កមពជេរកម េលខ ៤០ ឆន ទ ០៤ ែខេម គ.ស. ២០០៧ - ព.ស. ២៥៥១

ទ ន កករ ៖ P.O. Box 0193, Pennsauken, NJ 08110-0193, USA, Tel: (856) 655-3838, email: kkfnewsletter@khmerkrom.net, http://www.khmerkrom.net

-កចចរបជអនតរជតសតពសទធមនស េនហ ែណវ...........................១

-លខតជនពរឆន ថមរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម........................២

-ែខមរេរកមរបឈមមខនងករគបសងកតពរកង ណយ...........៣

-សមតថកចច ងសងឃែខមរេរកមេទបង កលសព.........................៥

- ជញ ធររសករកេបេកះេ បតករេទជប...............................៦

-បតករេខតតឃល ងរតេភៀសខលនេទកមពជ.....................................៨

-ជវរបវតតសេងខបរពះភកខ េអៀង សខេធឿន......................................៩

-រតដ របងរបៃពណែខមរ...........................................................១១

-ក ពយ “ែខមរែតមយ”............................................................១៣

-ឆន ថម ម រតថម...........................................................................១៤

-វមននេ តតម កល យជវមនឯក ជយេនៃរពនគរ.....................១៥

ម កេរឿង

េ ក ថច ងកថច របធនរបតបតតសហពនធែខមរេរកម បនដកនគណៈរបភមយរកម េធវដេណរេទទរកងហ ែណវ របេទសសវស កលពៃថងទ ២៥ មន េដមបចលរមកចចរបជមយ េផត តេលសទធមនស អនតរជត នងែសវងរកសមព ធពអនតរជត កគនបមកេលរ ឋ ភបលរកង ណយ ែដលកពងរេ ភបពនសទធមនស េនកមពជេរកម េពលគែផនកជេនឿ សន ។ កចចរបជ ែដលរបរពតតេឡងអសរយៈេពល ៣ សបត ហេនកនងែខមនេនះកនលងេទេនះ បនអេញជ ញចលរមពប ត លថន កដកនចនន ១៩១ របេទស កនងេនះមនសហពនធែខមរកមពជេរកម ត ងឲយរបជជតែខមរេរកម ប ននក ែដលកពងរសេរកមគនបគបសងកតៃនរបបកមមយនសតយន ។ េ ក ថច ងកថច របធនរបតបតតសហពនធែខមរកមពជេរកម នងរពះេតជគណ ថច បរងគ នយកវទយសេឡងកមពជេរកម នងជគណៈកមមករនយកសហពនធែខមរកមពជេរកមែផនកសនអនតរជត បននមនត នងអេញជ ញចលរមសននសទអនតរ

ជត សតអពសទធមនស េនឯទរកងហ ែណវ របេទសសវស បនមនរប សនរបបឲយដងថ គណៈរបតភសហពនធែខមរកមពជេរកម បនជបជមយត ងពេសសរបសអងគករសហរបជជត ទទលបនទកខងេសរភព នងជេនឿ សន េហយសហពនធែខមរកមពជេរកមកបនផតលពតមនអពករេធវទកខបកេមនញ រេ ភសទធមនស មកេលរពះសងឃែខមរកមពជេរកម អពស ក ជញ ធរយនេនេខតតឃល ង នងេខតតរពះរតពង ជេដម ។ េរកពេនះ

សហពនធែខមរកមពជេរកម បនអពវនវសឲយមរនតអងគករសហ-របជជត ជយបញឈបនវទេងវរេ ភសទធមនស េនកមពជេរកមឲយបនឆប មែដល ចេធវេទបន ។ របធនរបតបតតសហពនធែខមរកមពជេរកម េ ក ថច ងកថច បនមនរប សនឲយដងថ េនកនងពរសបត ហដបងៃនកចចរបជេនះ េ ក ថច េវៀន អនរបធនរបតបតតបរតសហពនធែខមរកមពជេរកម របចេនទវបអរ ប េទពរបេទសប ងបនអេញជ ញចលរមអសរយៈេពល ៣ ៃថងមកេហយ ។ ចលមកដលសបត ហចងេរកយេនះ គចប ងពៃថងទ ២៦ ដលៃថងទ ២៩ ែខមន េ ក ថច ងកថច នងរពះេតជគណ ថច បរងគ បនចលរមបនតៃនកចចរបជសតពសទធមនស របសអងគករសហរបជជតេនះមតង ។ េនៃថងទ២៦(តេទទពរទ០៧)

មរនតជនខពសទទលបនទកអនតរ សន នងគណៈរបតភសហពនធ

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 2 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

សមថវ យបងគរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ នងសមេគរពចេពះបងបអនជនរមជតេនរគបជឈ ឋ ន ែដលកពងរសេនឯមតភមកមពជេរកម កដចជបងបអនែខមរែដលកពងរសេនកនងប ត របេទសននជវញពភពេ កជទសកក រៈ នងរស ញ ប នយងរជលេរជជទបផត ។ កនងឱកសបណយចលឆន ថមរបៃពណជត ឆន ករ នពវ-សក ព.ស. ២៥៥១ គ.ស. ២០០៧ េនះ ងនមថន កដកន សហពនធែខមរកមពជេរកមពភពេ ក សមរបេគន នងជនពរបវរម របេសើរ សរសសតសភមងគល វបលសខរគបរបករ ចរ ចរងចេរ ើនេកើតមនដលរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ នងបងបអនជនរមជតែខមរទងអសរគបេពលេវ ។ ឆន ចសកនលងផតេទ េ យបន លទកនវ ន ៃដ នងអនស វរយជេរចើនសនធកសនធ ប ែដលបងបអនជនរមជតបនក ងទក ។ របជជនែខមរេនរពះ ជ ចរកកមពជ កដចជរបជជនែខមរេនបរេទស បនខតខែថរក របៃពណទេនៀមទមល បដលអផរផងែដលបពវបរសែខមរ េ កបនបន លទកឲយកនេចជននេរកយរបតបតត ម ។ ជកែសតងកនងរដវបណយចលឆន ថមេនះ បងបអនែខមររគបទកែនលង កដចជេនឯមតភមកមពជេរកមែដរ បនចលរមអបអរ ទរ របរពធពធបណយចលឆន ថម យងអធកអធម េទ មរបៃពណជត េដើមបឧទទសមគគផល ជនដលបពវករជន នងបងសង ដលេទវ ឆន ថម ែដលរតវជនសតែណងេទវ ឆន ចស មកែថរក មនស េ កេយើងេនះ សម មជយបបច ែថរក ចរមងចេរមើន ឲយបនេសចកតសខ នងបេពញកចចករអវឲយបនសេរមចដចកតរបថន ។ េ យែឡកេនឯកមពជេរកមឯេ ះវញ ពតែមនែតជនរមជត កពងរសេនេរកមករភតភយ គបសងកត បផលចបផល ញ នង រេ ភបពនបបទសទធេសរភពខងជេនឿ សន ែដលជេគលករណរបសរ ឋ ភបលយនកមមយនសតឥត សន កនងេគលបណង េធវើឲយជវភពរសេនរបសបងបអនជនរមជតរសេនកនែតមនភពទលរក នងជបរបទះវបតតគម នេពលែលហ

េលហើយកេ យ កគរឲយេកតសរេសើរយងៃរកែលងចេពះជនរមេ ហត ែដលេនែតរបកនខជ បនវសតសមបជញញៈរបសខលន របកបេ យមនសករជតដឧតតងគឧតតម រសបេទនងេគលករណរបសសហពនធែខមរកមពជេរកមពភពេ ក ែដលអនវតតនវមគអហង រសប មចបបអនតរជត េដើមបទមទរសទធសេរមច សនខលនេ យខលនឯង ។ ឆន ថមេនះ ជឱកសសរមបឲយេយើង កលបង នវគនតថម េដើមបែសវងរកេសចកតសេនត ស េយគយល អណតអតធន នងអនវតតនវសចចភពចេពះករទនកទនងរ ងគន នងគន ែដលជវធមយ ចនមកនវដេ ះរ យជវជជមន នងរសបេទ នងេគលករណសហពនធែខមរកមពជេរកមពភព-េ ក គរបមលមតត េហើយបនថយសរតវ រមកមល ងកយ កមល ងចតត សតបញញ រះរកមគដរតមរតវរក េគលជហរយងមងមត ក ងសងគមែខមរេរកមឲយមនរបសទធភព នងឈនេទដលទសេ ៃនេគលករណរបសេយើងទងអសគន ។ េយើងទងអសគន រតវរបរមកមល ង មគគជនចច មនរតវែបកបកេ យពកយញះញងរបសេគេឡើយ ។ សភសតែខមរបនេពលថ “េឈល ះគន កនងរគ រ ដចរ តកយបងហ ញញត េឈល ះគន កនងសងគមជត ដច តកណបបងហ ញេចរ”។ េនះគជគតធមរបសដន េយើងបន លទកមក សរមបឲយេយើងជែខមរ រគបរប ជពេសសសរមបថន កដកនរគបរបពចរ នងេជៀស ងផងែដរ ។ ជទអវ ន សហពនធែខមរកមពជេរកមពភពេ ក បងសងដលគណបណយរពះរតនៈៃរត នងេទវ ឆន ថមរពះនងមេ ទ េទវ សេ ត សចតតមនស េ កឲយេចះេគរព នងរស ញគន ។ សមឲយែខមរកមពជមនសទធេសរភព េហើយសមឲយពភពេ កបនរបកបេទេ យសនតភព នងវឌ នភពជនចចជនរនតរ ៕

សហរដឋ េមរក, ៃថងទ ១៣ ែខេម ឆន ២០០៧ សហពនធែខមរកមពជេរកមពភពេ ក

នពនធនយក ៖ ថច ចនធ ផ ពវផ យ ៖ សន រតនៈ, សន ចនទ

ឯក រ PDF មនេនកនងេគហទពរ www.khmerkrom.net

វចរណកថ

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 3 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

