης στη
οδίζει την υπερβολική πάχυνση όπως επίσης και τον καρκίνο της microήτρας
αποκατάστασης ορmicroονών (HRT) που αντιmicroετωπίζει την εmicromicroηνόπαυση ως κατάσταση ορmicroονικής ανεπάρκειας η οποία microπορεί να λυθεί microε την αποκατάσταση της οιστρογόνου και της προγεστερόνης ορmicroόνης τις οποίες δεν microπορούν να εκκρίνουν σε ικανοποιητικές ποσότητες οι γερασmicroένες ωοθήκες της γυναίκας Για τις γυναίκες που δεν επιθυmicroούν να ακολουθήσουν τη θεραπεία HRT ή υπάρχουν αντενδείξεις εφαρmicroόζονται εναλλα ∆εν πρέπει όλες οι γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση να ακολουθήσουν τη θεραπεία HRT ενώ ορισmicroένες άλλες διαπιστώνουν ότι η συmicroβατική ιατρική θεραπευτική αγωγή δεν ανακουφίζει από τις αλλαγές ή τις ενοχλήσεις που προκαλεί η εmicromicroηνόπαυση Ευτυχώς υπάρχει microια πληθώρα άλλων τεχνικών και θεραπειών για να δοκιmicroαστοασκήσεις γιόγκα θα βοηθήσουν στην ανακούφιση από τα συναισθηmicroατικού χαρακσυmicroπτώmicroατα βοηθώντας στη χαλάρωση Άλλες όπως η οmicroοιοπαθητική θα αντιmicroετωπί
κριmicroένα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης όπως οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις Όπάνω θα πρέπει να θεωρηθούν ως όπλα για την αποτελεσmicroατική αντιmicroετώπιση της εmicromicroηνόπαυσης ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ πό το 1950 η Θεραπεία Ορmicroονικής Υποκατάστασης χρησιmicroοποιείται σαν ένα αποτελεσmicroο για την άρση των επιπλοκών που βιώνουν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της κλιmicroακ
και καθrsquo όλη τη ζωή τους microετά την εmicromicroηνόπαυση απεία Ορmicroονικής Υποκατάστασης (ΘΟΥ) ή Hormone Replacement The
αποκαθιστώντας την έλλειψη οιστρογόνων και προγεστερόνης ρυθmicroίζει τον κύκλο και αίρει τα βραχυπρόθεσmicroα και microεσοπρόθεσmicroα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης Η βάση όλων των τύπων θεραπείας HRT είναι η οιστρογόνος ορmicroόνη Τα προγεσταγόνα προστίθενται αποκλειστικά για να προκληθεί αιmicroορραγία στη microήτρα microε αποβολή του ενδοmicroητρίου Παρότι ο βασικός τρόπος αντιmicroετώπισης των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης είναι η χοοιστρογόνουθεραπείας όπως η οξική medroxyprogesterone αντισύλληψη) προγεσταγόνα και τα δύο που microπορεί να ανακουφίσουν από τα συmicroπτώmicroατα των ξαφνικών έντονων ερυθριάσεων Τα βασικά οιστρογόνα που χρησιmicroοποιούνται στα πλαίσια της θεραπείας HRT είναι σε χηmicroική σύνθεση παρόmicroοια της οιστραδιόλης η οποία παράγεται από τις ωοθήκες Ορισmicroένα προϊόντα της HRT περιέχουν συνδυασmicroένα ισοmicroερή οιστρογόνα τα οποία συλλέγονται αππρογεστερόνης Επειδή η φυσική προγεστερόνη microεταβολίζεται ταχύτατα από τον οργανισmicroό δεν παράγει α επιθυmicroητά αποτελέσmicroατα όταν λαmicroβάνεται microε τη microορφή δισκίου Τα οιστρογόνα δίνονται για τη συντήρηση τωνδιατήρηση της ελαστικότητας και της υγρασίας του εσωτερικού τοιχώmicroατος του κόλπου και των άλλων ιστών του οργανισmicroού Τα προγεσταγόνα προκαλούν αιmicroορραγία στο εσωτερικό τοίχωmicroα της microήτρας κάτι που εmicroπ
Ο φυσιολογικός έmicromicroηνος κύκλος εξαρτάται από τη συνεχή παραγωγή οιστρογόνου και περιληφθούν τα στοιχεία αυτά στη θεραπεία
άλλη ζωτικής σηmicroασίας ορmicroόνη είναι η
ρήγησης σε
ε Σε ορισmicroένες δε microελέτες
α να προστατευτεί η γυναίκα απrsquo αυτόν Παρrsquo όλα αυτά δεν χορηγούν ιγmicroα οι γιατροί στην Αmicroερική άργησαν να
ισmicroένες δυσmicroενείς παρενέργειες όπως τον κίνδυνο της θρόmicroβωσης
το microεταβολισmicroό Επίσης microε τη microεγάλη ποικιλία προϊόντων και microεγάλη δυνατότητα προσαρmicroογής της θεραπείας στον τύπο της κάθε γυναίκας
ρροϊκό σύνδροmicroο Ευτυχώς αυτές οι παρενέργειες παρέρχονται ύστερα από τέσσερις περίπου microήνες στις microισές
προγεστερόνης Κατά συνέπεια είναι λογικό να συmicroαποκατάστασης των υπό εmicromicroηνόπαυση γυναικών Μιατεστοστερόνη η οποία επίσης παράγεται στις ωοθήκες Αν αφαιρεθούν οι ωοθήκες παράγεται 50 λιγότερη ποσότητα τεστοστερόνης στο κυκλοφορικό σύστηmicroα Το υψηλό επίπεδο των οιστρογόνων στη θεραπεία HRT microπορεί επίσης να αφαιρέσει τον όγκο της υπάρχουσας τεστοστερόνης Μεγάλο κοmicromicroάτι της έντονης ερωτικής διάθεσης της γυναίκας οφείλεται σrsquo αυτή την ανδρική ορmicroόνη και εφόσον η γυναίκα ακολουθεί θεραπεία HRT και υποφέρει από έλλειψη εξουαλικού ενστίκτου πρέπει να κουβεντιάσει microε το γιατρό της την πιθανότητα χοσχαmicroηλή δόση προσθετικής τεστοστερόνης Στις δεκαετίες του 1960 και 1970 η ορmicroονική αγωγή περιείχε microόνο οιστρογόνα (ERT) microαποτέλεσmicroα να εmicroφανιστούν υψηλά ποσοστά καρκίνου της microήτρας αναφέρθηκαν περιπτώσεις όπου τα ποσοστά αυτά ήταν 5-14 φορές microεγαλύτερα απrsquo ότι παλαιότερα Από τότε τα οιστρογόνα χορηγούνται σε συνδυασmicroό microε τα προγεσταγόνα κάτι που βελτιώνει την αποτελεσmicroατικότητα της οιστρογόνου ορmicroόνης Εφαρmicroοζόmicroενη η θεραπεία ως HRT αντί ως ERT περιορίζονται οι κίνδυνοι του καρκίνου της ήτρας και microπορεί ακόmicromicroόλοι οι γιατροί πρόθυmicroα την HRT Για παράδευιοθετήσουν το συνδυασmicroό οιστρογόνων και προγεσταγόνων Ωστόσο πρέπει να σηmicroειωθεί ότι η microονοθεραπεία microε οιστρογόνο συνιστάται microόνο για τις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή οι οποίες λόγω του ότι η microήτρα τους
έχει αφαιρεθεί δεν διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ενδοmicroητρίου ∆ιαπιστώνοντας η γυναίκα τα πλεονεκτήmicroατα της HRT έχει τις γνώσεις για να κάνει microια σωστή επιλογή Μόνο η ίδια έχει την τελική ευθύνη για την υγεία της Κατά microέσον όρο οι γυναίκες που ακολουθούν τη θεραπεία HRT ζουν τρία ως τέσσερα χρόνια περισσότερο απrsquo ότι οι άλλες γυναίκες Έτσι σταθmicroίζοντας τα δεδοmicroένα το να microην ακολουθηθεί η θεραπεία HRT φαίνεται περισσότερο επικίνδυνο απrsquo ότι να microην ακολουθηθεί Σχετικά microε τα οιστρογόνα ∆ιατίθεται τόσο η φυσική όσο και η συνθετική microορφή της οιστρογόνου ορmicroόνης όπως επίσης και άλλες χηmicroικές ουσίες που δεν είναι οιστρογόνα Τα φυσικά οιστρογόνα προέρχονται από τον ανθρώπινο ή το ζωικό microεταβολισmicroό απορροφώνται δε και
αποβάλλονται από τον οργανισmicroό πιο εύκολα από τη συνθετική microορφή Τα συνθετικά οιστρογόνα είναι πολύ microεγαλύτερων δυνατοτήτων σε σχέση microε τα φυσικά και microπορεί να έχουν ορ Εντούτοις τα περισσότερα οιστρογόνα που χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία HRT είναι φυσικά και έχουν ελάχιστες επιπτώσεις συπάρχει Σχετικά microε την προγεστερόνη Αυτή η φυσική ορmicroόνη εmicroφανίζεται σε δύο συνθετικές microορφές την προγεστίνη και το προγεσταγόνο Αρχικά η θεραπεία HRT περιείχε microόνο οιστρογόνα και ήταν γνωστή ως ERT Το προγεσταγόνο προστέθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι microειώνει τους κινδύνους του καρκίνου του ενδοmicroητρίου και έτσι στη συνέχεια η HRT έγινε το πρότυπο για τις γυναίκες που διέθεταν ακέραιη τη microήτρα τους Η λήψη προγεσταγόνου έχει το microειονέκτηmicroα της microηνιαίας αιmicroορραγίας Επιπλέον ένας microικρός αριθmicroός γυναικών (περίπου 10 ndash 15) αντιmicroετωπίζει παρενέργειες παρόmicroοιες microε το προεmicromicroηνο γυναίκες που ακολουθούν τη θεραπεία HRT Η χρήση προγεσταγόνου microπορεί να περιοριστεί σε microία φορά κάθε τρεις microήνες
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ HRT Στην εποχή της προληπτικής ιατρικής η HRT θα πρέπει να θεωρηθεί ως microια από τις πιο αποτελεσmicroατικές θεραπείες για την αντιmicroετώπιση των microακροχρόνιων ασθενειών Η όλη προσπάθεια στην ιατρική θα πρέπει να στοχεύει κυρίως στην ίαση και η όποια αγωγή microπορεί να
περιορίσει την ακριβή νοσοκοmicroειακή περίθαλψη τις δαπανηρές θεραπείες και τις σοβαρές ασθένειες θα πρέπει να υιοθετείται microε ιδιαίτερο ενθουσιασmicroό από τον ιατρικό κόσmicroο
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΚΑΡ∆ΙΑΚΕΣ ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΣΥΜΦΟΡΗΣΕΙΣ Η οξεία ασθένεια της στεφανιαίας είναι εκείνη που προκαλεί τους περισσότερους θανάτους στις γυναίκες άνω των 50 ετών σκοτώνοντας microία στις τέσσερις Η χορήγηση οιστρογόνου στα πλαίσια της θεραπείας HRT κατέδειξε ότι περιορίζονται οι κίνδυνοι για οξεία νόσο της στεφανιαίας σε ποσοστό άνω του 50 ∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΥΓΕΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΑΙ ΜΥΩΝ Η θεραπεία HRT αποδείχτηκε επίσης επιτυχής στη διατήρηση της υγείας όλων των οργάνων αναπαραγωγής συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων και της microήτρας και του τραχήλου Πέραν του ότι διατηρεί ελαστικούς και υγρούς τους ιστούς του κόλπου εmicroποδίζει την ατροφία και την εξασθένηση της
ι
ερη τόνωση που προσφέρει η θεραπεία HRT στο microυοσκελετικό σύστηmicroα σηmicroαίνει ατήρηση της αντοχής και της ενεργητικότητας του οργανισmicroού
ΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ πάρχουν τρεις τρόποι στα πλαίσια των οποίων οι υπό εmicromicroηνόπαυση γυναίκες microπορούν να φανίσουν διαφορετική κατανοmicroή σrsquo ότι αφορά το σώmicroα τους Πρώτον λόγω της απώλειας της
δύναmicroης καθώς και εκείνης των συνδέσmicroων ∆εύτερον λόγω της τάσης της ανάπτυξης πους κατά τα ανδρικά πρότυπα στη microέση και το υπογάστριο και τρίτον λόγω των αλλαγών που
προκαλούνται εξαιτίας της οστεοπόρωσης Με τη θεραπεία HRT microπορεί να σταmicroατήσουν οι αλλοιώσεις αυτές Σε καmicroιά όmicroως περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθούν τα οιστρογόνα ως διαιτητικό ή ως προϊόν για τον έλεγχο του βάρους ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΞΙΑΣ Οι ενδορφίνες-Β είναι χηmicroικές ουσίες από το κεντρικό νευρικό σύστηmicroα που συνδέονται microε τη γενική έννοια της ευεξίας και της ευφορίας Η microείωση των ενδορφινών-Β συνδέεται microε την κατάπτωση και υποστηρίζεται ότι η θεραπεία HRT αυξάνει το επίπεδό τους Η λήψη ορmicroονών κατά τη διάρκεια και microετά την εmicromicroηνόπαυση microπορεί κατευθείαν να αλλάξει τη διάθεση της γυναίκας και να την ανακουφίσει από ανησυχίες Η αίσθηση της συναισθηmicroατικής ευεξίας φαίνεται ότι βελτιώνεται ως συνέπεια της ldquoνοητικής τόνωσηςrdquo της θεραπείας HRT Η γυναίκα microπορεί να αισθανθεί ότι λειτουργεί καλύτερα και ότι είναι ανανεωmicroένη Όmicroως παρότι η θεραπεία HRT ανακουφίζει από το αίσθηmicroα της κατάπτωσης δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως ψυχοτονωτικό φάρmicroακο ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ Οι γυναίκες που αντιmicroετωπίζουν ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και βραδινές εφιδρώσεις βρίσκουν ανακούφιση όταν λαmicroβάνουν οιστρογόνα ανεξάρτητα από τον τρόπο χορήγησης Στο 90 των
ουρογεννητικής διόδου microε τις ο κείες microολύνσεις και την ακράτεια Τα οιστρογόνα συmicroβάλλουν στη διατήρηση της φυσικής υγείας της δύναmicroης και της λειτουργίας των οστών των microυών και των αρθρώσεων και microπορεί να βοηθήσουν στην αποφυγή των πόνων της πλάτης ένα πρόβληmicroα πολύ συνηθισmicroένο στις υπό εmicromicroηνόπαυση γυναίκες λόγω της οστεοπόρωσης της σπονδυλικής στήλης Η γενικότδι ΒΥεmicromicroυϊκήςλί
γυναικών τα συmicroπτώmicroατα εξαφανίζονται πλήρως και σrsquo ένα ποσοστό 98 διαπιστώνεται ότι η ραπεία HRT ανακουφίζει από τα συmicroπτώmicroατα Πολύ σοβαρές περιπτώσεις έmicromicroηνου κύκλου micromicroηνορραγίες) εmicroφανίζονται στις γυναίκες στα τέλη της δεκαετίας των 40 τους χρόνων και στις ρχές των 50 τους Αυτό microπορεί να βοηθηθεί από τη θεραπεία HRT παρότι η ιδιαίτερα αφύσικη ιmicroορραγία microπορεί να απαιτήσει την προσθήκη microιας microικρής δόσης αντισυλληπτικού Τα microπτώmicroατα της κολπικής ξήρανσης των πόνων και της οδυνηρής συνουσίας microπορεί επίσης να ταπραϋνθούν microε τη λήψη οιστρογόνου όπως και οι πονοκέφαλοι
∆ιανοητικά προβλήmicroατα όπως έλλειψη ικανότητας συγκέντρωσης εκρήξεις πανικού και σχέρεια στη λήψη αποφάσεων τείνουν να εξαφανιστούν microέσα σε microια εβδοmicroάδα ή περίπου τόσο όσον ακολουθείται η θεραπεία HRT Η ικανότητα για σεξουαλική διέγερση στα πλαίσια της θεραπείας HRT διαφέρει από γυναίκα σε ναίκα Μπορεί να διαπιστωθεί microια αύξηση της σεξουαλικής ικανοποίησης όχι όmicroως οχρεωτικά και microια αύξηση της σεξουαλικής δραστηριότητας Υπάρχουν χαmicroηλών δόσεων
microβάνεται α χωρίς
της ερο νος εται
Το δέρmicroα θα αντιδράσει στα οιστρογόνα δείχνοντας microια microεγαλύτερη τονικότητα και ελαστικότητα Οι τρίχες των microαλλιών θα δυναmicroώσουν και θα είναι λιγότερο ευάλωτες στην ξήρανση και στο σπάσιmicroο Οmicroοίως νύχια που έσπαζαν θα γίνουν πιο σκληρά Η υποχώρηση των ούλων γύρω από την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί επίσης να αντιmicroετωπιστεί microε τη θεραπεία HRT
θε(εαασυκα δυεφ γυυπτεστοστερόνης προϊόντα όπως η τεστοστερόνη undecanoate η οποία εφόσον λακαθηmicroερινά microπορεί να συντελέσει σε microια σωστή επιστροφή στην ερωτική δραστηριότητπαρενέργειες όπως αύξηση του χνουδιού του προσώπου ή απόκτηση πιο αδρής φωνής Οι κλινικές έρευνες σχετικά microε τον ύπνο κατέδειξαν ότι τα οιστρογόνα αυξάνουν το χρόνοREM φάσης κατά τη οποία ονειρευόmicroαστε Έτσι οι γυναίκες microπορεί να ονειρεύονται περισσότόταν λαmicroβάνουν οιστρογόνα και λιγότερο όταν αντιmicroετωπίζουν ανεπάρκειά τους Καθώς ο χρότου ύπνου της REM φάσης αυξάνεται η γενικότερη κατάσταση της ψυχικής ηρεmicroίας βελτιώνκαι το άτοmicroο αισθάνεται πιο ξεκούραστο το πρωί
ΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΟΣΕΣ ΕΧΟΥΝ ΜΗΤΡΑ
λεονεκτήmicroατα Μειονεκτήmicroατα
εραπεύει τις εξάψεις και τις Θα υπάρχουν τεχνητές περίοδοι όσο η γυναίκα κάνει φιδρώσεις την ορmicroονοθεραπεία microποδίζει την ξηρότητα του Χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση όλπου Χρειάζεται συχνά ιστολογική εξέταση της microήτρας microποδίζει την οστεοπόρωση microε αναισθησία
Ο Π Θ ε Ε κ Ε Θ τ σ Πιθανή εξάρτηση (εθισmicroός) από τα οιστρογόνα
εραπεύει ή εmicroποδίζει Έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου ις αλλοιώσεις της ηλικίας της microήτρας αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα microέτρα τον κόλπο και την ουρήθρα Άγνωστος ο κίνδυνος από microακροχρόνια χρήση στο στήθος και την καρδιά Κόστος των τακτικών εξετάσεων και της ιστολογικής εξέτασης
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πολλές γυναίκες που τους έχει συσταθεί η θεραπεία HRT δεν την εφαρmicroόζουν φοβούmicroενες τις παρενέργειες που πιθανόν αντιmicroετωπίσουν ή γιατί έχουν λανθασmicroένη αντίληψη για τη θεραπεία αυτή Οι περισσότερες γυναίκες θα πρέπει να προβληmicroατιστούν σrsquo ότι αφορά την υιοθέτηση της θεραπείας HRT και περισσότεροι γιατροί θα πρέπει να είναι έτοιmicroοι να χορηγήσουν φάρmicroακα για microια δοκιmicroαστική περίοδο
ΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΟΣΕΣ ∆ΕΝ ΕΧΟΥΝ ΜΗΤΡΑ
τεσσάρων microηνών Οι έρευνες που έχουν γίνει για το αντισυλληπτικό χάπι καταδεικνύουν ότι οι τέσσερις microήνες είναι η ελάχιστη χρονική περίοδος για την όποια φαρmicroακευτική αγωγή που βασίζεται σε ορmicroόνες γιατί είναι ο χρόνος που απαιτεί ο οργανισmicroός για να τακτοποιηθεί και να αποκτήσει microια ισορροπία Μέσα σε τέσσερις εβδοmicroάδες είναι δυνατόν ο γιατρός της υποψήφιας για ορmicroονική θεραπεία να υιοθετήσει microια αγωγή ώστε να microπορέσει η γυναίκα να βρει το κατάλληλο καθεστώς που ταιριάζει καλύτερα στον οργανισmicroό της Αξίζει να ξεκινήσει microια έρευνα για την εύρεση της σωστής δόσης και του τύπου της θερα
Ο Π Θ τ Ε τ Ε Θ τ λ σ
λεονεκτήmicroατα Μειονεκτήmicroατα
εραπεύει τις εξάψεις και Ιατρική παρακολούθηση απαραίτητη microόνο για την καρδιά ις εφιδρώσεις και την πίεση του αίmicroατος microποδίζει την ξηρότητα Άγνωστος τυχόν κίνδυνος για το στήθος από microακροχρόνια ου κόλπου χρήση microποδίζει την οστεοπόρωση Σκέτα τα οιστρογόνα πιθανό να microειώνουν τον κίνδυνο εραπεύει ή εmicroποδίζει καρδιακών κρίσεων εκτός αν η γυναίκα έχει πάθει ις αλ οιώσεις της ηλικίας θρόmicroβωση τον κόλπο και την ουρήθρα Πιθανή εξάρτηση από τα οιστρογόνα
πείας HRT γιατί microπορεί να επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στη φυσική και συναισθηmicroατική της ευεξία Μόνο το ένα έκτο των γυναικών που ξεκινούν θεραπεία HRT τη συνεχίζουν για ένα χρόνο Η βασική αιτία αυτής της microικρής εφαρmicroογής είναι οι παρενέργειες Παρrsquo όλα αυτά αξίζει να αναφερθεί ότι ορισmicroένες παρενέργειες όπως οι πονοκέφαλοι δυσπεψία και ευαίσθητο στήθος microπορεί να υπάρξουν είτε γίνεται χρήση ορmicroονών είτε όχι Σε ορισmicroένες σωστά οργανωmicroένες έρευνες οι γυναίκες που αναφέρονταν ότι εφάρmicroοζαν τη
θεραπεία ενώ στην πραγmicroατικότητα ήταν ένα εικονικό φάρmicroακο είχαν τα ίδια συmicroπτώmicroατα microε τις γυναίκες που έκαναν χρήση της HRT Ο βασικός παράγοντας φαίνεται ότι είναι το πόσο καλά ενηmicroερωmicroένες είναι οι γυναίκες για τις παρενέργειες της θεραπείας HRT Οι γυναίκες οι οπ ίες γνωρίζουν τα π θανά microικροπροβλήmicroατα φαίνεται ότι αντιmicroετωπίζουν τα πρά microατα καλύτερα απrsquo ότι οι υναίκες ου δεν είναι και τόσο καλά πληροφορη ένες ΗΝΙΑΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ
ο ι γ γ π
micro
πρώτη απόφαση την οποία πρέπει να λάβει η γυναίκα και ο γιατρός της όταν microελετά ξεκινήσει τη θεραπεία HRT είναι κατά πόσο θα έχει αιmicroορραγίες Η τρέχουσα τρική αντίληψη θεωρεί ότι εφόσον η microήτρα παραmicroένει ακέραιη θα πρέπει η γυναίκα έχει αιmicroορραγία κάθε microήνα κατά τακτά χρονικά διαστήmicroατα ∆ύο νέες αγωγές ndash η υνδυασmicroένη συνεχής θεραπεία και ένα προγεσταγονικό φάρmicroακο η τιβολόνη (tibolone) έχουν παράσχει τη δυνατότητα σε ορισmicroένες γυναίκες να αποφύγουν την αιmicroορραγία αι διάφοροι ειδικοί στα θέmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους την τριmicroηνιαία αντί της microηνιαίας αιmicroορραγίας Στα πλαίσια αυτής της έρευνας ιαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες απαιτείται να έχουν αιmicroορραγία microόνο κάθε τρεις microήνες για διατηρούν ένα υγιές τοίχωmicroα της microήτρας Παλαιότερα υποστηριζόταν ότι ο κύκλος ς θεραπείας HRT θα έπρεπε να είναι παρόmicroοιος microε το φυσιολογικό έmicromicroηνο κύκλο microε ν έννοια της microηνιαίας αιmicroορραγίας Αυτό είχε επιτευχθεί microε τη χορήγηση στις ναίκες προγεσταγόνου για 11-13 ηmicroέρες στο δεύτερο ήmicroισι του κύκλου Η τρέχουσα ντίληψη είναι ότι η ενέργεια αυτή microπορεί να είναι άχρηστη για έναν αρκετά microεγάλο ριθmicroό γυναικών Ο γιατρός microπορεί να υποβάλει τη γυναίκα σε microια εξέταση για να εβαιωθεί πλήρως αν είναι απόλυτα ασφαλές να αιmicroορραγεί κάθε τρεις microήνες Οι γιατροί οι οποίοι συmicromicroετείχαν στην έρευνα στο Medical Cure Programme στο akland της Καλιφόρνια θεώρησαν ότι η προσθήκη προγεσταγόνου κάθε τρεις microήνες ντί κάθε microήνα δεν θα προκαλούσε κανένα πρόβληmicroα Για την εκτίmicroηση αυτής της υνατότητας ζητήθηκε από 200 γυναίκες οι οποίες έκαναν χρήση προγεσταγόνου σε ηνιαία βάση να συmicroπληρώσουν ένα ερωτηmicroατολόγιο και στο τέλος της έρευνας να παντήσουν σrsquo ένα ερωτηmicroατολόγιο προτίmicroησης σrsquo ότι αφορά το συγκεκριmicroένο τύπο εραπείας HRT που θεωρούσαν ότι τους ταίριαζε καλύτερα Στα πλαίσια του τριmicroηνιαίου κύκλου η microέση διάρκεια της περιόδου ήταν δύο microέρες περισσότερο απrsquo ότι στο παρελθόν Η ασφάλεια της αγωγής ελέγχθηκε microε εξέταση και βιοψία του τοιχώmicroατος της microήτρας τόσο κατά την έναρξη όσο και κατά τη λήξη της θεραπείας Τα αποτελέσmicroατα του ερωτηmicroατολογίου προτίmicroησης κατέδειξαν ότι οι γυναίκες προτιmicroούν το καθεστώς της χορήγησης προγεσταγόνου κάθε τρεις microήνες αντί κάθε microήνα παρόλο που η διάρκεια της περιόδου ήταν microεγαλύτερη και η αιmicroορραγία πιο έντονη Επιπρόσθετα επήλθε περιορισmicroός της πίεσης του αίmicroατος κατά το χρόνο της microελέτης Οι βιοψίες στο τοίχωmicroα της microήτρας δεν έδειξαν ανωmicroαλίες κάτι που οδηγεί τη σκέψη ότι η χορήγηση προγεσταγόνου κάθε τρεις microήνες είναι εξίσου ασφαλές microε τη ηνιαία χορήγηση Αν και αυτός ο τρόπος χορήγησης HRT είναι ακόmicroα υπό microελέτη σrsquo τι αφορά τις όποιες microακροχρόνιες επιπτώσεις η υποψήφια microπορεί να συζητήσει το έmicroα microε το γιατρό της Υπάρχει επίσης και ένας άλλος τρόπος χορήγησης της θεραπείας HRT που παρέχει τη γυναίκα τη δυνατότητα να λαmicroβάνει προγεσταγόνο laquoκατά περίπτωσηraquo Η έρευνα έχει δείξει ότι είναι δυνατός ο έλεγχος της διόγκωσης (ένεκα της οιστρογόνου) του ενδοmicroητρίου ή του τοιχώmicroατος της microήτρας σύmicroφωνα microε microια τεχνική που ονοmicroάζεται κολποσκόπηση στα πλαίσια της οποίας microε τη βοήθεια ενός υπερηχογραφήmicroατος φαίνεται το πάχος του τοιχώmicroατος της microήτρας Η τεχνική αυτή microπορεί να ελέγξει την
Μ Ηναιανασndash κσδνατητηγυααβ Oαδmicroαθ
σmicroόθ σ
ενδοmicroήτρια αιmicroορραγία ύστερα από την προσθήκη προγεσταγόνου Μια microελέτη που έγινε στην Ολλανδία κατέδειξε ότι η ευαισθητοποίηση του ενδοmicroητρίου που βρίσκεται σε εmicromicroηνόπαυση σrsquo ότι αφορά οιστρογόνο και προγεσταγόνο είναι διαφορετική σε κάθε γυναίκα Μια άλλη σηmicroαντική ανακάλυψη είναι ότι το ενδοmicroήτριο microπορεί να αιmicroορραγήσει χωρίς να υπάρξει εκροή αίmicroατος ύστερα από την προσθήκη προγεσταγόνου Ορισmicroένα φάρmicroακα προγεσταγόνου προκαλούν αιmicroορραγία στο ενδοmicroήτριο χωρίς εκροή αίmicroατος πιο συχνά από άλλα Το κολποηχογράφηmicroα είναι ακόmicroα σε πειραmicroατικό στάδιο και δεν είναι ευρέως διαδεδοmicroένο
Ένας νέος εφαρmicroογής της θεραπείας HRT Αντίθετα micro τη συνήθη microέθοδο εφαρmicroογής της θεραπείας HRT που στηρίζεται στο microηνιαίο κύκλο η microέθοδος αυτή συνίσταται στη συνεχή λήψη οιστρογόνου και στη συνέχεια προγεσταγόνου για 12 ηmicroέρες στο τέλος κάθε τρίτου microήν Το πλεονέκτηmicroα της microεθόδου αυτής είναι ότι οι γυναίκες αντιmicroετωπίζουν αιmicroορραγία κάθε τρεις microήνες αντί ές microακροπροθέσmicroως της microεθόδου microελετάται ακόmicroα
τρόπος
ε
α για κάθε microήνα Το αβλαβ
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4 30 31
Λ
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
ήψη οιστρογόνου Λήψη προγεσταγόνου Αιmicroορραγία
ΠΡ
microένως ο συνήθης τρόπος χορήγησης της θεραπείας HRT σε γυναίκες
εί αιmicroορραγία Εντούτοις ο γιατρός microπορεί να συστήσει τη χρήση εmicroπλάστρου τη χρήση microας ή το microόσχευmicroα Αυτοί οι διαφορετικοί τύποι θεραπείας HRT είναι γνωστοί ως τρόποι
ικείων ορmicroονών και είναι όλοι αποτελεσmicroατικοί σrsquo ότι αφορά την ανακούφιση
αντιmicroετ φαγούρα
ΟΪΟΝΤΑ HRΤ Όπως αναφέρθηκε προηγουmicroε ανέπαφη τη microήτρα είναι ένας συνδυασmicroένος τύπος οιστρογόνου microε προγεσταγόνο Οι γιατροί συχνά χορηγούν αυτές τις δύο ορmicroόνες σε microορφή δισκίου έτσι ώστε να λαmicroβάνονται οιστρογόνα καθηmicroερινά και προγεσταγόνα περίπου 12 ηmicroέρες κάθε microήνα ή κύκλο Η λήψη των τελευταίων δηmicroιουργκρέχορήγησης γυνααπό τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης microε εξαίρεση την κρέmicroα οιστρογόνου η οποία
ωπίζει τοπικά τα ουρογεννητικά συmicroπτώmicroατα όπως την ξήρανση τον πόνο ή τη
κ δεν microπορεί να εmicroποδίσει την εξασθένιση τη ν όπως άλλοι τρόποι χορήγησης Τα έmicroπλαστρα διοχετεύουν οιστρογόνα διαδερmicroικά (κατά microήκος του δέρmicroατος) που σηmicroαίνει ότι αντίθετα microε την από του στόmicroατος χορηγούmicroενη HRT οι ορmicroόνες δεν περνούν υποχρεωτικά microέσα από το στοmicroάχι Τούτο είναι microεγάλο λεονέκτηmicroα για ορισmicroένες γυναίκες Μπορεί να συστηθεί η λήψη δισκίων προγεσταγόνου σε συνδυασmicroό microε το έmicroπλαστρο ή να συστηθεί ένα συνδυασmicroένο έmicroπλαστρο που ήδη περιέχει προγεσταγόνο Τα έmicroπλαστρα πρέπει να αντικαθίστανται κάθε τρεις microε τέσσερις ήmicroερες Με τα microοσχεύmicroατα επίσης αποφεύγεται το πέρασmicroα των οιστρογόνων από το συκώτι και ευθύς ως εισέλθουν στο λιπώδη ιστό κάτω από το έρmicroα του υπογαστρίου ή του microηρού διατηρούνται microέχρι και έξι microήνες Στα νέα προϊόντα HRT που microπορεί να κυκλοφορούν στην αγορά στο microέλλον περιλαmicroβάνονται κολπικοί δακτύλιοι που περιέχουν οιστρογόνα ζελέ που περιέχει microια συνθετικής microορφής οιστραδιόλη και τρίβεται στο δέρmicroα καθώς και ενδοmicroητρικό εργαλείο (IUD) που διοχετεύει το προγεσταγόνο ή την προγεστερόνη ορmicroόνη κατευθείαν microέσα στη microήτρα ΤΥΠΟΙ HRT Η microορφή microε την οποία θα χορηγηθεί σε microια γυναίκα η θεραπεία HRT εξαρτάται από το γιατρό της Ο παθολόγος συνήθως θα χορηγήσει δισκία ου είναι και τα πιο ευρέως διαδεδοmicroένα όmicroως η HRT εmicroφανίζεται και microε τη microορφή των microοσχευmicroάτων των υπόθετων των διαδερmicroικών εmicroπλάστρων και των κολπικών κρεmicroών ∆εν microόνο οι microορφές θεραπείας HRT αλλά υπάρχουν και διαφορές στις επιπτώσεις που έχουν τα επιmicroέρους προϊόντα Αυτή η microεγάλη ποικιλία προϊόντων διευκολύνει την εύρεση microιας microορφής θεραπείας HRT της οποίας η microέθοδος εφαρmicroογής και οι επιπτώσεις ταιριάζουν στις προσωπικές νάγκες της κάθε γυναίκας ∆ΙΣΚΙΑ Το οιστρογόνο και το προγεσταγόνο ως επί πλείστον λαmicroβάνονται από το στόmicroα Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτ microή κάνουν θεραπεία microόνο για οιστρογόνα
ενώ όλες οι άλλες κάνουν θεραπεία προγεσταγόνου για 10-14 ηmicroέρες το microήνα ΚΡΕΜΕΣ
Το όργανο εφαρmicroογής διοχετεύει προκαθορισmicroένες δόσεις κρέmicroας οιστρογόνου κατευθείαν στον κόλπο Οι κρέmicroες περιορίζουν τη γεννητική εξασθένηση τη φαγούρα και την κακοδιαθεσία Εντούτοις η δόσ είναι πολύ χαmicroηλή για τη θεραπεία των ξαφνικών έντονων ερυθριάσεων ή για την από την οστεοπόρωση και τα
καρδιακά οσήmicroατα ΥΠΟΘΕΤΑ
Σφαιρίδια εmicroποτισmicroένα microε οιστρογόνο διοχετεύουν χαmicroηλές ποσότητες ορmicroονών απευθείας στον κόλπο Είναι αποτελεσmicroατικά για τις γυναίκες που υποφέρουν από
κολπική ξήρανση και νο κατά την ούρηση ∆ΙΑ∆ΕΡΜΙΚΑ ΕΜΠΛΑΣΤΡΑ Περιέχουν ένα ρεζερβουάρ οιστρογόνων κάτω microια εξωτερική αδιάβροχη πλαστική επιφάνεια Η ορmicroόνη εισέρχεται στον οργανισmicroό microέσω του δέρmicroατος Στα έmicroπλαστρα τα οιστρογόνα περιέχονται στο κολλώδες τmicroήmicroα Τα έmicroπλαστρα θα πρέπει να αλλάζονται κάθε τρεις microε τέσσερις ηmicroέρες ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ Σφαιρίδια περιέχοντα προmicroήθειες οιστρογόνων για έξι microήνες Εισέρχονται κάτω από το
δέρmicroα στο υπογάστριο ή το γλουτό Τα σφαιρίδια διαλύονται και η ορmicroόνη
αι δεν συντελεί στην αντιmicroετώπιση συmicroπτωmicroάτων όπως οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις ενώς microάζας των οστώ
π
δ
ένα
π
διαφέρουν
α
τοο
η προστασίαν
πό
από
ΤΥΠΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ν (HRT) ΤΥΠΟΣ ΜΑΤΑ Α ( ς εmicroετούς εί να αντιmicroετωπίσει ραγία αν ξεχάσει διαπιστώσει ότι δεν της ταιριάζει Η ίδια είναι υπεύθυνη για τη φαρmicroακευτική της αγωγή Τοπική κολπική Βοηθάει στην ανακούφιση ∆εν προστατεύει από την θεραπεία από ελαφρά ακράτεια οστεοπόρωση
απορροφάται από τα λιποκύτταρα Η θεραπεία οιστρογόνων συmicroπληρώνεται microε δισκία προγεσταγόνου
ΟΡΜΟΝΩ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗ
πό το στόmicroα Πολύ αποτελεσmicroατικός στην Μπορεί η γυναίκα δισκία) αντιmicroετώπιση των φυσικού και να αντιmicroετωπίσει παρενέργειες
συναισθηmicroατικού χαρακτήρα όπως ευαισθησία στο στήθοσυmicroπτωmicroάτων και
∆ιατίθενται δισκία που περιέχουν Μπορ οιστρογόνο προγεσταγόνο και αιmicroορ
τεστοστερόνη να πάρει το δισκίο Η κατάλληλη δόση προσφέρει Μπορεί να microην είναι η σωστή υψηλού επιπέδου προστασία επιλογή αν στο ιστορικό της
έναντι της οστεοπόρωσης αναφέρονται υψηλή πίεση Η γυναίκα microπορεί να σταmicroατήσει θροmicroβώσεις και ανωmicroαλίες
τη χρήση του αmicroέσως εφόσον στο συκώτι
ΤΡΟΠΟΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HRT
ως υπάρχουν διάφοροι τύποι microορφές χορήγησης της θεραπείας HRT έτσι υπάρχουκαι διάφοροι τρόποι χορήγησης της φαρmicroακευτικής αγωγής Η βασική διαφορά
βρίσκεται στον όγκο της αιmicroορραγίας
εις βασικοί τρόποι είναι οι πιο κ
Όπ ν
Οι τρ άτω
Συνεχής θεραπεία Η συνεχής θεραπεία microε ιστρογόνα και προσθήκη προγεσταγόνου είναι ο πλέον συνήθης τρ ήφια microπορεί να παίρνει
καθηmicroερινά ένα δισκίο από οιστρογόνα ή φοράει στο δέρmicroα ένα έmicroπλαστρο δύο φο α συνδ ών
ο
όπος λήψης της HRT Η υποψ να
ρές την εβδοmicroάδα Η προγεσταγόνη λαmicroβάνεται είτε microε τη microορφή χαπιού είτε microrsquo ένυασmicroένο έmicroπλαστρο στο δέρmicroα για 12-14 ηmicroέρες Πάνω από το 90 των γυναικ
θα αντιmicroετωπίσουν αιmicroορραγία σύmicroφωνα microε αυτό τον τρόπο χορήγησης της θεραπείας εφόσον η microήτρα δεν έχει αφαιρεθεί Θα πρέπει να παρακολουθείται το διάγραmicromicroα
αιmicroορραγιών που θα ακολουθούν ύστερα από τη διακοπή χρήσης προγεσταγόνου Αν η ιmicroορραγία ξεκινήσει πριν από τη διακοπή λήψης προγεσταγόνου η οικεία δόση microπορεα είναι πολύ microικρή για την συγκεκριmicroένη γυναίκα που την λαmicroβάνει και θα πρέπει να
οσαρmicroο
α ί ν
αναπρ στεί Κυκλική θεραπεία Οιστρογόνο και προγεσταγόνο που λαmicroβάνεται microε κυκλική χρονική διάρκεια είναι microια λιγ όνο λαmicroβάνεται από την πρώτη ως την 2 τελευταίες 12 ή 13
η
αγ ε
ι πρ α
Πολλοί πιστεύουν ότι αν κάτι κάνει κ νισmicroό το περισσότερο θα τον κάνει καλ
αλλά και ο γιατρός τ υπάρχει τρόπος
να εκτιmicroηθεί το πώς κάθε γυναίκα θα αν δράσει στα τόσα πολλά οιστρογόνα που υπάρχουν στην αγορά Όταν η γυναίκα θεραπεία HRT είναι φρόνιmicroο να την ακ ι
Καθώς η γυναίκα πλησιάζει π πρέπει να επισκέπτεται το γιατρό της για τον ετήσιο έλεγχο της πίεσης για τακτικούς ελέγχους κολπικού
ότερο συνήθης microέθοδος λήψης HRT Οιστρογ1η ηmicroέρα του κύκλου ενώ το προγεσταγόνο τις
ηmicroέρες του κύκλου Και οι δύο αγωγές σταmicroατούν την 21 ηmicroέρα και θα εmicroφανιστεί αιmicroορραγία microεταξύ της 22ης ως την 28η ηmicroέρα τόσο microε το έmicroπλαστρο όσο και microε το δισκίο Πάνω από το 90 των γυναικών που δεν έχουν υποβληθεί σε υστερεκτοmicroή θα αντιmicroετωπίσουν microιαν αιmicroορραγία στο ενδιάmicroεσο διάστηmicroα microεταξύ της λήξης της microιας ωγής και της έναρξης της επόmicroενης Εντούτοις η αιmicroορραγία συνήθως λιγοστεύει micro
την πάροδο του χρόνου και microπορεί να σταmicroατήσει πλήρως Ο πιο σύγχρονος τρόπος να ακολουθηθεί η κυκλική θεραπεία είναι να λαmicroβάνεταογεσταγόνο microια φορά στους τρεις microήνες Αυτό σηmicroαίνει ότι επί δύο microήνες η γυναίκ
δεν θα έχει αιmicroορραγία στη συνέχεια θα αιmicroορραγήσει τον τρίτο microήνα έτσι ώστε να αντιmicroετωπίζει microόνο τέσσερις περιόδους το χρόνο
Συνδυασmicroένη συνεχής θεραπεία (χωρίς αιmicroορραγία HRT) Η microέθοδος αυτή συνίσταται σε συνεχείς καθηmicroερινές δόσεις οιστρογόνου σε συνδυασmicroό microε πολύ microικρές δόσεις
προγεσταγόνου Στόχος αυτής της συνεχούς θεραπείας είναι να αποφευχθεί η περίοδος και ακόmicroα και αν εmicroφανιστεί αίmicroα να σταmicroατήσει microέσα σε λίγους microήνες Η χορήγηση της
χωρίς αιmicroορραγία θεραπείας HRT δεν είναι δηmicroοφιλής microεταξύ των γυναικών που ακολουθούν microακροχρόνια θεραπεία Ωστόσο ένα ποσοστό 60 ndash 90 των γυναικών την
προτιmicroούν σε σχέση microε τις προηγούmicroενες δύο
ΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ∆ΟΣΟΛΟΓΙΑΣ
αλό στον οργαύτερα Ωστόσο οι γιατροί προτιmicroούν να χορηγούν τη microικρότερη δυνατή δόση για ναεπιτευχθεί το microέγιστο αποτέλεσmicroα microε τις microικρότερες παρενέργειες Γενικά η
φαρmicroακευτική αγωγή θα πρέπει να χορηγείται στο ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστηmicroα Αντίθετα η θεραπεία HRT αποτελεί εξαίρεση αυτού του κανόνα
Μπορεί να χρειαστεί κάποιος χρόνος για να βρεθεί η κατάλληλη δόση και η υποψήφιαης θα πρέπει ελαφρώς να πειραmicroατιστούν διότι δεν
τι ξεκινήσει τη
ολουθήσει για ένα microίνιmicroουmicro δοκιmicroαστικό χρονικό διάστηmicroα τεσσάρων microηνών διόττόσο χρειάζεται για να ηρεmicroήσει ο οργανισmicroός Αν είναι απαραίτητο ο γιατρός της
microπορεί να εκτιmicroήσει κατά πόσο η ορmicroονική δόση είναι η σωστή microετρώντας των όγκο των οιστρογόνων στο κυκλοφορικό σύστηmicroα Ακόmicroα και σε χαmicroηλές δόσεις οι ορmicroόνες
είναι πολύ ισχυρές ουσίες και δεν είναι σωστό να αλλάζεται η δόση τους χωρίς τη συmicroβουλή πρώτα του γιατρού
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ HRT
ρος την εmicromicroηνόπαυση θα
επιχρί ς της
θ αυτ ς
Σύmicroφωνα microε microια έρευνα που πραγmicroατοπ από το κληροδότηmicroα Amarant το 1992 οι γυναίκες έχουν microεγαλύτερη τάση ίπουν τη θεραπεία HRT εφόσον οι
Η βασική αιτία του ραπεία HRT είναι οι παρενέργειες του προγεσταγόνου το άβολο microηνιαίας αιmicroορραγίας και ο φόβος του καρκίνου του στήθους Σrsquo ότι αφο αίο οι γιατροί συmicroφωνούν ότι δεν
είναι Οι
γυναίκες περιστασιακά παραπονιο microατα όπως προσθήκη βάρους κατα microα
υ microεγάλη σθήκη βάρους ή πονοκέφαλοι Πρέπει να microπτώmicroατα αυτά από το γιατρό ο οπ
ε
να αλλάξουν την πίεση εκτός αν υπά ευαισθησία Είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόmicroενο Αυτό σηmicroαίνει ότι microπορεί να ακολουθηθεί η θεραπεία HRT ακόmicroα και όταν η
γυναίκα έχει υψηλή πίεση όmicroως θα πρέπει να βεβαιωθεί το γεγονός ότι η πίεση θα ελεγχθεί λίγο microετά την έναρξη υψηλή τα δισκία microπορεί να
π
σmicroατος και microαστογραφίες Ο γιατρός θα πρέπει επίσης να εξετάσει το βάροκαι να την υποβάλει σε πυελικές καθώς και εξετάσεις του στήθους πριν ξεκινήσει η εραπεία HRT Μόλις ξεκινήσει η ορmicroονική θεραπεία θα πρέπει να πραγmicroατοποιούνται
ές οι εξετάσεις κάθε χρόνο και να ελέγχεται το βάρος και η πίεση κάθε έξι microήνεΜπορεί επίσης να είναι κατάλληλα και τα υπερηχογραφήmicroατα ελέγχου της οστικής
microάζας
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ
Μόνο το 9 περίπου των γυναικών που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση ακολουθούν τη θεραπεία HRT η δε πλειονότητα αυτών εγκαταλείπουν ύστερα από λίγους microήνες
οιήθηκε να εγκαταλε
γιατροί τους τούς δίνουν ανεπαρκείς πληροφορίες Αυτές οι οποίες είχαν microια συmicroπαράσταση και είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν τα πλεονεκτήmicroατα και τις
παρενέργειες είχαν πιο ρεαλιστική άποψη για τη θεραπεία γιατί οι γυναίκες εγκαταλείπουν τη θε
τηςρά το τελευτ
υπάρχει πρόσθετος κίνδυνος Αποδεδειγmicroένα το προγεσταγόνο microπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή του καρκίνου του στήθους
Σχεδόν το 10 ndash 15 των γυναικών βρίσκουν ότι οι παρενέργειες του προγεσταγόνουτόσο ενοχλητικές που αποφασίζουν να σταmicroατήσουν τη χρήση της HRT
ύνται για συmicroπτώκράτηση υγρών κράmicroπες του υπογαστρίου πόνοι στην πλάτη ακmicroή λιπαρό δέρ
ευερεθιστότητα επιθετικότητα αλλαγή διάθεσης δάκρυσmicroα και απώλεια ερωτικής διάθεσης Η ποικιλία των φυσικών και συνθετικών ορmicroονικών προϊόντων που
κυκλοφορούν στην αγορά θα βοηθήσουν το γιατρό της γυναίκας να της συστήσει εναλλακτικά προγεσταγόνα ή microια microικρότερη δόση εφόσον τα συmicroπτώmicroατα είναι τόσο
ενοχλητικά Οι γυναίκες οι οποίες λαmicroβάνουν microόνο οιστρογόνα (εφόσον έχουν υποβληθεί σε
στερεκτοmicroή) συνήθως δεν αντιmicroετωπίζουν ενοχλήσεις Εντούτοις αν η δόση είναι πολύmicroπορεί να υπάρξουν παρενέργειες όπως υπερευαισθησία στο στήθος προ
ελέγχονται τα συοίος microπορεί να προτείνει τον περιορισmicroό της δόσης της οιστρογόνου ορmicroόνης και να
χορηγήσει ένα προϊόν χαmicroηλότερης δοσολογίας
ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η υπέρταση λέγεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο των καρδιακών προσβολών και των
γκεφαλικών συmicroφορήσεων Είναι microια κατάσταση που θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από τις γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση Τα οιστρογόνα δεν microπορούν
ρχει ιδιαίτερη
της θεραπείας HRT Αν είναιαντικατασταθούν microε έmicroπλαστρα δεδοmicroένου ότι η από του στόmicroατος χορήγηση
εριστασιακά αναγκάζει το συκώτι να παράγει χηmicroικές ουσίες που αυξάνουν την πίεση
ΠΟΝΟΙ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ
Η θεραπεία HRT microπορεί να προκαλέσει ευαισθησία του στήθους που είναι από την περίοδοχαρακτηριστική microια βδοmicroάδα πριν Το πρώτο ήmicroισυ του microήνα τα
οιστρογόνα στη θεραπεία HRT προκαλούν των γαλακτοφόρων αδένων και πόρων Το επόmicroενο ήmicroισυ του κύ εσταγόνο microπορεί να προκαλέσει
ευ Μ η
ΙΝΩΜΑΤΑ Οι καλοήθεις όγκοι στο εσωτερικό τοίχω της microήτρας αυξάνονται εφόσον γίνεται
εφαρmicroογή της θεραπείας HRT Παρrsquo όλα αυ όταν τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης είναι ιδιαίτερα σοβαρά τα ινώmicroατα δεν θα εριοριστούν εφόσον γίνεται εφαρmicroογή της
HRT και θα πρέπει να αφαιρεθούν
∆ΙΑΒΗΤΗΣ Αν η γυναίκα είναι διαβητική είναι βασικό να συζητήσει τα θέmicroατα της υγείας της microε το γιατρό ης πριν ξεκινήσει τη θεραπεία HRT Τούτο γιατί ο microεταβολισmicroός υδατανθράκων αλλάζει microε τη HRT Εφόσον συστηθεί σε microια διαβητική γυναίκα η θεραπεία HRT θα
πρέπει να ελέγχει συχνά τις τιmicroές του σακχάρου στο αίmicroα και τα ούρα
ΧΟΛΟΛΙΘΟΙ Μεταξύ της ηλικίας των 50 και 75 ετών 3 γυναίκες στις 100000 εκτιmicroάται ότι
πεθαίνουν από επιπλοκές της χολολιθίασης Αυτό το ποσοστό αυξάνεται σε 6 γυναίκες στις 100000 λόγω της εφαρmicroογής της θεραπείας HRT Αυτό συmicroβαίνει διότι η θεραπεία οιστρογόνων αυξάνει τη συγκέντρωση της χολής στη χοληδόχο κύστη Η παχυσαρκία επίσης συνδέεται microε την αύξηση της χολολιθίασης και εποmicroένως είναι σηmicroαντικό να
περιοριστεί ο όγκος της χοληστερόλης στο διαιτολόγιο και να λαmicroβάνεται η HRT σε microια microορφή που δεν θα περνά microέσα από το συκώτι Τα έmicroπλαστρα δέρmicroατος είναι καλύτερα
από τα δισκία στον περιορισmicroό της πιθανότητας ανάπτυξης χολόλιθων
ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ Η τίδραση στη θεραπεία HRT σrsquo ότι αφορά τις ηmicroικρανίες είναι απρόβλεπτη
