Transcript
Page 1: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Γραμμική ΄Αλγεβρα

Απαλοιφή του Γκάους με οδήγηση

Ορισμοί & πράξεις διανυσμάτων

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

6 Οκτωβρίου 2014

Page 2: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Αλγόριθμος της απαλοιφής χωρίς οδήγηση (εναλλαγές

γραμμών)

Για k = 1, . . . ,n− 1 (τα βήματα της απαλοιφής). Για i = k + 1, . . . ,n (οι υπόλοιπες εξισώσεις). p = ai,k/ak,k. Για j = k + 1, . . . ,n (συντελ. υπολοίπων αγνώστων). ai,j = ai,j − p · ak,j. bi = bi − p · bk

Page 3: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Η απαλοιφή με χρώματα

Δεν χρησιμοποιούνται, χρησιμοποιούνται, υπολογίζονται

Page 4: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Οδήγηση

πριν ξεκινήσεις κάποιο (έστω κ) βήμα της απαλοιφής

1. αν ak,k 6= 0 συνεχίζεις την απαλοιφή κανονικά

2. αν ak,k = 0 ψάχνεις για ένα στοιχείο στην υποστήλη κάτω αποτο οδηγό στοιχείο

2.1 αν υπάρχει τέτοιο στοιχείο (έστω το as,k) το κάνεις οδηγό

στοιχείο αλλάζοντας την σειρά των εξισώσεων και συνεχίζεις

την απαλοιφή κανονικά

2.2 αν δεν υπάρχει τότε προχωράς στο επόμενο βήμα της

απαλοιφής

Page 5: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Οδήγηση

πριν ξεκινήσεις κάποιο (έστω κ) βήμα της απαλοιφής

1. αν ak,k 6= 0 συνεχίζεις την απαλοιφή κανονικά2. αν ak,k = 0 ψάχνεις για ένα στοιχείο στην υποστήλη κάτω αποτο οδηγό στοιχείο

2.1 αν υπάρχει τέτοιο στοιχείο (έστω το as,k) το κάνεις οδηγό

στοιχείο αλλάζοντας την σειρά των εξισώσεων και συνεχίζεις

την απαλοιφή κανονικά

2.2 αν δεν υπάρχει τότε προχωράς στο επόμενο βήμα της

απαλοιφής

Page 6: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Οδήγηση

πριν ξεκινήσεις κάποιο (έστω κ) βήμα της απαλοιφής

1. αν ak,k 6= 0 συνεχίζεις την απαλοιφή κανονικά2. αν ak,k = 0 ψάχνεις για ένα στοιχείο στην υποστήλη κάτω αποτο οδηγό στοιχείο

2.1 αν υπάρχει τέτοιο στοιχείο (έστω το as,k) το κάνεις οδηγό

στοιχείο αλλάζοντας την σειρά των εξισώσεων και συνεχίζεις

την απαλοιφή κανονικά

2.2 αν δεν υπάρχει τότε προχωράς στο επόμενο βήμα της

απαλοιφής

Page 7: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Οδήγηση

πριν ξεκινήσεις κάποιο (έστω κ) βήμα της απαλοιφής

1. αν ak,k 6= 0 συνεχίζεις την απαλοιφή κανονικά2. αν ak,k = 0 ψάχνεις για ένα στοιχείο στην υποστήλη κάτω αποτο οδηγό στοιχείο

2.1 αν υπάρχει τέτοιο στοιχείο (έστω το as,k) το κάνεις οδηγό

στοιχείο αλλάζοντας την σειρά των εξισώσεων και συνεχίζεις

την απαλοιφή κανονικά

2.2 αν δεν υπάρχει τότε προχωράς στο επόμενο βήμα της

απαλοιφής

Page 8: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 9: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 10: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 11: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 12: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 13: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,

λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 14: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παράδειγμα με μηδενικό οδηγό

0 0 6 0 122 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 23

2 2 −1 6 44 4 1 10 138 8 −1 26 230 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 3 2 70 0 6 0 12

2 2 −1 6 40 0 3 −2 50 0 0 4 20 0 0 4 2

οδηγά στοιχεία τα 2, 0, 0, 4,λύση η x4 = 1/2, x3 = s, x2 = t, x1 = 2− t + s/2− 3/2.

Page 15: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Θεώρημα ύπαρξης και μοναδικότητας λύσης

Κάθε σύστημα έχει μοναδική

λύση ανν a(i)i,i 6= 0 ∀i όπου a(i)i,iείναι το i-στο διαγώνιοστοιχείο μετά την διαδικασία

της απαλοιφής με οδήγηση.

Page 16: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Ασκήσεις

1. ΄Αλλαξε μια ή περισσότερες τιμές στον παραπάνω αρχικό

πίνακα έτσι ώστε το σύστημα να (α) έχει μόνον μια λύση και

(β) να μην έχει καμία λύση.

2. Για ποιές τιμές της παραμέτρου t ∈ R έχει λύση το παρακάτωσύστημα;

x1 + x2 + x3 = b1

tx1 + 2tx2 + 2x3 = b2

(t + 1)x1 + 2tx3 = b3

3. Υπολογίστε την λύση του παραπάνω συστήματος αν b1 = 3,b2 = 3t + 2 και b3 = 3t + 1.

