35
1.8 Ariketa praktikoak Aurreko 1.4 puntuan aipatu bezala, ondorengo orrialdeetan planteatzen diren
ariketa praktikoak argitalpen honen autoreek prestatutakoak dira, hain zuzen ere haien
esperientzian oinarrituz diseinatutako Oroimena Trebatzeko Programarako
sortutakoak. Ariketa hauek Israël autorearen ereduan oinarritutakoak dira. Kontuan
eduki behar da, dena den, eredu bat beste bat bezain baliagarria izan daitekeela, beti
ere baldintza izanik aintzat hartzen direla inguruneko ezaugarriak, soziodemografikoak
besteak beste, eta ezaugarri horiekiko egokitzapena egiten dela.
36
1.8.1 Erregistroa
37
IKUSMEN ESTIMULAZIOA KOLOREETAKO PERTSONAIAK HELBURUA: ARGIBIDEAK: Beha ezazu arretaz argazkietako pertsonaiak, eman buelta
argazkiei eta saia zaitez oroitzen pertsonaiek eramaten zuten jantzia eta zein
koloretakoa zen, era berean saia zaitez oroitzen nolakoa zen argazkiaren
hondoa.
38
IKUSMEN ESTIMULAZIOA
HELBURUA: Koloreen bitartez ikusmen zorroztasuna aktibatu, trebatu eta
garatu.
Ikusmen erreferentziak eraikitzen ikasi.
1- LEHEN EGUNA: - GOIZEZ BEHA EZAZU ZURE ETXEKO BI LOGELATAN DAUDEN
OBJEKTU BERDE GUZTIAK, ONGI FIJATU ZAITEZ OBJEKTU BERDE HORIEN FORMAZ.
- EGUNEKO MINUTU BATZUK DEDIKA ITZAZU GOIZEZ BEHATU
DITUZUN OBJEKTU HORIEK MENTALKI IKUSTEN. - GAUEAN APUNTA ITZAZU GOGORATZEN DITUZUN OBJEKTU BERDE
GUZTIAK, ZENBATU ETA IDATZ EZAZU ORRIKO ALDE BATEAN GOGORATU DITUZUN OBJEKTU BERDE GUZTIEN KOPURUA.
2- BIGARREN EGUNA: - AURREKO EGUNEAN EGINIKOA ERREPIKA EZAZU. - KONPARA ITZAZU EGUN BATEAN ETA BESTEAN GOGORATURIKO
OBJEKTUEN KOPURUA ETA IDATZI ZER ALDE DAGOEN. - LEHEN EGUNEAN AHAZTURIKO OBJEKTUEN IZENAK AZPIMARRATU. - EGUN BATEAN ETA BESTEAN GOGORATUTAKO OBJEKTU
KOPURUARI DAGOKIONEZ ALDEA OSO HANDIA EZ BADA, EGIN EZAZU ARIKETA BERA BESTE KOLORE BATEKIN.
- ALDEA OSO HANDIA BADA, SEGI BI EGUN GEHIAGO KOLORE
BERBERAREKIN. ALDAGAIAK: ARIKETA BERBERA EGIN OBJEKTUEN FORMA EZBERDINEKIN: KARRATUAK, BOROBILAK...
39
ENTZUMEN ZORROZTASUNA - HELBURUA: Entzumen zorroztasuna aktibatu, trebatu eta garatu, soinu
konkretu batzuk soinu askoren artean desberdintzen ikasiz. - 3/4 HITZ O: Manolok polo denda bat zuen eta potolo zegoen.
I: Iker kalera atera eta ilargia ikusi zuen.
- 5/6 HITZ O: Eneko Gipuzkoako herri batean bizi zen, hau da, Bermeoko herriko plazan.
A: Neska hori beti arropa erosten dabil, eta bere anaiak, berriz, autoa du
gogoko.
I: Igerilekura doazen neskek bainujantzia ipintzen dute eguzkia hartzeko, baina
ez igeriketarako. U: Kurtsoan zehar liburutegira joan beharra dago, materiala ulertzeko eta
bibliografian emaniko liburuak irakurtzen joateko.
- 7 HITZ EDO GEHIAGO O: Mozorrotu bezain laster gorri jarri nintzela konturatu nintzen, oso lotsatua
nengoen, jende oro niri begira zegoela ohartu nintzen eta.
A: Juan ur bila joan zen, eta hara non arana aurkitu zuen.
