3Kajet nr 84 (2/2010)

Drodzy Czytelnicy,dni człowieka są jak trawa, kwitnie on jak kwiat na łące. Wystarczy, że wiatr

go muśnie, już znika i wszelki ślad po nim ginie.(Psalm 103)

Piszę te słowa w obliczu narodowej tragedii, gdy kwitną zniczami ciemnechodniki…Dziesiątki, setki, tysiące zniczy…nikt ich nie zliczy.

I brakuje każdemu z nas słów, by wyrazić co czujemy. O czasie, jaki mamyprzeżyć na ziemi T. Browne powiedział, że w kontekście wieczności wygląda onjak krótkie, wtrącone zdanie, które stało się częścią wielotomowego dzieła.

I chociaż wiemy, że każdy kiedyś umrze, śmierć zawsze wydaje się czymśnienaturalnym i niesprawiedliwym, zwłaszcza gdy przychodzi znienacka. Nagleokazuje się, że wiele zajęć, starań czy problemów, które wydawały się ogromnieważne, już nie mają znaczenia. Niektóre księgi życia zamknęły się.

I On i Oniwszyscy byli przeznaczeni do szczęściaprzez wszystkie dłonie przesypał się piasek (Ks. J.S. Pasierb)

A nam, jak poecie, nasuwa się spóźniona refleksja, żenie zdążę jużzadośćuczynić skrzywdzonymani przeprosić tych wszystkichktórym wyrządziłem złodlatego smutna jest moja dusza …(Z. Herbert)

I smutna także dlatego, że tylko śmierć umie ludzi przybliżyć do ludzi…

Barbara Królikowska-Wunderlich

Nic tu nie pogrzebano

zieleni błękitu

słońca obłoku deszczu

cudownego ziela

pieśni dzieciństwa rzeki

domu lampy śmiechu

okna drzwi do ogrodu

starodawnej księgi

jeziora borów lasów

wiosny lata zimy

czasu prawdy miłości

nic tu nie pogrzebano

wszystkoAnna Kamieńska

Kajet nr 84 (2/2010)4

TYM, CO ODESZLII TYM, KTÓRZY PAMIĘTAJĄ

Pomnik Katyńskina Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie

5Kajet nr 84 (2/2010)

Wolność i prawdaPrzemówienie Lecha Kaczyńskiego,

które miał wygłosić w Katyniu 10 kwietnia 20101. To było 70 lat temu. Zabijano ich - wcześniej skrępowanych - strzałem w tył głowy. Tak by krwi było mało.

Później - ciągle z orłami na guzikach mundurów - kładziono w głębokich dołach. Tu, w Katyniu takich śmierci byłocztery tysiące czterysta. W Katyniu, Charkowie, Twerze, w Kijowie, Chersoniu oraz w Mińsku - razem 21.768.

Zamordowani to obywatele Polski, ludzie różnych wyznań i różnych zawodów: wojskowi, policjanci i cywile. Są wśródnich generałowie i zwykli policjanci, profesorowie i wiejscy nauczyciele. Są wojskowi kapelani różnych wyznań: kapłanikatoliccy, naczelny rabin WP, naczelny kapelan greckokatolicki i naczelny kapelan prawosławny.

Wszystkie te zbrodnie - popełnione w kilku miejscach - nazywamy symbolicznie Zbrodnią Katyńską. Łączy jeobywatelstwo ofiar i ta sama decyzja tych samych sprawców.

2. Zbrodni dokonano z woli Stalina, na rozkaz najwyższych władz Związku Sowieckiego: Biura Politycznego WKP(b).Decyzja zapada 5 marca 1940, na wniosek Ławrentija Berii: rozstrzelać! W uzasadnieniu wniosku czytamy: to„zatwardziali, nie rokujący poprawy wrogowie władzy sowieckiej”.

3. Tych ludzi zgładzono bez procesów i wyroków. Zostali zamordowani z pogwałceniem praw i konwencjicywilizowanego świata.

Czym jest śmierć dziesiątków tysięcy osób - obywateli Rzeczpospolitej - bez sądu? Jeśli to nie jest ludobójstwo, toco nim jest?

4. Pytamy, nie przestajemy pytać: dlaczego? Historycy wskazują zbrodnicze mechanizmy komunistycznegototalitaryzmu. Część jego ofiar leży tuż obok, również w katyńskim lesie. To tysiące Rosjan, Ukraińców, Białorusinów,ludzi innych narodów.

Źródłem zbrodni jest jednak także pakt Ribbentrop-Mołotow prowadzący do czwartego rozbioru Polski. Są nimimperialne, szowinistyczne zamiary Stalina. Zbrodnia Katyńska jest - pisał o tym wyłączony w ostatniej chwili z transportuśmierci prof. Stanisław Swianiewicz - częścią „akcji (...) oczyszczenia przedpoli potrzebnych dla dalszej ekspansjiimperializmu sowieckiego”.

Jest kluczowym elementem planu zniszczenia wolnej Polski: państwa stojącego - od roku 1920 - na drodze podbojuEuropy przez komunistyczne imperium.

To dlatego NKWD próbuje pozyskać jeńców: niech poprą plany podboju. Oficerowie z Kozielska i Starobielskawybierają jednak honor, są wierni Ojczyźnie.

Dlatego Stalin i jego Biuro Polityczne mszcząc się na niepokonanych decydują: rozstrzelać ich. Grobami są dołyśmierci w Katyniu, pod Charkowem, w Miednoje. Te doły śmierci mają być także grobem Polski, niepodległejRzeczpospolitej.

5. W czerwcu roku 1941 Niemcy uderzają na ZSRS: sojusznicy z sierpnia 1939 stają się śmiertelnymi wrogami.ZSRS zostaje członkiem koalicji antyhitlerowskiej. Rząd w Moskwie przywraca - na mocy układu z 30 lipca 1941 -stosunki z Polską. Stalin zasiada u boku Roosevelta i Churchilla w wielkiej trójce.

Miliony żołnierzy Armii Czerwonej - Rosjan, Ukraińców, Białorusinów, Gruzinów, Ormian i Azerów, mieszkańcówAzji środkowej - oddają życie w walce z Niemcami Hitlera. W tej samej walce giną też Amerykanie, Brytyjczycy,Polacy, żołnierze innych narodów.

Przypomnijmy: to my, Polacy, jako pierwsi zbrojnie przeciwstawiliśmy się armii Hitlera. To my walczyliśmyz nazistowskimi Niemcami od początku do końca wojny. Pod jej koniec nasi żołnierze tworzą czwartą co do liczebnościarmię antyhitlerowskiej koalicji.

Polacy walczą i giną na wszystkich frontach: na Westerplatte i pod Kockiem, w bitwie o Anglię i pod Monte Cassino,pod Lenino i w Berlinie, w partyzantce i w Powstaniu Warszawskim. Są wśród nich bracia i dzieci ofiar Katynia.

W bombowcu Polskich Sił Zbrojnych nad III Rzeszą ginie 26 letni Aleksander Fedorońko, najstarszy z synówzamordowanego w Katyniu Szymona Fedorońki - naczelnego kapelana wyznania prawosławnego Wojska Polskiego.Najmłodszy syn, 22 letni Orest poległ - w szeregach Armii Krajowej - w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego.Jego 24-letni brat Wiaczesław walczący w Zgrupowaniu AK „Gurt” ginie 17 dni później.

Kajet nr 84 (2/2010)6

W maju 1945 roku III Rzesza przegrywa wojnę. Nazistowski totalitaryzm upada. Niedługo obchodzić będziemy 65rocznicę tego wydarzenia.

Dla naszego narodu było to jednak zwycięstwo gorzkie, niepełne. Trafiamy w strefę wpływów Stalina i totalitarnegokomunizmu. Po roku 1945 Polska istnieje, ale bez niepodległości. Z narzuconym ustrojem. Próbuje się też zafałszowaćnaszą pamięć o polskiej historii i polskiej tożsamości.

6. Ważną częścią tej próby fałszerstwa było kłamstwo katyńskie. Historycy nazywają je wręcz kłamstwemzałożycielskim PRL. Obowiązuje od roku 1943. To w związku z nim Stalin zrywa stosunki z polskim rządem.

Świat miał się nigdy nie dowiedzieć. Rodzinom ofiar odebrano prawo do publicznej żałoby, do opłakania i godnegoupamiętnienia najbliższych.

Po stronie kłamstwa stoi potęga totalitarnego imperium, stoi aparat władzy polskich komunistów. Ludzie mówiącyprawdę o Katyniu płacą za to wysoką cenę. Także uczniowie. W roku 1949 za wykrzyczaną na lekcji prawdę o Katyniudwudziestoletni uczeń z Chełma Józef Bałka wyrokiem wojskowego sądu trafia na trzy lata do więzienia.

Czyżby - przypomnę słowa poety - świadkiem miały pozostać „guziki nieugięte” znajdowane tu, na katyńskichmogiłach? Są jednak także „nieugięci ludzie” i - po czterech dekadach - totalitarny Goliat zostaje pokonany. Prawda- ta ostateczna broń przeciw przemocy - zwycięża. Tak jak kłamstwo katyńskie było fundamentem PRL, tak prawda oKatyniu jest fundamentem wolnej Rzeczpospolitej. To wielka zasługa Rodzin Katyńskich. Ich walki o pamięć o swoichbliskich, a więc także - o pamięć i tożsamość Polski. Zasługa młodzieży. Uczniów takich jak Józef Bałka. Zasługa tychnauczycieli, którzy - mimo zakazów - mówili dzieciom prawdę. Zasługa księży, w tym księdza prałata ZdzisławaPeszkowskiego i zamordowanego w styczniu roku 1989 księdza Stefana Niedzielaka - inicjatora wzniesienia krzyżakatyńskiego na cmentarzu powązkowskim. Zasługa drukarzy nielegalnych wydawnictw. Zasługa wielu niezależnychinicjatyw i „Solidarności”. Milionów rodziców opowiadających swoim dzieciom prawdziwą historię Polski.

Jak trafnie powiedział tu przed kilkoma dniami premier Rzeczpospolitej, Polacy stają się wielką Rodziną Katyńską.Wszystkim członkom tej wspólnoty, w szczególności krewnym i bliskim ofiar, składam najgłębsze podziękowanie.Zwycięstwo w bitwie z kłamstwem to Wasza wielka zasługa! Dobrze zasłużyliście się Ojczyźnie!!

Wielkie zasługi w walce z kłamstwem katyńskim mają także Rosjanie: działacze Memoriału, ci prawnicy, historycyi funkcjonariusze rosyjskiego państwa, którzy odważnie ujawniali tę zbrodnię Stalina.

7. Katyń i kłamstwo katyńskie stały się bolesną raną polskiej historii, ale także na długie dziesięciolecia zatrułyrelacje między Polakami i Rosjanami.

Nie da się budować trwałych relacji na kłamstwie. Kłamstwo dzieli ludzi i narody. Przynosi nienawiść i złość. Dlategopotrzeba nam prawdy. Racje nie są rozłożone równo, rację mają Ci, którzy walczą o wolność. My, chrześcijaniewiemy o tym dobrze: prawda, nawet najboleśniejsza, wyzwala. Łączy. Przynosi sprawiedliwość. Pokazuje drogę dopojednania. Sprawmy, by katyńska rana mogła się wreszcie zagoić i zabliźnić. Jesteśmy na tej drodze. Mimo różnychwahań i tendencji, prawdy o Zbrodni Katyńskiej jest dziś więcej niż ćwierć wieku temu. Doceniamy działania Rosjii Rosjan służące tej prawdzie, w tym środową wizytę premiera Rosji w lesie katyńskim, na grobach pomordowanych.

Jednak prawda potrzebuje nie tylko słów ale i konkretów. Trzeba ujawnienia wszystkich dokumentów dotyczącychzbrodni katyńskiej. Okoliczności tej zbrodni muszą zostać do końca zbadane i wyjaśnione. Trzeba tu, w Katyniu,rozmowy młodzieży: polskiej i rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej. Ważne jest, by została potwierdzona prawnieniewinność ofiar, by kłamstwo katyńskie zniknęło na zawsze z przestrzeni publicznej.

Drogą, która zbliża nasze narody, powinniśmy iść dalej, nie zatrzymując się na niej, ani nie cofając. Ta droga dopojednania wymaga jednak czytelnych znaków. Na tej drodze trzeba partnerstwa, dialogu równych z równymi, a nieimperialnych tęsknot. Trzeba myślenia o wspólnych wartościach: o demokracji, wolności, pluralizmie, a nie - o strefachwpływów.

8. Tragedia Katynia i walka z kłamstwem katyńskim to doświadczenie ważne dla kolejnych pokoleń Polaków.To część naszej historii. Naszej pamięci i naszej tożsamości. To jednak także część historii całej Europy, świata.To przesłanie dotyczące każdego człowieka i wszystkich narodów. Dotyczące i przeszłości, i przyszłości ludzkiejcywilizacji.

Zbrodnia Katyńska już zawsze będzie przypominać o groźbie zniewolenia i zniszczenia ludzi i narodów. O silekłamstwa. Będzie jednak także świadectwem tego, że ludzie i narody potrafią - nawet w czasach najtrudniejszych -wybrać wolność i obronić prawdę.

Oddajmy wspólnie hołd pomordowanym: pomódlmy się nad ich grobami.Chwała bohaterom!Cześć ich pamięci!!

7Kajet nr 84 (2/2010)

Gimnazjum nr 14 im. Marszałka Józefa Piłsudskiegow Olsztynie wraz ze Stowarzyszeniem Rodzina Katyńskaoraz Związkiem Piłsudczyków RP zorganizowały w dniu9 kwietnia 2010r. w ramach obchodów 70 rocznicy ZbrodniKatyńskiej uroczystość poświęcenia 43 Dębów Pamięcioraz Ziemi Katyńskiej w ramach ogólnopolskiego projektupod Honorowym Patronatem PrezydentaRzeczypospolitej Polskiej Pana Lecha KaczyńskiegoKatyń ocalić od zapomnienia.