ជនជតេដមែខមរកមពជេរកម េនេវៀត មខងតបងកពងរបឈមមខ នងករបផលចបផល ញរបៃពណ, វបបធម, ភ រពះពទធ សន ែដលបនឆលះបញច ងឲយេឃញយងចបសអពគនបៃនករេរសេអង េ យពលរដឋទងេនះបនេរកកេឡងរបឆងជេរឿយ ៗ បនទ បពរទអតធមតអសជេរចនឆន ចប ងពរបបកមមយនសត មកេធវ នគមេលទកដដសមបរណសបបយមយេនះ េនះេបេយង មឯក រភពយនតែដលផលតេឡងេ យអនករស Rebecca Sommer ។ កនងនមរបជពលរដឋ លលមង រសេនទរកងញវយក ែដលធល បផតលឯក រដលរបពនធផ ពវផ យមយ មនេឈម ះ Huntington ជេរឿយ ៗ អនករសបននយយថ អងគករសទធមនស អនតរជត បនយកចតតទក កយងខល ងចេពះករគរមមកែហង ករគបសងកតសទធបេញចញមត ជេនឿរពះពទធ សនរបសែខមរេរកម ពស ករបេទសេវៀត ម ។ មនរបយករណសតពសទធមនស ជេរចន ែដលទកទនេទនងកររបរពតតេលមសរបសេវៀត ម បែនតមនចននតចតច ស ែដលរតវបនសហគមនអនតរជតេធវករេ ះរ យ ។ ែខមរកមពជេរកម បនចបកេណតដបងបផតេនេលទកដៃនែដនដសណត ទេនលេមគងគ េហយពកគតរបកនខជ បនវជេនឿ រពះពទធ សន ។ ជវភពរសេនពកគតពងែផអកេលករេធវែរសចករ េន ទ នងបរបញ ។ ពប ណកល របជពលរដឋែខមរ កមពជេរកម គជមច សែដនដ េគរពរបណបតនរពះពទធ សន រក ករពរវតត មយងខជ បខជន ។ ជមយគន េនះែដរ េប មមតរបសចសរពទធ ចរយកនងភមបនឲយដងថ រពះពទធ ន េដរតសខន សេនកនងសហគមនែខមរេរកម ែណន ស េតឿនសត រមមណែខមរេរកមមនឲយេបៀតេបៀនអនកដៃទ ជពេសសគ “រសកនងសនតភព, គម នអេពហង នងេចះេយគយលគន េទវញេទមក” ។ អនករស Sommer បននយយថ ថន កដកនកមមយនសតេវៀត ម េនែតេរបអ ចរបសខលនជបនតេទៀត កនងករបងខតបងខពលរដឋែខមរេរកម បែនតេគេនែតបដេសធថពបនគបសងកត, របអសយកដធល ឬពយយមែកែរបរបៃពណវបបធម, ភ ជវភពរបសពលរដឋែខមរេរកម ជពេសសរេ ភេលេសរភពជេនឿេនះេទ ។ អនករស Sommer នយយថ “កលពមន ែខមរេរកមថក េថកងបែនតបចចបបននេនះ ែខមរេរកមកល យេទជជនជតមយ ែដលរករកបផតេនកនងរបេទសេវៀត ម” ។ អនករសបនបែនថមរបបភន កងរពតមន HNN ថ “ចេពះឯក រែខ ភពយនតរបសខញ បនផលតកនងឆន ២០០៥ ែដលមនចណងេជង ‘កចតេ យឥត

បងហរឈម’ េនះ ខញបនេធវដេណរេទដលវតតែខមរេរកមជេរចន ែដលកពងសថតេនកនង ថ នភពរងករ តតបតេផ ង ៗ ពប តជនជតចណលថមេវៀត ម ។ ពកេគបនសងផទះជេរចនខនងេនកនងទកែនលងសកក រៈបជវតត ម េ យពមនករយលរពមពស កសហគមនែខមរេរកមេនះេឡយ ។ ល េរៀនេរបែតភ េវៀត ម េហយែខមរេរកមមនករលបកយងខល ងកនងករអបរបងហ តបេរងៀនភ កេណត ។ រពះសងឃជេរចនអងគរតវបនរកង ណយចបខលន េរពះែតបនបងហ តបេរងៀនភ ែខមរដលរពះសងឃឯេទៀតេនកនងវតត នងរបជពលរដឋ មប ត ភមមយចនន “។ អនករស Sommer ែដលត ងឲយអងគករេរករ ឋ ភ- បលមយមនេឈម ះថ “សងគមគ មកែហងមនស អនតរជត” បនបែនថមេទៀតថ “ខញបនេសបអេងកតយងចបស ស ជពេសស គ ថ នភពៃនករគបសងកតជេនឿ សនរបសពកេគ េហយខញ ចនយយរបបអនក លគន ថ េនះគជ ថ នភពែដលរកកបផត ។ រពះសងឃែដលបនបេរងៀនរបវតត រសតខលនេន

កនងវតត រតវបនបក កមមយនសតេធវករចបខលនយងរបញប បនទ បមកករតវផ ក េហយកេរបក ងចបបញជ នចលពនធនគរែតមតង េលសពេនះមនករេធវទរណកមម នងឈនេទដលករសមល បរពះសងឃទងេនះេទៀតផង” ។ អនករស Sommer បនឲយដងថ រពះពទធ សនរតវបន ជញ ធរេវៀត មរគបរគងយងេពញទហង បនបភយ នង បនបញច លលទធកមមយនសតចលរពះពទធ សនផងែដរ ។ រពះសងឃជេរចនអងគេនេពលបេរងៀន ឬេទសន រតវែតបញច លមេន-

គម នងេឃសនពលទធកមមយនសត ។ អនករសនយយថ េបមនដេចន ះេទ “សងឃទងេនះរតវបនចបខលន នងផ ក េរបៀបដចជជនកបតជតអចង” ។ ពមយៃថងេទមយៃថង ពលរដឋ នងរពះសងឃមនករភយខល ចេ យករគបសងកត នងករគ មកែហងដលយជវត ទងអសេនះគជេរឿងមយែដលមនគរេកតមន

របថតសកមមជនសហពនធែខមរកមពជេរកម នងអនករស Sommer (របទ ៤)

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 4 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

េឡង ។ ពលរដឋែខមរេរកមជេរចនរតវរតេចញពរបេទសេវៀតម េហយពកេគកពងកល យជជនេភៀសខលន ែដលមន ថ ន

ភពដចកពងរសេនកនងគកអចង េ យពរតវបនទទល គ លពសហគមនអនតរជតេនះេឡយ ។ កលពៃថងទ ៨ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ មនរពះសងឃែខមរេរកមរបមណជង ២០០ អងគ បននគន ត េ យអហង មយេនកនងេខតតឃល ង េរពះែតរ ឋ ភបលេវៀត មមនអនញញ តឲយរពះសងឃទងេនះមនសទធរគបរគនកនងកររក នងអនវតតនវជេនឿរបសខលន ។ អនករស Sommer បនរបបរកមពតមន HNN ថ “ខញ បនឮ នងេឃញនវបញហ ជេរចន ែដលរ ឋ ភបលេវៀត ម បនកពង កគនបេទេលអវ ៗ ែដលពកេគ ចេធវបន” ។ “បណយរបៃពណែបបរពះពទធ សនករតវបន កករមត មនេពលខលះរតវបន មឃតយងេពញទហង ។ ចះេបរ ឋ ភបលរបសអនក មឃតមនឲយរបរពធពធបណយណែអល (Christmas)

ឬរបបអនកថ អនក ចេធវបណយេនះបនេនែតរដវេកត េតអនកមនរមមណដចេមតច” ។

របតកមមតប នងករបតកមមអហង របសរពះសងឃ េនៃថងដបង ជញ ធរ នងបលសេវៀត ម បនបពនចលេទកនងភមែខមរេរកម េរកពេនះពកេគបនេ មពទធវតត នងចបរពះសងឃរបមណ ៦០ អងគ ។ េលសពេនះកមនរពះសងឃជេរចនអងគេទៀតរតវរតេភៀសខលន នងកពង កខលនេនទកែនលងេផ ង ៗ គន ។ បរសច សជតែខមរេរកមមន កសមមនបេញចញេឈម ះ បននយយថ “េយងខញរតវរងកររពមន របសនេបេយងខញេចញេរកផទះ េហយចលរមនងរពះសងឃេនះ េយងខញនងរតវចបខលនមនខន” ។ បរសច សេនះបនបនតេទៀតថ “មនថែតរបខញេទ គ លពលរដឋែខមរេរកម េយងខញគរទសកមមភពរពះសងឃ, រពះសងឃគជែរសបណយ ជសកក រៈបជរបសែខមរេរកម ។ ខញេឃញពកេគរបរពតតមកេលរពះសងឃដចសតវធត េនេពលែដលរពះសងឃរបមលផតគន េធវករត ចេពះកររេ ភបពនជនឈលមកេលរពះពទធ សនែដលកពងរតវពកេគបផលចបផល ញ” ។ សហពនធែខមរកមពជេរកម បន យករណថ ជញ ធរ េវៀត ម បនចបេផតមរបតបតតករសកមមភពែដលមនធល បមនពមនមក កនងេគលបណងលបបបតអតតសញញ ណជតែខមរេរកម នង កទណឌ កមមេមេកល ងៃនរកមបតករអហង េនះ ។ េហតដេចនះេហយ ពកេគបរងក បមតងជពរដង មកេលសហគមនែខមរេរកម ែដលេធវឲយរកមសទធមនស មនកររពយបរមភ ចេពះ ថ នភពេនខងកនងរបេទស ។ វតតចនន ៤ ែដលទកទងេទនងបតកមមរបសរពះសងឃេនះ មកដលបចចបបននេនះរតវបន ជញ ធរ េវៀត ម េធវករេ មពទធ នងឃល េមលតងែតងជទបផត ។

េ ក មយេឃល មរន ឯកអគគរដឋទតសហរដឋ េមរក បនចះេទរតតពនតយ ថ នភពៃនករហពទធវតតែខមរ េនេខតតឃល ង នងជបេធវបទសមភ សនជមយរកមបលស នងកងេយធទងេនះកលពៃថងទ ១៤ ែខមន ឆន ២០០៧ ។ មកដលៃថងទ ១៥ ែខមន របពនធផ ពវផ យ សេសរមយ បននយយរបបអនករស Sommer ថ ឯកអគគរដឋទត េមរករតវបន ជញ ធរេវៀត មរបបថ មនរតវេរជៀតែរជកចលកចចករៃផទកនងរបសរបេទសេវៀត-

មេនះេទ ។ បចចបបននេនះ រពះសងឃចនន ៦ អងគកពងឋតកនងពនធនគរេនេឡយ បនទ បពបនចបផ ក ។ ទងេនះគជបទបញជ របស ជញ ធរែដល កគនបមកេលរពះសងឃ កដចជពលរដឋែខមរេរកម។ េ ក របក េសរវឌ អនរបធនរបតបតតសហពនធែខមរ កមពជេរកម បនមនរប សនថ “េយងខញមនកររពយបរមភចេពះជវតរបសរពះសងឃទងេនះ, ចបស សថ រពះសងឃទងេនះនងរតវេធវទរណកមមកនងេពលជបពនធនគរ” ។ េរកពរពះសងឃចនន ៦ អងគខងេល មនរពះសងឃជេរចនអងគេទៀតរតវបន ជញ ធរេវៀត ម ឃខលនកនងវតត េ យមនអនញញ តឲយនមនតេទទ ទងអស ។ េ ក របក េសរវឌ បនបនតថ “េយងខញ ទទលបនដណងថ រពះសងឃទងេនះពរតវបនេគរបេគនចងហ ន ឬទកេនះេទ ។ សហគមនែខមរេរកមកពងសថតកនងករយយគ មកែហង ពេសសរគ រ ែដលមនរពះសងឃជបទកទនេទនងរពតតករណបតកមមអហង េនះ រតវទទលរងករគ មកែហង នងែសវងរកចបខលន ជពេសសគរពះសងឃជេមដកនបតកមម” ។ រឯេ ក រតង យប អគគហរញញកសហពនធែខមរកមពជេរកម បនមនរប សនបែនថមថ “កងកមល ងេយធ នងបលសេវៀត ម បន មែសវងរក នងចប កពនធនគរ ចេពះរពះសងឃអងគ ែដលពកេគគតថជអនកដកនកនងករត េនះ” ។ េ ក រតង យប បនបនតថ “េយងខញទទលបនរបយករណជេរចនពសហគមន ែដលកពងទទលករភយខល ច, ករយយ េហយរបយករណទងេនះ (តេទទពរទ ១៦)