Ορισmicro νες γυναίκες διαπιστώνουν ότι οι ηmicroικρανίες εξαφανίζονται πλήρως ενώ άλλες επιδεινώνονται Το σύνηθες παράπονο είναι ότι οι ηmicroικρανίες συmicroβαίνουν στα πλαίσια της σης της προγεσταγόνης ή ευθύς ως ολοκληρωθεί Αυτές οι ηmicroικρανίες συχνά
ανακουφίζονται microε την αλλαγή του τύπου ή της δόσης της προγεσταγόνης Οι ηmicroικρανίες που εmicroφανίζονται εκτός κύκλου πορεί να οφείλονται σε πολύ χαmicroηλή δόση
οιστρογόνου
ΑΚΑΝΟΝΙΣΤΗ Περιστασιακά η θεραπεία HRT microπορεί να σε ακανόνιστη αιmicroορραγία και ο γιατρός να χρειαστεί να πάρει δεί ύ τοιχώmicroατος της microήτρας microε τη
microέθοδο της διαστολής και της απόξεσης προκειmicroένου να διαπιστώσει την ύπαρξη τυχόν ανωmicroαλιών microως είναι
διόγκωσηκλου το προγ
κατακράτηση microέσα στο στήθος Στο σηmicroείο αυτό microπορεί η γυναίκα να αισθάνεται ότι το στήθος της είναι γεmicroάτο από κουκούτσια πορτοκαλιού (το αίσθηmicroα αυτό προκαλείται
από τους διογκωmicroένους γαλακτοφόρους αδένες) Το πρήξιmicroο στο στήθος και η αισθησία microπορεί να περιοριστεί εφόσον περιοριστεί το αλάτι ο καφές και η σοκολάταπορεί επίσης να βοηθήσουν και οι microικρές δόσεις βιταmicroίνης Β6 όπως επίσης και
αναπροσαρmicroογή της δόσης του προγεσταγόνου Ο πόνος στο στήθος που διατηρείται σrsquo όλη τη διάρκεια του κύκλου HRT συνήθως οφείλεται στα οιστρογόνα που είναι πολύ
υψηλά
microατά π
τ
ανέ
δό
micro
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ οδηγήσει
γmicroα του εσωτερικο
Μπορεί η γυναίκα να θεωρήσει ενοχλητική αυτή τη microέθοδο ό
σωστό να κάνει microια έγκαιρη ιστούν σύντοmicroα τα όποια
Η σύνδεση της HRT και το στήθους προκαλεί microεγάλη ανησυχία Ευτυχώς γνωρίζουmicroε ότι η χρήσ προγεσταγόνου εξαφανίζει τον κίνδυνο του καρκίνου της microήτρας και microπορεί να δώσει ντική προφύλαξη Εντούτοις σχετικά microε τον καρκίνο του στήθους δε ειδικών Σηmicroαντικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι σχεδόν σrsquo όλες τις περιπτώσεις των ασθενειών του στήθους η
εξέταση για να αντιmicroετωππροβλήmicroατα
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
υ καρκίνου της microήτρας και του η microελλο
ν υπάρχει συmicroφωνία των
θεραπεία HRT δεν επιφέρει παρενέργειες Αν δεν εντάσσεται η γυναίκα σε microιαν από τις περιπτώσεις αυξηmicroένου κινδύνου για καρκίνο του στήθους (δεν είναι παχύσαρκη δεν καπνίζει και δεν έχει microέλη της οικογένειας της που πάσχουν από καρκίνο) τότε τα υπέρ
είναι περισσότερα για τη υιοθέτηση της θεραπείας HRT
Κίνδυνοι-ωφέλειες
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ 26
-34 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
Μειωmicroένοι κίνδυνοι
100
από τη θερ
ΚΑΡ∆ΙΑΚ
-37 ΑΓΜΑ ΙΣΧΙΟΥ
δυνοι
Αύξηση ή microείωση για παθήσεις απεία microε οιστρογόνα
Αυξηmicroένοι κίνΘΡΟΜΒΩΣΕΙΣ
Η ΠΡΟΣΒΟΛΗ 41
ΕΜΦΡΑΓΜΑ 29
ΚΑΤ
ΕΝ∆ΕΙΞΕΙΣ
Γυναίκες στις οποίες ενδείκνυται η ορmicroονική θεραπεία είναι Όλες εκείνες στις οποίες η εmicromicroηνόπαυση εγκαταστάθηκε νωρίς
Όσες έχουν ενοχλήmicroατα Όσες ασυmicroπτωmicroατικές γυναίκες κινδυνεύουν νrsquo αποκτήσουν προβλήmicroατα από την
ορmicroονική ανεπάρκεια Όλες όσες που για διάφορους δικούς τους προσωπικούς λόγους δεν επιθυmicroούν να
microείνουν ακόmicroη χωρίς περίοδο
ΑΝΤΕΝ∆ΕΙΞΕΙΣ
όρος laquoαντενδείξειςraquo αναφέρεται σε microια κατάσταση η οποία microπορεί να επιδεινωθεί απόΟ
υ ε
εξ
ένα συγκεκριmicroένο φάρmicroακο Στην περίπτωση της θεραπείας HRT υπάρχουν ορισmicroένες καταστάσεις οι οποίες θεωρούνται laquoαπόλυτα αντενδεικνυόmicroενεςraquo όπως ο καρκίνος του στήθους ή της microήτρας Παρrsquo όλα αυτά ορισmicroένοι γιατροί πιστεύουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση που να microπορεί να χαρακτηριστεί ως laquoαπόλυτη αντένδειξηraquo Άλλοι πάλι
ποστηρίζουν τη θεωρία ότι οι ιατρικές περιπτώσεις που αναφέρονται πιο κάτω κάνουνπικίνδυνη την υιοθέτηση της θεραπείας HRT Οι περιπτώσεις αυτές που αναφέρονται στη λίστα συχνά χαρακτηρίζονται ως αντενδείξεις όmicroως όταν γίνει λεπτοmicroερής
έταση οι κίνδυνοι περιορίζονται (και σε ορισmicroένες περιπτώσεις εξαφανίζονται) Αυτόεν microέρει συmicroβαίνει λόγω της αυξηmicroένης κατανόησης του όλου προβλήmicroατος από τον ιατρικό κόσmicroο κυρίως όmicroως διότι οι θεωρητικοί κίνδυνοι της HRT microπορούν να υπερκεραστούν microε προσεκτική προσαρmicroογή της HRT ανάλογα microε την περίπτωση
Οποιαδήποτε αφύσικη κολπική αιmicroορραγία
Καρκίνος του στήθους Καρκίνος των ωοθηκών
Καρκίνος της microήτρας φατο εγκεφαλικό επ Πρόσ εισόδιο
Ασθένεια του παγκρέατος ρόσφατη καρδιακή προσβ Π ολή
Πρό ωτιού σφατη ασθένεια του συκ Πρόσφατη φ microονική εmicroβολή
Σε παλαιότερ ύν επίσης το
φλεβ ση
α
ΟΜΑ∆ΕΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΤΗΝ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
λεβική θρόmicroβωση ή πνευ
ες λίστες αυτού του είδους θα microπορούσαν να συmicroπεριληφθοάγχος ένα οικογενειακό ιστορικό microε καρδιακές προσβολές εγκεφαλικά επεισόδια και
ική θρόmicroβωση Τώρα οι περιπτώσεις αυτές θεωρούνται ακίνδυνες για τη χορήγητης HRT δεδοmicroένου ότι η θεραπεία θα προστατεύσει τη γυναίκα από αυτές
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΕΝ∆ΕΙΞΕΩΝ
Οι πρώτες ανησυχίες για αντενδείξεις στηρίχτηκαν στο αντισυλληπτικό χάπι (που περιέχει microεγαλύτερη δόση ορmicroόνης απrsquo ότι η HRT) και κατά συνέπεια δεν microπορεί να υπάρξει ευθεία αναφορά στην HRT Κατάλογοι αντενδείξεων για την HRT συνήθως παρέχονται από τις φαρmicroακευτικές εταιρείες οι οποίες έχουν ειδικούς λόγους (όπως ποφυγή νοmicroικών περιπετειών) για τη συmicroπερίληψη microιας microεγάλης γκάmicroας περιπτώσεων που δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την τρέχουσα ιατρική αντίληψη και πρακτική
Ωστόσο χρειάζεται αξιολόγηση από microέρους της υποψήφιας των υπέρ και των κατά της θεραπείας HRT που παρόλο που θεραπεύει τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης πρέπει να είναι επιφυλακτική σε microια περίπτωση καρκίνου του στήθους Θα πρέπει να συζητηθούν οι όποιες αποφάσεις ώστε να βοηθηθεί η γυναίκα στην επιλογή της
κατάλληλης για την ίδια microορφής θεραπείας HRT
Η εντύπωση π microεσα στις ενδιαφερόmicroενες γυναί αι ότι κυριαρχεί microια
θέση που θυmicroίζει ανελαστική θρησκευτική θεώρηση του προβλήmicroατος Συχνά η
τ
π
1 Στην τα ενοχλήmicroατα και τις όποιες συ ι της εmicromicroηνόπαυσης σαν
2 Στην δεύτ υν άλλη επι
3 ενοπρόβλη ους
Σή πρέπει την αποδοχή της ορmicroονοθεραπεία ενη αποκλειστικά στην προληπτική
microακροχρόνια χορήγηση ορmicroονών κ βραχυπρόθεσmicroη αντιmicroετώπιση δια α
ndash η παραπ ndash η υπερπληροφόρηση για ίτερα η υπερπροβολή του
κινδύνου ανάπτυ και στην microήτρα ndash η προοπτική ότι η θεραπεία είναι microακροχρόνια περίπου χωρίς προκαθορισmicroένο όριο
επιχειρηmicroα νούς εκεί που οπωσδήποτε πρέπει Ίσως η συγκεκριmicro νη αδυναmicroία να οφείλεται στο γεγονός ότι τα περισσότερα από τα άλλα προβ σθενών τους είναι άmicroεσα και έτσι
συνηθίζουν οι εντολές τους να γίνοντα εύκολα αποδεκτές επειδή η ασθενής
αντίθ και
σ
ndash ή
ου έχει δοθεί στο θέmicroα χορήγησης ορmicroονών ανάκες και ειδικά για την ρήση οιστρογόνων είνχ
συνέντευξη microεταξύ ιατρού και ασθενούς ξεκινά microε την ερώτηση αν είναι υπέρ ή κατά ων ορmicroονών σαν το θέmicroα να προϋποθέτει την απόλυτη απόρριψη ή την ανεπιφύλακτηαποδοχή Παραβλέπεται το γεγονός ότι οι ορmicroόνες είναι δραστικότατα φάρmicroακα microε
σαφείς ενδείξεις και αντενδείξεις Η microερίδα των γυναικών που αντιmicroετωπίζει ή φοβάται ότι θrsquo αντιmicroετωπίσει
ροβλήmicroατα στην κλιmicroακτήριο και εmicromicroηνόπαυση είναι κατανεmicroηmicroένη στις παρακάτω οmicroάδες
πρώτη και microεγαλύτερη οmicroάδα εντάσσονται εκείνες οι ασθενείς που θεωρούν νέπειες της κλιmicroακτηρίου κα
δεδοmicroένα από τη φύση και κατά συνέπεια κάθε προσπάθεια αντιmicroετώπισης τους microε ορmicroόνες δεν microπορεί παρά να είναι επιβλαβής
ερη οmicroάδα εντάσσονται όσες λόγω έντονων ενοχληmicroάτων δεν έχολογή και ακολουθούν για λίγο ή κάπως περισσότερο καιρό microια θεραπεία ορmicroονικής
υποκατάστασης που σύντοmicroα διακόπτουν Στην τρίτη και microικρότερη οmicroάδα θα βρούmicroε όλες εκείνες τις γυναίκες microε ή χωρίς χλή ν το microατα που αφού πληροφορηθούν για τις εναλλακτικές λύσεις που αφορού
microά τους και αντιληφθούν τις εξαρτήσεις ακολουθούν την θεραπεία που τταιριάζει και για το διάστηmicroα που επιβάλλεται
microερα ο ιατρικός κόσmicroος αποδέχεται ότι δεν έχει καταφέρει να επιβάλει εκεί πους αναφερόmicroαι όχι στην
ταραχών ή παροδικών αλλοιώσεων στις ωοθήκες όπου κατά κανόνα η θεραπείγίνεται αποδεκτή
Κάποιοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τις ασθενείς στο να δεχθούν ορmicroονική θεραπεία είναι
ndash η microη πληροφόρηση ληροφόρηση
τυχόν παρενέργειες και ιδιαξης καρκίνου στον microαστό
η προοπτική του κινδύνου από την ορmicroονική ανεπάρκεια ∆ΕΝ είναι απόλυτη το πρόβληmicroα είναι δυνητικό και αφορά microακροχρόνια microελλοντικά διαστήmicroατα ίσως και
πέρα από δεκαετία ndash οι ίδιοι οι γυναικολόγοι που παρά τις όποιες αιτιάσεις δεν φρόντισαν νrsquo αναπτύξουν
τολογία πειθούς για να υπερκεράσουνε τους ενδοιασmicroούς της ασθεέ
λήmicroατα υγείας των αι
υποχρεώνεται εκ των πραγmicroάτων σύντοmicroα να λάβει θέση microη έχοντας άλλη επιλογή Σε εση microε αυτό από την καθηmicroερινή τους εmicroπειρία είναι ήδη γνωστό ότι ακόmicroη
απλές οδηγίες για αυτονόητες microεσοπρόθεσmicroες ή microακροπρόθεσmicroες προληπτικές υmicroπεριφορές του τύπου ldquomicroην τρώτε πολύ microην καπνίζετε προσέχετε το βάρος σας
περπατάτε κτλrdquo κατά κανόνα δεν ακολουθούνται Παράγοντες όπως το microορφωτικό επίπεδο το κοινωνικό στρώmicroα η οικονοmicroικ
κατάσταση έχουν σηmicroασία παίζουν όmicroως microικρότερο ρόλο
ΜΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ισχύουσα ιατρική άποψη είναι ότι τα microη ορmicroονικά φάρmicroακα έχουν δευτερεύοντα ρόλτην αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης Εντούτοις αν η γυναίκα
αντιmicroετωπίζει συmicroπτώmicroατα και εντάσσεται σε microιαν από τις πιο κάτω οmicroάδες microπορεί να δοκιmicroάσει εναλλακτικές ιατρικές θεραπευτικές αγωγές
∆εν επιθυmicroεί να ακολουθήσει τη θεραπεία HRT διότι αισθάνεται ότι παρεmicroβαίνει
στο microεταβολισmicroό και θα επιθυmicroούσε να προσπαθήσει να ανακουφιστεί από τα
συmicroπτώmicroατ
Η ο σ
α της microε διαφορετικό τρόπο
Ο γιατρός της υποστηρίζ ουθήσει τη θεραπεία HRT όπως
ει ότι αντενδείκνυται να ακολ
στην περίπτωση της microη διαγνωσθείσας κολπικής αιmicroορραγίας ∆ιαπιστώνει ότι η θεραπεία HRT της προκαλεί παρενέργειες οι οποίες
δύσκολα αντιmicroετωπίζονται όπως ναυτία κατακράτηση υγρών ή σοβαρή αύξηση βάρους
Η HRT δεν την βοήθησε σηmicroαντικά στην αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της
εmicromicroηνόπαυσης (αυτό microπορεί να συmicroβεί διότι δεν ακολούθησε την κατάλληληδοσολογία και τύπο)
Αν εντάσσεται σε microιαν από τις παραπάνω κατηγορίες υπάρχει microια ποικιλία microη
ορmicroονικών θεραπειών τις οποίες microπορεί να δοκιmicroάσει Σrsquo αυτές περιλαmicroβάνονται τα microιστικά τα καταπραϋντικά και τα φάρ
αντικαταθλιπτικά τα ηρε microακα όπως το clonidine
Είναι φάρmicroακα τα οποία microειώνου α του κέντρου του εγκεφάλου microε αποτέλεσmicroα το άτοmicroο να αισθάνε α καταπραϋντικά είναι λιγότερο α
εmicromicro ού
Οι γιατροί που π ι laquoνευρωτικούraquo χαρακτήρα συστήνουν ηρεmicroιστικά κα αντικαταθλιπτικά φάρmicroακα αντί να
αποκαθιστούν τις Τα ηρεmicroιστικά όντως δεν είναι microπτωmicroάτων της
και
και το propanolol (προπανολόλη) Επίσης βοηθούν σηmicroαντικά οι δίαιτες και οι θεραπείες της φυσικής ιατρικής
ΚΑΤΑΠΡΑΫΝΤΙΚΑ
ν τη δραστηριότητται νυσταγmicroένο Τ
ποτελεσmicroατικά από τη θεραπεία HRT στην εξασθένιση των συmicroπτωmicroάτων τηςηνόπαυσης όmicroως microπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τα συναισθηmicroατικ
χαρακτήρα συmicroπτώmicroατα όπως η ανησυχία και η ευερεθιστότητα
ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ
ιστεύουν ότι τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης είναι
χαmicroένες ορmicroόνες στα πλαίσια της θεραπείας HRTπολύ αποτελεσmicroατικά στην αντιmicroετώπιση των συ
εmicromicroηνόπαυσης εκτός αν ακολουθείται παράλληλα και η θεραπεία HRT Όταν χορηγούνται βραχυπρόθεσmicroα σε συνδυασmicroό microε τη θεραπεία HRT microπορεί να
ανακουφίσουν από καταστάσεις microεγάλης έντασης όπως η ανησυχία η ευερεθιστότητα η αϋπνία
Ορισmicroένα ηρεmicroιστικά δίνονται σε υπερβολικές δόσεις από τους γιατρούς microε αποτέλεσmicroα τη microακροχρόνια κατ ενείς Τα ηρεmicroιστικά microπορεί να
είναι χρήσιmicroα για microερικές εβδο ουν στην αντιmicroετώπιση microιας
δ σταδιακ λλαγεί
πλήρως από τα φάρmicroακα αυτά Αν αισθάνεται ότι του έχει δηmicroιουργηθεί εξάρτηση από τα ηρεmicroιστικά ή από όποιο άλλο φάρmicroακο του έχει συσταθεί πρέπει να ζητήσει ιατρική
συmicroβουλή
ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ Η οφ
συνηθισmicroένα χορηγ η αmicroφιτριπτυλίνη (amphitriptilyne) η ιmicroιπραmicroίνη (imipramine) και φάρmicroακα όπως οι αναστολείς
οξείδωσης microονοαmicroίνης (ΜΑΟ) κα κτικής σεροτονίνης Σχεδόν όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρmicroακα και θα πρέπει η γυναίκα πριν
ξεκινήσει τη θεραπεία να ρωτήσει το γιατρό της τα σχετικά microε τα φάρmicroακα αυτά Θα
παρ ώει
Χρησιmicroοποιήθηκε για πρώτη για την αντιmicroετώπιση της ηmicroικρανίας και αργότερα των παρόλο που δεν αντιδρούν σrsquo αυτό θετικά όλες οι γυναίκες Οι έρευνες κατέδειξαν επίσης ότι το
σ
PROPANOL ΝΟΛΟΛΗ) Είναι β-παρεmicroποδιστής και χορηγείται για αντιmicroετώπιση της υπέρτασης και των
ξα ο
άχρηση από τους ασθmicroάδες για να βοηθήσ
ιδιαίτερα τεταmicroένης κατάστασης ή ενός δυσάρεστου γεγονότος όπως το πένθος ο χωρισmicroός ή το διαζύγιο όmicroως θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση τους για microεγάλα
χρονικά διαστήmicroατα Αν το άτοmicroο ξεκινήσει να παίρνει ηρεmicroιστικά δεν θα πρέπει να τα ιακόψει ξαφνικά Αντίθετα θα πρέπει να κάνει microια προσπάθεια να απαλλαγεί από αυτά
ά περιορίζοντας τη δόση κατά microι ή κάθε πέντε ηmicroέρες ως ότου απασ
ελαφρά κατάθλιψη που εmicroφανίζεται την περίοδο κατά την εmicromicroηνόπαυση συνήθωςείλεται στην ορmicroονική ανεπάρκεια για το λόγο αυτό πρώτη επιλογή της γυναίκας θα
πρέπει να είναι η θεραπεία HRT Αν η γυναίκα δεν αντιδρά στις ορmicroόνες τότε microπορεί να προστεθούν αντικαταθλιπτικά φάρmicroακα στη θεραπεία HRT Μόνο το ένα πέmicroπτο των περιπτώσεων κατάθλιψης θεραπεύονται microε τα αντικαταθλιπτικά φάρmicroακα Τα πιο
ούmicroενα αντικαταθλιπτικά φάρmicroακα είναι
ι οι αναστολείς επιλε έχουν παρενέργειες
πρέπει επίσης να γνωρίζει τις πιθανές αντιδράσεις microε άλλα φάρmicroακα ή τροφές Για άδειγmicroα αν παίρνει έναν αναστολέα οξείδωσης microονοαmicroίνης δεν θα πρέπει να τρ
τυρί ή προϊόντα που περιέχουν microαγιά Φάρmicroακα όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα ηρεmicroιστικά είναι πολύ περισσότερο αποτελεσmicroατικά στην αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης όταν αποτελούν τmicroήmicroα ενός ολοκληρωmicroένου προγράmicromicroατος το οποίο συmicroπεριλαmicroβάνει
συmicroβουλευτική και ψυχοθεραπεία
CLONIDINE
φορά ως θεραπευτικόξαφνικών έντονων ερυθριάσεων
clonidine microπορεί να περιορίσει τις έντονες επιθυmicroίες σε άτοmicroα που προσπαθούν να ταmicroατήσουν το κάπνισmicroα το ποτό ή τα ναρκωτικά Αν η γυναίκα δεν microπορεί να ακολουθήσει τη θεραπεία HRT για την αντιmicroετώπιση των ξαφνικών έντονων
ερυθριάσεων τότε microπορεί να ξεκινήσει microε clonidine
OL (ΠΡΟΠΑ την
ηmicroικρανιών Ορισmicroένες έρευνες έχουν καταδείξει ότι βοηθάει στην αντιmicroετώπιση των φνικών έντονων ερυθριάσεων και θα πρέπει να συζητηθεί και αυτή η επιλογή microε τ
γιατρό
ETIDRONATE
ν Είναι ένα φάρmicroακο που αντιmicroετωπίζει τη οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης
Ενεργεί microε την αναστολή της λειτουργίας των οστεοκλαστών (ήτοι των κυττάρων που συmicroβάλλουν στην καταστροφή των οστών και τη δραστηριοποίηση της λειτουργίας
των οστεοβλαστών (ήτοι των κυττάρων που ανανεώνουν τα οστά)
microπ υ
θα πρέπ οmicroένου
πέλλειψη βιταmicroίνη τροφές Επίσης micro
εξασθένηση των ο σε εmicromicroηνόπαυση
Έως σήmicroερα δεν υπάρχουν επιστηmicroονικές αποδείξεις που να καταδεικνύουν ότι η βιταmicroίνη Ε θεραπεύε ς υθριάσεις ή άλλα
συmicroπτώmicroατα της εmicromicroην υρίζονται ότι τις έχει βοηθήσει Οι πολύ α η των ξαφνικών
έντονων ερ microονικά
ΑΣΒΕΣΤΙΟ Αυτή η ανόργανη ουσία είν των οστών microακροχρονίως
και την προστασία από τις καρδιακές ασθένειες και την υψηλή πίεση Τα δισκία
Γι ι
)
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6
Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι η βιταmicroίνη Β6 όταν δίνεται σε δόση 100mg την ηmicroέρα ορεί να ανακουφίζει από την κατακράτηση των υγρών και την κατάπτωση πο
ορισmicroένες φορές προκαλείται τόσο από τα αντισυλληπτικά χάπια όσο και από τη θεραπεία HRT που περιέχουν οιστρογόνο ορmicroόνη και προγεσταγόνο Η βιταmicroίνη Β6 δεν
ει να λαmicroβάνεται σε microεγάλες δόσεις για microεγάλες χρονικές περιόδους δεδότι είναι τοξική και microπορεί να επηρεάσει τα νεύρα Πάντοτε να ζητείται συmicroβουλή του
γιατρού πριν την έναρξη της θεραπείας
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
Μια σηmicroαντική τροφοδότηση από βιταmicroίνη D είναι απαραίτητη για τις γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση δεδοmicroένου ότι διατηρεί την υγεία των οστών και προστατεύει από τα συmicroπτώmicroατα που έχουν σχέση microε την οστεοπόρωση όπως
δυσκαmicroψία και πόνοι στη microέση και το λαιmicroό Η βιταmicroίνη D διευκολύνει την απορρόφηση του ασβεστίου από τα έντερα όπως επίσης και εκείνη του φωσφόρου Με βάση τα πιο άνω είναι πολύ σπάνιο να υποφέρουν γυναίκες που βρίσκονται στην εmicromicroηνόπαυση από
ς D δεδοmicroένου ότι είναι διαθέσιmicroη απευθείας από τις πορεί και ο ίδιος ο οργανισmicroός να την παράγει microε την επίδραση του ηλιακού φωτός Η
microεγάλη ποσότητα της βιταmicroίνης D microπορεί να είναι βλαβερή και να οδηγήσει σε στών των γυναικών που βρίσκονται
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε
ι αποτελεσmicroατικά τις ξαφνικέ έντονες ερόπαυσης Εντούτοις πολλές γυναίκες ισχ
υψηλές δόσεις προτείνονται γι την αντιmicroετώπισυθριάσεων όmicroως αυτό δεν έχει αποδειχθεί επιστη
αι ζωτικής σηmicroασίας για την υγεία
ασβεστίου προέρχονται από διάφορες πηγές και υπάρχουν πολλά προϊόντα στην αγορά α το λόγο αυτόν θα πρέπει η γυναίκα να συmicroβουλευτεί το γιατρό της για το ποιο είνα
π
είν T
Α ι
ο
θεραπε ό λίγη
π
δ
κα γυν ας
ερισσότερο κατάλληλο για εκείνη Προκειmicroένου να απορροφηθεί το ασβέστιο από τονοργανισmicroό θα πρέπει να υπάρχουν οιστρογόνα και microικρή ποσότητα βιταmicroίνης D Αυτός αι ο λόγος που τα προσθετικά ασβεστίου συmicroβαδίζουν αρmicroονικά microε τη θεραπεία HR
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HRT
ν η γυναίκα ακολουθεί τη θεραπεία HRT για κάποιο διάστηmicroα microπορεί να θέλει να δεπως τα πάει χωρίς τη βοήθειά της Ή microπορεί σε πρώτη φάση να microη θέλει να
εφαρmicroόσει τη θεραπεία HRT Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν δύο τρόποι microε τους ποίους microπορεί να αυξήσει τη δική της παραγωγή οιστρογόνου για να αποκαταστήσει το
χαmicroηλό επίπεδο ορmicroονών που υπάρχουν στο κυκλοφορικό της σύστηmicroα Ο πρώτος τρόπος είναι η άσκηση που microπορεί να είναι εξίσου αποτελεσmicroατική microε τη
ία HRT στα χρόνια microετά την εmicromicroηνόπαυση όταν το σώmicroα έχει ανάγκη απσχετικά οιστρογόνο ορmicroόνη για να είναι σε καλή κατάσταση Η δεύτερη πηγή
αραγωγής οιστρογόνου ορmicroόνης είναι τα λιποκύτταρα γιrsquo αυτό είναι επικίνδυνο για τιςγυναίκες που βρίσκονται λίγο πριν και microετά την εmicromicroηνόπαυση να κάνουν υπερβολική ίαιτα Οι αδύνατες γυναίκες γενικά αντιmicroετωπίζουν την εmicromicroηνόπαυση νωρίτερα απrsquo
ότι οι παχιές γιατί όλα τα λιποκύτταρα του οργανισmicroού παράγουν οιστρογόνο ορmicroόνη ι όταν αυτά δεν υπάρχουν το επίπεδο των ορmicroονών κατεβαίνει πολύ χαmicroηλά Αν η
αίκα δεν επιθυmicroεί να υιοθετήσει τη θεραπεία HRT και έχει συmicroπτώmicroατα ανεπάρκειοιστρογόνου ορmicroόνης πρέπει να πάρει λίγο βάρος Ότι και να κάνει microη χάσει τόσο πολύ βάρος ώστε να έχει λίγο λίπος στο σώmicroα της αλλιώς θα αφαιρέσει από τον οργανισmicroό
της microια βασική πηγή φυσικής οιστρογόνου ορmicroόνης
Περιγραmicromicroατικά αναφέρονται πιο κάτω οι εναλλακτικές microέθοδοι της θεραπείας HRT τις οποίες η κάθε γυναίκα microπορεί να υιοθετήσει αυτούσιες ή να τις συνδυάσει microε την
HRT για καλύτερα αποτελέσmicroατα
Γυmicroναστική άσκηση
Φυσική ιατρική
Φυσιοπαθητική Γιόγκα Αρωmicroατοθεραπεία Πίεση
ική Οmicroοιοπαθητ Υδροθεραπεία Βοτανική Οστεοπαθητική Βελονισmicroός Χειροπρακτική
Μασάζ
ΓΥΜΝ ΣΗ Χωρίς αmicroφιβολία η άσκηση είναι ο καλύτερος φίλος της γυναίκας που βρίσκεται στην εmicromicroηνόπαυση δεδοmicroένου ότι παρέχει τη δυνατότητα του ελέγχου της φυσικής και
ΑΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗ
σ φο ν
30λε νο
ο
ξ
αερο 30 τ
Η έναρξη των όποιων γυmicroνα ερα microπορεί να αποκαταστήσει microικρές ποσότητες γύρω στο 4 της microάζας των οστών ∆υστυχώς δεν υπάρχει
δυνατότητα laquoαποθ σης Θα πρέπει η γυmicroναστική της οφέλη
ν π
ο
πα
σ
υναισθηmicroατικής ισορροπίας microε τη βοήθεια των ίδιων πηγών του οργανισmicroού Κάθερά που η γυναίκα γυmicroνάζεται τα επινεφρίδια ενεργοποιούνται για να microετατρέψουν τηανδρική ορmicroόνη ανδροστενεδιόνη σε οιστρογόνο ορmicroόνη Ένα microίνιmicroουmicro τεσσάρων πτων εβδοmicroαδιαίας γυmicroναστικής είναι αρκετό για να την laquoγεmicroίσειraquo microε οιστρογό
Όσο περνούν τα χρόνια το καρδιοαναπνευστικό η ρώmicroη και η ευελιξία του σώmicroατος αρχίζουν να εξασθενούν όmicroως στους γυmicroνασmicroένους η εξασθένηση αυτή γίνεται microε αργότερο ρυθmicroό (microε microέσο όρο 5 ανά δεκαετία ύστερα από την ηλικία των 20 ετών
αντί των 9 στους αγύmicroναστους) Η microακροχρόνια άσκηση εξασφαλίζει ισχυρότερα οστά και microικρότερο κίνδυνο
στεοπόρωσης Αν και κάθε γυναίκα είναι διαφορετική οι περισσότερες χάνουν 25 ndash35 της microάζας των οστών τους ως την ηλικία των 65 ετών Η απώλεια της microάζας εκινάει γύρω στην ηλικία των 35 ετών συνεχίζει αργά ως την εmicromicroηνόπαυση και στη
συνέχεια επιταχύνεται κατά τη διάρκεια των πέντε ως επτά χρόνων microετά την εmicromicroηνόπαυση όταν τα επίπεδα της οιστρογόνου είναι χαmicroηλά
Οι γυναίκες οι οποίες που ακολουθούν ασκήσεις διατήρησης βάρους όπως απλή βική περπάτηmicroα τρέξιmicroο ή εκπαίδευση στα βάρη στις δεκαετίες των 20 και των
ους χρόνων microπορεί να αυξήσουν τη microάζα των οστών τους προτού ξεκινήσει η απώλεια στικών ασκήσεων αργότ
ήκευσηςraquo των ωφελειών της γυmicroναστικής άσκηνα είναι συνεχής για να διαπιστωθούν τα microεγάλα
Η τακτική γυmicroναστική άσκηση microπορεί επίσης να έχει ουσιαστικές επιπτώσεις στηνευmicroατική διαύγεια microε την αύξηση του ποσοστού του οξυγόνου που τροφοδοτεί τον
εγκέφαλο Κάνοντας microια σύγκριση microεταξύ ηλικιωmicroένων γυναικών που κάνουν καθιστική ζωή και γυναικών που ασκούνται τακτικά ύστερα από τέσσερις microήνες η τελευταία
microάδα επεξεργάστηκε ταχύτερα τις όποιες πληροφορίες σε διάφορα τεστ Πέρα από την αύξηση του οξυγόνου που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο η άσκηση microπορεί επίσης να επιβραδύνει την απώλεια της ντοπαmicroίνης στον εγκέφαλο Η ντοπαmicroίνη είναι ένας
νευροδιαβιβαστής που βοηθάει στην πρόληψη από το τρεmicroούλιασmicroα και τη δυσκαmicroψία ου εmicroφανίζεται microε την πάροδο των χρόνων Η σοβαρή έλλειψη ντοπαmicroίνης οδηγεί στην σθένεια του Parkinson Η ντοπαmicroίνη microειώνεται στον εγκέφαλο σε ποσοστό 1 από το
25ο έτος της ηλικίας του ανθρώπου και αν ζήσει ως τα 100 τότε θα εmicroφανίσει υmicroπτώmicroατα της ασθένειας Parkinson ∆εδοmicroένου ότι η άσκηση microπορεί να επιβραδύνει
την απώλειά της είναι ιδιαίτερα ωφέλιmicroη καθώς περνούν τα χρόνια
Τα οφέλη από την τακτική γυmicroναστική άσκηση
Μειωmicroένοι κίνδυνοι καρδιακών παθήσεων Μειωmicroένες πιθανότητες για προσβολή από διαβήτη
Υψηλά επίπεδα υγιούς τύπου χοληστερόλης στο αίmicroα Καλύτερη υγιεινή των οστών και microικρότερες πιθανότητες για ανάπτυξη
οστεοπόρωσης Πιο αποτελεσmicroατικό ανοσοποιητικό σύστηmicroα
Μειωmicroένο λίπος στον οργανισmicroό Καλύτερος έλεγχος της όρεξης
Αυξηmicroένη πνευmicroατική ικανότητα Λιγότεροι πονοκέφαλοι
Καλύτερος ύπνος Ευέλικτες αρθρώσεις
Το είδος της άσκησης που θα ε ροφανώς από τις υπάρχουσες
υπάρξουν τα πλέον θε ι πολύ σηmicroαντικό να βρεθεί microια microέθοδος ndash ένας τύπος ndash που ευχαριστεί το άτοmicroο που την κάνει
Όσον αφορά τα είδη εγάλη ποικιλία από την οποία microπορεί τικής ή ακόmicroα να προσφέρουν επιπρόσθετα και κοινωνικ ναστροφές Το ίδιο ισχύει και για την όποια συmicromicroετοχή σε γκρουπ ρής και πιο παραδοσιακής microαποτελεσmicroατική εναλλακτική λύση κα το σώmicroα ευέλικτο και γυmicroνασmicroένο Έρευνες έχουν δείξει ότι ει άρση βαρών microπορεί να καθυστε υσικά
φαιν α βοηθήσουν στην οmicroαλοποίηση της ροή ρου από το αίmicroα στο microυϊκό ιστό από
βοηθήσει στον περιορισmicroό των κινδύν λής από διαβήτη και στη microείωση των
ΦΥΣΙΚΗ ΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ Πέρα από τη γυmicroναστική υπάρχουν πολλές πρακτικές που έχουν πάρει τον τίτλο
όψεως τικές
σ
Αντίθετα οι κύριοι κλάδοι τη ζουν ότι ο οργανισmicroός έχει microια
ο
επ α
πιλεχθεί εξαρτάται πδυνατότητες το διαθέσιmicroο χρόνο και τις προσωπικές προτιmicroήσεις Προκειmicroένου να
τικά αποτελέσmicroατα από την άσκηση είνα θα
των γυmicroναστικών ασκήσεων υπάρχει microια micro η γυναίκα να διαλέξει να συmicromicroετάσχει σε γκρουπ γυmicroνασ
επιλέξει την άσκηση στο σπίτι της Αθλήmicroατα όπως το τένις microπάντmicroιντον ή σκουός ές συνα
αεροβικής Οι λιγότερο αυστηορφής γυmicroναστικές ασκήσεις όπως το βάδισmicroα και το κολύmicroπι προσφέρουν microιαν
ι διατηρούν όποια άσκηση συmicroπεριλαmicroβάν
ρήσει την απώλεια της microάζας των οστών και του microυϊκού ιστού φόmicroενα λόγω της παρόδου του χρόνου Οι ασκήσεις άρσης βαρών microπορούν επίσης ν
ς του ζαχάτον οποίο microε τον κατάλληλο τρόπο υπόκειται σε microεταβολισmicroό Αυτό microπορεί να
ων προσβοκαρδιακών ασθενειών
ΤΡΙΚΗ ή ΦΥΣ
laquoσυmicroπληρωmicroατικέςraquo ή laquoεναλλακτικέςraquo και οι οποίες microπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να αντιmicroετωπίσουν τις ενοχλήσεις της εmicromicroηνόπαυσης Παρόλο που εκ πρώτης
θα είναι χρήσιmicroο η γυναίκα να επισκεφτεί ένα γιατρό πολλές συmicroπληρωmicroαθεραπείες microπορεί να εφαρmicroοστούν από την ίδια
Παρόλο που η θεραπεία HRT είναι η πλέον ενδεδειγmicroένη ωστόσο η φυσιατρική προσφέρει πολλές φυσικού χαρακτήρα εναλλακτικές λύσεις
Η ορθόδοξος ιατρική στηρίζεται στην οmicroοιοπαθητική microια θεωρία που έχει τις ρίζες της στη Μικρά Ασία στον 1ο πΧ αι Ακολουθεί microιαν αρχή τόσο απλή που γρήγορα
έγινε αποδεκτή ως κοινή λογική Όταν δεν λειτουργεί σωστά ο οργανισmicroός τα υmicroπτώmicroατα πρέπει να αντιmicroετωπίζονται Ένα παράδειγmicroα αυτής της λογικής είναι η
θεραπεία της δυσκοιλιότητας microε υπακτικό ς φυσιατρικής υποστηρί
δυναmicroική ζώνη η οποία προσβάλλεται και ενοχλείται όταν εmicroφανιστεί η ασθένεια επανέρχεται όmicroως στη φυσιολογική της κατάσταση εφόσον σταmicroατήσει η παρενόχληση
και ο οργανισmicroός τροφοδοτείται κανονικά Η πιο σωστή ορθόδοξη ιατρική είναι ολιστική ήτοι θεραπεύει όλο το σώmicroα και δεν αντιmicroετωπίζει microόνο ένα microεmicroονωmicroένο σύmicroπτωmicroα Ο πραγmicroατικός λάτρης της φυσικής δού έχει επιφυλάξεις στη συmicroπτωmicroατική φαρmicroακευτική αγωγή γιατί δεν microπορεί να
καταπολεmicroήσει τη ρίζα που προκαλεί την ασθένεια Ένας από τους λόγους που η φυσιατρική δεν είναι αποδεκτή από τον ιατρικό κόσmicroο
είναι ότι οι τεχνικές που εφαρmicroόζει συνήθως δεν έχουν υποστεί επιστηmicroονική εξεργασία και αντικειmicroενική ανάλυση Το στοιχείο αυτό όσο περνούν τα χρόνιαλλάζει και ορισmicroένες κλινικές έρευνες που έγιναν στην οστεοπαθητική και τη
χειροπρακτική έδειξαν ότι αποδείχτηκαν πιο χρήσιmicroες για την αντιmicroετώπιση του πόνου του κάτω τmicroήmicroατος της πλάτης σε σχέση microε την περίθαλψη της ασθενούς σε
νοσοκοmicroείο Τώρα η αρωmicroατοθεραπεία έχει γίνει δεκτή για τη θεραπεία της δυσπεψίας της ηmicroικρανίας και ορισmicroένων προβληmicroάτων των εντέρων
ΦΥΣΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Πολλοί τύποι συmicroπληρωmicroατικής ιατρικής στηρίζονται στη φυσική θεραπεία Οι αρχές
που αυτή ακολουθεί είναι οι πιο κάτω
Θεραπεύεται ο ασθενής όχι η ασθένεια Θεραπεύεται ολόκληρο το σώmicroα όχι microόνο τmicroήmicroα του
Θα πρέπει να αντιmicroετωπιστούν οι παράγοντες που υποκρύπτονται και οι οποίοι
προκαλούν ασθένεια την Η ασθένεια εmicroφανίζεται microε ένταση ακαmicroψία ή υπεραιmicroία σε κάποιο τmicroήmicroα του
σώmicro ος για παράδειγmicroα τους microυς
ατ
Η δύναmicroη για ζωή της ασθενούς είναι ο αληθινός θεραπευτής Ο οργανισmicroός θα πρέπει να υποστεί ια laquoκρίση θεραπείαςraquo στα πλαίσια της
οποίας η δύναmicroη για ζωή τον αποκαθάρει microε την ελαχιστοποίηση εκροής laquoτοξινώνraquo Τα
φάρ στην ορθόδοξη ιατρική ενώ επιφανειακά θεραπεύουν την ασθένεια εισχωρούν
microέσα βαθιά στον οργανισmicroό παραmicroελώντας την αντιmicroετώπιση microιας χρόνιας
κατάστασης για το
Οι φυσιοπαθητικοί πιστεύουν ότι η διατροφή είναι η βάση για την υγεία του ανθρώπου και η θεραπεία συνήθως περιλαmicroβάνει νηστείες και άλλους διαιτητικούς περιορισmicroούς
Θα πρέπει να καταναλώνεται πολύ νερό κι οι τροφές να είναι φυσικές microη επεξεργασmicroένες και όσο το δυνατόν αmicroαγείρευτες Οι ζωικές πρωτεΐνες θα πρέπει να είναι όχι πάνω από το 25 του διαιτολογίου Συστήνεται τα επιπρόσθετα τροφών να
είναι από φυσικές πηγές και όχι βιταmicroίνες Κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιmicroοι οι σπόροι από σιτάλευρο το λάδι η τέφρα από φύκια και ο βασιλικός πολτός Οι φυσιοπαθητικοί πιστεύουν επίσης ότι η υγεία εξαρτάται από την υιοθέτηση microιας υγιούς και ισορροπηmicroένη συmicroπεριφοράς εφαρmicroόζοντας ασκήσεις χαλάρωσης γιόγκα αυτοσυγκέντρωσης και ψυχοθεραπείας Ορισmicroένοι από αυτούς συmicroπεριλαmicroβάνουν και την υδροθεραπεία στα θεραπευτικά τους προγράmicromicroατα
ΑΡΩΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Είναι microια σχετικά νέα microέθοδος συmicroπληρω ατικής ιατρικής παρόλο που οι ρίζες της
βρίσκονται πολλούς αιώνες πίσω Οι ανθρώπινες υπάρξεις έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγmicroένο το αίσθηmicroα της οσmicroής και microπορούν να αντι ουν σε microια οσmicroή microέσα σε δευτερόλεπτα Τα microωρά συνδέονται microε τη microητέρα τους microε οσmicroή ενώ οι εραστές έλκονται microεταξύ τους από τις φερορmicroόνες τους ή τις χηmicroικές τους εκκρίσεις Οι οσmicroές microπορούν να προκαλέσουν αλλαγή στη διάθεση και ν ανακουφίσουν από τους πόνους και τις αρρώστιες Τα αιθέρια έλαια που χρησι στο microασάζ χαλαρώνουν και
προκαλούν microια ιδιαίτερα ευχάριστη αίσθησ ενώ είναι ευεργετικά στο να εξασθενούν τις όποιες καταστάσει συνδέονται microε στρες
Τα αρωmicroατικά έλαια που ην αρωmicroατοθεραπεία είναι σ
micro
microακα
microέλλον
ς
micro
δράσ την
αmicroοποιούνταιης
χρησιmicroοποιούνται στυmicroπυκνωmicroένα αποστάγmicroατα από φυτά Στην αραιωmicroένη τους microορφή microπορούν να
εισπνευστούν και να απορροφηθούν microέσω του εσωτερικού τοιχώmicroατος των αεραγωγών Τα αρωmicroατικά έλαια microπορούν να χρησιmicroοποιηθούν είτε microόνα τους είτε αναmicroεmicroειγmicroένα
microε άλλα και έχουν διάφορες χρησιmicroότητες Άλλα χρησιmicroοποιούνται κατά των ιών ορισmicroένα επιδρούν στην πίεση του αίmicroατος ή λειτουργούν ως γενικής χρήσεως
laquoΦΑΡΜΑΚΑraquo ΑΡΩΜΑΤΟΘΕΡ Ν ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΑΡ Κυπ
Λεβάντα micro Β
Από φύλλο λεmicroονιού ιλάγκ-ιλάγκ τα λίγο πριν από την εmicromicroηνόπαυση Φασκόmicroηλο τριαντάφυλλο Κακή διάθεση
Τ ή του micro όmicroα δεν τη
Η αρωmicroατοθεραπεία συνίστ ικρών πόνων καθώς και στην
α αρωmicroατικά έλαια απορροφώνται δια του δέρmicroατος κατά τη διάρκεια του microασάζπάνιου ως και διαmicroέσου των πνευmicroόνων όταν εισπνέονται Οι δόσεις από το στ
είναι γενικής χρήσεως εκτός από το σκόρδο το οποίο microπορεί να λαmicroβάνεται microεmicroορφή κάψουλας αται στη θεραπεία micro
προάσπιση της υγείας και της ευεξίας τόσο της σωmicroατικής όσο και της πνευmicroατικής Για το λόγο αυτόν η χρήση των αρωmicroατικών ελαίων έχει τύχει ευρύτερης αποδοχής
ΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ
ΩΜΑΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
αρίσσι γεράνι τριαντάφυλλο ∆ύσκολη περίοδος
Αβοκάντο από σπόρο σιτάλευρου Ξηροδερmicroία
Κέδρος λεβάντα δενδρολίβανο Πόνοι των microυών και των αρθρώσεων
έντα Πονοκέφαλοι
ασιλικός Κόπωση
Ανθόνερο λεβάντα Αϋπνία
Σ microπτώmicroα υ
ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Η οmicroοιοπαθητική βασίζεται στην αρχή ότι microια ουσία η οποία προκαλεί τα ίδια
συmicroπτώmicroατα microε εκείνα microιας ασθένειας σε micro όmicroως πιο ήπια microορφή βοηθάει στην ίαση αυτής της ασθένειας Τα οmicroοιοπαθητικά φάρmicroακα προέρχονται από φυτικές ζωικές ή ανόργανες ουσίες Η λάχεση που είναι το δηλητήριο του φιδιού της ζούγκλας είναι πολύ δηλητηριώδης όmicroως επειδή χρησιmicroοποιείται σε αραιωmicroένη microορφή δεν είναι τοξική Η
ια
laquoδυναmicroικότηταraquo του φαρmicroάκου επηρεάζει την επιτυχία της θεραπείας ndash όσο πιο αραιωmicroένη microορφή χορηγείται τόσο microεγαλύτερες είναι οι δυνατότητες του Τα οmicroοιοπαθητικά φάρmicroακα συνοδεύονται έναν αριθmicroό που δηλώνει το πόσο
αραιωmicroένα είναι Για παράδειγmicroα η πουλσα ίλλη 30 είναι σε πιο αραιωmicroένη microορφή από την πουλσατίλλη 6
Οι απόψεις των οmicroοιοπαθητικών σrsquo ότι ρά τα προβλήmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης είναι ότι πρόκειται για εκδηλώσεις υπαρχουσών ανισορροπιών που θεραπεύονται microόνο σε σχέση microε την οmicroαλοποίηση του φυσικο και ψυχικού κόσmicroου του συγκεκριmicroένου ατόmicroου Οι γυναίκες ενθαρρύνονται να ροετοιmicroαστούν για την εmicromicroηνόπαυση
φροντίζοντας τη γενικότερη υγεία τους κα αναπτύσσοντας microια θετική συmicroπεριφορά πριν από την microένου
αξι ης και οι
εν σω ει
απότ
αφο
ύ πι
έναρξη του φαινο Έτσι όταν η γυναίκα συmicroβουλεύεται έναν οmicroοιοπαθητικό ο ίδιος κάνει microια
ολόγηση όχι microόνο των συmicroπτωmicroάτων της αλλά ακόmicroα και της προσωπικότητάς τ της όλης δοmicroής της των συmicroπαθειών της και των αντιπαθειών της Όλες αυτές
πληροφορίες καταχωρούνται και χρησιmicroοποιούνται στην επιλογή θεραπείας που θα πρέπει να ακολουθήσει Για παράδειγmicroα η σέπια συστήνεται σε κάποιον ο οποίος είναι υερέθιστος αλλάζει εύκολα διάθεση ή πάσχει από κατάθλιψη Αν microια γυναίκα θελήσει α εφαρmicroόσει οmicroοιοπαθητικές microεθόδους για να θεραπεύσει τα συmicroπτώmicroατά της το πιο
στό είναι να συmicroβουλευτεί έναν οmicroοιοπαθητικό γιατρό Επίσης θα πρέπει να έχυπόψη της τα ακόλουθα
Θα πρέπει να σταmicroατήσει να παίρνει φάρmicroακα microόλις αρχίσουν να
βελτιώνονται τα συmicroπτώmicroατα
Αν δεν ανακουφιστεί από τα συmicroπτώmicroατα της ύστερα από έξι δόσεις πρέπει να αυξήσει τη
laquoδυναmicroικότηταraquo ή να ζητήσει ιατρική συmicroβουλή Τα φάρmicroακα φυλάσσονται σε δροσερά σκοτεινά microέρη microακριά από οσmicroές
υσίες όπως ο καφές η microέντα η microινθόλη η κάmicroφορα Ορισmicroένες ο καταστρέφουν την
ενέργεια των οmicroοιοπαθητικών φαρmicroάκων και θα πρέπει να αποφεύγονται Ορισmicroένα οmicroοιοπαθητικά χάπια έχουν περίβληmicroα από microείγmicroα γάλακτος microε ζάχαρη
και θα πρέπει να αποφεύγονται εφόσον είναι αλλεργική στο γάλα
Αν έχει πολύ έντονα συmicroπτώmicroα ίρνει τα φάρmicroακα κάθε microια ώρα τα microπορεί να παΓια την
αντιmicroετώπιση microακροχρόνιων προβληmicroάτων τα φάρmicroακα microπορεί να λαmicroβάνονται πρωί
και βράδυ
ΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟ ΣΥΜΠΤΩΜΑ Λάχεση Ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις
Πουλσατίλλη Αϋπνία προεmicromicroηνορροϊκό σύνδροmicroο πόνοι των αρθρώσεων
Σέπια Ξηρός κόλπος πρόπτωση ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις
Ο
εξασθένηση της τρίχας Θείο Ξηρό δέρmicroα στο αιδοίο που προκαλεί φαγούρα Βρυωνία Προεmicromicroηνορροϊκό σύνδροmicroο microασταλγία
ΒΟΤΑΝΙΚΗ ρισmicroένες από τις παλαιότερες microεθόδους ίασης βασίζονται στη βοτανική Οι νόmicroοι της βοτανικής microεταβιβάζονται από γενεά σε γενεά και microέσα από την πολυετή χρήση ορισmicroένα βότανα συνδέθηκαν microε την αντιmicroετώπιση συγκεκριmicroένων παθήσεων
Με την πάροδο των αιώνων οι εξελίξεις στην ορθόδοξη ιατρική άρχισαν να οδηγούνσε αmicroφισβητήσεις σrsquo ότι αφορά την ικανότητα των φαρmicroάκων από φυσικές ουσίες και όνο από τη δεκαετία του 1950 η βοτανική έγινε microε ιδιαίτερη ικανοποίηση αποδεκτήρισmicroένες φορές microάλιστα πλεονεκτεί σrsquo ότι αφορά τα σύγχρονα φάρmicroακα τα οποία
να προκαλέσουν αλλεργίες ή microείωση της αντίστασης στα βακτη
Ο
micro Ο
microπορεί ρίδια
ό χρησιmicroοποιηθούν για την αντιmicroετώπιση διαφόρων συγκεκριmicroένων ανωmicroαλιών
Εντούτοις η βοτανική προσφέρει microια ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση σε άλλες microορφές
σ
ο
Ο βελονισmicroός έχει αποδειχθεί ιητικά αποτελέσmicroατα στο να καθυστερήσει την έλευση της εmicromicroηνόπαυσης Έχει όmicroως καλύτερα αποτελέσmicroατα στην αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων τ εmicromicroηνόπαυση κάποτε θα συmicroβεί
ότι ν
άλλες παθήσεις Από αυτή την παρατή ησε η εφαρmicroογή της τεχνικής εισόδου
Όπως και στην οmicroοιοπαθητική στόχος της βοτανοθεραπείας είναι η αντιmicroετώπιση της αιτίας των συmicroπτωmicroάτων παρά τα ίδια τα συmicroπτώmicroατα καθώς και η βελτίωση της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενή Το microειονέκτηmicroα της βοτανοθεραπείας είναι
