URRRRRRBIBB A
AIZKZKOOROO RIRRIRIR
SASAAANNNNADA RIIIIANANANAN
AALA TZTZANAA IAIAAAAA
DEEEEGURIIRIXAX
Arantzazu
P A R k EE O L I K O A
P A R k EE O L I K O A P A R k E E O L I K O A P A R k E E O L I K O A
Urkullu
Ozeta
Trango
1182
Larragoiti1125
Gainlabur
Keixtui gana
1133
Gaztarri
Eizertako lepoa
Artia1176
Zepoleku
U R K I L L A M E N D I K A T E A
Sekillaga1151
San Juanlepoa
Burgamendi1081
Mirubixkar
1048
AraranaLarrakola
Usabakotxena
kargaleku
Tellabide
Saiturri
1172Aumategi
1190
Saiturriko lepoaMentazpi
1091
Padorlako mintegiaTxojas Viejas
Mugarriluze
1108
Arurdin
Ursalto
Urkitza910
Urkitzakolepoa
Ugarana
Elgeamendi
943
Letxerre
675
Arrugue
Uria
ElejaldeEspe
Monte Marieta
Isiko aitzakolepoa
Usokoatxa913
Troka
901
Urpaso835
LEINTZ - GATZAGA
Arlaban mendatea
Arrikrutz
Arlaban
Leintz-Gatzaga
Dorleta
Arriurdingo lepoa
Bostoro
Etzaustegi
San Juan Zar
Olain Goikoa
Artabilla
Artabilla
Aitzorrotz744
Makatzgain
Idiazabal
Leizargarate
Pagobedeinkatukolepoa
Mutxurgain
Leizargarateko iturria
Alabitarte
Alabieta Arratea
Gestatei
Alabitako txabolak
Alabieta
925
Alabieta Txiki
Axkorri
1130
Angitako Arratea
Bizkarlatza
1097
Atain
1086Olaburueta
1008
Deguria
IturriaOtso-Arrate
ErlaitzArluz
1134
1105
Basobaltz
Aranguren
1149
ArangurenTxiki
1098
Arluzkoiturria
Aiznardako-aitza
1025
Degurixa
Degurixako Txabolak
Kontrastako lepoa
Arabako Mandobidea
Iturria Apotza
1071
Elorretako Aitza
1125
Kurtzebarri
1117
San Juan TxikiAsuntzeta
Eleizabarri
Narruko Haizpe
Peñakulo
Uriaga
Urku
lu
Ugartegi
Arbe
Erdikoetxe
Penpelin
Bekoetxe
Gaintxueta
Arb
e
UrbaltzaAndarto txiki
848
Andarto
1067Gorabieta
Urtaoko Aitzak
Areantza
Goroeta
Aozaratza
Arkarazo
Aretxabaleta
Eskoriatza
Urkuluurtegia
Orkatzategi
864
Urtapotolueta
Urtao
Aitzgain
737
Ametzueta
819
Iruatx
766
Txirikillaleku
828
Santikurutz
Santakutzetakolepoa
Kostola
Uribe
917
Maiputz
1065
Maruatx1019
Txaramela
Portaletxo
HilarriaEzateko lepoa
Gazteluko aitza
Gaztelu
Epantzako Erreka
Zamalbide
849
Mintegi
Karatza
Iturriotz
Akerraitz
Kortatxo
Usa
ba
kotx
en
a
Katilluiturri
MugarriaundiAltata
Ipisti basoMatxikorta
ArranategiAnabarra
654
Lurgorrieta
Estapasakon Mokeletes
San Juan Artía
Txabola
San
Jua
nEr
reka
Kutulutza
Keixtui
Ipis
ti Artaso
Gallerdi
Lopitzen aitza
776
Katarreta768 Billotza
erreka
Bellostegi
Aitzabal767 Santuario
Ntra. Sra. deArantzazu
Goiko Benta
Sindika
Zelaizabal
Zapiorbe
Azkonarzulueta
Unamendi
Duru
Kosotxo
Aldatxoko iturria
Iriti aitz Obita
Gomistegi
Kortakogain
AtxuriLarramua
Elorrieta-goiti Aloña
Leuzarra
Ezaeta
Urdanbieta
BELAR
Larramua
Aitzpillaundi
Igñaitz
KortakogainZapata
Kurutze
Buetraitz
1323
Gorgomendi
1239
Porrui
Ziartzi
Uako aitza Leartzabal
Nardagaizto
Aginaga
Lizarraga
1067Aitzarrate1204
Urrabiatza
1263Burgolaitz
Akaitz1312
Malla
Eskista
Malla
Erroitegi
Tellakaskueta
Amabirijinaren Sillea
Arriurdin1272
Katabera
BaltsaBiozkorna
1195
Artzanburu
1361
Iturria
Otraitz Iferrutz
Erbizaskun881
Gaztelu-aitz
918
Arriona
930
Prailebaso
Troska
Iturbeltz Iturria
Iturrigorri
Otxarri
Arbelgaizto
Elorrola
Jarondo azpikoa
Ollei
Ollei
Aitztiaundi
Otsai
na
Artzanburu
Pikandi
Meatzeak
Jarondo
Txiplategieta
Urdamuño
Triku etxeta
Murgiolatza
Arratola734
Trikutxeta
Olarriaga
Ba
rre
nd
iola
Aie
rdi
Pikandi796
Pagola
845
Pag
ola
Urkimendi
799
Altzola
868
Intzuzaeta
Iturzegieta
Illurtxabaleta839
Elortxiki
862
Ormakio
Ohoso
EskolatzaArranoaitz
875
Irumugarrieta
Barrutie
Oamendi
863
Bikarion
Larrosain
