3º ESO BIOLOXIA E XEOLOXÍA SEMANA 3
Bos días.
Os envío o traballo a realizar durante a terceira semana:
Para os alumnos/as que cumpliron o traballo encomendado nas semanas anteriores, van a
empezar a ler un tema novo, o Tema 5: A función de relación. A medida que o vades lendo,
debedes ir facendo as actividades na libreta de clase coma sempre.
Para os alumnos/as que ainda non puideron acabar os exercicios o terminar de estudar o
tema 4 e preferible que continúen con él.
Os alumnos que tedes pendente a recuperación dos temas 2 e 3, seguide repasando.
ADXUNTO PRESENTACIÓNS PDF PARA QUE OS AXUDEN A COMPRENDER E RESOLVER DUDAS
DO TEMA 5: A FUNCIÓN DE RELACIÓN.
Tamén os videos
https://www.youtube.com/watch?v=HRkX10QRzYc
https://www.youtube.com/watch?v=mvBoWKe6QK0
https://www.youtube.com/watch?v=odKsp7QCcs8
https://www.youtube.com/watch?v=mD__Cd-ysWw
https://www.youtube.com/watch?v=-BSfL3NdG9w
Para contactar conmigo e resolver dudas podedes facelo no correo:
III. Anatomía y fisiología humana (II): funciones de relación y de reproducción88
y actúan sobre los
que actúa a través de la
LAS FUNCIONES DE RELACIÓN
Sistemas de coordinación
El sistema nervioso El sistema endocrino y hormonal
son el resultado de la acción conjunta de los
están constituidos por
Sistemanerviosocentral
Sistemanerviosoperiférico
Sistemanervioso
autónomo
Sistemanerviososomático
que regula al
Hipófisis
que actúa sobrelas
que segregan
Hormonas
que actúa sobre
Los músculos
que actúansobre los
Las neuronas
que actúa a travésde
Órganos
y mantienen la
que se agrupan y constituyen
Los nervios
Homeostasis
El encéfalo
El cerebro El cerebelo
Las sinapsis
Los axones
Glándulasendocrinas
del
Sistemalocomotor
y da lugar a los
Movimientosvoluntarios
El troncoencefálico
Hemisferioizquierdo o lógico
Hemisferioderecho o artístico
La médulaespinal
Actosreflejos
que conducen
a través de
formado por
que controlalos
constituidopor
que estádividido en
que se divide en
Impulsosnerviosos
Tejido nervioso
TEJIDO NERVIOSO
LAS NEURONAS
LAS NEURONAS
Núcleo
Dendritas
Axón o cilindroeje
Telodendrón
Cuerpo neuronal
Neuronas
LAS NEURONAS
LAS NEURONAS SE COMUNICAN ENTRE SÍ
Célula de Schwann
Vaina de mielina
DETALLE DE LAS CÉLULAS DE SCHWANN Y LA VAINA DE MIELINA
Nódulo de Ravier
TIPOS DE NEURONAS SEGÚN EL Nº DE TERMINACIONES
Monopolar Bipolar Multipolar Pseudomonopolar
Vías nerviosas sensitivas
Vías nerviosas motoras
TIPOS DE NEURONAS SEGÚN SU FUNCIÓN
Circuitos nerviosos
Convergentes
Divergentes
CIRCUITOS NERVIOSOS
LOS NERVIOS
Fibras mielínicas Fibras amielínicas
Célula de Schwann Célula de Schwann
Axón Axones
TIPOS DE FIBRAS NERVIOSAS
Célula de Schwann
Nódulos de Ranvier
Dendritas Telodendrón
AXÓN MIELÍNICO
Axón
Célula de Schwann
Crecimiento de
la mielina
Núcleo de la
célula de Schwann
FIBRA AMIELÍNICA
NERVIOS Y GANGLIOS
Ganglio
Perineuro
Epineuro
Axón Célula de Schwann
Neuronas
LOS NERVIOS
Epineuro
Perineuro Haces de fibras
nerviosas
Nervio
Nervio
Vaso
sanguíneo
Axones
Epineuro
Perineuro
Endoneuro
Axones
CÉLULAS DE LA GLÍA
Astrocitos Oligodendrocitos
Microglía Células de Schwann
CÉLULAS GLIALES O DE LA NEUROGLÍA
ASTROCITOS
Astrocitos Neuronas
Comunican las neuronas con los vasos sanguíneos. Nutren a las
neuronas y las sostienen.