Gimnazjum nr 14 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego wOlsztynie zaprosiło do udziału w realizacji projektu szkołyi placówki oświatowe z Olsztyna oraz szkoły z Bartoszyc,Mrągowa i Górowa Iławeckiego, które aktywnie włączyłysię w działania, tworząc tym samym okazję dozaszczepienia młodemu pokoleniu pamięci o tragicznejhistorii wojny i ludziach, którzy oddali życie z miłości donaszej Ojczyzny.

Katyń - ocalić od zapomnienia…

Dęby Pamięci symbolizujące Polaków zamordowanych przez NKWDw Katyniu

W uroczystości wzięli udział m.in. Wojciech ZiembaArcybiskup Metropolita Warmiński, Minister AleksanderSzczygło szef BBN, Jerzy Szmit II Zastępca PrezydentaMiasta Olsztyn, prof. Grzegorz Jasiński - naczelnik IPN wOlsztynie, Stefan Śnieżko - prokurator biorący udział wekshumacji zwłok w Katyniu, Mirosława Aleksandrowicz– Prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska, rodzinaJuliusza Radoniewicza, dyrektorzy placówekoświatowych, władze miejskie i wojewódzkie, Policja,Wojsko Polskie, Przedstawiciele Regionalnej DyrekcjiLasów Państwowych, Związki Kombatanckie orazmieszkańcy Olsztyna.

Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą (oprawa MszyHubertowskiej) koncelebrowaną przez ArcybiskupaMetropolitę Warmińskiego Wojciecha Ziembę w kościeleparafii pw. Matki Bożej Różańcowej na Dajtkach.Arcybiskup pobłogosławił Dęby Pamięci i poświęcił ZiemięKatyńską przywiezioną przez Mirosławę Aleksandrowicz– prezesa Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Olsztynie.

Po mszy świętej uczniowie gimnazjum wręczylizaproszonym gościom repliki guzików znalezionychpodczas ekshumacji grobów, przygotowane przez IPN wOlsztynie, a następnie ulicami Żytnią i Kłosową wyruszyłMarsz Pamięci do miejsca posadzenia dębu,upamiętniającego śmierć nadkomisarza policji JulianaRadoniewicza, zamordowanego w 1940 roku w Twerze.

Posadzenie Dębu Pamięci poświęconego Julianowi Radoniewiczowi

Przed budynkiem Gimnazjum nr 14 im. MarszałkaJózefa Piłsudskiego w Olsztynie został posadzony DąbPamięci przez rodzinę Juliana Radoniewicza, zostałapoświęcona i odsłonięta tablica pamiątkowa, złożonokwiaty: w imieniu Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego -Minister Aleksander Szyczygło, II Zastępca PrezydentaMiasta Olsztyn Jerzy Szmit, w imieniu WojewodyWarmińsko Mazurskiego Dyrektor Biura Wojewody MariaBąkowska, Dyrektor Gimnazjum nr 14 Alicja Pogorzelska,zapalono Znicze Pamięci.

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej: od lewej Alicja Pogorzelska, JerzySzmit, Aleksander Szczygło

Kajet nr 84 (2/2010)8

Dowódca Kompanii Honorowej Policji odczytał ApelPoległych poświęcony 43 bohaterom zamordowanym wKatyniu, została oddana salwa honorowa.

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego MinisterAleksander Szczygło przeczytał list od prezydenta LechaKaczyńskiego skierowany do uczestników uroczystościdziękując za włączenie się w akcję Katyń... ocalić odzapomnienia.

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Aleksander Szczygło składawieniec pod tablicą pamiątkową poświęconą JulianowiRadoniewiczowi

Montaż artystyczny w wykonaniu uczniów Gimnazjum nr 14 nazdjęciu od lewej: Andrzej Chrostek, Daniel Wojciechowski, ŁukaszBaczewski, Adam Łuczak

W przesłaniu Prezydent napisał, iż pamięć o Katyniumusi być obecna w naszych publicznych debatach,w dziełach kultury, w naszych sercach i sumieniach.Ta pamięć to nasz obowiązek. To możliwość choćbyczęściowego, symbolicznego spłacenia długuwdzięczności, jaki mamy wobec tych, którzy oddaliżycie za Ojczyznę (…).

Następnie goście udali się do sali gimnastycznej gdzieodbyła się trzecia część – edukacyjno-artystycznauroczystości. Uczniowie szkół: Gimnazjum nr 14 i SzkołyPodstawowej nr 18 przedstawili montaż Prawdy nie możnarozstrzelać, a uczniowie z Zespołu SzkółOgólnokształcących nr 1 w Olsztynie oraz Gimnazjum nr5 - koncert pieśni patriotycznych.

Szef BBN Aleksander Szczygło wręczył orderypaństwowe, przyznane przez Prezydenta RP LechaKaczyńskiego zasłużonym mieszkańcom Olsztyna iokolic, a także przekazał na ręce dyrektora Gimnazjumnr 14 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego AlicjiPogorzelskiej biało-czerwoną flagę w dowód uznania zakształtowanie, rozwijanie i promowanie postawpatriotycznych i obywatelskich wśród uczniów.

Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowejw Olsztynie przygotowało wystawę Zbrodnia Katyńskaeksponowaną podczas uroczystości.

41 szkół otrzymało: certyfikaty od StowarzyszeniaPARAFIADA, sadzonki Dębów wraz z certyfikatami odDyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych wOlsztynie, urny z Ziemią Katyńską oraz książkę PamięciBliskich.

W uroczystości wzięło udział ponad 400 osób.

Katarzyna KraczkowskaGimnazjum nr 14 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

w Olsztynie

Aleksander Szczygło przekazuje list od Prezydenta RzeczpospolitejPolskiej Lecha Kaczyńskiego oraz flagę narodową na ręce AlicjiPogorzelskiej – Dyrektor Gimnazjum nr 14 w Olsztynie

9Kajet nr 84 (2/2010)

W 70. rocznicę wywózek Polaków na Sybirolsztyńscy Sybiracy uczcili pamięć wszystkich tych,którzy nie powrócili z miejsca zesłania. W obchodachku czci ofiar Sybiru uczestniczyli przedstawiciele władzsamorządowych i administracyjnych, ZwiązkuSybiraków i młodzież Gimnazjum nr 12 im. Sybiraków.

Związek Sybiraków w Olsztynie i Klub Wnuka Sybirakadziałający przy olsztyńskim Gimnazjum nr 12 im.Sybiraków zorganizowali uroczystość upamiętniającą 70.rocznicę zbrodni katyńskiej i wywózek Polaków na Sybir.

Obchody rozpoczęły się 13 kwietnia o godz. 11:00uroczystą mszą św. w kościele św. Józefa przy ulicyJagiellońskiej. Nabożeństwo celebrował ks. pułkownikprałat J. Wołyniec. Okolicznościowe kazanie w intencjiwszystkich zmarłych i żyjących Sybiraków wygłosił ks.Wojciech Łazowski. We mszy św. wzięły udział władzesamorządowe i administracyjne, zaproszeni goście,przedstawiciele organizacji kombatanckich. Wśródzaproszonych był Prezydent Miasta Olsztyna – PiotrGrzymowicz, Wojewoda Warminsko–Mazurski – MarianPodziewski, reprezentacja policji, wojska i straży pożarnej.Dalsze obchody miały miejsce przy Pomniku Sybiraków.Rozpoczęło je odśpiewanie hymnu narodowego. Mowęna temat masowych wywózek Polaków na Sybir wygłosiłprezes Związku Sybiraków w Olsztynie, EugeniuszGrabski – główny organizator uroczystości. Ważnymmomentem obchodów było wystąpienie dyrektoraGimnazjum nr 12 im. Sybiraków – Andrzeja Tymeckiego– dotyczące uhonorowania pamięci porucznika JulianaPieńczykowskiego, zamordowanego przez NKWDstrzałem w tył głowy w Charkowie. Posadzony w pobliżupomnika dąb został poświęcony pamięci porucznika. DąbPamięci wkopał Jerzy Szafranko, inicjator i opiekun KlubuWnuka Sybiraka działającego przy olsztyńskim

Obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskieji wywózek Polaków na Sybir

Gimnazjum nr 12 im. Sybiraków. Pan Szafranko jestsiostrzeńcem zamordowanego porucznika JulianaPieńczykowskiego, jest także Sybirakiem, który w 1941r.,mając 12 lat, wraz z rodzicami został zesłany nad Irtysz.Młodzież gimnazjum przyjęła pod opiekę Dąb Pamięci,który został poświecony przez ks. prałata BronisławaSiekierskiego.

Nigdy nie zapomnijcie o ludziach, którzy oddali za wasżycie.

Obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej i wywózekPolaków na Sybir odbyły się w cieniu tragedii podSmoleńskiem, w której zginął Prezydent Polski LechKaczyński, Jego Małżonka Maria Kaczyńska i wybitneosobistości życia politycznego. W katastrofie zginąłsekretarz generalny Związku Sybiraków – EdwardDuchnowski, sekretarz generalny Rady Ochrony PamięciWalk i Męczeństwa – Andrzej Przewoźnik. Tragiczniezmarły prezydent RP na Uchodźstwie, RyszardKaczorowski – Sybirak, był inicjatorem wielu działańpatriotycznych. W Gimnazjum nr 12 im. Sybiraków uczysię jego cioteczny wnuk Paweł Tatar. Pan Prezydent miałbyć w przyszłości gościem olsztyńskiego Gimnazjum.W sobotniej tragedii zginął także Aleksander Szczygło –szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego – który wspierałakcję sadzenia dębów. Wśród osób, które zginęły wkatastrofie lotniczej, byli także przedstawiciele RodzinKatyńskich.

Dyrektor Gimnazjum nr 12 im. Sybiraków na konieczwrócił się do młodzieży z przesłaniem, by nigdy niezapomnieli o ludziach, którzy oddali życie za Polskę.

Iwona Aleksandra WasilukGimnazjum nr 12 im. Sybiraków w Olsztynie

Kajet nr 84 (2/2010)10

[...] stworzeni jesteśmy przez pamięć. Nie tylko my, światw ogóle. (Wiesław Myśliwski)

W Zespole Szkół Budowlanych im. Żołnierzy ArmiiKrajowej w Olsztynie w dniu 20 kwietnia 2010 r.zorganizowana została uroczystość posadzenia DębuPamięci w ramach programu edukacyjnego Katyń - ocalićod zapomnienia, która była kolejnym wydarzeniem ocharakterze patriotycznym w Zespole Szkół Budowlanychim. Żołnierzy Armii Krajowej, gdzie od wielu latkultywowane są wartości i tradycje narodowe.

Udział szkoły w tym programie to okoliczność, któraskłaniała do przywołania historycznych faktów z kwietnia1940 r. To okoliczność nakładająca obowiązek mówieniao rodzinach zamordowanych, którym zabronionooficjalnego wypowiadania się na temat losu swoichbliskich i którym przez wiele powojennych lat wolno byłosnuć refleksje „o zapomnieniu, co boli” – jedynie w gronienajbliższych.

W ramach przywracania pamięci o Polakachrozstrzelanych w Katyniu przed budynkiem ZSBposadzono dąb jako symbol odwagi i honoru, poświęconymajorowi Tadeuszowi Wagnerowi.

Podczas uroczystości obecni byli: zastępca prezydentaMiasta Olsztyn Jerzy Szmit, ks. infułat Julian Żołnierkiewiczoraz Prezes Warmińsko – Mazurskiego ZarząduŚwiatowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, kapitanMirosław Reszko.

Goście mówili o potrzebie krzewienia wartościpatriotycznych. Podkreślali konieczność przyjęcia przezmłodzież ZSB zobowiązania kultywowania pamięci oludziach zasłużonych w historii.

Ponadto ks. infułat Julian Żołnierkiewicz zabierającgłos, wrócił pamięcią do chwili, w której jako członekgrupy oczekującej w Katyniu na delegację z PrezydentemRP, otrzymał informacje o katastrofie polskiego samolotupod Smoleńskiem.

W czasie uroczystości, z inicjatywy dyrektora ZSBHenryka Gajdamowicza, posadzono jeszcze jeden dąb –ku czci ofiar katastrofy, w której zginęli ci, którzy pragnęliuczcić 70 rocznicę katyńską w miejscu kaźni polskichoficerów. Pamięć Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego,jego żony Marii Kaczyńskiej oraz wszystkich ofiarpodsmoleńskiej katastrofy TU-154 uczczono minutą ciszy.

Ktoś kiedyś powiedział: nie będzie nas, będzie las. Dziśmożna dodać, myśląc o zdarzeniach sprzed 70 lat, że jestpamięć i las, las dębów upamiętniających niezwykłychludzi, którzy oddali swe życie wielkiej sprawie. I dziśnareszcie nie należą do zapomnianych od świata.

Lidia Nowacka, Iwona ZabrzyjewskaZespół Szkół Budowlanych w Olsztynie

Nie będzie nas ...

11Kajet nr 84 (2/2010)

Przedmiotem niniejszego artykułu jest relacjapsycholog – szkoła w kontekście czynników sprzyjającychi utrudniających wspieranie procesu dydaktycznego.

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowanajest w placówkach oświatowych w oparciu oRozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. (Dz. U.z 2003 r. nr 11. poz. 114), rozporządzenia MENiS z dnia11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasaddziałania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym specjalistycznych (Dz. U. z 2003r. nr 5,poz.46 z późn zm.) a także w sprawach orzeczeń iopinii wydawanych przez zespoły orzekające publicznychporadni psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. z 2008r. nr 173, poz.1072 z późn. zm.) pozostają w związku zorganizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej wszkołach i placówkach oświatowych.