Salobieta
818
Ollargain
Urruti
Uarketa
Larraondo
Kargalekuta Azkiola
Ostazurita
Aizleor
1373
MiralekuIruiturrieta
Aizkorgain
1369 Ezata
Aldaiturri
Aizkorritxo
1333
1433
Andreaitz
Lugaitzeko lepoa
1507
Arbelaitz
URBIA
Enaitz
1297MandabidetaGorostiaran
Zabalaitz1264
Pagobakoitza
KalparmuñoBotaleku
Ollantzu
Urbiako AmaIturrria Arbelarko
txabolak
URBIAOllantzutxabolak
Aiztgaizto
Zoileku
Pagobakar
LanbitaLaskaolatza
Zorroztarri
1217Peruaitz
Perusaroi1214Petrinaitz
1238Oburu
1246
MalkorraMalpiribil
Zakamendi
Astozulo
El Castaño
757
Lausasi
TxilizaKaskabeltza
BarrendiolaUrtegia
Beain
Armuño794
Liztormendi555Munain
Basalategi
Aizpe
Errolatza
Amaizabal
Gazteluneta
Aportuneta
Jarleku Goikoa
Azti
Iturbieta
Mendigarateko Puntea705
Tunelaundiko erreka
1549
Aitxuri
1548
Aketegi
Kanal Aundi
1479
Aitzabal
1524Aizkorri
Santo Kristo ermitaOltzipurdi
Urdabide
Aldasbarreneta
Nardaundi
Oltzako Zelaia
1202
Pagomakur
Zubiondo
Zulonpo
1280
Burgalaitz
1276
Zelaibizkar
1234
Askiola
Askiolakolepoa
Leizarrate1163
Eskaratza
Arrikopoizo
Lusukarri
Mendizabal
904
Ikeritzateko Urdasakon
err
ek
a
Arganbelate
Larraskanda
Berokia
Guano Arratea
Kaz
tiar
an
Arrikrutz
Gostingorri
SolabarriSan Martin
Gartzabal708
Mendiburu
857
Morumendi
Azkonarzulueta
Gazteloste
868
San Migel Aitza
Nako
Ajuria
AriznabarretaArrizabalpe
Urkidi
Urkiola
Los Agines
Petrolerak
Zumarraundi
Agiñeta
Kalderondo
Gaztanzapadoi
Umeleku
Kaztiaran
1199Gorosotxo
1178
Portugaña
1029
Lizarrate
Mandobide
San Adriankoba
Sancti Spirituermita
Aldaola
Ubiergo
Basaizulota
Ubier
Txaparri
Arroalde
1453
Aiztontor AltuaAsiñeta
872
Aldaola
952Añabaso
Iturzabal
Aratz zelai
1430
Elurzuloak
1445
Aratz
1314
Allaitz
1236
Allarte
1168
Allaitz Txiki
Atabarrate
Aiondo zubia
Iturriotz
Zabala zubia
Kukuma
Sta. Cruz
Lurgorri887
Arrazpi
Allondo
Ulbide
Atizpar
Urrapieta
Peña de Albéniz
Kukuma
Artizabal
1016
Albeniz
646
AmalauZuhaitzak
Peñatxipi
Apota
Oiko
Larrondo
Mendiribil
San Pedro
Central
Leze
Larranegi
San Cristóbal
Juaniperra
Otadoi
Askarrai
Basotxo
Ilarduia
993
Artzanegi
1091
Aitzandi
948
Koloxka1057
Olano
996
Eginoko aitza
1021
Aitztxiki
Illaragorri
AginaranUgarraundi
Hoya de la Leze
Art
zan
eg
i
Alanguarte
Lezaun
984
Lezaun
1118
ArbarrainTres Mugas
Illaragorri
1030
ArrobigañaIturrizuri
Iturgain
Sagastieta
Palortza
Iramendi
Taraigorri
Otsazulota
Aranarri
Sagastieta
Altzania
Iramendiko
895
LeotaranAnarri
Beunda
981
Txurrukopunta
816
Zabalaitz
858Garagartza
812Bikunaitz 858
Napar aitz
752
Antzuzkar
828Ailleta
898
Unamendi
Ultzama
Arkalin
Otz
au
rte
Otzaurtemendatea
Benta Zarra
Segura
IdiazabalZerain
Mutiloa
Ormaiztegi
Telleriarte
Udana mendatea
Oñati
Olabarrieta
Zubillaga
Txa
eta
err
eka
E L G E A M E N D I K A T E A
999
Araotz
Gorordo
692
Madinamendi
730
Aloña mendikatea
UR
KI
LL
A M
EN
DI
KA
TE
A
AL
TZ
AN
IA
ME
ND
I K A T E A
Zegama
Uro
la ib
aia
Marieta
Larrintzar
Elgea
LarreaHermua
Axpuru
Barria
Narbaxa
Arriola
Gordoa
Galarreta
ZalduondoLuzuriaga
NA
RB
AX A
M E N D I K A T E A
Araia
Albeiz
Egino
Aldaia
782
A L D A I A M E N D I K A T E A
Etura
Audikana
Dallo
Heredia
Zuhatzu Donemiliaga
Zadorra
ErdoñanaAmetzaga
Egilaz
Berein
768
Narbaxa
754
Beitia
764
Zadorra
Barrundia
Galarrixa
543
Durakogain
814
Bustintegi
Mendiola
Artixa
Idigomendi
485
Uribarri
Urtiagan505
Ara
ntz
azu
ib
aia
Otaño
838
Aizpuru
790
Amutxanda
765
Sta Marina
660
Aizaleku
808
Kostola
500
Batzarra muño
435
Igartua munoa
585
Tellautxoko Puntea
565
