ZAJCIA 4anatomia kresomzgowia
dr Marek Binder Zakad Psychofizjologii
zakres bloku 2 zajcia 1: konwencje neuroanatomiczne ukad nerwowy - podziay rozwj ukadu nerwowego
zajcia 2: podstawowe typy struktur w OUN anatomia rdzenia krgowego i autonomicznego ukadu nerwowego anatomia rdzenia przeduonego nerwy czaszkowe
zajcia 3: anatomia mostu, rdmzgowia, mdku i midzymzgowia, system komorowy
zajcia 4: anatomia kresomzgowia
zajcia 4
2
jdra podstawy funkcje liczne poczenia z kor mzgu, gwnie z obszarami czoowymi planowanie i wykonanie ruchw zachowania emocjonalne pami proceduralna ciao migdaowate: jedna z kluczowych struktur ukadu emocji mzgu jdro plece: wana cz ukadu nagrody
gwne struktury jdro ogoniaste skorupa gaka blada ciao migdaowate cz podstawna przodomzgowia (jdro Meynerta) przedmurze prkowie brzuszne (jdro plece)zajcia 4 4
1
PODZIAY JDER PODSTAWY - prkowie skorupa, jdro ogoniaste - jdro soczewkowate skorupa, gaka bladazajcia 4 5
h
wzajemne pooenie jder podstawy i zajcia 4 wzgrza
6
jdra podstawy
wzgrze wzg
jdra podstawy
istota czarna
poczenia pomidzy jdrem czerwiennym, istot czarn, jdrami podstawy oraz jdrami wzgrza (VA, VL)zajcia 4 7
2
jdro ogoniaste (ogon) skorupa
a ka zn z eb ntr o tor wn we
gaka ga blada (cz (cz boczna)
gaka blada ga zajcia (cz 4 (cz przyrodkowa) przy
8
zajcia 4
9
film
lokalizacja przodomzgowia podstawnegozajcia 4
10
3
lokalizacja jdra plecegozajcia 4 11
kora mzgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pami emocje mylenie
gwne struktury paty: czoowy, skroniowy, potyliczny, ciemieniowy, wyspa zakrty (obrczy, zarodkowy, przedrodkowy), bruzdy (boczna, rodkowa, ostrogowa) szczeliny (poduna) spoida (wielkie, przednie, tylne, uzdeczek) wkna kojarzeniowe
zajcia 4
12
budowa komrkowa typy kory mzgowej szeciowarstwowa neocortex (kora nowa) wikszo obszaru kory trjwarstwowa allocortex archicortex (kora stara) hipokamp, zakrt zbaty paleocortex (kora dawna) kora wchowa
zajcia 4
13
4
ukad warstw w korze neocortex i allocortex
zajcia 4
14
warstwy kory I (warstwa drobinowa) dendryty komrek z gbszych warstw kory oraz aksony przechodzce przez t warstw lub tworzce tu poczenia komrki ziarniste komrki piramidowe aferentne projekcje ze wzgrza zawiera komrki piramidowe duych rozmiarw komrki nerwowe rnych typw
II (warstwa ziarnista zewntrzna)
III (warstwa piramidowa zewntrzna) IV (warstwa ziarnista wewntrzna) V (warstwa piramidowa wewntrzna) VI (warstwa komrek wieloksztatnych)
zajcia 4
15
poczenia z rnych warstw koryhierarchiczne poczenia w korze wstpujce w. I-III > w. IV zstpujce w. V,VI > w. I, VI
poczenia eferentne kory: wysze warstwy kory daj projekcje wewntrzkorowe nisze warstwy daj gwnie projekcje podkorowe (np. do wzgrza, jder podstawy)zajcia 4 16
5
1
2
3
4
zrnicowanie budowy zr cytoarchitektonicznej kory
1. kora asocjacyjna przedczoowa 2. pierwszorzdowa kora ruchowa 3. kora asocjacyjna ciemieniowa 4. pierwszorzdowa kora wzrokowazajcia 4 17
podzia cytoarchitektoniczny kory mzgowej (pola zajcia 4Brodmanna)
18
pat czoowy czo
pat ciemieniowy
pat czoowy czopat potyliczny
pat skroniowy
pat skroniowy
pat pat ciemieniowy limbiczny
pat czoowy czo
pat potyliczny