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 5 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

កលពរពកៃថងទ ១៦ ែខមន ឆន ២០០៧ េទះបជសមតថកចចរសកអងគសនល េធវករ ងមនឲយរពះសងឃែខមរេរកមរបមណ ៦០ អងគចលេទសរតមនតបង កលឲយសពរពះសងឃមយអងគែដលរតវេគេធវឃត េហយបនបញច ះេនែកបរវតតរទនរជង ឃបងធ រសកអងគសនល េខតតក ត ល របេទសកមពជេនះកេ យ កេនទបផតមនរពះសងឃែខមរេរកមរបមណ ៦០ អងគ ដកនេ យរពះេតជគណវជជ រតនៈបញញ រពះម េយឿង សន រពះរបធនសមគមនរពះសងឃែខមរកមពជេរកម របចេនរពះ ជ ចរក កមពជ បននមនតេ យេថមរេជងចលដលែកបររបងវតត េធវពធបង - កលបនទងរត បរតដសបផត ។ រពះសងឃមយអងគរពះនម េអៀង សខេធឿន រពះជនម ៣២ វស ជរពះសងឃែខមរកមពជេរកម មនរសកកេណតេនេខតតឃល ង រតវបនសគតកលពេវ េមង ១៩ យប ៃថងទ ២៧ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ កនលងេទេនះ េ យមន ន ម របពងកផត ចេ យកបត េហយករេនះ ជញ ធរបនសនន ឋ នថ ករណេនះជករណរពះសងឃេធវអតតឃតេ យខលនឯង មនែតបេ ណ ះ ជញធរបនសង យថ រពះអងគបនេរបរបសថន េញ ន។ េរកយមក េគបនបញច ះសពរពះអងគេនែកបរវតតខងេលទងយប េ យមនបនផតលដណងដលរកមរគ រេនះេទ ។ ចែណកឯរពះេតជគណ េយឿង សន វញបនបដេសធទងរសងចេពះករេចទរបកន រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន មន ចេធវគតេ យអងគឯងេនះេទ គសង យកមល ងពខងេរកេទេធវគតេ ក េហយចេពះករេញ នថន វញេនះរពះអងគកបដេសធែដរថ មន ចេទរចេនះែដរ ពេរពះអនកបសេរៀន វបបសនមន ចេធវែបបេនះេទ ។ សមគមរពះសងឃែខមរកមពជេរកម បនសណមពរដល ជញ ធរឲយគសសពេនះមកេធវេក- សលយវចយេឡងវញ ែតសណមពរេនះរតវបន ជញ ធរបដេសធ មនរពមេធវ ម ។ រហតមកដលៃថងទ ១៤ មន ឆន ២០០៧ សមគមរពះសងឃែខមរកមពជេរកម បនចតក ងត ងឲយចលេទជបេចអធករវតតរទនរជង រពះនមអ េញ ន េដមបសករអនញញ ត សរតមនតបង កលឧទទសកសលជនវញញ ណកខនធដលសព បែនតសណមពរេនះ រតវបនរពះេចអធករវតតបដេសធមនរពមេទៀត ។ រហតមកដលៃថងទ ១៦ មន មនរពះសងឃេទពសមគមែខមរកមពជេរកមរបមណ ៦០ អងគ ដកនេ យរពះេតជគណ េយឿន សន ជលរថយនតេទសចរណចនន ២ េរគឿងដករពះសងឃចលេទវតតរទនរជង េដមបសរតបង កល ែតេនេពលជះរថយនតេទដលរចកចល មផលវល រតវបន ជញ ធរបលសរសកអងគសនល

េធវករ ងមនរពមឲយនមនតចលជ ចខត ។ បែនតរពះសងឃទងេនះបននគន ចះពេលរថយនត នមនតេ យេថមរេជងនវចងយដរបមណព ៧-៨ គឡែមរត េហយបលសេធវករ ងជដ ក ៗ រគបរចកលហក ែតរពះសងឃនវែតពយយមេធវដេណររហតចលដលែកបររបងវតតរទនរជង រតវបនបលស មឃតតងែតងជទបផត ។ េឃញ ថ នភពតងែតងដេចនះ រពះសងឃទងអសអងគកសេរមចចតត េធវពធបង កលេនក ត ល លែរសែកបររបងវតតេនះែតមតង ខណៈេពលកពងសរតមនតបង កលក ត ល លែរស េរកមពនលរពះ ទតយដែសនេកត េនះ បនេធវឲយរពះេតជគណមយអងគរពះនម េសន យ រពះជនមរបមណ ៣០ វស បនដលសនលប េហយរតវេគែសងយកេទេធវសរៃសេរកមមលបេឈមយសនទះេទបដងខលនវញ ។ បនទ បមកអងគេរករ ឋ ភបលកដករពះអងគេទពយបលេនមនទរេពទយរកងភនេពញ ។ រពះេតជគណ េយឿង សន បនមនសងឃដកថ រគនែតមកបង កលឲយសព ករតវេគ ងេដញឲយេទសចបបែដរ ។ រពះអងគបនបនតេទៀតថ េយងកនរពះពទធ សន េហយចបបរដឋធមមនញញកបនែចងថបវចនជត សន រពះម ក រត ចះេហតអវេនេពលេនះញតមតត ច េ ហតៃនសពចលមកេធវបណយេគ ងែបបេនះេទវញ ។ សកមមភព ែដលេពរេពញេទេ យកររេ ភសទធមនស េនះ គណៈកមម ធកររបរពតតកមមៃនអងគករ សមគមករ ពរសទធមនស ជមពជ បនេចញេសចកតែថលងករណមយេ យអពវនវឲយ ជញ ធរមនសមតថកចច បញឈបករ ងជបនទ នចេពះករេរៀបចពធបណយ របេគនសពរពះសងឃែខមរកមពជេរកម រពះនម េអៀង សខេធឿន ។ េសចកតែថលងករណចះៃថងទ ១៦ ែខមន ឆន ២០០៧ បនសរេសរថ ៖ គណៈកមម ធកររបរពតតកមមៃនអងគករ សមគមករពរសទធមនស កមពជ ែដលជសមពនធអងគករសមគមមនែមនរ ឋ ភបលកនងរសកចនន ២៣ ជសមជក

រពះសងឃែខមរកមពជេរកម កពងសរតមនតបង កល េនក ត ល លែរស

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 6 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

សមសែមតងនវករខកចតតយងខល ង ចេពះទេងវ ជញ ធរមនសមតថកចចែដលបន ងរពះសងឃ នងរបជពលរដឋែខមរកមពជេរកម ែដលបននមនត នងអេញជ ញចលរមេរៀបចរបរពធពធបណយបង កលរបេគនសពរពះសងឃែខមរកមពជេរកម នម េអៀង សខេធឿន េនវតតរទនរជង សថតកនងឃបងធ រសកអងគសនល ។ ចបពេមង ៧ រពក ៃថងទ ១៦ ែខមន ឆន ២០០៧ មនរពះសងឃែខមរកមពជេរកមង ៦០ អងគ នងរបជពលរដឋែខមរកមពជេរកមរមទងមរនតឃល េមលសទធមនស នងអនក រពតមនជេរចននក រតវបន ជញ ធរមនសមតថកចច ងមនឲយចលរមពធ បណយ មទេនៀមទ បរបេគនសព រពះអងគ េអៀង សខេធឿន េឡយ ។ រពះសងឃែខមរកមពជេរកមអងគេនះបនសគតេ យសថតកនងភពមនចបស សករពៃថងទ ២៧ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ េរកយពបនចលរមបតកមមអហង មយ េនខងមខ ថ នទត េវៀត ម កលពរពកៃថងទ ២៧ ែខកមភៈ េហយរពះសពរបស រពះអងគករតវបនកបេនកនងបរែវណវតតរទនរជង ឃបងធ រសកអងគសនល េខតតក ត ល ។ គណៈកមម ធកររបរពតតកមមចតទកថ ករ ងរបស

ជញ ធរមនសមតថកចចចេពះសងឃ នងរបជពលរដឋែខមរកមពជេរកមេនះ ជទេងវរេ ភបពនយងខល ងេទេលេសរភពកនងករជបជគន សទធវបបធម នង សន េដមបេធវបណយរបៃពណ សន ដចែដលទទល គ លេនកនងរដឋធមមនញញ រពមទងកតក

សញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងនេយបយ នងកតកសញញជតសតពសទធេសដឋកចចសងគម នងវបបធមែដលរបេទសកមពជ ជភគហតថេលខ ។ គណៈកមម ធកររបរពតតកមម សណមពរ ជញ ធរមនសមតថកចច េម ត បញឈបជបនទ ននវករ ងេនះ េដមបផតលសទធដលរពះសងឃ នងពលរដឋែខមរកមពជេរកម េរៀបចរបរពធេធវបណយសន មរបៃពណជតេនទ ងែដលបនេរគងទក នង

បញឈបករ ងរកមមរនតឃល េមលសទធមនស កនងករសេងកតឃល េមលពពធបណយេនះឲយបនេពញេលញ ។ មយងេទៀត គណៈ កមម ធកររបរពតតកមម កអពវនវែដរដល ជញ ធរមនសមតថកចច ចតវធនករេសបអេងកត ករណមរណភពរពះសងឃែខមរកមពជអងគេនះេឡងវញ េដមបបញច បភមនទលសង យ នងែសវងរកភពយតតធម ៕ VOKK