Rozporządzenie z dnia 7 stycznia 2003 r. określazakres zadań psychologa szkolnego. Należą do nich wszczególności:

1) prowadzenie badań i działań diagnostycznychdotyczących uczniów, w tym diagnozowaniepotencjalnych możliwości oraz wspieranie mocnychstron ucznia;

2) diagnozowanie sytuacji wychowawczej w celuwspierania rozwoju ucznia, określenia odpowiednichform pomocy psychologiczno-pedagogicznej w tymdziałań profilaktycznych, mediacyjnychinterwencyjnych wobec uczniów, rodziców inauczycieli;

3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocypsychologiczno-pedagogicznej dla uczniów,rodziców i nauczycieli;

4) zapewnienie uczniom doradztwa w zakresie wyborukierunku kształcenia i zawodu;

5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych,zapobieganie zaburzeniom zachowania orazinicjowanie różnych form pomocy wychowawczej wśrodowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia;

6) wspieranie wychowawców klas oraz zespołówwychowawczych i innych zespołów problemowo-zadaniowych w działaniach wynikających z programuwychowawczego szkoły i programu profilaktyki.

Zadania te psycholog realizuje na wniosek osóbzainteresowanych: nauczyciela, rodzica, ucznia, za ichzgodą i we współpracy z nimi, a także poradniamipsychologiczno-pedagogicznymi, specjalistycznymi iinnymi organizacjami obejmującymi opieką dzieci,młodzież, rodzinę. Psycholog nie jest nauczycielem, choćjest pracownikiem pedagogicznym i posiada kwalifikacjepedagogiczne. Jego kompetencje różnią się odnauczycielskich. Nie jest dydaktykiem jakiegokolwiekprzedmiotu. W procesie dydaktycznym szkoły spełnia rolędiagnostyczną, konsultacyjną i terapeutyczną. Wspiera

proces kształcenia przez diagnozowanie, wyjaśnianie,interpretowanie, przewidywanie, wpływanie nazachowania dzieci i młodzieży, a często dorosłychopiekujących się uczniami. Korzysta przy tym z własnegowarsztatu pracy i umiejętności. Często jest jedynympracownikiem o takiej specjalności w danej placówce, cowymaga dodatkowego wysiłku potrzebnego doutrzymania jego tożsamości zawodowej. Obszar działańpodległych psychologowi jest zróżnicowany. Liczbakontaktów interpersonalnych, relacji społecznych, uwikłańkontekstowych (uczeń, nauczyciel, rodzic, szef, instytucje)wymagają od niego wysokich standardów zawodowych,etycznych, ale także odporności na stres. Świadomośćmodelowania własnym zachowaniem zachowania innychosób wymaga stałej kontroli. Są to zadania szczytne, aleteż niełatwe. Trudny do oceny jest wkład pracypsychologa w proces dydaktyczny, ponieważ efekty jegopracy współzależą od wysiłków pozostałych osóbzaangażowanych w dydaktykę i wychowanie i częstoprzychodzą po dłuższym czasie. Zalecenia psychologastają się dodatkowym obciążeniem dla rodziców, którzyw zmieniającej się rzeczywistości często nie mają czasuna realizację tych zaleceń i skłonni są cały ten procespowierzyć szkole. Psycholog spełnia istotną rolę wprocesie kształcenia i wychowania; ważne jest, żebywykorzystać w tym jego kompetencje, a nie narzucać muwłasnych w oczekiwaniu, że samodzielnie powinien z tymiproblemami sobie poradzić. Podstawą sukcesu jestwspółpraca ze wszystkimi podmiotami zaangażowanymiw proces dydaktyczno-wychowawczy.

Dlatego ważnymi czynnikami wspierającymi procesdydaktyczny szkoły z punktu widzenia i doświadczeniapsychologa są:

• dobra współpraca i zrozumienie miejsca psychologaw procesie dydaktyczno-wychowawczym szkołyprzez osoby nadzorujące jego pracę, określeniezadań i obowiązków zgodnych z jego kompetencjamii możliwościami ich wykonania (takżepsychofizycznymi);

• możliwość ciągłej, systematycznej obserwacjidziecka na terenie szkoły służąca diagnozowaniui opisowi faktycznego funkcjonowania ucznia;

• współpraca diagnostyczno-konsultacyjna z poradniąpsychologiczno - pedagogiczną, poradniamispecjalistycznymi wpływająca - poprzez wskazanieadekwatnych form pomocy uczniowi - na organizacjęprocesu dydaktycznego - wychowawczegodostosowaną do potrzeb psychofizycznych ucznia.Psycholog sam w tym procesie uczestniczy poprzezpomoc w opracowywaniu indywidualnychprogramów edukacyjno-wychowawczych dlauczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,prowadzenie zajęć specjalistycznych wspierających

Pomoc psychologicznaa realizacja celów dydaktycznych szkoły

Kajet nr 84 (2/2010)12

rozwój dziecka, wymianę informacji istotnych dlaprocesu dydaktycznego z rodzicami, nauczycielamii specjalistami pracującymi w szkole;

• współpraca na bieżąco z rodzicami, pedagogiemszkolnym, wychowawcami klas, nauczycielami wrozwiązywaniu problemów wychowawczychuczniów. Podnoszenie u siebie, nauczycieli i rodzicówkompetencji wychowawczych, zapobieganiepowstawaniu lub pogłębianiu się zachowań nieaprobowanych społecznie;

• możliwość wdrażania metod wychowawczych orazdzielenia się nimi z rodzicami, pedagogami wrealnych sytuacjach szkolnych (m. in. poprzezopracowywanie w porozumieniu z tymi osobamisystemu wzmocnień dla ucznia). Psycholog szkolnyposiada możliwość bieżącego monitorowaniaproponowanych rozwiązań;

• dostępność poszczególnych osób zaangażowanychw ten proces;

• udzielanie wsparcia innym pracownikom szkoły, copozwala na bieżące odreagowywanie napięćtowarzyszących pracy wychowawczej, edukacyjnej,która w zmiennej rzeczywistości zewnętrznej staje sięcoraz bardziej wymagająca i trudna;

• pomoc psychologa w interpretowaniu treści opiniipsychologiczno-pedagogicznych w aspekcieprogramowania procesu dydaktyczno-wychowawczego;

• psycholog w szkole jest dostępnym źródłemspecjalistycznej informacji o mechanizmachzachowania się, procesach uczenia się,zapamiętywania, motywowania, wzmacnianiapożądanych zachowań, które pozostają w ścisłymzwiązku z kształceniem dzieci i młodzieży.

Nowa podstawa programowa obowiązującaprzedszkola i klasy pierwsze szkół podstawowych,gimnazjalnych, policealnych oraz szkół specjalnych odroku szkolnego 2009/2010 (Rozporządzenie MEN z dnia23 grudnia 2008 r., Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17) kładzienacisk na kształcenie umiejętności psychologicznych,społecznych dzieci i młodzieży na każdym etapieedukacyjnym. Należą do nich umiejętności komunikacjiinterpersonalnej, działania zespołowego, słuchania iwspółdziałania z osobami dorosłymi, rówieśnikami,znajomość i respektowanie zasad dobrego współżycia,samodzielność, rozwój funkcji poznawczych - w tymmyślenia logicznego, uwagi, spostrzegania, wiązaniaprzyczyny ze skutkiem oraz umiejętności rozwiązywaniaproblemów. Dla przykładu czas zajęć przeznaczony nainne niż dydaktyczne czynności może wynieść 3/5, anawet 4/5 całego czasu (w rozliczeniu tygodniowym) naukidziecka w rocznym obowiązkowym przygotowaniuprzedszkolnym (Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia2008 r., Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r nr 4. poz.17,załącznik nr 1).Na każdym etapie edukacji od rocznegoobowiązkowego przygotowania do nauki szkolnej uczeńpowinien stosownie do wieku posiąść umiejętności, którena kolejnych etapach kształcenia będą rozszerzane i

pogłębiane. Diagnoza przedszkolna - czyli analizagotowości dziecka do podjęcia nauki w szkolesporządzana przez nauczyciela staje się podstawą dowspółpracy z rodzicami wspierającej rozwój dziecka,opracowywania indywidualnego programu wspomaganiai korygowania rozwoju dziecka, czy pogłębionej diagnozyw poradniach psychologiczno-pedagogicznych wprzypadku dzieci ze specjalnymi potrzebamiedukacyjnymi. W projektach rozporządzeń regulującychproblematykę organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie placówek oświatowych, jak izasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych i poradni specjalistycznych, poszerza sięzakres działań psychologiczno-pedagogicznych w szkolei publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych w kierunku wczesnego diagnozowaniaproblemów dydaktycznych i wychowawczych, cokoresponduje z nową podstawą programową nauczaniana wszystkich szczeblach edukacji, a także uwzględniapotrzeby uczniów specjalnej troski.

Oznacza to, że szeroko rozumiane kompetencjespołeczne jak i psychologiczne dzieci i młodzieży znajdująsię w centrum kształcenia i wymagają wsparcia wysiłkównauczycieli ze strony specjalistów (psychologów,logopedów, nauczycieli rewalidacji, terapeutów). Zakładasię, że każdy uczeń przechodzący kolejne etapy naukiszkolnej powinien osiągnąć te umiejętności, niezależnieod jego możliwości psychofizycznych „na wejściu”.Proces ten stanowi logiczną kontynuację działańobejmujących wczesne wspomaganie rozwoju dzieci,kształcenie specjalne, w tym integracyjne, a także objęciedzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną tą samąpodstawą programową.

Zaangażowanie wiedzy specjalistycznej w procesdydaktyczno-wychowawczy nabiera jeszcze większegoznaczenia niż dotychczas. Pomoc ta, jak wynika zinformacji zawartych w projektach rozporządzeń MEN,będzie rozszerzana w wielu aspektach (m. in.rozpoznawanie ryzyka specyficznych trudności w uczeniusię, obowiązkowe prowadzenie obserwacjipedagogicznych, konstruowanie indywidualnychprogramów dla uczniów niepełnosprawnych, ocenapodejmowanych działań przez zespół powołany do sprawspecjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów).Szczególnego znaczenia nabiera sprawa dookreśleniazadań psychologa szkolnego. W moim przekonaniupowinno ono uszczegółowić zadania wskazane wRozporządzeniu MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. orazwskazać zakres indywidualnych kompetencji psychologai zadań realizowanych w zespołach, w kooperacji zrodzicami i instytucjami wspierającymi pomocpsychologiczno-pedagogiczną w szkole.

Zatem w świetle powyższych stwierdzeń czynnikami,które obecnie utrudniają pomoc psychologiczną wewspieraniu procesu dydaktycznego w szkole i placówcesą:

• niedookreślenie działań i zakresu kompetencji, którenierzadko w praktyce zdają się pokrywać

13Kajet nr 84 (2/2010)

Podsumowanie Projektu„Za rękę z Einsteinem-

Edycja II”

Szkoła letnia

W ramach Projektu „Za rękę z Einsteinem-Edycja II”młodzież gimnazjalna naszego województwauczestniczyła podczas wakacji 2009 roku w Letniej Szkolew Politechnice Gdańskiej. Wybrani uczniowie z każdejszkoły gimnazjalnej zostali zaproszeni na trzy dni doGdańska.

Liczba młodzieży z naszego województwa to 1200osób. Podczas pobytu gimnazjaliści mieli zajęcia zprzedmiotów ścisłych i języka obcego z wykładowcamiakademickimi oraz studentami. Po nauce gimnazjaliścimogli zwiedzać Trójmiasto. Dla niektórych uczniów byłato pierwsza w życiu wyprawa do Trójmiasta.

Z ankiet wypełnianych po powrocie z Letniej Szkołymożna wnioskować, że młodzież była bardzo zadowolonaz tej formy spędzania wolnego czasu. Zaproponowałajedynie skrócenie czasu zajęć dydaktycznych, na rzeczzwiedzania miasta. Rektor PG wraz z Zarządem Projektuwyraził zgodę na skrócenie zajęć w 2010 roku podczasSzkoły Letniej.

Po letnich wrażeniach gimnazjaliści we wrześniu zostalizaproszeni do Olsztyna na Dni Nauki.

z kompetencjami pedagogów szkolnych, nauczycieli,a przecież nie są tożsame;

• zbyt duże zróżnicowanie zadań, problemów, którymimiałby się zajmować psycholog, wynikających m. in.z proponowanych zmian w prawie oświatowym,usiłującym nadążyć za zmianami społeczno-ekonomicznymi funkcjonowania rodziny w Polsce, aktóre to zmiany stawiają przed szkołami (a takżepsychologami szkolnymi) nowe wyzwaniawychowawcze, opiekuńcze przy jednoczesnymniewystarczającym wsparciu ze strony instytucji(ograniczona dostępność do profesjonalnej terapiirodzin, psychoterapii uzależnień od komputera,terapii zaburzeń zachowania, socjoterapii, itd.);

• oczekiwania podmiotów współpracujących ze szkołą(rodziców, instytucji), że psycholog potrafisamodzielnie zmieniać rzeczywistość dziecka iwpływać na jego prawidłowe funkcjonowanie;

• brak zorganizowanej pomocy superwizyjnej dlapsychologów, która pozwoliłaby na podnoszenieumiejętności psychologicznych i stanowiła źródłowsparcia dla samych psychologów, borykających sięz ograniczeniami własnymi, wewnętrznymi izewnętrznymi ucznia, rodziny i szkoły jako instytucji.

Wnioski: rola psychologa w działaniach dydaktycznychma charakter wspierający, pomocniczy lecz niezmiernieważny z punktu widzenia umiejętności, jakie uczeń maopanować w trakcie edukacji szkolnej, by stać sięczłowiekiem wyposażonym w wiedzę i kompetencjespołeczne. Zadania te winny być realizowane wewspółpracy z rodzicami i wychowawcami uczniów, a takżeinstytucjami w ramach ściśle określonych kompetencjikażdej ze stron współpracy oraz w oparciu o stałedoskonalenie metod diagnostycznych i terapeutycznycho nowe technologie. Zakres zadań i obowiązkówpsychologa powinien być określony przez MEN wporozumieniu z instytucjami stanowiącymi źródłomerytorycznej wiedzy na temat kwalifikacji i kompetencjipsychologów (np. uczelniami kształcącymi psychologów,Polskim Towarzystwem Psychologicznym, PolskimTowarzystwem Psychiatrycznym). Palącą sprawą jestprzyspieszanie prac nad ustawą o zawodzie psychologa,która powinna uregulować szereg kwestii w tym zakresie.