Illarramuna565
Aizleor
730
Mariñamendi
786
Aztio
888
Mendiurkillo
784
Garaio
570
Mote
579
Etxegarate mendatea
Gazteluberri860
781
Larrezkondo
Torretxulo
775
806
Trikamunota
Usartza
829
Gazbide
758
Larringarai
Itsasondo
UribarriGanboa urtegia
Garaio
Dendoriz
600
Maturana
Gebara
Mendíxur
Arbulo
575
Argómaniz
Etxebarri-Urtupiña
Zadorra
De
ba
Deba
Legazpi
Gorostiaga
951
1225
Umandia
Garnagaña
624
Armalaun
705
Oria
Olaran
Kortaberria
Barbari
Ondarra
Goialdea
Oria
Inunziaga-txara
615
Ipinoegi
685
Gainzabal
685
Iturria
Urk
ulu
Bolibar
Torreauzo
Garagaltza
UrrexolaBerezao
Murgia
Eguz
kitz
a
Azk
ont
egi
Ub
ao
Iturrieta
Aizkorbe
Basoko
Arantzazu
Araotz
Kortatxo
Ma
rald
uia
Baso
ko
Larr
akola
Eskorta
Urkilla
EskortaMalkorra
Luzu
ria
ga
Ametzaga
PerretanoGebara
729
Bengoerreka
Iturritxueta
Arrikrutz
San Elias
Atxuko Aldai
Larrasoil
Garagartza
Pagarreta
URBIAKOFONDA
Iturgoeneta
Aitzgain
Tantaixa
Azpileta
Puntiaga
Linatza
Aitzulo
Elgea II
Deguria
Deba ibaia
Venta Fria
Urietagana
Lierni
Brinkola
Gesaltza
Kurtzebarri
Jaturabe
Madina
Araotz Urruti
Zubia
Ugaran
Jaunsoro
Uriarte
Iritegi
Axtroki
Narrukazpe
Txabolak
Tantadi
A R A B A / A L A V A
NA
FA
RR
OA
ATERBE
AREANO
MITARTE GARAI
ARREGI
PASTAIN
ARRIETA HAUNDI
OIHARTE
LIERNI GARAKOA
TELLERINE
ONDARRE
ORUE
GabiriaOnatibi
Burdinkrutz
Arrasate[Mondragon]
S. Pedro
Marutegi
Murgi Zelai
Jarondo
Idazabal
TELLERIARTE
ESKORIATZA
OÑATI
LEGAZPI
ZEGAMA
ZERAIN
PARTZUERGONAGUSIA
ARETXABALETA
Aizpea
Gi-33
10
Gi-627
Gi-33
45
Gi-4131
Gi-3131
Gi-
3344
Gi-3593
Gi-3591
Gi-2630
Gi-3
511
Gi-
3261
Gi-3251
Gi-2637
Meatzetakomuseoa
Gatzmuseoa
PR -Gi 37
GR -12
PR -Gi 66
PR -Gi 103PR -Gi 104
PR -Gi 102
PR -Gi 69
PR -Gi 70
PR -Gi 97
GR -120
GR -120
GR -34
GR -34
GR34
PR -Gi 105
PR -GI 105
PR -GI 106
PR -GI 37
PR -GI 36
GR -121-1
N-1
PR -Gi 36
PR -Gi 36
PR -Gi 38
PR -Gi 38
PR -Gi 106
PR -Gi 106
GR -120GR -34
GR -121-4
GR -121-4
GR -121-1
GR -121-1
Santiago bidea
Santiago bidea
GR -121
GR -12GR -121
GR -12GR -121
GR -12GR -121
GR -12GR -121
Zirauntza
e
a
154
og
752a
arturtuaa munmunoaoa
N-1
A-1
N-636
AP-1
N-2
40
N-1
A-1
N-104A-3100
IBILBIDE SAREA - RED DE SENDEROS
GR - 121-1 Aratzko itzulia
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
4h 30min685 m. 17 km
GR - 121-4 Urbiako aukera
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 91 m. 6,5 km
PR - GI 36 leintz - Gatzaga - Aizorrotz
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
1h 02min 337 m. 3,1 km
PR - GI 37 Hiruerreketa
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 469 m. 8 km
PR - GI 38 Isuskiza
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 217 m. 9,2 km
PR - GI 66 Barrendiola - Akaitz - Barrendiola
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 30min 759 m. 14 km
PR - GI 69 San Pedro - Txaparri - San Pedro
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 416 m. 8,4 km
PR - GI 70 Zegamako bira
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
6h 15min644 m. 22 km
PR - GI 97 Oro - larrino - Urkulu urtegia - Aozaratza
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 163 m. 6 km
PR - GI 102 Araotz uraren ibilbidea
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
4h 03min 401 m. 11,5 km
PR - GI 103 Arrikrutz: Kontrabandisten bidetik
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 03min 403 m. 8,5 km
PR - GI 104 Kortakogain: Arantzazuko baserrietan barna
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