τι δεν υπάρχει απόλυτη συmicroφωνία σχετικά microε το ποια φάρmicroακα θα πρέπει να
θεραπείας microε την έννοια ότι microπορεί να παράσχει τη δυνατότητα στον ασθενή να πειραmicroατιστεί σε microια microεγάλη ποικιλία βοτάνων χωρίς να αντιmicroετωπίσει επιπλοκές ή οβαρές παρενέργειες Έχει επίσης αναγνωριστεί ότι η βοτανοθεραπεία microπορεί να
λειτουργήσει ως συmicroπλήρωmicroα στην ορθόδοξη ιατρική Η σύγχρονη βοτανική στοχεύει στην ενίσχυση των φυσικών λειτουργιών του
ργανισmicroού έτσι ώστε να microπορέσει ο ασθενής να θεραπευθεί από microόνος του Τα βόταναmicroπορεί να αποβούν πολύ αποτελεσmicroατικά στην ανακούφιση από τα συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης όmicroως λίγα από αυτά τα φάρmicroακα έχουν υποστεί κλινικές δοκιmicroές
ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ότι έχει ικανοπο
ης κλιmicroακτηρίου Ηέστω και αν η ίδια η γυναίκα βοηθήσει την καθυστέρησή της για κάποιο χρονικό
διάστηmicroα Το ζητούmicroενο είναι να περάσουν οι γυναίκες το στάδιο της κλιmicroακτηρίου microε την πληθώρα των συmicroπτωmicroάτων όσο το δυνατόν ldquoανώδυναrdquo και ο βελονισmicroός εδώ
αποδεικνύεται εξαιρετικά χρήσιmicroος H λέξη acupuncture (στα ελληνικά βελονισmicroός) προέρχεται από τα λατινικά και
σηmicroαίνει laquoπίεση microε βελόναraquo Ο βελονισmicroός απέκτησε τη φήmicroη του όταν παρατηρήθηκε οι Κινέζοι στρατιώτες που πληγώνονταν στις microάχες από βέλη όχι microόνο γιατρεύοντααπό τα τραύmicroατα που τους είχαν προκληθεί αλλά ακόmicroα ανακουφίζονταν και από
ρηση ξεκίνβελονών στο σώmicroα για θεραπευτικούς λόγους Η χρήση του βελονισmicroού στην Κίνα γίνεται εδώ και 5000 χρόνια όmicroως microόλις στον 20ό αιώνα αναγνωρίστηκε στο δυτικό κόσmicroο Ο βελονισmicroός είναι microια από τις θεραπείες που έλκουν την καταγωγή τους από
την Α εται
ε
δύναmicroη ζωής θα πρέπει να κυλάει ανεmicro εφόσον η σωmicroατική υγεία διατηρείται σταθερή Όταν ένας άνθρωπος αρρωσταίνει η ενέργεια που διακινείται κατά microήκος
κα
επι ις
καθοδηγήσει τη θερmicroότ κένωση Αυτό έχει ως
αποδεκτή στο δυτικό τατα διαδεδοmicroένες Σ
microε
microε στόχο την ενεργοποίη το βεβαρηmicroένο όργανο
microπ ά
πόν ως
απ ς από το laquoνα πιει νερόraquo υτό είτε ολόκληρο το σώmicroα του είτε τmicroήmicroα αυτού Η υδροθεραπεία έχει ως στόχο την αύξηση της ροής του αίmicroατος στο δέρmicroα και να περιορίσει ς (αυτό θα πρέπει να αξιολογηθεί microε
ι
ο ι
ο νερ το
νατολή (η άλλες είναι το σιάτσου η πίεση και η κινέζικη βοτανική) και συστήνο βελονισmicroός να συνδυάζεται microε microιαν άλλη θεραπεία
Η θεωρία που υποκρύπτεται του βελονισmicroού είναι ότι η δύναmicroη της ζωής ή της νέργειας διακινείται microέσα στο σώmicroα microέσα από κανάλια που ονοmicroάζονται microεσηmicroβρινοίκαι τα οποία είναι εντελώς διαφορετικά από τις γραmicromicroώσεις των νεύρων Αυτή η
πόδιστα
ενός microεσηmicroβρινού microπορεί να προσβληθεί σε κάποιο σηmicroείο αρκετά microακριά από το ασθενές όργανο του σώmicroατός του Ο βελονιστής στοχεύει στην αποκατάσταση της ροής της ενέργειας στον προσβεβληmicroένο microεσηmicroβρινό microε τη χρήση microπρούντζινων ασηmicroένιων
ι χρυσών βελόνων οι οποίες εισέρχονται επιφανειακά στη σάρκα σε συγκεκριmicroένασηmicroεία κατά microήκος του microεσηmicroβρινού Οι βελόνες αυτές είναι τόσο λεπτές που σχεδόν δεν γίνονται αντιληπτές καθώς microπαίνουν στο δέρmicroα Ανάλογα microε τη θέση που έχει λεγεί οι βελόνες microπορεί να εισέλθουν κάθετα υπό γωνία ή σε ορισmicroένες περιπτώσεοριζόντια Στη συνέχεια η βελόνα microετακινείται πάνω και κάτω ή χρησιmicroεύει για να
ητα ή να υποβοηθήσει microια ήπια ηλεκτρικήαποτέλεσmicroα να περνάει ρεύmicroα κατά microήκος της γραmicromicroής του microεσηmicroβρινού προς το κεντρικό νευρικό σύστηmicroα επηρεάζοντας το όργανο ή την περιοχή που νοσεί και
αποκαθιστώντας τη ροή της ενέργειας microέσω του microεσηmicroβρινού Ο βελονισmicroός είναι microια από τις λίγες πρακτικές της Ανατολής που έχει γίνει ευρύτατα
κόσmicroο αν και οι εφαρmicroογές του δεν είναι ευρύτην Κίνα σοβαρές εγχειρήσεις συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της microεταmicroόσχευσης microπορεί
να γίνουν microε το βελονισmicroό ως το microόνο microέσο ανακούφισης από τους πόνους
ΠΙΕΣΗ Είναι παρόmicroοια microέθοδος microε το βελονισmicroό αλλά κατrsquo αυτή εφαρmicroόζεται πίεση στους σηmicroβρινούς ενέργειας Μια microορφή νευροmicroυϊκού microασάζ εκτελείται microε microεγάλη δύναmicroηχρησιmicroοποιώντας τον αντίχειρα προκειmicroένου να αποκατασταθεί η διακίνηση της
ενέργειας κατά microήκος των microεσηmicroβρινών Η πίεση εφαρmicroόζεται σε συγκεκριmicroένα σηmicroεία ση των νεύρων που τροφοδοτούν
Η πίεση θεωρείται ότι βελτιώνει την υγεία και βοηθάει συγκεκριmicroένα όργανα microε το να απελευθερώνει την παρεmicroποδιζόmicroενη ενέργεια Σε αντίθεση microε το βελονισmicroό η πίεση ορεί να εφαρmicroοστεί από το ίδιο το άτοmicroο αν και είναι δύσκολο να εντοπίσει τα σωστσηmicroεία εκ πρώτης όψεως Η πίεση microπορεί να εφαρmicroοστεί για ανακούφιση από τους ους βελτίωση της γενικότερης ευεξίας ή αντιmicroετώπιση ειδικών συmicroπτωmicroάτων όπ
η δυσκαmicroψία
Υ∆ΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η υδροθεραπεία ήταν microια πολύ δηmicroοφιλής microέθοδος στα ρωmicroαϊκά χρόνια και ορισmicroένα ό τα λουτρά που χρησιmicroοποιούσαν οι Ρωmicroαίοι λειτουργούν ακόmicroα και σήmicroερα Εκτό
ο ασθενής απαιτείται να εmicroβαπτίσει σrsquo α
τις τοξίνεδιαίτερο σκεπτικισmicroό δεδοmicroένου ότι οι τοξίνες δεν microπορούν να περιοριστούν microέσω τουδέρmicroατος ndash αυτή η ενέργεια εκτελείται από το συκώτι) Έχει επίσης ως στόχο να δηγήσει το αίmicroα και τις τροφές στα εσωτερικά όργανα και στη συνέχεια να τα βγάλε
πάλι έξω Οι περισσότερες microορφές υδροθεραπείας χρησιmicroοποιούν εναλλακτικά ζεστό και κρύό Το ζεστό νερό διαστέλλει τα αιmicroοφόρα αγγεία αυξάνοντας τη ροή του αίmicroατος σ
δέρmicroα Αυτό το κοmicromicroάτι της θεραπείας microπορεί να διαρκέσει πέντε δέκα ή δεκαπέντε λεπτά ανάλογα microε τη σοβαρότητα την περίπτωση και την ευπάθεια του ασθενή (θα
πρέπει να αποφεύγεται εφόσον το άτοmicroο πάσχει από κάποιο καρδιακό νόσηmicroα δεδοmicroένου ότι η υδροθεραπεία microπορεί να προκαλέσει microεγάλη ένταση στην καρδιά)
απείας εmicroπεριέχε Το δεύτερο στάδιο της υδροθερ ι το ντους το ξέπλυmicroα ή το κρύο
Σάουνα Αρχικά αποτε αλλάσσονταν microε κρύα
ξηρή ζ κρύο
αίσθηmicroα ευεξί φεύγεται από όποιον πάσχει από καρδιακά νοσήmicroατα
Σκοτσέζικο ντους Το κρύο εναλλάσσ ό ντους Θεωρείται ότι ενεργοποιεί τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης microε το να αυξάνεται έντονα πάνω ndash κάτω η ροή του αίmicroατος στην περιοχή της σπονδυλική τέλος της θεραπευτικής αγωγής ε
ανακουφίζει από π ως οι ηmicroικρανίες Μπάνιο Sitz ( ζεστό νερό και το δεύτερο microε κρύο Το άτοmicroο υτούς microέσα στο ζεστό νερό για
συστέλλονται τα αιmicroοφόρα αγγεία των π ι πιέζεται το αίmicroα στην περιοχή που το δέρmicroα πάνιο έχοντας τώρα τα πόδια ζεται να φύγει από τη
προωθηθεί το αίmicroα στην πυελική ζώ οδοτήσει και στη συνέχεια να φύγει
Ατmicroόλουτρα Είναι microια άλλη microορφή π απείας Τα ατmicroόλουτρα microοιάζουν microε τα παραδοσιακά τουρκικά λουτρ ρά ότι το κεφάλι δεν είναι microέσα στον ατmicroό ∆εδοmicroένου ότι η ζέστη ε άλλον περιβάλλον αντί ξηρού η
εφ ουσίες microε πιο αποτελεσmicroατικό τρόπ ο ιδρώτας δεν έχει την ευκαιρία να εξατmicroιστεί από η σάουνα και ορισmicroένοι microπορεί να διαπιστώσουν δικασία αυτή ελαφρώς εξασθενεί
ε
λουτρά χωρ ου γιατρού
αλ ζ
ντους κάτι που οδηγεί σε συστολή των αιmicroοφόρων αγγείων εξασθενώντας την πίεση του αίmicroατος και οδηγώντας το πίσω στην καρδιά και τα καθαρτήρια όργανα όπως το
συκώτι
λούσε εξέλιξη των θερmicroών λουτρών που ενντους Οι Φιλανδοί που ανέπτυξαν τις σύγχρονες σάουνες αντικατέστησαν τη δυνατή
έστη microε έναν κλίβανο για το θερmicroό microπάνιο το οποίο ακολουθείται από έναντους και στη συνέχεια ένα δεύτερο θερmicroό microικρότερης περιόδου σε microια σάουνα
ακολουθούmicroενο από ένα γερό σκούπισmicroα microε την πετσέτα Ο αρχικός χρόνος microέσα στη σάουνα έχει ως στόχο να προκαλέσει την εφίδρωση και η όλη θεραπεία θεωρείται ότι βελτιώνει την κυκλοφορία τονώνει τους microυς καθαρίζει το δέρmicroα και παράγει ένα
ας Όπως αναφέρθηκε προηγουmicroένως θα πρέπει να απο
εται microε το ζεστ
ς στήλης Στοmicroφανίζεται microια αίσθηση έξαψης στη σπονδυλική στήλη Αυτή η θεραπεία λέγεται ότι
όνους όπκαθιστό) Αυτή η microορφή περιλαmicroβάνει δύο τmicroήmicroατα το ένα microε
κάθεται microε τους γλοπέντε ως δέκα λεπτά ενώ τα πόδια βρίσκονται στο κρύο νερό Με τον τρόπο αυτό
οδιών καείναι ζεστό Στη συνέχεια το άτοmicroο microεταφέρεται σrsquo ένα κρύο καθιστικό micro
του στο ζεστό νερό Έτσι το αίmicroα πιέλεκάνη και να κατευθυνθεί προς τα πόδια Στόχος και των δύο σταδίων είναι να
νη να την τροφmicroεταφέροντας το άχρηστο υλικό
ανθερmicroικής θερά microε τη microόνη διαφο
ίναι σε υγρό microίδρωση προκαλείται πιο γρήγορα και λέγεται ότι καθαρίζει το δέρmicroα από τις άχρηστες
ο Επειδή το δέρmicroα το σώmicroα αισθάνεται πιο ζεστό απrsquo ότι microε τ
ότι η διαΎστερα από 15 περίπου λεπτά στο ατmicroόλουτρο ο ασθενής κάνει ένα κρύο ντους για να πανέλθει η θερmicroοκρασία του δέρmicroατος στα φυσιολογικά επίπεδα Η θεραπεία θα πρέπεινα ακολουθείται από ξεκούραση Ποτέ δεν πρέπει να εκτελείται θεραπεία microε θερmicroά
ίς τη συmicroβουλή τ
ΜΑΣΑΖ Πολλά έχουν λεχθεί σχετικά microε τα πλεονεκτήmicroατα του microασάζ άλλα είναι ψευδή άλλα ηθοφανή και άλλα δεν επιδέχονται καmicroίαν αmicroφισβήτηση Για παράδειγmicroα το microασάδεν βοηθάει στην καταπολέmicroηση του πάχους όmicroως microπορεί να ανακουφίσει από τη
συναισθηmicroατική φόρτιση και σίγουρα επιταχύνει την τοπική κυκλοφορία και βελτιώνει την τροφοδότηση των ιστών Κατά τη διάρκεια του microασάζ ορισmicroένα τmicroήmicroατα του σώmicroατος επιδέχονται διαφορετική microεταχείριση Η κατεύθυνση του microασάζ πρέπει
πάντοτε να είναι προς την καρδιά βοηθώντας στην επιστροφή του φλεβικού αίmicroατος (που περιέχει άχρηστες ουσίες) στην καρδιά και στην οξυγόνωση των πνευmicroόνων Ο
ασ φθάνει στο υπογάστριο τους βραχί ύς τα χέρια τα δάκτυλα και ξανά
χερι ι το
το πολύ έντονο εφόσον ο ασθενής οια ασθένεια του δέρmicroατος ή αν
ασθενώ ς των
θενής ξαπλώνει και ο microασέρ κάνει microασάζ σε κάθε πόδι και microηρό Στη συνέχειαονες τους καρποπίσω στο σώmicroα
Το σουηδικό microασάζ γίνεται σε έντονα χτυπήmicroατα όπως χτυπήmicroατα microε την κόψη τουού από τη βάση της σπονδυλικής στήλης ως το λαιmicroό και ξανά πάλι πίσω Αν κα
microασάζ είναι γενικά microια πολύ ασφαλής θεραπευτική microέθοδος θα πρέπει να αποφεύγεται αντιmicroετωπίζει την όπ
έχει οποιονδήποτε τραυmicroατισmicroό σrsquo αυτό Το νευροmicroυϊκό microασάζ περιλαmicroβάνει πίεση microε τα άκρα των δακτύλων και υιοθετήθηκε
από microια ινδική τεχνική στη δεκαετία του 1930 από τον Stanley Leif έναν οστεοπαθητικό ο οποίος επιθυmicroούσε να βρει έναν τρόπο ανακούφισης των microυών των
ν πριν από την οστεοπαθητική microάλαξη Συγκεκριmicroένα σηmicroεία ndash microηχανέmicroυών υπόκεινται σε έντονο microασάζ σε microια προσπάθεια να περιοριστούν οι επιδράσεις των αισθητηρίων νεύρων στη συγκεκριmicroένη περιοχή και να αντιmicroετωπιστεί ο φαύλος
κύκλος του πόνου και του microυϊκού σπασmicroού (κράmicroπες)
Είδη microασάζ
Πίεση Τοπική πίεση γίνεται microε τους αντίχειρες είτε σε στατική microορφή πιέζοντας ένα
σταθερό σηmicroείο είτε κυκ ιρες κυκλικά λικά κινώντας τους αντίχε
Κυκλική κίνηση Είναι microια απλή microορφή στα πλαίσια της οποίας χρησιmicroοποιούνται τα δάκτυλα
και οι παλάmicroες για να γίνει microασάζ στο δέρmicroα microε κοφτές κυκλικές κινήσεις
Με τις αρθρώσεις των δακτύλων ι αρθρώσεις για να
Εδώ χρησιmicroοποιούνται ο ασκηθεί πίεση κάτω από τα πτερύγια των
ώmicroων Είναι αποτελεσmicroατικό για την ανακούφιση από τον πόνο που προκαλούν οι
πιασmicroένοι microύες Πτέρωmicroα
Αυτό το ευχάριστο και microαλακό microασάζ γίνεται microε το γλίστρηmicroα των δακτύλκαι των
ων
Είν ση
β
χρόνια microα να
απ ύ και ία κι αν βρίσκ νουν ότι η γιόγκα τους βοηθάει να αντιmicroετω λήmicroατα όπως το κάπνισmicroα ή το υπερβολικό ποτό Μελέτες απέδειξαν ότι οι ασκήσεις γιόγκα microπορεί να βοηθήσουν στον
νυχιών κατά microήκος της επιφάνειας του δέρmicroατος
ΓΙΟΓΚΑ αι πιθανότατα η πιο γνωστή θεραπεία αυτοσυγκέντρωσης Η ολιστική αντιmicroετώπι
του προβλήmicroατος microε τη γιόγκα που περιλαmicroβάνει κινήσεις τεντώmicroατος χαλάρωση και αθιές αναπνοές microπορεί να συντελέσει στην αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της
εmicromicroηνόπαυσης Η γιόγκα είναι microια ευρύτατη φιλοσοφική θεώρηση και η microορφή microε την οποία έχει
υιοθετηθεί στη ∆ύση είναι η Χάθα Γιόγκα που εφαρmicroόζεται στην Ινδία εδώ και 6000 Βασικός στόχος της άσκησης είναι να βοηθήσει ώστε ένα υγιές πνεύ
βιώνει αρmicroονικά microέσα σrsquo ένα υγιές σώmicroα Οι ασκήσεις γιόγκα περιλαmicroβάνουν microια σειρά ό θέσεις που ονοmicroάζονται asanas θέσεις που συντελούν στην απόκτηση ενός χαλαρο ευέλικτου κορmicroιού στα πλαίσια ενός ήρεmicroου πνεύmicroατος Ο καθένας σε όποια ηλικ
εται microπορεί να κάνει ασκήσεις γιόγκα Πολλοί άνθρωποι διαπιστώπίσουν σοβαρά προβ
περιορισmicroό της υψηλής πίεσης και στην ανακούφιση από τα προβλήmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης
Οι ασκήσεις γιόγκα πρέπει να microαθαίνονται πολύ αργά αποφεύγοντας την όποια πίεση∆εν απαιτείται κανένα ειδικό microηχάνηmicroα εκτός βεβαίως από ένα στρώmicroα ένα ήσυχο δωmicroάτιο και άνετα φαρδιά ρούχα Ορισmicroένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι είναι
ευκολότερο να έχουν κάποιο κίνητρο για να ξεκινήσουν προκειmicroένου να γίνουν κύριοι ορισmicroένων τεχνικών
ε τις περισσότερες ασκήσεις οι asanas δείχνουν ως οι πε
Αντίθετα micro ρισσότερο σ
microια σ και
laquoγ η τ
εφαρmicroοστεί νασmicroένους κ
π χ
προϋπόθ α νεύρα κινούνται λεύθερα
Οδυνηρές αλλαγές στην κατανοmicroή του σώ ατος microπορεί να προκύψουν από την κακή στάση τους τραυmicroατισmicroούς microια ξαφνική δέξια κίνηση ή τον ύπνο σε κρεβάτι πολύ microαλακό Η οστεοπαθητική διέγερση προσπαθεί να ρυθmicroίσει αυτές τις καταστροφικές αλλαγές microε τη χειροmicroάλαξη της σπονδυλικής στήλης κάτι που παρέχει τη δυνατότητα στο νευρικό σύστηmicroα να αποκατασταθεί πλήρως Οι οστεοπαθητικοί πιστεύουν επίσης
ότι η ανακούφιση από τους microυϊκούς σπασmicroούς θεραπεύει από ασθένειες που προέρχονται από microυϊκό στρες και τέντωmicroα
Οι δύο βασικές τεχνικές της οστεοπαθητικής είναι το microασάζ των microυών σε περίπτωση σπασmicroού και η διόρθωση των ευρισκόmicroενων σε κακή διάταξη οστών της σπονδυλικής
στήλης microε χειροmicroάλαξη Αυτό σηmicroαίνει microόχλευση του ενός τmicroήmicroατος του σώmicroατος πάνω στο άλλο για παράδειγmicroα το πηγούνι πάνω στο λαιmicroό προκειmicroένου να
προσαρmicroοστεί η θέση της σπονδυλικής τήλης στη βάση του κρανίου Μια νέα κρανιακή τεχνική στοχεύει στο να κάνει micro α σε λίγα λεπτά τακτοποίηση των οστών
του κρανίου microε χειροmicroαλάξεις της σπονδυλικής στήλης του ιερού οστού και της πυέλου Λέγεται ότι θεραπεύονται όχι microόνο ασθένειε των microυών των οστών και των αρθρώσεων
αλλά ακόmicroα και ανωmicroαλίες στο συκώτι την καρδιά και τα νεφρά Η οστεοπαθητική microπορεί να θεωρηθεί ως α από τις πλέον τεκmicroηριωmicroένες θεραπείες και microε το χρόνο γίνεται ολοένα και περισσότερο αποδεκτή από τους γιατρούς Πριν κάποιο θεί σε
τατικές σrsquo ότι αφορά τη θέση του σώmicroατος Εντούτοις αν το άτοmicroο πετύχει τησωστή θέση κάθε microέλος και microυς του σώmicroατος εκτείνεται και τεντώνεται Ύστερα από
ειρά από asanas ακολουθεί χαλάρωση για λίγο προκειmicroένου να τεθεί σε έλεγχονα κατευθυνθεί το microυαλό για να δηmicroιουργήσει microια ευχάριστη διάθεση
Παρόλο που ο ιατρικός κόσmicroος είναι διχασmicroένος σε ότι αφορά την υιοθέτηση της υmicroναστικήςraquo γιόγκα γενικά υποστηρίζεται ότι η γιόγκα συντελεί στη σωστή στάσ
ου σώmicroατος και στην πνευmicroατική ηρεmicroία κάτι που microπορεί να ανακουφίσει από πόνους στην πλάτη ελαφρά κατάπτωση και προβλήmicroατα αϋπνίας Η γιόγκα microπορεί να
και από τα νέα και από τα ηλικιωmicroένα άτοmicroα και από τους γυmicroαι από τους αγύmicroναστους αν όmicroως το άτοmicroο υποφέρει από σοβαρά προβλήmicroατα στηράχη ζαλάδες προβλήmicroατα στην καρδιά ή άλλα σοβαρά ιατρικά προβλήmicroατα σωστό
είναι να συmicroβουλευτεί το γιατρό του πριν ξεκινήσει τις ασκήσεις
ΟΣΤΕΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Η χειροmicroάλαξη ήταν microια από τις πιο παλιές microορφές ιατρικής πρακτικής τα
λεονεκτήmicroατα της οποίας αναφέρονται στο Kung Fu που γράφτηκε εδώ και 5000ρόνια Η σύγχρονη οστεοπαθητική στηρίζεται στη θεωρία ότι τα ανθρώπινα σώmicroατα
έχουν την ικανότητα να αυτορρυθmicroίζονται και να αυτοθεραπεύονται microε την εση ότι βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση και το αίmicroα και τ
εmicro
α
ελαφρά
σέσ
ς
microι
άτοmicroο υποβληθεί σε οστεοπαθητική θεραπεία θα πρέπει να υποβληακτινογραφία για να βεβαιωθεί ότι δεν πάσχει από οστεοπόρωση
ΧΕΙΡΟΠΡΑΚΤΙΚΗ
O όρος έχει τις ρίζες του σε δύο ελληνικές λέξεις τη λέξη laquoχειρraquo και τη λέξη ακτικόςraquo Η χειροπρακτική πρωτοσυστήθηκε από τον Daniel Palmer στη δεκαετ
microέσα από παράξενες συνθήκες Ο Palmer άκουσε τυχαία το θυρωρlaquoπρ ία του 1890 ό του να
τ
Η χειροπρακτική της σπονδυλικής
αιmicroοφόρα αγγεία και τα όργανα Έτσι microε τη
γρ
τ
Τα συmicroπτώ οπρακτικής είναι οι πόνοι στο λαιmicroό στους microυς στου ώmicroους και στις αρθρώσεις Όπως και η οστεοπαθητική έτσι και microόζεται microε πολύ microεγάλη
εξηγεί πως ξαφνικά έχασε την ακοή του πριν από 17 χρόνια ο θυρωρός είχε σκύψει και ότε αισθάνθηκε laquoνα περνάειraquo κάτι στη ράχη του Εξετάζοντας την τελευταία ο Palmerδιαπίστωσε την ύπαρξη ενός σπονδύλου ο οποίος είχε ελαφρώς microετατοπιστεί Με τη βοήθεια της χειροmicroάλαξης προσπάθησε να επαναφέρει στη θέση του το σπόνδυλο και
κατόρθωσε να αποκαταστήσει την ακοή του θυρωρού εστιάζει τις προσπάθειές της στην ανατοmicroία
στήλης και των νεύρων που πηγάζουν απrsquo αυτήν Τα νεύρα περνούν από κάθε σπόνδυλο στο δέρmicroα τα οστά τους microυς τα
χειροmicroάλαξη ενός συγκεκριmicroένου σπονδύλου θα επηρεαστεί η υγεία ενός συγκεκριmicroένου οργάνου Για παράδειγmicroα επειδή το συκώτι τροφοδοτείται microε νεύρα από το microεσαίο θωρακικό σπόνδυλο χειροmicroαλάσσοντας αυτούς τους σπονδύλους επηρεάζεται η
λειτουργία του Ακόmicroα και η απειροελάχιστη microετατόπιση της σπονδυλικής στήλης που προκαλείται από κακή στάση ή φλεγmicroονή microπορεί να εξασθενήσει τη λειτουργία ενός
νεύρου και του τmicroήmicroατος του σώmicroατος που αυτό τροφοδοτεί Οι εφαρmicroόζοντες την τεχνική αυτή χειροmicroαλάσσουν τους σπονδύλους microε κοφτές
ήγορες πιέσεις microε στόχο την επαναφορά του οστού στη θέση του Η διαδικασία αυτήαπαιτεί microεγάλη προσπάθεια στην τοποθέτηση του χεριού όπως επίσης ακριβή τήρηση ου χρόνου και της κατεύθυνση της πίεσης Οι κινήσεις είναι εντελώς διαφορετικές από
εκείνες που εφαρmicroόζονται στην οστεοπαθητική microατα που laquoανταποκρίνονταιraquo καλύτερα στην τεχνική της χειρ
ςη χειροπρακτική θα πρέπει να εφαρ
προσοχή από τις γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση και υποφέρουν από οστεοπόρωση ή έχουν δείξει ίχνη πολύ χαmicroηλής οστικής microάζας
Για πολλές γυναίκες ένα εmicromicroηνόπαυσης είναι ότι πλέον δεν χρειάζεται να ανησυχούν microε την υιοθέτηση αντισυλληπτικών microεθόδων και την
∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ
από τα σηmicroαντικά πλεονεκτήmicroατα της
εγκυmicroοσύνη Εντο η ωορρηξία
προ το γική ηλικία θα ατικής
microε ε
έχρι 4 χρόνια micro Ε η
90 - 95 στην ηλικία των 2 τι έχει επιτυχία σχεδόν 100 σ τ
απ νεαρά ηλικ εί να της τα ι
α
πρέπει ατρό της Τα IUD είναι αποτελεσmicro ις και χρειάζεται να αλλάζονται κάθε τέσσερα microε πέντε χρόνια ή αργότερα Για ηλικίες άνω των 35 ετών οι κίνδυνοι που ι ασθένεια της π
Ο ι σε ς
ζευγάρια microε υψηλότερο υχίας απrsquo ότι το IUD Το προφυλακτικό που χρησιmicroοποιείται ε microια σπερmicroατοξική ουσία που περιέχει
nonoxynol-9 είναι microια ευρύτατα διαδεδοmicroένη microέθοδος γιατί εmicroποδίζει τη microετάδοση των σεξουαλικά microεταβιβαζόmicroενων ασθενειών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένου και του ιού το AIDS Τα προφυλακτικά χρησιmicroοποιούνται ευρύτατα και είναι microια επιτυχηmicroένη microέθοδος αντισύλληψης για τις γυναίκες που είνα πάνω από 35 ετών (σε συνδυασmicroό microε
σπερmicroατοξική ουσία) Η αποτελεσmicroατικότητα των γυναικείων προφυλακτικών φαίνεται ότι είναι παρόmicroοια ε των ανδρικών
ύτοις ακόmicroα και από την ηλικία των 35 ετών και πέραmicroπορεί να είναι ασταθής και δεν θα πρέπει να παραmicroεληθούν οι αντισυλληπτικές
microέθοδοι ακόmicroα και όταν εmicroφανίζονται ανωmicroαλίες στην περίοδο Όταν συmicroβεί εγκυmicroοσύνη σε γυναίκα που βρίσκεται στην προεmicromicroηνοπαυσιακή ηλικία η πιθανότητα εmicroφάνισης επιπλοκών τόσο στη microητέρα όσο και στο έmicroβρυο αυξάνει Η
υ τοκετού φροντίδα σε γυναίκα που βρίσκεται στην τελευταία αναπαραγω πρέπει να περιλαmicroβάνει και αmicroνιοκέντηση για εξακρίβωση χρωmicroοσωmicro
τάλλαξης στο έmicroβρυο εφόσον microερικές συγγενείς ανωmicroαλίες φαίνεται να σχετίζονται microτην επίδραση της ηλικία στο ωοκύτταρο
Αν και η εγκυmicroοσύνη είναι απίθανη τα microέτρα αντισύλληψης θα πρέπει να συνεχίζονται microετά την τελευταία έmicromicroηνη ρύση
πειδή η γονιmicroότητα εξασθενεί microε τα χρόνια στοιχείο που οδηγεί στην εmicromicroηνόπαυσmicroια microέθοδος αντισύλληψης η οποία microπορεί να είχε αποτελεσmicroατικότητα σε ποσοστό
0 χρόνων διαπιστώνεται ότην ηλικία των 40 χρόνων Αυτό σηmicroαίνει ότι οι γυναίκες που βρίσκονται λίγο πριν απόην εmicromicroηνόπαυση microπορεί να λαmicroβάνουν σε πολύ microικρές δόσεις αντισυλληπτικά χάπια ήνα στηρίζονται στο ελεύθερο από οιστρογόνο ορmicroόνη microίνι χάπι το οποίο ναι microεν δεν εmicroποδίζει την ωορρηξία έχει όmicroως ένα ποσοστό επιτυχίας της τάξης του 90
Μπορεί επίσης να ταιριάζουν σε κάποια γυναίκα και οι microηχανικές microέθοδοι Μια λή microέθοδος όπως το διάφραγmicroα το οποίο ενοχλεί τη γυναίκα όταν αυτή βρίσκεται σε
ία λόγω της συνήθους microη αποτελεσmicroατικότητάς του τώρα microποριριάζει Είναι βασικό όποια microέθοδος αντισύλληψης κι αν εφαρmicroοστεί από το ζευγάρ
να τη συζητήσει microε το γιατρό ή το γυναικολόγο της γυναίκας
ΕΝ∆ΟΜΗΤΡΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ (IUD) Ta IUD συνιστώνται για τις γυναίκες που είναι πάνω από τα 35 και οι οποίες έχουν δηmicroιουργήσει τις οικογένειές τους Παρόλο που το εργαλείο αυτό έχει σχολιαστεί
ρνητικά διότι microπορεί να προκαλέσει αφύσικη αιmicroορραγία και σπασmicroό κατά την είσοδο πολλές γυναίκες δεν αντιmicroετωπίζουν προβλήmicroατα και είναι microια πολύ αποτελεσmicroατική
microέθοδος αντισύλληψης Οι σύγχρονες εξελίξεις όπως το progestasert και ο χαλκός Τ θα να αποτελέσουν τις πρώτες επιλογές τη γυναίκας που θα συζητήσει microε το γι
ατικά φθηνά δεν προκαλούν ενοχλήσε και
συνδυάζονται microε τα IUD όπως διάτρηση της microήτρας καυελικής φλεγmicroονής είναι πολύ σπάνιες Η έρευνα σrsquo ότι αφορά τη χρήση του IUD στιςγυναίκες που είναι πάνω από 35 ετών έχει δείξει ότι τα ποσοστά αποτυχίας είναι πολύ
χαmicroηλά και η αφαίρεση του εργαλείου γίνεται εύκολα και χωρίς πόνο
ΠΑΡΕΜΠΟ∆ΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟ∆ΟΙ ι αντισυλληπτικές microέθοδοι οι οποίες microε φυσικό τρόπο εmicroποδίζουν το σπέρmicroα να έρθε επαφή microε ένα ωάριο όπως το διάφραγmicroα και το προφυλακτικό χρησιmicroοποιούmicroενε
microε σπερmicroατοξικές ουσίες είναι αποτελεσmicroατικές εναλλακτικές λύσεις για πολλά όmicroως δείκτη αποτ
micro
ι
micro
ΤΥΠΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ ΤΥΠΟΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ∆ιάφραγmicroα και Η σπερmicroατοξική ουσία Είναι δύσκολο στη χρήση του
ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΕΝΟ ΧΑΠΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ Η πλέον σύγχρονη γενιά των αντισυλληπτικών χαπιών περιέχει λιγότερο οιστρογόνο και προγεστερόνη ορmicroόνη απrsquo ότι τα αντίστοι παλαιότερων χρόνων Είναι ευκολότερα στη χρήση τους και συνήθως δεν έχουν παρενέργειες Τα χάπια της δεκαετίας του 1960 περιείχαν ορmicroόνες σε υψηλές δόσεις Τα σύγχρονα χάπια περιέχουν χαmicroηλές δόσεις πιο
ελαφρών ορmicroονών και εφόσον λαmicroβάνονται microε σωστό τρόπο είναι 100 αποτελεσmicroατικά Αυτός είναι ο πλέ ν σίγουρος τρόπος αντισύλληψης
Ορισmicroένες microελέτες που αφορούν σε παλαιότερους τύπους χαπιών κατέληξαν ότι οι γυναίκες που ήταν άνω των 35 ετών και χρησιmicroοποιούσαν αυτό τον τύπο αντισύλληψης αντιmicroετώπιζαν microεγαλύτερους κινδύνους καρδιακών προσβολών υψηλής πίεσης και
εγκεφαλικής συmicroφόρησης απrsquo ότι οι που δεν έκαναν χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού Περαιτέρω microελέτες υποστήριξαν το αντίθετο microόνο όσες
έκαναν χρήση χαπιών και ήταν παχύσαρκες ή κάπνιζαν ή είχαν πίεση αντιmicroετώπιζαν microεγαλύτερους κινδύνους
Τόσο τα laquoτριφασικάraquo όσο και τα συνδυασmicroένα σε χαmicroηλές δόσεις ορmicroονών χάπια είναι αποτελεσmicroατικά στην αντισύλληψη rsquo ένα σωστό συνδυασmicroό ορmicroονών δεν θα πρέπει να χορηγούνται πάνω από 35 microικρογραmicromicroάρια αιθανυλικής οιστραδιόλης ή 50
microικρογραmicromicroάρια ανδρο(σ)τρανόλης και microια αmicroηλή δόση προγεσταγόνου περίπου 300 ή 500 microικρογραmicromicroάρια οξικής norethisterone υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για το αν το συνδυασmicroένο χάπι είναι καλύτερο από το όσο και να γίνεται η χρήση της πιο
microικρής δόσης ικανής όmicroως να ρέχει στην γυναίκα ασφάλεια Τα συmicroπεράσmicroατα από τη microελέτη του 1989 του Νοσηλευτικού Προσωπικού του Πανεπιστηmicroίου του Harvard ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τις ευρισκόmicroενες σε
εmicromicroηνόπαυση γυναίκες Στη microελέτη αυτή διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών οι οποίες έκαναν χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ακόmicroα και για microεγάλο
χρονικό διάστηmicroα δεν αντιmicroετωπίζουν αυξη ένους κινδύνους για καρκίνο του στήθους Καθώς οι γυναίκες γηράσκουν υπάρχουν ορισmicroένες αντενδείξεις στη χρήση του
αντισυλληπτικού χαπιού που περιέχει οιστρογόνο ορmicroόνη Αυτές είναι η προϋπάρχουσα καρδιακή πάθηση ο καρκίνος του συκωτιού ο καρκίνος του στήθους ο διαβήτης η υψηλή πίεση και η παχυσαρκία Οι γυναίκε που καπνίζουν θα πρέπει να γνωρίζουν ότι
η χρήση επιβοηθητικά οιστρογόνου ρmicroόνης αυξάνει τους κινδύνους των καρδιαγγειακών νοσηmicroάτων
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ ΟΝΟ ΠΡΟΓΕΣΤΑΓΟΝΟΥ Αν δεν επιτρέπεται σε microια γυναίκα η λήψη στρογόνου microε τα αντισυλληπτικά χάπια
microπορεί να δοκιmicroάσει τα αντισυλληπτικά προγεσταγόνου ή το microίνι χάπι Αυτό δεν περιέχει οιστρογόνο και χορηγείται ευρύτατα στις γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών Εντούτοις αυτό έχει ένα υψηλό ποσοστό αποτυχίας σ σχέση microε το συνδυασmicroένο χάπι και microπορεί περιστασιακά να εmicroφανιστεί και κάποια ασυνήθιστη αιmicroορραγία λόγω της έλλειψης οιστρογόνου ορmicroόνης Στις γυναίκες που ηλικία άνω των 35 ετών το ποσοστό αποτυχίας είναι περίπου στο 1 (microια γυναίκα στις 100 microπορεί να microείνει έγκυος microε
12microηνη χρήση του) ενώ η ασυνήθιστη αιmicro αγία εmicroφανίζεται όλο και λιγότερο όσο περνούν τα χρόνια
χα
ο
γυναίκες
Σ
χ ∆εν άλλοπα
micro
ς ο
Μ οι
ε
έχουν
ορρ
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ HRT
Η θεραπεία HRT δεν έχει ιδιότητες αντισύλληψης γιrsquo αυτό θα πρέπει να ακολουθηθεί των γεννήσεων για τουλάχιστον ένα χρόνο microετά από την
τελευταία περίοδο (ή δύο χρόνια αν η γυναίκα είναι κάτω από 50 ετών) Αν η γυναίκα
κάποια microέθοδος ελέγχου
κάνει χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού δεν θα γνωρίζει αν βρίσκεται ή όχι σε εmicromicroηνόπαυση όmicroως microάλλον θα είναι πιο ασφαλές να προχωρήσει στη θεραπεία HRT
στην ηλικία των 51 ετών
ΘΕΤ Ενώ η υγεία και το σφρίγος κατά τη εmicromicroηνόπαυσης εξαρτώνται σε microεγάλο βαθmicroό από το σωστό διαιτολόγιο και τη γυmicroναστική αυτά τα στοιχεία δεν είναι οι microοναδικές πηγές στις οποίες η γυναίκα πρ η χαλάρωση και microια ποικιλία
π προκ την αυ ΚΑΛΗ ∆ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
περ υ π εmicro ο
Η πιο υγιεινή διατροφή κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης είναι εκείνη που ανταποκρίνεται σε microη επεξεργασmicroένες ές όπως λαχανικά φρούτα σπόροι φ
στ αβιτα να συντελέσει σrsquo ένα επιτυχηmicroένο και ωφέλι ο αποτέλεσmicroα για την αντιmicroετώπιση των συmicroπτωmicroάτων της εmicromicroηνόπαυσης απαλ ναίκα από γιατρούς και φάρmicroακα Ο ε τ α ταυ
λάλλων θρεπτ κονται στις πλήρεις φυσικές τροφές όπως τα φυτικά λάδια και τα ψαρέλαια Τα λίπη τα οποία πρέπει να αποφεύγονται είναι τα κορεσmicroένα καθώς κα ορισmicroένα φυτικά έλαια από καρύδια ή τα φοινικέλαια που βρίσκονται στις επεξεργασmicroένες τροφές Τα προερχόmicroενα από ζυmicroώσεις γαλακτοκοmicro ά προϊόντα όπως το γιαούρτι βοηθούν στην απορρόφηση του ασβεστίου Ακόmicroα και τα τοmicroα τα οποία δεν microπορούν να χωνέψουν πλήρως τα γαλακτοκοmicroικά προϊόντα microπορούν να χωνέψουν τα από ζυmicroώσεις προερχόmicroενα προϊόντα γιατί τα τελευταία είναι εν microέρει εύπεπτα ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α
Είναι απαραίτητη για την υγεία του δέρ ατος των microατιών και της βλεννογόνου microεmicroβράνης Η ανεπάρκεια της βιταmicroίνης Α πορεί να προκαλέσει τύφλωση αυξηmicroένη
ΙΚΕΣ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ
διάρκεια της
έπει να στηριχθεί Η ξεκούραση από δραστηριότητες αναψυχής θα την βοηθήσουν να διατηρήσει την ακmicroαιότητά της και την νευmicroατική της εγρήγορση Μπορεί επίσης να χρειαστεί το αίσθηmicroα της αυτοεκτίmicroησης
ειmicroένου να διατηρήσει την εmicroπιστοσύνη στον εαυτό της και να προστατευθεί από τοκριτική
ΘΡΕΠΤΙΚ
Καθώς περνούν τα χρόνια η πεπτική δίοδος δυσχεραίνεται και η πέψη διαρκεί ισσότερο χρόνο Ο οργανισmicroός δεν microπορεί εύκολα να ανταποκριθεί σε τροφές πο
εριέχουν πολλές microεν θερmicroίδες είναι όmicroως λίγο θρεπτικές Παρόλο που η γυναίκα στηνmicroηνόπαυση χρειάζεται λιγότερες θερmicroίδες εξακολουθεί να χρειάζεται το ίδιο σύνολ
θρεπτικών ουσιών
φρέσκιες τροφουντούκια θαλασσινά κρέας χωρίς λίπος ψάρι λίγο λάδι και περιστασιακά αβγά Πρέπει να εστιαστεί η προσοχή σrsquo ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε microη επεξεργασmicroένους υδατάνθρακες ους οποίους microπορεί να προστεθεί η πρωτεΐνη ως laquoκαρύκευmicroαraquo
Καθώς η όλη διαδικασία microεταβολισmicroού του οργανισmicroού όπως επίσης και οι χηmicroικές ντιδράσεις έχουν εξασθενήσει είναι απαραίτητη η λήψη microιας επαρκούς ποσότητας
microινών και ανόργανων ουσιών Η πιστή τήρηση ενός σωστού διαιτολογίου microπορείmicro
λάσσοντας τη γυρισmicroένες πρωτεΐνες είναι βασικές για την υγεία όmicroως οι microεγάλες ποσότητες ιδιαίτερα micro
η microορφή των παχέων κρεάτων microπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια απορρόφησης τουσβεστίου Αν η γυναίκα έτρωγε στο παρελθόν πολύ κρέας microπορεί να αυξηθούν οι κίνδυνοιης οστεοπόρωσης Για το λόγο αυτό το κρέας πρέπει να περιοριστεί στο διαιτολόγιο και να ξηθεί η κατανάλωση ρυζιού φασολιών λαχανικών και ζυmicroαρικών
Είναι απαραίτητος συγκεκριmicroένος όγκος λίπους για την πραγmicroατοποίηση ορισmicroένων ειτουργιών οι οποίες δεν microπορούν να πραγmicroατοποιηθούν microε τη βοήθεια οποιωνδήποτε
ικών ουσιών Οι καλύτερες microορφές λίπους είναι εκείνες που βρίσ ι
ικά
micro micro
ευπάθεια στις microολύνσεις καθώς και σκλήρυνση στο δέρmicroα Ακόmicroη η χαmicroηλή τιmicroή της βιταmicroίνης Α microπορεί να προκαλέσει αυξ microένη αιmicroορραγία κατά τα έmicromicroηνα (και πιθανότατα καρκίνο του τραχήλου της ) καθώς και γήρανση δέρmicroατος ή
λευκοπλακία
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β Ορισmicroένες βιταmicroίνες Β βοηθούν κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης Όλες οι βιταmicroίνες Β λειτουργούν αρmicroονικά Συντελούν στην αντιmicroετώπιση του ζαχάρου διατηρώντας το
συκώτι υγιές και σταθεροποιώντας τη λειτουργία του εγκεφάλου βοηθούν στην προστασία της γυναίκας από προκαρκινικού χαρακτήρα αλλαγές στον τράχηλο Το χαmicroηλό επίπεδο βιταmicroίνης Β microπορεί να οδηγήσει σε συναισθηmicroατικού χαρακτήρα
δυσφορία κόπωση ευερεθιστότητα
ΒΙΤΑΜΙΝΗ C Είναι η βιταmicroίνη ndash θεραπευτής Βοηθάει στην αντιmicroετώπιση των τραυmicroάτων και καψιmicroάτων και διατηρεί το κολλαγόνο στο βαθmicroό εκείνο που θα microπορούσε να
χαρακτηριστεί ως η βιταmicroίνη που καταπολεmicroά τις ρυτίδες ∆εδοmicroένου ότι η ανάγκη για την ανανέωση του κολλαγόνου αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια η βιταmicroίνη C
χρειάζεται σε microεγαλύτερες ποσότητες καθώς τα χρόνια περνούν Επίσης βοηθάει τα επινεφρίδια και το ανοσοποιητικό σύστηmicroα του οργανισmicroού να αντιmicroετωπίσει τις
microολύνσεις και τις αλλεργίες
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D Μαζί microε το ασβέστιο και τα οιστρογόνα η βιταmicroίνη D είναι η βασική για τη διατήρηση της microάζας των οστών και την προστασία από την οστεοπόρωση Η βιταmicroίνη D συντελεί στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου από τα έντερα και παρόλο που
εmicroφανίζεται σπάνια ανεπάρκεια της όλες οι ευρισκόmicroενες στην εmicromicroηνόπαυση γυναίκες θα πρέπει στο διαιτολόγιό τους να συmicroπεριλαmicroβάνουν ικανοποιητικές ποσότητες αυτής
της βιταmicroίνης για να διατηρήσουν ισχυρά και ευθυγραmicromicroισmicroένα οστά αργότερα
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε Η επονοmicroαζόmicroενη και laquoβιταmicroίνη της εmicromicroηνόπαυσηςraquo γιατί microπορεί να έχει τις ίδιες
χηmicroικές ιδιότητες microε την οιστρογόνο ορmicroόνη Η βιταmicroίνη Ε χρησιmicroοποιείται microε αρκετή επιτυχία στην Αmicroερική ως υποκατάστατο της οιστρογόνου ορmicroόνης Είναι πιθανόν να ανακουφίζει από τις ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και τα ψυχολογικά συmicroπτώmicroατα της εmicromicroηνόπαυσης όmicroως τούτο δεν είναι ιατρικά αποδεδειγmicroένο Μπορεί επίσης κατά
κάποιο τρόπο να ανακουφίζει από την κολπική ξήρανση όταν απλώνεται απευθείας σαν λάδι στον κόλπο Η βιταmicroίνη Ε microπορεί επίσης να λειτουργήσει ως αντιοξειδωτικό που
σηmicroαίνει ότι βοηθάει στη διατήρηση της υγείας των κυττάρων
ηmicroήτρας
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑ Σ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ ΒΙΤ Βιτα (Ρετι αι καροτί λες
Φολικ (Σύmicro βιταmicro
Βιταmicro (Νιασ
Βιτα (Πυρ Βιταmicro η (Κυαν
Βιταmicro (Ασκορβι
Βιταmicroίν (Καλσιφερόλη ή ενισχυmicroένα δ ν κινδύνων οστεοπόρωσης αντιρραχι
Βιταmicro (Τοκο ός ς ίτιδα κυστικά σπόροι ψωmicroί ινώmicroατα του στήθους
ΚΟΥΦΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗ
ΑΜΙΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
microίνη Α Καρότα σπανάκι ράπα Έντονη αιmicroορραγία κατά την περίοδο νόλη και βερίκοκα φρέσκο ανωmicroαλίες στον τράχηλο κυστικά ινώmicroατα κνη) συκώτι πεπόνι καρκίνος του στήθους λευκοπλακία και άλ γλυκοπατάτες δερmicroατικές ασθένειες
ό οξύ Πράσινα λαχανικά Ανωmicroαλίες στον τράχηλο και καρκίνος πλεγmicroα καρύδια αρακάς φασόλια οστεοπόρωση και σακχαρώδης διαβήτης ίνης Β) συκώτι και νεφρά
ίνη Β3 Κρέας και πουλερικά Υπερλιπιδαιmicroία (υψηλή συγκέντρωση λιπώνίνη) ψάρι όσπρια αλεύρι microη στο αίmicroα) υπογλυκαιmicroία (χαmicroηλή γλυκόζη στο
επεξεργασmicroένο πίτουρο αίmicroα)
microίνη Β6 Κρέας και πουλερικά Ανεπάρκεια λόγω υιοθέτησης της θεραπείας ιδοξίνη) ψάρι microπανάνες ΗRT ανωmicroαλίες στον τράχηλο και καρκίνος δηmicroητριακά microη σακχαρώδης διαβήτης επεξεργασmicroένα γαλακτοκοmicroικά προϊόντα
ίνη Β12 Ψάρι πουλερικά αβγά Ανησυχία κατάπτωση αλλαγές στη διάθεσοκοβαλαmicroίνη) και γάλα προϊόντα από κόπωση
σόγια ενισχυmicroένα microε βιταmicroίνη Β12 (τα λαχανικά δεν περιέχουν
βιταmicroίνη Β12)
ίνη C Kίτρα φράουλες Έντονη αιmicroορραγία κατά την περίοδο κό οξύ) microπρόκολα πράσινες ανωmicroαλίες στον τράχηλο και καρκίνος
πιπεριές χλόασmicroα
η D Hλιακό φως ψαρέλαιο Κακή απορρόφηση ασβεστίου που οδηγείηmicroητριακά σε αύξηση τω
τική) και ψωmicroί ενισχυmicroένη microαργαρίνη
ίνη Ε Φυτικά έλαια πράσινα Ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις προβλήmicroαταφερόλη) λαχανικά δηmicroητριακά του κόλπου (πχ ξήρανση) υποθυρεοειδισmicro
αποξηραmicroένα φασόλια χλόασmicroα και άλλα προβλήmicroατα του δέρmicroατο microη επεξεργασmicroένοι αρτηριοσκλήρωση οστεοαρθρ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ασβέστιο είναι βασικό για τη υγεία των οστών microακροχρονίως ενώ προστατεύει τηρδιά ελέγχει την πίεση και microειώνει τα λίπη στο αίmicroα Ο οργανισmicroός microπορεί να πάρκετό ασβέστιο από ένα ποικίλο διαιτολόγιο αποτελούmicroενο από αρακά φασόλια
ράσινα λαχανικά ψάρια σπόρους και καρύδια γιαούρτια αποβουτυρωmicroένο γάλα microη επεξεργασmicroένα άλευρα
Το ν κα ει αρ π
ψωmicroί από και τυρί
αυ
ασβέσ
ασβεσ ητες βιταmicroίνης D
Οι γυναίκες π το βάρος τους
κα ά τη
microε ς π
απορροφάει αποτελεσmicroατικά το ασβ πάθηση ή ασθένεια microπορεί να microε ι
ναρκωτ τικών ουσιών θα microειώσει τις δυνατότητες απορρόφησης ndash ειδικότερα των βιταmicroινών C D K ndash
όπως επίσης και των ανόργανων ουσιών ασβεστίου και του φωσφόρου Όπως διαπιστώνεται ένα ποτήρι γάλα ή ένα δισκίο ασβεστίου δεν είναι αρκετό για να
εmicroποδίσει ή να αποκαταστήσει τη microάζα των οστών της γυναίκας που βρίσκεται στην εmicromicroηνόπαυση Επιβάλλεται λοιπόν ένα microένο διαιτητικό πρόγραmicromicroα
Προσθετικά ασβεστίου Αν η γυναίκα νοmicroίζει ότι χρειάζεται προσθετικά ασβεστίου θα πρέπει να συmicroβουλευτεί το γιατρό της ιαφορετικά δισκία έχουν διαφορετική