របជពលរដឋែខមរេរកម រសករកេបរបមណ ៤០ នក បននគន េទ ឃ ងគ រសករកេប េខតតមតរជក កលពេវ េមង ៨ រពកនវៃថងទ ២ ែខមន ឆន ២០០៧ េនះ បនទ បពមនករេកះេ បតករចននបរប ែដល ជញ ធរសង យថជេមេកល ងបតកមមេនេខតតមតរជកឲយចលេទជប ។ េ ក េច អន កេណតេនឃ ងគ រសករកេប ែតងចលរមបតកមមទមទរមកវញនវសទធេសរភព នងដធលែដលរតវរបបកមមយនសតយនរបអសយក រតវបន ជញ ធរយនថន កឃ សហករជសមតថកចចថន ករសក េកះេ ខលនឲយចលេទជប ។ របភពពតមនពរបជពលរដឋ ែដលបនេលកគន េទករពរ េដមបេជៀស ងៃនករចប កពនធនគរ នងេធវទរណកមមជនទងបរបខងេលបនឲយដងថ ជនទងបរបែដលរតវបន ជញ ធរយនេកះេ េនះ រមមន េ កេច អន, េ ក េច េសង នងរសតមន កេទៀតជរបពនធេ ក េច េសង ។ ែផនករៃនករេកះេអនកទងបេទជបេនះពមននរ មន កដងចបសេនះេទ េរកយពអនកភមបនឮដណងៃនករេកះេ ភល ម មនអនកភមរបមណជង ៤០ នក បនែហរហមអមដេណរេទជមយអនកទងប េ យរបងត ឬបតកមមបនតេទៀតរបសនេបពក ជញ ធរចបឃអនកទងេនះ ។ រសតច សមន ក យរបមណ ៥០ ឆន ធល បបនចលរមបតកមមមយេលកជពរេលកេនកនងេខតតមតរជក េបគតពឆន

២០០៦ ដលេដមឆន ២០០៧ េនះ បនឲយដងថ េរកយេពលរបគត នងបងបអនបនដងដណងេនះ កនគន រមដេណរជមយជនទងបរបខងេល េរពះខល ចែរកងពក ជញ ធរយនេគចប កឃឃង ឬេធវទរណកមម េហយេបពកេគ នេធវដេចន ះែមនេនះ ពកគតនងេធវបតកមមមយេទៀតជមនខនេឡយ ។ សមបញជ កថ ករេកះបតករទងបរបេនះេទជប មនេទបែតេលកទមយេនះេទ ។ បែនតនវេពលែដលេលចឮដណងេកះេ ដេចនះ របជពលរដឋែតងេលកគន េទទងភម ៗ ទងេនះជមលេហតែដល ជញ ធរយនមន ចេធវអវេកត ។ ចែណកឯករេកះេ ជនទងបរបខងេលេនះ ពក ជញ ធរយនពបនបេញចញសកមមភពអវេទ េរពះេឃញពលរដឋេទជមយេរចនេពក ដេចនះពកេគរគនែតរបបថ ឈបនគន បតកមម ឬត េរឿងដធលេទៀតេទ េរពះេគគម នដសងេទ ៕

រស រតន

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 7 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

(តមកពទពរទ០១) គណៈរបតភសហពនធកបនជនបពភកជមយមរនតសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន នងមរនតសខន ៗ កនងកចចរបជេនះ ។ បនទ បមក ដលៃថងទ ២៧ ែខដែដល គណៈរបតភសហពនធ ែដលដកនេ យរពះេតជគណ ថច បរងគ កបនជបផទ លជមយអនករស Asma

Jahangir មរនតជនខពសទទលបនទកអនតរ សនេនទរកងហ ែណវ េដមបរបគលឯក រ នងរបយករណថម ៗ សតអព ថ នភពសទធមនស នងជេនឿ សន គណៈេថរ ទេនកមពជេរកម ែដលកពងរតវរដឋអ ចយនេធវទកខបកេមនញសពវៃថង ។ េរកយពករជបជមយអនករស Asma អនករសមនច ប រមមណយងខល ង េ យ រសហពនធែខមរកមពជេរកម មនឯក រពតរបកដ មនេឈម ះជនរងេរគះ គរពះសងឃទង ៩ អងគ ែដលរតវបនជញ ធរយនចបផ កកលពៃថងទ ២២ ែខកមភៈ ។ េ យែឡក

មនរពះសងឃចនន ៣ អងគេផ ងេទៀតេនេខតតរពះរតពង កពងរតវឃខលនកនងវតតនងទទលករគ មចបផ កេទៀត ។ អនករស Asma បនមនរប សនថ គតពបកនងទទលពតមនពត ៗ េហយចបសយងេនះ ស េហយគតនងជរមញឲយបនឆបបផត េដមបជយដលជនរងេរគះទងេនះ ជពេសសមនចងេឃញនវកររេ ភសទធមនស នង ជេនឿសនែបបេនះេនះេឡយ ។ អនករសបនតថ េទះបមនេទស

យង កត មនរតវរ តចបងចរវេចញពខលនរបណេទ រតវែតទទលនវករកតេទស មែបបពនយ មយ មនរតវរេ ភសទធមនស េនេពលែដលមនទនេឃញកហសេនះេទ ។ រពះេតជគណ ថច បរងគ ែដលបននមនតចលរមអងគរបជ

េនះ បនទ បពទទលបនករគរទពមតអនតរជត រពះអងគបនមនសងឃដករបបអនកយកពតមន រពតតបរតសហពនធែខមរកមពជេរកមថ “មកដលេពលេនះ ជញ ធរយននវែតរេ ភបពន េធវទកខបកេមនញមកេលរពះសងឃ នង ពលរដឋែខមរកមពជេរកម

កនែតេទវេឡង ។ បចចបបននមនរពះសងឃចនន ៩ អងគេហយ រតវបន ជញ ធរយនចបផ ក ចែណករពះសងឃែដលកពងជបពនធ-នគរ ពទនេ ះែលងនវេឡយ េហយកគម ននរ ដងថ ជញធរយនឃឃងរពះសងឃទងេនះេនទកែនលង េនះែដរ” ។ រពះអងគបនបនតថ “ លរបយករណទងេនះ រតវបនសហពនធរបគលជនអងគរបជជេរសច” ។ កចចរបជេនៃថងទ ២៩ ែខមន គណៈរបតភសហពនធែខមរ កមពជេរកម បនជបជមយមរនតជនខពសអងគករសហរបជជត ទទលបនទកជនេភៀសខលនេន ស េហយកបនពភក ជមយមរនតទទលបនទកជនេភៀសខលនេនរបេទសកមពជ, របេទសៃថ នងរបេទសេវៀត ម អពបញហ ជនេភៀសខលនែខមរេរកម ។ គររលកថ សននសទែដលេទបបនបញច បកលពេដម ែខេម េនះ សហពនធែខមរកមពជេរកមទទលបនករេជគជយយងខល ង ជពេសសសហពនធែខមរកមពជេរកម បនជបជមយមរនតសទធមនស នងអងគករេរករ ឋ ភបលជេរចន បនទ បមកកបនផតលឯក រថម ៗ ែដលទកទននងរដឋអ ចយនរេ ភបពនសទធែខមរេរកម រពមទងមគែសវងរកសទធសវយសេរមចសនរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម ជនដលមរនតទងេនះផង

ែដរ ៕ ថច េខម

-វទយសេឡងកមពជេរកម ជសេឡងរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម ផ យេចញពរកង សនេ ន រដឋធនៃន សហរដឋ េមរក សរមបបេរមើដលរបយមតតអនកនយម ត បករផ យរបសវទយេយើងខញ ។ -កមមវធផ យ ៖ ផ យកនងមយសបត ហមតង េរៀង លៃថងអងគ រ ចបពេមង ៩ ដលេមង ១០ យប េមងេនកមពជ េរកម មកមពសរលកធត កសខល ១៥.៦៩០ គឡហត ។ -របយមតត ក ចេបើក ត បបនរគបេពល មរយៈេគហទពរ www.khmerkrom.org/radio ។

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 8 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

រពះសងឃ នងរគហសថែខមរេរកម ចនន ៦ របេហយបនរតេភៀសខលនេទរបេទសកមពជ ជបនតបនទ ប េរកយពេរកកេឡងបតកមមរបឆងនងរបបផត ចករយនកមមយនសតេនៃថងទ ៨ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ េនមខមនទរនគរបលយនេខតតឃល ង ទកដ កមពជេរកម េនះមក ។ រពះសងឃមយអងគ រពះនម ល ន គងេនវតតកពងមនជយទកៃរប រសកអណត ងទក េខតតឃល ង បនរតេភៀសខលនេទ កមពជេនៃថងទ ២៦ កមភៈ បនទ បព ជញ ធរយនចបរពះសងឃកនងវតតរពះអងគផ ក នងែសវងរកចបខលនរពះអងគ បនមនសងឃដកឲយដងថ “មលេហតេ យេនៃថងទ ៨ កមភៈ រពះសងឃរមគន េធវបតកមមទមទរសទធេសរភព េរពះពក ជញ ធរយនមនកររតតបតជេនឿ សន នងរបៃពណទេនៀមទ បែខមរ ។ ដេចនះ ពក ម សមរគចតតទងអសគន ទងរគហសថទងរពះសងឃេរកកេឡងេធវបតកមមេដមបទមទរសទធេសរភពបេ ណ ះ” ។ រពះអងគបនបែនថមេទៀតថ “េរកយេពលពក ជញ ធរយនចបផ ករពះសងឃអស ៩ អងគេហយ ពកេគកបនយកែខ តវេដអ ែដលពកេគថតបនេនះេទចកបញច ងឲយចស ៗ េមល េហយបងខឲយពកគតគរទេដមបេចទរបកនថ ម ជេមេកល ងបតករ បនទ បមកក មចប ម ែតមតង ។ េហតដេចនះេហយ បនជ ម ភពមនករភយខល ច េហយបនេភៀសខលនេចញពវតតកពងមនជយទកៃរប េនៃថងទ ២៦ េហយបនេទដលភនេពញរបែហលេមង ២ រេសៀល” ។ រឯេ ក រទធ កេណតេនរសកបយេឆ បនឲយដងថ េ កបនរតេភៀសខលនេទកមពជ េនៃថងទ ២៧ កមភៈ េរពះរតវបន ជញ ធរយនេកះេ នងទទលរងករគ មកែហង ។ គតបនរបបឲយដងថ “េគចបខញយកេទសរចេលយអសរយៈេពល ៣ ៃថង មកពខញបនចលរមកនងដេណរករបតកមមៃថង ៨ កមភៈ េនះែដរ េហយេគបងខឲយេឆលយថ នរ េគជេមដកនបតករ ។ េរកយេនះេគបនឲយខញចះកចចសនយ េហយ កពនធនគរ” ។ បតករែដលបនរតេភៀសខលនេទដលកមពជ មនរពះសងឃមយអងគ ែដលរតវបន ជញ ធរយនចបផ កបនទ បពបនចលរមបតកមម េ ក ថច សវងេហវ ង ធល បបសេនវតតសរ េមន រសកអណត ងទក បនមនរប សនថ មលេហតែដល ប ត លឲយ ជញ ធរយនចបផ កគត េរពះគតបនរមចែណកដកនរពះសងឃ េរកកេឡងេធវបតកមមរបឆងនងរដឋអ ចយន េ យរទមនបននងទេងវរេ ភបពនជេនឿ សន ។ គត បនមនរប សនឲយដងថ “បតកមមេនះ េគលបណងគទមទរឲយរពះសងឃែខមរេរកមមនសទធរបរពធពធបណយទនេផ ង ៗ មទេនៀមទ បរពះពទធ សន នងមនសទធដចពលរដឋ