A: Taberna handi horretan, oso zerbitzari jator eta umila aurki dezakezu.
I: Gau ilun eta euritsu hartan, etxeko leihoan liburu bat irakurtzen nengoen,
begiak dir-dir nituelarik.
U: Azken urteko negu honetan, gau luze eta ilunak izan ditugu, denon
gusturako.
40
BORONDATEZKO ENTZUMEN ARRETA HELBURUA: Entzumen zorroztasuna trebatu, entzuten, diskriminatzen, eta oroitzen ikasiz.
IZEN PROPIOAK ETA ABIZENAK ARGIBIDEAK: Esaldi bakoitza ozenki irakurri hiru aldiz eta parte-hartzaileei
denbora utzi hutsuneak bete ditzaten.
“Maria egongelan sartu zen. Bertan Jon eta Xabi topatu zituen”
“Julianek Santanderren 5 egun daramatza; telefonoz deitu dit esanez denbora
gutxi barru Susana bere emaztearekin itzuliko dela, baina lehenengo
Gasteizetik pasatu nahi du familiako batzuei bisita egitera”
“Hiru seme-alaba ditut: Aitor, Gorka eta Miren, bat Hondarribian bizi da, beste
biak Leitzan”.
“Iñigo Garmendia eta Carmen oporretan daude, Irlandara joan dira hegazkinez,
hegazkina Miarritzen hartu zuten”
“Koldoren zakurra Lagun deitzen da. Eduardok zakurra Galizian aurkitu zuen
eta Urnietaraino eraman zuen, han Izaskuni oparitu zion: Koldoren neska
laguna”
41
BORONDATEZKO ENTZUMEN ARRETA HELBURUA: IZEN PROPIOAK ETA ABIZENAK ARGIBIDEAK: Saia zaitez asmatzen hutsune zurietan egon beharko liratekeen
izen propioak eta abizenak, monitoreari entzun ostean.
“___________egongelan sartu zen. Bertan ________ eta ___________topatu
zituen”.
“ _______________ ___________ en 5 egun daramatza; telefonoz deitu dit
esanez denbora gutxi barru ---------------- bere emaztearekin itzuliko dela, baina
lehenengo _____________ etik pasatu nahi du familiako batzuei bisita egitera”.
“Hiru seme-alaba ditut: ___________, ___________ eta _________, bat
____________n bizi da, beste biak __________n”.
“_________ _________ eta ___________ oporretan daude, __________ra
joan dira hegazkinez, hegazkina __________ en hartu zuten”.
“__________ren zakurra _________ deitzen da. _________ k zakurra
___________n aurkitu zuen eta ___________ raino eraman zuen, han
__________eri oparitu zion: _____________ren neska laguna”.
42
BORONDATEZKO ENTZUMEN ARRETA HELBURUA: Entzumen zorroztasuna trebatu, entzuten, diskriminatzen eta oroitzen ikasiz.
ZIFRAK ENTZUN MONITOREAREN ARGIBIDEAK: esaldi bakoitza ozenki irakurri hiru aldiz, eta
utzi denbora parte-hartzaileei hutsuneak betetzeko.
“ 3 autobus 55 pertsonaz bete ziren Carranzara joateko. Autobusak goizeko
10:00etan atera ziren Donostiatik”
“Goizeko 10:30ean, Miren nire etxera etorriko da. 12:00etan kiroldegira joango
da, horretarako 22 autobusa hartuko du”
“12 behi bizi ziren Balanzategin: 5 gorrixka eta 7 beltza”
“Urriaren 3an, goizeko 11:30ean, Lasarteko Banda Munizipalak kontzertu bat
emango du, udaletxeko bigarren solairuan”
“11 gutun hauek Donostiako Prim kaleko 35 zenbakiko hirugarren pisura bidali
behar ditugu, oso garrantzitsua da bihar goizeko 09:00etan iristea”
“ Nire biloba arratsaldeko 13:30ean etorri da eta 7 ikasgaiak gainditu dituela
esan dit: 5 ikasgai 6ko notarekin, eta beste 2ak, nota hobeagoarekin”
“Mesedez, jarri 3 kilo patata, kilo 1 arroz, 7 sagar, 250 gramo urdaiazpiko, 6 litro ur eta 4 piper berde”
43
BORONDATEZKO ENTZUMEN ARRETA HELBURUA: ZIFRAK ENTZUN ARGIBIDEAK: Saia zaitez bilatzen zuriz dauden hutsuneetan egon beharko
liratekeen zifrak, datak eta iraupenak, monitoreari entzun ostean.