προέλευση και ορισmicroένα συνδυάζονται microε ς θρεπτικές ουσίες για την καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου
Ο συνδυασmicroός ασβεστίου και microαγνησίου είναι εξαιρετικός γιατί οι δύο αυτές ανόργανες ουσίες λειτουργούν microαζί και είναι απαραίτητες για τον οργανισmicroό σε microια
συγκεκριmicroένη αναλογία Το ανθρακικό ασβέστιο και το γλυκονικό ασβέστιο είναι από τα πλέον καλύτερα απορροφούmicroενα προσθετικά (αν και το ανθρακικό ασβέστιο microπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα) Το κιτρικό ασβέστιο είναι microια σωστή επιλογή για τις microετά την εmicromicroηνόπαυση ευρισκόmicroενες γυναίκες δεδοmicroένου ότι απορροφάται καλύτερα από τα
άτοmicroα που παρουσιάζουν χαmicroηλό ποσοστό οξέων στο στοmicroάχι
Απορρόφηση ασβεστίου Υπάρχει microια άποψη σύmicroφωνα microε την οποία προκειmicroένου να ξηθεί το καθηmicroερινό ασβέστιο πρέπει να γίνεται λήψη δισκίων ασβεστίου ∆υστυχώςτα δισκία ασβεστίου όταν λαmicroβάνονται από microόνα τους δύσκολα απορροφώνται και το
τιο που απορροφάται δεν microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί από τα οστά και αποβάλλεταιmicroε τα ούρα Για να αριστοποιηθούν τα αποτελέσmicroατα των προσθετικών
τίου είναι βασικό να υπάρξουν παράλληλα οιστρογόνα και microικρές ποσότ
ου βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση και ελέγχουνακολουθώντας microια δίαιτα χαmicroηλή σε λίπη microπορεί να αντιmicroετωπίζουν ανεπάρκεια σε
ασβέστιο κάτι που τις οδηγεί σε κίνδυνο οστεοπόρωσης Όντως τα τρία τέταρτα όλων των γυναικών που είναι άνω των 35 ετών ακολουθούν ένα διαιτολόγιο που τους λύπτει microόνο τις microισές καθηmicroερινές ανάγκες τους σε ασβέστιο ενώ οι γυναίκες microετν εmicromicroηνόπαυση που δεν ακολουθούν τη θεραπεία HRT καλύπτουν microόνο το ένα τρίτο
των ηmicroερήσιων αναγκών τους σε ασβέστιο Ενώ ο τρόπος απορρόφησης του ασβεστίου ποικίλλει από άτοmicroο σε άτοmicroο στην
καλύτερη περίπτωση microόνο ένα ποσοστό από 20 ndash 40 του ασβεστίου που λαmicroβάνεται τις τροφές απορροφάται από τον οργανισmicroό και ακόmicroα και αυτό περιορίζεται καθώερνούν τα χρόνια Η σωmicroατική κατανοmicroή καθορίζει το κατά πόσον ο οργανισmicroός
έστιο όmicroως η όποιαιώσει την ποσότητα της απορροφούmicroενης βιταmicroίνης Η οιστρογόνος ορmicroόνη βοηθάεστην απορρόφηση του ασβεστίου γεγονός που ερmicroηνεύει την ξαφνική απώλεια της οστικής microάζας που εmicroφανίζεται όταν ο οργανισmicroός αντιmicroετωπίζει περιορισmicroό του
επιπέδου αυτής ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση Άλλοι παράγοντες που συντελούν στην παρεmicroπόδιση της απορρόφησης του ασβεστίου είναι η αδράνεια τα φάρmicroακα τα
ικά το κάπνισmicroα η καφεΐνη και η πίεση Η έλλειψη των άλλων θρεπ
του
ολοκληρω
∆ άλλε
Ασβέστιο και φώσφορος Όταν χορηγείται σε δόσεις ο φώσφορος θα αυξήσει τη δυνατότητα απορρόφησης του ασβεστίου από τα οστά Η ιδανική αναλογία ασβεστίου προς φώσφορο είναι δύο προς ένα Εντούτοις λόγω της αφθονίας φωσφόρου στα φρούτα η αναλογία είναι ένα προς τέσσερα Αυτό καθυστερεί την κατακράτηση ασβεστίου και επιταχύνει την απογύmicroνωση των οστών από ανόργανες ουσίες
ενεργοποιώντας τους παραθυρεοειδείς αδένες οι οποίοι εκκρίνουν την ορmicroόνη ndash καταστροφέ των οστών
Για να επανέλθει η σωστή αναλογία σε γανες ουσίες θα πρέπει να περιοριστεί δραστικά η λήψη τροφών microε υψηλούς φωσφορικούς δείκτες Αυτό σηmicroαίνει ότι θα πρέπει να περιοριστεί η βρώση επεξεργασ ένων τροφών (όπως κρέας σε κονσέρβα
επεξεργασmicroένα τυριά στιγmicroιαίες σούπες γλυκά και αναψυκτικά) τα οποία προσφέρουν έτσι κι αλλιώς λίγες θρεπτικές ουσίες Πρέπει να ελέγχονται οι ετικέτες των
τυποποιηmicroένων φαγητών και να αποφεύγονται εκείνα που περιέχουν φωσφορικό νάτριο φωσφορικό κάλιο φωσφορικό οξύ πυροφωσφατάση ή πολυφωσφατάση
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
Το microαγνήσιο έχει την ιδιότητα microετατροπής ης βιταmicroίνης D στην εύχρηστή της microορφή και διατήρησης του ασβεστίου στο κυκλοφορικό σύστηmicroα Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ενίσχυση της ενεργητικότητας και δραστηριότητας αν αυτή είναι εξασθενηmicroένη Η
ανεπάρκεια microαγνησίου διαταράσσει την αποτιτάνωση των οστών εξασθενεί την ανάπτυξη τους και περιορίζει το επίπεδο του ασβεστίου Οι δίαιτες που οδηγούν σε
ανεπάρκεια microαγνησίου microπορεί να προκαλέσουν ανωmicroαλίες στο σκελετό συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης και της οστεοπόρωσης Το κάλιο είναι βασική ουσία για τη
φυσιολογική microυϊκή συστολή και τη λειτουργία της καρδιάς Ο ψευδάργυρος χρειάζεται για τη λειτουργία των ορmicroονών του εγκεφάλου καθώς και για τη δηmicroιουργία νέων κυττάρων Ευτυχώς πολλές τροφές περιέχουν ταυτόχρονα microαγνήσιο κάλιο και
ψευδάργυρο Το ασβέστιο η βιταmicroίνη D και ο φώσφορος αυξάνουν τις οικείες απαιτήσεις για
microαγνήσιο και έτσι δίνεται έmicroφαση στη σηmicro ία της αλληλεξάρτησης των θρεπτικών ουσιών Η ισορροπηmicroένη σχέση microεταξύ ασβεστίου και microαγνησίου έχει πολύ microεγάλη σηmicroασία Αν το επίπεδο του ασβεστίου είναι υψηλό η λήψη microαγνησίου θα πρέπει και αυτή να αυξηθεί Η άριστη αναλογία ασβεστίου ndash microαγνησίου είναι δύο προς ένα Έτσι
αν λαmicroβάνονται 1000mg ασβεστίου χρειάζονται 500mg microαγνησίου
σωστές
α ανόρ
micro
τ
ασ
ΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΟΥΦΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣ
ΝΗ ΟΥΣΙΑ ΠΗΓΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ
Γάλα και προϊόντα Οστεοπόρωση υπερλιπιδαιmicroία γάλακτος σκούρα πράσινα (υψηλή συγκέντρωση λίπους λαχανικά microε φύλλα κίτρα στο αίmicroα) υπέρταση
ξερά φασόλια και αρακάς λαχανικά Ο microε φύλλα καρύδια φασόλια σακχαρώδ
σόγιας δηmicroητριακά microη της στεφανιαίας ανησυχία
Χυmicroός πορτοκαλιού Κόπωση ασθένειες της καρδιά πανάνες αποξηραmicroένα υπέρταση φρούτα φυστικέλαιο Κρέας συκώτι αβγά Οστεοπόρωση πουλερικά θαλασσινά ρύδια συκώτι κόκκινα Έντον
έατα κροκός αβγού την πε
πράσινα λαχανικά microε φύλλα αποξηραmicroένα φρούτα
Θαλασσινά ψάρια φύκια Υποθυρεοειδισmicroός κυστικά ινώmicroατα στο στήθος
ιο Κρέας τυρί ψωmicroί Υπογλυκαιmicroία (χαmicroηλή microη επεξεργασmicroένοι σπόροι ποσότητα γλυκόζης στο αίmicro
ιο Θαλασσινά κρέας Κυστικά ινώmicroατα στο στήθος ακά microε ολόκληρο
άνιο Καρύδια φρούτα και Αρτηριοσκλήρωση λαχανικά δηmicroητριακά
microε ολόκληρο το σπόρο
τα εσπεριδοειδή και Έν
ΑΝΟΡΓΑ ΗΣ ΑΝΟΡΓΑ Ασβέστιο Μαγνήσιο Πράσινα στεοπόρωση κόπωση ης διαβήτης ασθένειες επεξεργασmicroένα κατάπτωση Κάλιο ς micro ανησυχία κατάπτωση Ψευδάργυρος Σίδηρος Κα η αιmicroορραγία κατά κρ ρίοδο Ιωδίνη Χρώmicro α) Σελήν δηmicroητρι και καρκίνος του στήθους το σπόρο Μαγγ Βιοφλαβονοείδη Όλα τονες ερυθριάσεις έντονη ειδικότερα το σαρκώδες αιmicroορραγία στην περίοδο τmicroήmicroα τους και οι φυτικές προβλήmicroατα στον κόλπο ίνες ανησυχία ευερεθιστότητα και άλλα συναισθηmicroατικού χαρακτήρα προβλήmicroατα
ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ι φυτικές ίνες παρέχουν ένα αίσθηmicroα πληρότητας και ικανοποίησης που βοηθάει τοάτοmicroο να ελέγξει την όρεξη και τη βουλιmicroία του ενώ απαλλάσσουν από αέρια και
φουσκώmicroατα που πολλές γυναίκες αντιmicroετωπίζουν κατά την εmicromicroηνόπαυση Υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία σύmicroφωνα microε τα οποία η γυναίκα η οποία ακολουθεί διαιτολόγιο microε υψηλό ποσοστό φυτικών ινών έχει microικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσει καρκίνο
microπεριλαmicroβανοmicroένου και του καρκίνου του κόλου και του στήθους Μπορεί ακόmicroα ναροστατεύεται και από καρδιακές παθήσεις Έτσι για την αύξηση των φυτικών ινών
γιο πρέπει να καταναλώνοντ
Ο
συ π
στο διαιτολό αι τα εξής
Ψωmicroί microε πολλές ίνες ∆ηmicroητριακά microε πολλές ίνες για πρωινό
Σούπες microε πολλές ίνες όπως για παράδειγmicroα από φασόλια από φακή ή γλυκό καλαmicroπόκι
Φασόλια και αρακά microέσα σε πράσινες σαλάτες Σκουρόχρωmicroες πράσινες σαλάτες όπως σπανάκι ή αντίδια αντί για microαρούλια
Ψωmicroί από microη επεξεργασmicroένα άλευρα Μη επεξεργασmicroένο αλεύρι πίτες κέικ και microπισκότα για
Μη επεξεργασmicroένο αλεύρι για τις κλασικές συνταγές Κράκερ και ξερά φρούτα (πχ microάσκηνα) ανάmicroεσα στα γεύmicroατα δα
Τηγανίτες ι microπισκότα
Σ
να micro το
microηχ να
περισσό
Λίγοι θεω ίο για τις γυν ον
οργαν των ορmicroονών των αντισωmicroάτων καθώς και των ν υλικών που αποβάλλονται microε τα ούρα Τέλος ενυδατώνει το δέρmicroα διατηρώντας το νεανικό καθώς και τις αρθρώσεις
από σιτάρι αντί για κέικ κα
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
χεδόν το 55 ndash 65 του ανθρώπινου σώmicroατος αποτελείται από νερό και είναι πολύβασικό να διατηρείται ο οργανισmicroός σε επάρκεια υγρών Αν βρεθεί σε ανεπάρκεια ίσως
ην microπορεί να επανασυντονίσει τη θερmicroοκρασία του σώmicroατος και microπορεί έτσιάτοmicroο να γίνει πιο ευάλωτο σε άλλα προβλήmicroατα υγείας Ευτυχώς ο φυσιολογικός ανισmicroός της δίψας οδηγεί το άτοmicroο να πίνει αρκετό νερό προκειmicroένου να microπορούν λαmicroβάνουν χώρα όλες οι βασικές λειτουργίες του οργανισmicroού Η παρατεταmicroένη
εφίδρωση η οποία προκαλείται από σωmicroατική έκκριση υγρών λόγω ζεστού κλίmicroατος πυρετού ή ξαφνικών έντονων ερυθριάσεων microπορεί να σηmicroαίνει ότι χάνονται
περισσότερα υγρά απrsquo όσα παίρνονται Η κατάσταση αυτή αντιmicroετωπίζεται microε τη λήψη τερων υγρών
ΝΕΡΟ
ρούν το νερό ως θρεπτική ουσία όmicroως είναι ένα πολύ χρήσιmicroο στοιχεαίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση Το νερό κάνει πολλές λειτουργίες microέσα στ
ισmicroό Λειτουργεί ως διαλυτικό των θρεπτικών ουσιών του οξυγόνου άχρηστω
όπου λειτουργεί ως λιπαντικό
Το νερό φεύγει από τον οργανισmicroό microε τη microορφή των ούρων και των κοπράνων γει επίσης microε την εκπνοή και ως ιδρώτας Λειτουργεί ως φυσικό laquoψυγείοraquo το
σώmicroατος διατηρώντας το δέρmicroα δροσερό ndash όταν ο ιδρώτας εξατmicroίζεται από την άνεια του δέρmicroατος microετατρέπεται σε υδρατmicroούς χρησιmicroοποιώντας την εσωτερ
θερmicroότητα του δέρmicroατος Κατά microέσο όρο χρειάζονται περίπου δύο microε τρία λίτρα νερό ηmicroερησίως απλά και
ο για να αναπληρωθεί το σύνολο των υγρών που χάνονται microέσω της ούρησης τω εφίδρωσης και της εκπνοής Το microισό από το νερό που
Φεύ υ
επιφ ική
microόν ν κοπράνων της χρειάζεται ο
οργανισmicroός προέρχεται από τις τροφές τα ρούτα και τα λαχανικά Το άλλο ήmicroισυ του νερού που παίρνει ο οργανισmicroός προέρχ ην πόση (περίπου έξι microε οκτώ ποτήρια ν
Ροφήmicro νουν
καιρό ονες ερ ί να ν το λύ συmicroπυκνωmicroένα και ότι ο οργαν κετό νερό για να αποβάλει τις
Υπάρχουν δύο οmicroάδες τροφών που είναι βείς για τις γυναίκες που βρίσκονται σε ε
Υ ςraquo γ
φεται από τ
ερό την ηmicroέρα) Το οποιοδήποτε υγρό είναι καλύτερο από κανένα υγρό όmicroως το νερό είναι το καλύτερο και ακολουθούν οι φρουτοχυmicroοί και το αποβουτυρωmicroένο γάλα
ατα που περιέχουν καφεΐνη ή αλκοόλ δεν είναι σωστές επιλογές διότι αυξάτον όγκο των υγρών που φεύγουν από τον οργανισmicroό ως ούρα Τα ροφήmicroατα που περιέχουν ζάχαρη παχαίνουν είναι καταστρεπτικά για τα δόντια και microηδενίζουν τα
θετικά στοιχεία των υγρών Η λήψη υγρών θα πρέπει να αυξηθεί όταν το άτοmicroο έχει έντονη δραστηριότητα ο ς είναι ζεστός ή σε microεγάλο υψόmicroετρο Αν η γυναίκα υποφέρει από ξαφνικές έντ
υθριάσεις ή βραδινές εφιδρώσεις θα χάσει νερό microέσω της εφίδρωσης και θα χρειαστε πιει περισσότερο από το κανονικό Ως γενικός κανόνας ισχύουν τα ακόλουθα εφόσοχρώmicroα των ούρων εmicroφανίζεται σκούρο κίτρινο ή πορτοκαλί σηmicroαίνει ότι είναι πο
ισmicroός δεν παίρνει αράχρηστες ουσίες από τα νεφρά Τα ούρα θα πρέπει πάντοτε να είναι ανοιχτού λεmicroονί
χρώmicroατος ndash όσο πιο ανοιχτά τόσο καλύτερα
ΚΑΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ
επιβλαmicromicroηνόπαυση Αυτές που έχουν πολλές θερmicroίδες όmicroως λίγες θρεπτικές ουσίες κι οι πολύεπεξεργασmicroένες τροφές οι οποίες είναι θρεπτικά κατώτερες και δεν περιέχουν τα
ένζυmicroα και τα ιχνοστοιχεία που βρίσκονται στις φυτικές τροφές Αυτός είναι και ο λόγος που οι διαιτολόγοι προτιmicroούν τις τροφές αντί τα δισκία και τα προσθετικά
πάρχουν επίσης τροφές οι οποίες microπορούν να χαρακτηριστούν ως laquoκαταστροφείιατί εξασθενούν τα θετικά στοιχεία πολλών υγιεινών τροφών Για παράδειγmicroα η
βιταmicroίνη Α καταστρέφεται από τον καφέ και τις επεξεργασmicroένες τροφές Η βιταmicroίνη Ε χάνεται microε την κατάψυξη και τα πολυακόρεστα λίπη Η βιταmicroίνη Β καταστρέφεται από τη ζάχαρη τις επεξεργασmicroένες τροφές τη δίαιτα τον καφέ και το τσάι Το ασβέστιο
από τη ζάχαρη το λίπος και το σπανάκι και τα κάλιο από τη νηστεία τη ζάχαρη και τον καφέ
∆ύο στοιχεία το αλκοόλ και η καφεΐνη καθώς και το κάπνισmicroα επιφέρουν τόσο καταστρεπτικά αποτελέσmicroατα ώστε γίνεται ειδική microνεία επrsquo αυτών
Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια για διατήρηση ενός χαmicroηλού επιπέδου λήψης ουσιών που καταστρέφουν τις θρεπτικές
ΑΛΑΤΙ
Η υψηλή πίεση το φούσκωmicroα και η κατακράτηση υγρών υποβοηθούνται από το αλάτι ∆υστυχώς το αλάτι βρίσκεται σrsquo όλες τις προπαρασκευασmicroένες τροφές και είναι
δύσκολο να αποφευχθεί
υ
χρη ό
τις καρδιακές ασθένειες Ακόmicroα microπορούν χρησιmicroοποιηθούν φύκια σε σκόνη που είναι πλούσια σε βασική ιωδίνη περιέχουν πολλά ιχνοστοιχεία και microπορούν να
προστεθούν σε αρκετές τροφές microαγειρεmicroένες και microη
ΖΑΧΑΡΗ
σ αί Η
Η ζάχαρη microπορεί να αντικατα αι το microέλι ή από τεχνικά γλυκαντικά όπως είν ία
γλυκαίνουν χωρίς να προσθέτουν θεαντικατασταθούν microε πιο υγιεινές ε
φρουτοχυmicroοί και το χαρούπι (υποκατά ι έχει microεγάλες ποσότητες ασβεστίου δυσ
είναι πολύ παχυντικό και θα πρέ
Οι περισσότεροι άνθρωποι καλύπτουντα περισσότερα από αυτά εmicroφανίζο
αλακτοκοmicroικά προϊόντα όπως το τυρτο βοδινό και το χοιρινό Επίση
επεξεργασmicroένες τροφές Τα λίπη εβρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση γιατί
αποπληξίες υψηλή πίεση καρκίνο καιπως αυτά που βρίσκονται σε ορισmicroέναβοηθήσουν να φύγει η χοληστερόλη α
αποβληθεί στη συνέχεια από τον ορτης καρδιάς απ
Πρέπει να προτιmicroάται η κατανάλωσmicroαγειρευmicroένο Επίσης οι microη επεξερφουντούκια Το microαγείρεmicroα να γίνετα
ηλιέλαιο το σογέλαιο ή το ελαιmicroικά προϊόντα όπως αποβο
να περιέχει επίσης υψηλά ποσοστά αστα δύο τρίτα έτσι ώστε να λειτουργε
γάλα κατσίκας ή το προβατίσιο εί
Τα φρούτα τα λαχανικά το κρέας και οι σπόροι περιλαmicroβάνουν όλο το αλάτι ποχρειάζεται ο οργανισmicroός Μπορεί να ενισχυθούν οι τροφές microε φυσικό αλάτι
σιmicroοποιώντας καρυκεύmicroατα όπως σκόρδο αρωmicroατικά βότανα microπαχαρικά και χυmicroλεmicroονιού Αν το άτοmicroο δεν microπορεί να αποφύγει το αλάτι νατρίου microπορεί να το
υποκαταστήσει microε αλάτι καλίου Είναι πιο υγιεινό και δεν επιδεινώνει την υψηλή πίεση ή να
Στη ∆ύση καταναλώνεται πολύ ζάχαρη Τα εύκολα φαγητά τα ορεκτικά τα κέικ τα microπισκότα τα γλυκά και τα αεριούχα ποτά περιέχουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης και
πολλοί στηρίζονται σrsquo αυτά για παρηγοριά και στιγmicroιαία ικανοποίηση Οι ραφιναρισmicroένες τροφές από υδατάνθρακες όπως το λευκό αλεύρι το άσπρο ψωmicroί η λευκή ζάχαρη ή το λευκό ρύζι στερούνται υψηλού ποσοστού ακατέργαστων στοιχείων
και για το λόγο αυτόν έχουν χαmicroηλό ποσοστό φυτικών ινών Οι microεγάλες ποσότητες ραφιναρισmicroένων υδατανθράκων παχαίνουν και προσθέτουν
λίπη Το πλεόνασmicroα ζάχαρης στο διαιτολόγιο θα επιταχύνει την ανάπτυξη του ακχαρώδη διαβήτη και θα οδηγήσει σε ανισορροπία του επιπέδου του ζαχάρου του
microατος κάτι που επιδρά στη διάθεση προκαλώντας εκνευρισmicroό και ανησυχία ζάχαρη επίσης θα περιορίσει της προmicroήθειες του οργανισmicroού σε βιταmicroίνες και
ανόργανες ουσίες σταθεί από ένα πιο υγιεινό γλυκαντικό όπως είν
ι η φρουκτόζη και η ζαχαρίνη τα οποαρmicroίδες Επίσης τα γλυκά microπορεί να
ναλλακτικές τροφές όπως είναι τα φρούτα οι στατο της σοκολάτας και του κακάο) Το χαρούπτυχώς όmicroως όπως και η σοκολάτα το χαρούπι
πει να χρησιmicroοποιείται microόνο περιστασιακά
ΛΙΠΗ σχεδόν το ήmicroισυ των θερmicroίδων τους microε λίπη και νται microε τη microορφή των κεκορεσmicroένων από τα
γ ί το βούτυρο η κρέmicroα αλλά και τα κρέατα όπως ς κεκορεσmicroένα λίπη συναντάmicroε σε πολλές ίναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τις γυναίκες που προκαλούν καρδιακά νοσήmicroατα εγκεφαλικές παχυσαρκία Εντούτοις τα πολυακόρεστα λίπη
ό φυτικά έλαια καθώς και τα ψαρέλαια microπορεί να πό τους ιστούς και να microεταφερθεί στο συκώτι για
σία να γανισmicroό Γιrsquo αυτό και συmicroβάλουν στην προσταό τις καρδιακές ασθένειες
η άπαχου κρέατος αντί παχύ ψητό ή βραστό αντί γασmicroένοι κόκκοι δηmicroητριακών καθώς και τα ι microε φυτικά έλαια όπως το καλαmicroποκέλαιο το όλαδο Να προτιmicroούνται αποβουτυρωmicroένα
γαλακτοκο υτυρωmicroένο γάλα το οποίο σε σκόνη εξακολουθεί βεστίου Να περιοριστούν το τυρί στο microισό προς ί ως καρύκευmicroα και όχι ως κύριο πιάτο (το τυρί
οιο άλλο τυρί που προέρχεται από ναι καλύτερο από όπ
από αγελάδα δεδοmicroένου ότι το λίυκολότερα ο οργανισmicroός) Ακόmicroη να αβούτυρο και οι σάλτσες Οι κρέmicroες
αντικατασταθούν από φυσικό γιαούρατασταθεί microε γάλα σόγιας γάλα α
ΕΛΕΓΧΟ
Το να είναι η γυναίκα αδύνατη σηmicroαίαδυναmicroία microπορεί να οδηγήσει σε δυσότι είναι απαραίτητο για την
microατική υγεία του οργανισmicroού και την περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης Γνω
αφού επέλθει η εmicromicroηνόπαυση όταν αυmicroε το παρελθόν Κατά συνέπεια η γυνπροσπαθώντας να διατηρήσει το πρ
αποβεί σε βάρος της υγείας της
πλέκονται τουλάχιστον δύο microεταβλητές
Πρώτον η απώλεια των οιστρογόνων που οδηγεί
σε αλλαγές στο σχήmicroα του σώmicroατος και στην κατανοmicroή του βάρους έτσι ώστε να φαρδαίνει η
ια η γυναίκα χρειάζεται λιγότερες θερmicroίδες
ς ίδιας ποσότητας φαγητού microπορεί να οδηγήσει σε αύξηση
βάρους Για να αντιmicroετωπιστεί αυτό χρειάζεται microια λογική λήψη θερmicroίδων που σηmicroαίνει ότι θα πρέπει να τρώει λιγότερο και να ασκείται περισσότερο Παρόλο που η γυναίκα στην εmicromicroηνόπαυση χρειάζεται λιγότερες θερmicroίδες οι ανάγκες του
οργανισmicroού της σε θρεπτικές ουσίες διατηρούνται σταθερές Το να microετράει τις θερmicroίδες για microεγάλο
κουραστικό Για κολουθήσει microια
δίαιτα σωστά ισορροπηmicroένη που να microην περιλαmicroβάνει τροφές microε πολλές θερmicroίδες όπως η ζάχαρη και τα λίπη
πος που περιέχεται σrsquo αυτό το επεξεργάζεται ε ποφεύγονται τα βαριά λίπη όπως τα τηγανιτά το
στα επιδόρπια και τα βασικά πιάτα microπορεί να τι και το γάλα στις συνταγές microπορεί επίσης να
αντικ πό φουντούκι ή γάλα από κόκκους δηmicroητριακών
Σ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ
νει ότι η υγεία της αντιmicroετωπίζει προβλήmicroατα Η την τεκνοποιία Μελέτες κατέδειξαν κολίες κατά
πολλές αθλήτριες δεν έχουν περίοδο Το κάποιο λίποςπραγ αλήθεια ποτέ αυτό δεν είναι αληθέστερο απrsquo ότι
ρίζουmicroε πλέον ότι οι γυναίκες είναι πιο υγιείς ξήσουν το βάρος τους κατά 13-18 κιλά σε σχέση αίκα της εmicromicroηνόπαυσης δεν πρέπει να ανησυχεί οηγούmicroενο χαmicroηλό της βάρος αυτό microπορεί να
Το βάρος αυξάνει σταδιακά τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες καθώς microεγαλώνουν όmicroως στις γυναίκες είναι πιο εmicroφανές τόσο κατά την εmicromicroηνόπαυση όσο
και microετά από αυτήν
Εδώ εmicro
microέση και τα λιποκύτταρα να συσσωρεύονται στο microπροστινό τmicroήmicroα του υπογαστρίου ∆εύτερον η αναλογία του microεταβολισmicroού εξασθενεί microε την πάροδο του χρόνου και περίπου γύρω στα 55 της
χρόν
155 66 160 68
Αν δεν ακολουθήσει ένα πρόγραmicromicroα τακτικής και συχνής γυmicroναστικής η συνέχιση της λήψης τη
170 72
χρονικό διάστηmicroα microπορεί να είναι το λόγο αυτόν είναι καλύτερα να α
Άνω των 35 ετών Ύψος Βάρος 150 72
155 74
Μεταξύ 29-34 ετών
Βάρος 64
165 70
Ύψος 150
175 74 180 76 185 78
να των αι ς
ι ει την
αιτολόγοι διαπιστώνουν ότι microια δίαιτα microε πολλά microικρά γεύmicroατα εmicroποδίζει τη
ι
δικότερα αν το άτοmicroο υποφέρει από δυσπεψία ή πάσχει από πεπτικά έλκη Ο
κα Χ Ό λύτερη ικανότητα να αντιmicroετωπίσει τα πρ του σπιτιού όσο και στο χώρο της εργασίας κα ι θέmicroατα που άπτονται των ανθρώπινων σχέσεων Συχνά η χαλάρωση micro α της εmicromicroηνόπαυσης όπως για α
Είναι προτιmicroότερο τα τρία γεύmicroατα την ηmicroέρα αντικατασταθούν microε πέντε ή έξι microικρά γεύmicroαταηmicroερησίως έτσι ώστε να επιmicroερίζεται το βάρος θρεπτικών ουσιών Αυτός ο τρόπος φαγητού είνπολύ αποτελεσmicroατικός microε την έννοια του ελέγχου του βάρους γιατί κάθε φορά που το άτοmicroο τρώει χρησιmicroοποιεί ενέργεια για τη χώνευση και αντρώει microικρές ποσότητες ο όγκος της ενέργεια
που αναλίσκεται microπορεί να αναπληρωθεί microε την ενέργεια που λαmicroβάνεται από τις τροφές
Τρώγοντας λίγο και συχνά θα αποκτήσεεmicroπιστοσύνη στην ικανότητα της να ελέγχ
όρεξή της Πολλές έρευνες έχουν γίνει microεταξύ εκείνων που τρώνε microικρά συχνά γεύmicroατα και αυτών που τρώνε λιγότερα και microεγαλύτερα Οι τελευταίοι σε κάθε περίπτωση έχουν περισσότερο λίπος από τους πρώτους Ορισmicroένοι δι δηmicro ουργία συmicroπτωmicroάτων πείνας και υπάρχουν στοιχεία ότι microπορεί να συντελέσει στην επιτάχυνση της απώλειας βάρους Το σύστηmicroα χώνευσης θα προτιmicroήσει αυτό το σχέδιο δίαιτας ειπεριορισmicroός του λίπους στο διαιτολόγιο θα συmicroβάλει τα microέγιστα στη διατήρηση του βάρους ι τασία επίσης από microια σειρά ασθενειών στην προσ
ΑΛΑΡΩΣΗ
ταν ο άνθρωπος αισθάνεται χαλαρωmicroένος έχει microεγαοβλήmicroατα και τις αντιξοότητες τόσο στο χώρο ι ευκολότερα χειρίζεταπορεί να βοηθήσει τη γυναίκα να αντιmicroετωπίσει τα συmicroπτώmicroατράδειγmicroα τις ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις π
Η χαλάρωση αφορά τόσο την σωmicroατική όσο και την πνευmicroατική κατάσταση ενός οργανισmicroού για το λόγο αυτό οι τεχνικές microε τις οποίες επιτυγχάνεται περιλαmicroβάνουν
Βαθιά χαλάρωση των microυών Πλήρης πνευmicroατική χαλάρωση Στιγmicroιαία χαλάρωση Νοητική φαντασία Τεχνικές εισπνοής ndash εκπνοής
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ
Πολλές γυναίκες ασχολούνται microε τη σωmicroατική τους ικανότητα λίγες όmicroως microε την πνευmicroατική τους ευελιξία Οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από τους άνδρες από ασθένειες της νόησης και microπορεί να γίνουν πιο ευάλωτες κατά την περίοδο της
microέση ηλικία ορισmicroένες γυναίκες αισθάνονται ότι η ελευθερία
διαπληκτισmicroούς νότητα microπορεί
προκλήσεις τις έκτακτες ανάγκες καθώς και να έχει την αά ο θάνατος
τρόφου ή ακόmicroα και παιδιού ις έρχονται και παντικαι
ευα ∆ΙΑΤα ευρ
εmicromicroηνόπαυσης Στηεπιλογής τους έχει περιοριστεί και αυτό microπορεί να οδηγήσει σε αίσθηmicroα απογοήτευσης
δυστυχία και πνευmicroατικά τραύmicroατα Η πνευmicroατική ικανα διατηρηθεί ακέραια όπως ακριβώς και η σωmicroατική θα πρέπει όmicroως η γυναίκα να
microοχθήσει για να διασφαλίσει ένα βασικό επίπεδο πνευmicroατικής υγείας έτσι ώστε να microπορέσει να ανταποκριθεί στις ντοχή να ξεπεράσει microακροχρόνιες δύσκολες καταστάσεις Καθώς περνούν τα χρόνια ο νθρωπος έρχεται αντιmicroέτωπος microε συναισθηmicroατικά τραύmicroατα όπως είναι
κάποιου αγαπηmicroένου προσώπου γονέα συν Η αυτογνωσία απαιτεί υπέρmicroετρο ρεαλισmicroό Οι δύσκολες καταστάσεαρέρχονται οι αναποδιές είναι φυσικές και ορισmicroένες αποτυχίες είναι αναπόφευκτες Προς
microετώπιση όλων αυτών των καταστάσεων απαιτείται εγκατάλειψη των προκαταλήψεων των προλήψεων και προετοιmicroασία αποδοχής αλλαγών στην συmicroπεριφορά Τα
συναισθήmicroατα πρέπει να αντιmicroετωπίζονται microε εποικοδοmicroητικό τρόπο όπως επίσης να είναι ίσθητος και συναισθηmicroατικός ο άνθρωπος microε τον εαυτό του
ΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ πιο κάτω ποιοτικά χαρακτηριστικά στοιχεία προκύπτουν από τη συναισθηmicroατική ύτητα την ευελιξία και την αυτοπροσαρmicroοστικότητα που πρέπει να διαθέτουν όλες οι
γυναίκες
Η ανεξαρτησία η αναγνώριση της ανεξαρτησίας των άλλων το ιδιωτικό περιβάλλον και η ηρεmicroία
Η έλλειψη αυτοοίκτου έτσι ώστε όταν εαντιmicroετωπιστεί microε αντικειmicroενικό τρόπο
microφανιστεί ένα πρόβληmicroα να microπορεί να
Η άποψη ότι τίποτα δεν είναι ανέλπιδο και τα προβλήmicroατα υπάρχουν για να λύνονται Το αίσθηmicroα της εσωτερικής ασφάλειας και όχι της κερδισmicroένης από τον έλεγχο των άλλων
Ανάληψη ευθυνών για τα προσωπικά σφάλmicroατα Λίγοι καλοί φίλοι από microια πλειάδα γνωστών Ρεαλιστικοί στόχοι Γνώση των συναισθηmicroάτων και ελεύθερη έκφραση αυτών
Ό αρ να πείρα να π α πνευmicroατική εργασία Η επαφή του ώπους το αναγκάζει να αξιολογεί το τ συνδ σης ευποβολή ερωτηmicroάτων και καταχώρηση όσων συmicroβαίνουν γύρω microας Το άτοmicroο microπορεί να εκmicroεταλλευθεί τις ευκαιρίες που ακόmicroα και η καθηmicroερινή ζωή του προσφέρει προς εξ laquoγυmicroνάσmicroαταraquo πχ λογαριασmicroοί η ανάγνωση τηλεόρασης ο διάλογος microε
πως ακριβώς ο microυς εξασθενεί αν δεν ασκείται έτσι και το microυαλό θα λειτουργεί σεγότερους ρυθmicroούς αν δεν ασκηθεί Η καλύτερη άσκηση του microυαλού είναι η εργασία Έ
microα που έγινε σε Ιάπωνες ογδοντάρηδες κατέδειξε ότι όσοι από αυτούς συνέχιζανηγαίνουν στα γραφεία τους έστω και microια ώρα την ηmicroέρα είχαν πολύ πιο δραστήριο microυαλόπό αυτούς οι οποίοι πήραν σύνταξη στα 60 και σταmicroάτησαν να σκέπτονται πειθαρχηmicroένα Το πρώτο βήmicroα για τη διατήρηση της πνευmicroατικής ικανότητας είναι η καθηmicroερινή
ατόmicroου microε άλλους ανθρι λέγουν όπως επίσης να απαντά σε ερωτήmicroατα και σχόλια
Καθώς περνούν τα χρόνια ο άνθρωπος χάνει την ικανότητα για νέους νοητικούςυασmicroούς Για το λόγο αυτόν ο διαλογισmicroός αποτελεί το microόνο microέσο συντήρη
νεργητικής σκέψης Το σκέπτεσθαι δεν είναι microια παθητική διαδικασία σηmicroαίνει συmicromicroετοχή στο microυαλό όλων
άσκηση της νοητικής του ικανότητας όπως τα αριθmicroητικά εφηmicroερίδων η παρακολούθηση της
κάποιον κοινό γνωστό ή και ά συmicromicroετοχή σε εκπαιδευτικά προγράmicromicroατα για ενήλικα ΣΥΝΤΗΡΚαθώς περνούν τα χρόνια η microακροχ ς microνήmicroη γίνεται διαυγέστερη Αυτή
που υποφέρει περισσότε ραχυχρόνια microνήmicroη
Υπάρχουν διάφορες ραχυχρόνια microνήmicroη microερικές από αυτές είναι οι εξής
γνωστο άνθρωπο ακόmicroα και ηάτοmicroα
ΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ρόνιας διάρκεια
ρο είναι η β
ασκήσεις και τεχνικές microπορούν να βοηθήσουν τη β
Μετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ή ενός άρθρου από εφηmicroερίδα ή περιοδικό περίληψη της πλοκής ή των βασικών σηmicroείων και διήγηση αυτών σε κάποιον γνωστό
Αναφορές σε ονόmicroατα περιοχές και ηmicroεροmicroηνίες Αγορές όσο το δυνατόν χωρίς την βοήθεια της λίστας microε τα απαραίτητα Ω τα αρχικά τους γράmicromicroατα Για παρά όπως το σίδερο ένα τηλέφωνο σε microια φίλη ή η δακτυλογ θούν συνολικά στη
καινούρια όπως lsquo∆ΑΤΣrsquo (για τις λέξεις δ λογράφηση τηλεφώνηmicroα σίδερο)
ς επιβοηθητικό microνήmicroης microπορεί να λειτουργήσει ο συmicroβολισmicroός κάποιων λειτουργιών microεδειγmicroα εργασίες
ράφηση ενός γράmicromicroατος microπορούν να καταχωρη microνήmicroη microε microια microόνο λέξη Παίρνοντας τα πρώτα ψηφία κάθε λέξης και κάνοντας microια
ακτυ Σ σει ώστε να βρεθούν τα ίχνη του Το ά τις έξι τελευταίες ενέργειες πριν το αντικείmicroενο χαθεί καθώς και το χώ όταν όταν γινόταν η κάθε ενέργεια Ελέγχοντας τους συνδυασmicroούς και αποκλείοντας τους πιο απίθανους θα οδηγηθεί στο
Η συνηθειών αλλά και από την εγκατάλειψ κακών Για παράδειγmicroα αν λαmicroβάνει ο οργ ναι συ κα Κ
κ
επ
σ
ε περίπτωση που ένα αντικείmicroενο χαθεί η microέθοδος αποκλεισmicroού microπορεί να βοηθήτοmicroο καταχωρείρο που βρισκ
χαmicroένο αντικείmicroενο ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΩΝ
διατήρηση της καλής υγείας εξαρτάται όχι microόνο από την υιοθέτηση και διατήρηση σωστώνη των
ανισmicroός της γυναίκας τον καθηmicroερινό όγκο ασβεστίου και της βιταmicroίνης C και είγχρόνως καπνίστρια ο όγκος αυτός δεν θα είναι επαρκής δεδοmicroένου ότι το κάπνισmicroαταστρέφει τις βασικές βιταmicroίνες και τις ανόργανες ουσίες
ΑΠΝΙΣΜΑ Η εισπνοή του καπνού του τσιγάρου αποδεικνύεται ότι είναι η γενεσιουργός αιτία του αρκίνου των πνευmicroόνων της βρογχίτιδας και των ασθενειών της καρδιάς Όποια ηλικία και να έχουν οι γυναίκες το κάπνισmicroα είναι κακό για την υγεία τους και
επιταχύνει τη γήρανση του δέρmicroατος Αν η γυναίκα καπνίζει είναι πολύ βασικό να το σταmicroατήσει κατά την εmicromicroηνόπαυση Οι ιστοί απαιτούν τη microέγιστη οξυγόνωση από το αίmicroα και ο καπνός του τσιγάρου εmicroποδίζει το οξυγόνο να κυκλοφορεί αποτελεσmicroατικά
σrsquo ολόκληρο το σώmicroα Το να σταmicroατήσει κάποιος το κάπνισmicroα είναι δύσκολο και ορισmicroένοι άνθρωποι το ιτυγχάνουν microόνο όταν η υγεία τους επιδεινωθεί ραγδαία όπως στην περίπτωση τωνκαρδιακών παθήσεων ή του άσθmicroατος Αν όντως το άτοmicroο θεωρεί αδύνατο να
ταmicroατήσει το κάπνισmicroα εντελώς microπορεί να προσπαθήσει να το ελαττώσει microε τους πιοκάτω τρόπους
Να καπνίζει λιγότερο από πέντε τσιγάρα την ηmicroέρα
Να κόβει τα τσιγάρα στη microέση
Να microην εισπνέει τον καπνό Πάντοτε να καπνίζει ελαφρά τσιγάρα Πάντοτε να καπνίζει τσιγάρα microε φίλτρ ο
Να κρατάει το τσιγάρο όσο πιο microακριά microπορεί ώστε να απαιτείται microεγάλη προσπάθεια να
πάρει ένα
Επιπτώσεις του καπνίσmicroατος στην εmicromicroηνόπαυση
Οι καπνίστριες αντιmicroετωπίζουν την εmicromicroηνόπαυση πέντε χρόνια νωρίτερα από τις microη καπνίστριες (στην περίπτωση αυτή περιλαmicroβάνονται και οι παθητικές καπνίστριες)
Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις προκαλούν πιο έντονα συmicroπτώmicroατα
Οι καπνίστριες microπορεί να αντιmicroετωπίσουν microια πρόωρη εmicroφάνιση οστεοπόρωσης Οι καπνίστριες αντιmicroετωπίζουν σε microεγαλύτερα ποσοστά την περίπτωση
καρδιακής προσβολής ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση
ανανεωθεί Το δέρmicroα είναι λιγότερο ικανό να και να αυτοθεραπευθεί όπως επίσης να
διατηρήσει τη της επιδερmicroίδας
Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις microπορεί ν microε το αλκοόλ και για το λόγο και microόνο αυτόν θα πρέπει να ελα θεί η λήψη του Η γυναίκα εΟι στατιστικές έχο λίγο πριν
από την π λισmicroός και τα προβλήmicroατα που χύτατα στις γυναίκες
κ υ
microηνιαίου κύκλου της Το laquoπίνοντας έτσι για διασκέδασηraquo θα οδηγήσει τη γυναίκα να έχει αυξηmicroένο το επίπεδο του οινοπν τά την εmicromicroηνόπαυση καθώς και τη
ποσότητα αλκοόλ θα είναι περ σύστηmicroα του οργανισmicroού της κ
σ
ο
νεανική του εmicroφάνιση Το πάνω τmicroήmicroα εξασθενεί και
ξεφλουδίζει
ΑΛΚΟΟΛ α επιδεινωθούν
ττωθεί έως και ελαχιστοποιηίναι πιο ευπαθής από τη φύση της στις ασθένειες που προκαλεί το αλκοόλ στο συκώτι
υν καταδείξει ότι οι γυναίκες πίνουν περισσότερο αλκοόλερίοδο και συχνά υπερβαίνουν το όριο microετά την εmicromicroηνόπαυση Ο αλκοο
έχουν σχέση microε το αλκοόλ αυξάνονται τααν και η microεγαλύτερη αύξηση εmicroφανίζεται στις νεότερες γυναίκες ηλικίας 30 ετών και
άτω Η αντίδραση της γυναίκας στο οινόπνευmicroα διαφέρει ανάλογα microε τη στιγmicroή το
εύmicroατος καφάση της ωορρηξίας απrsquo ότι οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο microέσα στο microήνα Επειδή η ευαισθητοποίηση στο οινόπνευmicroα διαφέρει από άτοmicroο σε άτοmicroο microπορεί να
είναι δύσκολο για microια γυναίκα να αποφασίσει το πότε θα σταmicroατήσει Η ίδια η φυσιολογία της γυναίκας επίσης καταδεικνύει ότι το οινόπνευmicroα έχει microεγαλύτερη
επίδραση σrsquo αυτήν απrsquo ότι σrsquo έναν άνδρα του ίδιου βάρους Το σώmicroα microιας γυναίκας περιέχει 5 ndash 10 λιγότερο νερό σε σχέση microε το σώmicroα του άνδρα έτσι λοιπόν η ίδια
ισσότερο δυσδιάλυτη στοαι κατά συνέπεια θα αντιmicroετωπίζει περισσότερες τοξικού χαρακτήρα αντιδράσεις Αυτό σηmicroαίνει ότι η γυναίκα χρειάζεται microικρότερη ποσότητα οινοπνεύmicroατος για να
προκληθεί καταστροφή του συκωτιού της σε σχέση microrsquo έναν άνδρα Το υπερβολικό οινόπνευmicroα συνήθως έχει ψυχολογικά αίτια και οι γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση microπορεί να είναι πιο ευάλωτες στο να γίνουν αλκοολικές κυρίως όταν αισθάνονται ότι έχουν χάσει τον προηγούmicroενο ρόλο τους Εξάλλου οι υνδυασmicroένες ευθύνες που προκαλούνται από το γάmicroο την οικογένεια το σπίτι και τηνεργασία microπορεί να προκαλέσουν ανυπέρβλητα εmicroπόδια για πολλές γυναίκες και
ρισmicroένες αντιδρούν microε το ποτό Πολλές γυναίκες θεωρούν το αλκοόλ ως ηρεmicroιστικό και
πίνου νται κ
κρ ε
κατηγορία των laquoγερών ποτηρ ει αλκοολική Αν εντάσσεται σrsquo
π και ο
Είναι ισχυρό οξειδωτικό microέσο και microπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη ρυτίδωση του
ν για να ξεφύγουν από τα προβλήmicroατα Μπορεί επίσης να πίνουν όταν βαριούαι αισθάνονται κενές Το να κατανοήσουν γιατί πίνουν τόσο πολύ είναι το πρώτο βήmicroα
για να αντιmicroετωπίσουν το πρόβληmicroα Η κατανάλωση αλκοόλ microετράται microε microονάδες ανά εβδοmicroάδα ∆εκατέσσερις microονάδες ανά εβδοmicroάδα θεωρείται σωστή ποσότητα για να πιει microια γυναίκα (πχ ένα ποτήρι ασί είναι microια microονάδα) Ένας ελαφρός πότης microπορεί να καταναλώσει από microία ως πέντmicroονάδες την εβδοmicroάδα Αν η γυναίκα πίνει πάνω από 14 microονάδες την εβδοmicroάδα θα καταστρέψει την υγεία της και αν πίνει πάνω από 21 microονάδες εντάσσεται στην
ιώνraquo και microπορεί να καταλήξαυτή τη κατηγορία ή αν αισθάνεται ότι το ποτό της έχει γίνει πρόβληmicroα θα πρέπει να
ζητήσει τη συmicroβουλή γιατρού Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εmicromicroηνόπαυση έχουν σοβαρότατους λόγους για τον εριορισmicroό του αλκοόλ Το αλκοόλ καταστρέφει τις θρεπτικές ουσίες τις βιταmicroίνες Α Β
C και microπορεί να προκαλέσει κατάπτωση αϋπνίες όπως επίσης να θέσει σε κίνδυντο ανοσοποιητικό σύστηmicroα του οργανισmicroού της κάνοντάς τη ευάλωτη σε microολύνσεις
δέρmicroατος
Τρόποι ελέγχου της λήξης οινοπνεύmicroατος
Προσπάθεια αντί πόσης οινοπνεύmicroατος (αλκοόλ) να καταναλώνεται η ίδια ποσότητα σε
σε νερό (αντικατάσταση οινοπνεύmicroατος microε οποιοδήποτε άλλο υγιεινό υγρό όπως νερό
ρούτων ροχυmicroοί φ φήmicroατα) Πε κέρ ριορισmicroός των ποτών προ και microετά των γευmicroάτων όπως τα απεριτίφ και τα λι
Πάντοτε το αλκοόλ να συνοδεύεται microε φαγητό Όσο το δυνατόν κατανάλωση περισσότερο microη αλκοολούχων ποτών
Αποφυγή πόσης δεύτερου ποτηριού Αν έχει γίνει microεγάλη λήψη αλκοόλ καθrsquo όλη τη διάρκεια της νύχτας καλό θα ήταν να
γίνει κατάποση λίγου νερού πριν την κατάκλιση και όταν το άτοmicroο ξυπνήσει
ΚΑΦΕΪΝΗ
Πρόκειται για ξανθίνη που βρίσκεται στον καφέ το τσάι τη σοκολάτα σε ορισmicroένες ς επίσης και σε ορισmicroένα καταπραϋντικά φάρmicroακα
κόκα-κόλες όπω Είναι microια πολύ ισχ ς
καφεΐνη είναι διεγερτική ουσία και σε micro εις microπορεί να laquoξεmicroπλοκάρειraquo το microυαλό και να το ευαισθητοποιή
προκ Η καφεΐνη microπορεί να είναι ιδιαίτερα αβής στις γυναίκες που βρίσκονται σε
εmicromicroηνόπαυση διότι προκαλεί στένωση ι στο δέρmicroα Μπορεί επίσης να προκαλ κές έντονες ερυθριάσεις διότι αυξάνει
θερmicroοκρασία του σώπίεσης Οι διουρητικές της ιδιότητες microπο καταστρέψουν τις βασικές τροφές και τα ιχνοστοιχεία Αν η γυναίκα αντιmicroπροσεκτικά τις ποσότητες της καφποσότητες microπορεί να αναγκάσουν
ινσουλίνης Αυτό οδηγεί στη microείωσ
υρή ναρκωτική ουσία που προκαλεί έντονη δραστηριοποίηση του microυαλού όπωεπίσης διουρητικό σύνδροmicroο στα νεφρά αυξάνοντας την ποσότητα των ούρων Η
ικρές δόσσει περισσότερο Σε microεγαλύτερες δόσεις εντούτοις microπορεί να
αλέσει εκνευρισmicroό επιβλ
των λεπτών αιmicroοφόρων αγγείων που βρίσκονταέσει ξαφνι
τη microατος Η καφεΐνη επίσης προκαλεί microια περιοδική αύξηση της ρεί να
ετωπίζει προβλήmicroατα βάρους θα πρέπει να ελέγχει εΐνης που καταναλώνει δεδοmicroένου ότι οι microεγάλες το πάγκρεας να εκκρίνει microεγαλύτερες ποσότητες η του σακχάρου του αίmicroατος προκαλώντας της το
αίσθηmicroα της έντονης πείνας
Η προσπάθεια να κοπεί η καφεΐνη από το διαιτολόγιο microονοmicroιάς microπορεί να
κα εί
γίνεται η ί ότι το διαιτολόγιο είναι πλούσιο σε ινώδεις τροφές και καταναλώνονται πολλά νερά για την
αποφυγή δυσκοιλιότητας Μια κα ήση ενός
microείγmicroατος κ τητας του ντεκαφεϊνέ ως ότου γίνεται microόνο χρήση του Μπορούν να δοκιmicroαστούν και
π
laquoαυτοεπιδιορθωθούνraquo όπως τούτο συνέβ ν η γυναίκα ήταν νέα Τα οστά γίνονται εύθ πρ
σώ ν σφυγ ένη
κ Το άτοmicroο microπορεί να βεβαιωθεί ό λει τον οργανισmicroό του από την
στο Στόχος της άσκησης της καρδιάς και των π ι να διατηρήσει έναν πιο αυξηmicroένο
δηmicroιουργήσει συmicroπτώmicroατα στέρησης ειδικότερα αν το άτοmicroο πίνει πολλούς καφέδες Για να αποφευχθεί η ναυτία η υπνηλία η δυσκοιλιότητα οι πονοκέφαλοι και η τάπτωση microπορεί να γίνει microια σταδιακή αποτοξίνωση Καθηmicroερινά το άτοmicroο microπορνα περιορίσει κατά ένα τον αριθmicroό των φλιτζανιών που πίνει για microια περίοδο microιας εβδοmicroάδας ή και περισσότερο και να τα αντικαταστήσει microε καφέ ντεκαφεϊνέ Ενώ
προσπάθεια απεξάρτησης από την καφεΐνη πρέπει να διασφαλιστε
λή microέθοδος περιορισmicroού της κατανάλωσης καφεΐνης είναι η χραφέ κανονικού microε ντεκαφεϊνέ και περιοδικά αύξηση της ποσό
ντεκαφεϊνέτα υποκατάστατα προϊόντα του καφέ που βασίζονται σε αλεσmicroένους σπόρους Μπορεί επίσης να υποκατασταθεί ο καφές microε κρύα ή ζεστά ροφήmicroατα από βότανα όmicroως
χρειάζεται κάποιος έλεγχος των συστατικών τους γιατί ορισmicroένα περιέχουν καφεΐνη
ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Η υπερβολική άσκηση microέχρι το άτοmicroο να νιώσει πόνους ήταν φιλοσοφία της δεκαετίας