េនេលសកលេ កផងែដរ ។ កលពេធវបតកមមហនង ខញេនជសងឃគងេនវតតេសរ េមន ។ េរកយបតកមម ជញ ធរយនបនចបខញផ កេនៃថងទ ២២ កមភៈ ឆន ២០០៧” ។ េ ក សវង េហវ ង បនបនតថ េទះបរបេ ករតវបនរបបកមមយនសតយនចបផ កកពតែមន កបែនតកមមយនសតយនមន ចបញឈប ឬឃតឃងមនឲយរបេ ក កដចជរពះសងឃ នងបងបអនែខមរេរកមរស ញជតេនះេទ េហយករេរកកេឡងបតកមម គប ត លមកពបកកមមយនសតយនគបសងកត បបតជេនឿ សន នងសទធមនសែខមរកមពជេរកមែតបេ ណ ះ ។ ចែណកសងឃមយអងគ រពះនម េច សខ កេណតេន វតតេពធ ស រសក វ យទង េខតតមតរជក េរៀនឆន ទ ៣ ៃន

បលជនខពសេខតតឃល ង បនមនសងឃដកឲយដងថ រពះអងគបនរតេភៀសខលនេទដលកមពជ េនៃថងទ ២០ ែខមន បនទ បពជញ ធរយន បញជ នរពះអងគ មរថយនតពេខតតឃល ងមកេខតតមត

រជក កនងេគលបណងចបផ ករពះអងគ ។ រពះេតជគណ េច សខ មនសងឃដកថ “េរកយពបញជ ន ម មកពេខតតឃល ង មននគរបលយនជេរចនយមឃល េមល ម េហយេគបននមនត មរនតសងឃេខតតមតរជកឲយមកផ ក ម បែនតមរនតសងឃពយលរពម េ យថទកឲយរពះមរនតសងឃេធវករអបរ ។ បនទ បមក ជញ -ធរយនេគដកកមល ងឃល េមលេចញពវតត ។ មកដលៃថងទ ២០ មន

ម កបនរតេភៀសខលនេទកមពជែតមតង” ។ រពះេតជគណ េច សខ បនបនតឲយដងពមលេហតែដល ជញ ធរយនពយយមផ កថ “េរពះកនងេពលបតកមមេនះ ម នងរពះសងឃេនេខតតរពះរតពង េខតតឃល ង របមណ ១០ អងគ បនត ងសងឃបតករជង ២០០ អងគេនះចលេទចរចត នងពករដឋអ ចយន” ។ គររលកថ កលពៃថងទ ៤ ែខេម េនះ មនរពះសងឃបតករេខតតឃល ងគងេនវតតសរ េមន ចនន ២ អងគ បនរតេភៀសខលនេទដលកមពជេទៀតេហយ ។ កនងេនះរមមនរពះេតជគណ ឡម មន នងរពះេតជគណ វ ចនទ សទធសងែតសមណ- បតករេនៃថងទ ៨ កមភៈ ឆន ២០០៧ ៕ VOKK

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 9 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

រពះភកខ េអៀង សខេធឿន របសតេនឆន ១៩៧៥ េនភមទមចស ឃ វ យរជ រសកបយេឆ េខតតឃល ង កមពជេរកម ។ ប នម រទវ េអៀង នងម នម ធសខ ។ រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន មនបងបអនចនន ៤ នក ៖ ទ ១-ែច (រស) ជបងទមយ ។ ទ ២-ែច េពន (រស) ជបងទពរ ។ ទ ៣-េ ក េអៀង េចៀន (របស) ជបងទប ។ រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន គជកនទបន េពេគបងអស ។ កលពកមរភព រពះអងគបនចលេរៀនេន Dai

Tam Mot ផលវបែបក ជ ភ យន េនឆន ១៩៨២ ។ បនទ បមកបនបសជ មេណរេនឆន ១៩៩១ កនងរពះជនម យ ១៦ រពះវស គងេនវតតកពង ឥនទ េរជយទមថម េខតតឃល ង កមពជេរកម ។ មេណរ េអៀង សខេធឿន បនខតខសក េរៀនសរត របតបតតធមវនយ មគនលងរពះពទធ សន ។ លះដលរពះជនម ២១ វស កបនឧបសមបទជភកខ េនវតតកពង ឥនទ េរជយទមថម េខតតឃល ង កនងឆន ១៩៩៥ ។ ឆន ១៩៩៦ ភកខ េអៀង សខេធឿន បនបញច បធមវនយថន ករត,េទ,ឯក នង បលរង ។ បនទ បពទទលេជគជយកនងករសក េហយ រពះសងឃ នងពទធបរសទ ចណះេជងវតតកពង ឥនទ បនែតង ងរបេគន ននតរសកតជរពះេចអធករវតតកពង ឥនទ េខតតឃល ង នឆន ១៩៩៥-១៩៩៧ ។ កនងតែណងជរពះេចអធករវតត រពះភកខ េអៀង សខេធឿន បនដកនរពះសងឃ នងពទធបរសទរបតបតតជេនឿរពះពទធ សនែខមរ យងខជ បខជន រពមទងផ ពវផ យនវរពះពទធឱ ទ នងរក ករពរេខឿនវបបធមរបៃពណ ទេនៀមទ ប ភ អក រ រសត នងអតត-សញញ ណជតរបសខលនជនចច ។ ជពេសសេទៀតេនះ រពះភកខេអៀង សខេធឿន បនរបឆងនង ជញ ធរយនកនងករ តទយកដធលវតតកពង ឥនទ េពលេនះរដឋអ ចយនបនគ មកែហង នងេចទរបកនរពះអងគពបទេផ ង ៗ ។ រហតដលឆន ១៩៩៨ រពះភកខ េអៀង សខេធឿន កសេរមចរពះទយចកេចលភមកេណត រតេភៀសខលនេទគងេនវតតម មរនត កដេលខ ១៣ សងក តអ ពក ខណឌ ចករមន រកងភនេពញ រពះ ជ ចរកកមពជ ។ េនឆន ១៩៩៨ េនះដែដល រពះភកខ េអៀង សខេធឿន បនផល សទលេន េទគងេនវតត មគគរង ភមរទ សងក តសទងមនជយ ខណឌ មនជយ រកងភនេពញ ។ បនទ បមក រពះអងគកេទគងេនវតតសេពមស រកងភនេពញ េដមបេរៀនវបស នកមម ឋ នជមយេ កអគគ-បណឌ ត បត វង ។ ឆន ១៩៩៩-២០០២ ភកខ េអៀង សខេធឿន បននមនតមេ កអគគបណឌ ត បត វង េដមបេរៀនវបស នកមម ឋ ន

េន មប ត េខតតនន ជពេសសេខតតបតដបង េខតតក ត ល នងចងេរកយេនវតតចករដង សងក តដេងក ខណឌ ដេងក ជធន

ភនេពញ នងវតតៃរពឫស េខតតក ត ល ។ ឆន ២០០៣ ភកខ េអៀង សខេធឿន បនគងេនវតតមនគរ ឃគគរ រសកេកៀន វ យ េខតតក ត ល រហតដលឆន

២០០៤ េ យមនករេរសេអងពស ករពះេចអធករវតតេនះ េហយបនេជររបមថថ ភកខ េអៀង សខេធឿន ជេ កយន េទបរពះអងគចកេចញពវតតមន គរ ។ េនឆន ២០០៤-២០០៧ ភកខ េអៀង សខេធឿន បនេទគងេនវតតកបល នងវតតៃរពឫស េខតតក ត ល េ យ រវតតេផ ង ៗ េទៀតមនករេរសេអង េរកយពបនដងថរពះភកខអងគេនះ ជរពះសងឃែខមរកមពជេរកម ។ េនៃថងទ ១៤ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ េនេវ េមង ៦ ង ច រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន បនេទសវតតៃរពឫស

គងេន ែតមនបនសេរមច រពះអងគកនមនតេទស ន កេនវតតវ យមស សងក តបនទះ ង ខណឌ ដេងក ជធនភនេពញ ។ លះ

ដលៃថងទ ២៧ កមភៈ រពះអងគបននមនតេទវតតៃរពឫស វញ ជបជមយដនជ តក សយ យ ៦៣ ឆន េហយមនបននយយគនេទ កែបកគន វញ ។ បនទ បមករពះអងគកមកភនេពញរករពះម េយឿង សន េនវតត មគគរង បែនតមនជប េហយរពះអងគក បននមនតចលរមបតកមមេនមខ ថ នទតយន នទរកងភនេពញ ជមយនងរពះសងឃែខមរេរកមឯេទៀតរបមណជង ៦០ អងគ កនងេគលបណងបញឈបជបនទ ន នវទេងវរដឋអ ចកមមយនសតយនរេ ភបពនសទធមនស នងជេនឿ សនេនកមពជេរកម ។ កនងឱកសេនះរពះម េយឿង សន កបនជបរពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន េនកែនលងេធវបតកមមេនះផងែដរ ។ របែហលជេមង ១១ ៃថងរតងេនៃថងទ ២៧ កមភៈ េនះ រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន បនេទជបេ កយយ សយ មតងេទៀត េហយពងេ កយយ សយ ឲយជយរកវតតេដមបគងេន។ (តេទទពរទ១២)

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 10 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

េរឿងកពបែតអង រ ត វតតរកច - េរៀបេរៀងេ យ រ ត ចរយ ឃន សខ

អតថបទក ពយេនះ រតវបនរក ទកអកខ វរទធ

មចបបេដើមទងរសង

១១៦៣-ឲយចេនពមបករព រពះនរន

ឲយឆប យនយកមកសរ ជករ ។

១១៦៤-ជបនងេគចជតផលវ េគឃតេសត

ចេទ វលេទដ កេនះៃន ។

១១៦៥-យរយលរបមនដបៃថង េសតចរពយ

រពះទយ វយគតគនតយលឆប ។

១១៦៦-េសតចមនរពះបនទលរបប រពះនរន

ឲយឆប យនយកមកសរ ជករ ។

១១៦៧-ដបតរពះពទ ធេចផត ថ ឲយខគតករ

រក ៃផទេរកម រសត ក ។

១១៦៨-ឲយចបយនយកបនមន ក មកសរ

ឲយជក ឲយយលកចចកលៃផទេរកម ។

១១៦៩-រពះនរន ត បេសតចរ សរពម រតមរតវឥត

លមម ទងលងកញនេនះផង ។

១១៧០-រពះភនមគតែកនកង យកអស រសតផង ពរ

បតដបងបរយ ។

១១៧១-ទកែតប តមយឲយ ចែខតតឯងេរកយ

រក រសកឲយសក នត ។

១១៧២-រពះនរននវលងកញន រពះភនមបន េចញ

េទដកផលវពយប ។

១១៧៣-ដលភន ផតេហើយឈប េរកយេនះលះយប

លងខ ទបប តចបបន ។

១១៧៤-េហើយផតរគររគបរគ ថ ន កនងែខតតបនម ន

យកេទសេសទើរអសពរសក ។

១១៧៥-ផតរគរចរចះទកដក េសតចេចញេឆព ះមក

មករសកែខ មរេដើមដន ។

១១៧៦-េហើយចតេរបអសេសន នហមនរពះពញ

ម តលកផតរគរេជើងេគក ។

១១៧៧-ពបតដបងយកមក របះទះនងេ ក រពះនរ

នរពះភនមផង ។

១១៧៨-េនភន ផតេនះេ ង អសម តលកផង

របបថរបពនធអសេ ក ។

១១៧៩-លងគតឲយផតយកមក េបើេចនះអសេ ក

នងគតដចេមតចគតចះ ។

១១៨០-រពះនរនទ ត បពកយអសេនះ េកត កតលកនង

េពះ េលអះេ អ ចេសទើរែបកឱ ។

១១៨១-ខែតេឆលើយេទវញថ េបើេចនះអសគន ស ល

នយយរមរះ ។

១១៨២-អងគអញនងេនៗេនះ េធវើេមតចដេចនះ អញេទ

មលងេសតចែដល ។

(េនមនត)