“_____autobus ______ pertsonaz bete ziren Carranzara joateko. Autobusak
goizeko _____ tan atera ziren Donostiatik”
“Goizeko____etan, Miren nire etxera etorriko da. _____etan kiroldegira joango
da, horretarako ______ autobusa hartuko du”
“______ behi bizi ziren Balanzategin: ____ gorrixka eta ____ beltza”
“Urriaren ____an, goizeko _______ etan, Lasarteko Banda Munizipalak
kontzertu bat emango du, udaletxeko ____garren solairuan”
“_____ gutun hauek Donostiako Prim kaleko ____ zenbakiko _____garren
pisura bidali behar ditugu, oso garrantzitsua da bihar goizeko ______ etan
iristea”
“ Nire biloba arratsaldeko _____ ean etorri da eta ____ ikasgaiak gainditu
dituela esan dit: _____ ikasgai ____ko notarekin eta beste ____ak nota
hobeagoarekin”
“Mesedez, jarriko ____ kilo patata, kilo ____ arroz, ____ sagar, ______ gramo
urdaiazpiko, _____ litro ur eta _____ piper berde”
44
1.8.2 Biltegiratzea
45
EGITURATZE INTELEKTUALA HELBURUA: Informazioa antolatzen eta kategorien arabera sailkatzen
ikastea, alderdi logikoa garatu ahal izateko.
MATERIALA: Hitzak. KATEGORIEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: Jarraian, 5 hitz zerrenda dituzu. Zerrenda bakoitzeko hitzak
kategorien arabera sailkatu behar dituzu, hautatzen duzun irizpide baten
arabera.
Zerrenda: Gela - Arkatza - Koilara - Eskuoihala - Axota - Sardexka - Txanpua - Aiztoa - Esponja - Errotuladorea - Koilaratxoa - Ezabagoma. BAINUA MAHAI TRESNAK IDAZMAHAIA
Gela Koilara Arkatza ---------------------- ---------------------- ---------------------- Eskuoihala Sardexka Ezabagoma ----------------------- ---------------------- ----------------------- Txanpua Aiztoa Axota ----------------------- ---------------------- ----------------------- Esponja Koilaratxoa Errotuladorea ----------------------- ---------------------- ----------------------- Zerrenda: Ura - Bainujantzia - Coca-Cola - Euritakoa - Txanoa - Eguzkitakoa - Haragia - Ogia -besaulkia - Ardoa - Gabardina - Gomazko Botak - Patatak - Esnea - Hondartzarako Baloia - Arraina. EDARIAK JANARIAK HONDARTZA EGURALDI TXARRA Ura Ogia Bainujantzia Gabardina ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- Coca-Cola Haragia Eguzkitakoa Txanoa ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- Ardoa Patatak Etzaulkia Gomazko Botak ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- Esnea Arraina Hondartza baloia Euritakoa ------------------- ------------------- ------------------- --------------------
46
Zerrenda: Tea - Jirafa - Madaria - Elefantea - Gona - Galtza - Tila - Tigrea - Alkandora - Laranja - Kamamila - Lehoia- Jertsea - Marrubia - Menda - Sagarra. INFUSIOAk ANIMALIAK FRUTAK ARROPA Tea Jirafa Madaria Gona ------------------- -------------------- ------------------- -------------------- Tila Tigrea Marrubia Galtza ------------------- -------------------- ------------------- -------------------- Kamamila Lehoia Sagarra Alkandora ....................... ........................ ..................... ------------------- Mendia Elefantea Laranja Jertsea Zerrenda. Sugea - Haritza - Aitaginarreba - Hanka - Pinua - Semea - Ukalondoa - Igela - Belauna - Zapoa - Izeia - Koinatua - Muskerra - Eskua - Suhia - Gaztainondoa. ZUHAITZAK SENIDETASUNA GORPUTZ ATALAK ANIMALIAK Haritza Aitaginarreba Hanka Sugea -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- Pinua Semea Ukalondoa Zapoa -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- Izeia Koinatua Eskua Muskerra -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- Gaztainondoa Suhia Belauna Igela -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- Zerrenda: Udaberria - Arkatza - Euria - Urdina - Kazkabarra - Marroia - Karpeta - Itziar - Ezabagoma - Uda - Beltza - Negua - Joxe - Hotza - Martin - Liburua - Berdea - Izaskun - Udazkena - Elurra. URTAROAK KOLOREAK IZENAK EGURALDIA IDAZMAHAIA Udaberria Marroia Itziar Euria Arkatza ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- Uda Urdina Joxe Kazkabarra Ezabagoma ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- Negua Berdea Martin Elurra Karpeta ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- Udazkena Beltza Izaskun Hotza Liburua ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- -----------------
47
EGITURATZE INTELEKTUALA
HELBURUA: KATEGORIEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: Jarraian, 5 hitz zerrenda dituzu. Zerrenda bakoitzeko hitzak
kategorien arabera sailkatu behar dituzu, hautatzen duzun irizpide baten
arabera.