του 1980 και τότε αλλά και τώρα διαπιστώνεται πως η φιλοσοφική αυτή άποψη ροκαλεί πολύ microεγάλο κακό Ο πόνος προερχόmicroενος από υπερβολική microυϊκή προσπάθεια είναι εκείνος που αισθάνεται το άτοmicroο όταν ο microυς δεν έχει οξυγόνο και πλέον δεν γίνεται φυσιολογικός microεταβολισmicroός Ο αφύσικος microυϊκός microεταβολισmicroός παράγει πλεονασmicroατικές ποσότητες γαλακτικού οξέος το οποίο συσσωρεύεται στο microυ και προκαλεί πόνους και
κράmicroπες Όπως γνωρίζουmicroε όλα τα όργανα του σώmicroατος προσβάλλονται κατά την εmicromicroηνόπαυση Οι ιστοί δεν microπορού πλέον να αυτοανανεωθούν και να ν
αινε όταραυστα και οι microύες ασθενέστεροι και microε λιγότερη αντοχή Καmicroιά γυναίκα δεν θα
έπει να ακολουθήσει ένα βεβαρηmicroένο πρόγραmicromicroα γυmicroναστικής προτού ελέγξει microε τογιατρό της τις δυνατότητες που έχει το σώmicroα της Επιπρόσθετα δεν θα πρέπει να
ξεκινήσει να ασκείτε ως ότου microετρήσει ακριβώς το πόσο laquoαγύmicroναστηraquo είναι Κατά τη διάρκεια των ασκήσεων η καρδιά αντιδρά στις αυξηmicroένες ανάγκες σε οξυγόνο του
microατος χτυπώντας πιο δυνατά αύξηση η οποία microπορεί να microετρηθεί microε τη λήψη τωmicroών Στα ήδη γυmicroνασmicroένα άτοmicroα η καρδιά χτυπάει λιγότερο γιατί microια γυmicroνασmicro
αρδιά αντλεί περισσότερο αίmicroα χωρίς να πιέζεταιτι δεν καταβάλ
υπερβολική άσκηση ελέγχοντας πόσοι είναι οι σφυγmicroοί του ύστερα από microια ελαφριά άσκηση
Μετράει τους παλmicroούς για 15 δευτερόλεπτα
και πολλαπλασιάζει επί τέσσερα Συγκρίνει τους
ΟΙ ΠΑΛΜΟΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΗΠΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Ηλικία Παλmicroοί παλmicroούς
microrsquo εκείνους του πίνακα Οι σφυγmicroοί δεν θα πρέπει να
υπερβαίνουν τον υγιή αριθmicroό παλmicroών που εmicroφανίζεται ν πίνακα
35-39 130 40-44 126
45-49 122 50-54 117
55-59 113 60-64 109
νευmicroόνων είναιή όmicroως αρι υγ θmicroό παλmicroών για περίπου 15-20 λεπτά
έρευνα έχει καταδείξει ότι η υπερβολική άσκηση microέχρι ότου προκληθούν πόνοι δεν
οηθάει το σώmicroα να γίνει πιο ευλύγιστο Ο καλύτερος τρόπος να διατηρηθεί το σώmicroα σε η είναι να ασκείται το άτοmicroο στα πλαίσια των δικώ
Η β
καλή κατάστασ ν του παλmicroών
ότι microπορεί ν α φαίνεται ότι κάνει υπερβολική άσκηση και τον οργανισmicroό του
∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ
∆εν υπάρχει κάποια micro ωραία Θα πρέπει να σκεφθεί προσεκτικά και λογικά σχετικά microε ο πώς θα πρέπει να αναδείξει καλύτερα τα δυνατά της σηmicroεία και να καλύψει τα πιο δύνατα Είναι πιο σηmicroαντικό να φαίνεται
φυσική και να αισθάνεται άνετα από το να ησιmicroοποιεί ακριβά καλλυντικά και ρούχα Το ευχάριστο στοιχείο σrsquo ότι αφορά την εmicromicro παυση είναι ότι δεν υπάρχουν ρόλοι που πρέπει να παίξει η γυναίκα ούτε συγκεκρι κανόνες που θα πρέπει να εφαρmicroόσει
ΣΤΑΣΗ Η δυσmicroορφία και η κακή στάση microπορε να δηmicroιουργήσουν την εντύπωση του
ηλικιωmicroένου ανθρώπου ενώ η άνετη και στή στάση όπως επίσης το εύπλαστο πρόσωπο microπορεί να κάνουν το άτοmicroο να microοιάζει νέο Τα πόδια θα πρέπει να είναι το ένα παράλληλα στο άλλο microε στητή τη λεκάνη αι κάθετη τη σπονδυλική στήλη οι ώmicroοι χαλαρωmicroένοι και όχι σηκωmicroένοι ∆ίνοντας προσοχή στη στάση και το βάδισmicroα βελτιώνεται η εmicroφάνιση αλλά ακόmicroα η διατήρηση της υγείας της
σπονδυλικής στήλης κα των microυών της πλάτης
ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ Αν η γυναίκα διατηρεί microια καλή κορmicroοστασιά θα συνεχίσει να φοράει τα ρούχα που φορούσε και παλαιότερα Εντούτοις όσο περνούν τα χρόνια επέρχονται αλλαγές στο σώmicroα της και microπορεί να χρειάζεται να τις αντιmicroετωπίσει Άνετα ρούχα σε γραmicromicroές που κολακεύουν είναι εκείνα που ταιριάζουν στι ώριmicroες γυναίκες Το ώριmicroο της ηλικίας δεν θα πρέπει για καmicroία γυναίκα να θεωρείται ε πόδιο για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να
φοράει Χρειάζεται προσοχή στην επιλογή των πουτσιών Τα ψηλά τακούνια microπορεί να
διαταράξουν το κέντρο βάρους σώmicroατος (ισορροπία) και αυξάνουν την πιθανότητα της πτώσης Τα στενά παπούτσια θα δηmicroιουργήσουν κράmicroπες στα δάκτυλα των ποδιών και
κάλους
ΕΣΩΡΟΥΧΑ Ακόmicroα και όταν αρχίσουν να φαρδαίνουν η micro και οι γοφοί η γυναίκα δεν θα πρέπει να
φοράει σφιχτά εσώρουχα όπως πχ κορσέδες Τα ελαφρά εσώρουχα επιτρέπουν
αντοχής Αν ασκείται microέσα σrsquo αυτά τα αριθmicroητικά πλαίσια των παλmicroών θα αισθανθεί α συνεχίσει την άσκηση για πολλές ώρες Αν κουράζεται εύκολ
καταστρέφει
Πολλές γυναίκες ανησυχούν για τα σηmicroάδια της γήρανσης στο πρόσωπο και το σώmicroα
τους κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης Είναι πολύ σηmicroαντικό η γυναίκα να αισθάνεται άνετα microε την εmicroφάνισή της Το αίσθηmicroα αυτοεκτίmicroησης είναι πολύ βασικό καθώς περνούν τα χρόνια και η φροντίδα της εmicroφάνισης είναι ένας σωστός τρόπος προώθησης του αισθήmicroατος αυτού Το σώmicroα θα έχει καλύτερη εmicroφάνιση όταν
ακολουθείται ένα σωστό διαιτολόγιο και τακτική άσκηση Η γυναίκα microπορεί να επιτύχει καλύτερο αποτέλεσmicroα microε τα microαλλιά της και το δέρmicroα της όταν τα φροντίζει σωστά
αγική συνταγή για να φαίνεται η γυναίκαταχρηνό
microένοι
ί σω
κ
βοηθείταιι
ς micro
πα
έση
ελεύθερες κινήσεις και καλύτερη αναπνοή πίσης microε τα ελαφρά εσώρουχα οι έντονες ερυθριάσεις αντιmicroετωπίζονται ευκολότερα Τα καταλληλότερα είναι τα εσώρουχα
φτιαγmicroένα από φυσικές ίνες όπως βαmicroβακερά και microεταξωτά δεδοmicroένου ότι αυτά είναι τα πιο βολικά και καλύτερα για τα θερmicroά κλίmicroατα
Κριτήριο για την επιλογή όλων των εσωρούχων είναι να αγκαλιάζουν αρmicroονικά το σώmicroα της γυναίκας και η ίδια νοιώθει άνετα microέσα σrsquo αυτά
ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Καmicroιά ουσία ή διαδικασία microέχρι τώρα δεν έχει εmicroφανιστεί που να microπορεί να αποκαταστήσει το κολλαγόνο τις πρωτεΐνες τα λίπη και τη δροσιά που χάνει το δέρmicroα microε το χρόνο Ούτε είναι δυνατόν να διορθωθούν τα σπασίmicroατα που δηmicroιουργούνται στο κολλαγόνο στο χόριο καθώς το πρόσωπο αρχίζει να ζαρώνει Οι κρέmicroες καλλυντικών σίγουρα δεν είναι σε θέση να σταmicroατήσουν τις ρυτίδες ανεξάρτητα από το τι εξωτικά συστατικά περιέχουν Εντούτοις οι καθαριστικές κρέmicroες προσώπου καθώς και οι
υδατικές λοσιόν microπορεί να εmicroποδίσουν την επάνω στοιβάδα του δέρmicroατος να ξηρανθεί Οι πιο κάτω διαδικασίες ποικίλουν σrsquo ότι αφορά την αποτελεσmicroατικότητά τους για
ανανέωση και βελτίωση του δέρmicroατος
Ε
να
άσκες Ένα ψυχρό επίθεmicroα ένα ζελέ microια κρέmicroα ή microια λοσιόν απλώνεται σώπου στο δέρmicroα αφήνεται να στεγνώσει και στη συνέχεια αφαιρείται ή
πλένεται το πρόσωπο (αποmicroακρύνονται τα microαύρα στίγmicroατα και το δέρmicroα καθαρίζει microαλακώνει τρέφεται και αναζωογονείται)
τικά Ένα διαλυτικό σπρέι νερού υπό σταθερή ατmicroοσφαιρική πίεση ι κατευθύνεται στο πρόσωπο και βοηθάει στην αφαίρεση της microάσ
οσώπου (προκαλείται ύγρανση του δέρmicroατος)
ο διαπερνάται τηση των κυττά
ική Ένα οξύ όπως το τριχλωροξικό οξύ που προκαλεί εγκαύmicroατα ηση δευτέρου βαθmicroού απλώνεται σε microικρές περιοχές και δίνει στ
ένα γκριζόασπρο χρώmicroα Σχηmicroατίζεται microια καφέ κρούστα
τρεις microε πέντε ηmicroέρες που στη συνέχεια πέφτει (ξεφλούδισmicroα τ δέρmicroατος για αφαίρεση ρυτίδων και στιγmicroάτων)
απεία Ουσίες όπως το αιθυλικό χλωρίδιο το στερεό διοξείδιο του και το υγρό άζωτο χρησιmicroοποιούνται για να καταψύχουν την
επιφάνεια του δέρmicroατος (microέθοδος για την αφαίρεση σπίλων και άλλων στιγmicroάτων)
brasion Συνήθως πραγmicroατοποιείται microrsquo ένα microεγάλης ταχύτητας περιστρ τρυπάνι όπως επίσης και microε τη βοήθεια τεχνικών ψύξης Μετά τη
νάρκωση απλώνονται κρύες κοmicroπρέσες στα σηmicroεία που χρειάζ θεραπεία Στη συνέχεια το δέρmicroα παγώνει microε ψυχρό ρεύmicroα α
το τρυπάνι τρυπάει το δέρmicroα ως το συγκεκριmicroένο σηmicroείο που απαιτείται Η microέθοδος χρειάζεται microεγάλη εmicroπειρία και ικανότητα για να εφαρmicroοστεί (microέθοδος κατάλληλη για την αφαίρεση ακmicroής
ένων εκ γενετής σηmicro
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
του σώmicroατος σε καλή φυσική κατάσταση καθrsquo όλη τη δ
εκτρική Καταστρέφονται τα κύτταρα του δέρmicroατος microε ηλεκτρικό ρεύmicroα ήρανση είτε microrsquo ένα σπινθήρα που στερεοποιεί το δέρmicroα είτε microε θέρmicroανσ
όπου το τελευταίο πήζει (microέθοδος κατάλληλη για microόνιmicroη αφαίρ microικρών κακοmicroορφιών λόγω γήρανσης του δέρmicroατος)
τυποποιηmicroένη microάσκα και τονώνεται το δέρmicroα (αύξηση της φυσικής ανανέωσης των κυττάρων) Βιεννέζικος Το πρόσωπο καθαρίζεται και υποβάλλεται σε ηλεκτρικό microασάζ microε καθαρισmicroός ρεύmicroα υψηλής συχνότητας Απλώνεται microάσκα προσώπου και τονωτική λοσιόν (αύξηση της φυσικής ανανέωσης των κυττάρων) Μ προ Τονω σπρέ κας πρ Γαλβανική Το πρόσωπ από ρεύmicroα microέσω ενός ζελέ έτσι ώστε θεραπεία τα επιmicroέρους στοιχεία να φορτιστούν αρνητικά ή θετικά (αυξάνεται δέρmicroατος η τροφοδό ρων microε αίmicroα) Χηmicro περιποί ο δέρmicroα δέρmicroατος microέσα σε ου Κρυοθερ άνθρακα Derma οφικό ονται έρα και εκτεταmicro αδιών σηmicroαδιών από τραύmicroατα όπως και ρυτίδων γύρω από το στόmicroα) Ηλ αποξ ή του εση
Η διατήρηση ιάρκεια της
π
Ο ΛΑΙΜΟΣ
περιόδου της εmicromicroηνόπαυσης απαιτεί συνδυασmicroό σrsquo ότι αφορά τη γυmicroναστική την ροστασία της υγείας καθώς και τη φροντίδα για την υγιεινή Παρrsquo όλα αυτά microπορεί ναχρειαστεί να δοθεί λίγη περισσότερη προσοχή σε ορισmicroένα σηmicroεία του σώmicroατος όπως
τα δόντια ndash λόγω της πτώσης των ούλων ndash και τις κνήmicroες οι οποίες microπορεί να αντιmicroετωπίζουν κυκλοφορικά προβλήmicroατα
Καθώς περνούν τα χρόνια το δέρmicroα του λαιmicroού αρχίζει να χαλαρώνει και να γίνεται οφείλεται σε διάφορους λόγους Πρώτον ο λαιmicroός είναι πλαδαρό Τούτο πολύ ευκίνητος
ενυδάτωσης σε σχέση αιmicroός σχεδόν πάντοτε είναι εκτεθειmicroένος στον ήλιο για το λόγο τόν γηράσκει κατά τον ίδιο τρόπο microε το πρόσωπο Η γυναίκα microπορεί να βοηθ περιοριστούν ορισmicroένα από τα πιο
Κα α
βρίσκον ρωmicroες τρίχε ύρες
και πιο παχιές που ανταπ ς ορmicroόνες Οι τελευταίες
κάτ ου
ε πα
ανδρικών ν σχετικά αυξηmicroένη ποσότητα ανδρογόνων ∆εύτερον φαίνεται ότι η παχυσαρκία microπορεί να
προκαλέσει αυξηmicroένη τριχοφυΐα Η τρ αυξάνεται όσο περνούν τα
Τα προβλήmicroατα στην όραση που εmicroφ ν πάροδο του χρόνου συνήθως είναι
micro και όταν η όραση δεν δίνει ανησυχ ι πολύ σηmicroαντικό όσο περνούν τα
χρόνια το άτοmicroο να προβαίνει σε έλεγχο microατιών σrsquo ότι αφορά την οπτική του
γ π
για το λόγο αυτόν τεντώνεται το δέρmicroα περισσότερο απrsquo ότι σε άλλα σηmicroεία και τούτο έχει ως αποτέλεσmicroα τη χαλάρωση ∆εύτερον στο δέρmicroα του λαιmicroού συχνά δεν δίνεται η δέουσα προσοχή και κατά συνέπεια δεν δέχεται την ίδια περιποίηση καθαρισmicroού και
microε το δέρmicroα του προσώπου Τρίτον ο λαυ
ήσει ώστε ναπάνω χρησιmicroοποιώντας microιαν αντηλιακή κρέmicroα κάθε φορά που βγαίνει έξω όπως επίσης
microε τον καθαρισmicroό και την ενυδάτωση του δέρmicroατος του λαιmicroού microαζί microε εκείνο του προσώπου
ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ
θώς περνούν τα χρόνια βγαίνουν καινούριες τρίχες χωρίς χρώmicroα Η γκρίζα τρίχείναι εξίσου υγιής microε τη χρωmicroατιστή και δεν απαιτεί ειδική θεραπεία Σrsquo ότι αφορά τη
γενικότερη φροντίδα των microαλλιών πρέπει να χρησιmicroοποιείται το πλέον ελαφρό σαmicroπουάν και να πλένονται microόνο microια φορά την εβδοmicroάδα
Υπερτρίχωση Είναι microια κατάσταση την οποία αντιmicroετωπίζουν πολλές γυναίκες που
ται στην εmicromicroηνόπαυση Οι γυναίκες έχουν δύο ειδών τρίχες τις λεπτές έγχς που συνήθως καλύπτουν το microεγαλύτερο τmicroήmicroα του σώmicroατος και τις πιο σκο
οκρίνονται στις σεξουαλικέσυναντώνται στο αιδοίο κάτω από τις microασχάλες στο πρόσωπο στο στήθος και στο ω τmicroήmicroα του υπογαστρίου Το υψηλό ποσοστό ανδρικών ορmicroονών (ανδρογόνων) ππαρουσιάζονται στο αίmicroα είναι εκείνο που συντελεί στη microετατροπή των λεπτών άχρωmicroων τριχών σε σκούρες παχιές τρίχες (το στρες microπορεί να ενεργοποιήσει τα πινεφρίδια να αυξήσουν την έκκριση ανδρογόνου) Κατά την εmicromicroηνόπαυση δύο
ράγοντες microπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της τριχοφυΐας Πρώτον το γεγονός ότι ταεπίπεδα της οιστρογόνου ορmicroόνης πέφτουν και κατά συνέπεια η φυσική ισορροπία
και γυναικείων ορmicroονών διαταράσσεται microε αποτέλεσmicroα τη
ιχοφυΐα του προσώπουχρόνια πιθανόν λόγω των αλλαγών στο microεταβολισmicroό των ορmicroονών που προκαλείται από
την παχυσαρκία
ΤΑ ΜΑΤΙΑ ανίζονται microε τη
αποτέλεσmicroα περισσότερο της αλλαγής του σχήmicroατος του microατιού και λιγότερο της microη σωστής λειτουργίας των επιmicroέρους τmicroηmicroάτων τους Περίπου τέσσερα microε πέντε άτοmicroα ηλικίας άνω των 65 τα οποία αντιmicroετωπίζουν προβλήmicroατα στην όραση εφοδιάζονται ε γυαλιά προκειmicroένου η όραση να επανέλθει στη φυσιολογική λειτουργία της Ακόmicroα
ητικά σηmicroάδια είνατων
ικανότητα καθώς και για παθήσεις όπως το γλαύκωmicroα Η πρεσβυωπία είναι σύνηθες φαινόmicroενο στα άτοmicroα microέσης ηλικίας και αναπτύσσεται ιατί οι φακοί έχουν χάσει εν microέρει την ικανότητά τους να microετατρέπουν το σχήmicroα τουςροκειmicroένου να εστιάσουν ένα συγκεκριmicroένο αντικείmicroενο Το microάτι παίρνει ένα πιο οβάλσχήmicroα από microπρος προς τα πίσω και τα αντικείmicroενα εστιάζονται πίσω αντί πάνω στον αmicroφιβληστροειδή Αποτέλεσmicroα αυτών είναι η θολή όραση Ο οπτικός θα εφοδιάσει το
άτοmicroο microε κυρτούς φακούς για να ενισχύσει τη δύναmicroη των φυσικών φακών προκειmicroένου τιάζονται στοτα αντικείmicroενα να εσ ν αmicroφιβληστροειδή
τ
Γύ οι
α
Τα η microέσο
ακουστικό νεύρο κ ακοής ndash κάτι που
π
φθάσουν στο ακουστικό τύmicroπανο και το microέσο ους Καθώς περνούν τα χρόνια παράγεται λιγότερο κερί Ο καθηmicroερινός τος για να διατηρείται το έξω
σκλη εια
Το ν
πόσης εί τη δη ς
microολύ microα
τη ν
χα
Καθώς περνούν τα χρόνια οι φακοί microπορεί να κιτρινίσουν και έτσι είναι δύσκολο να διαχωριστούν τα διαφορετικά χρώmicroατα Το microπλε και το πράσινο φιλτράρονται microέσα από ους κιτρινισmicroένους φακούς ενώ τα ζεστά χρώmicroατα όπως το κόκκινο και το πορτοκαλί
microπορούν να γίνουν πιο εύκολα ορατά
ΤΑ ΑΥΤΙΑ ρω στα 50 ορισmicroένοι είναι λιγότερο ικανοί να ακούνε τους λεπτούς θορύβους όmicroως περισσότεροι δεν αντιmicroετωπίζουν ακουστικά προβλήmicroατα και πέρα από τα 60 Η πώλεια της ακοής συνήθως οφείλεται σε αλλαγές στο έσω ους επιδρώντας στη
microετάδοση των θορύβων στον εγκέφαλο χητικά κύmicroατα φθάνουν στον κοχλία (έσω ους) microέσα από το τύmicroπανο και το
ους και microετατρέπονται σε νευρικά ερεθίσmicroατα που microεταβιβάζονται microέσω του ακουστικού νεύρου στον εγκέφαλο Καθώς περνούν τα χρόνια τείνουν να χάνονται τα λεπτά τριχωτά κύτταρα microέσα στον κοχλία τα οποία ενεργοποιούν τους νευρώνες στο
αι αυτό είναι η πλέον συνήθης αιτία απώλειας τηςδεν microπορεί να αντιmicroετωπιστεί microε ακουστικά Αν τα προβλήmicroατα στην ακοή δεν
ροέρχονται από καταστροφή του ακουστικού νεύρου ή των τριχωτών κυττάρων microέσαστον κοχλία τότε microπορεί να βοηθήσει το ακουστικό δεν microπορεί όmicroως να
αποκαταστήσει πλήρως τη δυνατότητα ακοής ολόκληρου του φάσmicroατος των ακουστικών συχνοτήτων
Το έξω ους είναι πλούσιο σε σmicroηγmicroατογόνους αδένες που παράγουν κερί Το κερί του αυτιού λειτουργεί ως αντισηπτικό και λιπαντικό και εmicroποδίζει τις ξένες ουσίες να
καθαρισmicroός είναι απαραίτηους καθαρό Το κερί δεν πρέπει να αφαιρείται microε καθαριστικά αυτιών γιατί θα
προχωρήσει προς το εσωτερικό της ακουστικής διόδου όπου θα αποξηρανθεί θα ρύνει και θα σφηνώσει Τότε ο microόνος τρόπος για να αφαιρεθεί είναι microε τη βοήθ
ζεσταmicroένων σταγόνων για τα αυτιά που διαλύουν το κερί
ΤΟ ΣΤΟΜΑ στόmicroα είναι ένα αυτοκαθαριζόmicroενο όργανο που χάνει εκατοmicromicroύρια κύτταρα από τη
επιφάνεια του καθηmicroερινά Καθαρίζει microε την οmicroιλία τη διαδικασία του φαγητού και της Η αναπνοή από το στόmicroα ή η microη δυνατότητα για microάσηση ή πόση προκαλ
microιουργία κυττάρων τα οποία επικαλύπτουν και αλλοιώνουν το χρώmicroα της επιφάνειατης γλώσσας
Η δυσοσmicroία του στόmicroατος microπορεί να οφείλεται σε κακή περιποίηση των δοντιών σε νσεις του στόmicroατος στο κάπνισmicroα κλπ Είναι απαραίτητο το τακτικό βούρτσισ
των δοντιών Οι πλύσεις του στόmicroατος και τα αποσmicroητικά σπρέι δεν καταπολεmicroούν την κακή υγιεινή του στόmicroατος και microπορούν microόνο περιστασιακά να αντιmicroετωπίσουν τη
δύσοσmicroη αναπνοή
Φροντίδα των δοντιών Κατά την εmicromicroηνόπαυση τα ούλα αρχίζουν να κατεβαίνουν λόγω ς απώλειας του κολλαγόνου Έτσι τα δόντια είναι περισσότερο εκτεθειmicroένα Τα πλέοσυνήθη οδοντικά προβλήmicroατα που επηρεάζουν τις γυναίκες που βρίσκονται ή έχουν περάσει την εmicromicroηνόπαυση είναι τα φθαρmicroένα ή χαmicroένα δόντια τα δόντια που έχουν λαρώσει microέσα στα ούλα και οι άσχηmicroα τοποθετηmicroένες οδοντοστοιχίες Όλα αυτά τα
προβλήmicroατα microπορεί να συντελέσουν στην παραmicroόρφωση του προσώπου Αυτό ως ένα
βαθmicroό microπορεί να αντιmicroετωπιστεί microε την ορθοδοντική ή microε την τοποθέτηση καλυmicromicroάτων και κορόνας
φροντίδα του στόmicroατος και των δοντιών είναι πολύ βασική σrsquo αυτή την περίόπως ακριβώς και στην παιδική ηλικία Τα οδοντικά κοιλώmicroατα είναι το πλέον σοβαρό
όβληmicroα που αντιmicroετωπίζουν οι άνθρωποι ως το 35ο έτος της ηλικίας τους Μετά τα40 η πιο συνήθης αιτία απώλειας των δοντιών είναι οι microολύνσεις των ούλων ή η
ροια κατά
Η οδο
πρ
πυόρροια Ο χειρότερος εχθρός η πυόρ microεγάλο ποσοστό προκαλείται από την πέτρα δηλ τη λευκή σαν κιmicroωλία τρυγία εmicroφανίζεται γύρω από τα δόντια στο σηmicroείο που microπαίνουν στα πό την πλάκα ένα microείγmicroα
microολύνσεων Μέτρο π ς είναι το τακτικό
microε micro εις
εmicromicroηνόπαυση και χνητή ζάχαρη ή micro
Ο
σώmicroατος τα οπ ως ο κόλπος έχει σχεδιαστεί για να microπορεί να φροντίζεται microόνος του κάτω από οποιεσδήποτε
σ
κβ
Τα γεννητικά όργανα θα ιν από την εmicromicroηνόπαυση
ύγ υ τύπου microε εκείνου άνω στο δέρmicroα
διασπούν τον ιδρώτα από τους αδένες αυτούς σε χηmicroικά συστατικά που έχουν έντονη οσ ή
πουούλα Η πέτρα σχηmicroατίζεται α
υπολειmicromicroάτων τροφών και βακτηριδίων που δηmicroιουργεί οξέα τα οποία καταστρέφουν το σmicroάλτο των δοντιών και φθείρουν τα άκρα των ούλων προκαλώντας εστίες
ροστασίας ανάπτυξης πλάκας άρα και πέτραβούρτσισmicroα των δοντιών το πρωί και το βράδυ όπως και microετά το φαγητό
Καθώς τα χρόνια περνούν δηmicroιουργούνται κενά microεταξύ των δοντιών και θα πρέπει νακαθαρίζονται Πολύ κατάλληλα εργαλεία είναι η οδοντική κλωστή ή microια λεπτή βούρτσα
ια ειδική χειρολαβή Τέλος πρέπει να γίνεται επίσκεψη στον οδοντίατρο κάθε τρmicroήνες για αφαίρεση της πλάκας και για τσεκ απ
Οι όποιοι λεκέδες στη γλώσσα στα ούλα ή στο εσωτερικό των παρειών που διατηρούνται δύο εβδοmicroάδες και πλέον θα πρέπει να ελέγχονται από το γιατρό ή τον
οδοντίατρο Το ξερό στόmicroα είναι microια κατάσταση που εmicroφανίζεται microετά την αντιmicroετωπίζεται microε το πιπίλισmicroα ενός γλυκού από τε
ε ένα ποτήρι νερό Όταν εmicroφανίζονται αιχmicroηρές άκρες στα δόντια είναι αναγκαία ηεπίσκεψη στον οδοντίατρο γιατί microπορεί να προκαλέσουν πληγές Θα πρέπει επίσης να γίνεται επίσκεψη στον οδοντίατρο και για όποια περίπτωση συρρίκνωσης των ούλων
ΤΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
κόλπος είναι και αυτός ένα όργανο αυτοκαθαριζόmicroενο το οποίο όmicroως δεν ωφελείται από την υπέρmicroετρη καθαριότητα Στην πραγmicroατικότητα η υπερβολική καθαριότητα
microπορεί να αποσυντονίσει την ευαίσθητη ισορροπία των βακτηριδίων που είναι απαραίτητη για την υγιεινή του κόλπου Το ίδιο ισχύει και για όλα τα άλλα microέρη του
οία είναι επενδυmicroένα microε λεπτές βλεννώδεις microεmicroβράνες Όντ
συνθήκες εκτός των περιπτώσεων σοβαρών microολύνσεων Οι οργανισmicroοί οι οποίοι υνήθως διαβιούν στον κόλπο όπως οι γαλακτοβάκιλοι τον διατηρούν σrsquo ένα ελαφρώς
όξινο περιβάλλον το οποίο όχι microόνο εmicroποδίζει τους βίαια εισερχόmicroενους microικροοργανισmicroούς να αναπτυχθούν αλλά ακόmicroα κάνει δυνατή τη γονιmicroοποίηση στα
χρόνια που η γυναίκα microπορεί να γονιmicroοποιήσει Θα πρέπει να αποφεύγονται τα κολπικά ντους η χρησιmicroοποίηση αντισηπτικών και
ολπικών αποσmicroητικών Η υπερβολική χρήση τους microπορεί να καταστρέψει τα ακτηρίδια τα οποία βρίσκονται στην πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας ενάντια στους εισβολείςόπως ο microύκητας Monilia που προκαλεί microυκητώδη στοmicroατίτιδα Η φυσική οσmicroή του κόλπου είναι καλύτερη από την τεχνητή και παίζει βασικό ρόλο στη σεξουαλική
διέγερση πρέπει να διατηρούνται καθαρά Πρ
τα κολπικά υγρά microπορεί να είναι πλούσια την περίοδο της ωορρηξίας και microπορεί να έχουν διαφορετική οσmicroή το δεύτερο ήmicroισυ του microηνός όταν η προγεστερόνη ευνοεί την ρανση και την οσmicroή Οι ιδρωτοποιοί αδένες στην περιοχή του περινέου είναι του ιδίο
ς που βρίσκονται στις microασχάλες Τα βακτηρίδια π
micro
Υπό οmicroαλές συνθήκες είναι αρκετή η ρινή καθαριότητα Όταν ο καιρός είναι
επ ι
Γ κνήmicro που
πληγές και γδαρ ές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να θεραπευτούν απrsquo τι χρειάζονται σε νεότερη ηλικία και αυτό
ισχύει ειδικότερα για τα πόδια Πληγές και πόνοι σrsquo αυτές τις περιοχές πρέπει να αντιmicroετωπί α σε λίγες
microέρες ή αν τ κνηmicroών και των ποδιών τότε χρειάζεται συmicroβουλή γιατρού
σ κ
κνηmicroών που microπορεί να συνοδεύετα και εξελκώσεις των αστραγάλων
θρ η
περ ς κα ς
τ
λιγ ν
καθηmicroεζεστός microπορεί να γίνει πιο ευχάριστη η συχνότερη καθαριότητα και οι γυναίκες που
είναι ιδιαίτερα σχολαστικές microπορεί να θέλουν να πλένονται κάθε φορά που ισκέπτονται την τουαλέτα Η περιοχή του αιδοίου είναι πολύ ευαίσθητη γιrsquo αυτό καmicroόνο το νερό είναι αρκετό για πλύση πρέπει να αποφεύγεται η χρήση σαπουνιού περισσότερο από δύο φορές την ηmicroέρα και πάντοτε να χρησιmicroοποιείται ελαφρό
σαπούνι
ΟΙ ΚΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟ∆ΙΑ ια να διατηρηθεί ο οργανισmicroός ζωντανός θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις
ες και τα πόδια Η σκλήρυνση και η διόγκωση των αρτηριών είναι στοιχείαεmicroφανίζονται στα κάτω άκρα και τα πόδια
Η ανύψωση των ποδιών βοηθάει στην καλύτερη κυκλοφορία του αίmicroατος και στην ανακούφιση από τους πόνους και τα οιδήmicroατα λόγω συσσώρευσης υγρών στα κάτω
άκρα Η στάση αυτή επίσης θα επισπεύσει την ίαση εφόσον αντιmicroετωπίζονται οι όποιες σίmicroατα Καθώς περνούν τα χρόνια οι microικροπληγ
ό
ζονται αmicroέσως microε microιαν αντισηπτική κρέmicroα Αν δεν περνούν microέσο άτοmicroο είναι διαβητικό και εmicroφανίσει προβλήmicroατα στο δέρmicroα των
Τα πόδια γίνονται πιο ευάλωτα στις microολύνσεις καθώς περνούν τα χρόνια Κατά υνέπεια δεν πρέπει να βάζονται σε ζεστό νερό δεδοmicroένου ότι το δέρmicroα θα γίνει κάθυγροαι ευνοϊκό για τα βακτηρίδια Θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται τα σφικτά σκληράκαι ψηλοτάκουνα παπούτσια καθώς και οτιδήποτε σφίγγει τις κνήmicroες γιατί έτσι
παρεmicroποδίζεται η κυκλοφορία του αίmicroατος Οι χιονίστρες που συνοδεύονται από φαγούρα πρήξιmicroο και κοκκίνισmicroα πάνω στα
πόδια και πίσω από τις κνήmicroες τείνουν να προκαλούν όλο και περισσότερα προβλήmicroατα όσο περνούν τα χρόνια Ένας τρόπος για να αποφευχθεί η δηmicroιουργία χιονιστρών είναι να διατηρούνται τα πόδια ζεστά microε χονδρές microάλλινες κάλτσες αλλά να microην έρχονται
κοντά σε ανοιχτή ελεύθερη φωτιά ή σε θερmicroαντικό σώmicroα
Κιρσοί Η τάση για διόγκωση και καταστροφή των φλεβών στο κάτω τmicroήmicroα των ι από φούσκωmicroα
εmicroφανίζεται σε διάφορες οικογένειες Οι κιρσοί συχνότατα είναι αποτέλεσmicroα όmicroβωσης των φλεβών της κνήmicroης ύστερα από εγκυmicroοσύνη ή χειρουργική επέmicroβασ
Στα microέτρα αυτοβοήθειας περιλαmicroβάνονται η αποφυγή της ορθοστασίας για microεγάλα χρονικά διαστήmicroατα και η ξεκούραση των κνηmicroών κάθε φορά που δίνεται η ευκαιρία
αυτή microε ανυψωmicroένες τις κνήmicroες τουλάχιστον για microισή ώρα Στα άλλα microέτρα ιλαmicroβάνονται οι κάλτσες ή τα καλσόν υποστήριξης και η αποφυγή της σφιχτή
λτσοδέτας και των επιδέσmicroών Το microέτρο αυτό θα βοηθήσει την αύξηση της ροής τηκυκλοφορίας του αίmicroατος στους ιστούς ενώ θα εmicroποδίσει τη διόγκωση του κάτω
microήmicroατος των κνηmicroών Ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζονται τα γδαρσίmicroατα οι microώλωπες ή οι microικροmicroολύνσεις των κάτω κνηmicroών
Οι όχι δύσκολοι κιρσοί microπορεί να αντιmicroετωπιστούν microε την έγχυση υγρού υπό πίεση Ανείναι πολύ εκτεταmicroένοι microπορεί να αφαιρεθούν από έναν ειδικό για τις παθήσεις αυτές χειρούργο Η σύγχρονη χειρουργική των φλεβών είναι λιγότερο οδυνηρή και απαιτεί
ότερο χρόνο νοσηλείας απrsquo ότι στο παρελθό
ΝΥΧΙΑ Ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση microπορεί να εmicro σπασmicroένα και ξεφτισmicroένα νύχια διότι η ανεπάρκεια του επιπέδου της οιστρογόνου ορmicroόνης δίνει στη γυναίκα κολλαγόνο
κακής ποιότητας Η σκλήρυνση των αρτηριών και η κακή κυκλοφορία microπορεί να οδηγήσουν σε πάχυνση των νυχιών και των χεριών Για το λόγο αυτόν είναι πολύ βασικό τα νύχια να κόβονται microια φορά την εβδοmicroάδα ακριβώς στρογγυλά και όχι τετράγωνα αφήνοντας αριστερά και δεξιά γωνίες ∆ιαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να microπουν microέσα
στο δέρmicroα Πρέπει να γίνεται microασάζ microε κρέmicroα στα χέρια και τα νύχια κάθε microέρα και να
αποφεύγεται η χρήση ξεβαφτικού νυχιών δεδοmicroένου ότι αυτό θα τα ξηράνει ακόmicroα περισσότερο Είναι προτιmicroότερη δε η χρησιmicroοποίηση microιας χάρτινης λίmicroας
επικαλυmicromicroένης microε σmicroύριδα αντί για ψαλίδια και microεταλλικές λίmicroες Μετά την εmicromicroηνόπαυση είναι απαραίτητη η περιποίηση των νυχιών και του δέρmicroατος ιδιαίτερα των ποδιών Έτσι όχι microόνο η γυναίκα θα τα αισθάνεται και θα φαίνονται
όmicroορφα αλλά θα επιτευχθεί και ένα ζωτικής σηmicroασίας αποτέλεσmicroα εφόσον επιθυmicroεί να διατηρηθεί ευέλικτη δραστήρια και ευκίνητη
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Στις microέρες microας οι πλαστικοί χειρούργοι πραγmicroατοποιούν πολλά περισσότερα από την απλή χειρουργική Οι ενέσεις κολλαγόνου χρησιmicroοποιούνται ευρύτατα για την
αντιmicroετώπιση των επιπτώσεων της γήρανσης Μπορούν να χρησιmicroοποιηθούν για να δώσουν microια πιο νεανική εmicroφάνιση στο microέσα microέρος των χεριών και σχεδόν οποιοδήποτε περίγραmicromicroα στο microέτωπο microπορεί να διαφοροποιηθεί microε τη χρήση κολλαγόνου ρυτίδες από τη συνοφρύωση του προσώπου ρυτίδες από τη microύτη στο στόmicroα ρυτίδες από το
χαmicroόγελο οριζόντιες ρυτίδες στο microέτωπο όπως και ουλές στο πρόσωπο όλα microπορούν να διορθωθούν Ακόmicroα και τα χείλη microπορεί να microεγαλώσουν microε τη χρήση κολλαγόνου
Ορισmicroένες γυναίκες microπορεί να έχουν αρνητική αντίδραση στο κολλαγόνο γιrsquo αυτό θα πρέπει να υποβληθεί σε εξετάσεις πριν ξεκινήσει τη θεραπεία διαφορετικά microπορεί να υποφέρει από σοβαρά πρηξίmicroατα και εντοmicroές που στη χειρότερη περίπτωση microπορεί να
γίνουν microόνιmicroες Aν η γυναίκα πάρει την απόφαση να κάνει κάποια πλαστική χειρουργική επέmicroβαση πρέπει να επιλέξει πολύ προσεκτικά τον χειρούργο της Είναι προτιmicroότερο να τον
επιλέξει επειδή της τον σύστησε κάποιος φίλος και τα αποτελέσmicroατα της δουλειάς του microπορεί από microόνη της να τα δει ή επειδή της τον σύστησε ο οικογενειακός της ιατρός αντί να προσφύγει σε κάποιον χειρούργο microε κριτήριο κάποια διαφήmicroιση Πρέπει να είναι
επιφυλακτική απέναντι σrsquo έναν χειρούργο ο οποίος ισχυρίζεται ότι microπορεί να πραγmicroατοποιήσει ακριβώς την επέmicroβαση που του ζητάει χωρίς ο ίδιος να προβεί σε
επιστηmicroονικές εκτιmicroήσεις για το τι ακριβώς η υποψήφια χρειάζεται Επίσης επιφυλάξεις θα πρέπει να έχει σχετικά microε το χειρούργο εκείνο ο οποίος είναι υπεραισιόδοξος σrsquo ότι αφορά τα αποτελέσmicroατα της επέmicroβασης Κανένας αξιόλογος επιστήmicroονας δεν δίνει ποσοστά επιτυχίας 100 Ένας χειρούργος άξιος να τύχει εmicroπιστοσύνης είναι εκείνος που πάντοτε επιδεικνύει κάποια δείγmicroατα δουλειάς του microε φωτογραφίες πριν και microετά την επέmicroβαση Τέλος το άτοmicroο ποτέ δεν πρέπει να καταφεύγει σε κάποιο χειρούργο microε
τον οποίο δεν έχει άνετη και φιλική επαφή
φανιστούν
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Βλεφαροπλαστική Εσωτερικός ασθενής Ευαισθητοποιηmicroένα και (επανασχεδιασmicroός Παραmicroονή microια νύχτα ή microια ολόκληρη microελανιασmicroένα microάτια των βλεφάρων και microέρα χωρίς διανυκτέρευση αφαίρεση σακουλών) Ρινοπλαστική Εσωτερικός ασθενής Μικρό πρήξιmicroο γύρω από τη (επανασχηmicroατισmicroός Παραmicroονή 1 νύχτα microύτη και πρήξιmicroο κάτω από της microύτης) τα microάτια Μεγάλωmicroα Εσωτερικός ασθενής Πόνος στο εσωτερικό του πηγουνιού Παραmicroονή 1 ηmicroέρα στόmicroατος και πρησmicroένο σαγόνι Λίφτινγκ προσώπου Εσωτερικός ασθενής Κόκκινο πρησmicroένο πρόσωπο Παραmicroονή 1-2 νύχτες και microουδιάσmicroατα και τέντωmicroα στα microάγουλα και το λαιmicroό ∆ιόγκωση στήθους Εσωτερικός ασθενής Πρήξιmicroο και φαγούρα γύρω Παραmicroονή 1 νύχτα από τις θηλές και περιστασιακοί πόνοι Ανύψωση στήθους Εσωτερικός ασθενής Μελανιές και εξασθένηση Παραmicroονή 2 νύχτες της ευαισθησίας των θηλών Περιορισmicroός Εσωτερικός ασθενής Πρήξιmicroο και microελανιές ενώ στήθους Παραmicroονή 2 νύχτες microπορεί να παρατηρηθεί και εξασθένηση της ευαισθησίας των θηλών Λιποαναρρόφηση Εσωτερικός ασθενής Παροδικό πρήξιmicroο και microελάνιασmicroα Αποκατάσταση Εξωτερικός ασθενής Ελαφρά κοκκινίλα για λίγες κολλαγόνου ηmicroέρες Πλαστική Εσωτερικός ασθενής Παροδική αναισθησία κατά υπογαστρίου Παραmicroονή 3 νύχτες microήκος του τραύmicroατος (περιορισmicroός στοmicroάχου) 1
ΑΦ Μετ Ο γύψο Κανένα ας Ορ οι υπό 1 εβδοmicroάδα Πολ καλά 2 microήνες 2 εβδοmicroάδες 1 εβδο 1 εβδοmicroάδα Καmicroία Πολύ καλά 3 εβδοmicroάδες 1-2 εβδοmicroάδες 2
ΑΙΡΕΣΗ ΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΡΡΩΣΗΣ
ά από 3-4 ηmicroέρες Πολύ καλά 3 εβδοmicroάδες
ς αφαιρείται microετά 7 ηmicroέρες Εξαιρετικά 1 microήνας για την απορρόφηση του πρηξίmicroατος
Εξαιρετικά 1 microήν
ισmicroένες ύστερα από 3-7 ηmicroέρες Γενικώς ικανοποιητικά έχουν διάρκεια 10-15 λοιπες ύστερα από 2 εβδοmicroάδες χρόνια το πρήξιmicroο απορροφάται ύστερα από 4 εβδοmicroάδες
ύ
Καλά 1 microήνας
microάδα Εξαιρετικά 1 microήνας
Πολύ καλά 1 εβδοmicroάδα
Πολύ καλά 3 microήνες
ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΖΩΗ ΓΕΜΑΤΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ
Ένα πλεονέκτηmicroα του οφό της είναι το ότι microοιράζεται microια ιστορία π πολύ καλά το σύντροφό της και έχει την τύχη να ζει στα πλαίσια microια πραγmicroατικής συντροφικότητας Ένα καλά κ
ντ
περισσότερος χρόνος και ενέργε ασχολήσεις όπως είναι το σεξ Επ ές
σ κ microετέπ microα
γνωρ
να γερνάει η γυναίκα παρέα microε το σύντρερασmicroένων κοινών εmicroπειριών Γνωρίζει
ςρυmicromicroένο microυστικό είναι το γεγονός ότι πολλές από τις γυναίκες χάνουν τις συστολές τουςόσο περνούν τα χρόνια Αρχίζουν να αισθάνονται ελεύθερες να ευχαριστιούνται το σεξ ndash α εκφράζονται κατά τρόπο που τον κρατούσαν κρυφό όταν ήταν νέες Ενδεχοmicroένως ούτο είναι απόρροια του γεγονότος ότι έχουν φύγει τα παιδιά από το σπίτι ή λόγω τουαισθήmicroατος ότι θα πρέπει να ξεχάσουν τις συστολές τους και να λειτουργήσουν
ελεύθερα στα πλαίσια του σεξ ∆ραστηριότητες οι οποίες κάποτε αποσπούσαν από τη γυναίκα microεγάλα αποθέmicroατα ενέργειας όπως για παράδειγmicroα η φροντίδα των παιδιών η εργασία η καθηmicroερινή δουλειά θα πρέπει να παραmicroερίζονται ως ένα σηmicroείο έτσι ώστε να διατίθενται
ια για πιο ευχάριστες ενιπλέον θα διαπιστώσει συχνά ότι microπορεί να ελέγχει πιο εύκολα τις πολύ προσωπικ
της στιγmicroές ότι έχει περισσότερο χρόνο για την ίδια και λιγότερες παρενοχλήσεις από εξωγενείς παράγοντες
Γνωρίζουmicroε από microελέτες που δηmicroοσιεύτηκαν τα τελευταία χρόνια ότι microε τακτική εξουαλική δραστηριότητα microπορεί η γυναίκα να διατηρήσει τα σεξουαλικά της όργανααι αν προσέχει τον εαυτό της microπορεί να διατηρηθεί σεξουαλικά δραστήρια για όλη τη
ειτα ζωή της Εντούτοις microε το πέρασmicroα του χρόνου επέρχονται αλλαγές στο σώτης γυναίκας όπως επίσης συχνά και στο σώmicroα του συντρόφου της που απαιτούν αναπροσαρmicroογές στην laquoοικογενειακή σεξουαλική τους ρουτίναraquo Όταν η γυναίκα ίζει αυτές τις αλλαγές microπορεί να διατηρήσει διαρκώς την ικανοποίησή της στο σεξ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΟΥΝ ΤΟ ΣΕΞ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Μια ικανοποιηmicroένη σεξουαλικά ζωή πριν από την εmicromicroηνόπαυση Θετική αντιmicroετώπιση του σεξ και της γήρανσης
Καλές σχέσεις microε τον σύντροφό της Φυσική και συναισθηmicroατική ισορροπία και θετική στάση απέναντι στο σώmicroα της Η σε τακτικά διαστήmicroατα πραγmicroατοποίηση σεξουαλικής πράξης ή αυνανισmicroού
θα την την βοηθήσουν να αποφύγει την κολπική ξήρανση και ατροφία
επιτρέποντας να συνεχίσει τις σεξουαλικές δραστηριότητες καθώς περνούν τα χρόνια
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΜΠΟ∆ΙΣΟΥΝ ΤΟ ΣΕΞ ΜΕΤΑ ΤΗΝ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Προϊστορία όχι σεξουαλικά ικανοποιηmicroένου ατόmicroου Ο σύντροφος αρνητικός ή όχι ευτυχισmicroένη συmicroβίωση
Προβλήmicroατα όπως κολπική ξήρανση ή πόνοι Ταύτιση του σεξ microε το νεαρόν της ηλικίας ή την τεκνοποιία
Χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ
Κατά τη διάρκεια και microετά την εmicromicroηνόπαυση τα τοιχώmicroατα του κόλπου γίνονται πιο αδύνατα πιο λεία στεγνότερα και λιγότερο ελαστικά Ακόmicroα και το σχήmicroα του κόλπου αλλάζει γίνεται πιο microικρό και πιο στενό (παρόλο που πάντοτε διατηρείται σε τέτοιες διαστάσεις ώστε να microπορεί να εισέλθει το πέος) Η κλειτορίδα microικραίνει λίγο και τα
χείλη του κόλπου γίνονται πιο αδύνατα και πιο στενά Το κάλυmicromicroα της κλειτορίδας (που ισοδυναmicroεί microε το microπροστινό δέρmicroα του ανδρικού οργάνου) microπορεί επίσης να γίνει πιο αδύνατο και να τραβηχτεί προς τα πίσω αφήνοντας την πιο εκτεθειmicroένη Αυτό microπορεί να προκαλέσει την υπερβολική ευαισθητοποίηση της και microrsquo ένα απλό άγγιγmicroα ενώ διαπιστώνεται ότι χρειάζεται κάποια λιπαντική ουσία πριν δραστηριοποιηθεί microε τη
χρήση των δακτύλων Στις νέες γυναίκες ένα από τα πρώτα σηmicroάδια διέγερσης είναι η ύγρανση που
δηmicroιουργείται από τα τοιχώmicroατα του κόλπου Οι σταγόνες του υγρού σχηmicroατίζουν ένα γλυστερό επικάλυmicromicroα στον κόλπο και στο αιδοίο έτσι ώστε να διευκολύνεται η
διείσδυση του πέους Ο περιορισmicroός της οιστρογόνου ορmicroόνης σηmicroαίνει ότι τα κολπικά κύτταρα microπορεί να microην είναι σε θέση να παράγουν υγραντικές ουσίες τόσο γρήγορα Μπορεί η γυναίκα που βρίσκεται στην περίοδο της εmicromicroηνόπαυσης να διεγερθεί όmicroως
περνούν κάποια λεπτά ως ότου αρχίσει να υγραίνεται Αν όντως έτσι έχουν τα πράγmicroατα πρέπει να εξηγήσει στο σύντροφό της ότι χρειάζεται να προχωρήσουν microε πιο αργό ρυθmicroό και να δαπανήσουν περισσότερο χρόνο στα προκαταρκτικά παιχνίδια Η
θεραπεία HRT microπορεί να βελτιώσει την υγεία του κόλπου αποκαθιστώντας τα οιστρογόνα και αυξάνο συγκεκριmicroένο σηmicroείο
Στις νέες γυναίκες τα ν ως microαξιλάρι κατά τη διάρκεια της συνουσίας προστατεύοντας ν κύστη και την ουρήθρα από την τριβή
το ν
αίσθηmicroα ήσει για
τη
α
εβ τακτικό σεξ συντελεί στη δι υγείας του κόλπου
ντας την κυκλοφορία του αίmicroατος στο παχιά κολπικά τοιχώmicroατα λειτουργού
τηΚαθώς ατροφεί ο κόλπος χάνεται αυτή η προστασία του microαξιλαριού και η
ουρογεννητική δίοδος πλέον δεν προστατεύεται τόσο καλά δεδοmicroένου ότι είναι σύνηθες φαινόmicroενο να αισθάνεται η γυναίκα έντονη ανάγκη για διούρηση ύστερα από τη
συνουσία Αν έτσι έχουν τα πράγmicroατα θα πρέπει αmicroέσως να αδειάζει την κύστη της Ορισmicroένες γυναίκες που βρίσκονται στην εmicromicroηνόπαυση παραπονούνται επίσης για ένα
καψίmicroατος κατά τη διάρκεια της διούρησης που microπορεί να κραταρκετές microέρες ειδικότερα αν διάρκεσε αρκετό χρόνο η σεξουαλική πράξη Στην
περίπτωση αυτή microπορεί να ανακουφιστεί microε το να πίνει πολλά νερά Παρόλο που η ξήρανση του κόλπου είναι ένα πολύ συχνό φαινόmicroενο κατά τη διάρκεια
ς εmicromicroηνόπαυσης οι σεξολόγοι Masters και Johnson έχουν στοιχεία ότι ένας microικρόςαριθmicroός γυναικών (όλες άνω των 60 χρόνων) συνέχισαν να υγραίνονται πολύ γρήγορα πό τη στιγmicroή που διεγείροντο Η πιθανότερη αιτία αυτού του φαινοmicroένου είναι ότι οιγυναίκες αυτές συνέχισαν να έρχονται σε ερωτική συνοmicroιλία microία ή δύο φορές την δοmicroάδα καθrsquo όλο τον ενήλικο βίο τους Το γεγονός αυτό ενισχύει την άποψη ότι το
ατήρηση της φυσικής
Η ν κ
ωο ι
ι
υ
Ορισmicroένες γυναίκες ndash περίπου microία στις έξ αναφέρουν ότι αντιmicroετωπίζουν αυξηmicroένη ερωτική επιθυmicroία και αυτό φαίνεται ότι λόγω της σχετικά αυξηmicroένης
εκτοmicroή που υργική αφαίρεση των ωοθηκών επιβεβαίωσαν το ρόλο της
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
διάθεση για σεξ σχετίζεται microε τις ορmicroόνες και υπάρχουν πολλές έρευνες που έχουαταδείξει ότι οι γυναίκες αισθάνονται microεγαλύτερη διάθεση για σεξ όταν βρίσκονται στα
microέσα του microηνιαίου τους κύκλου που είναι η περίοδος που συνήθως επέρχεται η ρρηξία Οι γυναίκες συνήθως αυνανίζονται έχουν ερωτικές φαντασιώσεις όνειρα καπροκαλούν τους συντρόφους τους σε ερωτική συνοmicroιλία κατά τη διάρκεια της microέσης
του κύκλου ndash περίπου τη 14η ηmicroέρα του κύκλου των 28 ηmicroερών
κάνετε σεξ το πρόβληmicroα σας microπορεί να χειροτερέψει
Ξήρανση του κόλπου
Κολπικοί ιστοί υγραίνονται λιγότερο
Οδυνηρό σεξ
Φθίνουσα ερωτική
Μειωmicroένη επιθυmicroία
δραστηριότητα για σεξ
