‘Hoe maken wij als ouderen de wijk zorgproof’?Pilot in GWI 13
Een VBOB-project met steun van de Provincie Noord-Brabant Uitgevoerd door ANBO Brabant
Dr. Riet Hammen-Poldermans, ontwikkelaar en projectleiderBreda, 24 mei 2012
Opdrachtgever Trekker Uitvoerder
PROVINCIAAL PROJECT ZORGRUIL
BREDAGWI 13
HELMOND BEST
RIJEN
WAAROM DIT PROJECT?
Pilots in:
EUROPA: 2010 CRUCIAAL JAAR
VERGRIJZING LANDEN in EUROPA
2030 NEDERLAND: 20% van de BEVOLKING = 65+
GRIJZE DRUK in NEDERLAND
Binnen 10 jaar
25 – 35 vijfenzestigplussersper 100 werkenden
(= 20 – 64 jarigen) (bron: RIVM)
Aantal oudere migranten groeit.
Wat doen we met de groeiende zorgvraag?
‘Wie dan leeft… wie dan zorgt?’
Zal het onze tijd wel duren?
Na ons de zondvloed?
GRIJZE DRUK in NEDERLAND
2020
Op 100 werkenden hoeveel 65plussers?
Licht = 21- 40
Donker= 55 -70 (2:4 en 3:4!)
Ook het aantal oudere migranten groeit!
DEMOGRAFIE GWI 13
URGENTIE
2005 Staatssecretaris Ross van Dorp: profetisch! ‘Ouderen zullen voor ouderen moeten zorgen’
2010 meer uitstroom dan instroom zorgprofessionals
22% beroepsbevolking is nodig om zorgvraag op te vangen (RVZ, 2006).
ALLE schoolverlaters uit één jaar: de Zorg in!
2040 Hoogtepunt Zorgvraag!
GROEIENDE GROEP KWETSBAREN
2010 : 700.00 kwetsbare ouderen, 65 + ca. 550.000 van hen wonen nog zelfstandig.
overigen in verzorgings- of verpleeghuis.
2010 – 2030 : Toename kwetsbare ouderen: 300.000(bron: SCP, febr. 2011).
Risicogroepen: hoogbejaard - vrouw - alleenstaanden veelal lage soc.econ. klassen multimorbiditeit, functiebeperkingen
moeite met zelfverzorging,huishouden.
Signalering nodig door:artsen, thuiszorgenden, fysiotherapeutenbeheerders flats èn … rol voor wijkbewoners!
WAAROM NU EEN PROBLEEM?
- afstand ouders/kinderen (gemiddeld 40 – 45 km!)
- vrouwen op arbeidsmarkt
- ééngezins huishoudens
- loyaliteit na scheiding?
- toename Dementie!
- Extramuralisering
- veranderendebevolkingssamenstelling
- buren kennen elkaar niet (altijd) meer
- de opbouwwerker van weleer is verdwenen
- organisaties concurreren om de vrijwilliger!
BLIK IN DE TIJDSCHRIFTEN
‘Familieleden moeten meer doen’ De Volkskrant 10 juni 2010)
Krapte dwingt tot werving buitenlands personeel Zorgvisie 5 maart 2010
Versoberde AWBZ: zwaarder beroep op eigen netwerk en geld
Zorg+Welzijn: 28 -06 - 2010
‘Inzet technologie noodzaak voor toekomst zorg’ Skipr: 14 - 07 – 2011
‘ Het beroep op het PGB neemt een zodanig hoge vlucht dat de Regering het onverantwoord acht deze regeling in de huidige vorm voort te zetten’
Troonrede 2011
OPLOSSINGEN?
BELEIDSMAKERS
FOCUS OP:
• TECHNOLOGIE
• EIGEN VERANTW. BURGER mbt. ZORG
ZORGRUILbrabant
FOCUS OP:
• BEWUSTWORDING
• ATTITUDEVERANDERING
• INFORMELE NETWERK
• SOCIAAL KAPITAAL en ZORGSOLIDARITEIT
• Niet-familiale INF. ZORG
• IN BUURT of WIJK
FOCUS OP TECHNOLOGIE
- Efficiencyslag in de zorg- BrabantConnect: beeldbellen- Zuidzorg- prosumerisme- E-health- ‘zorg-op-afstand’- ‘Zuster Philips’
Technologische oplossingen
Maar….. óók sociale oplossingen?
ROBOTS?
FOCUS op BEWUSTWORDING
OOK TEKORT AAN HANDEN IN DE ZORG!