Zerrenda: Gela - Arkatza - Koilara - Eskuoihala - Axota – Sardexka - Txanpua - Aiztoa - Esponja - Errotuladorea – Koilaratxoa - Ezabagoma. ---------------------- ---------------------- ---------------------- ----------------------- ---------------------- ----------------------- ----------------------- ---------------------- ----------------------- ----------------------- ---------------------- ----------------------- Zerrenda: Ura - Bainujantzia - Coca-Cola – Euritakoa - Txanoa - Eguzkitakoa - Haragia - Ogia - Etzaulkia - Ardoa - Gabardina – Gomazko Botak - Patatak - Esnea – Hondartzarako Baloia - Arraina. ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- ------------------- ------------------- ------------------- -------------------- ------------------- ------------------- ------------------- --------------------
48
Zerrenda: Tea - Jirafa - Madaria - Elefantea - Gona - Galtza - Tila - Tigrea - Alkandora - Laranja - Kamamila - Lehoia- Jertsea - Marrubia - Menda – Sagarra. ------------------- -------------------- ------------------- -------------------- ------------------- -------------------- ------------------- -------------------- -------------------- -------------------- ------------------- -------------------- -------------------- -------------------- ------------------- -------------------- Zerrenda. Sugea - Haritza - Aitaginarreba - Hanka - Pinua – Semea - Ukalondoa - Igela - Belauna - Zapoa - Izeia - Koinatua - Muskerra - Eskua - Suhia - Gaztainondoa. -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- -------------------- --------------------- Zerrenda: Udaberria - Arkatza - Euria - Urdina - Kazkabarra - Marroia - Karpeta - Itziar – Ezabagoma - Uda - Beltza - Negua - Joxe - Hotza - Martin - Liburua - Berdea - Izaskun - Udazkena - Elurra. ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- ----------------- ----------------- ---------------- ----------------- ----------------- -----------------
49
EGITURATZE INTEKTUALA HELBURUA: Hautemandako informazioa antolatzen eta kategorien arabera sailkatzen ikastea, gaitasun logikoa trebatu ahal izateko.
TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: 1. Ondorengo hitzak kategorietan sailkatu (kategoriak emanak datoz zerrendetan): Burua - roquefort - besoa - madaria - ahoa - kabrales - gastronomia gorputz atala - hatza - fruta - gazta - begiak - eskua - sagarra. GAZTA FRUTA BURUA BESOA --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- Roquefort Sagarra Begiak Eskua --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- Kabrales Madaria Ahoa Hatza --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- 2. Aurkitu dituzun kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu. GAZTA: Roquefort, Kabrales. ELIKADURA FRUTA: Sagarra, Madaria. BURUA: Begiak, Ahoa. GORPUTZ ATALAK BESOA: Eskua, Hatza.
50
EGITURATZE INTEKTUALA HELBURUA: TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA
ARGIBIDEAK: 1. Ondorengo hitzak kategorietan sailkatu (kategoriak emanak datoz zerrendetan): Burua - roquefort - besoa - madaria - ahoa - kabrales - gastronomia - gorputz atala - hatza - fruta - gazta - begiak - eskua - sagarra.
--------------------- --------------------- --------------------- ---------------------
--------------------- --------------------- --------------------- ---------------------
--------------------- --------------------- --------------------- ---------------------
2. Aurkitu dituzun kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu.
51
EGITURATZE INTELEKTUALA HELBURUA: Hautemandako informazioa antolatzen eta kategorien arabera sailkatzen ikastea, gaitasun logikoa entrenatu ahal izateko.
TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: 1. Ondorengo hitzak kategorietan taldekatu (kategoriak zerrendan emanak datoz): Antxoa - sugea - hontza - txahala - elikadura - animalia - kobra - hegaztia- haragia - sardina - azpizuna - arraina - belatza - sugegorria. SUGEA HEGAZTIA HARAGIA ARRAIA --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- Sugegorria Hontza Azpizuna Antxoak --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- Kobra Belatza Txahala Sardinak --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- 2.Aurkituriko kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu. SUGEA: Sugegorria, Kobra. ANIMALIAK HEGAZTIAK: Hontza, Belatza. ARRAINA: Antxoak, Sardinak. ELIKADURA HARAGIA: Azpizuna, Txahala.
52
EGITURATZE INTELEKTUALA HELBURUA:
TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA
ARGIBIDEAK: 1. Ondorengo hitzak kategorietan taldekatu (kategoriak zerrendan emanak datoz): Antxoa - sugea - hontza - txahala - elikadura - animalia - kobra - hegaztia- haragia - sardina - azpizuna - arraina - belatza - sugegorria. --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- --------------------- 2.Aurkituriko kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu.
53
EGITURATZE INTEKTUALA HELBURUA: Hautemandako informazioa antolatzen eta kategorien arabera sailkatzen ikastea, gaitasun logikoa trebatu ahal izateko.
TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: 1. Jarraian topatuko dituzun hitzak kategorietan sailkatu ostean, beraien arteko
ordenazko erlazio bat topatu (kategoriak zerrendan emanak datoz):
Kanitxea- bitxilorea - txoria - landarea - txolarrea - artzain zakurra - pinua - lorea - zakurra - animalia - kanarioa - zuhaitza - arrosa - izeia.
TXAKURRA TXORIA LOREA ZUHAITZA ------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- Artzain Zakurra Kanarioa Bitxilorea Izeia ------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- Kanitxea Txolarrea Arrosa Pinua ------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- 2. Aurkitu dituzun kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu: TXAKURRA: Kanitxea, Artzain zakurra. ANIMALIAK TXORIA: Kanarioa, Txolarrea. LOREA: Bitxilorea, Arrosa. LANDAREAK ZUHAITZA: Izeia, Pinua.
54
EGITURATZE INTELEKTUALA
HELBURUA:
TALDEEN ARABERAKO ANTOLAMENDUA ARGIBIDEAK: 1. Jarraian topatuko dituzun hitzak kategorietan sailkatu ostean, beraien arteko
ordenazko erlazio bat topatu (kategoriak zerrendan emanak datoz):
Kanitxea- bitxilorea - txoria - landarea - txolarrea - artzain zakurra - pinua - lorea - zakurra - animalia - kanarioa - zuhaitza - arrosa - izeia .
------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- ------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- ------------------------ ------------------------ ------------------------ ----------------------- 2. Aurkitu dituzun kategorien artean erlazio bat topatzen saiatu:
55
EGITURATZE INTELEKTUALA HELBURUA: Sintesi gaitasuna landu, bananduriko elementuak taldekatuz; osotasunari antzeman zatietatik abiatuz.
TESTU PUZZLEAK
ARGIBIDEAK: Jarraian testu nahasi batzuk dituzu. Ordena itzazu testu
bakoitzeko hitzak, testuak esanahia izan dezan.
1. Geltokira- da - Maite - Atotxako - zortzietan – iritsiko. Maite zortzietan iritsiko da Atotxako geltokira. 2. Deitzen - zakurra - nire - - Tobi - da - lagunaren. Nire lagunaren zakurra Tobi deitzen da. 3. Futbolean - jolasten - egunero - Luis - da. Luis egunero jolasten da futbolean. 4. Zuena - da - gure - azkarragoa - automobila - baino. Gure automobila zuena baino azkarragoa da. 5. Sukaldeko - zure - apurtuta - dago – atea – etxeko. Zure etxeko sukaldeko atea apurtuta dago. 6. Agertu - goizean - gainean - da - katua – teilatuaren - gaur. Katua teilatu gainean agertu da gaur goizean. 7. Denbora - orokorrean - bizitzen - beste – kirolariak - pertsonak – gehiago - baino - dira. Orokorrean kirolariak beste pertsonak baino denbora gehiago bizitzen dira. 8. Joan - arrantza - nire - lagunak - lehengo - aitaren – ziren - egunean - Hondarribiara - egitera. Lehengo egunean nire aitaren lagunak Hondarribiara joan ziren arrantza egitera.