1h 03min 149 m. 5,5 km
PR - GI 105 Arantzazu: ezkutuko Arantzazu
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 03min 272 m. 7 km
PR - GI 106 Arrasate - Arantzazu erromesbidea
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
5h 515 m. 16 km
copyright © SUA edizioak
GR - 12 / GR - 121 Arlaban - Otzaurte
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
11 h 10 min 1.929 m 42,15 km
AIZKORRI-ARATZGipuzkoako parke naturaletako ibilbideak
UR
KU
LUARANTZAZU
OTZAURTE
LEGAZPI
ARANTZAZUKO BEGIRALEKUAARANTZAZUKO BEGIRALEKUA
URBIAKO FONDAURBIAKO FONDA
AITZULOAITZULO
KKKKKKKorortortortortortortortortabeabeabeabeabeabeabea rrirrirriririririrrriKKKKKKKKK aaaaaaSAN ADRIANGO GALTZADASAN ADRIANGO GALTZADA
NATUR BALIABIDEAK VALORES NATURALES
Pagadia Hayedo
Hariztia Robledal
Ur-jauzia Cascada
ONDAREA PATRIMONIO
Meatzea Mina
Haitzuloa Cueva
Megalitoa Megalito
Gotorlekua Fortifi cación
Elurzuloa Nevera
IBILBIDEAK RECORRIDOS
GR (ibilbide luzea) GR (sendero de gran recorrido)
PR (ibilbide laburra) PR (Sendero de pequeño recorrido)
SL (Herri ibilbidea) SL (Sendero local)
Done Jakue bidea Camino de Santiago
Lotura Enlace
Ibilbidearen hasiera Comienzo del sendero
Ibilbidearen bukaera Final del sendero
Ibilbide biribila Sendero circular
Autobidea Autopista
Autobia Autovía
Lehentasuna duen errepidea Carretera de interés preferente
Errepide Nagusia Carretera Básica
Eskualde Errepidea Carretera Comarcal
Errepide Lokala Carretera Local
Auzobidea Carretera Vecinal
Basabidea Pista
Babes eremuaren muga Límite de la zona protegida
Aparkalekua Aparcamiento
Parketxea Parketxe
Aisialekua Area recreativa
Txabola Majada
Aterpetxea Refugio atendido
Landa-turismoa Turismo rural
Begiralekua Mirador
Mendia Cumbre
Sarbidea Acceso al parque
IKURRAK LEYENDA
500 m 1 km 2 km
Eskala 1:45.000
OñatiAraotzAizkorri
Aldaola
URKILLA
Pagobakar
Lugaitzeko lepoa
Santo Kristo
URBIAKO FONDA
Ubiergo
Herria Núcleo urbano
Auzoa Barrio
Tontorra Cima
Tontor txikia Cima menor
Mendikatea Sierra
Ingurua Paraje
Lepoa Collado
Lekua Lugar singular
Aterpea Refugio
Ibaia Río
ZERBITZUAK SERVICIOS
Interes handiko eremua Zona de especial interés
Sarbide nagusia Acceso principal
UURBIAU BIABIAUR
OTZAURTE
0
500
1.000
1.500
LEINTZ-
GATZAGA
ZERAIN
AIZKORRI P.N.indd 1AIZKORRI P.N.indd 1 24/11/10 17:0824/11/10 17:08
PAR
KE
NATU
RA
LA
kutxa
AizkorriAratz MAPA ETA IBILBIDEA
MAPA Y RECORRIDO Eskala 1:45.000
tzaintzari loturik daudela. Larrerik samurrenak Aloña-Aizkorriko eta
Zaraiako mendietako kareharrizko sakonuneetan aurkituko ditugu,
batez ere, Urbia eta Degurixa izanik leku nagusiak. Landa horietan
artzain-txabolak agertuko zaizkigu, ardi latxen artaldeak, sarobe eta
kortabaso zaharrak… eta, jakina, tumuluak, trikuharriak eta iruina-
rriak, duela 5.000 urte inguru horietan artzaintzan ziharduten gizaki
haien herentzia preziatua.
ALTZANIA, euskal pagadia. Arabako eta Gipuzkoako doze-
na erdi udalerrik osatzen dute Altzaniako pagadiaren jabe den par-
tzuergoa. Oihan hori zabalenetakoa da gurean, ia 2.000 hektarea
herri-lur, gure egunetara iritsi dena, hein handi batean, basogintzarako
erabili izan dutelako. Gaur Parke Naturaletako birika nagusietako bat da,
natur-bizitza ugariaren babesleku, gurean oso gutxitan ikusten diren
ugaztun batzuk –lepahoria, basa-katua, ipurtatsa- tartean. Parkeak badu
baso eder gehiagorik, Barrendiolako hariztia edo ipar isurialdeak estal-
tzen dituzten pagadiak adibidez.