Polecana literatura:1. Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna

Ekonomiczna, wyd. II, Kraków 20032. Katra G., Sokołowska E., Rola i zadania psychologa we

współczesnej szkole, Wydawnictwo Wolters Kluwer PolskaSp., Warszawa 2010

3. McKay M., Davis M., FanningP., Sztuka skutecznegoporozumiewania się, GWP, Gdańsk 2002

4. www.menis.pl/prawo/html;www.prawoowiatowe.pl;WWW.portaloświatowy.pl/aktualności - strony internetowe.

Barbara Kułakowska-Szczepanek

Kajet nr 84 (2/2010)14

- wizyty i spotkania w UWM podczas zajęć zestudentami oraz pracownikami.

Należy zaznaczyć, że młodzież w ramach wycieczekodwiedzała różne wydziały UWM. Jest to dodatkowapromocja naszej uczelni.

Uczestnicy wycieczek byli zachwyceni przygotowanymii zorganizowanymi imprezami. Należy wspomnieć, żefirma turystyczna organizująca wycieczki zostaławyłoniona w trakcie zamówień publicznych przez ZarządProjektu.

Seminarium dla nauczycieli

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski był organizatoremkolejnego seminarium dla nauczycieli, na którymprezentowano tablice multimedialne. Zaproszenispecjaliści przedstawiali możliwości wykorzystania tablicmultimedialnych w ramach różnych przedmiotów.

Wszystkim dyrektorom i pracownikom gimnazjalnymoraz wykładowcom uniwersyteckim wraz z studentaminaszej uczelni, którzy zaangażowali się w pracę na rzeczprojektu „Za rękę z Einsteinem – edycja II” oraz tym, którzyprzyczynili się do uatrakcyjnienia pobytu młodzieży wnaszej uczelni, pragnę bardzo serdecznie podziękować.

Również dziękuję wszystkim Dziekanom wydziałówUWM za nieodpłatne udostępnianie auli i laboratoriów naseminaria oraz inne formy zajęć w ramach projektu.

Mam nadzieję, że wkład pracy setek ludzi w ramachprojektu przyczyni się do rozwijania kompetencjikluczowych z przedmiotów ścisłych i języków obcychwśród gimnazjalistów, a tym samym zaowocuje lepszymprzygotowaniem młodzieży do podjęcia studiów nakierunkach ścisłych.

dr Jolanta FieducikKoordynator projektu „Za rękę z Einsteinem - Edycja II”

w województwie warmińsko - mazurskim

Olsztyńskie Dni Nauki (ODN)

W tym roku do Olsztyna na ODN zaproszono 19 szkółgimnazjalnych uczestniczących w projekcie. Przyjechałoponad 800 uczniów wraz z opiekunami. Odwiedzili oniróżne wydziały UWM, uczestnicząc w wykładach ipokazach. Młodzież również została zaproszona doinnych olsztyńskich uczelni i ośrodków kultury, międzyinnymi do Teatru Lalek. Pobyt każdej grupy uczniów byłściśle określony, co do miejsca i czasu trwania pokazu, aprzygotowane zostało to przez pracowników biura wuzgodnieniu ze sztabem organizacyjnym ODN.Gimnazjaliści pełni wrażeń i emocji wyjechali zzapewnieniem, że wrócą tu aby studiować.

Wycieczki edukacyjne

Wszystkie 60 szkół z naszego województwa objętychprojektem wzięło udział w dwudniowych wycieczkachedukacyjnych. Program tych wycieczek został takopracowany, aby połączyć zwiedzanie i podziwianiekrajobrazów z nauką w zakresie przedmiotów ścisłych.Wycieczki są zorganizowane wg odpowiedniego klucza,zapewni to wszystkim uczestnikom projektu zwiedzanieinnych miejsc w Polsce.

Na trasie tegorocznych wojaży znalazły się wycieczki:„Z Mazur do Gdańska"ze zwiedzaniem między innymi:- Buczyńca, gdzie znajduje się unikatowa na skalę

Europy budowla wodna,- Kanału Elbląsko –Ostródzkiego z 5 pochylniami,- Gdańska, a w nim Gdańskiego Żurawia, pierwszego

statku transportowego – „Sołdek”, Kuźni Wodnej w Oliwielub elektrowni wodnej w Bielkowie.

- Centrum Edukacyjnego „Hevelianum”- Politechniki Gdańskiej z Wahadłem Foucaulta na

dziedzińcu.„Z Warmii i Mazur do Torunia"ze zwiedzaniem między innymi:- Golubia Dobrzynia,- Torunia z Domem Kopernika oraz Muzeum Piernika,- zwiedzanie budowli militarnych,- Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,- Centrum Astronomii UMK w Piwnicach.„Wielkie jeziora mazurskie i Olsztyn"- gdzie zwiedzano zabytki techniczne, architektoniczne

oraz oglądano urządzenia niezbędne w dzisiejszejcywilizacji:

- zbiorniki wodne w Giżycku,- Śluzę Guziankę w miejscowości Ruciane-Nida,

urządzenie wodne wybudowane ponad 100 lat temu,- Gospodarstwo Rybackie – Wylęgarnia Ryb w

Mrągowie,- brano udział w grach i zabawach edukacyjnych

podczas wycieczek,- Olsztyn - wizyta w Planetarium, Domu Gazety

Olsztyńskiej- gdzie obywały się interaktywne warsztatydotyczące historii druku,

15Kajet nr 84 (2/2010)

BIBLIOTEKAW-M ODN

PROPONUJE

Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole.Praca pod red. Grażyny Katry i Ewy Sokołowskiej.Warszawa, Wolters Kluwer Polska 2010

Publikacja prezentuje nowy typ modelu pracypsychologa w szkole wypracowany przez Grażynę Katrę.Model ten ma swoje korzenie w dotychczasowej praktycei wiedzy psychologicznej, ale równocześnie wprowadzanowe elementy i nadaje ramy porządkującedotychczasowe wizje roli psychologa szkolnego i zadańz nią związanych. Jest to propozycja, która stanowi nietylko odpowiedź na potrzebę naprawianianieprawidłowości pojawiających się w procesiewychowania i nauczania, ale przede wszystkim kładzienacisk na podnoszenie jakości życia ucznia i wspieraniejego rozwoju poprzez działania profilaktyczne ipromocyjne.

Wojciszke Bogdan: Sprawczość i wspólnotowość,podstawowe wymiary spostrzegania społecznego.Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2010

Książka prof. B. Wojciszke przybliża nam trudne

problemy związane z psychologią społeczną, tłumaczyczym jest interpretacja ludzkich działań w psychologii,czym jest wspólnotowość i sprawczość w spostrzeganiuinnych ludzi, w spostrzeganiu siebie, także systemuspołecznego. Przedstawia stereotypy i fakty w widzeniumęskości i kobiecości. Książka wyjaśnia wiele zjawisk zzakresu postaw interpersonalnych, samooceny, emocji,stereotypów i uprzedzeń międzygrupowych.

Dziecko w świecie wartości. Poszukiwanie ładuumysłu i serca. Praca zbiorowa Kraków, WydawnictwoImpuls 2010

Autorzy książki są zdania, że zarówno wartości moralne(miłość, przyjaźń, uczciwość, wierność...) jak też wartościwitalne (życie, zdrowie, siła) czy też hedonistyczne (radośćistnienia, twórczość) i inne, odpowiednio przyswojone iutrwalone przez dziecko, mogą się stać podstawązadowolenia, harmonii, poczucia bezpieczeństwa.Stanowią zalążek tego, co dorosły człowiek nazywasensem egzystencji. Lektura książki ma pomócnauczycielom, rodzicom w działaniach na rzeczprzygotowania dziecka do odbioru tych trudnych treści.

Piwowar - Sulej Katarzyna: Zarządzanie personelemnauczycielskim w oświacie. Warszawa - KrakówWolters Kluwer Polska 2009

Książka przeznaczona jest dla dyrektorów, którzy majądo czynienia ze szkołą jako specyficzną organizacją

Kajet nr 84 (2/2010)16

publiczną non - profit. Przedstawione są tu obowiązkidyrektora szkoły, przepisy prawa pracy odnoszące się dozatrudniania nauczycieli i innych pracowników. Kilkarozdziałów poświęcono na taką tematykę jak: wagapolityki i strategii personalnej, kultura organizacyjna,działania podejmowane autonomicznie przez dyrektorówszkół.

Lis Dariusz: No i mam za swoje. Kraków,Wydawnictwo Impuls 2010

Ostatnimi czasy publikuje się dużo wspomnień,dzienników, które są jakimś podsumowaniem życiowychdoświadczeń i przeżyć. Prezentowana książka jest takżetakim dokumentem tyle tylko, że dotyczy naszego zawodu- zawodu nauczyciela. Jej autor opisuje swoją wieloletniąpracę w szkole, wspomina trudne początki, zawody irozczarowania, ale także rzeczy, które sprawiały muogromną satysfakcję, które spowodowały, że nigdy niemyślał o zmianie zawodu i porzuceniu trudnejrzeczywistości szkolnej. Tę kronikę pracy w szkole powinniprzeczytać wszyscy, którzy przymierzają się do tegozawodu, a także młodzi nauczyciele, którzy zniechęcenibrakiem sukcesów zaczynają się źle czuć we własnymmiejscu pracy.

Danuta Wróblewska

Szkolne KołaWolontariatu

W dniach 16-17 kwietnia 2010 r. w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynieodbyły się warsztaty dla nauczycieli pt. Prowadzenieszkolnych kół wolontariatu. Szkolenie było realizowanez funduszy pozyskanych przez Olsztyńskiego CentrumWolontariatu „Spinacz”w ramach projektu „Wsparciekoordynatorów wolontariatu w szkole na tereniewojewództwa warmińsko-mazurskiego”. Uczestniczyło wnim 22 nauczycieli pracujących w szkołach i placówkachoświatowych na wszystkich etapach edukacyjnych.

Zrealizowane warsztaty to odpowiedź na wynikiI wojewódzkich badań dotyczących wolontariatu w szkoleprzeprowadzonych w listopadzie ubiegłego roku.Nauczyciele – opiekunowie szkolnych kół wolontariatuzostali wyposażeni wiedzę i umiejętności w zakresie:prawa, powoływania szkolnego koła wolontariatu,motywowania i nagradzania wolontariuszy oraz zagadnieńzwiązanych z ubezpieczeniem wolontariuszy. Czasspędzony w naszej placówce był także okazją do wymianydoświadczeń i wzajemnego uczenia się zarówno oduczestników jak i prowadzących: Ewy Kosiedowskiej –prezes Centrum Wolontariatu w Słupsku i Marty Urban -Burdalskiej - wolontariuszki z Olsztyńskiego CentrumWolontariatu „Spinacz”.

Szkolenie to także owoc współpracy Warmińsko –Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli wOlsztynie i Olsztyńskiego Centrum Wolontariatu„Spinacz”. Nasza współpraca rozpoczęła się w ubiegłymroku. Wspólnie przeprowadziliśmy badania dotycząceprowadzenia szkolnych kół wolontariatu,zorganizowaliśmy konferencję z okazjiMiędzynarodowego Dnia Wolontariusza. Kolejny etap toopisywane warsztaty, które były formą bezpłatną dlanauczycieli.

Uczestniczki bardzo dobrze oceniły szkolenie. Napewno w ciągu 18 godzin nie można wyczerpującoomówić wszystkich zagadnień i rozwiązać wszystkichproblemów. Nauczyciele mogą więc liczyć na wsparciepracowników centrum.

Wolontariat w szkole jest potrzeby. Nikt nie ma co dotego wątpliwości. Warmińsko – Mazurski OśrodekDoskonalenia Nauczycieli w Olsztynie i OlsztyńskieCentrum Wolontariatu „Spinacz” będę nadalwspółpracowały ze sobą i szukały źródeł finansowaniaszkoleń dla kolejnych grup nauczycieli chcącychprzygotować się do pełnienia roli koordynatorawolontariatu w swojej szkole.

Bożena Osik

17Kajet nr 84 (2/2010)

Galeria BakałarzGaleria BakałarzGaleria BakałarzGaleria BakałarzGaleria Bakałarz

Rok Fryderyka Chopinaw Warmińsko-MazurskiejBibliotece Pedagogicznej

KALENDARIUM21 IV - 25 VI Zajęcia edukacyjne dla dzieci

„Fortepianowi gadam…” Muzyczne opowieści PanaChopina (galeria Bakałarz)

Spotkania przybliżające postać i twórczość FryderykaChopina prowadzone w oparciu o teksty „Mały Chopin”Michała Rusinka (kl. 0-3) i „Muzyka pana Chopina” WandyChotomskiej (kl. 4-5). Celem zajęć jest pobudzeniewyobraźni i wrażliwości estetycznej dzieci.

21 IV Warsztaty muzyczno-plastyczne dla dzieci(Pałac Młodzieży w Olsztynie)

Podczas warsztatów powstaną prace plastyczneinspirowane muzyką Fryderyka Chopina. Spotkaniepoprowadzi Anita Raczyńska z pracowni malarstwa irysunku Pałacu Młodzieży.

10 V Wernisaż wystawy prac inspirowanych muzykąChopina (galeria Bakałarz)

20 V – 4 VI Wystawa „Chopin Weissa – Chopinmłodopolski” (galeria Bakałarz)

Punktem wyjścia dla koncepcji wystawy jest cyklrysunków Wojciecha Weissa, będących studiami doportretu Chopina z 1899, które stały się podstawąmłodopolskiej ikonografii muzyka. Zostaną pokazane wkontekście innych dzieł Weissa z tego czasu, w którychzapisana jest muzyczność barwy i formy. Wystawietowarzyszyć będzie etiuda filmowa z historią powstaniaportretu Chopina, jak również innych jego wizerunkówstworzonych przez artystów Młodej Polski. Główny trzonwystawy oparto na faksymile rysunków Weissa do portretuChopina. Uzupełnieniem scenografii jest6 wielkoformatowych prezentacji wybranych tzw.„muzycznych” dzieł Weissa oraz 12 atrakcyjnych planszinformacyjno-edukacyjnych omawiających artystycznei historyczne tło powstania portretu.