Ο φαύλος κύκλος της ξήρανσης του κόλπου Ο κόλπος και το αιδοίο εξασθενούν και ξηραίνονται ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση κάτι που συντελεί στο να γίνεται το σεξ οδυνηρό Η ειρωνεία της όλης υπόθεσης είναι ότι εφόσον απέχετε από το να
Τα οιστρογόνα δηmicroιουργούνται microε την ανάπτυξη των ωοθυλακίων στην ωοθήκη καφθάνουν στο ζενίθ κατά την ωορρηξία Εντούτοις η περίοδος της ωορρηξίας
χαρακτηρίζεται από αυξηmicroένο επίπεδο οιστρογόνων ορmicroονών της τεστοστερόνης και της ανδροστερόνης Είναι γνωστό ότι τα υψηλά επίπεδα της τεστοστερόνης είναι
πεύθυνα για την έντονη ερωτική διάθεση και των ανδρών και των γυναικών Κατά τηχρονική διάρκεια microετά την έλευση της εmicromicroηνόπαυσης η αναλογία τεστοστερόνης ndash
ανδρογόνων γίνεται ακόmicroη microεγαλύτερη Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν ενώ εκείνα της τεστοστερόνης διατηρούνται τα ίδια (ή και
αυξάνονται) ι ndash προκύπτει
εmicroφάνισης των ανδρικών ορmicroονών Οι έρευνες που έγιναν σε Αmicroερικανίδες οι οποίες είχαν υποβληθεί σε υστερ
σηmicroαίνει χειρο
τεστοστερόνης στην ερωτική διέγερση Οι γυναίκες ρωτήθηκαν για το laquoρυθmicroόraquo της σ εξουαλικής επιθυmicroίας πριν και microετά την επέmicroβαση Μετά την επέmicroβαση δόθηκαν στις
γυναίκες οι εξής θεραπείες
Οιστρογόνα Τεστοστερόνη Οιστρογόνα και τεστοστερόνη Ψευδοφάρmicroακα
ι γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκαν τα ψευδοφάρmicroακα ανέφεραν ότι η όλη σεξουαλικήτους δραστηριότητα οι ερωτικές φαντασιώσεις τους καθώς και το επίπεδο της
ερωτικής τους διέγερσης εmicroφάνισε πτώση microετά την επέmicroβαση Το ίδιο αναφέρθηκε και από τις γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκε microόνο οιστρογόνος ορmicroόνη Αντίθετα οι
γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκε είτε τεστοστερόνη είτε συνδυασmicroός τεστοστερόνης οιστρογόνου παρατήρησαν microιαν αύξηση του ερωτισmicroού τους
α συmicroπεράσmicroατα αυτής της microελέτης έδειξαν ότι η ορmicroονική έκκριση των ωοθηκώή υγεία τη
Ο
Τ ν συmicroβάλλει καταλυτικά στη σεξουαλικ ς γυναίκας και ότι η ικανότητα της
α
εmicromicro ης
ελεύθερης και 30 επ ί να α αποκατάσταση συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα υπάρχουν όντως δύο άλλα προβλήmicroατα Πρώτον το ιδανικό επίπεδο της
τεστοστερόνης για τις γυναίκες δεν έχε προσδιοριστεί Οι γιατροί microπορούν να χρησιmicroοποιήσουν τις εξετάσεις αίmicroατος όνο ως κατευθυντήρια γραmicromicroή για να
σιολογικό ∆εύτερον οι ανδρικές σεξουαλικές ορmicroόνες έχουν σηmicroαντικές πορεί να εmicroφανιστούν στοιχεία ανδρικής συmicroπεριφοράς Αυτά τα
στοιχεία συνίστανται στην εmicroφάνιση του βραχνιάσmicroατος στη φωνή καθώς και στην
εξασθε δόση Οι ενέσεις και τα microοσχεύmicroατα τα οποία microπαίνουν microέσα στο δέρmicroα δεν είναι
ανασ ίκα microπορεί να υποφέρει από τις παρε ετούς microήνες Αντrsquo αυτής είναι
προτιmicroότερο να πα ιmicroένης ορmicroόνης (για παράδειγmicroα ένα δισκίο τεστοστ ate) προκειmicroένου οι παρενέργειες
να microην διαρκούν κάθε φορά πάνω από microια microέρα
ΑΛΛΑΓΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ
τεστοστερόνης να αποκαθιστά τη σεξουαλική επιθυmicroία ύστερα από χειρουργική φαίρεση των ωοθηκών καταδεικνύει ότι οι ανδρικές ορmicroόνες του σεξ όντως διεγείρουν
το ερωτικό ενδιαφέρον των γυναικών Για το λόγο αυτόν ο όγκος της τεστοστερόνης που παράγουν οι ωοθήκες microετά την ηνόπαυση είναι καθοριστικής σηmicroασίας για όλη την σεξουαλική δραστηριότητα τ
γυναίκας Το επίπεδο των ορmicroονών ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα Σε ορισmicroένες γυναίκες το επίπεδο της ανδρικής ορmicroόνης που βρίσκεται στο αίmicroα στην
πραγmicroατικότητα αυξάνεται microετά την εmicromicroηνόπαυση Σε άλλες microειώνεται κατά 50 και πλέον Αν ακολουθείται η θεραπεία HRT αυτό microπορεί να microειώσει το σύνολο της
τεστοστερόνης στην κυκλοφορία του αίmicroατος σε ποσοστό ως Αν διαπιστωθεί microείωση της σεξουαλικής επιθυmicroίας που φαίνεται ότι συmicroπίπτει microε τηνοχή της εmicromicroηνόπαυσης ndash και ειδικότερα εφόσον έχουν αφαιρεθεί οι ωοθήκες ndash microπορε οφείλεται σε microείωση του επιπέδου των ανδρικών ορmicroονών Παρόλο που η θεραπεί
ς της τεστοστερόνης θα πρέπει να είναι η απάντηση στο
ι micro
συγκρίνουν το επίπεδο τεστοστερόνης στο αίmicroα της κάθε γυναίκας microε το φυτης ηλικίας της
παρενέργειες και micro
ανάπτυξη τριχοφυΐας στο σώmicroα αλλά ιδιαίτερα στο πρόσωπο Αν έχει συσταθεί στη γυναίκα η χορήγηση τεστοστερόνης για να αντιmicroετωπιστεί η
νηmicroένη ερωτική διέγερση πρέπει να ζητήσει να ξεκινήσει microε τη microικρότερη
τρέψιmicroα και εφόσον η τεστοστερόνη δεν ταιριάζει στη συγκεκριmicroένη γυνανέργειες της για αρκ
ίρνει ένα δισκίο που περιέχει microικρή δόση της συγκεκρερόνης undecano
Οι γυναίκες που βρίσκονται στην εmicromicroηνόπαυση συνήθως έχουν συντρόφους οι οποίοι αντιmicroετωπίζουν αλλαγές στη σεξουαλική τους συmicroπεριφορά Για το λόγο αυτόν είναι πολύ επιβοηθητικό η γυναίκα να γνωρίζε ανδρική ψυχολογία ειδικότερα αν ο
σύντροφός της είναι πάνω από 50 ετών Οι λλαγές στη σεξουαλική συmicroπεριφορά του συντρόφου είναι ευκολότερο να γίνουν κατανοητές όταν γίνει αντιληπτό ότι υπάρχουν αλλαγές και στις δικές του ει microε της γυναίκας αν και κατά διαφορετικό τρόπο σκουν αυξάνονται και οι
αναστολείς τεστοστερόνης και αυτό το στοιχείο έχει τα ίδια αποτελέσmicroατα microε τη microείωση
διέ ις
α
πενός πιο ηλικιωmicroένου άνδ ί αλλαγή στη διάθεση για
που δ που
λόγ υ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΓΙ ΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ
Ένα από τα πιο σηmicroαντικά πράγmicro ορεί η γυναίκα να κάνει είναι να δηmicroιουργήσει την κατάλληλη ατmicroόσφ ι πλήρη σεξουαλική συνοmicroιλία microε το
σύντροφό της ώστε να πετύχ η διέγερση κατά τον έρωτα
Μερικές τεχνικές microεγιστοποίη ικής επιθυmicroίας είναι οι εξής
ι την α
ορmicroόνες όπως ακριβώς συmicroβαίν Καθώς οι άνδρες γηρά
του επιπέδου της τεστοστερόνης προκαλώντας έτσι έναν περιορισmicroό στη δυνατότητα γερσης Η αποκατάσταση ορmicroονών στους άνδρες δεν είναι τόσο ευεργετική όσο στ
γυναίκες Οι άνδρες χρειάζονται ένα ελάχιστο ποσοστό τεστοστερόνης Αν ήδη έχουν υτό το ελάχιστο ποσοστό η θεραπεία αποκατάστασης τεστοστερόνης συνήθως
βλάπτει Οι περισσότεροι νέοι άνδρες διεγείρονται σε δευτερόλεπτα εφόσον έχουν είτε microε
φυσικό είτε microε τη σκέψη προετοιmicroαστεί καταλλήλως Οι άνδρες άνω των 50 microπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο και επίσης να είναι απαραίτητη και microια ειδικότερη
ροετοιmicroασία του πέους Μπορεί να χρειαστούν αρκετά λεπτά προτού διεγερθεί το πέος ρα και microπορεί να παρατηρηθε
εκσπερmicroάτωση ως λιγότερο επείγουσα Ορισmicroένοι άνδρες βρίσκουν ότι δεν microπορούν να διατηρήσουν τις ίδιες δυνατότητες διέγερσης που είχαν στο παρελθόν Αυτό δεν είναι πρόβληmicroα απλά σηmicroαίνει ότι θα πρέπει το ζευγάρι να αναπροσαρmicroόσει τους χρόνους
ιαθέτει για το σεξ έτσι ώστε η γυναίκα να έχει πλήρη διέγερση την ίδια στιγmicroήο σύντροφός της είναι έτοιmicroος να διεισδύσει στον κόλπο της
Ο κάθε άνδρας είναι διαφορετικός και ακολουθεί το δικό του χρονοδιάγραmicromicroα Για όλους αυτούς τους λόγους microπορεί η γυναίκα να διαπιστώσει τη microείωση του ερωτικού ενδιαφέροντος του συντρόφου της ειδικότερα αν ο ίδιος δεν αντιλαmicroβάνεται τους
ους των αλλαγών που εmicroφανίζονται στο σώmicroα το
ΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΩ
ατα που microπαιρα για να έχεει την υψηλότερ
σης της ερωτ
Eρωτικό microασάζ
Παρατεταmicroένο παιχνίδι προκαταρκτικό ερωτικό Αυνανισmicroός
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ
Καθώς η γυναίκα πλησιάζει στ αι να υποβάλλεται τακτικά σε microια ποικιλία ιατρικών εξετάσε πραγmicroατοποιούσε στο παρ να
διαδικασίες όπως η κολποσκόπηση microπορεί να είναι απαραίτητες εφόσον οι έλεγχοι ρουτίνας διαπιστ άδα ανθρώπων θα συmicroβάλουν στον έλεγχο της υγείας της γυναίκας microε πρώτο καλύτερο τον εαυτό της Ο δε γος
προτού συσταθεί η θεραπεία HR να προβεί σε microια εξέταση της π
οσ Με το
ς)
Αλκαλ σφατάση FSH
ην εmicromicro ζετηνόπαυση χρειάων Ορισmicroένες εξετάσεις που
ελθόν θα πρέπει να γίνονται πιο τακτικά ενώ καινούριες microπορεί να χρειαστεί γίνουν λόγω της αλλαγής που έχει υποστεί ένεκα της εmicromicroηνόπαυσης Επίσης
ώσουν κάποιες ανωmicroαλίες Θεωρητικά microια microεγάλη οmicro
ύτερος είναι ο γιατρός της ο τρίτος ο γυναικολόγος της ο τέταρτος ο ακτινολόπου θα διαβάσει το microαστογράφηmicroα ο πέmicroπτος ο κυτταρολόγος ο οποίος θα microελετήσει
το κολπικό επίχρισmicroα κοκ Οι γιατροί έχουν ευθύνη σrsquo ότι αφορά τη θεραπεία αποκατάστασης των ορmicroονών και
T ο γιατρός θα πρέπει υέλου και του στήθους να πάρει κολπικό επίχρισmicroα και να ελέγξει το βάρος και τηνπίεση της γυναίκας Θεωρητικά θα πρέπει να γίνει ένα microαστογράφηmicroα για να
διαπιστωθεί η κατάσταση υγείας του στήθους όπως επίσης και ένας έλεγχος της τικής microάζας για να εκτιmicroηθεί κατά πόσο είναι η γυναίκα επιρρεπείς σε οστεοπόρωσητά την έναρξη της θεραπείας HRT θα πρέπει ανά εξάmicroηνο να γίνεται επίσκεψη σ
γιατρό για συζήτηση των όποιων παρενεργειών και αιmicroορραγιών και για έλεγχο του σωmicroατικού βάρους και της αρτηριακής πίεσης
ΠΛΗΡΗΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Κάθε χρόνο
Γενική εξέταση ούρων Γενική εξέταση αίmicroατος
ΤΚΕ Ασβέστιο Φώσφορος Σάκχαρο Ουρία
Ουρικό οξύ Χοληστερίνη Τριγλυκερίδια HDL ndash LDL
SGOT ndash SGPT (τρανσαmicroινάσε Λευκώmicroατα ολικά ndash Λευκωmicroατίνη
Κρεατινίνη ική φω
Οιστραδιόλη HIIV I-II (AIDS) Pap Test κάθε χρόνο Ηλεκτροκαρδιογράφηmicroα Οστική πυκνότητα
Υπέρηχος microήτρας ωοθηκών Έλεγχος αναπνευστικής λειτουργίας (σπειροmicroετρία)
Γυναικολογική εξέταση κάθε χρόνο Καρδιολογική εξέταση Παθολογική εξέταση ΩΡΛ εξέταση
Οφθαλmicroολογικός έλεγχος Ψηλάφηση microαστών κάθε microήνα microόνη της και από τον ιατρό στο check up
ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΣΤΩΝ
του υ γίν
Η γυναίκα θα πρέπει ν microηνιαίας εξέτασης του microαστού Ο καλύτερος χρόν αι microία εβδοmicroάδα microετά την
εσ
και το microέγεθος των microα αι επαναλαmicroβάνει την επισκόπηση microπροστά στον καθρέπτη για τα ίδια φυσικά σηmicroεία
Μετά ίστωση ασυνήθων να microικρό
micro
Σ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ Μ
Η τεχνική της αυτοεξέτασης microαστού έχει αποδειχθεί πολύτιmicroο microέσο έγκαιρης
διαπίστωσης του καρκίνου του microαστού Η πείρα έχει δείξει ότι το 95 των καρκίνων microαστού ανακαλύπτονται από τις ίδιες τις γυναίκες Όταν η ανίχνευση ενός ογκιδίοει σε πρώιmicroο στάδιο η χειρουργική επέmicroβαση microπορεί να αποβεί σωτήρια στο 70-80
των περιπτώσεων α υιοθετήσει ένα κανονικό σχήmicroαος για να γίνεται η εξέταση είν
περίοδο όταν τα στήθη δεν είναι διογκωmicroένα ή ευαισθητοποιηmicroένα Η αυτοεξέταση θα πρέπει να συνεχίζεται κάθε microήνα microετά την εmicromicroηνόπαυση Η εξέταση αρχίζει microε την
πισκόπηση των microαστών microπροστά στον καθρέπτη Με τα χέρια στα πλάγια του ώmicroατος η γυναίκα θα πρέπει να παρατηρήσει τους microαστούς για ασυmicromicroετρία εισολκήτου δέρmicroατος αλλαγές στο χρώmicroα ή εισολκή της θηλής Επίσης παρατηρεί το σχήmicroα
στών Κατόπιν σηκώνει τα χέρια ψηλά κ
την επισκόπηση των microαστών ακολουθεί η ψηλάφηση για διαπ ογκιδίων Η ψηλάφηση θα πρέπει να γίνεται σε ύπτια θέση Έ
αξιλάρι ή microια διπλωmicroένη πετσέτα τοποθετείται κάτω από τον ώmicroο της πλευράς που θα εξεταστεί Έτσι ανυψώνεται η πλευρά αυτή του σώmicroατος και ο microαζικός αδένας διανέmicroεται οmicroοιόmicroορφα πάνω στο θωρακικό τοίχωmicroα Το χέρι της εξεταζόmicroενης
πλευράς τοποθετείται πλάγια προς τα κάτω και ελέγχεται ο microαστός microε τα δάκτυλα του άλλου χεριού εφαπτόmicroενα σrsquo αυτόν Η τεχνική απαιτεί ήπια ψηλάφηση του microαζικού
αδένα αρχίζοντας από το άνω και έξω τεταρτηmicroόριο του microαστού αφού οι περισσότερες αλλοιώσεις αρχίζουν από την περιοχή αυτή Κατόπιν το χέρι ανυψώνεται πάνω από το κεφάλι και γίνεται microια πλήρης εξέταση του έσω ηmicroίσεος του microαστού αρχίζοντας από το
στέρνο Μετά την ολοκλήρωση microιας κυκλικής κίνησης των δακτύλων το χέρι microετακινείται 2cm προς τη θηλή και επαναλαmicroβάνεται η ίδια διαδικασία microέχρις ότου
ολοκληρωθούν τέσσερις τουλάχιστον κύκλοι Όταν η εξέταση του microαστού ολοκληρωθεί το microαξιλάρι τοποθετείται κάτω από τον αντίθετο ώmicroο και εξετάζεται ο άλλος microαστός
ακριβώς κατά τον ίδιο τρόπο Θα πρέπει να τονιστούν στη γυναίκα οι περιοχές microεγαλύτερης συχνότητας εmicroφάνισης του καρκίνου κυρίως στο άνω και έξω τεταρτηmicroόριο του microαστού και κάτω από τη
θηλή
Εί α τ
διαπισ λλων
Παρόλο που ο καρκίνος του τραχήλο είναι σχετικά σπάνιος στις γυναίκες
απ ι
απαραίτ ριν την εmicro ι ό η
επανάληψη του τεστ Παπ microε αυτό το ρυθmicroό ικανοποιητική δεδοmicroένου ότι οι περισσότεροι τύποι καρκίνου αργά Με την ίδια συχνότητα συνιστάται να υπ αι οι γυναίκες που είναι σε
ιδ γυ α
τ
Η microέθοδος αυτοεξέτασης του microαστού είναι αποτελεσmicroατική microόνο αν γίνεται σωστά και σε κανονικά διαστήmicroατα δηλαδή microία φορά το microήνα από την ίδια τη γυναίκα και
τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο από το γιατρό της
Κοιτώντας η γυναίκα τους microαστούς της στον καθρέπτη ψάχνει για bull αλλαγές στο microέγεθος και των δύο microαστών bull αλλαγές στις θηλές
αιmicroορραγία ή ροή υγρού από τις θηλές
ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΗΜΑ
ναι ένα είδος ακτινογραφίας που καταδεικνύει τις όποιες αλλαγές στην ιδιοσυστασίων ιστών του στήθους συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων και των κύστεων και των όγκων Στα
microαστογραφήmicroατα γνωστά ως laquoελαφρέςraquo ακτινογραφίες οι ακτίνες εισέρχονται microόνο λίγα εκατοστά γιrsquo αυτό και είναι ακίνδυνα Ο ακτινολόγος τα χρησιmicroοποιεί για να
τώσει τη θέση των όποιων περιοχών αυξηmicroένης πυκνότητας ή ά
ασυνήθιστο βαθούλωmicroα ή ρυτίδωση στο microαστό ή τη θηλή bull φλέβες που πετάνε περισσότερο απrsquo ότι συνήθως
bull bull
ανωmicroαλιών όπως οι καρκίνοι
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑΣ Συνιστάται η πρώτη microαστογραφία να γίνεται στο 40ο έτος ή νωρίτερα εφόσον υπάρχει βεβαρηmicroένο οικογενειακό ιστορικό microε καρκίνους του στήθους Στις ηλικίες 40-50 η
microαστογραφία πρέπει να γίνεται κάθε 1-2 χρόνια και microετά τα 50 κάθε 1 χρόνο Επειδή το microαστογράφηmicroα διακριβώνει και τους πιο microικρούς όγκους προτού αυτοί βρουν την ευκαιρία να εξαπλωθούν είναι η πλέον σηmicroαντική εξέταση για την έγκαιρη
διαπίστωση του καρκίνου του στήθους
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ
υ της microήτραςπου έχουν περάσει την εmicromicroηνόπαυση ο έλεγχος του κολπικού επιχρίσmicroατος είναι πολύ οτελεσmicroατικός σrsquo ότι αφορά την προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου και είναπολύ σηmicroαντικός για τις γυναίκες όλων των ηλικιών Το τεστ Παπανικολάου είναι
ητο να γίνεται κάθε χρόνο για τις γυναίκες που βρίσκονται πmicroηνόπαυση και κάθε έξι microήνες για τις γυναίκες microετά την εmicromicroηνόπαυση Ο λόγος είνατι microετά την εmicromicroηνόπαυση οι τοπικοί παράγοντες άmicroυνας ελαττώνονται καθώς και ότι
συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της microήτρας αυξάνει στην περίοδο αυτή Η θεωρείται
του τραχήλου της microήτρας microεγαλώνουνοβάλλονται στο τεστ Παπ κ
ιαίτερο κίνδυνο Εκείνες που έχουν περισσότερους από ένα σεξουαλικούς συντρόφουςναίκες που έχουν ιστορικό κάποιας σεξουαλικά microεταδιδόmicroενης νόσου κονδυλώmicroατκαι προηγούmicroενα τεστ Παπανικολάου που δεν έχουν βγει φυσιολογικά Το τεστ Παπ είναι απαραίτητο και microετά την εγκυmicroοσύνη Καλό είναι δύο microήνες microετά από το τέλος ης εγκυmicroοσύνης να εκτελείται πάλι το τεστ Παπανικολάου έτσι ώστε να υπάρχει ένας
καλός έλεγχος της κατάστασης του τραχήλου της microήτρας
Προτού αναπτυχθεί ο καρκίνος υπάρχει ένα προκαρκινικό στάδιο χωρίς εmicroφανή τα Εντούτοις υπάρχουν αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου κασυmicroπτώmicroα ι εφόσον
ληφθεί κάποιο δείγmicroα των κυττάρων αυτώ και εξεταστούν κάτω από microικροσκόπιο οι γιατροί microπορούν να προσδιορίσου αλίες και νrsquo αποφασίσουν για τη
microο ει τα κύτ ράφει
κολποσκόπησης που παρέχει τη δυνατότητα στο γιατρό να δει σε λεπτοmicroέρεια microικροσκοπίου τον τράχηλο Περιστασια microπορεί να ζητηθεί η πραγmicroατοποίηση επαναληπτικής εξέτασης κολπικού επιχρίσmicroατος ndash όχι διότι εmicroφανίζονται κάποιες ανωmicroαλίες αλλά διότι το τεσ πορεί να σηmicroαίνει ότι είναι πα η
ε
microετάλλαξης και η συγκεκριmicroένη θέση εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας Στις γυναίκες που έχουν περ ξης microετακινείται στην τραχηλική δίοδο σηmicro ση της εξέτασης του
πραγmicro δύο ή
Η γυναίκα δεν θα πρέπει να κάνει κολπικ πλύση για τουλάχιστον 24 ως 48 ώρες πριν από την εξ στο τεστ
Παπανικολάου κάνει αδύνατη την εξέταση των κυττάρων Επίσης δεν θα πρέπει να έχει
Εφό ο
microπορούν να ξεχω ολύποδες και τις περιοχές του προκαταρκτικού σταδίου του καρκίνου
ν ν τις όποιες ανωmicro
σχετική θεραπεία Με το τεστ Παπ γίνεται λήψη κυττάρων από τον κόλπο τον τράχηλο και τον ενδοτράχηλο Ο γυναικολόγος επιστρώνει τα κύτταρα αυτά σε πλάκες και αφού
νιmicroοποιήσει το παρασκεύασmicroα το στέλνει στον κυτταρολόγο Ο κυτταρολόγος βάφταρα microε ειδική χρωστική ουσία τα παρατηρεί στο microικροσκόπιο και περιγ
διάφορες προκαρκινικές καταστάσεις για τον τράχηλο της microήτρας εάν υπάρχουν Εφόσον ανακαλυφθεί η ύπαρξη ανωmicroαλιών τραχηλικών κυττάρων γίνεται ο
χαρακτηρισmicroός τους σε ήπια ενδιάmicroεση και σοβαρή microορφή Στην πρώτη περίπτωση συστήνεται η πραγmicroατοποίηση επαναληπτικών ελέγχων σε διαστήmicroατα τριών ως έξι
microηνών διότι ορισmicroένες φορές οι ανωmicroαλίες αυτές εξαφανίζονται Αν οι κυτταρολογικές αλλαγές είναι ενδιάmicroεσης ή σοβαρής microορφής πιθανόν να απαιτηθεί η πραγmicroατοποίηση
κά
τ laquoδεν διαβάζεταιraquo Αυτό microρόντα αιmicroατοκύτταρα ή φλεγmicroονώδη κύτταρα (δεν θα πρέπει να γίνεται η εξέτασ
φόσον η γυναίκα αιmicroορραγεί ή έχει υποστεί κάποια γυναικολογικής microορφής microόλυνση) ή διότι τα κύτταρα συλλέχθηκαν από λάθος σηmicroείο του τραχήλου
Η περιοχή του τραχήλου που έχει προσβληθεί από ανωmicroαλίες καλείται ζώνη
άσει στην εmicromicroηνόπαυση η ζώνη microετάλλαείο λιγότερο βατό για την πραγmicroατοποίη
κολπικού επιχρίσmicroατος Το πρόβληmicroα αντιmicroετωπίζεται microε τη χρήση microιας ενδοτραχηλικής βούρτσας η οποία microπορεί ήρεmicroα να εισέλθει στην τραχηλική δίοδο
Μία συνήθης αιτία ανώmicroαλων αλλαγών στον τράχηλο είναι η γυναικολογικής microορφήςσπίλοι ή τα θηλώmicroατα (HPV) Ορισmicroένοι τύποι τους microπορεί να προκαλέσουν αλλαγές που γίνονται εmicroφανείς στην εξέταση του κολπικού επιχρίσmicroατος όmicroως ως και το ένα τρίτο των ανωmicroαλιών αυτών microπορεί να εξαφανιστούν από microόνες τους Για το λόγο
αυτόν αν η γυναίκα έχει προϊστορία microε γυναικολογικής microορφής σπίλους θα πρέπει να ατοποιεί ετησίως microια εξέταση κολπικού επιχρίσmicroατος Άλλες γυναίκες κάθε
τρία χρόνια ή
έταση και δεν θα πρέπει να έχει περίοδο Η παρουσία αίmicroατος
υπάρξει σεξουαλική επαφή κατά τις τελευταίες δύο ηmicroέρες Ασυγχώρητο να καθυστερεί η γυναίκα να παραmicroελεί χωρίς λόγο αυτή την απλή εξέταση Το τεστ Παπ έχει πολύ microικρό κόστος πολύ microικρή χρονική διάρκεια πέντε ndash δέκα λεπτών αλλά microπορεί να γλιτώσει τη γυναίκα από πλήθος βαριές συνέπειες
ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ
σον στην εξέταση του κολπικού επιχρίσmicroατος εmicroφανιστούν ανώmicroαλα κύτταρα
γιατρός θα προβεί σε κολποσκόπηση για να αποφασίσει την κατάλληλη θεραπεία Χρησιmicroοποιώντας ένα εργαλείο που microοιάζει microε κυάλια προβαίνει σε microικροσκοπική εξέταση της επιφάνειας του τραχήλου Οι έmicroπειροι ειδικοί στις κολποσκοπήσεις
ρίσουν τις χρόνιες φλεγmicroονές τις microολύνσεις τους π
Αν ο γιατρός διαπιστώσει κάποια ανώmicroαλη εmicroφανισιακά κατάσταση θα συστήσει να γίνει εξέταση microε λέιζερ βιοψία κώνου ή microια εκτοmicroή microε βρόγχο
ΒΙΟΨΙΑ ΚΩΝΟΥ
microατοποιείται εφόσον η κολποσκόπηση δείξει την ύπαρξη καρκινογόνων κυττάΠραγ ρων
κώ εί ν διαθερmicroία (ηλεκτρική τόνωσ να είναι αποτελεσmicroατικές
Είναι η πλέον σύγχρονη microέθ ανώmicroαλων τραχηλικών κυττάρων κατά την οποία αφαιρείται ιστό microε ζεσταmicroένο σιδερένιο βρόγχο Η εκτοmicroή
microε βρόγχο έχει το πλεονέκτηmicroα ό σε εξωτερικό ιατρείο χωρίς
Αν η γυναίκα δεν δεν έχει περιττό
και οι περιστασιακοί έλεγχοι είναι αρκ καρδιακοί έλεγχοι συνίστανται στον έλεγχο της καρδιάς τη microέτρηση της πίεση τα ηλεκτροκαρδιογραφήmicroατα καθώς και την εξέταση αίmicroα ό χοληστερόλης στο αίmicroα ιστορικό κείται σπάνια θα
πρέπει να κάνει τακτικά τσεκ-απ από την ηλικία των 35 ∆εν χρειάζεται
micro
Η η
υ χρησιmicroοποιείται για ακτινο την απώλεια της οστικής
microάζας Η εξέταση διαρκεί λιγότερο από 15 λεπτά
στον τράχηλο ή εφόσον η κολποσκόπηση είναι ελλιπής Στην τελευταία εντάσσονται οι γυναίκες πάνω από τα 35 δεδοmicroένου ότι microπορεί να φανεί microικρότερο κοmicromicroάτι του
τραχηλικού ιστού λόγω των συστολών που προκαλούνται microε την ηλικία Με ολική αναισθησία αφαιρείται ένα κοmicromicroάτι από τον τράχηλο στο σχήmicroα του κώνου microε τη χρήση λέιζερ ή χειρουργικού οργάνου για απόξεση Η βάση του κώνου είναι πάνω στο εξωτερικό του τραχήλου ενώ η κορυφή βαθιά microέσα στον τραχηλικό ιστό Αυτός ο νος στη συνέχεια τεmicroαχίζεται έτσι ώστε η ακριβής έκταση της ασθένειας να microπορ
α διακριβωθεί Η περιοχή θα συρραφεί για να περιοριστεί η αιmicroορραγία παρόλο που ηη) ή η κρυοπηξία microπορεί επίσης
ΕΚΤΟΜΗ ΜΕ ΒΡΟΓΧΟ οδος για την αφαίρεση των
ςτι microπορεί να γίνει
αναισθησία ενώ αφαιρείται microικρότερο κοmicromicroάτι ιστών απrsquo ότι στη βιοψία κώνου
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
έχει συmicroπτώmicroατα ασκείται τακτικά την εβδοmicroάδα βάρος και δεν καπνίζει δεν είναι πιθανό νrsquo αντιmicroετωπίσει καρδιαγγειακά προβλήmicroατα
ετοί Οις
τος Αν η γυναίκα έχει υψηλή πίεση ή υψηλό ποσοστ microα καρδιακά νοσήmicroατα είναι παχιά καπνίζει ή ασ
ηλεκτροκαρδιογράφηmicroα εκτός αν ο γιατρός διαπιστώσει κάποια ανωmicroαλία
ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ
Η οιστρογόνος ορmicroόνη είναι ζωτικής σηmicroασίας για τη συντήρηση των οστών ενώ η microείωση της οδηγεί σε απώλεια microεγαλύτερης ποσότητας οστικής microάζας από αυτή που πορεί να αναπαραχθεί Αυτό προκαλεί ευθραυστότητα των οστών και οστεοπόρωση
Μέσα σε λίγα χρόνια από την εmicromicroηνόπαυση ο ρυθmicroός της απώλειας της οστικής microάζας επιβραδύνεται όmicroως τότε η καταστροφή έχει ήδη επέλθει
microέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι microια γρήγορη ανώδυνη και απλή εξέτασηοποία χρησιmicroοποιείται για τον προσδιορισmicroό της απώλειας της οστικής microάζας στα
πρόωρα στάδια της οστεοπόρωσης Ακόmicroα είναι η πιο οικονοmicroική και η πιο αποτελεσmicroατική microέθοδος για αυτού του είδους την εξέταση
Η οστική πυκνότητα χρησιmicroοποιεί ελάχιστη ακτινοβολία (λιγότερο από το 110 πογραφία θώρακος) για να microετρήσει
Το υπερηχογράφηmicroα οστικής πυκνότητας είναι το παράθυρο του σκελετού Βασίζεται στην αρχή ότι οι ακτινογραφίες δεν microπορούν διεισδύσουν σε σκληρές επιφάνειες όπως είναι τα οστά Όσο πιο λευκά εmicroφανίζονται τα οστά στις ακτινογραφίες τόσο microεγαλύτερη πυκνότητα έχουν και είναι υγιέστερα Όσο πιο σκούρα εmicroφανίζεται η ακτινογραφία
τόσο microικρότερη πυκνότητα έχουν τα οστά και είναι περισσότερο εύθραυστα Ένα υπερηχογράφηmicroα οστικής microάζας είναι χρήσιmicroο τόσο ως διαγνωστικό εργαλείο ndash για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης και για την πρόβλεψη της πιθανότητας κατάγmicroατος
ndash όσο και ως εργαλείο παρακολούθησης της προόδου ύστερα από την έναρξη της θεραπείας για την οστεοπόρωση Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η microέτρηση της οστικής microάζας γύρω στην ηλικία της εmicromicroηνόπαυσης microπορεί να δώσει στοιχεία για πιθανά προβλήmicroατα οστεοπόρωσης και πιθανότητες καταγmicroάτων Τα αποτελέσmicroατα της microέτρησης οστικής πυκνότητας συγκρίνονται microε τα αναmicroενόmicroενα αποτελέσmicroατα ενός ατόmicroου της ίδιας ηλικίας φύλου και εθνικότητας Ακόmicroα συγκρίνονται microε την οστική πυκνότητα ενός
υγιή ενήλικα του ιδίου φύλου Οι γυναίκες microπορεί να ενταχθούν σε δύο οmicroάδες κινδύνου Αυτές microε τη microικρή οστική microάζα και το υψηλό ποσοστό κινδύνου microελλοντικής καταστροφής των οστών και αυτές microε τη microεγάλη οστική microάζα και το microικρό ποσοστό κινδύνου microελλοντικής καταστροφής Η δυνατότητα της microέτρησης της οστικής πυκνότητας να προβλέπει πιθανά κατάγmicroατα
είναι αδιαmicroφισβήτητη
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Όλες οι γυναίκες οι οποίες αντιmicroετωπίζου συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης ειδικότερα όmicroως αυτές οι οποίες υποφέρουν απ οστά τους microυς την πλάτη και τις
Ο
Ειδικευmicroέν ν και είναι ευκολότερο να πραγmicroατοποιηθούν από του ναικολόγους αντί από τους παθολόγους
Τροmicroακτικέ νες κατά την εmicromicroηνόπαυση ( σικές ορmicroόνες
οιστρογόνου η οιστραδιόλη και η οιστρόνη νουν την ισορροπία τους ύστερα από την
στ ι πεπέρ ηλά
ποσοστά της θυλακιοτρόπου ορmicro ως και της ωχρινοτρόπου (LH)
ξαφνικ ανόν
ν ό πόνους στα
αρθρώσεις θα πρέπει να υποβάλλονται σε υπερηχογραφήmicroατα πυκνότητας οστικής microάζας Η καλύτερη περίοδος πραγmicroατοποίησης του υπερηχογραφήmicroατος είναι όταν
πρωτοεmicroφανιστούν τα συmicroπτώmicroατα όmicroως σε όποια στιγmicroή της περιόδου της εmicromicroηνόπαυσης κι αν γίνει θα είναι αποτελεσmicroατικό
ετήσιος έλεγχος εκτιmicroά τις microεταβολές της οστικής πυκνότητας και οδηγεί στη σωστήαγωγή
ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΜΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ
α τεστ ορmicroονών απαιτούν τη χρήση εργαστηριακών εργαλείω
ς γυς αλλαγές πραγmicroατοποιούνται στις γενετήσιες ορmicroόκαι στη συνέχεια στα 70 και στα 80 χρόνια) ∆ύο βα
χάεmicromicroηνόπαυση και η οιστραδιόλη πέφτει χαmicroηλά εκτός αν αρχίσει η θεραπεία HRT Η οιστρόνη ακολουθεί κάποιον ελαφρά διαφορετικό δρόmicroο Όταν η γυναίκα βρίσκεται ην ηλικία των 50 60 και 70 ετών τα επίπεδα πέφτουν όmicroως microετά αυξάνονται κα
άλι Τα χαmicroηλά ποσοστά οιστρόνης και οιστραδιόλης στη microέση ηλικία σηmicroαίνουν ότι χεται η εmicromicroηνόπαυση Αυτό φαίνεται από τις αιmicroατολογικές εξετάσεις και τα υψ
όνης (FSH) όπ Αν η γυναίκα δεν έχει συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης δεν είναι πιθανό να υποβληθεί σε τεστ ορmicroονών Αν έχει πρώιmicroα συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης όπως περιστασιακές
ές έντονες ερυθριάσεις πόνους στη microέση ή ελαφρά ξήρανση του κόλπου πιθνα βρίσκεται στο όριο και τούτο microπορεί να ελεγχθεί microε την πραγmicroατοποίηση microιας
εξέτασης αίmicroατος για FSH ή LH
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Οι πληροφορίες για την πιθανότητα microείωσης των ορmicroονών είναι ζωτικής σηmicroασίας για
γυναίκες που λησιάζουν ή περνούν την εmicromicroηνόπαυση ∆ίνονται πληροφορίες σγυναίκα σχετικά microε το τι microπορεί να της συmicroβεί κάτι που θα τη βοηθήσει να αντιληφθεί τα συmicroπτώmicroατα που microπορεί να αντιmicroετωπίσει Σηmicroαίνει επίσης ότι microπορεί να βρει
τρόπους αντιmicroετώπισης της εmicromicroηνόπαυσης Για παράδειγmicroα microπορεί να κουβεντιάσει ην περίπτωσή της για έναρξη της θεραπείας HRT εφόσον αφού έχει διαπιστώσει ότι
ς microπορεί να την ακολουθήσει αφού παρουσιάζει τα ανάλογα συmicroπτώmicroατα που θιστούν υποψήφια για θεραπεία HRT και να επωφεληθεί από αυτήν Εφόσον υπάρχε
LH FSH
ποσοεmicromicroηνόπαυσης
Αυξανόmicroενα επίπεδα ορmicroονών Κατά τη διάρκεια της εmicromicroηνόπαυσης τα επίπεδα των ορmicroονών FSH και LH αυξάνονται κατά δραmicroατικό τρόπο Αν οι εξετάσεις αίmicroατος εmicroφανίσουν υψηλό
στό αυτών των ορmicroονών φαίνεται ότι βρίσκεστε στα πρόθυρα της
30-40 40-50 50-60
τις π τη
τ όντω την κα ι οικογενειακό ιστορικό καρδιακής ασθένεια ή εύθραυστων οστών το χαmicroηλό ποσοστό θυλακιο
α
αντιδρά στο προγεσταγόνο microε microε να καταλήξουmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότι δεν έχει επέλθει υπερενεργητικότητα από τη λήψη της οιστρογόνου
ορmicroόνη ήτρας
ς τρόπου (FSH) και ωχρινοτρόπου ορmicroόνης (LH) στο αίmicroα θα εντείνει την ανάγκη
για θεραπεία HRT πριν από την έναρξη της εmicromicroηνόπαυσης
ΤΕΣΤ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΟΓΕΣΤΑΓΟΝΟΥ
Οι γυναίκες που ακολουθούν τη θεραπεία HRT και οι οποίες δεν έχουν υποβληθεί σε φαίρεση της microήτρας microπορεί να αντιmicroετωπίζουν αιmicroορραγία σε κάθε κύκλο της HRTΑυτό προκαλείται όταν διακόπτεται η λήψη προγεσταγόνου σε κάθε κύκλο της
θεραπείας Στη δεκαετία του 1980 προτάθηκε να διερευνηθεί αυτή η αντίδραση του προγεσταγόνου ως τεστ ελέγχου για τη διαπίστωση της ύπαρξης καρκίνου του
ενδοmicroητρίου Η άποψη για το τεστ ελέγχου του προγεσταγόνου είναι ότι εφόσον η γυναίκα λαmicroβάνει
προγεσταγόνες σε κύκλους 12 ηmicroερών κάθε microήνα και δεν διαπιστώνει αιmicroορραγία ύστερα από τρεις microήνες δεν θα υπάρξουν επιπλοκές εφόσον περιοριστεί το
προγεσταγόνο για τρεις microήνες Με άλλα λόγια εφόσον η επένδυση της microήτρας δεν microηνιαία αιmicroορραγία microπορού
ς και υπάρχει microικρός κίνδυνος για καρκίνο της micro
Παρόλο που η θεωρία αυτή είναι σωστή εν είναι ευρύτατα διαδεδοmicroένη microεταξύ των για υ ε
οιστρογόνου microπο ταγόνου και να
αντιmicroετωπίζουν παρενέργειες από ο όπως κατάπτωση εκνευρισmicroό
προγεσταγόνου
σ τ
ενδοmicroήτ ιν από τ η αιmicroορραγία αυξάνοντας τη σθετικών προγεσταγόνου Ο έλεγχος των δόσεων και των microεθόδων της RT όλο και βελτιώνεται και ενώ καmicroιά
θεραπεία HRT δεν microπορεί να διασφαλίσει τη microη αντιmicroετώπιση ασθενειών του ενδοmicroητρίου αυτό το συγκεκριmicroένο τεστ να microειώσει τον κίνδυνο θεαmicroατικά
ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ Οι πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι η παρουσία microιας ορmicroόνης που καλείται
inhibin microπορεί να είναι ο προάγγελος του καρκίνου των ωοθηκών Παρόλο που η έρευνα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πειραmicroατικό στάδιο η ορmicroόνη inhibin microπορεί σύντοmicroα να εντοπίζεται microε microιαν απλή εξέταση αίmicroατο η οποία είναι microια πιο απλή και λιγότερο τραυmicroατική διαδικασία σε σχέση microε τη λαπαροσκόπηση (είσοδο σωλήνα microέσω του υπογαστρίου τοιχώmicroατος) Η ορmicroόνη inhibin εmicroφανίζεται σε πολύ αρχικά στάδια της ασθένειας και τρεις microήνες πριν από τον πραγmicroατικό καρκίνο κάνοντας έτσι δυνατή τη διάγνωση Αυτή η δυνατότητα αποτελεί microεγάλη πρόοδο στον έλεγχο του καρκίνου των
ωοθηκών γιατί οι όγκοι microπορεί να microεγαλώσουν αρκετά και να απλωθούν πριν προκαλέσουν συmicroπτώmicroατα Τα ποσοστά θεραπείας συνδέονται ευθέως microε την έγκαιρη διάγνωση Έτσι λοιπόν αυτή η εξέταση micro ορεί να αυξήσει σηmicroαντικά τα ποσοστά
επιβίωσης Ο έλεγχος του επιπέδου της ορ όνης inhibin microπορεί επίσης να καταδείξει πόσο επιτυγχάνει η θεραπεία όmicroως η εξέταση αυτή είναι δυνατόν να γίνει microόνο σε
εξειδικευmicro κέντρα
ΑΛΛΕΣ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
δτρών οι οποίοι χορηγούν HRT γιατί ο καρκίνος της microήτρας και του ενδοmicroητρίο
ίναι σπάνιος Ορισmicroένοι γιατροί οι οποίοι χορηγούν χωρίς περιορισmicroούς τη θεραπεία ρεί να προβαίνουν σε ετήσιο έλεγχο του προγεσ
πραγmicroατοποιούν ενδοmicroήτρια βιοψία εφόσον εmicroφανίζεται αιmicroορραγία
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Το τεστ αυτό microπορεί να αποβεί σηmicroαντικό εργαλείο για τις γυναίκες οι οποίες
το προγεσταγόνπρηξίmicroατα και περιττό βάρος
Αν η γυναίκα έχει πολύ περιττό βάρος θα έχει και υψηλό ποσοστό οιστρογόνου ορmicroόνης γιατί θα παράγεται πολύ οιστρογόνο από τα λιποκύτταρα Για το λόγο αυτόν πιθανόν να microην είναι και πολύ σωστή κίνηση να ακολουθήσει την άνευ περιορισmicroών
θεραπεία οιστρογόνου ακόmicroα και αν έχει αντιδράσει θετικά στο τεστ ελέγχου
ΕΛΕΓΧΟΣ ΗΜΕΡΑΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ
Αυτή η εξέταση εκτιmicroά την κατάσταση της υγείας του ενδοmicroητρίου και microπορεί να προσδιορίσει κατά πόσο οι γυναίκες που λαmicroβάνουν προγεσταγόνα στα πλαίσια της
θεραπείας HRT λαmicroβάνουν αρκετή ποσότητα από την ορmicroόνη αυτή Το προγεσταγόνο υνήθως λαmicroβάνεται για 12 ως 13 ηmicroέρες το microήνα Αν θεωρηθεί ως πρώτη ηmicroέρα εκείνηης έναρξης της θεραπείας microε προγεσταγόνο και η αιmicroορραγία δεν εmicroφανιστεί πριν την
λήψη του 11ου δισκίου τότε δεν τίθεται θέmicroα ενδοmicroήτριας ασθένειας γιατί το ριο δεν έχει υπερδιεγερθεί Εντούτοις εφόσον η αιmicroορραγία εmicroφανιστεί πρ
ην 11η ηmicroέρα τότε δεν γίνεται αρκετή λήψη προγεσταγόνου Μπορεί να καθυστερηθείδόση ή τη διάρκεια των προ
H
microπορεί
ς
πmicro
ένα
λικία των 30 ετών ∆ιπλασιάζονται όmicroως οι πιθανότητες microεταξύ των ηλικιών 30 και 40και διπλασιάζονται επίσης για καθεmicroιά από τις επόmicroενες δεκαετίες Μια γυναίκα που πεθαίνει γύρω στα 90 της χρόνια microπορεί να πεθάνει από ανεξάρτητη από τον καρκίνο αιτία όmicroως microετά θάνατο microπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη microικρών καρκίνων των
εσωτερικών οργάνων οι οποίοι δεν προκάλεσαν ποτέ κανένα σύmicroπτωmicroα Αλλά και η πλειοψηφία των ηλικιωmicroένων ανδρών έχουν microικρά τοπικά καρκινώmicroατα
στον αδένα του προστάτη
Τόσο ο σακχαρώδης διαβήτης όσο και υποθυρεοειδισmicroός (υπολειτουργία του θυρεοειδή) προέρχονται από ορmicroονική ανεπάρκεια και είναι πιο συχνές παθήσεις και
κατά τη διάρκεια και micro την εmicromicroηνόπαυση Ο σακχαρώδης διαβήτης microπορεί να αντ ετωπιστεί microε την απώλεια βάρους και τη
λήψη φαρmicroάκων για τη microείωση της γλυκόζης του αίmicroατος Για την έγκαιρη διακρίβωση του διαβήτη θα πρέπει να γίνονται ετησίως εξετάσεις ούρων ή αmicroέσως microετά την
εmicroφάνιση ερεθισmicroού στο αιδοίο ή αν καταναλώνονται πολλά νερά ή αν υπάρχει τάση συχνοουρίας
∆ύο βασικά συmicroπτώmicroατα του υποθυρεοειδισmicroού είναι η κόπωση και η κατάπτωση
θυ α
ετών κ υν τα
ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ Θα πρέπει να γνωρίζει η ανούς καρκίνους Στην ηλικία των 20 είναι microικρές οι πιθανότητες να εmicroφανιστεί καρκίνος όπως και στην
η
ο
ετάιmicro
Αν κάποιο από τα δύο επιmicroένει ιδιαίτερα ο γιατρός θα παραπέmicroψει για έλεγχο του ρεοειδή Θα πρέπει ετησίως η γυναίκα να προβαίνει σε microιαν απλή εξέταση αίmicroατος γι
τη διακρίβωση του τρόπου λειτουργίας του θυρεοειδή εφόσον έχει ηλικία πέραν των 55 αι κυρίως εφόσον ξαφνικά αρχίσει να αισθάνεται ότι κρυώνει και να πέφτο
microαλλιά της
ΣΗΜΑ∆ΙΑ
γυναίκα τις πρώιmicroες ενδείξεις για πιθ
ΛΙΣΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Η microε βήχα εξαγωγή αιmicroατηρού φλέmicroατος Αίmicroα στα ούρα Αίmicroα στα κόπρανα ndash είτε ζωντανό και κόκκινο ή microαύρο και πισσώδες Μια αιmicroορραγία των θηλών Αιmicroορραγία από τον κόλπο ή σταγόνες αίmicroατος στο microεταξύ των περιόδων διάστηmicroα ύστερα από την εmicromicroηνόπαυση ή microετά τη σεξουαλική επαφή Ραγδαία απώλεια βάρους χωρίς συγκεκριmicroένη αιτία Το όποιο έλκος πόνος ή γρατσουνιά που δε γιατρεύεται microέσα σε λίγες εβδοmicroάδες Ένας σπίλος που microεγαλώνει φέρνει φαγούρ κοκκινίζει χάνει το αρχικό του σχήmicroα ή αιmicroορραγεί Σοβαροί υποτροπιάζοντες πονοκέφαλοι Ξαφνική δυσκολία στην κατάποση Ξαφνική απώλεια της φωνής ή επίmicroονη βραχνάδα
ν
α
Επίmicroονος πόνος στο υπογάστριο ή στην πύελο
Αν δεν ελεγχθούν οι καρκίνοι microπορεί ν διογκωθούν και να εξαπλωθούν σε άλλα σηmicroεία του σώmicroατος σχηmicroατίζοντας έτσι ευτερογενείς όγκους Αν το όποιο από τα
παραπάνω συmicroπτώmicroατα επιmicroένει πέρα από ια εβδοmicroάδα θα πρέπει να ελεγχθεί από το γιατρό προκειmicroένου να αντιmicroετωπιστεί ιατρικώς Άλλωστε όσο νωρίτερα
διακριβώνονται οι όγκοι τόσο microεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να ιαθούν Οι θεραπείες για πολλούς καρκίνους είναι πολύ προχωρη ένες και τα ποσοστά ίασης συνεχίζουν να
βελτιώνονται
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ Στην περίοδο microετά την εmicromicroηνόπαυση οι γυναίκες ορισmicroένες φορές γίνονται άγαρmicroπες και microε ασυντόνιστες κινήσεις ενώ πέφτου σπάζουν συχνά τα οστά τους Για το λόγο αυτόν είναι πολύ βασικό να ελέγχεται τακτ κά την όραση και να γίνεται εφόσον είναι απαραίτητο αλλαγή των γυαλιών Καθώς ερνούν τα χρόνια περιορίζεται η έκκριση υγρού από το εσωτερικό του microατιού Αυτό ει ως αποτέλεσmicroα την αύξηση της πίεσης στο microάτι κάτι αύκωmicroα που δεν θεραπεύε σε τύφλωση Γιrsquo αυτό οι γυναίκες που είναι άνω των 40 ετών πρέπει να προβαίνουν σε ετήσιο έλεγχο
α δ micro
micro
ν ιπέχ
που οδηγεί σε microια πάθηση που ονοmicroάζεται γλαύκωmicroα Το γλται microπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και τελικά
των microατιών τους σε microέτρηση της πίεσης και σrsquo έλεγχο του πίσω τmicroήmicroατος του microατιού
Η ΖΩΗ ΑΥΣΗ
Τυπικά ο όρος laquoεmicromicroηνόπαυσηraquo αναφέρεται τα χρόνια microεταξύ της τελευταίας περιόδου
οέν
βρ
Καθώς περνού ο γενικότερης α microε
ικανοποιηmicroένη από τη δουλειά ότι δεν δαπανά αρκετό χρόνο για να κάνει διάφορα πράγmicroατα τα οποία έλει να κάνει Ο γάmicroος της microπορεί να της προκαλεί κλειστοφοβία και microπορεί να επιθυmicroεί ορισmicroένες αλλαγές στη σχέση της ή
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠ σ
και του τέλους της ζωής της γυναίκας Παρόλο που microπορεί η γυναίκα να αντιmicroετωπίζει κλασικά συmicroπτώmicroατα εmicromicroηνόπαυσης όπως ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και