Altuan, ARANTZAZU dio kopla zaharrak. Eta hala dago, al-
tuan, Parke Naturalaren eremuan, Arantzazu, Gipuzkoako leku turis-
tiko nagusietako bat. Amildegi sakon baten ertzean, gure kultura eta
hizkuntzaren mugarri, Arantzazun bat egiten dute erlijioak, arteak eta
naturak. Arkitektura- eta pintura-ondareaz gain (santutegia, Gandiaga To-
pagunea, Oteiza, Basterretxea eta Saenz de Oizaren artelanak, besteak bes-
te), Arantzazuk arreta handiz gordetzen ditu bestelako altxor txikiak, Iturri-
gorriko pagadia, Duruko sarobeak edo Gomistegiko artzain-eskola, kasu.
Aizkorri-Aratz Parke Natu-
ralak Gandiaga Topagunean dauka
PARKETXEA, Arantzazun. Gainera,
Arabako isurialdean beste PARKE-TXE bat dago, Araian.
Parke Naturalean zaindutako aterpetxe
bakarra dago, URBIAKO FONDA (943 781 316), taberna eta jatetxea ere
badena. Maiatzaren 1etik Azaroaren 1era
egunero egoten da zabalik. Gainerako
hilabeetan, asteburuetan besterik ez.
Parkearen inguruan aterpetxeak dau-
de Zerainen (HARIZTI ERDI, ☎
943 801 505), Seguran (☎ 943 801 010)
eta Legaz pin (TELLERIARTE, ☎
943 730 428). Leintz Gatzagako men-
di aldean alokagai daude egurrezko
bungalowak (GAZTAINUZKETA,
943 715 164).
Landa-etxeak: LEINTZ GATZAGA: Aterbe ☎ 943 715 037
ESKORIATZA: Areano ☎ 943 714 470
ARETXABALETA: Mitarte Garai
☎ 943 791 751
OÑATI: Arregi ☎ 943 780 824
LEGAZPIA: Pastain ☎ 943 730 672
ZEGAMA: Arrieta Haundi ☎ 943 801
890
ZERAIN: Tellerine ☎ 943 582 031 Oi-
harte ☎ 680 171 291
MUTILOA: Orue ☎ 943 801 900 Lierni
Garakoa ☎ 943 801 699
SEGURA: Ondarre Baserria ☎ 943
801 664
Turismo aktiboa: En-medio segway. Loramendi 2,
behea. Arrasate ☎ 943796720
Paintball Arrasate. Bedoña auzoa.
Arrasate ☎ 696 37 93 66
Inguru Abentura. San Juan, 18. Al-
beiz (Asparrena) ☎ 635 748 948
Museoak: EGURRAREN INTERPRETAZIO ZEN-
TROA Andueza etxea, z/g. Zegama.
☎ 943 80 21 87
ARDIXARRA ETXEA Erdi Aroaren in-
terpretazio zentroa. Kale nagusia 12.
Segura. ☎ 943 80 17 49
ZERAIN PAISAIA KULTURALA He-
rriko plaza z/g. Zerain. ☎ 943 801 505
OGIAREN TXOKOA Igaralde-Goena
baserria, Brinkola Legazpi. ☎ 943 730 428
EUSKAL BURDINAREN MUSEOA
Mirandaola parkea, Telleriarte auzoa
z/g. Legazpi. ☎ 943 730 428.
ARRIKRUTZ-OÑATI KOBAZULOAK
Arantzazuko igoera, 4. kilometroa,
Araotz auzorantz. Oñati. ☎ 943 08 20 00
IBARRAUNDI MUSEOA Intxaurtxueta
auzoa z/g. Eskoriatza. ☎ 943 71 54 53.
GATZ EKOMUSEOA Dorleta jauregia
z/g. Leintz-Gatzaga. ☎ 665 739 549.
PESA Autobus konpainia honek Parke
Naturalaren ondoko herriak inguruko
eskualde eta herrialdeekin lotzen
ditu, baita Donostiarekin eta gaine-
rako hiriburuekin ere. Besteak beste,
Oñati eta Arantzazu arteko autobus
zerbitzua dauka. Informazio gehiago:
www.pesa.net. ☎ 902 101 210
LURRALDEBUS Gipuzkoako autobus
zerbitzu guztiak. Informazio gehiago:
www.lurraldebus.com
RENFE Geltokiak eta geralekuak
Legaz pin eta Brinkolan, aldirietako
sarearen baitan, eta Otzaurten. In-
formazio gehiago: www.renfe.com
Aizkorri-Aratz interneten: www.gipuzkoamendizmendi.net
El Parque Natural de Aizkorri-
Aratz tiene su PARKETXE en Gan-
diaga Topagunea, en Arantzazu.
En el Parque Natural existe un único
refugio atendido, la FONDA DE URBIA (943 781 316), que también es
bar y restaurante. Desde el 1 de mayo
hasta el 1 de noviembre permane-
ce abierta todos los días. El resto del
año, solamente los fi nes de semana.