56
9. Zeramatzan - beltz - azkarrena - batzuk- korrikalari - luze - galtza - bat - zen - gizon. Korrikalari azkarrena galtza luze batzuk zeramatzan gizon beltz bat zen. 10. Erabat - zintzilikatu – ez zegoen - utzi - arropa - atzo - eta - denbora - nuen - gehiago - lehor. Atzo zintzilikatu nuen arropa ez zegoen erabat lehor, eta denbora gehiago utzi nuen. 11. Erosketak - joan - gaizki - eman - ondoren - supermerkatuan - etxera- nintzen – kanbioak - zizkidatela- konturatu – egin - nintzenean. Supermerkatuan erosketak egin ondoren etxera joan nintzenean konturatu nintzen kanbioak gaizki eman zizkidatela. 12. Zaindu - etxera - lagun – joango naiz - gaur- nork - duelako - ez - gaixo - egun - dituelako - bisita - asko - baten - eman - eta - egitera. Gaur lagun baten etxera joango naiz bisita egitera, egun asko gaixo eman dituelako eta nork zaindu ez duelako. 13. Ez - argi - aurretik - dituzula - guztiak - ahaztu - itzali - joan - behar. Joan aurretik ez ahaztu argi guztiak itzali behar dituzula. 14. Daitezen - borlak - erosi - neskak - dituzten - zapatak - pozik - behar - egon - zaizkie. Neskak pozik egon daitezen, borlak dituzten zapatak erosi behar zaizkie. 15. Nire - berandu - eskutitza - iritsiko - uste - dela - dut. Nire eskutitza berandu iritsiko dela uste dut 16. Orokorrean - ongi - da - goizean - gosaltzea - eta - gauez - ahazten - bat - askotan - den - da - afaltzea - gutxi - aholkatzen - gomendio - hau. Orokorrean aholkatzen da goizean ongi gosaltzea eta gauez gutxi afaltzea. Askotan ahazten den gomendio bat da hau.
57
EGITURATZE INTELEKTUALA
TESTU PUZZLEAK ARGIBIDEAK: Jarraian nahasturiko testu desberdinak dituzu; ordena itzazu
testu bakoitzeko hitzak, testuak esanahia izan dezan.
1. Geltokira- da - Maite - Atotxako - zortzietan - iritsiko. 2. Deitzen - zakurra - nire - Tobi - da - lagunaren. 3. Futbolean - jolasten - egunero - Luis - da. 4. Zuena - da - gure - azkarragoa - automobila - baino. 5. Sukaldeko - zure - apurtuta - dago - atea - etxeko. 6. Agertu - goizean - gainean - da - katua - teilatuaren - gaur. 7. Denbora - orokorrean - bizitzen - beste - kirolariak - pertsonak - gehiago -
baino - dira.
8. Joan - arrantza - nire - lagunak - lehengo - aitaren - ziren - egunean -
Hondarribiara - egitera.
HELBURUA:
58
9. Zeramatzan - beltz - azkarrena - batzuk.- korrikalari - luze - galtza - bat -
zen - gizon.
10. Erabat - zintzilikatu – ez zegoen - utzi - arropa - atzo - eta - denbora - nuen -
gehiago - lehor.
11. Erosketak - joan - gaizki - eman - ondoren - supermerkatuan - etxera-
nintzen - kanbioak – zizkidatela - konturatu - egin - nintzenean.
12. Zaindu - etxera - lagun – joango naiz - gaur- nork - duelako - ez - gaixo -
egun - dituelako - bisita - asko - baten - eman - eta - egitera.
13. Ez - argi - aurretik – dituzula - guztiak - ahaztu - itzali - joan – behar.
14. Daitezen - borlak - erosi - neskak - dituzten - zapatak - pozik - behar – egon
- zaizkie.
15. Nire - berandu - eskutitza - iritsiko - uste - dela – dut.
16. Orokorrean - ongi - da - goizean - gosaltzea - eta - gauez - ahazten - bat -
askotan - den - da – afaltzea - gutxi – aholkatzen – gomendio - hau.
59
ASOZIAZIOA HELBURUA: - Gogoratzea errazten duten elkarketak sortzeko trebatzea edota imajinazioa
garatzea.
- Errazago gogoratzeko elkarketak erabiltzea.
MATERIALA: Elkarketarako abiatze puntu bezala baliagarriak diren hitz
nahasiak.