Wystawa została przygotowana przez FundacjęMuzeum Wojciecha Weissa, Biuro Obchodów Chopin2010, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina.

20 V Wernisaż wystawy „Chopin Weissa – Chopinmłodopolski” (galeria Bakałarz)

Otwarcie wystawy zostanie poprzedzonemerytorycznym wstępem wprowadzającym w tematykęekspozycji i odbędzie się przy akompaniamenciekompozycji Chopina.

10 IX - 10 X Wystawa zdjęć Edwarda Hartwiga„Spotkania z Chopinem” (galeria Bakałarz)

Szedłem przez Żelazową Wolę wiedziony nie tylkowzrokiem, ale i słuchem, muzyka Chopina zdaje siębowiem wypełniać tutejsze powietrze na równi zzapachami drzew i kwiatów – tak o inspiracji do pracy nadwystawą powiedział jej autor. Ekspozycja powstawałaprzez długie lata, składa się z 40 prac przedstawiającychdworek i park w Żelazowej Woli oraz bogactwo pejzażymazowieckich.

Organizatorem wystawy jest Biuro Obchodów Chopin2010.

Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do udziałuw wydarzeniach związanych z Rokiem Fryderyka Chopina.Aktualne informacje znajdują się na stronachinternetowych Warmińsko-Mazurskiej BibliotekiPedagogicznej oraz Narodowego Instytutu FryderykaChopina.

Sylwia Sawicka, Aneta Świder-Pióro

Kajet nr 84 (2/2010)18

W tym roku przypada 100. rocznica prawykonania Roty,jednej z głównych pieśni hymnicznych w polskimrepertuarze śpiewów narodowych. Muzykę do wierszaMarii Konopnickiej w 1910 roku skomponował FeliksNowowiejski. On sam i jego rodzina od pokoleń byłazwiązana z Warmią. Kompozytor urodził się wWartemborgu (Barczewie) 7 lutego 1877 roku.Wychowany w duchu polskim nauczył się miłości dopieśni ludowych, religijnych i patriotycznych. Uzdolnionymuzycznie Feliks uczęszczał do miejscowej szkołypodstawowej, a później do „najsławniejszej w całejokolicy” - szkoły w Świętej Lipce kształcącej organistów.W szkole grał nie tylko na fortepianie, skrzypcach,organach, ale również na waltorni i wiolonczeli. Częstokoncertował dla pielgrzymów w słynnym barokowymkościele.

W 1893 roku Nowowiejscy zmuszeni zostali doprzeniesienia się. Zamieszkali w Olsztynie, gdzie nastoletniwówczas Feliks podjął pracę zarobkową: grał w orkiestrzewojskowej w II Pułku Grenadierów stacjonujących wkoszarach przy ulicy Kasprowicza, jednocześniewystępując u wielu mecenasów kultury. Miejsce, w którymmieszkali Nowowiejscy – dom przy ul. Pieniężnego 18upamiętnia tablica.

W lipcu 1898 roku kompozytor otrzymał I nagrodęw konkursie British Musician za marsz Unter derFriedensflagge (Pod sztandarem pokoju). W Berliniestudiował w Konserwatorium Sterna, gdzie dał się poznaćjako mistrz gry na organach. Po powrocie do Olsztynaotrzymał stanowisko organisty w kościele Św. Jakuba.W 1900 roku rozpoczął edukację w Szkole MuzykiKościelnej w Ratyzbonie, a następnie w największejwówczas metropolii muzycznej Niemiec, KrólewskiejAkademii w Berlinie.

Podczas podróży artystycznych, dwukrotny laureatprestiżowej nagrody im. Giacomo Meyerbeera, odwiedziłCzechy, Austrię, Włochy, Afrykę, Francję, Belgię.W Berlinie utrzymywał bliskie kontakty z zespołamiśpiewaczymi złożonymi z polskich emigrantów.Komponował i koncertował też w Polsce. W 1909 rokuosiadł w Krakowie, gdzie został dyrektorem TowarzystwaMuzycznego i działał jako dyrygent, pedagog orazorganista.

Feliks Nowowiejski czynnie zaznaczył swój udziałw 1920 roku w plebiscycie na Warmii i Mazurach. Na jegopotrzeby skomponował muzykę do słów MariiParuszewskiej O Warmio moja miła. Utwór ten od 2000roku pełni rolę oficjalnego hymnu miasta Olsztyna.

Podczas I Wojny Światowej Nowowiejski zostałwcielony do wojska pruskiego i pracował w berlińskiejorkiestrze garnizonowej. Po zakończeniu działańwojennych związał się na stałe z Poznaniem. To właśnietu skomponował wiele utworów chóralnych. Dokonałtakże licznych opracowań pieśni ludowych, w tym 25polskich pieśni ludowych z Warmii, skomponował operyi opery-balety.

Feliks Nowowiejski zmarł w Poznaniu 18 stycznia 1946roku. Został pochowany na Skałce Poznańskiej, w KrypcieZasłużonych kościoła św. Wojciecha1.

W czasie działań wojennych w 1945 roku częśćrękopisów kompozytora spłonęła. Pozostały dorobekzachował się w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu oraz

O Nowowiejskim w setną rocznicę Roty

Rękopis „Roty” Feliksa Nowowiejskiego ze zbiorów Wojewódzkiej iMiejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy

19Kajet nr 84 (2/2010)

w prywatnych zbiorach rodziny Nowowiejskich. Pamiątkipo nim można znaleźć w Salonach Muzycznych jegoimienia w Poznaniu i rodzinnym Barczewie, w którym od2002 roku corocznie odbywa się MiędzynarodowyFestiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego.

Na mocy uchwały nr LVI/642/10 Rady Miasta Olsztynabieżący rok ogłoszono Rokiem Feliksa Nowowiejskiego.Wojewódzka Biblioteka Publiczna realizujewspółfinansowany przez miasto Olsztyn projekt pt.„Nowowiejski w Olsztynie”, którego celem jest przybliżeniepostaci kompozytora, dyrygenta, pedagoga, mającegoniezwykłe zasługi dla kultury. Działania projektowe podpatronatem Prezydenta Miasta Olsztyna skierowane sądo mieszkańców stolicy regionu, w tym do młodegopokolenia - uczniów olsztyńskich szkół. W programieprojektu przewidziano wystawy, cykl spotkań muzycznychoraz wydanie folderu poświęconego kompozytorowi.Obecnie trwa konkurs na ekslibris.

Zapraszamy nauczycieli wraz z uczniami do wzięciaudziału w warsztatach dotyczących życia i dzieła FeliksaNowowiejskiego. W programie zajęć m. in.:

- przedstawienie postaci światowej sławy kompozytora,- geneza powstania „drugiego hymnu Polski” - „Roty”,- wysłuchanie fragmentów kompozycji

Nowowiejskiego,- zabawy i ćwiczenia muzyczne dostosowane do

przedziału wiekowego uczniów.Bezpłatne zajęcia odbywają się w Wojewódzkiej

Bibliotece Publicznej, Dział Zbiorów Specjalnych,10-117 Olsztyn. ul. 1 Maja 5.Zapisy i dodatkowe informacje pod telefonem 89 524

90 34 lub 89 524 90 45 i na stronie internetowej:www.wbp.olsztyn.pl/programy/nowowiejski/

1. J. Boehm / Feliks Nowowiejski 1877-1946. Zarysbiograficzny. Pojezierze Olsztyn, 1977, s. 7-71.

Anna Piotrowicz, Magdalena Strzyż– koordynator projektu

IV Targi Edukacyjne10 kwietnia odbyła się już czwarta edycja targów

edukacyjnych Pakiety, programy i gry edukacyjne wedukacji elementarnej zorganizowanych przezWarmińsko- Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieliw Olsztynie. Adresatem targów byli nauczycielewychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolneji terapii pedagogicznej oraz rodzice. Celemprzedsięwzięcia była prezentacja środowiskunauczycielskiemu najnowszych programów i pakietówedukacyjnych, literatury pedagogicznej oraz pomocydydaktycznych. W ramach targów można było obejrzećnajnowsze propozycje oferowane przez wydawnictwaedukacyjne. Dużym zainteresowaniem cieszyły się nietylko programy nauczania i podręczniki, ale i dodatkowepomoce dydaktyczne, gry i zabawki edukacyjne,niezwykle pomocne w pracy z dziećmi młodszymi.

Z pewnością targi umożliwiły nauczycielom nawiązaniekontaktów z wydawcami i, co najważniejsze, porównanieofert poszczególnych wydawnictw. Cenne dla nauczycielibyły rozmowy z konsultantami W-MODN zajmującymi sięproblematyką edukacji wczesnoszkolnej, wychowaniaprzedszkolnego i terapii pedagogicznej. Ponadtonauczyciele mieli okazję do wymiany poglądów idoświadczeń między sobą. Nikt lepiej nie oceni pakietuedukacyjnego, jak nauczyciel, który przetestował go wpraktyce.

Podczas targów nie zabrakło wystawców. Gościliśmytakie wydawnictwa jak: Operon, WSiP, MAC, Nowa Era iDidasco oraz producenta pomocy dydaktycznych MojeBambino. Wszystkie ekspozycje były ciekawe, zawierałynowe interesujące propozycje. Mamy nadzieję, że kolejneedycje targów będą równie bogate zarówno w swojejofercie, jak i w liczbie odwiedzających je nauczycieli.

P.S. Tegoroczne targi zbiegły się z tragicznymwydarzeniem pod Smoleńskiem. Atmosfera targów, naogół radosna i ożywiona, tym razem zdominowana byłaniedowierzaniem w to, co wydarzyło się tego ranka, w70. rocznicę zbrodni katyńskiej.

Teresa Pupel, Agnieszka Spikert

Kajet nr 84 (2/2010)20

Z ŻYCIA SZKÓŁ

Kangur w SP 15Punktualnie o godz. 8.00, 18 marca 44 Kangury i 46

Kangurków zasiadło do rozwiązywania testukonkursowego – Kangur 2010, ale najpierw... muzykąChopina rozpoczęliśmy XIX edycję konkursumatematycznego Kangur 2010.

- Niech wszystkich uczestników Kangura integrujeChopinowska etiuda, bo przecież ten kompozytor toRodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świataobywatel .... Muzyka Fryderyka Chopina - polonezy, walce,mazurki płynące z SP 15 były przesłaniem muzycznymdo ponad 5 mln uczestników konkursu z 46 krajów, którzyotrzymują te same zadania wspólne dla danej kategoriiwiekowej. Ideą konkursu jest zbliżenie dzieci i młodzieżycałego świata poprzez masowy udział we wspólnejzabawie matematycznej i właśnie im dedykowaliśmyutwory Fryderyka przygotowywane przez uczniów klasyII c, III c i IV c, bo tak naprawdę to wątek edukacyjny jestgłównym przesłaniem Roku Chopinowskiego.

Przypomniano również historię Władysława Szpilmana,znakomitego pianisty i kompozytora, który we wrześniu1939 roku grał pod bombami nokturn cis-moll Chopina.

Historię Kangura w języku angielskim przedstawiłauczennica klasy czwartej Ida Ertmańska, azapieczętowane zestawy zadań na salę wniósł prawdziwykangur w towarzystwie Pani Dyrektor Zofii BarbaryBogacz.

Główną ideą konkursu jest sprowokowanie jaknajliczniejszej manifestacji matematycznej o charakterzewspólnej, intelektualnej zabawy, a tak właśnie u nas było.

Dzień konkursu, „Dzień Kangura" stał się już w szkołachwielu krajów prawdziwym świętem matematyki, nieograniczającym się wyłącznie do samego konkursu.

Jest też okazją do realizowania innych form popularyzacjimatematyki.

W naszej szkole Międzyklasowy Turniej Matematycznyz okazji Dnia Kangura rozpoczął Konrad, uczeń klasy IV a:

Dzisiaj obchodzimy w naszej szkole Dzień, no właśnie... jaki? Dzień Kobiet?, Dzień Nauczyciela?, DzieńDziecka?, nie, „Dzień Matematyki”. Matematyka ma dzisiajswoje święto. Witamy wszystkich przybyłych na nasząuroczystość, szczególnie panie dyrektorki, wszystkichnauczycieli i was, drogie koleżanki i koledzy.

Chcemy wam dzisiaj udowodnić, że matematyka to nietylko trudne zadania, „suche liczby” i abstrakcyjne figury,ale również znakomita zabawa i pasjonująca przygoda.

Obchody święta matematyki mają charakter konkursumiędzy klasami.

Dzień Matematyki obchodzimy w naszej szkole z okazjimiędzynarodowego konkursu matematycznego – Kangur,18 marca to również Europejski Dzień Mózgu.

Wyłonimy najlepszą spośród klas czwartych, piątych iszóstych. Nagrodami będą szóstki z matematyki, dyplomyi słodycze. Wszyscy wiemy, że matematyka zajmujeszczególne miejsce wśród wszystkich nauk, uważana jestza „Królową nauk”.

Międzyklasowy Turniej Matematyczny rozpoczynamypierwszą konkurencją – śpiewając „Królową nauk”, w tymczasie drużyny 3 osobowe rozwiązują test w j. angielskimprzygotowany przez Aleksandrę Załęską.

Ponadto każda klasa przedstawiła: okrzykmatematyczny, plakat o tematyce matematycznej izaprezentowała przygotowane wcześniej Pi - ematy.

Należało również „wyrecytować” zapamiętaną, jaknajwiększa liczbę cyfr po przecinku w rozwinięciudziesiętnym liczby Pi.

21Kajet nr 84 (2/2010)

Zabawy językowe przeprowadziła Joanna Żylińskazapraszając 4 – osobowe drużyny klasowe. Każda z nichna zasadzie „głuchego telefonu” miała przekazać jeden ztekstów: Zwei kleine Ameisen beißen Meisen in Menie,Fliegen, die nicht fliegen, liegen auf den Liegen, FischersFritz fischt frische Fische, frische Fische fischt FischersFritz. Ciekawostką tej konkurencji, jest fakt, że w naszejszkole dzieci nie uczą się języka niemieckiego.