pat potylicznypat skroniowy
pat limbiczny19
zajcia 4
6
wyspa
zajcia 4
20
najwaniejsze zakrty powierzchnia boczna1. bruzda rodkowa 2. z. przedrodkowy przed 3. z. zarodkowy za
8. z. czoowy grny czo g 9. z. czoowy rodkowy czo 10. z. czoowy dolny czo13. bruzda boczna
16. z. skroniowy grny g 17. z. skroniowy rodkowy 18. z. skroniowy dolny 19. z. nadbrzeny nadbrze 20. z. ktowy k 22. zakrty potyliczne zakr 27. grny pacik g p ciemieniowyzajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html 21
najwaniejsze zakrty powierzchnia przyrodkowa1. z. prosty 3. z. czoowy rodkowy czo4. z. obrczy obr
7. pole podspoidowe podspoid 9. pacik okoorodkowy p oko 11. przedklinek 13. klinek 15. z. jzykowy j 16. z. wrzecionowaty 17. z. przyhipokampowy 19. hak 25. kolano spoida wlk. spoid wlk. 26. trzon spoida wlk. spoid wlk. 27. pat spoida wlk. p spoid wlk.zajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html 22
7
najwaniejsze zakrty powierzchnia brzuszna najwa zakr1. z. prosty 5. zz. oczodoowe zz. oczodo 12. z. jzykowy j 13. z. przyhipokampowy 14. hak 17. z. wrzecionowaty 19. z. skroniowy dolny
zajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html
23
istota biaa typy wkien Wkna kojarzeniowe, tj. intrahemisferyczne (wewntrzpkulowe) zakrt-zakrt, pat-pat krtkie: wkna ukowate cz ssiednie zakrty dugie: wkna asocjacyjne czce odlege regiony kory rozpoczynaj si w warstwie II i III kory
zajcia 4
24
istota biaa typy wkien Wkna spoidowe cz homologowe obszary w obu pkulach spoido wielkie (rozlege obszary pkul) spoido przednie (kora wchowa i okolice skroniowe) spoido uzdeczek spoido tylne Bior swj pocztek w w. II i III kory
zajcia 4
25
8
wkna spoidowespoido spoid wielkie
komora trzecia
sklepienie
rdmzgowie
spoido spoid przednie zajcia podwzgrze podwzg 4 26
torebka wewntrzna zawiera wkna korowordzeniowe gwne wyjcie ruchowe z kory
zajcia 4
27
Elementy anatomii funkcjonalnej
zajcia 4
28
9
obszary pierwszorzdowe pierwszorz
obszary asocjacyjne obszary drugorzdowe drugorzzajcia 4 29
kora przedruchowa: BA 6 Programy ruchowe Stymulacja elektryczna powoduje poruszenia wikszych grup mini ni pobudzenie BA4 Uszkodzenia prowadz do apraksji niezdolnoci do wykonywania zoonych ruchw dowolnych
zajcia 4
30
dodatkowe pole ruchowe (SMA): przyrodkowo BA 6 i 8 Na powierzchni przyrodkowej Stymulacja powoduje ruchy caego ciaa Programowanie zoonych ruchw obejmujcych kilka czci ciaa narazzajcia 4 31
10
przedni obszar okoruchowy (FEF): Dolna cz BA 8 Stymulacja powoduje sprzony ruch oczu w strone kontrlateraln Uszkodzenie powoduje przejciowe odchylenie spojrzenia w stron ipsilateraln i niezdolno ruchu oczu w stron kontrlateraln
zajcia 4
32
okolice przedczoowe: BA 9, 10, 11, 12, 32, 46 i 47 Prawie powierzchni caej kory Obszary brzusznoprzyrodkowe (oczodoowoczoowe, orbitofrontalne) cznik pomidzy ukadem limbicznym oraz autonomicznym a obszarami odpowiadajcymi za funkcje intelektualne indywidualne motywacje, potrzeby Obszary grzbietowo-boczne aktywno zwizana z planowaniem, rozwizywaniem problemw, uwag wykonawczzajcia 4 33