យនយកកបលែខមរេធវើជមចរងក នកល ែតអង

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 11 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

របរតដ ជរបរបៃពណមយែបបែដលេគធល បេឃញរបជពលរដឋែខមរេលងេពលបណយចលឆន ថម ។ របេនះមនេលងែតេនេពលបណយចលឆន ែខមរែតបេ ណ ះែដលជចបច េរពះរបេនះេគេលងេដមបរបសទធនវសពទ រធករពរជនដលអនករសក កនងឱកសឆន ថមែខមរ ។ ពកយ “រតដ” ែដលជពកយេដមមកពភសរសកត ែរបថ ផត ច ដេណរផត ច ឬ កតផត ច សេ ដលករផត ចឆន ឬ ករកតផត ចឆន ចសចលេទកនងឆន ថម េហយែដលមនជបនមរពះ ជពធមយេ ថ “រតសតសរងក នត” ជបរហតសពវៃថង (“រតសតសរងក នត” ពកយ “រតសត” កល យមកពពកយ “រតដ”) ។ ដេចនះេឃញថ េឈម ះរបេនះបញជ កថ សរមបរបកបេឡងេនេពលដ ចឆន នមយ ៗ ។ ែត មទ បរបសអនករសក ជន កលេគមនេលងរបេនះ េនេពលរបរពធពធសទកេភល ងេនរគែដលរសកេទសមនករ ងឫសជេរចនែខមតង ៗ ែដរ ។ មពតមនខលះបនបញជ កថ របេនះេសសសលជមយមនស ជនេដមមយពកែដលរសេនេលទកដសវណណភម ងពែដនដេនះពទនបនទទល រយធមពរបេទសឥ ឌ េនេឡយ គរតកលមនស មយពកេនរបេទសេយង ែដលអនករសកេ ថ “សែរ” សពវៃថងេរចនរសេនកនងភមភគខងេជងបងទេនល បេនះឯង ។ កលជននេដម វងរតដរបសជនជត “សែរ” េនះ បននគន េទេលងថវ យរពះ ជេនេរៀង លេពលបណយចលឆន ថម េដមបថវ យរពះពរសសតសរមងគល ។ ចែណកឯេដមេកតៃនរបរតដេនះវញ មនរបភពេផ ង ៗបនបញជ កេ យែឡកៗពគន ៖ របភពេរឿងនទន ៖ េរឿងទ១- េសចកតដ លថ មនរតកលអនកេន ទមន កេឈម ះ បន របពនធេឈម ះនង ឧម ភមលេនេនជតរកងវតថ នស យជមនស កចរបងរងរស ។ គតជមនស កសត

ទលរក ែតងែតេដរបរបញសតវរមគបក េន ទទងផលវទក ទងផលវេគក យកមកចញច មជវតេរៀងដ បមក ។ េវ ៃថងមយេនះ គតេរៀបរប បរប ធន, ន , រពញ, ជរឆក, កបតេសន ត នងវតថអវ ៗ េទៀត មទ បរពន ។ នងភរយកចតែចងមហបចណ បរ ល របគលឲយបត ។ រពនេចញដេណររ ចរងគ តកតៃរពរលងដងសទងឆង យេទ ៗ ពមនរបទះរមគ មយេ ះ នឲយរពននកថ របែហលជអសេ កេទពរក េ កបបទបបងបែងវង នមនឲយេឃញេហយ ។ េបដេចនះ រពនកចតែចងេធវជនេទព ៣ ថន ក ដកលនវរប បរប ពលករស ភសជយឲយបនជបរមគ ។ បនទ បពបងសងរចេហយ រពនេធវដេណរតេទ

មខេទៀត រ បែតរបទះេរបសមសមយភលឆអនេឆអ គេ មសទធែតជសរៃសមស ែសនងជែកវភលរចលរនទ ល ។ រពនេរតកអរឥតឧបមពនបបង ម បញបនេរបសេនះ េហយមនមន យកកបត េទកតយកែសនង ពនលះែសបកមរចងជមយដ រ ចេ តចងរបមលែរកេ យេសចកតេរតកអរេដរវលរតឡបមកផទះវញ ។ មកដលេហយេ យេឃញថេរបសេនះលអ សកនយកែសបក នង ែសនងេទថវ យេសតច ។ រពះបទរពហមទតត រទងយល ករទងសពវរពះ ជហឫទយ េទបរបទនយសដលនយរពនជេច វ យេខតត ។ ចបពៃថងេនះមក រពន បន បនេឡងយសជេច វ យេខតត នងឧមជជទវ េហយកបងកឲយមនរកមរបមយ នទនពរពនេដរបរបញរមគ ដចមនករេរៀបចកនងវងរតដសពវៃថងេនះ ( មឯក រសេមតចរពះវនរត អវ ទត)។ េរឿងទ ២- មនេសចកតដ លមយេទៀតថ របរតដេនះេកតេឡង មេហតេភទ ែដលមនេឡងេនសមយែដលរពះសមម សមពទធ េនជេពធសតវមនរ សដង រពះអងគរទងេចញ ងបពវជជ ។ េពលេនះម ធ ជបនតែណងែកលងខលនជសតវេរបសមក ង ទ កផលវរពះអងគកឲយរពះអងគយងេទមខបន ។ រពះេពធសតវរទង ងអធ ឋ នេឡង កេកត ដលេទវេ កមយរេពច រពះរពហម,រពះឥនទ, េទវ ទង យចះមកតែណងេភទលបបញេរបសែដលជម ធ ជែកលងេភទេនះ ល បបងេទ ។ រចេហយពពកេទវ ទងអសេនះ កនគន ដែងហរពះអងគឆលងសទងអេនមេទងរពះផនសសេរមច មរពះបណង េ យមនេភលងមេ រសព

រង មដងផលវផង ។ ដេចនះបនជេគយកេរឿងេនះ មក ងជរបរតដេឡង គដងកញជ រជឆរត ឬ ជកលស េបកបងរពះេពធសតវ ពកេភលងជេទវ ឯនង ជេទពអប រែហហម េរបសទេន ងជមរ នង

របរតដ ែដលរបជពលរដឋែខមរនយមសែមតងបេណត ញេរគះចៃរងនេពលចលឆន

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 12 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

(តមកពទពរទ ០៩) េ កយយ សយ យលរពម េហយកបនេទវតតរទនរជង សថតេនឃបងធ រសកអងគសនល េខតតក ត ល េដមបបនជបរពះេចអធកររពះនម អ េញ ន រពះជនម យ ២៩ រពះវស បែនតមនបនជប េ កយយកេសនស មទរសពទ េរកយមករពះេចអធករបនយលរពមឲយភកខ េអៀង សខេធឿន គងេនវតតរទនរជងជបេ ត ះ សនន ។ របែហលេមង ១ រេសៀល ៃថងទ ២៧ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧

រពះេតជគណ េអៀង សខេធឿន បនេទគងេនវតតរទនរជង លះដលេមង ៧ យបរតវឃតករមន គ លមខេធវគតេនកនងកដ េ យកត ចបពងកជេរចនកែនលង ។ សពរពះភកខេអៀង សខេធឿន រតវបនគណៈកមមករវតតរទនរជង យកេទបញច ះេនខងេរកយវតតេនេវ េមង ៣ េទៀបភលយង ថកបង នងអយតតធម ជទបផត ៕

VOKK

រពនមនស ៃរពជេងះ េទវ ក ។ របភពែបបជេនឿអនករសក ៖ មេសចកតឲយករណពេ ក ឡង ន េនបតដបងថ េគេលងរបេនះេ យមនជេនឿថ េន មរសកជតឆង យយរ ៗ មតងរែមងមនសតវៃរពចលមកកនងភមអនករសក ។ េបរបសន

មនសតវៃរពចលរសកេហយ នងេកតេរគះចៃរងែបបមយជមនខន ។ េហតេនះបនជមនទមល បថ េបេឃញសតវៃរពចលរសកកល េគនគន េរបះរពេរបងេម ឲយសតវេនះ េហយសពរសជយពសតវទងេនះវញ េដមបរកឱកសរបកករបសទធចេពះសតវឲយេហយ ដេចនះេហយបនជអនករសកមនជេនឿដេចនះ េហយកបេងកតែលបងរតដេនះេឡង ។ េហតេនះវង

រតដរតវមនេរបស, ទេន ង, េកង ក សទធសងជសតវៃរព មកបងហ ញខលនឲយអនករសកអនកភមេរបះរពេរបងេម ចងៃដអេបះករង ឲយទនជលយកកេទេធវបណយរេ ះេរគះឲយេរសចេហយែតមតងេទ េ យមនជេនឿថ របសនជមនសតវៃរពចលមកនងរសកេទៃថងមខេទៀត កេគបនរបកបពធេនះរចេរសចេទេហយែដរ ។ ដេចនះ េគេជឿថ គម នចៃរងឧបរទពអវ ចមនេកតេឡងេទៀតេទ។ មមតអនករស ហគ-បេរ បនសរេសរចះកនងទស នវដត ប ង- ស (France-Asie) េលខពេសសសតព រយធមែខមរ េចញកនងគ.ស.១៩៤៩ បនហចេហតផលមយេទៀតថ របរតដែដលនយមកនទយេកង ក េ យេហតជនជត សេយងនយមទកសតវេនះជត ងរពះ ទតយ ែដលជេនឿជនេដមទកជ ទេទពមយែដរ ។ មនស េយងរតវករបនរសនចេពះរពះ ទតយឲយេធវអេ យទកេភល ងរគបរគនសរមបេធវែរសចករ ។ េហតេនះបនជកល គម នេភល ងេគេលងរតដសេភល ង ។ ឯរតដេលងេនេពលចលឆន ផង េរពះេគេលងថវ យរពះ ទតយអងវរករឲយេហយេរសច ងពេដមឆន េនះេទ ដចគន នងទមល បជនជតចន ែហកបលេគ ែហនគ េន លេពលចលឆន ដេចន ះែដរ ។ ចេពះមតែដលែផអកេទេលគនតរ វរជវេនះ កនង ប ត អតថបទជឯក រ ែដលមនេនកនងរកមជនទេនៀមទ បមនឯក រេ ក មស កលេធវជេច វ យរសកេនរសកសរទនគម េ កបនសរេសរឲយករណថ “េ កបនេសបសរ