Ostatnią konkurencją było śpiewanie z własnympodkładem muzycznym „Bajki o matematyce” - przezklasy czwarte, „Piosenki o zerze” - przez klasy piąte,„Piosenki rapowanej” - przez klasy szóste.

W przyszłym roku planujemy Maraton Matematyczny.

Elżbieta Sochacka-PopikSzkoła Podstawowa nr 15 w Olsztynie

„Wszyscy stanowimyjedność”

W programie Comenius uczestniczy 27 krajówczłonkowskich Unii Europejskiej i kraje EFTA/EOG.Skierowany jest on do szkół i uczniów określonychpaństw. Głównymi celami programu są: rozwijanie wśródmłodzieży i kadry nauczycielskiej wiedzy o różnorodnościkultur i języków europejskich oraz zrozumienia jejwartości, a także pomaganie młodym ludziom w nabyciupodstawowych umiejętności i kompetencji życiowychniezbędnych dla rozwoju osobistego, przyszłegozatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego.Działania wspierające program to mobilność dotyczącauczniów i kadry oraz tworzenie partnerstw.

W ramach programu Comenius realizowany jest projektAll Together We Are Like One (Wszyscy stanowimyjedność). Został on napisany jako kontynuacja owocnej

trzyletniej współpracy Polski, Francji, Litwy oraz Włoch.Obecnie współpracują ze sobą Polska, Francja, Grecja,Litwa i Szwecja. Stronę polską reprezentuje SzkołaPodstawowa nr 22 w Olsztynie, francuską -EcoleÊlÊmentaire Jules Ferry z Hem, grecką -7th PrimarySchool z Xanthi, litewską - Traupio Pagrindine Mokykla zTraupii a szwedzką - Byavangsskolan z Tomelilli. Projektpodzielony jest na 5 części – każda dotyczy jednego zkrajów partnerskich. Zaplanowane zajęcia pozwolą, abydzieci poznały język, literaturę, charakterystyczne miejscai zabytki, sławnych ludzi oraz tradycje i obyczajeposzczególnych krajów. Pierwszym etapem tejwspółpracy było Spotkanie z Litwą. W marcu 2010r. odbyłsię polski etap projektu.

Z tej okazji w Olsztynie w dniach 15–19 marca odbyłosię spotkanie robocze wszystkich uczestników programu.W poniedziałek partnerzy SP 22 w Olsztynie zostaliprzywitani uroczystym apelem w progach szkoły. Takrozpoczął się pracowity tydzień. Goście wraz zgospodarzami odbyli wiele spotkań na tematdotychczasowej realizacji projektu i zadań na najbliższąprzyszłość. Ważnym momentem było omówienieprzebiegu i obejrzenie wystawy Dni Polski w innychkrajach. Goście z zaciekawieniem oglądali lekcjeprowadzone przez nauczycieli SP 22 w Olsztynie i braliudział w zaplanowanych wykładach.

Kajet nr 84 (2/2010)22

Olimpiada Geograficznai Nautologiczna

W dniach 27 i 28 lutego 2010 roku odbyła się XXXVIOlimpiada Geograficzna i XIX Olimpiada Nautologicznadla uczniów szkół ponadgimnazjalnych woj.warmińskiego-mazurskiego. Zawody są wspólne dla obuolimpiad i przebiegały w dwóch etapach.

Zawody l stopnia odbyły się jesienią 2009 roku ipolegały na samodzielnym wykonaniu przez uczniówpracy pisemnej na wybrany temat. Wyróżniono 40 prac,których autorzy zakwalifikowali się do II stopnia olimpiadyokręgowej. W sobotę 27 lutego 2010 roku uczniowie cirozwiązali trzy testy pisemne, każdy trwał 45 minut.W niedzielę wyłoniona przez jurorów trzynastoosobowagrupa uczniów przystąpiła do rozwiązania kolejnego testupisemnego a następnie do części ustnej zawodów zudziałem publiczności.

Najlepsi okazali się:Jakub Warnieło - Zespół Szkół Ogólnokształcących

w Węgorzewie - Marzena ŚmierzyńskaBohdan Ilasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących

w Węgorzewie - Marzena ŚmierzyńskaDawid Życzko - II Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie

- Andrzej CiesielskiBłażej Żyliński - IV Liceum Ogólnokształcące

w Olsztynie - Zofia PrażmoJoanna Gawerska - V Liceum Ogólnokształcące

w Olsztynie - Mariusz SobczykPaweł Podubiński - IV Liceum Ogólnokształcące

w Olsztynie - Irena RomańczukJustyna Zielska - I Liceum Ogólnokształcące

w Olsztynie - Mariola StrużyńskaPaweł Kondzielewski - I Liceum Ogólnokształcące

w Giżycku - Sebastian Krahel

Światowy Dzień Teatruw SOSW w Kętrzynie

Najmłodsi uczniowie z klas I – IV Szkoły Podstawowejco roku przygotowują występ teatralny z kukiełkami. W tensposób chcą przybliżyć swoim kolegom z zespołówedukacyjno – terapeutycznych tematykę najbardziejznanych polskich i zagranicznych bajek.

W tym roku uczniowie wraz ze swoją polonistką MartąBodnar zdecydowali, że przedstawią „CzerwonegoKapturka”. Występ odbył się 25. 03. 10 r., a więc dwa dniprzed Światowym Dniem Teatru. Wychowankowie, którzywystąpili to: Tomek Płomiński (narrator i mama), SebastianSołoducha (Czerwony Kapturek), Patryk Bagiński (wilk),Paulina Dąbkowska (babcia) oraz Damian Bucharzewski(gajowy). W scenariusz przedstawienia wpleciono taniec.Aktorzy oraz ich koledzy z klasy V zatańczyli krakowiaka.Tańca nauczyła maluchów Agnieszka Małż. Natomiastmalownicze dekoracje przygotowała Adriana Tokarska.

Inscenizację przyjęto entuzjastycznie. Młodzi aktorzyotrzymali mnóstwo pochwał. Wychowankowie z zespołówedukacyjno – terapeutycznych czekają zawsze zniecierpliwością na kolejną bajkę. Co zobaczą wnastępnym roku? To tajemnica, mimo że już terazwystępujący wiedzą jaką bajkę przedstawią.

Marta ChotyńskaSzkolny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Kętrzynie

Po spotkaniach w szkole goście zwiedzili Olsztyn:poznali Stare Miasto i miasteczko uniwersyteckie, gdzieobejrzeli główną bibliotekę, wydział humanistyczny icentrum konferencyjne. Odwiedzili też Gietrzwałd, Gdański Malbork. Razem z olsztyńskimi dziećmi przywitali wiosnęw szkole i Nadleśnictwie Kudypy.

Razem z nauczycielami przyjechały też dzieci, którezamieszkały u polskich rówieśników. Uczniowie zeSzwecji, Litwy i ich polscy gospodarze przez cały tydzieńodwiedzali ciekawe miejsca Olsztyna. Byli m.in. wMulticentrum, bibliotece Abecadło i w muzeach: sportuoraz Warmii i Mazur.

Goście zadowoleni i pełni wrażeń żegnali się z polskimipartnerami z nadzieją zobaczenia się na kolejnymspotkaniu roboczym za dwa miesiące w Grecji, którepoprzedzone będzie tygodniem greckim w partnerskichszkołach.

Agnieszka SzwedSzkoła Podstawowa nr 22 w Olsztynie

Aleksandra Ulaniuk - I Liceum Ogólnokształcące wGiżycku - Sebastian Krahel

Kacper Rosiński - II Liceum Ogólnokształcącew Olsztynie - Andrzej Ciesielski

Patrycja Barul - Liceum Ogólnokształcące w Kętrzynie- Robert Puczel

Michał Kopyczyński - Liceum Ogólnokształcące wNowym Mieście Lubawskim - Bogdan Siemianowski

Albert Kawałek - II Liceum Ogólnokształcące wOlsztynie - Andrzej Ciesielski

Uczniom i ich nauczycielom serdecznie gratulujemy.

23Kajet nr 84 (2/2010)

Dzień EdukacjiRegionalnej

Po raz piąty Szkoła Podstawowa nr 30 zorganizowałaDzień Edukacji Regionalnej. W tym roku hasłemprzewodnim był tytuł wiersza Marii Zientary-Malewskiej„O Warmio moja ”.

Gośćmi honorowymi uroczystości byli: wiceprezydentOlsztyna, Jerzy Szmit oraz przedstawiciel kuratorium,Barbara Antczak.

Inicjatorem obchodów Dnia Edukacji Regionalnej byłaDyrektor SP 30 Bożena Rzepka. Zaproszenie do udziałuw licznych konkursach przyjęły szkoły podstawowe zOlsztyna (SP 3, SP 9, SP 15, SP 22, SP 25, SP 34) iSpręcowa.

Nauczyciele przygotowali jedenaście konkursów. Dlaklas pierwszych konkurs recytatorski pod nazwą „Wierszeo Warmii”, dla klas drugich konkurs plastyczny „Wolnyczas spędzamy w swojej miejscowości” oraz konkurspiosenki turystycznej. Dla nieco starszych uczniów odbyłsię konkurs plastyczny „Człowiek i miasto” oraz quiz „Cowiemy o Olsztynie”.Uczniowie klas IV brali udział wkonkursie historycznym „Olsztyn moje miasto” orazkonkursie matematycznym „Z matematyką po Warmii”.

W ramach Dnia Edukacji Regionalnej dla uczniów klaspiątych odbył się międzyszkolny konkurs o tradycjach,literaturze i kulturze Warmii. Jego celem byłopropagowanie wiedzy na temat regionu.

W tym konkursie wzięły udział trzyosobowe zespołyuczniów z olsztyńskich szkół podstawowych nr 3, 9, 25,30 i ze Spręcowa.

Konkurs odbył się w reprezentacyjnej sali, gdzieznajdują się pamiątki po patronce szkoły, Marii Zientarze-Malewskiej. Przygotowano również wystawę książek oregionie i autorach związanych z Warmią i Mazurami.

ze Szkoły Podstawowej nr 25 i zdystansowali rywali.Zdobyli jako jedyni maksymalną liczbę punktów.

Dzieci ze Spręcowa wykonały najpiękniejszypamiątkowy znaczek z Warmii. Podkreśliłycharakterystyczne elementy krajobrazu warmińskiego,czyli przydrożne kapliczki, urokliwe jeziora i lasy. Nauwagę zasługuje również praca uczniów ze SzkołyPodstawowej nr 3, wykorzystująca różne technikiplastyczne, za pomocą których młodzi Warmiacy ukazalipiękno naszej małej ojczyzny.

Trzyosobowe jury oceniało również oryginalność hasełpromujących nasz region. Za najciekawsze uznałopomysły dzieci ze szkół podstawowych nr 9 i 3.

Po podsumowaniu wyników okazało się, że najlepiejdo konkursu przygotował się zespół ze SzkołyPodstawowej nr 25 i on zajął pierwsze miejsce. Drugieprzypadło SP 9, a trzecie – SP 3.

Wszyscy uczniowie otrzymali dyplomy za udział, azwycięzcy nagrody książkowe. Podziękowanonauczycielom, którzy przygotowali uczniów do konkursu.

Wiedza uczniów na temat regionu zachwyciła jury.Cieszy fakt, że młodzi ludzie interesują się literaturą iobyczajami Warmii i mogą liczyć na wsparcie ze stronynauczycieli.

Dla uczniów klas piątych przygotowano równieżkonkurs na gazetkę ścienną „Człowiek i miasto”.

W czasie Dnia Regionalnego nie zapomniano onajstarszych uczniach. Dla nich odbył się konkurskaligraficzny i konkurs grafiki komputerowej „Pocztówkaz Olsztyna”.

W tym roku w ogólnej klasyfikacji zwyciężyła SzkołaPodstawowa nr 30, gospodarz uroczystości, któraotrzymała pamiątkowy puchar ufundowany przezprezydenta Olsztyna.

Alicja Dobrzeniecka -ZapałSzkoła Podstawowa nr 30 w Olsztynie

W trakcie konkursu uczniowie wykazali się wiedzą natemat życia i twórczości patronki SP 30, obyczajówwarmińskich związanych z narodzinami, chrzcinami iweselem. Rozwiązywali krzyżówkę dotyczącą znajomościpowieści Zbigniewa Nienackiego pt. „Pan Samochodzik itemplariusze”. Najlepiej poradzili sobie z nią uczniowie

Kajet nr 84 (2/2010)24

SZKOŁA PODSTAWOWA

Język polski

Zuzanna Demkowicz-Dobrzańska - SzkołaPodstawowa nr 12 w Elblągu, Anna Domitrz - SzkołaPodstawowa nr 9 w Ełku, Aleksandra Gnas - SzkołaPodstawowa nr 1 w Węgorzewie, Aleksandra Kasin -Szkoła Podstawowa nr 1 w Elblągu, Sylwia Klimas -Szkoła Podstawowa nr 15 w Olsztynie, Anna Kolator -Szkoła Podstawowa nr 12 Elblągu, Patrycja Kowalska -Szkoła Podstawowa nr 1 w Iłowie-Osadzie, OlgaŁuniewska - Szkoła Podstawowa nr 4 w Kętrzynie, AnnaMalizjusz - Szkoła Podstawowa nr 25 w Olsztynie, OliwiaMrozowicz - Szkoła Podstawowa w Gietrzwałdzie,Katarzyna Nowicka - Szkoła Podstawowa nr 4 wMrągowie, Marta Pietnoczka - Szkoła Podstawowa nr 7w Giżycku, Anna Pokojska - Szkoła Podstawowa nr 2 wOlsztynie, Natalia Ramotowska - Szkoła Podstawowa nr4 w Ełku, Sebastian Rogala - Szkoła Podstawowa wŻabinie, Adrian Siekierka - Szkoła Podstawowa nr 12 wElblągu, Anna Sienkiewicz - Szkoła Podstawowa nr 3 wDziałdowie, Piotr Startek - Szkoła Podstawowa wSzestnie, Angelika Sternicka - Szkoła Podstawowa nr 1w Mrągowie, Kamila Szymańska - Szkoła Podstawowanr 9 w Olsztynie, Adam Śpiewanowski - SzkołaPodstawowa nr 4 w Kętrzynie, Maciej Zadroga - SzkołaPodstawowa nr 4 w Ełku, Daniel Zawrotny - SzkołaPodstawowa w Nowej Wsi Ełckiej, Martyna Żurańska -Szkoła Podstawowa nr 19 w Elblągu