Astrocitos
ASTROCITOS
OLIGODENDROCITOS
Recubren de mielina los axones de las neuronas del SNC.
Nodo de Ranvier
Axón
Axones Oligodendrocito
Oligodendrocito
Vainas de mielina
Mielina
Mielina
Nodo de Ranvier
Las células de Schwan recubren los axones del SNP (nervios).
OLIGODENDROCITOS
CÉLULAS DE LA MICROGLÍA
Realizan una función de limpieza y defensa, fagocitando desechos
celulares y microorganismos (SNP).
Prolongaciones espinosas
PROPAGACIÓN DEL
IMPULSO NERVIOSO
Sigue la Ley del todo o nada: el estímulo debe llegar con un umbral de excitación.
SENTIDO DE PROPAGACIÓN DEL IMPULSO NERVIOSO
PROPAGACIÓN DEL IMPULSO NERVIOSO
-70 mV
Potencial de reposo
+30 mV
Potencial de acción
PROPAGACIÓN DEL IMPULSO NERVIOSO
Células de Schwan
PROPAGACIÓN DEL IMPULSO NERVIOSO
Con vaina de mielina Sin vaina de mielina
SINAPSIS
TRANSMISIÓN DE NEURONA A NEURONA → SINAPSIS
Neuronas
Sinapsis
LA SINAPSIS
Hendidura sináptica
Botón presináptico
Vesículas
Elemento postsináptico
Receptores Neurotransmisores
Neuronas
DETALLE DE LA SINAPSIS
Vesículas
músculo efector
sentido de la corriente nerviosa
dendritas
cuerpo neuronal
axón
Sinapsis
SINAPSIS DE NEURONA A MÚSCULO
FUNCIÓN DE RELACIÓN
LA FUNCIÓN DE RELACIÓN
LA FUNCIÓN DE RELACIÓN
Modulador
Vía sensitiva
Vía motora
Estímulos ReceptoresCélulas sensitivas
Órganos de los sentidos
Sistemanervioso
Sistemaendocrino
Información
RespuestasMotora
Secretora
Músculos
Glándulas
Órganosefectores
Coordinación integral del cuerpo
ObjetivoAdaptación al entorno y al interior del cuerpo
Rtas. rápidas y poco duraderas Acción lenta y continuada
MODULADORES
SISTEMAS MODULADORES
LAS CÉLULAS DEL TEJIDO NERVIOSO SON LAS NEURONAS
SISTEMA NERVIOSO CENTRAL(SNC)
SISTEMA NERVIOSO
S.N. CEREBROESPINAL
Central
Periférico
EncéfaloMédula espinal
NerviosGanglios nerviosos
S.N. AUTÓNOMO
SimpáticoParasimpático
SISTEMA NERVIOSO CEREBROESPINAL
Encéfalo
Médula espinal
encéfalo
médulaespinal
nervios craneales
nervios raquídeos
SNPSNC
ENCÉFALO
ENCÉFALO
Hemisferio cerebral izquierdo
Hipotálamo
CerebroTálamo
Cerebelo
Cuerpo calloso
Médula espinal Bulbo raquídeo
Hipófisis
ENCÉFALO
Cuerpo calloso
Cerebro
Tálamo
Hipotálamo
Hipófisis
ENCÉFALO. SISTEMA LÍMBICO
(= hipófisis)
CEREBRO: SUSTANCIA GRIS Y SUSTANCIA BLANCA
LÓBULOS CEREBRALES
LÓBULOS CEREBRALES
CISURAS CEREBRALES
VASCULARIZACIÓN DEL CEREBRO
MENINGES
MENINGES
Centro motor Área sensorial
Audición
Visión
Gusto y olfato
Lenguaje
Estructuras del cerebro relacionadas con la consolidación y
el almacenamiento de lamemoria
CENTROS NERVIOSOS DEL CEREBRO
CEREBRO
FUNCIONAMIENTO DE LOS HEMISFERIOS CEREBRALES
FUNCIONAMIENTO DE LOS HEMISFERIOS CEREBRALES
CEREBRO. HOMÚNCULOS SOMATOSENSORIAL Y MOTOR
Representación funcional de la corteza según las neuronas usadas.