En los alrededores del parque cuen-
tan con refugios Zerain (HARIZTI ERDI, ☎ 943 801 505), Segura (943
801 010) y Legazpi (TELLERIARTE,
☎ 943 730 428). En Leintz Gatzaga se
alquilan bungalows de madera en el
monte ( GAZTAINUZKETA, 943
715 164).
Agroturismos: LEINTZ GATZAGA: Aterbe ☎ 943 715 037
ESKORIATZA: Areano ☎ 943 714 470
ARETXABALETA: Mitarte Garai
☎ 943 791 751
OÑATI: Arregi ☎ 943 780 824
LEGAZPIA: Pastain ☎ 943 730 672
ZEGAMA: Arrieta Haundi ☎ 943 801
890
ZERAIN: Tellerine ☎ 943 582 031 Oi-
harte ☎ 680 171 291
MUTILOA: Orue ☎ 943 801 900 Lierni
Garakoa ☎ 943 801 699
SEGURA: Ondarre Baserria ☎ 943
801 664
Turismo activo: En-medio segway. Loramendi 2,
behea. Arrasate ☎ 943796720
Paintball Arrasate. Bedoña auzoa.
Arrasate ☎ 696 37 93 66
Inguru Abentura. San Juan, 18. Al-
beiz (Asparrena) ☎ 635 748 948
Museos: CENTRO DE INTERPRETACIÓN DE LA
MADERA Andueza etxea, z/g. Zegama.
☎ 943 80 21 87
CASA ARDIXARRA Centro de inter-
pretación de la Edad Media. Kale
nagusia 12. Segura. ☎ 943 80 17 49
ZERAIN PAISAJE CULTURAL Herriko
plaza z/g. Zerain. ☎ 943 801 505
EL RINCÓN DEL PAN Caserío Igaral-
de-Goena, Brinkola auzoa z/g. Le-
gazpi. ☎ 943 730 428
MUSEO DEL HIERRO VASCO Miran-
daola parkea, Telleriarte auzoa z/g.
Legazpi. ☎ 943 730 428.
CUEVAS DE OÑATI-ARRIKRUTZ Su-
bida al Santuario de Arantzazu, kilo-
metro 4. Desviación barrio de Arao-
tz. Oñati. ☎ 943 08 20 00
MUSEO IBARRAUNDI Intxaurtxueta
auzoa z/g. Eskoriatza. ☎ 943 71 54 53.
ECOMUSEO DE LA SAL Dorleta jaure-
gia z/g. Leintz-Gatzaga. ☎ 665 739 549.
PESA Servicio de autobuses que enla-
za los pueblos del ámbito del parque
con las zonas y provincias limítrofes,
así como con Donostia-San Sebas-
tian y las demás capitales. Entre otros
servicios, tiene una línea entre Oñati y
Arantzazu. Más inforamación:
www.pesa.net. ☎ 902 101 210
LURRALDEBUS Servicios de autobu-
ses de Gipuzkoa. Más información:
www.lurraldebus.com
RENFE Paradas y apeaderos en Le-
gazpi y Brinkola, incluidas dentro de
la red de cercanías, así como en Ot-
zaurte. Más información:
www.renfe.com
Aizkorri-Aratz en internet: www.gipuzkoamendizmendi.net
El Parque Natural de Aizkorri-Aratz cuenta con dos parketxes. En la parte
alavesa, Araia, cabeza del municipio de Asparrena, cuenta con centro de
información y acogida de visitantes. En Gipuzkoa, el parketxe se sitúa en
Arantzazu, en el edifi cio Gandiaga Topagunea, un moderno centro cultu-
ral y de congresos.
El Parketxe de Arantzazu es a la vez centro de acogida de visitantes y de
interpretación del Parque Natural. Dotado de exposición permanente,
maqueta de Aizkorri-Aratz, aulas didácticas y modernos recursos inte-
ractivos, el Parketxe se distribuye en dos pisos, el inferior con el mundo
subterráneo y los bosques como principales protagonistas, y el superior
dedicado a los recursos ganaderos, la actividad que desde hace milenios
ha vertebrado el espacio hoy ocupado por el Parque Natural.
Aizkorri-Aratz Parke Naturalak parketxe bi ditu. Araba aldean, Araian,
Asparrena udalerriko herrigunean alegia, bisitarientzako harrera eta
informazio gunea egokitu dute.
Gipuzkoan, berriz, Parketxea Arantzazun dago, Gandiaga Topagunean,
kulturgune eta kongresuak egiteko eraikin modernoan hain zuzen ere.
Arantzazuko Parketxea bisitarientzako harrera gunea eta Parke Na-
turalaren interpretazio zentroa dugu. Zeregin horretan erakusketa
iraunkorra, gela didaktikoak eta euskarri interaktiboak baliatzen ditu.
Bi solairutan banaturik, behekoan lur azpiko eremuak eta basoak izan-
go dira protagonista nagusiak; goikoa, berriz, abeltzaintzari begira
egongo da, milaka urtetan Parke Naturalaren eremuan nagusi izan den
jarduerari alegia.