okolice przedczoowe okolice brzusznoprzyrodkowe: lezje (uszkodzenia) powoduj brak inicjatywy, brak wyczucia spoecznie akceptowanych zachowa okolice grzbietowoboczne: lezje powoduj niezdolno do tworzenia planw zachowania lub przestrzegania zajcia 4 narzuconych regu
34
11
pole Broki: BA 44 i 45 Cz dolnego zakrtu czoowego Ruchowy obszar mowy uszkodzenia powoduj afazj Broca (ruchow)
zajcia 4
35
pat ciemieniowy Obejmuje 1/5 kory mzgowej ZAWIERA OKOLICE: pierwszorzdow somatosensoryczn drugorzdow somatosensoryczn reprezentacji blu kojarzeniowzajcia 4 36
pierwszorzdowe okolice czuciowe: BA 1, 2, 3 Organizacja somatotopowa brak izomorfizmu odpowiada gstoci receptorw, a nie powierzchni ciaa Stymulacja powoduje kontralateralnie zlokalizowane wraenia kucia lub mrowienia nigdy blu Uszkodzenia powoduj utrat zdolnoci rnicowania i lokalizacji pobudzenia
zajcia 4
37
12
drugorzdowe okolice somatosensoryczne Wieczko ciemieniowe, tylna cz wyspy i BA 43 Unerwienie z obu czci ciaa Saba somatotopia Tutaj powstaj wraenia blowezajcia 4 38
pierworzdowa kora smakowa Przednia cz wyspy Uszkodzenie utrata smaku
zajcia 4
39
tylne okolice asocjacyjne : BA 5, 7, 39, 40 inaczej: styk skroniowociemieniowo-potyliczny (TPO, ang. temporo-parieto-occipital junction) BA 5 poczenia z S1 BA 7 poczenia z kor ruchow i wzrokow BA 39 i 40 poczenia ze wszystkimi okolicami sensorycznymi wane w posugiwaniu si rk zesp pomijania stronnego astereognozja
konstrukcja reprezentacji przestrzennej ciaa i jego otoczenia
zajcia 4
40
13
zesp pomijania stronnego Niezdolno do rozpoznawania czci ciaa kontralateralnej do uszkodzenia, konfabulacje Ignorowanie obiektw obecnych w kontralateralnej poowie pola widzenia Czciej po urazach prawych okolic zajcia 4 ciemieniowych
41
pat skroniowy powierzchni kory powierzchnia boczna i grzbietowa I-rzdowe suchowe II-rzdowe suchowe
powierzchnia brzuszna asocjacyjne obszary wzrokowe
obszary przyrodkowe ukad limbiczny pami, emocje
zajcia 4
42
pierwszorzdowe okolice suchowe: BA 41 Zakrt poprzeczny Heschla Organizacja tonotopowa Uszkodzenie powoduje trudnoci w rozpoznawaniu odlegoci i kierunku przychodzenia dwiku, szczeglnie gdy dochodzi ze strony kontrlateralnej do lezji
zajcia 4
43
14
czuciowa okolica mowy: tylne BA 22 Pole Wernickego (tylna cz BA 22) Rozumienie jzyka Lezje powoduj afazj Wernickego (czuciow)
zajcia 4
44
pat skroniowy: BA 20, 21, 27, 28, 29, 30, 34, 36, 38 formacja hipokampa, ciao migdaowate emocje, pami
brzuszna powierzchnia rozpoznawanie wzrokowe obustronne uszkodzenie BA 20, 21 powoduje prozopagnozj
zajcia 4
45
pat potyliczny: BA 17, 18, 19 BA 17: kora prkowana, pierwszorzdowa kora wzrokowa organizacja retinotopowa
BA 18,19: drugorzdowe, asocjacyjne okolice wzrokowe: analiza poszczeglnych cech obrazu (koloru, ruchu, ksztatu)
zajcia 4
46
15
zajcia 4
47
ukad limbiczny (rbkowy) formacja hipokampa zakrt obrczy opuszka wchowa podwzgrze wzgrze ciaa suteczkowate ciao migdaowate
funkcja: udzia w procesach pamici i emocjizajcia 4 48
hipokamp struktura korowa leca w przyrodkowej czci pata skroniowego funkcje: bierze udzia w procesach pamiciowych wysya poczenia przez sklepienie otrzymuje informacje przez kor rdwchow
zajcia 4
49
16
ukad limbiczny
zajcia 4
50
17