រកេដមកេណតៃនរបរតដេនះ ែតពមនេរឿង វចបស សេ ះ មនែតរគរតដមន កបននយយថ រតដជរបរបស សន“សែរ” ែដលជជនជតេដមមយរសេនេលទកដសវណណភម ពប ណមក ធល បនគន េលងថវ យរពះ ជែខមរកលរគរពះអងគគងេនអងគរវតត។ ដចេយងបនជរមបរចមតងេហយ ខងេដមបផតថ របេនះជសលបៈេករដែណលេសសសលពមនស េដមពតែមន ដចេ ក ហ-មកហ ល (H.Machal) េ បងហ ញកនងអតថបទមយថ កលពរ ង១០ ឆន មន េពលេ កសរេសរអតថបទេនះ គរ ងឆន ១៩២០ េ កបនេឃញពកអនកេលងរតដមកពភមភគភនគែលនសទធសងជជនជត “សែរ” ។ េ ក មកហ ល បញជ កេទៀតថ សពវៃថងជនជត “សែរ” ទងេនះបនរ យចលកនងជនជតែខមរ ែដលរសេនជតខងអងគរវតតអសេទេហយ ។ េ ក រ.ប ត (R.Bardat) ជតប ងេសស បនេធវករសេងកតលអតលអនអពជនជតសែរ-ជតពរ េរពះេ កបនេទរសេនជមយពកេនះ អសរយៈេវ យងយរ េចះពកយសែរយកមកេធវជសទទ នរកមពកយសែរ ែរបជប ងបន ។ េ កសរេសរបញជ ករតងវគគនយយពចេរៀង នងរបជនជតសែរថ “មនរបមយែដលកល យមកជរតដសពវៃថង ែតរបេនះជននេដមេនះ ពមនរសត ៗ ចល ជមយផងេទ គមនសទធែតរបស ៗ ទងអស សងមនេសសសលរេបៀបេនះ េននងសហគមនែខមរេនឯរសកសរនទរបេទសេសៀមសពវៃថងនយមរហតមកដលសពវៃថង

េនះ ជពេសសេគេលងេនេពលបណយចលថម” ៕ ឯក ររ វរជវ

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 13 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

ែខ មរេលើ ែខ មរេរកម ែខ មរក ត ល រមមតតសនទ ធ ន លែខ មរែតមយ

ជតែខ មរឈមែខ មររតវែតជយ រមសខទកខរពយជមយគន ។

ែខ មរេរកមរងទកខលបកៃរក រសេនសពវៃថងយងេវទន

យនេធវើបបែខ មររគបេវ រងទកខរគរគគម នេពលែលហ ។

រសេ យភតភយខ វះកតសខ េរក មរកេកើតទកខ បឆន ែខ

ខ វះសទ ធេសរកនងនយែខ មរ មច សរសកមច សែរសែខ មរមច សដ ។

បពវជតរគហសថយនេធវើបប យនចងយនចបយនរបលយ

ផ ករពះសងឃែខ មរគម នរបណ ឃឃងៃរពៃផ ក យជវត ។

ែខ មរេអើយេរកកេឡើងែខ មរក ត ល េរកកជយឈឆអ លែខ មរេយើងពត

ែខ មរេរកម ែខ មរេលើ ែខ មរមលមតត រម មគគពតេយើងមនជយ ។

មគគបកែបកែខ មរធល កចះ បេករ ត បេឈម ះរសគម ននយ

រសេរកមនមែដកនមរកសៃរក នមយនចៃរងចតតឫស ។

វ ចរទកែខ មរចងច កេភលចប ត របពរដន

ែផតផត កនេចឲយចថ ករពររក សនែខ មរ ។

សនរពះពទ ធដឧតតម របេសើរេថកើងថក ស ែខ មរ

លបរគបទសទ កលែដរ ខរក ែថឲយគងវង ។

សនរលតជតរ យ វបបធមអនត យអសពជពង

អក រ រសតជតកលចលង េបើែខ មរមនរបងរបងរបយតន ។

េបើ ល បនងជត ល បមននយ ល បមនេឈម ះលបកនងរបវតត

ល បេរពះជយែខ មរឲយចកផត ចងកមពតតបតយន រសវ ។

រកកជរជត ងេដើម រកកសេបើមដលឥឡវ

េធវើបបែខ មរេរកមពនេពកកវ មនឲយរសេនបនសខ ។

េរកកេឡើងែខ មរេអើយេរកកទងអស តសសមរគេ ម ះនង សន

រពះពទ ធៃនេយើង ល ម ែដលយនរបថន ឲយក ណក យ ។

រពះពទ ធ សនែខ មរេនរស រេវកមនេឈម ះេពញមននយ

ជន បផល ញឲយក ណក យ ជនេនះនងក យេរពះបបកមម ៕

េ យអនករគ សផន ៃប

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 14 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

សមថវ យបងគរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ នងបងបអនជនរមឈមែខមរជទេគរព! ឆន ចសកនលងផតេទ ឆន ថម ឆន ករ នងឈនមកដលកនងេពលដខលខងមខេនះ ។ ឆន ថមនងនមកនវសរសសត វបលសខ នងជយជនះថម ៗ ជេរចើនេទៀតដលរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ បងបអនជនរមឈម ជពេសសគសហពនធែខមរកមពជេរកម ។ ឆន ចសបនកនលងផតេទកពតែមន ែតបនបន សទកនវរពតតករណជរបវតត រសតយងេរចើន ។ តយងដចជបតកមមត េរឿងដធលរបសរបជពលរដឋែខមរេរកមេនរសក វ យទង នងរសករកេបេខតតមតរជក, សមណនស តែខមរេរកមេខតតរពះរតពងេធវើបតកមមទមទរឲយ ជញ ធរយន េធវើករេ ះែលងរពះសងឃមយអងគែដលរតវបនចបខលន, សមណនស តបលេខតតឃល ងបតកមមត នងរដឋអ ចយនែដលបនរេ ភសទធមនស នងជេនឿ សន មនករចបផ ករពះសងឃែខមរេរកម នងករេ មពទធវតតពស កកងកមល ងនគរបលេវៀត

ម ។ ចែណកឯេនេរករបេទសវញ សហពនធែខមរកមពជេរកម បនបេពញតនទយងសកមម កនងដេណើ រករទមទរសទធសវយសេរមច សនជនពលរដឋសលតរតងេនកនងរបេទស ។ សហពនធែខមរកមពជេរកម បនេធវើសននសទអនតរជតេនទរកង

េអ របេទសហឡង រសប មចបបអនតរជតកនងករែសវងរកសទធសវយសេរមច សន, សហពនធែខមរកមពជេរកម បនចលរមរបជកនងអងគករសហរបជជតសតពជនជតេដើម នបរញវ យក, សហពនធែខមរកមពជេរកម បនចលរមរបជេនរបេទស សវស នទរកងហ ែណវ សតពសទធមនស នងេសរភពជេនឿ

សន ។ សហពនធែខមរកមពជេរកមបនអនវតតចបបេឆព ះេទមតភមរបកបេ យេជគជយ េ យមនករគរទពរបជជតេលើសកលេ ក នងជនរមឈមែខមរ ។ រពះេថ នេតថរៈជទេគរព ! បងបអនជនរមឈមទង

យជទេសន ! រហតមកដលបចចបបននេនះ អវែដលេយើងមនចបេភលចបនេនះគ ករបជ ចរសសឈមរសសៃនវរ

សមណៈ នងវរបរសេយើងរគបជនន ែដលបន មគគពតៃដគន តសរបយទធរបឆងនងពកទមឡលឥត សន ។

រពះសងឃែខមរេរកមមយចនន បនបសេរៀនេចះដងេរកមដបលកដ របសវតត ែដលជេញើសឈមរបសដន ែខមរបន ងសងទក េហើយរបជពលរដឋែខមររក មកដលសពវៃថងេនះបន ក រសយេ យរបជជនែខមរេយើងេចះរបរម មគគគន ែដរ ។ ចះេហតអវមនរពះសងឃខលះេមើលមនេឃើញពសមនចតតៃនរបជជនែខមរ មនេចះរបរមគន សនងបនតកចចកររបសដន េយើង េដើមបរក ឲយបននវទកចតតែខមររស ញែខមរ, ែខមរជយែខមរ, ែខមរគរទែខមរ, ែខមរេ ម ះរតងនងែខមរេនះផង េហើយែបរជចលៃដជមយរកង ណយ ផ ពវផ យមេនគមវជជ នង កគនបសងកតេលើរពះសងឃ នង រសតែខមរេទវញ ។ ដចជករ មរបមមនឲយរពះសងឃ នងរបជពលរដឋខលនេធវើដងេធវើឮចេពះបញហ សទធមនស ។ េលើសពេនះ មត ចេពះករគបសងកតពរបបរកង ណយ នងបនបញច លមេនគមវជជ េទកនងករសែមតងធមមេទសនជេដើម ។ ទងេនះេរពះែតខលនងងតេមើលមនេឃើញ ងបនង ភសកក រៈបនតចបនតចែដលរកង ណយ របទនឲយ ។ រពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគជទសកក រៈ នងបងបអនជនរមឈមទ យជទេគរព ! រពះសងឃរគបរពះអងគរតវែតភញ កខលនេឡើង េហើយរតវដងថ ល បែតខលនកពតែមន ែតេករ តេឈម ះឋតេនជអមតៈ ។ អវជេឈម ះមរនតសងឃ រណៈសរ េសន ជតេវៀត មសអេគេនះ គជឧបករណរបសរ ឋ ភបលរកង ណយ ែដលបនបេងកើតេឡើង កនងេគលបណងេធវើឲយែខមររបទសត យនងែខមរែតបេ ណ ះ េហើយពមនរបេយជនអវដលែខមរេរកមេយើងេនះេឡើយ ។ របែហលជរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគពទនេភលចេនះេទ ថម ៗ េនះ េទះបជមនករេរកកេឡើងត ពស ករបជពលរដឋ កដចជរពះសងឃែខមរេរកមកនងរសកទទងែដនដកមពជេរកមកេ យ ករដឋអ ចយនេគមន នបះពលេយើងែដរ ែតេគែបរជខចៃដមរនតសងឃែខមរែដលបនេគបនេលើកបនតបេនះ ចបផ ករពះសងឃែដលជកនេចរបសខលនេទវញ ។ សមបែតសតវ េនេចះរក សបក នងកនេច បន ចះេយើងជមនស គតយង េទវញ ? េតើបនបេពញតនទជរពះសងឃ នងពលរដឋដលអេហើយ ឬេន ? (តេទទពរទ ១៦)