LA CIMA DE GIPUZKOA. Repartido entre los territorios his-
tóricos de Araba y Gipuzkoa, el Parque Natural de Aizkorri-Aratz está
conformado por un conjunto de sierras (Zaraia, Elgea, Urkilla, Aizko-
rri, Aratz y Altzania), en su mayoría formadas por rocas calizas, en las que
se sitúan los picos más altos de ambos territorios: Aratz (1.445 m), Aizkorri
(1.524), Aketegi (1.548) y Aitxuri (1.549). Como no podía ser de otra manera,
tan elevadas cumbres son refugio habitual de Mari, la diosa de los antiguos
vascos, pero también gustan de las peñas solitarias aves como el alimoche, el
buitre leonado y la chova.
SAN ADRIAN, la cueva santuario. En este paisaje de re-
lieve quebrado por enormes bloques calizos, los fenómenos kársticos y
la circulación subterránea de aguas que les acompaña han generado una
tupida red de cuevas y galerías subterráneas. Muchas de ellas, dicho que-
da, han sido refugio de Mari, pero otras se han convertido en santuarios cristia-
nos. Es el caso de la cueva de San Adrian, en cuyo interior se levanta la ermita
del mismo nombre, además de cobijar la calzada que, hasta fi nales del siglo XIX,
enlazaba Gipuzkoa con Araba. También hay restos de una fortifi cación. Otra cueva
santuario es la de San Elías o Sandeili, en Oñati, con la ermita bajo su bóveda. En el
rico patrimonio subterráneo de la zona destacan las cuevas de Leze (Asparrena)
y Arrikrutz (Oñati), antaño refugio de osos y leones de las cavernas, hoy habilitada
para pacífi cas visitas.
URBIA y DEGURIXA, los pastos ancestrales. Las áreas
elevadas del Parque Natural han sido, desde hace milenios, zonas de
pastoreo estacional. Los ricos pastizales se concentran en las depre-
siones calcáreas de las sierras de Aloña-Aizkorri y Zaraia, con Urbia y De-
gurixa como núcleos principales. Es ahí donde encontraremos las chabolas,
los rebaños de ovejas latxas, las antiguas majadas… y, por supuesto, los tú-
mulos, dólmenes y menhires, legado de los grupos humanos que pastorea-
ban en estos parajes hace 5.000 años.
ALTZANIA, el hayedo vasco. Media docena de municipios
alaveses y guipuzcoanos conforman la parzonería propietaria del ha-
yedo de Altzania, uno de los más extensos del país. Casi 2.000 hectáreas
de bosque de propiedad comunal, que ha llegado hasta nuestros días, en
gran medida, por la intensa explotación forestal a la que ha sido sometido. Hoy
constituye uno de los principales pulmones del parque, refugio de una variada
vida natural en la que destacan mamíferos poco habituales como la marta, el
turón y el gato montés. Otros bosques de gran interés son los robledales de
Barrendiola, y los hayedos que tapizan gran parte de las laderas septentrio-
nales de las sierras del Parque.
ARANTZAZU, santo y seña. Uno de los principales focos de
atracción de Gipuzkoa, el santuario de Arantzazu, se sitúa en el interior del
Parque Natural. Situado sobre un pronunciado barranco, referencia inelu-
dible de nuestra cultura y nuestra lengua, aúna el interés religioso, artístico y
paisajístico. No en vano es el principal acceso al Parque Natural, la vía más habitual
para llegar a Urbia y su entorno. Además del interés arquitectónico y artístico
(santuario, Gandiaga Topagunea, obras de Oteiza, Basterretxea y Saenz de Oiza,
entre otros), Arantzazu custodia pequeños tesoros como el cercano hayedo de
Iturrigorri, las majadas de Duru o la escuela de pastores de Gomistegi.
1 GI-2637 errepedetik, ZEGAMAN,
Otzaurte gainera iritsiko gara.
Bertan Renferen trenbideen gerale-
kua ere badago. Bertatik esku-eskura
edukiko dugu parkearen ekialdeko
alderdia, bereziki Altzania,
San Adrian eta Aratz aldea.
2 GI-2630 errepideari segika, TE-
LLERIARTEra (Legazpi) helduko gara.
Bertan GI-3511 aukeratuko dugu,
BRINKOLAtik –bertan ere Madrid-Irun
trenbidearen geralekua dago- Barrendiolako urtegira iristeko.
3 OÑATItik, GI-3591 errepideak
Uribarritik joko du JATURABEraino.
Bertan eskuinean utziko du Arao-
tzerako bidea (GI-3592), eta Arantzazuraino segituko du. Oña-
tiko santutegi ospetsuaren gerizan,
Arantzazu Parke Naturalerako sarbi-
derik erabiliena bilakatu da.
4 ARETXABALETAtik, GI-3131
URKULUKO urtegira doa. Berta-
tik Parke Naturaleko mendebaldea es-
kura edukiko dugu Orkatzategi eta
Kurtzebarritik Degurixaraino.
5 GI-3520 eskualde mailako erre-
pideak, Legazpi eta Segura artekoak,
BENGOETXEA auzuneraino eramango
gaitu. Behin hor, beste errepide batetik
Aizpeara iritsiko gara. Zeraingo
paraje hori meatze esparrua izan zen.