HITZAK NAHASTUAK ARGIBIDEAK: - Begiratu arretaz hitz nahasiak.
- Tapatu itzazu, eta saia zaitez ahalik eta hitz gehien gogoratzen.
- Bigarren aldiz begiratu itzazu eta eszena bat berreraiki hitz horietako
batzuekin.
- Gorderiko hitz guztiak eta asmaturiko elkarketa guztiak idatzi.
PILOTA METRAILADOREA BOTILA HAURRA PARKEA ZAINZURIA URA BOLIGRAFOA ZAPATA INBUTUA ARRAINA HORTZAK PERLAK HONTZA LEPOKOA DISTIRATSUA ARGIÑANO LAPIKOA ZAPATA BOLIGRAFOA BABARRUNAK ORRATZA GURAIZEAK OIHALA HARIA
60
ATERKIA ILEA TXANDALA ARRAUTZA GIMNASIA OILOA TORTILLA POLIDEPORTIBOA TIPULA BOTEILA BROTXA AZUKREA PASTELA URDAIAZPIKOA HANDIA GINDA LIBURUTEGIA IKASI GOZOA XABOIA LIBURUA GELTOKIA TXILIBITUA OGIA ZUHAITZA GAUA GAUA TXORIA ZARTAGINA IRINA HEGAZKINA ANTXOA IZARRA AUTOA BEHIA TXIMINIA EGURRA PAISAIA SUA TELEBISTA ENTXUFEA
61
ASOZIAZIOA HELBURUA: Elkarketa eta erlazioak egiteko gaitasuna trebatu JANARIA ETA EGUNAK ARGIBIDEAK: Elkar ezazu giltza batez ezker zutabeko hitz bakoitza eskuineko zutabeko dagokion hitzarekin.
1. JANARIA: Ezker zutabeko zein elikagai doakio hobeto eskuin zutabeko
elikagai bakoitzari?
COLA-CAOA TOMATEA LEGATZA ODOLKIA BABARRUNAK TXIRLAK ARRAUTZA EGOSIA FIDEOAK ZOPA GAILETAK
BIZKOTXOA MAIONESA PAELLA ESNE GAINA
TXIPIROIAK ESNEA MARRUBIAK TXOKOLATEA MAKARROIAK TINTA ERRUSIAR ENTSALADA TXORIZOA KAFEA IZKIRAK
62
2. EGUNAK: Ezker zutabeko zein egunetan kontsumitzen da eskuin zutabean
agertzen den elikadura edo objektua?
SANTU GUZTIEN EGUNA OPILA SANTO TOMAS TURROIA GABONAK ERROSKOA ERREGEEN EGUNA TXISTORRA OPIL EGUNA LOREAK Ezker zutabeko zein jaiegun dagokio eskuin zutabean agertzen den
ospakizun edo aktibitatea?
GABONAK KABALGATA SAN MARTZIAL MAITEMINDUEN EGUNA INAUTERIAK KANPAIAK JO ERREGEAK JESUSEN JAIOTZA URTE BERRIA ALARDEA SAN VALENTIN MOZORROTU
ASOZIAZIOA
63
HELBURUA: Imajinazioa, elkarketa eta oroimena garatu.
HITZEK IRADOKITUTAKO IRUDIAK ARGIBIDEAK: Ondorengo hitzek iradokitzen dizuten irudi guztiak idatzi. 1. UDABERRIA: 2. UDA: 3. UDAZKENA: 4. NEGUA:
ASOZIAZIOA
64
HELBURUAK: Asoziazioa eta irudimena garatu eta trebatu, eta aldi berean,
gauzen serieak ordenan gogoratu ahal izateko metodo egituratuak ikasi.
LEKUEN METODOA 1. Zure egongelako hainbat elementu aukeratu (esate baterako, sofa, mahaia,
telebista), eta erabili itzazu erreferentzia moduan beti ordena berean (lehenik
sofa, ondoren mahaia eta hirugarrenik telebista).
2. Oroitu nahi duzun hori bisualizatu (objektu bat edo egin behar duzun zerbait)
zure egongelatik aukeratu dituzun elementuekin asoziatuz.
Adibidez: arrautzak, perrexila eta garbigailurako xaboia erosi behar ditudala
oroitu nahi dut. Orduan, sofan apurtuta dauden eta dena zikindu duten
arrautzak bisualizatzen ditut; mahaia imajinatzen dut eta mahai gainean
perrexilez beteriko lorontzi bat dagoela; azkenik, telebistan xaboi iragarki bat
botatzen ari direla imajinatzen dut.