Historia

Maciej Błaszkowski - Samorządowa SzkołaPodstawowa nr 4 w Iławie, Jakub Czapliński - SzkołaPodstawowa nr 1 w Nowym Mieście Lubawskim,Aleksandra Anna Czechowska - Szkoła Podstawowa wJanowcu Kościelnym, Szymon Doliwa - SzkołaPodstawowa nr 7 w Ełku, Mikołaj Durka - SzkołaPodstawowa nr 4 w Mrągowie, Adam Fall - SzkołaPodstawowa nr 23 w Elblągu, Damian Frajda - SzkołaPodstawowa w Toprzynach, Dominika Gierszewska -Szkoła Podstawowa nr 23 w Elblągu, Patryk Gralewicz -Szkoła Podstawowa nr 21 w Elblągu, MateuszGrzybowski - Szkoła Podstawowa nr 3 w Działdowie,Nikodem Kacper Gubin - Szkoła Podstawowa nr 1 wWęgorzewie, Paweł Józefowicz - Szkoła Podstawowa wRadziejach, Janusz Juniewicz - Szkoła Podstawowa nr3 w Pasłęku, Konrad Gabriel Karłowicz - SzkołaPodstawowa w Woszczelach, Anna Kolator - SzkołaPodstawowa nr 12 w Elblągu, Juliusz Korczakowski -Szkoła Podstawowa nr 10 w Olsztynie, Adam Kuźma -Szkoła Podstawowa nr 1 w Kętrzynie, Maciej Malinowski- Szkoła Podstawowa w Rybnie, Marta Pietnoczka -

Szkoła Podstawowa nr 7 w Giżycku, Patrycja Płoska -Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Nidzicy, JacekRoman - Szkoła Podstawowa nr 2 w Olsztynie, BeniaminRumak - Szkoła Podstawowa nr 12 w Elblągu, Marek JanStankiewicz - Szkoła Podstawowa nr 4 w Ełku,Aleksander Ryszard Trykowski - Publiczna SzkołaPodstawowa Zakonu Pijarów w Elblągu, Bartosz PiotrTymieniecki - Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 wNidzicy, Mikołaj Wyszyński - Szkoła Podstawowa nr 29w Olsztynie

Matematyka

Michał Belniak - Szkoła Podstawowa nr 4 w Mrągowie,Mateusz Bizio - Szkoła Podstawowa nr 7 w Ełku, AnnaDomitrz - Szkoła Podstawowa nr 9 w Ełku, Damian PawełFrajda - Szkoła Podstawowa w Toprzynach, GrzegorzJanowicz - Zespół Szkolno-Przedszkolny w Gietrzwałdzie,Filip Kasperkiewicz - Szkoła Podstawowa nr 22 wOlsztynie, Tomasz Makowski - Szkoła Podstawowa wTuszewie, Anna Malizjusz - Szkoła Podstawowa nr 25 wOlsztynie, Mateusz Milewski - Szkoła Podstawowa nr 6w Ełku, Katarzyna Nowicka - Szkoła Podstawowa nr 4 wMrągowie, Dawid Marek Osowski - Szkoła Podstawowanr 30 w Olsztynie, Beata Pawlikowska - SamorządowaSzkoła Podstawowa nr 2 w Iławie, Krzysztof AleksanderPierczyk - Szkoła Podstawowa nr 5 w Ełku, SzymonRękawik - Szkoła Podstawowa nr 12 w Elblągu, PiotrSidorowicz - Szkoła Podstawowa nr 1 w Piszu, AdrianSiekierka - Szkoła Podstawowa nr 12 w Elblągu, MarekJan Stankiewicz - Szkoła Podstawowa nr 4 w Ełku,Kamila Beata Szymańska - Szkoła Podstawowa nr 9 wOlsztynie, Maciej Mirosław Zadroga - SzkołaPodstawowa nr 4 w Ełku, Karolina Barbara Żwańko -Szkoła Podstawowa w Orzyszu

Przyroda

Michał Belniak - Szkoła Podstawowa nr 4 w Mrągowie,Anna Chełchowska - Szkoła Podstawowa nr 34 wOlsztynie, Julia Ciesielska - Samorządowa SzkołaPodstawowa nr 4 w Iławie, Anna Domitrz - SzkołaPodstawowa nr 9 w Ełku, Anna Dziamara - SzkołaPodstawowa nr 3 w Biskupcu, Dominika Gondek - SzkołaPodstawowa nr 7 w Bartoszycach, Sylwia JoannaKaczorek - Zespół Szkolno-Przedszkolny w Rynie,Amadeusz Mikołaj Kusz - Szkoła Podstawowa wŁąkarzu, Przemysław Masak - Szkoła Podstawowa nr 4w Mrągowie, Marta Pietnoczka - Szkoła Podstawowa nr7 w Giżycku, Piotr Pietruszka - Publiczna SzkołaPodstawowa Zakonu Pijarów w Elblągu, Karol PatrykRadywoniuk - Zespół Szkolno-Przedszkolny w Rynie,Szymon Rękawik - Szkoła Podstawowa nr 12 w Elblągu,Marek Jan Stankiewicz - Szkoła Podstawowa nr 4 w Ełku,Kamila Beata Szymańska - Szkoła Podstawowa nr 9 wOlsztynie, Filip Wityk - Szkoła Podstawowa nr 25 w

LAUREACI KONKURSÓWPRZEDMIOTOWYCH

25Kajet nr 84 (2/2010)

Elblągu, Marek Wójcik - Zespół Szkolno-Przedszkolnyw Rynie, Katarzyna Żaneta Żmijewska - SzkołaPodstawowa nr 4 w Ełku

Język angielski

Kamila Bunda - Szkoła Podstawowa nr 6 w Braniewie,Dominika Chrzanowska - Szkoła Podstawowa nr 1 wElblągu, Edyta Gierasimiuk - Szkoła Podstawowa nr 2 wEłku, Karolina Grajkowska - Szkoła Podstawowa nr 1 wElblągu, Kasper Jabłoński - Społeczna SzkołaPodstawowa nr 101 w Olsztynie, Karolina Koczkodon -Samorządowa Szkoła Podstawowa nr 2 w Iławie, JanNosewicz - Szkoła Podstawowa nr 4 w Giżycku,Arkadiusz Ogonowski - Szkoła Podstawowa nr 30 wOlsztynie, Maciej Prochowski - Szkoła Podstawowa nr2 w Olsztynie, Adrian Siekierka - Szkoła Podstawowa nr12 w Elblągu, Anna Silwanowicz - Szkoła Podstawowanr 1 w Elblągu, Marek Stankiewicz - Szkoła Podstawowanr 4 w Ełku, Piotr Śmieja - Szkoła Podstawowa nr 6 wOlsztynie, Konrad Tymicki - Szkoła Podstawowa wStawigudzie

GIMNAZJUM

Język polski

Paweł Andruszkiewicz - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie,Wojciech Augusiewicz - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Magdalena Bogucka - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Dorota Brzozowska - Społeczne GimnazjumSpołecznego Towarzystwa Oświatowego w Mikołajkach,Olga Anna Ciotrowska - Prywatne Gimnazjum w Piszu,Sara Ewa Cygańska - Gimnazjum nr 1 w Działdowie,Alicja Czerniewicz - Gimnazjum Akademickie nr 23 wOlsztynie, Karolina Fiedorczyk - Gimnazjum wWydminach, Hanna Dobrochna Gąszczak - Gimnazjumnr 4 w Ełku, Anna Gniewkowska - Publiczne GimnazjumZakonu Pijarów w Elblągu, Nina Jakubowska -Gimnazjum nr 1 w Działdowie, Karolina Karbowska -Gimnazjum nr 1 w Działdowie, Barbara Kędzierska -Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach, Kornela Kiełbasa -Gimnazjum nr 3 w Olsztynie, Kinga Kołakowska -Samorządowe Gimnazjum Publiczne w Piszu, KatarzynaJoanna Koprowska - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Zuzanna Kowalik - Gimnazjum nr 1 w Morągu, PaulinaKrogulska - Gimnazjum nr 2 w Działdowie, Anna KarolinaNaruszewicz - Gimnazjum w Wydminach, RafałOkuniewski - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, KamilaOlejniczak - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Natalia DanutaPękalska - Gimnazjum Publiczne nr 2 w Nidzicy, BarbaraPietrewicz - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, ZuzannaPodgórska - Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie, DawidRogoziński - Gimnazjum nr 2 w Działdowie, Marta Szulgo- Gimnazjum nr 2 w Ełku, Michał Tarnowski - Gimnazjumnr 2 w Olsztynie, Emilia Warych - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Martyna Waszczuk - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Joanna Weronika Wiwart - Gimnazjum Katolickie nr 22w Olsztynie, Urszula Zarzecka - Gimnazjum w Kętrzynie

Historia

Andrzej Adamowicz - Gimnazjum nr 1 w Gołdapi,Aleksandra Celińska - Gimnazjum nr 3 w Elblągu,Mateusz Ciesielski - Gimnazjum nr 1 w Działdowie, KamilCieszyński - Gimnazjum Samorządowe nr 1 w Iławie,Ignacy Cyryl Ciunelis - Niepubliczne SalezjańskieGimnazjum w Ostródzie, Zuzanna Dajos - Gimnazjum wJamielniku, Andrzej Dębiński - Samorządowe GimnazjumPubliczne w Piszu, Sara Drzymalska - Gimnazjum nr 2 wDziałdowie, Dominik Fedan - Gimnazjum nr 2 w Morągu,Patryk Gajdulewicz - Gimnazjum w Orzyszu, PiotrJarmowski - Gimnazjum nr 1 w Giżycku, Marek Jezierski- Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Michał Jusis - Gimnazjumw Węgorzewie, Adrian Karaś - Gimnazjum nr 1 w GórowieIławeckim, Wojciech Kluczek - Gimnazjum w Olsztynku,Adam Kobyliński - Gimnazjum nr 3 w Nidzicy, JakubKolad - Gimnazjum nr 2 w Elblągu, Marta Kozłowska -Gimnazjum nr 1 w Biskupcu, Jakub Ostrowski -Gimnazjum w Milejewie, Damian Pawluczuk - Gimnazjumnr 2 w Giżycku, Piotr Sobota - Gimnazjum nr 1 w Morągu,Krzysztof Sokołowski - Publiczne Gimnazjum w IłowieOsadzie, Mateusz Zagórski - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Łukasz Zapadka - Gimnazjum z OddziałamiIntegracyjnymi w Szczytnie

Matematyka

Paweł Andruszkiewicz - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie,Jan Bączek - Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr2 w Szczytnie, Marcin Bogumił - Gimnazjum Katolickiew Piszu, Maciej Bubrowski - Gimnazjum nr 2 w Olecku,Marcin Cendrowski - Gimnazjum nr 4 w Ełk, JulitaChapko - Gimnazjum nr 3 w Olsztynie, KarolinaChartuniewicz - Gimnazjum nr 1 w Giżycku, KarolChojnacki - Gimnazjum nr 1 w Działdowie, MarcinChoszcz - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Konrad Chudek- Salezjańskie Gimnazjum Niepubliczne w Ostródzie,Mateusz Cichocki - Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach, AdaCierkowska - Gimnazjum Publiczne w Iławie, PatrykCiołkowski - Gimnazjum Katolickie w Piszu, NorbertCwaliński - Gimnazjum Katolickie w Piszu, AdamCzapliński - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Piotr Czech -Gimnazjum nr 1 w Ostródzie, Paulina Dąbrowska -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Piotr Dołowy - GimnazjumAkademickie nr 23 w Olsztynie, Małgorzata Durma -Gimnazjum nr 2 w Pasłęku, Wiktor Florek - Zespół Szkółnr 1 w Iłowie-Osadzie, Patryk Gajdulewicz - Gimnazjumw Orzyszu, Paweł Gajewski - Gimnazjum w Olsztynku,Krystian Golon - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, JakubGrabowski - Gimnazjum w Lidzbarku, Cezary Grygoruk- Publiczne Gimnazjum w Prostkach, Tomasz Grzywacz- Gimnazjum nr 8 w Elblągu, Wojciech Guderski -Gimnazjum nr 3 w Elblągu, Artur Hawryszko - Gimnazjumw Lelkowie, Marek Jezierski - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Paulina Kalinowska - Gimnazjum Akademickienr 23 w Olsztynie, Anna Kaliszewicz - Gimnazjum nr 4 wOlsztynie, Anna Kamińska - Gimnazjum nr 3 w Elblągu,Michał Kamiński - Gimnazjum Akademickie nr 23 wOlsztynie, Barbara Kędzierska - Gimnazjum nr 2