6 Hala GI-627 nola GI-3310 erre-
pideak LEINTZ-GATZAGAra doaz.
Herri horretatik Parkeko mende-baldeko muturrean sartuko gara.
1 Por la carretera GI-2637 alcan-
zamos, en el término municipal de
ZEGAMA, el alto de Otzaur-te. También cuenta con apeadero
del ferrocarril de la línea Madrid-
Irun. Este acceso deja a nuestro al-
cance el sector oriental del parque,
Altzania, Aratz y túnel de
San Adrian.
2 Siguiendo la GI-2630 llegare-
mos a TELLERIARTE (Legazpi), don-
de debemos tomar la GI-3511 que,
por BRINKOLA, donde también hay
parada del ferrocarril, nos llevará al
embalse de Barrendiola.
3 Desde OÑATI, la carretera GI-
3591 nos lleva por Uribarri hasta JA-
TURABE, donde deja a la derecha el
desvío a Araotz GI-3592, para seguir
hasta Arantzazu.
4 Desde ARETXABALETA, la GI-
3131 conduce hasta el pantano
de URKULU. Desde este punto que-
da a nuestro alcance el sector oeste
del Parque, desde Orkatzategi y Kurtzebarri hasta Degurixa.
5 La GI-3520, Legazpi-Segura,
nos deja en BENGOETXEA, donde un
desvío nos conduce a Aiz pea (Zerain), antiguo coto minero.
6 Tanto la GI-627 como la GI-
3310 alcanzan LEINTZ-GATZA-
GA, localidad desde la que se accede
al sector más occidental del
parque.
Parketxe de Arantzazu
Arantzazuko Parketxea
La puerta de Aizkorri-Aratz
Aizkorri-Arazko sarbidea
PARKEAREN GIDATurismoaktiboa
Garraio PublikoaSarbideak
Landa Turismoa
GUÍA DEL PARQUEAccesos
TurismoRural
TurismoActivo
TransportePúblico
Aizkorri Aratz
Con sus 16.000 hectáreas de extensión, a caballo entre Araba (3.000 ha) y Gipuzkoa (13.000 ha), el Parque Natural de Aizkorri-Aratz da protección
a un espacio que se ha confi gurado como uno de nuestros principales patrimonios naturales y
culturales. Fue declarado Parque Natural en 2006.
parke naturala16.000 hektarea zabal, Araba (3.000 ha) eta
Gipuzkoaren (13.000 ha) artean, Aizkorri-Aratz Parke Naturalak gure natur- eta kultur-ondare nagusietako bat bilakatu den eremua babesten
du. 2006an izendatu zuten Parke Natural.
GIPUZKOAKO TONTORRA. Araba eta Gipuzkoako lurral-
de historikoen artean banaturik, Aizkorri-Aratz Parke Naturalak men-
dilerro sorta bat (Zaraia, Elgea, Urkilla, Aizkorri, Aratz eta Altzania) du
ardatz, gehienak kareharrizkoak, lurralde bietako haitzik garaienen biltoki:
Aratz (1.445 m), Aizkorri (1.524), Aketegi (1.548) eta Aitxuri (1.549). Hain tontor
altuak Mari jainkosaren ohiko bizilekua izaten dira, gutxienez aldian-aldian,
baina paraje bakarti horietan ez dira falta sai-zuria, sai-arrea eta belatxinga,
besteak beste.
SAN ADRIAN, haitzuloa santutegi. Erliebe hautsiko paisaia
horretan kareharrizko haitzak nabarmentzen direnez, haien
barrenean karstak eta lur azpiko urak ohikoak dira. Ondorioz,
haitzuloak eta lur azpiko galeria sortak ugariak dira. Haie-
tatik asko, esanda dagoen bezala, Mariren babesleku izan
dira, baina beste batzuk santutegi kristauak bilakatu
dira. Horra hor, esate baterako, San Adrian kobazuloa, bere baitan izen be-
reko ermita eta XIX. mendearen amaierara arte Gipuzkoa eta Araba lotzen
zuen galtzada hartzen duena. Gotorleku baten aurriak ere badira bertan.
Haitzuloetako santutegien zerrendan Sandaili (Oñati) ere sartu behar dugu,
baseliza haitzezko gangaren azpian babesten duena. Eta lur azpiko ondare
oparoari begiratzen hasita, Leze (Asparrena) eta Arrikrutz (Oñati) kobazu-
loak aipatu behar. Arrikrutz antzina hartzen eta haitzuloetako lehoien ater-
pea izan zen; egun, bisitari baketsuen bilgune.
URBIA eta DEGURIXA, arbaso zaharren larreak. Milaka urte dira Parke Naturaleko goialdeak ar-
El parque en CINCO PASOS
Parkea, BOST URRATSETAN
Quien recorra el Parque Natural de Aizkorri-Aratz se encontrará con ancestrales
sendas pastoriles, viejas calzadas jacobeas y antiguos
caminos reales. Rutas que, siempre respetuosas
con la naturaleza y con el patrimonio cultural,
podemos volver a recorrer y disfrutar en el siglo XXI.
MP AIZKORRI-ARATZ04.indd 1MP AIZKORRI-ARATZ04.indd 1 24/11/10 17:0724/11/10 17:07