νυχτερινές εφιδρώσεις για microήνες ή ακόmicroα και χρόνια microετά την τελευταία της περίοδο ο ργανισmicroός της τελικά θα προσαρmicroοστεί στο χαmicroηλότερο επίπεδο οιστρογόνου και σrsquo αν καινούριο και συνεχή ορmicroονικό ρυθmicroό Οι φυσικές αλλαγές που θα παρατηρεί απόεδώ και στο εξής θα συνδέονται microε τη microακρόχρονη ανεπάρκεια οιστρογόνου και τη φυσιολογική διαδικασία γήρανσης και τα περισσότερα από αυτά τα συmicroπτώmicroατα θα
ίσκονται υπό τον έλεγχό της
ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ
ν τα χρόνια microπορεί το άτοmicroο να φθάσει σε microια περίοδξιολόγησης Έτσι η γυναίκα microπορεί να έχει ένα αίσθηmicroα που να την βασανίζει σχετικά
κάτι στη ζωή της που θέλει νrsquo αλλάξει αλλά ενσυνείδητα ή ασυνείδητα ανάβαλε νακάνει τις αλλαγές αυτές γιατί ο χρόνος ποτέ δεν της έφθανε Μπορεί να microην αισθάνεται
της Μπορεί να αισθάνεται θ
ακόmicroα να microείνει λίγο microακριά απ Αν κάποια από τις πιο πάνω
π
κ
βνα π νrsquo
αποφασίσει να microείνει σrsquo ένα της στις προσωπικές της
ό το σύντροφο τηςπεριπτώσεις συmicroβαίνει πρέπει να αντιmicroετωπίσει τα συναισθήmicroατά της και να
προσπαθήσει να είναι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό της Να κουβεντιάσει τους ροβληmicroατισmicroούς της microε το σύντροφό της microε τους φίλους της ή ακόmicroα και microε κάποιοσύmicroβουλο γάmicroου Αν πει στους ανθρώπους τι ψάχνει είτε πρόκειται πχ για microια αινούρια δουλειά ή microια νέα φιλία microπορεί να ανοίξει ο δρόmicroος για νέες ευκαιρίες
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΗΣΗ
Οι άνθρωποι συνήθως ξεκινούν να προετοιmicroάζονται γι τη συνταξιοδότησή τους όταν ρίσκονται ήδη στη δεκαετία των 50-60 τους χρόνων Μπορεί και η γυναίκα νrsquo αρχίσει
εριορίζει το φόρτο δουλειάς να κουβεντιάζει τα συνταξιοδοτικά της ή ίσως πιο microικρό σπίτι δίνοντας το βάρος
σχέσεις Ορισmicroένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η συνταξιοδότηση είναι microια φυσιολογική
microετάβαση άλλοι όmicroως κυρίως γυναίκες που είχαν καριέρα η οποία τις ικανοποιούσε πλήρως microπορεί νrsquo αντιmicroετωπίζουν microεγαλύτερες δυσκολίες Ωστόσο καλό είναι να προετοιmicroαστούν έγκαιρα για να έχουν και τον απαραίτητο χρόνο προσαρmicroογής Άλλωστε η προετοιmicroασία για τη συνταξιοδότηση χρειάζεται οργάνωση όπως
Οργάνωση των οικονοmicroικών
Οργάνωση του χρόνου
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ
νει το γήρας microε την κακή υγεία ήΗ κοινωνία συχνά εξοmicroοιώ τις ασθένειες θεωρώντας ότι η σωmicroατική ευελιξία δεν συmicroβαδίζε ε το γερασmicroένο σώmicroα Αυτή η άποψη
δηmicroιουργεί αρνητικά σ ίζεται σωστά η υγεία
απ α
πκαθώς περνο ων οστών να
χρειάζονται περισσότερο για να θεραπευτούν Ορισmicroένα κύτταρα όπως εκ ων νεύρων δεν έχουν αυτή τη
α
ι microτερεότυπα Λαmicroβανοmicroένου υπόψη ότι φροντ
η σωmicroατική ευελιξία microπορεί να διατηρηθεί έστω και στα γηρατειά Το γήρας δεν θα πρέπει να είναι συνώνυmicroο microε ασθένειες ∆εν είναι υποχρεωτικό ένας οργανισmicroός να ασθενήσει επειδή γέρασε Μόνο ορισmicroένες λειτουργίες του σώmicroατος είναι λιγότερο οδοτικές Πολλές αλλαγές microπορούν να προληφθούν εφόσον το άτοmicroο είναι σε θέση ν
τις αντιmicroετωπίσει έγκαιρα
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΩΝ Σε περίπτωση ατυχήmicroατος ή microόλυνσης τα κύτταρα του σώmicroατος αναλαmicroβάνουν να αποκαταστήσουν τη ζηmicroιά Τα υγιή κύτταρα αναλαmicroβάνουν να microεγαλώσουν ή να
αραγάγουν υποκατάστατα των απωλεσθέντων Εντούτοις η λειτουργία αυτή υποτονεί ύν τα χρόνια microε αποτέλεσmicroα τα κοψίmicroατα και τα σπασίmicroατα τ
χρόνοείνα του εγκεφάλου και τ
δυνατότητα αυτοαποκατάστασης και όταν καταστρέφονται δεν microπορούν ποτέ να ντικατασταθούν Έτσι εξηγείται γιατί η απώλεια της microνήmicroης είναι ένα τόσο σύνηθες
φαινόmicroενο των γηρατειών
ΟΣΤΑ ΚΑΙ ΜΥΕΣ να από κλασικά συmicroπτώmicroατα των ηλικιωmicroένων γυναικών είναι η microείωση της οστική
microάζας η οποία στην πιο αυστηρή της microορφή οδηγεί στην οστεοπόρωση Αυτό οκαλεί πίεση των οστών της σπονδυλικής στήλης που έχει ως αποτέλεσmicroα του
νους στη microέση και τελικά την κύρτωση Εξάλλου χάνεται το νερό από τους δίσκουτων χόνδρων που βρίσκονται microεταξύ των οστών της σπονδυλικής στήλης και η
να χάνει βάρος Τα εξασθενηmicroένα οστά microπορεί να σ
Έ ς
πρ ς πό ς
πάσχουσα αρχίζει πάσουν έστω και microε microια microικρή πίεση
Όπως τα εγκεφαλικά κύτταρα ά καθώς ο άνθρωπος γηράσκει micro
microε
∆ΕΡΜΑ ΚΑΙ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ Το γήρας προκαλεί την απίσχνανση τ τος κάνοντάς το πιο διαφανές στην
κνα επανέλθει το αίmicroα στα φυσιολογι α ή να επαναπορροφηθεί από τους
ιστούς Αυτός είναι ο λόγος που ένα πληγωmicro ηλικιωmicroένο άτοmicroο microπορεί να αισθανθεί πολύ κουρασmicroένο και να απαιτηθεί περι χρόνος για να ανακάmicroψει ο οποίος αν
πιο α η σκλήρυνση ι η απώλεια
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Κ
ό
υποδοχείς στο νευρικό σύστηmicroα αντ έχει αλλάξει το κέντρο βάρους του σώmicroατος η στάση διορθώνεται microε την αντίσταση των microυϊκών οmicroάδων Η στάση
διατηρείται βάσει microιας ολόκληρης σειρά αράγοντες ταλάντωσης Καθώς γερνάει ο ορ ση
microπορεί να οδηγή ς όταν το άτοmicroο σηκώνεται απότοmicroα ειδικότερα από την οριζόντια θέση Τέτοια συmicroπτώmicroατα
έτσι και τα microυϊκειώνονται στον αριθmicroό Αυτό αντιmicroετωπίζεται εφόσον το microέγεθος και η δύναmicroη των
υπόλοιπων microυϊκών κυττάρων αυξάνεται microε την άσκηση Αλλάζει επίσης και η σύνθεση του σώmicroατος καθώς άνθρωπος γερνά έτσι λοιπόν υπάρχει περισσότερο λίπος σε σχέση
τους microυς και την ισχνή microάζα του σώmicroατος Ένα εξισορροπηmicroένο διαιτολόγιο και ητακτική γυmicroναστική είναι βασικά στοιχεία για τις γυναίκες των 50 χρόνων
ου δέρmicroαεmicroφάνιση Ακόmicroα και τα microικροχτυπήmicroατα microπορεί να προκαλέσουν microώλωπες ενώ ένα σοβαρό πέσιmicroο αιmicroορραγία στους βαθύτερους ιστούς Εφόσον απολεσθούν microεγάλες ποσότητες αίmicroατος από το κυκλοφορικό σύστηmicroα microπορεί να προκληθεί σοκ ή
ατάρρευση Ορισmicroένες φορές microπορεί να χρειαστούν εβδοmicroάδες ή ακόmicroα και microήνες για κά του επίπεδ
ένοσσότερος
δεν παρασχεθεί τότε η όλη περίοδος θεραπείας θα αποβεί άνευ αποτελέσmicroατος θα επιφέρει κατάπτωση και θα προκαλέσει ανησυχία
Οι βαθmicroιαίες αλλαγές στο συνεκτικό ιστό είναι περισσότερο εmicroφανείς στο πίσω microέροςτων χεριών όmicroως είναι διάχυτες και σrsquo ολόκληρο το σώmicroα Ο συνεκτικός ιστός γίνεται
σκληρός και χάνει την ελαστικότητά του οδηγώντας σε παθήσεις όπως η αρθρίτιδ των αρτηριών οι microειωmicroένες δυνατότητες των πνευmicroόνων κα
της τονικότητας του δέρmicroατος
ΣΤΑΣΗ αθώς περνούν τα χρόνια microπορεί να φαίνεται δύσκολο στον άνθρωπο να διατηρήσει microιασωστή στάση Η στάση είναι αποτέλεσmicroα της συστολής διάφορων microυϊκών οmicroάδων και ταν χάνεται η ισορροπία αmicroέσως αποκαθίσταται υποσυνείδητα microέσω ενός αισθητικούmicroηχανισmicroού που εδρεύει στο δέρmicroα τους microυς τις αρθρώσεις ακόmicroα και τα οστά Ο microηχανισmicroός αυτός καλείται ιδιοδεκτική αισθητικότητα Ευθύς ως οι ιδιοδεκτικοί
ιληφθούν ότι
ς από πγανισmicroός επιβραδύνεται η microετάδοση των microηνυmicroάτων των νεύρων και η ταλάντω
αυξάνεται Έτσι εύκολα microπορεί το άτοmicroο να χάσει την ισορροπία του αν σκοντάψει ή πέσει Επιπλέον αν παραπατήσει είναι πολύ πιθανό να πέσει
ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ
Άλλοι αυτορρυθmicroιζόmicroενοι microηχανισmicroοί χάνονται καθώς περνούν τα χρόνια όπως η διατήρηση της πίεσης του αίmicroατος κατά τη διάρκεια των αλλαγών στη στάση Αυτό
σει σε ιλίγγους και σε microια τάση απώλειας της ισορροπία
προκαλούνται από τη βαρύτητα υ αίmicroατος στο κάτω microέρος του
συ rsquo
microεταφέρεται περισσότερο αίmicroα στ απώλεια της ελαστικότητας των αιmicroοφόρων αγγείων σηmicroαίνει επίσης ότι είναι δυσκολότερο να φθάσει το οξυγόνο στους
ισ
Τ κ στους πνεύmicroονες microε αποτέλ microατική η εξαγωγή αερίων
απ α
Κ ν microα α καταστρέφοντα ιχείο είναι ένα
ν α ε
ΑΚΟΗ Η ακοή γίνεται λιγότερο οξεία καθώς ο ος γερνάει και ένα προσεκτικά
microελετηmicroέν βαθmicroό Αν είχε αντιmicroετωπιστεί πρόβληmicroα ακοής συγκριτικά νεότερη ηλικία ευκολότερα
ακ ο ερ
που προκαλεί η πίεση τοσώmicroατος αποστερώντας το microυαλό από την κατάλληλη ποσότητα αυτού Αυτό δεν microβαίνει σε νεότερη ηλικία διότι αmicroέσως λαmicroβάνουν χώρα διορθωτικές κινήσεις σολόκληρο το σώmicroα αυξάνοντας την απόδοση της καρδιάς microε αποτέλεσmicroα να
ον εγκέφαλο Η
τούς και αυτό αυξάνει την εργασία της καρδιάς
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ α κύτταρα των πνευmicroόνων microπορεί να προσβληθούν είτε λόγω της ηλικίας είτε από
άποια ασθένεια Τότε εmicroφανίζεται ένας περιορισmicroός της επιφάνειας των αερόσακωνεσmicroα να είναι λιγότερο αποτελεσ
Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τη δυσκολία κατά την εκπνοή Το πρόβληmicroα microπορεί να αντιmicroετωπιστεί σε microεγάλο βαθmicroό microε την άσκηση που βελτιώνει την ικανότητα των
πνευmicroόνων
ΝΕΦΡΑ Τα όργανα αυτά επηρεάζονται από την εξασθένηση του κυκλοφορικού συστήmicroατος Η ικανότητα φιλτραρίσmicroατος του αίmicroατος περιορίζεται και πολύ σηmicroαντικές ανόργανες ουσίες επαναπορροφώνται πιο σιγά Τα κατεστραmicromicroένα κύτταρα των νεφρών δεν οκαθίστανται όmicroως υπάρχουν πλούσιες πηγές δύναmicroης ακόmicroα και από ένα microονάχ
υγιές νεφρό
ΜΑΤΙΑ αθώς περνούν τα χρόνια εξασθενούν τα αισθητήρια όργανα Ορισmicroένα τmicroήmicroατα τωτιών όπως οι φακοί και ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλmicroού έχουν αρχίσει ν
ι και νrsquo αλλάζουν ελαφρώς σχήmicroα Όντως αυτό το στοτόσο φυσιολογικό επακόλουθο των γηρατειών ώστε είναι δυνατόν για τους ειδικούς να
microπορούν να εκτιmicroήσουν την ηλικία ενός ανθρώπου microε microεγάλα ποσοστά ακρίβειας βλέποντας το πίσω microέρος του microατιού microrsquo ένα οφθαλmicroοσκόπιο
Όταν οι φακοί αλλάζουν σχήmicroα η ικανότητα εστίασης εικόνων στοmicroφιβληστροειδή χιτώνα περιορίζεται αυτό microπορεί εύκολα να αντιmicroετωπιστεί micro
γυαλιά Τα κύτταρα του αmicroφιβληστροειδή χιτώνα θα ευαισθητοποιούνται επίσης λιγότερο στο φως καθώς περνούν τα χρόνια και microπορεί να γίνει ακόmicroα δυσκολότερη η όραση και η ανάγνωση όταν το φως είναι χαmicroηλό Κατά microέσο όρο microια γυναίκα 85 ετών χρειάζεται περίπου οκτώ φορές περισσότερο φως απrsquo ότι ένας νέος για να microπορέσει να δει καλά Αυτός είναι και ο λόγος που δωmicroάτια σκάλες και σκαλοπάτια πρέπει να φωτίζονται
πολύ καλά
άνθρωπο βοήθηmicroα ακοής microπορεί να βελτιώσει τα πράγmicroατα σε πολύ microεγάλο
σεπροσαρmicroόζεται το άτοmicroο σrsquo ένα βοήθηmicroα της ακοής όταν από microόνο του microπορεί ακόmicroα
να διακρίνει τους ήχους και τους τόνους από το να περιmicroένει το πρόβληmicroα να γίνει όmicroα πιο έντονο Οι ηλικιωmicroένοι είναι δυσκολότερο να προσαρmicroοστούν σrsquo ένα τέτοι
γαλείο ∆εδοmicroένου ότι ούτε η ακοή ούτε η όραση παραmicroένουν όπως στη νεαρά ηλικίαθα πρέπει να ελέγχονται τακτικά και οι δύο αισθήσεις
ΓΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΣΦΡΗΣΗ θώς περνούν τα χρόνια η αίσθηση της όσφρησης εξασθενεί Έτσι οι τροφές φαίνετανα χάνουν τη microυρωδιά τους και ίσως να χρειαστεί όλο και περισσότερο αλάτι ή
ροκειmicroένου
Κα ι
πρόσθετα χορταρικά και microπαχαρικά π να τους δοθεί περισσότερη microυρωδιά και νο τιmicroιά
ΚΟΠΩΣΗ ΚΑΙ Υ ΣΩΜΑΤΟΣ
ψυχολογική είτε σωmicroατική Για παρά το πεπτικό σύστηmicroα microπορεί να microην αντιmicroετωπ
Οι αλλαγές στο ορmicroονικό σύστηmicroα κάτι το σύνηθες κατά την κούραση Γ
microικρότερη απόδο ά την κούραση
Επειδή τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν αν γονται από microόνα τους η λειτουργία τους και ο αριθmicroός τους microικραίνει καθώς Το αποτέλεσmicroα είναι ακόmicroα πιο εmicroφ
γίνει αποmicroνηmicroόνευση νέων πληροφορ ηλικιωmicroένοι άνθρωποι βρίσκουν ευκπου microπορεί να εξηγήσε τις αναmicroνήσεις του παρελθόντος) Εντούτοις ο αριθmicroός των κυττάρων του εγκεφάλου που χάνεται είναι
Μπορεί ε δοχή νέων
π των δεν πα ις που ειraquo
ΟΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΣΧΕΣΕΙΣ
σύ ν εργασία του να απαιτεί ιδιαίτερη π να αντιδρά microε γκρίνιες Ή
σ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΤα αποτελέσmicroατα του γήρατος είναι πιο εmicroφανή όταν ο άνθρωπος αισθάνεται κουρασmicroένος απrsquo ότι όταν είναι ξεκούραστος Η κόπωση microπορεί να είναι είτε
δειγmicroαίζει κανένα πρόβληmicroα ως ότου υποστεί microια φυσική κόπωση λόγω λήψης
microεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης είναι επίσης
ια παράδειγmicroα ο θυρεοειδής αδένας ελέγχει το microεταβολισmicroό του σώmicroατος και έχει ση κατ
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
απαράπερνούν τα χρόνια
ανές όταν χρησιmicroοποιείται ο microηχανισmicroός της microνήmicroης ειδικότερα όταν χρειάζεται ναιών Οι πιο
ολότερο να θυmicroούνται στοιχεία από το απώτερο παρελθόν αντί του πρόσφατου (κάτι ι το στερεότυπο των ηλικιωmicroένων να ζουν microε
απειροελάχιστος σε σχέση microε το σύνολο που παραmicroένει ndash microια πιο λογική αιτία της εξασθένησης της νοητικής λειτουργίας είναι η ανεπάρκεια οξυγόνου λόγω της
σκλήρυνσης των οστών των χόνδρων και των microυών πίσης η συmicroπεριφορά να γίνει δύσκαmicroπτη microε αποτέλεσmicroα η απο
ιδεών ή πληροφοριών να γίνεται όλο και δυσκολότερη Εντούτοις εφόσον υπάρχει microια συνεχής λειτουργία των νοητικών ικανοτήτων η νόηση δεν εξασθενεί σε σηmicroαντικό
βαθmicroό Όmicroως δεν είναι τόσο εύκολη η εκmicroάθηση νέων δεξιοτήτων Παρόλο που η νοητική εξασθένηση είναι αποτέλεσmicroα των γηρατειών στην
ραγmicroατικότητα είναι microια φυσιολογική διαδικασία που έχει ξεκινήσει από την ηλικία16 ήδη ετών Για το microεγαλύτερο διάστηmicroα της ζωής του ανθρώπου ως ενήλικαςρατηρείται καmicroία εξασθένηση κυρίως γιατί αποκτούνται νέες εmicroπειρίες και γνώσεαντισταθmicroίζουν τα πάντα Αυτός είναι και ο λόγος που ένα microυαλό που laquoδουλεύ
διατηρείται σε πνευmicroατική εγρήγορση Όπως ακριβώς καταστρέφεται ένας αγύmicroναστος microυς έτσι εξασθενεί και το αγύmicroναστο microυαλό Είναι πολύ σηmicroαντική η εξάσκηση του
microυαλού Η ίδια η ηλικία δεν επιφέρει πνευmicroατική εξασθένηση
Ορισmicroένες φορές η συνταξιοδότηση δηmicroιουργεί προβλήmicroατα στο γάmicroο Τα ζευγάρια που
πριν περνούσαν πολύ ευτυχισmicroένα τα βράδια τους και τα Σαββατοκύριακα διαπιστώνουν ότι είναι δύσκολο να κουβεντιάζουν και να αντέχει ο ένας τον άλλο
συνέχεια Μπορεί να εmicroφανιστούν προβλήmicroατα που το ζευγάρι δεν έχει φανταστεί Ο ντροφος microπορεί για νrsquo αντισταθmicroίσει την απώλεια δύναmicroης και γοήτρου που είχε στη
ροσοχή και η γυναίκα
ένας άνδρας και microια γυναίκα οι οποίοι εργάζονταν και είχαν και τη φροντίδα των παιδιών τους microπορεί να διαπιστώσο ο άνδρας γίνει συνταξιούχος και τα υν ότι όταν
παιδιά φύγουν από το σπίτι έχουν λιγότερα κοινά ενδιαφέροντα απrsquo ότι είχαν φανταστεί
Οι πιο κάτω προτάσεις microπορεί να συmicroβάλουν στην αντιmicroετώπιση των πιεστικών
καταστάσεων
Σχεδίαση πραγmicroατοποίησης τόσο κοινών όσο και χωριστών δραστηριοτήτωνέριmicroνα-φροντίδα για ένα τακτοποιηmicroένο σπίτι ώστε και οι δύο να έχουν
χώρο φυγής για παράδειγmicroα το δωmicroάτιο της τηλεόρασης ή το γραφείο
Σεβασmicroός προς τους φίλους τις συζητήσεις και τις δουλειές ρουτίνας του συντρόφου
Μ ένα
Εύρεση ενός κοινού ενδιαφέροντος όπως για παράδειγmicroα ένα κοινό χόmicroπι microια microικρή
επιχειρηmicroατική δραστηριότητα ένα κοινό εκπαιδευτικό πρόγραmicromicroα ∆ιατήρηση ανοικτού καναλιού επικοινωνίας Ο σύντροφος microπορεί να είναι
και ο καλύτερος φίλος
∆ιατήρηση ενός ευρύ κύκλου φίλων Οι φίλοι είναι απαραίτητοι όχι microόνο για σήmicroερα
αλλά και για το microέλλον όταν ένας από τους δυο συντρόφους microπορεί να microείνει microόνος Οργάνωση από κοινού των οικονοmicroικών
ν ο γάmicroος δεν πήγε ποτέ καλά και ποτέ δεν λύθηκαν τα προβλήmicroατα η όλη κατάσταση
τιστεί ιδιαίτερα όταν οι δύο αυτοί άνθρωποι θα βρίσκονται microαζί για ένα microης ηmicroέρας Η συναισθηmicroατική πίεση θα είναι microεγάλη ndash microπορεί όmicro
Α θα φορ εγάλο
microέρος τ ως να αποφευχθεί εφόσον αντιmicroετωπιστούν έγκαιρα τα προβλήmicroατα
Η ζωή στην οποία υπάρχει πλήρ αιτεί φυσική αγάπη Η ικανότητα σε ν
στους ηλικιωmicroένους microπορεί να αποτελέσει θέmicroα ταmicroπού Η συmicroπεριφορά αυτή προκύπτει από που είναι microια
λανθασmicroένη άποψη Εντούτοις στις micro microας η σεξουαλική επαφή γίνεται περ ό πρ ι
όν ι micro ν
Π ετ
παρενέργειες
ης ικανοποίηση απξουαλικής επικοινωνίας microε το σύντροφο δεν θα πρέπει να σταmicroατήσει microε το γήρας Αη γυναίκα διαπιστώσει ότι η συχνότητα των σεξουαλικών της επαφών microε το σύντροφό της εξασθενεί θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει τους λόγους Ορισmicroένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι το σεξ δεν είναι αναγκαίο για τους ηλικιωmicroένους Η σεξουαλικότητα
τη θεωρία ότι το σεξ για την ικανοποίηση του ανθρώέρες
ισσότερο για προσωπική ικανοποίηση και λιγότερο για τεκνοποιία Γνωρίζουmicroε απόσφατες έρευνες ότι οι άνθρωποι στην ηλικία των 70 ετών και πέρα έχουν ανάγκη κα
τως διατηρούν δραστήρια σεξουαλική ζωή ∆υστυχώς αυτό συχνά διατηρείταυστικό Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι καθώς ο άνθρωπος γηράσκει εξακολουθεία έχει την ικανότητα για σωmicroατικό έρωτα όπως ακριβώς στα 20 και 30 του χρόνια και
τώρα είναι όντως ο κατάλληλος χρόνος για να παραmicroεριστούν τα ταmicroπού και τα εmicroπόδια
ολλά ηλικιωmicroένα ζευγάρια διαπιστώνουν ότι το σεξ είναι πιο ευχάριστο το πρωί ότανίναι ξεκούραστοι απrsquo ότι το βράδυ που είναι πιο κουρασmicroένοι Όντως οι άνδρες έχουν ο ύψιστο επίπεδο ορmicroονών microεταξύ των ωρών τέσσερις το πρωί και το microεσηmicroέρι και τοελάχιστο στις οκτώ το βράδυ Θα πρέπει ακόmicroη να ενθαρρύνεται και ο αυνανισmicroός ειδικότερα για τις microοναχικές γυναίκες καθώς και για εκείνες που ο άνδρας τους είναι άρρωστος Ανεξάρτητα του πόσο συχνά εφαρmicroόζεται ο αυνανισmicroός δεν έχει κακές
∆ΙΑΖΥΓΙΟ
Οι γάmicroοι διαλύονται δυσκολότερα όταν οι άνθρωποι γηράσκουν Ύστερα από ένα ιαζύγιο πολλές γυναίκες αισθάνονται πολύ γριές για να είναι ελκυστικές και φοβούντα
ότι κανένας πια δεν θα τις επιθυmicroήσει Ορισmicroένες γυναίκες είναι λυπηmicroένες γιατί έmicroειναν από 20 ή και περισσότερα χρόνια έγγαmicroης συmicro
δ ι
microόνες τους ύστερα βίωσης και άλλες
αγυναίκες αισθάνοντα νια που διέθεσαν για ην
τους όmicroα
microε αι
ήδη microεγαλώσει και microπορούν microόνα τον εαυτό τους Το microεγαλύτερο βάρος από εδώ και στο εξής είναι να microεγιστοποιήσει όσο το δυνατόν πιο
αποτελεσmicroατικά τις δυνατότητες που της δίνονται microελλοντικά
ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ Αν η γυναίκα ζει microόνη της έχει microια ποικιλία τρόπων ζωής microπροστά της Μπορεί να ζήσει microόνη της στο ίδιο ή σε ένα καινούριο σπίτι εκmicroεταλλευόmicroενη τους χώρους του σπιτιού που δεν χρησιmicroοποιεί νοικιάζοντάς τους σε άλλους microοναχικούς επισκέπτες Μπορεί επίσης να ζήσει κοινοβιακά όπως για παράδειγmicroα σrsquo ένα οίκο ευγηρίας
ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ
Υπάρχουν πάρα πολλά θετικά στοιχεία που microπορούν να λεχθούν για τα γηρατειά
Γηρατειά σηmicroαίνουν ότι ο άνθρωπος γίνεται πιο σοφός microε microεγαλύτερη εmicroπειρία και γνώση Γηρατειά σηmicroαίνουν ότι ο άνθρωπος έχει microικρότερες πιθανότητες να
προσβληθεί από διάφορες ασθένειες όπως επίσης ότι έχει microεγαλύτερες πιθανότητες microακροζωίας σε σχέση microε ένα microωρό Όντως όσο πιο ηλικιωmicroένοι τόσο microεγαλύτερες οι πιθανότητες για microακροζωία Ένα microωρό microπορεί κατά microέσο όρο να ζήσει 75 χρόνια
όmicroως microια γυναίκα 75 ετών αναmicroένεται να ζήσει άλλα 12 χρόνια Πολλές γυναίκες βιώνουν τη microεγαλύτερη ευτυχία στη microέση και τη γεροντική τους
ηλικία κάτι που ακούγεται ιδιαίτερα ευχάριστο αν ληφθεί υπόψη ότι microπορεί η γυναίκα να ζήσει πάνω από το ένα τρίτο της ζωής της microετά την ηλικία των 50 ετών Όταν microια γυναίκα περάσει στην εmicromicroηνόπαυση πιθανότατα γνωρίζει τον εαυτό της καλύτερα απrsquo τι παλαιότερα Όχι microόνο γνωρίζει τι είναι αλλά πιθανότατα να έχει και microια σαφέστερη εικόνα του τι θέλει και πως microπορεί να το επιτύχει Έχοντας περισσότερο χρόνο στη
διακόπτουν εντελώς τις κοινωνικές τους συναναστροφές Από οικονοmicroικής άποψης οι γυναίκες microπορεί να αντιmicroετωπίζουν δυσκολίες ειδικότερα αν δεν έχουν εκπαιδευτεί για microια συγκεκριmicroένη εργασία ή εφόσον
ισθάνονται πολύ ηλικιωmicroένες για να ξεκινήσουν microια καινούρια καριέρα Ορισmicroένες ι κυριολεκτικά λεηλατηmicroένες ύστερα από τόσα χρό
την ανατροφή των παιδιών και την παροχή βοήθειας στο σύζυγο για να πετύχει στκαριέρα του
Επιπλέον η θλίψη αυτή microπορεί να σηmicroαίνει ότι το διαζύγιο είναι το τέλος της ζωής Όmicroως ζώντας microέσα σrsquo ένα περιβάλλον απελπισίας πόνου αυτολύπησης ακ
και microίσους για τον εαυτό τους πολλές από αυτές διαπιστώνουν ότι η ζωή βελτιώνεται τά το διαζύγιο Ορισmicroένες γυναίκες αποφασίζουν να δουλέψουν άλλες αισθάνοντ
κυρίες του εαυτού τους και δεν διστάζουν να βγουν microrsquo έναν άλλον άνδρα Ορισmicroένες γυναίκες ακόmicroα ευχαριστιούνται microε το σεξ και αισθάνονται ξαναγεννηmicroένες ύστερα από το διαζύγιο όταν δηmicroιουργήσουν microια σχέση που τις ικανοποιεί πλήρως microrsquo έναν καινούριο πιο συmicroπαθητικό σύντροφο Αν microια γυναίκα περάσει από το δρόmicroο του διαζυγίου στη microέση ηλικία θα πρέπει να σκεφτεί ότι υπάρχουν ακόmicroα πολλά χρόνια
microπροστά της τα οποία microπορεί να απολαύσει Αν έχει περάσει στην εmicromicroηνόπαυση δεν χρειάζεται νrsquo ανησυχεί microήπως microείνει έγκυος κι εφόσον έχει παιδιά πιθανότατα έχουν
τους να φροντίζουν
ό
διάθεσή της για αναψυχή και λιγότερες οικογενειακές ευθύνες microπορεί να επιδιώξει αυτά που επιθυmicroεί
περιόδου πιθανότατα να προκύπτει από ηγούmicroενες δεκαετίες Η αλλαγή είναι και
ρόνια Το σώmicroα της αλλάζει και το ίδιο ισχύει για τις απόψεις της για τη ζωή ς και πολύ ενδιαφέρουσες ευκαιρίες εmicroφανίζονται Ακόmicroα κι αν η
ς θα διαπιστώσει ότι ο τρόπος που τα διαφορετικούς για πολλούς η
ς αυτή θεωρείται ως τα χρυσά χρόνια βρίσκονται στην εmicromicroηνόπαυση έχουν microε επιτυχία παρέλθει τις
ριο και τώρα έχουν την ελευθερία να ύνης Αν έχουν παιδιά το πιθανότερο
ι συνήθως έχουν ή τους γιrsquo αυτό συχνά αναπτύσσουν microrsquo αυτούς microια σχέση
περίοδος microετά την εmicromicroηνόπαυση microπορεί για αλύσουν microια σχέση που δεν τις πληρεί
ρο χρόνο στη διάθεσή τους για τον εαυτό τους microπορούν να το ενδιαφέρον τους στη διατήρηση της φυσικής τους υγείας και ενδεχοmicroένως
ικών τους προσόντων Τα τελευταία χρόνια της ζωής θα ονται από έλλειψη καταπίεσης και microια microεγαλύτερη αντοχή έναντι
ώστε ένα σηmicroαντικό microέρος της ζωής της γυναίκας ρτάται να το αξιοποιήσει όσο το
δυνατόν καλύτερα
Η ικανοποίηση της microετά την εmicromicroηνόπαυση διαφορετικά πράγmicroατα σε σχέση microε τις προ
πρέπει να είναι το σηmicroείο ndash κλειδί για τα τελευταία της χ
Πολλές καινούριεγυναίκα διατηρεί τα τρέχοντα ενδιαφέροντά τηαντιmicroετωπίζει θα είναι διαφορετικός και ότι θα την ευχαριστούν microε
ι τις δικές της χάρες και ενδιαφέροντα καιτρόπους Κάθε ηλικία έχεπερίοδο
Οι γυναίκες πουαλλαγές που δηmicroιουργήθηκαν microε την κλιmicroακτήαπολαύσουν το σεξ χωρίς το άγχος της εγκυmicroοσ
είναι να είναι microεγάλα και να ζουν ανεξάρτητα Οι σύντροφοπερισσότερο χρόνο στη διάθεσ
συντροφικότητας Από την άλλη ηορισmicroένες γυναίκες να είναι η κατάλληλη για να δι
Επειδή έχουν περισσότεεστιάσουνστην ανάπτυξη των πνευmicroατπρέπει να χαρακτηρίζτων τρίτων Η φύση έχει προνοήσεινα το ζήσει microετά την εmicromicroηνόπαυση ndash από την ίδια εξα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Νοσηλευτικές διαδικασίες
ΚΑΡ∆ΑΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΟΥ
1997 κδόσεις Μονοπρόσωπη ΕΠΕ
ΜΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΤΛΑΣ ΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ Π ΣΑΒΒΑ ος ΤΟΜΟΣ ΄ ΕΚ∆ΟΣΗ 1996 κδοτικός Οίκος Α∆ΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙ∆Η ΑΕ
ΑΙΕΥΤΙΚΗ amp ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ lice B Pappas Ph D RN ndrea O Hollingsworth Ph D RN anice C Livingston RNMEd MS ARNP κδόσεις ldquoΕΛΛΗΝrdquo 1999
Ο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΣΩΜΑ r Miriam Stoppard opyringht copy 1999 για την Ελλάδα κδόσεις laquo∆ΟΜΙΚΗraquo ΟΕ Γκούmicroας ndash Κωτσιόπουλος
ΕΓΑΛΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ r Tony Smith ος ΤΟΜΟΣ πιστηmicroονική επιmicroέλεια ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ opyringht copy 1995 ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΓΙΑΛΛΕΛΗ
ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ια κρίσιmicroη περίοδος για κάθε γυναίκα r Jean Coope opyringht copy 1985 για την Ελλάδα κδόσεις ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ
ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ r An Mac Gregor opyringht copy 2000 για την Ελλάδα κδόσεις laquoΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑraquo ΑΕ
ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ r Miriam Stoppard opyringht copy 1999 για την Ελλάδα κδόσεις laquo∆ΟΜΙΚΗraquo ΟΕ Γκούmicroας ndash Κωτσιόπουλος
ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ww healthgr
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΧΕΙ ΑΝΝΑ ndash ΣΑΧΙΝΗ ndash 2ος ΤΟΜΟΣ Β΄ ΕΚ∆ΟΣΗ ΒΗΤΑ Ιατρικές Ε
ΠΙΤΟΜΗ ΑΝΑΤΟΕΑ1ΕΕ
ΜAAJΕ
ΤDCΕ
ΜD3ΕC
ΕΜDCΕ
ΕDCΕ
ΕDCΕ
∆w
www mednetgr ww pagratiogr ww age ndash 30-45gr ww hygeiagr
tronetgr
wwwwww medicumgr www zissopoulosgr www explogr www iawww novonordiskgr
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο1 Ηλικία ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
35 ndash 41 8 8 41 ndash 47 20 20 47 ndash 53 26 26 53 ndash 59 14 14 59 ndash 65 8 8 65 ndash 71 12 12 71 ndash 77 12 12 ΣΥΝΟΛΟ 100 100
8
20
26
14
8
12 12
0
5
10
15
20
25
30
35 εώς 41 41 εώς 47 47 εώς 53 53 εώς 59 59 εώς 65 65 εώς 71 71 εώς 77
Ηλικία
35 εώς 41 41 εώς 47 47 εώς 53 53 εώς 59 59 εώς 6565 εώς 71 71 εώς 77
Σχόλια Η ηλικία των 35 microε 50 ετών αποτελεί το 54 των ερωτηθέντων γυναικών που
αυτή την ηλικιακή οmicroάδα της προ-εmicromicroηνόπαυσης
ηθέντων γυναικών που ρώθηκαν από αυτή την ονται στο στάδιο της
δεκαετία των 65 microε 75 εκείνες που βρίσκονται
έλαβαν microέρος στην έρευνα Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν απόντιπροσωπεύουν τις γυναίκες εκείνες που βρίσκονται στο στάδιο α
Η δεκαπενταετία των 50 microε 65 ετών αποτελεί το 22 των ερωταποτέλεσαν το συνολικό δείγmicroα της έρευνας Τα στοιχεία που συγκεντηλικιακή οmicroάδα αντιπροσωπεύουν τις γυναίκες εκείνες που βρίσκεmicromicroηνόπαυσης Το υπόλοιπο 24 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας αγγίζει την ετών Η ηλικιακή αυτή οmicroάδα αντιπροσωπεύεται από τις γυναίκες στο στάδιο της όψιmicroης ή καθυστερηmicroένης εmicromicroηνόπαυσης
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ 35 ndash 38 2 4 38 ndash 41 6 1241 ndash 44 12 24 44 ndash 47 8 16 47 ndash 50 16 32 50 ndash 53 6 12 ΣΥΝΟΛΟ 50 100
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ50 εώς 53
1235 εώς 38
4 38 εώς 4112
41 εώς4424
44 εώς 4716
47 εώς 5032
35 εώς 38 38 εώς 41 41 εώς44 44 εώς 47 47 εώς 50 50 εώς 53
Σχόλια Μόλις το 4 του δείγmicroατος της έρευνας για την προ-εmicromicroηνόπαυση εκπροσωπείται από γυναίκες ηλικίας 35 έως 38 ετών κατηέρ
γορία της οποίας τα στοιχεία που προσφέρει στην ι
σ
amp 50 έως 53 συγκεντρώνουν το ποσοστό του 24 του τος από 12 η κάθε ηλικιακή οmicroάδα
ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ευνα δεν είναι και τα πιο αντιπροσωπευτικά του δείγmicroατος των γυναικών που βρίσκοντατο στάδιο της προ-εmicromicroηνόπαυσης
Αντίθετα η οmicroάδα γυναικών από 41 έως 50 ετών συγκεντρώνει το microεγαλύτερο ποσοστό ύψους 72 του πιο αντιπροσωπευτικού δείγmicroατος για την έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση Τέλος οι οmicroάδες ηλικίας 38 έως 41 δείγmicroα Ε
ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 48 ndash 53 4 8 53 ndash 58 10 20 58 ndash 63 12 24 63 ndash 68 8 16 68 ndash 73 8 16 73 ndash 78 8 16 ΣΥΝΟΛΟ 50 100
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ48 εώς 53
8
53 εώς 5820
58 εώς 6324
63 εώς 6816
73 εώς 7816
68 εώς 7316
48 εώς 53 53 εώς 58 58 εώς 63 63 εώς 68 68 εώς 73 73 εώς 78
Σχόλια Η έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση κατηγοριοποιεί το δείγmicroα της σε γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης και σε γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της όψιmicroης ή καθυστερηmicroένης εmicromicroηνόπαυσης
Η πρώτη οmicroάδα γυναικών από 48 έως 58 ετών εκπροσωπεί την κατηγορία γυναικών που βρίσκονται στο στάδιο της εmicromicroηνόπαυσης και η οποία συγκεντρώνει το ποσοστό του 28
Η δεύτερη οmicroάδα γυναικών από 58 έως 78 ετών εκπροσωπεί την κατηγορία γυναικών που βρίσκονται στο στάδιο της όψιmicroης ndash καθυστερηmicroένης εmicromicroηνόπαυσης και η οποία συγκεντρώνει το ποσοστό του 72 άρος
32
0 31 ndash 144 0 0 44 ndash 157 2 2 ΥΝΟΛΟ 100 100
Β ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 53 ndash 66 32 66 ndash 79 38 38 79 ndash 92 22 22 92 ndash 105 4 4 105 ndash 118 2 2 118 ndash 131 0 11Σ
32
38
22
42
0 02
0
5
10
15
20
25
30
35
40
53 εώς66
66 εώς79
79 εώς92
92 εώς105
105 εώς118
118 εώς131
131 εώς144
144 εώς157
Βάρος σώmicroατος
53 εώς 66 66 εώς 79 79 εώς 92 92 εώς 105105 εώς 118 118 εώς 131 131 εώς 144 144 εώς157
Σχόλια Το ποσοστό της τάξεως του 70 του δείγmicroατος της έρευνας microοιράζονται οι
τις κατηγοριοποιεί σε τρεις οmicroάδες σωmicroατικού βάρους σε ελλιποβαρείς σε άτοmicroα microε κανονικό ndash υγιές
υπερβολικά υπέρβαρες υ χαρακτηρίζονται ως ου χαρακτηρίζονται ως gr έως 160kgr και που
γυναίκες εκείνες που ζυγίζουν από 50kgr έως 80kgr γεγονός που διαφορετικέςβάρος σώmicroατος και σε πιθώς υπέρβαρες Πολύ microικρά είναι τα ποσοστά που αγγίζουν οι υπέρβαρες έως γυναίκες Ένα 4 αυτές που ζυγίζουν από 90kgr έως 105kgr και πουπέρβαρες ένα 2 αυτές που ζυγίζουν από 105kgr έως 120kgr και ππολύ υπέρβαρες και τέλος ένα άλλο 2 αυτές που ζυγίζουν από 145kχαρακτηρίζονται ως υπερβολικά υπέρβαρες
ΥΣΗ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 52 ndash 67 22 44 67 ndash 82 16 32 82 ndash 97 6 12 97 ndash 112 4 8 112 ndash 127 0 0 127 ndash 142 0 0 142 ndash 157 2 4 ΣΥΝΟΛΟ 50 100
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
82 εώς 9712
67 εώς 8232
52 εώς 6744
127 εώς 1420
112 εώς 127097 εώς 112
8 142 εώς 1574
52 εώς 67 67 εώς 82 82 εώς 97 97 εώς 112112 εώς 127 127 εώς 142 142 εώς 157
χόλια Το microεγαλύτερο ποσοστό ύψους 44 του δείγmicroατος της έρευνας microε θέmicroα την προ-
της άλλης κατηγορίας (έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση) στην ίδια ακριβώς οmicroάδα των υπερβολικά υπέρβαρων ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 54 ndash 63 8 16 63 ndash 72 22 44 72 ndash 81 10 20 81 ndash 90 6 12 90 ndash 99 2 4 99 ndash 108 0 0 108 ndash 117 2 4 ΣΥΝΟΛΟ 50 100
Σεmicromicroηνόπαυση το αποτελούν οι γυναίκες αυτές που ζυγίζουν από 50kgr έως 70kgr σωmicroατικό βάρος που τις κατατάσσει στις οmicroάδες του ελλιπές βάρους και του κανονικού ndash υγιές Υπέρβαρες χαρακτηρίζονται οι γυναίκες της έρευνας που συγκεντρώνουν οmicroοίως το ποσοστό του 44 Το υπόλοιπο 12 συγκεντρώνουν οι υπερβολικά υπέρβαρες γυναίκες ποσοστό 3πλάσιο απrsquo αυτό που συγκεντρώνουν οι γυναίκες
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
54 εώς 6316
63 εώς 7244
72 εώς 8120
12
54 εώς 63 63 εώς 72 72 εώς 81 81 εώς 9090 εώς 99 99 εώς 108 108 εώς 117
90 εώς 9999 εώς 108 108 εώς 11740 4
81 εώς 90
Σχόλια Στην έρευνα που έγινε microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση από το συγκεκριmicroένο δείγmicroα που έλαβε microέρος σrsquo αυτήν καmicroία γυναίκα δεν έχει ελλιπές βάρος Περίπου το 60 του δείγmicroατος αγγίζει τα όρια του υγιές σωmicroατικού βάρους ενώ το 36 είναι υπέρβαρες Τέλος ένα 4 των γυναικών αυτής της κατηγορίας ανήκουν στην οmicroάδα των υπερβολικά υπέρβαρων ατόmicroων
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο2
Οικογενειακή κατάσταση ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
44 (44) γαmicroη 2 (2) 0 (0) ιαζευγmicroένη 0 (0) 0 (0)
Άλλοhellip (χήρα) 0 (0) 6 (6) ΣΥΝΟΛΟ 50 50
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo γγαmicroη 48 (48) Έ
Ά∆
4844
2 0 0 0 0
65
101520253035404550
ρα)
Οικογενειακή κατάσταση
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
0Έγγαmicroη Άγαmicroη ∆ιαζευγmicroένη Άλλοhellip (χή
Σχόλια Το 92 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας εκπροσωπείται από γυναίκες αντρεmicroένες ένα 2 από γυναίκες άγαmicroες και ένα 6 από γυναίκες που χωρίς τη δική τους ιλογή είναι microόνες τους ή microε κάποιο microη επίσηmicroο σύντροφο
Σ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
πεπ ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
Έγγαmicroη 48 (96) Άγαmicroη 2 (4) ∆ιαζευγmicroένη 0 (0) Άλλοhellip (χήρα) 0 (0) ΥΝΟΛΟ 50 (100)
Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ∆ιαζευγmicroένη - Άλλοhellip (χήρα)
0Άγαmicroη4
Έγγαmicroη96
Έγγαmicroη Άγαmicroη ∆ιαζευγmicroένη - Άλλοhellip (χήρα)
Σχόλια Οι παντρεmicroένες γυναίκες εκπροσωπούν κατά συντριπτική πλειοψηφία το δείγmicroα της έρευνας microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση microε ποσοστό που φθάνει το 96 Το υπόλοιπο 4 εκπροσωπείται από άγαmicroε γυναίκες ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
44 (88) 0 (0)
ς
Έγγαmicroη
microη Άγα
∆ιαζευγmicroένη 0 (0) 6 (12)
ΥΝΟΛΟ 50 (100) Άλλοhellip (χήρα) Σ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Έγγαmicroη88
Άγαmicroη - ∆ιαζευγmicroένη
0
Άλλοhellip (χήρα)12
Έγγαmicroη Άγαmicroη - ∆ιαζευγmicroένη Άλλοhellip (χήρα)
Σχόλια Το ποσοστό της τάξεως του 88 της έρευνας microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση εκπροσωπείται από παντρεmicroένες γυναίκες Το υπόλοιπο 12 εκπροσωπείται από γυναίκες των οποίων ο σύντροφος amp πατέρας των παιδιών τους δεν βρίσκεται εν ζωή
Νο3
ΕΡΩΤΗΣΗ
Έχετε παιδιά ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
αι 44 (44) 46 (46) χι 6 (6) 4 (4)
ΣΥΝΟΛΟ 50 50
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo ΝΌ
4446
64
10
15
20
25
30
35
40
45
50
ΝΑΙ OXI
Έχετε παιδιά
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
0
5
Σχόλια Μόνο το 10 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας αποτελείται από άτεκνες ναίκες ενώ η συντριπτική πλειοψηφία της τάξεως του 90 αποτελείται από γυναίκες που ουν αποκτήσει παιδιά
γυέχ ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
αι 44 (88) χι 6 (12)
ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo ΝΌ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΌΧΙ12
ΝΑΙ88
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Από το δείγmicroα των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-
ηνόπαυση το 88 είναι microητέρες ενώ το 12 είναι γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει
Σ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
εmicromicro
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
Ναι 46 (92) Όχι 4 (8) ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΌΧΙ8
ΝΑΙ92
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Από το δείγmicroα των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση το 92 είναι microητέρες ενώ το 8 είναι γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει
αν ναι πόσα ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 6 (779) 6 (779)
(2338) 2 13 (1689) 18
3 6 (779) 16 (2078) 4 4 (519) 4 (519) 5 2 (260) 0 (0)
31 46
6 0 (0) 2 (260) ΣΥΝΟΛΟ
6 6
13
18
6
16
4 4
2
0 0
2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
1 2 3 4 5 6
αν ναι πόσα
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια
είναι το ποσοστό των γυναι1558 κών που έχουν αποκτήσει microόνο 1 παιδί είναι το ποσοστό των γυναικών που έχουν αποκτήσει 2 παιδιά
ν αποκτήσει 3 παιδιά ων γυναικών που έχουν αποκτήσει 4 παιδιά
είναι το ποσοστό των γυναικών που έχουν αποκτήσει 5 παιδιά
40272857 είναι το ποσοστό των γυναικών που έχου1038 είναι το ποσοστό τ260260 είναι το ποσοστό των γυναικών που έχουν αποκτήσει 6 παιδιά Τα 2 παιδιά αποτελούν κλασικό παράδειγmicroα της ελληνικής οικογένειας
Αξιοσηmicroείωτη είναι η διαφορά στην κατηγορία γυναικών microε 3 παιδιά Στην προ-ην εmicromicroηνόπαυση το
αριθmicroού
ΥΣΗ
ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
εmicromicroηνόπαυση οι γυναίκες αυτές αγγίζουν το ποσοστό του 1936 ενώ στ3478 Μικρές είναι οι διαφορές που σηmicroειώνονται στις υπόλοιπες κατηγορίεςαποκτηθέντων παιδιών
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΠΡΟ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ amp 1 6 (1936) 2 13 (4193)
3 6 (1936) )
ΥΝΟΛΟ 31 (100)
4 4 (12905 2 (645) 6 0 (0) Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
60
56
413
319
119
243
1 2 3 4 5 6
Σχόλια Περίπου το 42 των γυναικών αυτής της κατηγορίας έχει 2 παιδιά Ποσοστό ύψους 3872 συγκεντρώνουν ισόποσα αυτές που έχουν 1 παιδί και εκείνες microε 3 παιδιά microε ποσοστό 1936 για κάθε microια από αυτές τις δύο κατηγορίες Το ποσοστό του 1290 αγγίζουν οι γυναίκες microε 4 παιδιά ενώ ακριβώς το microισό αυτού του ποσοστού δηλαδή 654 εκείνες που έχουν 5 παιδιά Αντίθετα από τις γυναίκες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση η κατηγορία microητέρων microε 6 παιδιά δεν εκπροσωπείται από το συγκεκριmicroένο υπό την έρευνα για την προ-εmicromicroηνόπαυση δείγmicroα γυναικών ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 6 (1304)
18 (3913) 16 (3478)
2 3
4 4 (870) 0 (0)
) 5 6 2 (435ΣΥΝΟΛΟ
46 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ5
06
4
335
49
113
239
1 2 3 4 5 6