3. Oroitu nahi dituzun gauzak gogoratu nahi dituzunean, zure egongelako
elementuek ordenatuko duten ibilbide bat egin beharko duzu (mahaia, sofa,
telebista) eta han agertuko dira oroitu nahi dituzun gauzak.
1.8.3 Errekuperazioa
65
HIZKUNTZAREN BIDEZ ESTRUKTURAZIOA
66
HELBURUA: LETRAK DESORNEDATUAK ARGIBIDEAK: Hona hemen hitz zerrenda bat. Hitzen letrak desordenatuta
daude. Letrak ordenatu behar dituzu hitz zentzudunak lortzeko. Kontuan izan
ezin direla izen propioak izan eta letra guztiak erabili beharko dituzula.
1. M-E-U: 10. U-E-T-E-G-I-G: 2. T-U-R-E: 11. Z-K-I-A-B-R-A: 3. I-E-H-R-R: 12. G-T-I-I-E-H-Z: 4. I-G-A-A-R: 13. K-I-A-G-R-Z-A: 5. K-A-U-I-L: 14. M-O-N-E-I-O-R: 6. X-O-R-T-I: 15. I-A-S-K-D-I-E-D: 7. I-Z-A-D-L: 16. O-Z-I-Z-I-U-L-K-A: 8. Z-B-R-E-E-I: 17. T-U-B-R-A-I-A-X-R : 9. K-A-A-Z-R-T: 18. I-K-T-U-X-A-T-L-A :
HIZKUNTZAREN BIDEZ ESTRUKTURAZIOA HELBURUA: Informazioa antolatzeko gaitasuna gertarazi.
67
Bizkortasun intelektuala trebatu.
LETRAK DESORNEDATUAK
ARGIBIDEAK: Hona hemen hitz zerrenda bat. Hitzen letrak desordenatuta
daude. Letrak ordenatu behar dituzu hitz zentzudunak lortzeko. Kontuan izan
ezin direla izen propioak izan eta letra guztiak erabili beharko dituzula.
1. M-E-U: UME 10. U-E-T-E-G-I-G: EGUTEGI 2. T-U-R-E: URTE 11. Z-K-I-A-B-R-A: BARAZKI 3. I-E-H-R-R: HERRI 12. G-T-I-I-E-H-Z: HIZTEGI 4. I-G-A-A-R: ARGIA 13. K-I-A-G-R-Z-A: ARGAZKI 5. K-A-U-I-L: AULKI 14. M-O-N-E-I-O-R: OROIMEN 6. X-O-R-T-I: TXORI 15. I-A-S-K-D-I-E-D: ADISKIDE 7. I-Z-A-D-L: ZALDI 16. O-Z-I-Z-I-U-L-K-A: IZOZKAILU 8. Z-B-R-E-E-I: BEREZI 17. T-U-B-R-A-I-A-X-R : BARATXURI 9. K-A-A-Z-R-T: ARKATZ 18. I-K-T-U-X-A-T-L-A: KUTXATILA
INTEGRAZIOA - HIZKUNTZA HELBURUA:
68
LETRA PIZGARRIAK
ARGIBIDEAK: Idatz itzazu “g”ez hasten diren hitzak (galtza, gaixo...) _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ ARGIBIDEAK: Idatz itzazu “i”z hasten diren hitzak (idatzi, ilea...) _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________
SILABA PIZGARRIAK ARGIBIDEAK: Osatu itzazu silabak, hitz zentzudunak lortu arte - BEL___________ - LA_____________ - AS___________ - TXO___________ - HAR___________ - BI____________
INTEGRAZIOA - HIZKUNTZA HELBURUA: Integrazioa eta hitz jarioa garatu.
69
Asoziazioak sortu eta oroimena errazteko erabili.
LETRA PIZGARRIAK
ARGIBIDEAK: Idatz itzazu “g”ez hasten diren hitzak (galtza, gaixo...) ________ ______ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ ARGIBIDEAK: Idatz itzazu “i”z hasten diren hitzak (idatzi, ilea...) _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________ _______________
SILABA PIZGARRIAK ARGIBIDEAK: Osatu itzazu silabak, hitz zentzudunak lortu arte - BEL_TZA - LA_ BUR - AS_ MATU - TXO_ RIMALO - HAR_ TZ - BI_ KOTE