CEREBRO. HOMÚNCULO SOMATOSENSORIAL Y MOTOR
CEREBRO. HOMÚNCULO SOMATOSENSORIAL Y MOTOR
Árbol de
la vida
CEREBELO
- Coordina los movimientosvoluntarios, incluidos los aprendidos.
- Coordina el equilibrio (posturas,…).
CEREBELO
CEREBELO
- Centro de la sed, hambre ysaciedad.
- Regula el sueño y la vigilia.- Regula la temperatura.- Control de los impulsossexuales
- Regula los estados emocio-nales.
= hipófisis
Regula el resto de las demásglándulas endocrinas.
Cruce de vías nerviosasque unen el encéfalo y
la médula.
HIPOTÁLAMO – HIPÓFISIS – PUENTE DE VAROLIO
CONTRALATERALIDAD
Decusaciones
CICLOS DEL SUEÑO
- Conducción de impulsos al cerebro.- Movimientos de las vísceras.- Latidos del corazón.- Presión sanguínea (vasodilatacióny vasoconstricción).
- Movimientos respiratorios.- Tos.- Reflejos de la deglución y delvómito.
BULBO RAQUÍDEO
MÉDULA ESPINAL
- Conduce los impulsos, tanto sensitivos como motores.- Es donde se producen los arcos reflejos cuyo efecto son losactos reflejos.
MÉDULA ESPINAL
nervios raquídeos
raíz posterior
médula espinal
ganglio nervioso
raíz anterior
Médula espinal
Vértebras
Nervios espinales
Epéndimo
Sustancia blanca
Asta anterior
Asta posterior
Sustancia gris
Comisura gris
MÉDULA ESPINAL
ganglio nervioso
neurona sensitiva
nervio raquídeo
raíz anterior
raíz posterior raíz posterior
raíz anterior
nervio raquídeo
ganglio nervioso
neurona motora
MÉDULA ESPINAL. CONDUCCIÓN de los IMPULSOS NERVIOSOS
Nervios sensitivos
Nervios motores
información
Sustancia gris
Sustancia blanca
MÉDULA ESPINAL. CONDUCCIÓN de los IMPULSOS NERVIOSOS
ACTO REFLEJO
Arco reflejo
Arco reflejo
ACTO REFLEJO
Sonido
Receptor
Nervio sensitivo
Estímulo
Cerebro
ACTO VOLUNTARIO
Se ha hecho daño en un dedo
Efector
Nervio motorImpulso nervioso
Cerebro
Respuesta
ACTO VOLUNTARIO
ACTO REFLEJO
Glándula lacrimal
Llanto
ReceptorNeurona sensitiva
Neurona de asociación
Neurona motoraEfector
Estímulo
Reflejo rotuliano
TIPOS DE ACTOS REFLEJOS
Reflejo aquíleo Reflejo mentoliano
TIPOS DE ACTOS REFLEJOS
SISTEMA NERVIOSO PERIFÉRICO
Sistema nervioso periférico
Movimiento corporal (control
voluntario)
Funciones básicas(control
involuntario)
Sistema simpático
Sistema parasimpático
Actúa en situaciones de alerta o alarma
Actúa relajando y recuperando las
condiciones normales para el
organismo
Sistema nervioso vegetativo/autónomo
Sistema nervioso somático
SISTEMA NERVIOSO PERIFÉRICO
SISTEMA NERVIOSO PERIFÉRICO
SOMÁTICO
NERVIOS CRANEALES
S.N. PERIFÉRICO SOMÁTICO. NERVIOS CRANEALES
NERVIOS RAQUÍDEOS
S.N. PERIFÉRICO SOMÁTICO. NERVIOS RAQUÍDEOS
S.N. PERIFÉRICO SOMÁTICO. PLEXO BRAQUIAL
S.N. PERIFÉRICO SOMÁTICO. COLA DE CABALLO
S.N. PERIFÉRICO SOMÁTICO. NERVIO CIÁTICO
SISTEMA NERVIOSO PERIFÉRICO
AUTÓNOMO O VEGETATIVO
S.N. PERIFÉRICO AUTÓNOMO O VEGETATIVO
S.N. PERIFÉRICO AUTÓNOMO O VEGETATIVO
S.N. PERIFÉRICO AUTÓNOMO SIMPÁTICO
S.N. PERIFÉRICO AUTÓNOMO PARASIMPÁTICO
