Merwe-Vierhavens: van Woestijn naar Goudmijn
Jan Rotmans – Erasmus Universiteit RotterdamProvada, 07 juni 2011
woeste, sprankelende toekomstvisie voor Merwe-Vierhavens
hoogwaardige woonmilieus en innovatieve bedrijvigheid vanuit duurzaamheids kader
in Vierhavens: clean tech deltaduurzame energie, afval, materialen, water, mobiliteit
in Merwehaven: duurzame woonmilieus5-10.000 mensen, communities, drijvende woonwijken
Merwehaven / Vierhavens
DNA Merwehaven / Vierhavens
genotype = water, internationale handel, stukgoed, vitaminen
fenotype = stoer, ruig, goed bereikbaar, vrij, uitzicht, iconen
transitie van mono-functioneel naar multi-functioneel gebied
functiemenging, wonen, werken én produceren, fijnmazig
productief gebied: energie, voedsel, schoon water
sluiten van kringlopen
Ingrediënten Visie
• nieuwe havelingen– kenniswerkers / doendenkers / vakmensen / goudzoekers
• waterstad– op en aan het water
• clean tech delta
– cluster van (middel)grote bedrijven en kennisinstellingen
• trade zone
– producten en kennis mede ontwikkeld door bedrijven uit BRICS-landen
• upcycling
– van oude zooi wat mooiers maken
20108 SCENARIO’S
LOYDPIER 2.0
STADS-OASE
VRIJ-STAAT
LITTLE CHINA
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
Twee toekomstbeelden
Vrijstaat
Stadsoase
Stadsoase Vrijstaat
Stadsoase Vrijstaat
idyllisch en harmonieus rauw en stoer
wonen,werken, recreëren in harmonie
eerst geld, dan gezelligheid
alles lijkt te kloppen schuurt en klopt niet helemaal
gezinnen en terugkeerders pioniers en goudzoekers
gebied als coöperatie gebied dat investeringen trekt
Vrijstaat
gebied dat investeringen aantrekt
“eerst geld, dan gezelligheid”
schuurt meer en klopt niet geheel
rauw en stoer
goudzoekers, pioniers
spontaan, schijnbaar ongeorganiseerd
Vrijstaat
vrijbuiters en pioniers ontwikkelen het gebied stapsgewijs
pioniers uit hele wereld trekken naar dit gebied
heel productief gebied, wordt veel hergebruikt
upcyclen van elektronisch afval wordt wereldwijd verhandeld
spannend en innovatief, veel hoogbouw
rommelig, spannend gebied, stoere sfeer
BIOMASSA CENTRALE
STADSOASE
Stadsoase
gebied als cooperatie
alles lijkt te kloppen
waardengemeenschappen die met elkaar wonen, werken
gezinnen en mensen die eerder stad ontvlucht zijn
zijn mede-eigenaar van het gebied
samenredzaamheid
iedereen produceert; productie ingepast in het landschap
Stadsoase
decentrale energievoorziening
klimaateconomie rond schone energie, biomassa, restenergie
collectieve, productieve tuinen
binnenplaatseen die gezamenlijk zijn ingericht
zeer gemengd wonen / werken / produceren
leeflandschap, gebied in harmonie
Evolutie:van Vrijstaat naar Stadsoase
Evolutie• van Ruig naar Woest
– pioniers en goudzoekers ontwikkelen gebied op eigen kracht – vanuit vrije ruimte in ongedachte richtingen – gebied wordt ‘strange actractor’ en trekt andere pioniers aan
• van Woest naar Onweerstaanbaar
– meer richting geven en uiteenlopende activiteiten verbinden – investeren in omgevingskwaliteit en leefbaarheid– gezinnen en terugkeerders aantrekken– verschuiving van werken naar wonen en recreëren
Sturing: organisch ontwikkelen
ruimte bieden
– faciliteren en stimuleren van eigen initiatief– belemmeringen wegnemen, netwerken bevorderen – mentale ruimte, juridische ruimte, financiële ruimte
richting geven
– investeren in en realiseren van collectieve voorzieningen – afstemmen van ontwikkelingen in meer samenhang – herformulering van leidende principes voor gebied
Co-Creatie
ontwikkelen met marktpartijen
innovatieruimte [regelluwe zone]
binnen duurzaamheids kaders
stap voor stap gebied duurzaam ontwikkelen
- visie verder uitwerken in stedebouwkundige en sociale termen
- vertalen in gebiedsontwikkelingsplan
- draagvlak bij politiek en ambtenaren
- gebied stap voor stap ontwikkelen met marktpartijen
Volgende Stappen
Pioniers gevraagd!