េ យ េ ក េច េរៀប

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 15 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

េនឆន ១៨៥៨ ពយបលប ង បនេបើកយទធនករ យរប រ ង ចបេផតើមសរងគ មលកលយរបេទសេវៀត ម ។ េនឆន ១៨៦៧ ប ងបនកនកបេ យេពញក ត បៃដេខតត ៦ ៃនភមភគខងតបង (េបៀង វ , យឌញ, ឌញតង, វញឡង, ងយង នង េទៀង) ។ េនឆន ១៨៦៨ រ ឋ ភបលប ងបនចបេផតើមគស ស េហើយបន

ងសងមជឈមណឌ លៃនទរកងៃរពនគរ (ៃសហគង) នវវមន ឬងមយ ែដលបនចបរតវេរបើរបសជវមនសរមបអភបល

េហើយបន កេឈម ះថ វមន ឬ ងនេ តតម ។ កចច ថ បនបនចបេផតើមេនៃថងទ ២៣ ែខកមភៈ ឆន ១៨៧១ េហើយចបសពវរគបេនឆន ១៨៧១ េ យឧតតមេសនយអគគេទ ភបលប ង េនភមភគខងតបងៃនរបេទសេវៀត ម ។ (ទកដកមពជេរកម) េឈម ះ រកឌយរ (Lagradiore) ែដលបនបញច ះបឋមស ។ ពឆន ១៨៧១ ដលឆន ១៨៨៧ វមនេនះរតវបនេថ វមនអគគេទ ភបលៃនភគខងតបង ។ ពឆន ១៨៨៧ ដលឆន ១៩៤៥ ជេថរេវ ែដលអគគេទ ភបលប ងជេរចើនតណ បនបនតេរបើរបសរគះ ថ នេនះជទកែនលង ន កេន នងេធវើករងរជេរៀងរហត កនងអឡងៃនករកនកបឈល នពនេរជយឥណឌ ចន ។ េនៃថងទ ៧ ែខមន ឆន ១៩៤៥ បដវតតន វ សសជបន បនផតលរលប ង េហើយកនកបឥណឌ ចនទងរសង ង ឬវមននេ តតម បនរតវេរបើរបសជទកែនលងេធវើកររបសរ ឋ ភ-បលជបន េនរបេទសេយៀក ម ។ ចប ងពែខកញញ ឆន ១៩៤៥ ជបនចញសរងគ មេ កេលើកទ ២ ប ងបនវល រតឡបមកកនកបភមភគខងតបងវញ េហើយវមននេ តតម បនរតវេរបើរបសជករយលយ ន កករ ៃនសរងគ មឈល ន

ពនរបសប ងេនេយៀក ម ។ េនែខឧសភ ៃថងទ ៧ ឆន ១៩៥៤ ប ងបនចញយងធងនធងរសរងគ មេនេឌៀនេបៀនភ េរកយេពលែដលេគបនរតវបងខឲយចះហតថេលខ េលើកចចរពមេរព ងទរកងហ ែណវ េហើយដកេចញពេយៀក ម ។ េម- រកបនេ តចល កលបង ទទលបនតករឈល នពនកនកបភគខងតបងេយៀក ម រតវបែបកេចញជពរភមភគេ យបេ ត ះ សនន ភមភគខងេជើងេរកមកររគបរគងៃនរបប

ធរណរដឋរបជធបេតយយសងគមនយម េនេពលែដលខងតបងកល យជ ធរណរដឋេយៀក ម ។ េនែខកញញ ៃថងទ ៧ ឆន ១៩៥៤ វមននេ តតម បនរតវេផទររបគលរ ងត ងេទ ភបលប ង ឧតតមេសនយបេអល នងអនកត ងរដឋអ ចៃននយករដឋមរនត ង ឌនយម។ េ ក ង ឌនយម បនសេរមចបត រវមននេ តតម ឲយេទជេឈម ះវមនឯក ជយ ។ ចបពេពលេនះមកវមនឯក ជយបនកល យេទជលេន ឋ នរបសរគ រ ង ឌនយម េហើយវមនឯក-ជយេនះ បនឈរជ ក ចេពះមខរពតតករណនេយបយ

យងេរចើនអេនក ៕ ថច វរ មន

វមននេ តតម ែដលេគ គ លថ Dinh Doc Lap េនៃរពនគរសពវៃថងេនះ

េលខ ៤០ ែខេម ឆន ២០០៧ ទពរទ 16 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

(តមកពទពរទ ០៤) រតវបនេយងខញផតលជនអងគករសហរបជជតជេរសច” ។ អនករស Sommer នយយេទកន HNN ថ “េវៀត មបនរក ឯក ររបវតត រសត នងឃឃងែខមរេរកមជេរចនេនកឡងេពលឈល នពន េ យពមនករវនចឆយចបស ស រមមនករេធវ មទ បរបសខលនកនងករេធវទរណកមមមកេលែខមរកមពជេរកម ។ របតកមមចេពះករគ មកែហង មកេលរពះសងឃបតករេនកនងរបេទសេវៀត ម មនរពះសងឃ នងពលរដឋែខមរេរកមជេរចនេនកនងរបេទសកមពជ នងប ត របេទសននជវញពភពេ ក ែដលរតវបននរេទសេទរសេនរបេទស េមរក, ក , ប ង, អរ ត ល ជេដម បនបងហ ញភតរភព នងភព មគគ រមគន បតកមមអហងមយេនមខ ថ នទតេវៀត ម ។ ែតជអកសល មនរពះសងឃមយអងគ រពះនម េអៀង សខេធឿន ែដលបនរតេភៀសខលនេចញពរបេទស េវៀត ម េទរសេនកនងរបេទសកមពជ រតវបនេគលចេធវឃត េរកយពបនចលរមបតកមមេនមខ ថ នទតេវៀត ម របចេនរពះជ ចរកកមពជ កលពៃថងទ ២៧ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧ ។ ករសគត

របសរពះអងគរតវបនេគរកេឃញមន ល ក ន ម រកសមល ប េហយករណេនះ រតវបន ជញ ធរកមពជអះ ងថ រពះអងគបនេរបរបសេរគឿងេញ ន េទបឈនេទដលករសមល បខលនែបបេនះ ។ េ ក រតង យប បនរប សនថ “ករណេនះមនទនងេ ះេឡយ េរពះរពះសងឃែដលរតេភៀសខលនេទកមពជ ពមនរបកកសរគបរគនេដមបទញ រឆនផង កររបឌតថរពះអងគេរបរបសេរគឿងេញ នេនះ គជេរឿងមយែដលរបមថដលរពះពទធ សន” ។ រពះសងឃែខមរេរកមមយអងគសមមនបេញចញរពះនម បនមនសងឃដកថ “ ម េភៀសខលនេចញេទកមពជជមយរពះអងគ េអៀង សខេធឿន ។ រពះអងគធល ប កខលនជមយ ម កនងជរមយរយៈ ជករពត

ស ម ដងថរពះអងគេរបរបសេរគឿនេញ ន ឬអត ។ រពះអងគបនបសជរពះសងឃ កនងេគលបណងរក នងពរងងសទធមនស នងរសកនងសនតភព េហយកគម នអវេរកពេនះែដរ ចះេហតអវរពះអងគរតវេធវអតតឃត” ៕

ែរបសរមលេ យ : េច មនេខម

(តមកពទពរ ១៤)ដចែដលរពះអងគ នងជនរមឈមបនរជបចបសេហើយ អវកេ យ រសយេនេលើទកចតតេសន ជត េចះរបរម

មគគគន េចះេយគយលគន េចះលះបងចេពះជត េហើយេបើែខមរេរកមេធវើបនដេចនះ េនះែខមរេរកមនងមនទទលរងេរគះ រតវនគម មយជះជន គបសងកតេធវើទកខបកេមនញ នងរបមថេមើលងយដចសពវៃថងេនះេទ ។ ខញក ខញ កនងនមជរបធនសភរពទធ ចរយៃនសហពនធែខមរកមពជេរកម សងឃមយងមតមថ មរនតសងឃ នងរពះេមគណរគបអងគ ចយកគរ មវរសមណៈេយើង ែដលបនពលជវតេដើមប សន ជត នងមតភមដេចន ះែដរ ។ ជពេសសេទេទៀតេនះ គគរវរភពៃនរពះសងឃេយើងេនេខតតរពះរតពង, េខតតពល វ, េខតតមតរជក នងសមណនស តេនបលជនខពសេខតតឃល ងែតមតង មនែតបេ ណ ះេនមនបងបអនរបជពលរដឋដអង ចកល នជេរចើនរបេទៀត ែដលបនេរកកេឡើងេធវើសបរតត យកមកវញនវដធលែដលរតវបតបង ដចជេនេខតតមតរជក េខតតឃល ង នងេខតតែរពកឫស ជេដើម ។ ខញ រពះករ ខញបទ សមេកតសរេសើរ នងេគរពនវ ម រត

របរម មគគែបបេនះេ យេ ម ះអសពដងចតត េហើយខញ រពះករ ខញ បទសងឃមថ មរនតសងឃ ឬរពះេមគណេខតត កដចជមរនតសងឃ រណសរ មគគេសន ជតសអេគេនះ នងភញ កខលនេឡើង មនរតវងបនង ភសកក រៈបនតចបនតចរបសរកង ណយេទៀតេនះេទ ។ ជចងេរកយេនះ ខញ រពះករ ខញបទកនងនមជរបធនសភរពទធ ចរយៃនសហពនធែខមរកមពជេរកម សមបងសងដលវតថសកតសទធ នងដងវញញ ណកខនធវរសមណៈ វរបរសែខមរ ដន ែខមរ នងេទវ ឆន ថម រពះនងមេ ទ េទវ ជយបបចែថរក រពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ បងបអនជនរមឈម កដចជថន កដកនសហពនធែខមរកមពជេរកម សមជក សមជករគបជនថន ក ឲយជបរបទះែត េសចកតសខចេរ ើនរគបេពលេវ នងឈនះអសមរសរតវជតឆង យទង យ សេរមចបនភរកចចថម ៗ េរចើនែថមេទៀត កនងដេណើ រករតសែសវងរកសទធសវយសេរមចសរមបរបជជតេយើង ។ រពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ នងបងបអនជនរមឈមគរចងចថ “ភពជមច សករពតរបកដ ែតងែតមនចបបែសវងរកយតតធមជនចច េហើយទមទរមកវញនវសទធេសរភពជមនខនេឡើយ” ៕