Contracción de la pupilaDilatación de la pupila
Estimulación de la
secreción salival
Inhibición de la
secreción salival
Disminución
del ritmo
cardíaco
Aumento del
ritmo cardíaco
Constricción
bronquial
Dilatación
bronquial
Aumento de la
movilidad
gástrica
Inhibición de la
liberación de
glucosa
Inhibición de la
secreción de
adrenalina
Contracción del ano
Contracción de
la vejiga de
la orina
Relajación del ano
Relajación de la
vejiga de la
orina
Estimulación de
la secreción de
adrenalina
Inhibición de la
movilidad gástrica
Estimulación de la
liberación de
glucosa
S.N. PERIFÉRICO AUTÓNOMO O VEGETATIVO
SIMPÁTICOPARASIMPÁTICO
RESUMEN ESQUEMÁTICO DE LOS SIST. NERVIOSO Y ENDOCRINO
SISTEMA ENDOCRINO
GLÁNDULAS ENDOCRINAS. HORMONAS
SISTEMAS DE REGULACIÓN
Las que exigen respuestas mantenidas, como el
crecimiento, desarrollo, metabolismo…
Duradera
Breve
Hormonas
Breve Duración de la respuesta
Sangre
Las que exigen respuestas rápidas, como la locomoción
Funciones que regula y coordina
Rápida Velocidad de la respuesta
Impulsos nerviosos Sistema de transmisión
Nervios Vía utilizada
CARACTERÍSTICAS SISTEMA ENDOCRINO SISTEMA NERVIOSO
Vías de control por retroalimentación, que regulan virtualmente todos los procesos fisiológicos
FUNCIÓN DE
RELACIÓN
S. nervioso
S. hormonal o endocrino
EJE SISTEMA NERVIOSO - SISTEMA ENDOCRINO
REGULACIÓN HORMONAL. EJE HIPOTÁLAMO-HIPOFISIARIO
REGULACIÓN HORMONAL. EJE HIPOTÁLAMO-HIPOFISIARIO
RETROALIMENTACIÓN NEGATIVA
(Células diana)
Hipófisis o
pituitaria
Hipotálamo
Tronco cerebral
Cerebelo
Hemisferios
cerebrales
REGULACIÓN HORMONAL. EJE HIPOTÁLAMO-HIPOFISIARIO
GLÁNDULAS ENDOCRINAS
Oxitocina
Antidiurética
Hormona estimulante del tiroides (TSH)
Foliculoestimulina (FSH)
Hormona luteinizante (LH)
Prolactina (hormona lactógena)
Somatotropina (hormona del crecimiento)
Disminuye la orina
Contrae los múscuslos en el
parto
Regulan el ciclo ovárico
Libera factores de crecimiento
HIPÓFISIS O PITUITARIA
Tiroides
Paratiroides
Tráquea
Tiroxina
Calcitonina
Regula y estimula el
metabolismo
Estimula el depósito de
Ca en los huesos
(hipocalcemia en la
sangre)
TIROIDES
Tráquea
PARATIROIDES
Hormona paratoidea
(paratohormona)
Regula la concentración
de Ca y P en la sangre (pro
duce hipercalcemia en la
sangre).
(PTH)
PARATIROIDES
Cortisona
Aldosterona
Adrenalina
Metabolismo
de glúcidos y sales
Regula la concentración
de Na y el K en la sangre
Prepara al org. ante
situaciones de alarma
(semejante al S.N. simpático)
CÁPSULAS SUPRARRENALES
PÁNCREAS. GLÁNDULA MIXTA
Insulina
Glucagón
EL PÁNCREAS COMO GLÁNDULA ENDOCRINA
HOMEOSTASIS DE LA GLUCEMIA
Ovarios Testículos
HORMONAS SEXUALES
Ovarios
Testículos
Andrógenos:
* Testosterona
Caracteres
sexuales
masculinos
Estrógenos
Foliculina
Progesterona = luteína
Caracteres sexuales
femeninos
Interviene en el
ciclo ovárico
Permite la implantación
del embrión en el útero
Epidídimo
Testículo
Trompa de Falopio
Útero
Ovario