WMO:‘Burger, u bent allereerst zelf verantwoordelijk’ ‘Wat kunt uzelf doen? voor uw zorg!’‘Wat kan uw omgeving doen?’‘Reken niet meer op de overheid, maar reken op familie en vrienden!’
Maar wat….. als die niet vlakbij wonen? Dan….. moet de buurt bijspringen!
FOCUS op ATTITUDEVERANDERING
1. Noodzaak de informele zorg te (ver-)delen
2. ‘de Kanteling’ ook in denken nodig: ‘Zorgconsument’ wordt ook: ‘Informele
Zorgproducent’3. Oók hulp aan mensen die ik (niet) ken!
4. Van ‘altruïsme’ naar de rationaliteit van ‘zorg- en dienstenruil’
FOCUS op INFORMELE NETWERK
FOCUS SOCIAAL KAPITAAL en SOLIDARITEIT
Hoe staat het met mìjn Zorg-Solidariteit naar anderen?
Kan ik rekenen op hulp uit mijn directe omgeving? Zijn Vraag en Aanbod aan informele zorg in mijn wijk met elkaar in balans?
Wat kan ik als burger zelf bijdragen aan mijn wijk?
DE BUURT AAN ZET!
HOE?● lossen we de
‘vraagverlegenheid’ op?
● genereren weook niet-familiale informele zorg?
● activeren we het latenteaanbod in de buurt?
KWESTIE van LOGISTIEK!● motiveer
buurtbewoners● match vraag en aanbod● gebruik Caremiles: om juist de zorgvrager
uit ‘vraagverlegenheid’ te halen!
● wie geen honorering wil
schenkt de ‘verdiende’ Caremiles terug!
(‘Caremile-noodfonds’)
FOCUS op GWI 13
Analyse: welke risico-groepen in deze wijk?
Wat doen Burgers onderling al?
Hoe organiseren we informele zorg in GWI 13?
Hoe signaleren we situaties waar extra zorg nodig is?
Wie zijn de ogen en oren in de wijk?
WAAROM ZORG- en DIENSTENRUIL?
Argumenten:
● ‘wederkerigheid’
● ‘vraagverlegenheid’ opheffen door wederkerigheid
- ‘Ik doe wat voor jou, dan doe jij wat voor mij! - Ofwel:
- Mijn Tijd voor jou en jouw Tijd weer voor een ander!
Kern:● Ieder draagt bij aan de samenleving en aan de wijk!* Je krijgt daar ook wat voor terug!
Noodzaak: er is op korte termijn veel
méér volume nodig aan informele zorg!
IDEAAL: ketenzorg formele en informele zorg
wijkraad
woningcorporaties(beheerders)
Welzijnswerk: ondersteunendGemeenten : faciliterend
Hulpverlening in GWI 13:
Humanitas Vrijw. Th.zorgSt. pt. Inf.zorgStg. Wij e.a.
ArtsenFysiotherapeutenThuis-zorg (signalerende rol!)
ZorgRuilbrabant/BredaZuidoostBurgerinitiatief van/voor wijkbewoners jong èn oud!
Wijkzuster (terug!)
Kerken
ACTIES in GWI 13
- Contacten gelegd in de wijk met organisaties
- Informatiebijeenkomsten voor leden seniorenorgan.
- Huis-aan-huis: bezorgen map met info en vragenlijst + ophalen vragenlijst Resultaten - Folderactie bij winkelcentra
- Inloopuren op kantoor bij Stg. Wij
- Twee vrijwilligers
- Acties bij basisscholen?
WAT HEBBEN WE NODIG in GWI 13?
Keten van zorg
Professionele Zorgartsen/fysiotherapeuten
Wijkzuster Geïndiceerde zorg thuisThuiszorg
Niet geïndiceerde zorgbehoefte
ZorgRuilbrabant/BredaZO(niet-familiale informele zorg
op wijkniveau)
www.zorgruilbrabant.nl
Tel. 076 5640727
SAMENVATTEND
Situatie 2010 – 2040● Vergrijzing!
● Groeiende behoefte aan informele Zorg!
● Inzet (zilveren) Burgerkracht ouderen nodig!
● Ouderen voor ouderen en inter-generationeel in de buurt!
BoodschapInzet in de wijk is ook in
eigen belang!
EN NU ZIET U DE PREMIÈRE VAN
‘DE WIJKZUSTER AAN HET WERK!’
Opdrachtgever Trekker Uitvoerder