Σχόλια Πολύ κοντά βρίσκονται τα ποσοστά των γυναικών αυτών που έχουν 2 παιδιά (3913) και των γυναικών εκείνων που έχουν 3 παιδιά (3478) Ποσοστό της τάξεως του 1304 εκπροσωπείται από γυναίκες που έχουν microείνει στην απόκτηση 1 microόνο παιδιού 435 από γυναίκες που έχουν 6 παιδιά και περίπου το διπλάσιο ποσοστό της τάξεως του 870 αγγίζουν οι γυναίκες microε 4 παιδιά Αντίθετα από τις γυναίκες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση η κατηγορία microητέρων microε 5 παιδιά δεν εκπροσωπείται από το συγκεκριmicroένο υπό την έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση δείγmicroα γυναικών
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο4
Έχετε εγγόνια ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 2 (2) 34 (34) Όχι 48 (48) 16 (16) ΣΥΝΟΛΟ 50 50
amp
34
48
16
10
15
20
25
30
35
40
45
50
ΝΑΙ ΌΧΙ
Έχετε εγγόνια
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
20
5
Σχόλια Το ποσοστό του 36 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας εκπροσωπείται από ναίκες που έχουν δηmicroιουργήσει 2 γενεές απογόνων ενώ το 64 από γυναίκες που δεν πέκτησαν ή που ακόmicroα δεν έχουν αποκτήσει εγγόνια από τα παιδιά τους Από το ποσοστό της τάξεως του 36 των γυναικών microε εγγόνια microόνο το 2 απrsquo αυτές ρίσκονται στο στάδιο της προ-εmicromicroηνόπαυσης
Σ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
γυα β ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑ
Ναι 2 (4) Όχι 48 (96) ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΝΑΙ4
ΌΧΙ96
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Συντριπτική είναι η πλειοψηφία των γυναικών αυτής της κατηγορίας microε ποσοστό ύψους 96 που δεν έχουν αποκτήσει εγγόνια ενώ ένα microόλις 4 είναι το οσοστό που προσωπεί τις γυναίκες που έχουν εγγόνια
π
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
εκ
Ναι Όχι
34 (68) 16 (32)
ΝΟΛΟ 50 (100) ΣΥ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΝΑΙ68
ΝΑΙ ΌΧΙ
ΌΧΙ32
Σχόλια Στην κατηγορία αυτή των γυναικών το ποσοστό ύψους 32 συγκεντρώνουν αυτές που δεν έχουν αποκτήσει εγγόνια ενώ το διπλάσιο περίπου ποσοστό ύψους 68 συγκεντρώνουν εκείνες που έχουν εγγόνια
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο5 Επίπεδο microόρφωσης
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Χαmicroηλή εκπαίδευση 24 (24) 42 (42) Μέση εκπαίδευση 12 (12) 4 (4) Ανώτερη-τατη εκπαίδευση 14 (14) 0 (0) ΣΥΝΟΛΟ 50 50
Επίπεδο microόρφ
24
42
12
4
14
4
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Χαmicroηλή Μέση Ανώτερη-τατη
ωσης
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Αξιοσηmicroείωτη είναι η διαφορά στα ποσοστά που συγκεντρώνουν οι δύο κατηγορίες υναικών microε χαmicroηλό επίπεδο microόρφωσης Στην κατηγορία χαmicroηλής εκπαίδευσης οι γυναίκες γ
που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση συγκεντρώνουν το ποσοστό ες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση
περίπου το διπλάσιο ποσοστό του 42 που αγγίζει το
ι στα δύο επίπεδα ναίκες που έλαβαν
η συγκέντρωσαν το ποσοστό του 12 ενώ ι γυναίκες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση συγκέντρωσαν το οσοστό του 4 ακριβώς δηλαδή το 13 του ποσοστού που συγκεντρώνουν οι γυναίκες της άλλης υπό έρευνα κατηγορίας Στην κατηγορία της ανώτερης - τατης εκπαίδευσης οι γυναίκες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση συγκεντρώνουν ακριβώς το ίδιο ποσοστό microε εκείνες της microέσης εκπαίδευσης της ίδιας υπό έρευνα κατηγορίας γυναικών (4) ενώ περίπου το τριπλάσιο ποσοστό (14) συγκεντρώνουν οι γυναίκες που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση ποσοστό περίπου ίδιο microε το ποσοστό γυναικών microέσης εκπαίδευσης της ίδιας υπό έρευνα κατηγορίας γυναικών (12)
του 24 ενώ οι γυναίκσυγκεντρώνουν Εξίσου σηmicroαντική είναι η διαφορά στα ποσοστά των επόmicroενων κατηγοριών3πλάσιο microέγεθος για το δείγmicroα της υπό προ-εmicromicroηνόπαυση έρευνας καmicroόρφωσης Συγκεκριmicroένα στην κατηγορία της microέσης εκπαίδευσης οι γυmicroέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυσοπ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
έση εκπαίδευση 12 (24) νώτερη-τατη εκπαίδευση 14 (28)
ΣΥΝΟΛΟ 50
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Χαmicroηλή εκπαίδευση 24 (48) ΜΑ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Ανώτερη-τατη28
Μέση24
Χαmicroηλή48
Χαmicroηλή Μέση Ανώτερη-τατη
Σχόλια Ποσοστό της τάξεως του 48 (περίπου το 50 του δείγmicroατος της έρευνας για την προ-εmicromicroηνόπαυση) αντιπροσωπεύεται από γυναίκες microε χαmicroηλό επίπεδο microόρφωσης ενώ το υπόλοιπο 52 των γυναικών αυτής της κατηγορίας microοιράζονται εκείνες microε microέσο επίπεδο και ανώτερο ndash τατο επίπεδο microόρφωσης microε ποσοστά των 24 και 28 αντίστοιχα ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
Χαmicroηλή εκπαίδευση εκπαίδευση
42 (84) 4 (8)
-τατη εκπαίδευση 4 (8) 50 (100)
ΜέσηΑνώτερηΣΥΝΟΛΟ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Χαmicroηλή84
8
Χαmicroηλή Μέση Ανώτερη-τατη
Μέση 8Ανώτερη-τατη
Σχόλια Συντριπτική είναι η πλειοψηφία των γυναικών microε χαmicroηλό επίπεδο microόρφωσης από το δείγmicroα των υπό έρευνα γυναικών microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση συγκεντρώνοντας το ποσοστό ύψους 84 Το υπόλοιπο 16 microοιράζονται ισόποσα οι γυναίκες microε microέσο επίπεδο microόρφωσης (8) και ανώτερο ndash τατο επίπεδο microόρφωσης (8) της ίδιας κατηγορίας
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο6 Επάγγελmicroα ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Αγρότισσα 8 (8) 20 (20) ηmicroόσιος Υπάλληλος 6 (6) 6 (6)
Ιδιωτικός Υπάλληλο 14 (14) 2 (2) Οικιακά 22 (22) 22 (22) ΣΥΝΟΛΟ 50 50
∆
8
20
6 6
14
2
22 22
5
10
15
20
25
λληλος
Επάγγελmicroα
0Αγρότισσα ∆ηmicroόσιος
ΥπάλληλοςΙδιωτικόςΥπά
Οικιακά
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Το ποσοστό του 44 συγκεντρώνει το δείγmicroα των γυναικών της έρευνας για την ρο-εmicromicroηνόπαυση amp εmicromicroηνόπαυση που δεν απασχολείται microε κάποια εργασία εκτός της ικίας παρά microόνο microε τα οικιακά Το υπόλοιπο 66 απασχολείται microε εργασία εκτός της ικίας όπως η αγροτική εργασία microε ποσοστό 28 εργασία στο δηmicroόσιο τοmicroέα microε ποσοστό 2 και εργασία στον ιδιωτικό τοmicroέα microε ποσοστό 16
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ποο1 ΠΡΟ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
ικιακά 22 (44) ΥΝΟΛΟ 50 (100)
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Αγρότισσα 8 (16) ∆ηmicroόσιος Υπάλληλος 6 (12) Ιδιωτικός Υπάλληλος 14 (28) ΟΣ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
∆ηmicroόσιος Υπάλληλος
12
Οικιακά44
Ιδιωτικός Υπάλληλος
28
Αγρότισσα16
Αγρότισσα ∆ηmicroόσιος Υπάλληλος Ιδιωτικός Υπάλληλος Οικιακά
Σχόλια Πλειοψηφία αποτελούν οι γυναίκες που απασχολούνται αποκλειστικά και microόνο microε την οικιακή ργασ α microε ποσοστό που αγγίζει το 44 του δείγmicroατος των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση
ε ί
γάζεται στον ιδιωτικό τοmicroέα αντίθετα 12 είναι το ποσοστό που εκπροσωπείται από τις υναίκες που εργάζονται στον δηmicroόσιο τοmicroέα Τέλος ένα 12 αυτών των γυναικών απασχολείται microε την αγροτική εργασία
Αρκετά microεγάλο ποσοστό (28) καταλαmicroβάνει το δείγmicroα αυτής της κατηγορίας που εργ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
Αγρότισσα 20 (40) ∆ηmicroόσιος Υπάλληλος 6 (12) διωτικός Υπάλληλος 2 (4) ΙΟΣικιακά 22 (44) ΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Οικιακά44
Αγρότισσα40
∆ηmicroόσιος Υπάλληλος
12
Ιδιωτικός Υπάλληλος
4
Αγρότισσα ∆ηmicroόσιος Υπάλληλος Ιδιωτικός Υπάλληλος Οικιακά
Σχόλια Το ποσοστό ύψους 84 microοιράζονται σχεδόν ισόποσα οι γυναίκες αυτής της κατηγορίας που απασχολούνται microε την αγροτική εργασία (40) και εκείνες που απασχολούνται αποκλειστικά microε τα οικιακά (44) Με το δηmicroόσιο τοmicroέα απασχολείται microόνο ένα 12 ενώ ένα microόλις 4 microε τον ιδιωτικό τοmicroέα
Πόσα χρόνια εργάζεστε ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 6 ndash 12 6 2143 12 ndash 18 10 3571
8 ndash 24 6 12
2143 4 ndash 30 4 1429
30 ndash 36 0 0 36 ndash 42 2 714 ΣΥΝΟΛΟ 28 100
6
10
6
4
0
2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
6 εώς 12 12 εώς 18 18 εώς 24 24 εώς 30 30 εώς 36 36 εώς 42
Πόσα χρόνια εργάζεστε
6 εώς 12 12 εώς 18 18 εώς 24 24 εώς 30 30 εώς 36 36 εώς 42
Σχόλια Η microεγαλύτερη συχνότητα παρουσιάζεται στην κατηγορία εργασίας από 12 έως 18 τών microε ποσοστό 3571
ίες εργασίας από 6 έως 12
νολικού δείγmicroατος της
συνολικό δείγmicroα της
ε Ποσοστό ύψους 2143 συγκεντρώνεται εξίσου στις κατηγορετών και 18 έως 24 ετών Η εργασία από 24 έως 30 ετών εκπροσωπείται από το 1429 του συέρευνας Τέλος εργασία διάρκειας από 36 έως 42 έτη αντιπροσωπεύεται από τοέρευνας που συγκεντρώνει το 714
bull Η συγκεκριmicroένη ερώτηση απευθύνεται στις γυναίκες εκείνες που εργάζονται στο δηmicroόσιο ιδιωτικό τοmicroέα έτσι τα στοιχεία που παρατήθενται πιο κάτω ως στατιστικά πορίσmicroατα amp σχολιασmicroοί δεν αντιπροσωπεύουν σε καmicroία περίπτωση τις γυναίκες εκείνες που απασχολούνται microε την αγροτική εργασία ή microε τα οικιακά για τον απλό και microόνο λόγο ότι οι δύο αυτές απασχολήσεις δεν microπορούν να οριοθετηθούν χρονικά
1 ndash 25 0 0 5 ndash 29 2 10 ΣΥΝΟΛΟ 20 100
ή
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 9 - 13 8 40 13 ndash 17 0 0 17 ndash 21 10 50 22
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
13 εώς 170
21 εώς 250
9 εώς 1340
25 εώς 2910
17 εώς 2150
9 εώς 13 13 εώς 17 17 εώς 21 21 εώς 25 25 εώς 29
Σχόλια Ακριβώς το 50 των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-
ή ιδιωτικόεmicromicroηνόπαυση προσεγγίζει τα 17 έως 21 έτη εργασίας στο δηmicroόσιο τοmicroέα εργάζονται από 9 έως 13
ικό τοmicroέα
ΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
8 ndash 35 2 25 5 ndash 42 2 25 ΣΥΝΟΛΟ 8 100
Αmicroέσως microετά microε ποσοστό 40 έρχονται οι γυναίκες εκείνες που έτη στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα
διωτ Τέλος microόνο ένα 10 εργάζεται από 25 έως 29 έτη στο δηmicroόσιο ή ι
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤ 7 ndash 14 2 25 14 ndash 21 2 25
1 ndash 28 0 0 223
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
35 εώς 4225
28 εώς 3525
21 εώς 280
14 εώς 2125
7 εώς 1425
7 εώς 14 14 εώς 21 21 εώς 28 28 εώς 35 35 εώς 42
Σχόλια Το 100 του δείγmicroατος των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση microοιράζεται ισόποσα στις εξής χρονικές κατηγορίες εργασίας 25 για εργασία στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα από 7 έως 14 έτη 25 για εργασία στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα από 14 έως 21 έτη 25 για εργασία στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα από 28 έως 35 έτη και 25 για εργασία στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα από 35 έως 42 έτη
Αυτό που επαγγέλεστε είναι συνειδητή σας επιλογή ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 20 (3571) 12 (2143) Όχι 8 (1429) 16 (2857) ΣΥΝΟΛΟ 28 28
12
8
16
0
2
4
6
8
10
12
14
16
ΝΑΙ ΌΧΙ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
2020
Αυτό που επαγγέλεστε είναι συνειδητή σας επιλογή
18
ΠΡΟ-
Σχόλια Από το 100 microόνο το 56 του συνόλου των γυναικών που έλαβαν microέρος στην για την εmicromicroηνόπαυση) απασχολούνται microε
οικίας όπως η αγροτική στο δηmicroόσιο ή ιδιωτικό τοmicroέα Αυτό τι περισσότερο από το microισό των
ναίκες για τις οποίες ιδητή τους επιλογή ενώ το 4286
υγκεντρώνουν εκείνες οι γυναίκες για τις οποίες δεν είναι ή ήταν η εργασία τους συνειδητή ιλογή
Αρκετά microεγάλες είναι οι διαφορές στο αν είναι συνειδητή ή όχι η επιλογή εργασίας microεταξύ των γυναικών της υπό έρευνας για την προ-εmicromicroηνόπαυση amp της υπό έρευνας για την
έρευνα (28 για την προκάποια εργασία εκτός της
-εmicromicroηνόπαυση amp 28
σηmicroαίνει πως η συγκεκριmicroένη ερώτηση απευθύνεται σε κάυποκειmicroένων της έρευνας Έτσι το 5714 συγκεντρώνουν εκείνες οι γυη εργασία microε την οποία απασχολούνται αποτελεί συνεσεπ
εmicromicroηνόπαυση ∆ιαφορές που αγγίζουν τα διπλάσια περίπου ποσοστά πότε για τη microια amp πότε για την άλλη κατηγορία γυναικών Συγκεκριmicroένα ενώ για τις γυναίκες της πρώτης κατηγορίας η εργασία τους αποτελεί συνειδητή επιλογή microε ποσοστό που φθάνει το 3571 για τις γυναίκες της δεύτερης κατηγορίας η εργασία τους αποτελεί συνειδητή επιλογή microε ποσοστό 2143 Τα υπολοίποντα ποσοστά από κάθε κατηγορία δείγmicroατος εκφράζουν τη microη συνειδητή επιλογή εργασίας microε 1429 για τις γυναίκες της υπό έρευνας για την προ-εmicromicroηνόπαυση amp 2857 για τις γυναίκες της υπό έρευνας για την εmicromicroηνόπαυση bull Και αυτό όπως και το προηγούmicroενο υπο ndash ερώτηmicroα αποκλείει την οmicroάδα εκείνων των γυναικών που απασχολούνται αποκλειστικά και microόνο microε τα οικιακά
ΥΣΗ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 20 (7143) Όχι 8 (2857) ΣΥΝΟΛΟ 28 (100)
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΝΑΙ71
ΌΧΙ29
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Συντριπτική είναι η πλειοψηφία των γυναικών αυτής της κατηγορίας microε ποσοστό που φθάνει το 7143 οι οποίες οmicroολογούν ότι η τωρινή τους απασχόληση αποτελεί καρπό συνειδητή τους επιλογής σrsquo αντίθεση microε το ποσοστό του 2857 των γυναικών που επέλεξαν την εργασία τους όχι συνειδητά ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 12 (4286) Όχι 16 (5714) ΣΥΝΟΛΟ 28 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΝΑΙ43
ΌΧΙ57
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Σε αυτή την κατηγορία γυναικών το ποσοστό του 4286 συγκεντρώνουν αυτές για
πιλογή ενώ είνων των
τις οποίες η τωρινή ή παλιά τους απασχόληση αποτελεί ή αποτέλεσε συνειδητή εmicroε microεγαλύτερο ποσοστό της τάξεως του 5714 εκπροσωπείται το δείγmicroα εκγυναικών οι οποίες επέλεξαν την εργασία τους όχι συνειδητά
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο7
Άλλες δραστηριότητες ndash χόmicroπι ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo α Γυmicroναστική 2 (149) 0 (0) β ∆ιάβασmicroα 8 (597) 2 (149) γ Εκκλησία 0 (0) 2 (149) δ Εργόχειρο 18 (1343) 30 (2239) ε Ζωγραφική 2 (149) 0 (0) στ Θέατρο 6 (448) 0 (0) ζ Κηπουρική 0 (0) 4 (299) η Κινηmicroατογράφος 6 (448) 0 (0) θ Κολύmicroβηση 4 (229) 2 (149) ι Μαγειρική 0 (0) 2 (149) κ Παρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια και σεmicroινάρια 0 (0) 2 (149) λ Περπάτηmicroα 0 (0) 4 (299) micro Ταξίδια εσωτερικού και εξωτερικού 0 (0) 2 (149) ν Τηλεόραση 2 (149) 4 (299) ξ Τίποτα ndash κανένα χόmicroπι 20 (1493) 12 (895) ΣΥΝΟΛΟ 68 66
2
0
8
2
0
2
18
30
2
0
6
0 0
4
6
0
4
2
0
2
0
2
0
4
0
2 2
4
20
12
0
5
10
15
20
25
30
α β γ δ ε στ ζ η θ ι κ λ micro ν ξ
Άλλες δραστηριότητες - χόmicroπι
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια 15 διαφορετικές δραστηριότητες συνθ χόmicroπι στον ελεύθερο χρόνο
έτουν την συνολική εικόνα προτίmicroησης των γυναικών που αποτέλεσαν τα
κάποιες από αυτές έδειξαν την προτίmicroησή τους σε απαντήσεων ι το συνολικό ούν την
λιγότερο και ικό και
ρο microε συνολικό 388 το οποίο ndash χόmicroπι για νrsquo σοστά είναι τα
πιο κάτω καταχωρούνται οι δραστηριότητες ndash χόmicroπι σύmicroφωνα οία διαmicroορφώθηκε microε βάση το ποσοστό που συγκεντρώνει η
να για την προ-
εργόχειρο microε ποσοστό 3582
κολύmicroβηση και το κάθε ένα από
η κηπουρική και το περπάτηmicroα microε ποσοστό 299 για το κάθε ένα από αυτά ντίστοιχα ο και τελευταίο σε σειρά προτίmicroησης χόmicroπι έρχεται η γυmicroναστική η ενασχόληση microε θεία η ζωγραφική η microαγειρική η παρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια amp σεmicroινάρια και τα ταξίδια στο εσωτερικό amp εξωτερικό microε ποσοστό ύψους 149 για κάθε ένα από αυτά αντίστοιχα Αξιοσηmicroείωτο είναι το γεγονός ότι τα 23 αυτών των δραστηριοτήτων ndash χόmicroπι αποτελούν αποκλειστικές προτιmicroήσεις της microιας ή της άλλης κατηγορίας γυναικών και microόνο το 13 των προτιmicroήσεών τους συmicroπίπτουν έστω και microε διαφορετικά ποσοστά ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
για ενασχόληση microε κάποιουποκείmicroενα της έρευνας Μάλισταπαραπάνω από 1 δραστηριότητα ndash χόmicroπι microε αποτέλεσmicroα το σύνολο των που δόθηκαν σε αυτή την ερώτηση να φθάνει τις 134 αντί τις 100 που είναδείγmicroα της έρευνας Κάποιες από αυτές τις δραστηριότητες ndash χόmicroπι απαιτσυmicromicroετοχή του microυοσκελετικού συστήmicroατος για την εκτέλεσή τους άλλεςάλλες περισσότερο ενώ κάποιες άλλες αναφέρονται περισσότερο στο ψυχπνευmicroατικό επίπεδο παρά στο σωmicroατικό Μεγαλύτερη προτίmicroηση φαίνεται να έχουν οι γυναίκες στο εργόχειποσοστό που φθάνει το 3582 και ακολουθεί το ποσοστό ύψους 2συγκεντρώνουν οι γυναίκες που δεν προτιmicroούν καmicroία δραστηριότητααπασχολούνται στον ελεύθερο χρόνο τους Τα προαναφερθέντα ποmicroεγαλύτερα της έρευναςmicroε σειρά προτίmicroησης η οπκάθε microία από το δείγmicroα των 100 γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευεmicromicroηνόπαυση amp εmicromicroηνόπαυση 1ο στις προτιmicroήσεις των γυναικών έρχεται το2ο το διάβασmicroα microε ποσοστό 746 3ο σε σειρά προτίmicroησης χόmicroπι αποτελεί το θέατρο ο κινηmicroατογράφος ηη παρακολούθηση τηλεόρασης microε ποσοστό που φθάνει το 448 για αυτά αντίστοιχα ο4α5
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo α Γυmicroναστική 2 (294) β ∆ιάβασmicroα 8 (1176) γ Εκκλησία 0 (0)
)
0 (0)
0 (0) Περπάτηmicroα 0 (0) Ταξίδια εσωτερικού και εξωτερικού 0 (0) Τηλεόραση 2 (294) Τίποτα ndash κανένα χόmicroπι 20 (2941) ΥΝΟΛΟ 68 (100)
δ Εργόχειρο 18 (2647) ε Ζωγραφική 2 (294στ Θέατρο 6 (883) ζ Κηπουρική η Κινηmicroατογράφος 6 (883) θ Κολύmicroβηση 4 (588) ι Μαγειρική 0 (0) κ Παρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια και σεmicroινάρια λmicro νξΣ
ΝΟΠΑΥΣΗ
γ0
β12
α
στ ε3
δ26
α β γ δ ε στ ζ η θ ι-κ-λ-micro ν ξ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗ
3ξ29
ν3
ι-κ-λ-micro0
ζηθ
960 9
Σχόλια Από το δείγmicroα των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την προ-εmicromicroηνόπαυση το 2941 δεν προτιmicroά κάποια δραστηριότητα ndash χόmicroπι στον ελεύθερο χρόνο Έτσι το υπόλοιπο 7059 δείχνει την προτίmicroησή του σε microία από τις παρακάτω δραστηριότητες οι οποίες παρατίθενται microε σειρά ανάλογη του ποσοστού προτίmicroησης που συγκεντρώνουν Με ποσοστό 2647 1η σε προτίmicroηση ενασχόληση παραmicroένει το εργόχειρο 2η το διάβασmicroα microε ποσοστό που φθάνει το 1176 3η το θέατρο και ο κινηmicroατογράφος microε ποσοστό 883 για κάθε microία αντίστοιχα 4η microε ποσοστό ύψους 588 η κολύmicroβηση 5η και τελευταία σε σειρά προτίmicroησης δραστηριότητα για τις γυναίκες αυτής της κατηγορίας είναι η γυmicroναστική η ζωγραφική και η παρακολούθηση τηλεόρασης microε ποσοστό που φθάνει το 294 για κάθε microία από αυτές αντίστοιχα Οι γυναίκες που αποτέλεσαν δείγmicroα υπό έρευνα για την προ-εmicromicroηνόπαυση έδειξαν αποκλειστική προτίmicroηση στις εξής δραστηριότητες ndash χόmicroπι διάβασmicroα ζωγραφική θέατρο και κινηmicroατογράφο ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
2 (303)
30 (4545)
0 (0)
κ Π κλ Περπάτηmicroα
Ταξίδια εσωτερικού και εξωτερικού 2 (303) Τηλεόραση 4 (606) Τίποτα ndash κανένα χόmicroπι 12 (1818) ΥΝΟΛΟ 66 (100)
Ε ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo α Γυmicroναστική 0 (0) β ∆ιάβασmicroα γ Εκκλησία 2 (303) δ Εργόχειρο ε Ζωγραφική 0 (0) στ Θέατρο ζ Κηπουρική 4 (606) η Κινηmicroατογράφος 0 (0) θ Κολύmicroβηση 2 (303) ι Μαγειρική 2 (303)
αρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια αι σεmicroινάρια 2 (303)
4 (606) micro ν ξ Σ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗβ
3γ
3
δ46
ξ18
ε - στ0
0
κ3 ι
3θ
3η
0 ζ6
ν
micro
λ6
α β γ δ ε - στ ζ η θ ι κ λ micro ν ξ
α
6
3
Σχόλια Από το δείγmicroα των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση το 1818 δεν προτιmicroά κάποια δραστηριότητα ndash χόmicroπι προς ενασχόληση στον ελεύθερο χρόνο Έτσι το υπόλοιπο 8181 δείχνει την προτίmicroησή του σε microία από τις παρακάτω δραστηριότητες οι οποίες παρατίθενται microε σειρά ανάλογη του ποσοστού προτίmicroησης που συγκεντρώνουν Με το συντριπτικό ποσοστό της τάξεως του 4545 1η σε προτίmicroηση ενασχόληση παραmicroένει το εργόχειρο 2η η κηπουρική το περπάτηmicroα και η παρακολούθηση τηλεόρασης microε ποσοστό 606 για κάθε microία από αυτές αντίστοιχα 3η και τελευταία σε σειρά προτίmicroησης δραστηριότητα για τις γυναίκες αυτής της κατηγορίας είναι το διάβασmicroα η ενασχόληση microε τα θεία η κολύmicroβηση η microαγειρική η παρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια amp σεmicroινάρια και τα ταξίδια στο εσωτερικό amp εξωτερικό microε ποσοστό που φθάνει το 303 για κάθε microία από αυτές αντίστοιχα
Οι γυναίκες που αποτέλεσαν δείγmicroα υπό έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση έδειξαν αποκλειστική προτίmicroηση στις εξής δραστηριότητες ndash χόmicroπι ενασχόληση microε τα θεία κηπουρική microαγειρική παρακολούθηση και συmicromicroετοχή σε συνέδρια amp σεmicroινάρια
περπάτηmicroα και ταξίδια εσωτερικού amp εξωτερικού
ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
2 (2) χι 38 (38) 48 (48) ΥΝΟΛΟ 50 50
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο8
Καπνίζετε
ΠΙΝΑΚΑΣamp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 12 (12) ΌΣ
12
2
38
48
05
101520253035404550
Καπνίζετε
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Ναι Όχι
Σσχόλια Συντριπτική είναι η πλειοψηφία των γυναικών που δεν καπνίζουν από το υνολικό δείγmicroα των ερευνών που πραγmicroατοποιήθηκαν microε θέmicroατα την προ-ηνόπαυση amp εmicromicroηνόπαυση (86) Αντίθετα πολύ microικρά έως και ελάχιστα είναι τα
οσοστά που συγκεντρώνουν οι δύο κατηγορίες γυναικών οι οποίες κάνουν χρήση απνού (12 του δείγmicroατος των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα για την προ-
εmicromicroπκ
εmicromicroηνόπαυση και 2 του δείγmicroατος των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα για ην εmicromicroηνόπαυση)
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo
ΥΝΟΛΟ 50 (100)
τ ΠΡΟ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗamp Ναι 12 (24) Όχι 38 (76) Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΌΧΙ76
ΝΑΙ24
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Το 14 περίπου των γυναικών αυτής της κατηγορίας κάνει χρήση καπνού microε ποσοστό που φθάνει το 24 ενώ τα 34 αυτών δεν καπνίζουν microε ποσοστό που φθάνει το
6 7
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Ναι 2 (4) Όχι 48 (96) ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΝΑΙ4
ΌΧΙ96
ΝΑΙ ΌΧΙ
Σχόλια Το 120 περίπου των γυναικών αυτής της κατηγορίας κάνει χρήση καπνού microε ποσοστό που φθάνει το 4 ενώ τα 1920 αυτών δεν καπνίζουν microε ποσοστό που φθάνει το 96
αν ναι πόσα τσιγάρα ηmicroερησίως ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 5 ndash 13 4 2857 13 ndash 21 4 2857 21 ndash 29 0 0 29 ndash 37 0 0 37 ndash 45 2 1429 45 ndash 53 2 1429 53 ndash 61 0 0 61 ndash 69 2 1429 ΣΥΝΟΛΟ 14 100
4 4
0 0
2 2
0
2
0
05
1
15
2
25
3
35
4
5 εώς13
13 εώς21
21 εώς29
29 εώς37
37 εώς45
45 εώς53
53 εώς61
61 εώς69
αν ναι πόσα τσιγάρα ηmicroερησίως
5 εώς 13 13 εώς 21 21 εώς 29 29 εώς 37 37 εώς 4545 εώς 53 53 εώς 61 61 εώς 69
Σχόλια Το ποσοστό της τάξεως του 5714 δηλαδή κάτι περισσότερο από το 50
συνολικού δείγmicroατος της έρευνας microοιράζονται ισόποσα οι γυναίκες που αρκούνται ηmicroέρα και πιο συγκεκριmicroένα
ε ποσοστό 2857 αυτές που καπνίζουν από 5 έως 13 τσιγάρα ηmicroερησίως και εκείνες σια ποσότητα
του συνολικού ουν από 2 έως ου καπνίζουν 9 αυτές που
καπνίζουν από 45 έως 53 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου από 2 έως 2frac12 πακέτα τσιγάρα) και τέλος από 1429 εκείνες που καπνίζουν από 61 έως 69 τσιγάρα ηmicroερησίως
(περίπου από 3 έως 3frac12 πακέτα)
τουστην κατανάλωση από 14 έως ενός πακέτου τσιγάρα την micromicroε το ίδιο ακριβώς ποσοστό 2857 που όmicroως καπνίζουν την διπλάδηλαδή από 13 έως 21 τσιγάρα ηmicroερησίως Το ποσοστό της τάξεως του 4287 δηλαδή κάτι λιγότερο από το 50δείγmicroατος της έρευνας microοιράζονται ισόποσα οι γυναίκες που καταναλών
4 πακέτα τσιγάρα την ηmicroέρα και πιο συγκεκριmicroένα από 1429 αυτές παπό 37 έως 45 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου 2 πακέτα τσιγάρα) από 142
ΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
1667
1 ndash 75 2 1667 ΥΝΟΛΟ 12 100
Π ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝ 5 ndash 19 4 333319 ndash 33 2 33 ndash 47 2 1667 47 ndash 61 2 1667 6Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
47 εώς 6117
61 εώς 7517 5 εώς 19
32
19 εώς 3317
33 εώς4717
5 εώς 19 19 εώς 33 33 εώς47 47 εώς 61 61 εώς 75
Σχόλια Σε αυτή την κατηγορία γυναικών το microεγαλύτερο ποσοστό ύψους 3333 συγκεντρώνουν οι γυναίκες εκείνες που καπνίζουν από 5 έως 19 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου από 14 έως 1 πακέτο) Το υπόλοιπο 6668 microοιράζονται ισόποσα από 1667 οι γυναίκες αυτές που καπνίζουν από 19 έως 33 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου από 1 έως 1frac12 πακέτο) από 1667 οι γυναίκες αυτές που καπνίζουν 33 ς 47 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου από 1frac12 έως 2frac12 πακέτα) από 1667 οι γυναίκες τές που καπνίζουν 47 έως 61 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου από 2frac12 έως 3 πακέτα και από 1667 οι γυναίκες εκείνες που καπνίζουν από 61 έως 75 τσιγάρα ηmicroερησίω περίπου από 3 έως 4 πακέτα) ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 8 ndash 12 2 100 ΣΥΝΟΛΟ 2 100
έω αυ) ς (
Η
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
8 εώς 12100
8 εώς 12
Σχόλια Από το δείγmicroα των γυναικών που έλαβαν microέρος στην έρευνα microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση microόνο το 4 κάνει χρήση καπνού Το ποσοστό αυτό αυτοmicroάτως microετασχηmicroατίζεται σε 100 εφόσον το σύνολο των γυναικών που το συγκροτούν περιορίζεται στο κάπνισmicroα από 8 έως 12 τσιγάρα ηmicroερησίως (περίπου 12 πακέτο)
ΕΡΩΤΗΣΗ Νο9
χω 14 (14) 18 (18) εν έχω 36 (36) 32 (32)
ΣΥΝΟΛΟ 50 50
αποβολών Ιστορικό ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Έ∆
1418
3632
05
10152025303540
Έχω ∆εν έχω
Ιστορικό αποβολών
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
χόλια Το ποσοστό ύψους 32 του συνολικού δείγΣ
σmicroατος της έρευνας
υγκεντρώνουν οι γυναίκες αυτές οι οποίες έχουν από 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος το γυναικολογικό τους ιστορικό Το διπλάσιο περίπου ποσοστό ύψους 68 συγκεντρώνουν οι γυναίκες εκείνες που δεν ριθmicroούν αποβολή στο γυναικολογικό τους ιστορικό Αξιοσηmicroείωτο είναι το γεγονός πως τα ποσοστά των γυναικών που αποτέλεσαν δείγmicroα πό έρευνα για την προ-εmicromicroηνόπαυση microε 1 τουλάχιστον αποβολή έως και καmicroία που να αταγράφεται στο γυναικολογικό τους ιστορικό βρίσκονται πάρα πολύ κοντά microε εκείνα ων γυναικών που αποτέλεσαν δείγmicroα υπό έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
σ α υκτ ΠΡΟ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ Π
ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo ΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
ΥΝΟΛΟ 50 (100)
amp Έχω 14 (28) ∆εν έχω 36 (72) Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
∆εν έχω72
Έχω28
Έχω ∆εν έχω
Σχόλια Κάτι περισσότερο από το 14 των γυναικών αυτής της κατηγορίας microε ποσοστό που φθάνει το 28 αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό ους ιστορικό Αντίθετα κάτι λιγότερο από τα 34 αυτών microε ποσοστό που φθάνει το 2 δεν αριθmicroούν αποβολή στο γυναικολογικό τους ιστορικό
Ε
τ7 ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Έχω 18 (36) ∆εν έχω 32 (64) ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
∆εν έχω64
Έχω36
Έχω ∆εν έχω
Σχόλια Το ποσοστό της τάξεως του 36 των γυναικών αυτής της κατηγορίας αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό τους ιστορικό Το υπόλοιπο 64 αυτών δεν αριθmicroούν αποβολή στο γυναικολογικό τους ιστορικό
αν έχετε πόσες
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
0 (3125) 1875)
(625) 18
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 12 (3750) 12 2 (625) 6 (3 0 (0) 2ΣΥΝΟΛΟ 14
12
10
2
6
0
2
0
2
4
6
8
10
12
1 2 3
αν έχετε πόσες
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Ο αριθmicroός των αποβολών κυήmicroατος microε βάση τα στοιχεία που υγκεντρώθηκαν από τις δύο έρευνες για την προ-εmicromicroηνόπαυση amp εmicromicroηνόπαυση δεν επερνά τις τρεις Έτσι 1 αποβολή καταγράφεται στο γυναικολογικό ιστορικό του
ναικών microε 1 αποβολή θα microπορούσαmicroε να ούmicroε ότι είναι σχετικά microικρή κατά 625 microονάδες υπέρ των υπό έρευνα γυναικών για ην προ-εmicromicroηνόπαυση microε συγκεντρωτικό ποσοστό που φθάνει το 3750 έναντι του 125 που συγκεντρώνει η άλλη υπό έρευνα κατηγορία γυναικών για την εmicromicroηνόπαυση Αντίθετα πολύ microεγάλη είναι η διαφορά ποσοστού στο σύνολο των γυναικών microε 2 ποβολές κατά 1250 microονάδες υπέρ των υπό έρευνα γυναικών για την εmicromicroηνόπαυση microε υγκεντρωτικό ποσοστό που φθάνει το 1875 έναντι του 625 που συγκεντρώνει η λλη υπό έρευνα κατηγορία γυναικών για την προ-εmicromicroηνόπαυση
ΥΣΗ
σξ6875 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας 2 αποβολές στο 25 και τέλος 3 αποβολές στο υπόλοιπο 625 το οποίο microάλιστα ποσοστό συγκροτείται microόνο από τις γυναίκες εκείνες που έλαβαν microέρος στην έρευνα για εmicromicroηνόπαυση Η διαφορά ποσοστού στο σύνολο των γυπτ3 ασά ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ
amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 12 (8571) 2 2 (1429) 3 0 (0) ΣΥΝΟΛΟ 14 (100)
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ3
0
186
214
1 2 3
ναι το ποσοστό του 1429 εκείνων που αριθmicroούν από 2
ΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Στην κατηγορία αυτή γυναικών συντριπτική είναι η πλειοψηφία αυτών που αριθmicroούν από 1 αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό τους ιστορικό microε ποσοστό ύψους 8571 ενώ σχετικά microικρό είαποβολές στο γυναικολογικό τους ιστορικό Ε
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 10 (5556) 2 6 (3333) 3 2 (1111) ΣΥΝΟΛΟ 18 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
233
311
156
1 2 3
Σχόλια Κάτι περισσότερο από το 50 των γυναικών που αποτέλεσαν δείγmicroα της έρευνας microε θέmicroα την εmicromicroηνόπαυση (5556) αριθmicroούν από 1 αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό τους ιστορικό Ποσοστό ύψους 3333 συγκεντρώνουν αυτές που αριθmicroούν από 2 αποβολές στο γυναικολογικό τους ιστορικό ενώ microε ποσοστό που φθάνει το 1111 αντιπροσωπεύονται εκείνες που αριθmicroούν από 3 αποβολές στο γυναικολογικό τους ιστορικό
και χρονολογία
ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1954 ndash 1959 2 455 195 9 ndash 1964 2 455 1964 ndash 1969 4 909 1969 ndash 1974 10 2272
4
2 455 Ν
1974 ndash 1979 12 2727 1979 ndash 1984 6 1361984 ndash 1989 6 1364 1989 ndash 1994 ΣΥ ΟΛΟ 44 100
2 2
4
10
12
6 6
2
0
2
4
6
8
10
12
1954εώς1959
1959εώς1964
1964εώς1969
1969εώς1974
1974εώς1979
1979εώς1984
1984εώς1989
1989εώς1994
και χρονολογία
1954 εώς 1959 1959 εώς 1964 1964 εώς 1969 1969 εώς 19741974 εώς 1979 1979 εώς 1984 1984 εώς 1989 1989 εώς 1994
Σχόλια Σύmicroφωνα microε τα
δείγmicroατος της στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις απαντήσεις του
έρευνας έγινε δυνατή η ταξινόmicroηση σε οmicroάδες χρονολογιών οποίες έλαβαν χώρα οι αποβολές κυήmicroατος
συνολικούστις
Με βάση τα συγκεντρωτικά ποσοστά η ταξινόmicroηση έχει ως εξής το υπό έρευνα
εί στην οmicroάδα
ονολογιών από ο 1979 έως το 1984 (1364) amp από το 1984 έως το 1989 (1364) Προς το τέλος η οmicroάδα χρονολογιών από το 1964 έως το 1969 microε ποσοστό που φθάνει το 909 bull Τέλος microε συγκεντρωτικό ποσοστό ύψους 1365 οι οmicroάδες χρονολογιών από το 1954 έως το 1959 (455) από το 1959 έως το 1964 (455) amp από το 1989 έως το 1994 (455)
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
bull Από το 1974 έως το 1979 έλαβαν χώρα οι περισσότερες αποβολές γιασυνολικό δείγmicroα γυναικών microε ποσοστό που αγγίζει το 2727 bull Ακολουθεί το ποσοστό της τάξεως του 2272 το οποίο αντιστοιχχρονολογιών από το 1969 έως το 1974 bull Εν συνεχεία microε συγκεντρωτικό ποσοστό ύψους 2728 οι οmicroάδες χρτbull
ΠΡΟ
ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1973 ndash 1978 6 3750 1978 ndash 1983 2 1250 1983 ndash 1988 6 3750 1988 ndash 1993 2 1250 ΣΥΝΟΛΟ 16 100
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
1983 εώς 198837
1978 εώς 198313
1988 εώς 199313
1973 εώς 197837
1973 εώς 1978 1978 εώς 1983 1983 εώς 1988 1988 εώς 1993
Σχόλια Το συγκεντρωτικό ποσοστό ύψους 75 δίνει το προβάδισmicroα στις γυναίκες αυτής της κατηγορίας που αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο
ωτικό ποσοστό ύψους 25 οι γυναίκες εκείνες που αριθmicroούν
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΛΑΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
γυναικολογικό τους ιστορικό κατά τις οmicroάδες χρονολογιών από το 1973 έως το 1978 (3750) amp από το 1983 έως το 1988 (3750) Ακολουθούν microε συγκεντραπό 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό του ιστορικό κατά τις οmicroάδες χρονολογιών από το 1978 έως το 1983 (1250) amp από το 1988 έως το 1993 (1250)
1954 ndash 1959 2 714 2 714 4 1429
6 2143
1429 28 100
1959 ndash 1964 964 ndash 1969
11969 ndash 1974 10 35711974 ndash 1979 1979 ndash 1984 4 ΣΥΝΟΛΟ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
1974 εώς 197921
1979 εώς 198414
1959 εώς 19647
1964 εώς 196914
1969 εώς 197437
1954 εώς 19597
1954 εώς 1959 1959 εώς 1964 1964 εώς 19691969 εώς 1974 1974 εώς 1979 1979 εώς 1984
Σχόλια Το ποσοστό της τάξεως του 3571 δίνει το προβάδισmicroα στις γυναίκες αυτής της κατηγορίας που αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό τους ιστορικό κατά την οmicroάδα χρονολογιών από το 1969 έως το 1974 Ακολουθούν microε ποσοστό της τάξεως του 2143 οι γυναίκες αυτές που αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολή στο γυναικολογικό τους ιστορικό κατά την οmicroάδα χρονολογιών πό το 1974 έως το 1979 Εν συνεχεία microε συγκεντρωτικό ποσοστό ύψους 2858 έρχονται οι γυναίκες αυτές που
πό 1 τουλάχιστον αποβολή κυήmicroατος στο γυναικολογικό τους ιστορικό κατά
ή κυήmicroατος κατά τις οmicroάδες χρονολογιών από
α αριθmicroούν ατις οmicroάδες χρονολογιών από το 1964 έως το 1969 (1429) amp από το 1979 έως το 1984 (1429) Τέλος microε συγκεντρωτικό ποσοστό ύψους 1428 εκπροσωπούνται οι γυναίκες εκείνες που αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον αποβολτο 1954 έως το 1959 (714) amp από το 1959 έως το 1964 (714)
Νο 10
χω 6 (6) 6 (6) εν έχω 44 (44) 44 (44)
ΣΥΝΟΛΟ 50 50
ΕΡΩΤΗΣΗ
αmicroβλώσεων Ιστορικό ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Έ∆
6 6
44 44
05
10
15
20
2530
35
40
45
Έχω ∆εν έχω
Ιστορικό αmicroβλώσεων
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Το ποσοστό ύψους 12 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας συγκεντρώνουν ι γυναίκες αυτές οι οποίες έχουν από 1 τουλάχιστον άmicroβλωση στο γυναικολογικό τους τορικό Το 7πλάσιο περίπου ποσοστό ύψους 88 συγκεντρώνουν οι γυναίκες εκείνες ου δεν έχουν προβεί ποτέ σε άmicroβλωση Αξιοσηmicroείωτο είναι το γεγονός πως τα ποσοστά των γυναικών που αποτέλεσαν δείγmicroα πό έρευνα για την προ-εmicromicroηνόπαυση microε 1 τουλάχιστον άmicroβλωση έως και καmicroία που να αταγράφεται στο γυναικολογικό τους ιστορικό είναι απόλυτα όmicroοια microε εκείνα των υναικών που αποτέλεσαν δείγmicroα υπό έρευνα για την εmicromicroηνόπαυση
οισπ υκγ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo χω 6 (2) Έ
∆
εν έχω 44 (88) ΥΝΟΛΟ 50 (100)
Σ
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΈχω12
∆εν έχω88
Έχω ∆εν έχω
Σχόλια Κάτι περισσότερο από το 110 των γυναικών αυτής της κατηγορίας microε οσοστό που φθάνει microόνο το 12 αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον άmicroβλωση στο ναικολογικό τους ιστορικό Αντίθετα κάτι λιγότερο από τα 910 αυτών microε ποσοστό ου φθάνει το 88 δεν έχουν προβεί ποτέ σε άmicroβλωση
πγυπ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo Έχω 6 (12) ∆εν έχω 44 (88) ΣΥΝΟΛΟ 50 (100)
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Έχω12
∆εν έχω88
Έχω ∆εν έχω
Σχόλια Το microικρό ποσοστό ύψους 12 των γυναικών αυτής της κατηγορίας αριθmicroούν από 1 τουλάχιστον άmicroβλωση στο γυναικολογικό τους ιστορικό Το υπόλοιπο 88 αυτών δεν έχουν προβεί ποτέ σε άmicroβλωση
αν έχετε πόσες
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟ-ΕΜΜΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ amp ΣΧΕΤΙΚΩΝ rsaquorsaquo 1 6 (50) 0 (0) 2 0 (0) 0 (0) 3 0 (0) 0 (0) 4 0 (0) 2 (1667) 5 0 (0) 2 (1667) 6 0 (0) 2 (1667) ΣΥΝΟΛΟ 6 6
6
0 0 0 0 0 0
2
0
2
0
2
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
αν έχετε πόσες
ΠΡΟ-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Σχόλια Ο αριθmicroός των αmicroβλώσεων microε βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις
ις έξι δύο έρευνες δεν ξεπερνά τ
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το 50 του συνολικού δείγmicroατος της microεί microόνο από 1 άmicroβλωση στο γυναικολογικό
υ συγκροτείται αποκλειστικά και microόνο από τις γυναίκες που
εί σε άmicroβλωση ριθmicroούν από 4 αmicroβλώσεις amp microε ο γυναικολογικό ος της έρευνας
ες που αποτέλεσαν δείγmicroα υπό ευνα για την εmicromicroηνόπαυση
-ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
έρευνας που έχει προβεί σετου ιστορικόmiddot ποσοστό πο
άmicroβλωση αριθ
αποτέλεσαν δείγmicroα υπό έρευνα για την προ-εmicromicroηνόπαυση Το υπόλοιπο 50 του συνολικού δείγmicroατος της έρευνας που έχει προβmicroοιράζονται ισόποσα microε ποσοστό 1667 οι γυναίκες αυτές που ααmicroβλώσεις microε ποσοστό 1667 οι γυναίκες αυτές που αριθmicroούν από 5 ποσοστό 1667 οι γυναίκες εκείνες που αριθmicroούν από 6 αmicroβλώσεις σττους ιστορικό Αυτό το τελευταίο 2ο microισό (50) του συνολικού δείγmicroατσυγκροτείται αποκλειστικά και microόνο από τις γυναίκέρ
ΠΡΟ