Kajet nr 84 (2/2010)26

w Bartoszycach, Kornela Kiełbasa - Gimnazjum nr 3 wOlsztynie, Katarzyna Koprowska - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Mateusz Kowalski - Gimnazjum w Grabowie-Wałdykach, Tomasz Krakowski - GimnazjumAkademickie nr 23 w Olsztynie, Mateusz Kusy -Gimnazjum nr 3 w Elblągu, Paweł Lanckowski -Gimnazjum Publiczne w Iławie, Tymoteusz Lasota -Gimnazjum nr 1 w Giżycku, Paweł Masłowski -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Sylwia Maszczyk - GimnazjumPubliczne w Białej Piskiej, Damian Milewski - PubliczneGimnazjum w Wilkasach, Karolina Morska - Gimnazjumnr 2 w Giżycku, Jacek Mrozowski - Gimnazjum nr 2 wOlecku, Michał Mróz - Gimnazjum nr 3 w Elblągu,Małgorzata Napieralska - Salezjańskie GimnazjumNiepubliczne w Ostródzie, Kamila Olejniczak -Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Mikołaj Olszewski -Gimnazjum nr 8 w Elblągu, Łukasz Osika - PrywatneGimnazjum w Kętrzynie, Joanna Osowska - Gimnazjumnr 2 w Olsztynie, Patryk Pastewski - PubliczneGimnazjum Zakonu Pijarów w Elblągu, KatarzynaPiórkowska - Gimnazjum Publiczne w Barcianach, RafałPruszyński - Gimnazjum w Węgorzewie, Justyna Przytuła- Gimnazjum Samorządowe nr 2 w Iławie, Piotr Pytlowski- Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Wojciech Cezary Reza -Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Aleksandra Roguszewska- Gimnazjum Akademickie nr 23 w Olsztynie, EdytaRybicka - Gimnazjum nr 2 w Pasłęku, Maciej Rychlicki -Gimnazjum nr 8 w Elblągu, Martyna Ryzińska -Gimnazjum Katolickie w Piszu, Szymon Sadowski -Gimnazjum nr 8 w Elblągu, Bartosz Schibowski -Gimnazjum nr 3 w Elblągu, Magdalena Segieda -Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach, Krzysztof Sowul -Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Mateusz Stryjewski -Gimnazjum nr 1 w Szczytnie, Kacper Ślaski - PrywatneGimnazjum w Kętrzynie, Arkadiusz Ślusarz - SalezjańskieGimnazjum Niepubliczne w Ostródzie, Michał Tadejko -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Michał Tarnowski - Gimnazjumnr 2 w Olsztynie, Wojciech Tralle - GimnazjumAkademickie nr 23 w Olsztynie, Krzysztof Waraksa -Gimnazjum nr 1 w Gołdapi, Martyna Waszczuk -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Aleksander Wąsik - Gimnazjumnr 1 w Szczytnie, Daniel Węcławski - Zespół Szkół nr 1w Iłowie Osadzie, Kacper Wojciechowski - Gimnazjumnr 8 w Elblągu, Mariusz Wtulich - Gimnazjum nr 7 wOlsztynie, Michalina Wyszyńska - Publiczne GimnazjumZakonu Pijarów w Elblągu, Artur Zagórski - Gimnazjumnr 2 w Elblągu, Marcin Zawadzki - Gimnazjum nr 2 wOlecku, Kamil Żyła - Gimnazjum nr 2 w Braniewie

Biologia

Weronika Anna Chłopiak - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Aleksandra Anna Chorzewska - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Olga Anna Ciotrowska - Prywatne Gimnazjumw Piszu, Karolina Czerniak - Gimnazjum nr 2 wBartoszycach, Łukasz Golsztajn - Gimnazjum nr 6 wElblągu, Karolina Amanda Haber - Gimnazjum nr 3 wElblągu, Daria Kasprowicz - Gimnazjum nr 8 w Elblągu,Barbara Kędzierska - Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach,

Urszula Kuśnierz - Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach,Paulina Miecznik - Gimnazjum nr 1 w Bartoszycach,Karolina Morska - Gimnazjum nr 2 w Giżycku, KamilMydło - Gimnazjum nr 1 w Szczytnie, Michał BartoszNaruniec - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Maciej Rychlicki- Gimnazjum nr 8 w Elblągu, Sylwia Witkowska -Gimnazjum nr 2 Ornecie, Łukasz Wróblewski -Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Artur Zagórski - Gimnazjumnr 2 w Elblągu

Język angielski

Urszula Czumaj - Gimnazjum w Węgorzewie, MajaDuda - Gimnazjum Publiczne w Iławie, Bartłomiej Dudek- Gimnazjum nr 2 w Elblągu, Kuba Jankowski -Gimnazjum Akademickie nr 23 w Olsztynie, MarekJezierski - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Piotr Kamiński- Samorządowe Gimnazjum Publiczne w Piszu, KatarzynaKapliński - Gimnazjum nr 1w Ełku, Krzysztof Kłos -Gimnazjum nr 8 w Olsztynie, Bartosz Koprowski -Gimnazjum nr 1 w Ełku, Dominika Krukowska -Gimnazjum nr 2 w Giżycku, Aleksandra Kuszczak -Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie, Aleksandra Michalik- Gimnazjum Akademickie nr 23 w Olsztynie, KlaudiaNadolnik - Publiczne Gimnazjum w Wieliczkach, PatrycjaPaczkowska - Gimnazjum nr 1w Ełku, Julia Pasternak -Gimnazjum Publiczne w Iławie, Aleksandra Roguszewska- Gimnazjum nr 23 Akademickie w Olsztynie

Język niemiecki

Zofia Awiżeń - Gimnazjum nr 3 w Olsztynie, ElizaBadaczewska - Gimnazjum w Pieckach, AgataBorzestowska - Gimnazjum nr 2 w Elblągu, AdaCierkowska - Gimnazjum Publiczne w Iławie, FranziskaClausen - Gimnazjum nr 2 w Szczytnie, KarolinaCzerniak - Gimnazjum nr 2 w Bartoszycach, SarahDorosz - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, AleksandraDudanowicz - Gimnazjum nr 2 w Ełku, Anna Dziugieł -Gimnazjum nr 1 w Szczytnie, Łukasz Golsztajn -Gimnazjum nr 6 w Elblągu, Daria Góralska - Gimnazjumnr 2 w Działdowie, Przemysław Górzyński - AkademickieGimnazjum nr 23 w Olsztynie, Agnieszka Grygo -Gimnazjum nr 2 w Ełku, Hubert Grygo - Gimnazjum wPieckach, Klara Gutkowska - Gimnazjum Publiczne wIławie, Peer - Phillip Holzhey - Gimnazjum nr 2 wLidzbarku Warmińskim, Joanna Jakubowska -Gimnazjum w Dubeninkach, Adriana Jankowska -Gimnazjum nr 6 w Elblągu, Jakub Kaszkin - Gimnazjumnr 1 w Pasłęku, Koprowska Katarzyna - Gimnazjum nr 2w Olsztynie, Natalia Konopelska - Gimnazjum nr 3 wOlsztynie, Nicole Kozikowska - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Dominik Kucharski - Gimnazjum w Węgorzewie, PawełKukliński - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Natalia Kunicka- Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Maximilian Kurek -Gimnazjum nr 9 w Biskupcu, Cezary Laskowski -Gimnazjum nr 1 w Działdowie, Sarah Łazar - Gimnazjumw Małdytach, Patrycja Makowska - Gimnazjum nr 2 wEłku, Krzysztof Mazur - Gimnazjum w Miłomłynie, AnnaMłodzianowska - Gimnazjum nr 2 w Ełku, Monika Mrówka- Gimnazjum Publiczne w Dywitach, Maciek Nowik -

27Kajet nr 84 (2/2010)

Gimnazjum nr 2 w Szczytnie, Natalia Ochlak - Gimnazjumw Nowym Mieście Lubawskim, Klaudia Ogrodowczyk -Gimnazjum nr 9 w Elblągu, Natalia Danuta Pękalska -Zespół Szkół nr 2 w Nidzicy, Dominik Preugszas -Gimnazjum w Burdach, Małgorzata Redelbach -Gimnazjum nr 13 w Olsztynie, Aleksandra Rogalska -Gimnazjum nr 2 w Ełku, Kelly Vanessa Serdyńska -Zespół Szkół Pijarskich w Elblągu, Agnieszka Sielczak -Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Joanna Stolarska -Społeczne Gimnazjum w Olsztynie, Krzysztof Sułek -Gimnazjum nr 3 w Olsztynie, Marta Szulgo - Gimnazjumnr 2 w Ełku, Kamilla Śledź - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Klaudia Camilla Twardzik - Gimnazjum Publiczne wSzczytnie, Emilia Łucja Warych - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Jessica Willrich - Gimnazjum nr 2 w Szczytnie,Hubert Zając - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, KarolinaZiółkowska - Gimnazjum nr 1 w Biskupcu

Geografia

Ada Alicja Cierkowska - Gimnazjum Publiczne wIławie, Rafał Czujwid - Zespół Szkół w Szestnie, PiotrKozłowski - Gimnazjum Publiczne w Dywitach, MarcinKrutczenko - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, MagdaKwasińska - Katolickie Gimnazjum Społeczne wBiskupcu, Wojciech Mieszała - Gimnazjum nr 2 wBartoszycach, Maciej Obuchowski - Gimnazjum nr 4 wMrągowie, Aleksandra Pich - Katolickie GimnazjumSpołeczne w Biskupcu, Daria Raczkowska - PubliczneGimnazjum Zakonu Pijarów w Elblągu, Jakub Strużyński- Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, Arkadiusz CyprianSzostak - Gimnazjum nr 1 w Bartoszycach, AdamWasilewski - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie

Fizyka

Kamil Chojnowski - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, PiotrDołowy - Gimnazjum Akademickie nr 23 w Olsztynie,Bartłomiej Dudek - Gimnazjum nr 2 w Elblągu, KrzysztofFaj - Gimnazjum w Węgorzewie, Dominika Grochowska- Gimnazjum nr 2 w Kętrzynie, Wojciech Guderski -Gimnazjum nr 3 w Elblągu, Karolina Amanda Haber -Gimnazjum nr 3 w Elblągu, Igor Ilasz - Gimnazjum wWęgorzewie, Marek Jezierski - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Jakub Tomasz Kazik - Gimnazjum nr 8 wElblągu, Mateusz Kołakowski - SamorządoweGimnazjum Publiczne w Piszu, Katarzyna Koprowska -Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Mikołaj Korabiewski -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Tomasz Krakowski - GimnazjumAkademickie nr 23 w Olsztynie, Marta Kwiatkowska -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Monika Michalczuk - Gimnazjumnr 4 w Olsztynie, Rafał Okuniewski - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Marcin Pieniak - Gimnazjum nr 1 w Reszlu,Paweł Srokosz - Gimnazjum nr 4 w Olsztynie, MichałTarnowski - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Emilia Warych- Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Martyna Waszczuk -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Konrad Wyłucki - Gimnazjum nr4 w Ełku, Hubert Zając - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Bartosz Zapert - Gimnazjum nr 2 w Mrągowie, MarcinZawadzki - Gimnazjum nr 2 w Olecku, Jakub Złocki -Gimnazjum nr 4 w Ełku

Chemia

Dominika Adamska - Gimnazjum Publiczne wMikołajkach, Monika Magda Alaszkiewicz - Gimnazjumnr 8 w Elblągu, Małgorzata Bogdanowicz-Tomczyk -Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie, Monika Bućko -Gimnazjum nr 2 w Kętrzynie, Tomasz Dejnakowski -Gimnazjum nr 2 w Kętrzynie, Sara Drzymalska -Gimnazjum nr 2 w Działdowie, Monika Dymerska - ZSnr 4 w Mrągowie, Justyna Fiedorowicz - ZSO w Kętrzynie,Ada Gawrychowska - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie,Monika Golon - Gimnazjum nr 15 w Olsztynie, BartoszŁukasz Gonsior - Zespół Szkół Pijarskich w Elblągu,Katarzyna Górska - Gimnazjum nr 4 w Mrągowie, AnnaMaria Gruszczyńska - Gimnazjum nr 4 w Mrągowie,Małgorzata Grzmiączka - Gimnazjum nr 1 w LidzbarkuWarmińskim, Agata Guz - ZS nr 1 w Giżycku, Igor Ilasz -Gimnazjum w Węgorzewie, Marek Piotr Jezierski -Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, Karolina Jurkin - Gimnazjumnr 2 w Kętrzynie, Michał Kamiński - GimnazjumAkademickie nr 23 w Olsztynie, Mateusz Kołakowski -Samorządowe Gimnazjum Publiczne w Piszu, KatarzynaJoanna Koprowska - Gimnazjum nr 2 w Olsztynie, AnnaKowal - Zespół Szkół Pijarskich w Elblągu, PaulinaKozłowska - Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie,Magdalena Krupińska - Gimnazjum Publiczne w Iławie,Natalia Kuszczak - Gimnazjum w Węgorzewie,Magdalena Kuśmierczuk - Gimnazjum nr 3 w Kętrzynie,Joanna Katarzyna Łojewska - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Sylwia Maszczyk - Publiczne Gimnazjum wBiałej Piskiej, Karolina Morska - Gimnazjum nr 2 wGiżycku, Piotr Man Nguyen - Gimnazjum nr 1 w Elblągu,Łukasz Osika - Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie, MartaHalina Pajewska - Gimnazjum nr 2 w Kętrzynie,Aleksandra Agnieszka Pierzchała - Gimnazjum nr 2Olsztynie, Zuzanna Podgórska - Prywatne Gimnazjumw Kętrzynie, Łukasz Mikołaj Podmostko - GimnazjumPubliczne w Dobrym Mieście, Alicja Prałat - ZS nr 4 wMrągowie, Adrianna Rusak - Prywatne Gimnazjum wKętrzynie, Szymon Karol Rutkowski - Gimnazjum nr 4 wEłku, Paweł Samoraj - Gimnazjum nr 15 w Olsztynie,Radosław Snarski - Gimnazjum nr 2 w Kętrzynie,Karolina Strąk - Gimnazjum Publiczne w Wilczętach,Almira Szachowicz - Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie,Robert Grzegorz Szczawiński - Gimnazjum w Lubawie,Kinga Angelina Szczepaniak - Gimnazjum nr 3 w Elblągu,Paula Szutowicz - Gimnazjum w Wielbarku, AleksandraSzydło - ZS nr 4 w Mrągowie, Paulina Szypulska -Gimnazjum nr 4 w Ełku, Iwona Tarach - Gimnazjum wSampławie, Michał Tarnowski - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Jakub Wasilewski - Prywatne Gimnazjum wKętrzynie, Martyna Waszczuk - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Magdalena Wiercińska - Gimnazjum nr 3 w Kętrzynie,Jakub Grzegorz Wiśniewski - Gimnazjum nr 2 wOlsztynie, Grzegorz Zabłocki - Gimnazjum nr 4 w Ełku,Urszula Zarzecka - Gimnazjum nr 3 w Kętrzynie, MarcinZawadzki - Gimnazjum nr 2 w Olecku, Kamil Żyła -Gimnazjum nr 2 w Braniewie.