4. ΄Εχει το παρακάτω σύστημα λύση;

2 sinα− cosβ + 3 tan γ = 34 sinα+ 2 cosβ − 2 tan γ = 10

6 sinα− 3 cosβ + tan γ = 9

Page 17: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Διανύσματα και Πίνακες

x2 + 2 x3 − x4 = 1x1 + x3 + x4 = 4−x1 + x2 − x4 = 2

2 x2 + 3 x3 − x4 = 7

A =

0 1 2 −11 0 1 1−1 1 0 −10 2 3 −1

b =

1427

x =

x1

x2

x3

x4

Page 18: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Διανύσματα και Πίνακες

x2 + 2 x3 − x4 = 1x1 + x3 + x4 = 4−x1 + x2 − x4 = 2

2 x2 + 3 x3 − x4 = 7

A =

0 1 2 −11 0 1 1−1 1 0 −10 2 3 −1

b =

1427

x =

x1

x2

x3

x4

Page 19: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Διανύσματα και Πίνακες

x2 + 2 x3 − x4 = 1x1 + x3 + x4 = 4−x1 + x2 − x4 = 2

2 x2 + 3 x3 − x4 = 7

A =

0 1 2 −11 0 1 1−1 1 0 −10 2 3 −1

b =

1427

x =

x1

x2

x3

x4

Page 20: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Διανύσματα και Πίνακες

x2 + 2 x3 − x4 = 1x1 + x3 + x4 = 4−x1 + x2 − x4 = 2

2 x2 + 3 x3 − x4 = 7

A =

0 1 2 −11 0 1 1−1 1 0 −10 2 3 −1

b =

1427

x =

x1

x2

x3

x4

Page 21: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Διανύσματα

Ορισμός - Διάνυσμα είναι ένα σύνολο αριθμών

διατεταγμένων σε μια σειρά.

Συμβολισμός -

x ∈ Rn ⇒ x =

x1

x2

. . .xn

, xi ∈ R, i = 1, . . . ,n

Στοιχεία διανύσματος - xi είναι η i-στη συνιστώσατου διανύσματος x.

Page 22: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Πράξεις με διανύσματα

x, y ∈ Rn, x+y =

x1

x2...

xn

+

y1

y2...

yn

=

x1 + y1

x2 + y2...

xn + yn

α ∈ R, αx = α

x1

x2...

xn

=

αx1

αx2...

αxn

Page 23: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Γραμμικός συνδοιασμός διανυσμάτων

α, β, γ ∈ R, x, y, z ∈ Rn

αx + βy + γz =

= α

x1

x2...

xn

y1

y2...

yn

z1

z2...

zn

=

αx1 + βy1 + γz1

αx2 + βy2 + γz2...

αxn + βyn + γzn

Page 24: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παραδείγματα

123

+

456

=

579

;

− 1 ·

123

=

−1−2−3

3 ·

123

− 7 ·

024

+ 2 ·

1−10

=

3 · 1− 7 · 0 + 2 · 13 · 2− 7 · 2 + 2 · (−1)

3 · 3− 7 · 4 + 2 · 0

=

5−10−19

Page 25: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παραδείγματα

123

+

456

=

579

; − 1 ·

123

=

−1−2−3

3 ·

123

− 7 ·

024

+ 2 ·

1−10

=

3 · 1− 7 · 0 + 2 · 13 · 2− 7 · 2 + 2 · (−1)

3 · 3− 7 · 4 + 2 · 0

=

5−10−19

Page 26: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παραδείγματα

123

+

456

=

579

; − 1 ·

123

=

−1−2−3

3 ·

123

− 7 ·

024

+ 2 ·

1−10

=

3 · 1− 7 · 0 + 2 · 13 · 2− 7 · 2 + 2 · (−1)

3 · 3− 7 · 4 + 2 · 0

=

5−10−19

Page 27: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παραδείγματα

123

+

456

=

579

; − 1 ·

123

=

−1−2−3

3 ·

123

− 7 ·

024

+ 2 ·

1−10

=

3 · 1− 7 · 0 + 2 · 13 · 2− 7 · 2 + 2 · (−1)

3 · 3− 7 · 4 + 2 · 0

=

5−10−19

Page 28: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

Παραδείγματα

123

+

456

=

579

; − 1 ·

123

=

−1−2−3

3 ·

123

− 7 ·

024

+ 2 ·

1−10

=

3 · 1− 7 · 0 + 2 · 13 · 2− 7 · 2 + 2 · (−1)

3 · 3− 7 · 4 + 2 · 0

=

5−10−19

Page 29: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

΄Ασκηση

7 ·

123

− 3 ·

024

− 2 ·

1−10

=

Α)

5−10−19

Β)

5−910

Γ)

5109

Δ)

5−19−10

Ε)

51019

Page 30: 6η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Απαλοιφή με οδήγηση Ορισμοί και πράξεις

΄Ασκηση

7 ·

123

− 3 ·

024

− 2 ·

1−10

=

Α)

5−10−19

Β)

5−910

Γ)

5109

Δ)

5−19−10

Ε)

51019