Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları

Donanım

Merkezi İşlem Birimi

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU)Bilgisayar içerisinde meydana

gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır.

Başlıca üç bölümden oluşur:Aritmetik mantık birimiKontrol birimiBellek birimi

Merkezi İşlem Birimi Hız KavramıBilgisayarın hızını belirleyen başlıca donanım

işlemcidir.Tek başına sistemin hızını belirlemez.En küçük hız birimi Hz (hertz) saniyede

yapılan mantıksal işlem sayısı. ( MHz, GHz )

Merkezi İşlem Birimi BölümleriAritmetik mantık birimi: İşlemciye gönderilen

aritmetiksel ve mantıksal işlevleri yaparak istenen yere tekrar gönderir.

Kontrol Birimi: İşlemci tarafından yapılan işlemlerin

doğruluğunu kontrol eder. Giriş-çıkış birimlerini denetleyerek hafıza ile

ilgili işlemleri ve komutların yorumlanması görevlerini üstlenir.

Merkezi İşlem Birimi BölümleriÖn Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza

Erişimiİşlemci hızı ile ana bellek (RAM) hızı

birbirinden farklıdır.İşlemci RAM’in bilgi iletme hızından daha hızlı

işlem yapar.RAM’den işlemciye gönderilen bilgi işlemcinin

hızına yetişemediği için işlemcinin RAM’i belli bir zaman beklemesi gerekir.

Bu sorunu ortadan kaldırmak için işlemcinin içerisine ön bellek birimleri yerleştirilir.

Merkezi İşlem Birimi BölümleriÖn Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza

ErişimiÖn bellek RAM’den daha hızlı çalışır.İşlemcinin boşta kalmasını önler.L1, L2 ve L3 adıyla ön bellek birimleri

kullanılır. L1 işlemci üzerinde bulunur.L2 ve L3 anakart üzerinde bulunur.İşlemci veri veya program kodunu önce ön

bellekten arar, yoksa RAM’dan alır.Çok kullanılan bilgiler de ön bellekte tutulur.

Nasıl Çalışır?Bilgisayarımızın bellek erişimi hakkında örnek

vermek gerekirse:Bir lokantaya ilk defa gidip bir kase çorba istediğinizde

Çorbanın yapılıp gelmesi uzun sürebilir. Eğer yemeğin yapıldığı yerin(HDD) hemen ön tarafında

belirli bir miktar yemeği sıcak tutabilecek bir hazne varsa (RAM) ve siz oradaki çeşitlerden birini yiyecekseniz çorbanın pişmesini beklemezsiniz.

Siz eğer aynı yere daha sık gelmeye başlarsanız garson sizi tanır ve sizin geleceğiniz saatlerde yemek arabasına(L2) sizin çeşitlerinizi de koyar. Sürekli müşterisi olursanız ve %90 aynı siparişleri veriyorsanız geleceğiniz saatte çorbanızı masanızda(L1) hazır bulursunuz.

Excel'i ilk açtığınızda normal hızda açılır. 2. açtığınızda nasıl açıldığını bile fark edemezsiniz. Cache farkını Setup'tan L1 ve L2 seçeneklerini DISABLE yapıp test edebilirsiniz.

Giriş (Input) Araçları

Giriş (Input) AraçlarıBilgisayara dış ortamdan bilgi girilmesini

sağlayan donanım elemanlarıdır.En çok kullanılan giriş birimleri:

FareKlavyeTarayıcı (Scanner)Dokunmatik Altlık (Touchpad)Oyun Çubuğu (Joystick)

FareFarenin icat edilmesiyle birlikte çok

büyük bir devrim yaşanmış ve bilgisayar kullanımı kolay hale gelmiştir.

Zaman içerisinde gelişerek farklı özelliklere ve çalışma sistemlerine kavuşmuşlardır.

Çeşitleri: Toplu, optik, lazer, kablosuzBağlantı çeşitleri: Seri, PS/2, Usb,

bluetooth

KlavyeStandart ve multimedya olmak üzere iki

gruba ayrılırlar.Standart klavyelerde sadece harf, rakam ve

özel karakterler ile komut tuşları bulunur.Multimedya klavyeler üzerinde özel

fonksiyona sahip tuşlar bulunur.Harf dizilişlerine göre:

F klavyeQ klavye

TarayıcıDış ortamda bulunan resimleri, yazıları,

dokümanları, çizim ve grafikleri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan giriş birimidir.

Aktarılan veriler resim olarak aktarılır.Özel bazı programlarla yazıya

dönüştürülebilir.

Dokunmatik Altlık (Touchpad)Dizüstü bilgisayarlarda fare yerine kullanılır.Dokunuşları hissederek bunları ekran

üzerinde bulunan imlece iletir, hareketini sağlar.

Çoklu dokunmatik özellikte olanlar ile bazı hareketlere özel işlemler atanabilmektedir.

Oyun Çubuğu (Joystick)Oyunları gerçeğe yakın bir şekilde oynamak

için kullanılır.Yönler için kol kullanılır.Özel fonksiyona sahip tuşları bulunur.Araç kullanımı olan oyunlar için direksiyon

takımları da bulunur.

Çıkış (Output) Araçları

Çıkış (Output) AraçlarıBilgisayarda işlemler sonucu oluşan verileri

dış ortama aktaran donanımlardır.En çok kullanılanlar:

EkranYazıcıÇiziciHoparlör

EkranBilgisayarda oluşturulmuş

görüntüyü dış ortama aktarır.Görüntü kalitesini ekran

üzerindeki nokta (pixel) sayısı yükseltir.

Ekran üzerindeki noktalar arası mesafenin az olması kaliteyi yükseltir.

Boyutları köşeden köşeye olan uzunluklar ile inç cinsinden ifade edilir. (1 inç=2,54 cm)

Ekran CRT (Cathode Ray Tube) ekran:

Üzerinde bulunan bir elektron tabancası sayesinde ekranın ön yüzünde görüntü oluşur.

Giderek yaygınlığını kaybetmektedir.LCD (Liquid Crystal Display) ekran:

Ekranın ön kısımlarında bulunan sıvı kristalin ışığı yansıtma mantığından hareketle çalışır.

Hafif oluşu, az yer kaplaması, uzun ömürlü oluşu, daha az radyasyon, statik elektrik ve manyetik alan oluşturması avantajlarıdır.

Maliyetinin yüksekliği, yoğun ışıkta görüntü kalitesinin düşmesi dezavantajlarıdır.

YAZICIYazıcılar, bilgisayar ortamında üretilen şekil,

grafik ve yazıların kağıda aktarılmasını sağlayan araçlardır.

Her yazıcı, kendine özgü bir mikroişlemci ve sınırlı sayıda karakter depolamasına olanak sağlayan bir tampon bellek taşır.

Yazıcıların sınıflandırılmasında temel ölçüt, karakterlerin basımında kullanılan teknolojik farklılıktır.

Nokta Vuruşlu (Matris) Yazıcılar Yazıcı türleri içinde en yaygın kullanılanıdır. İğneli yazıcı

olarak da bilinir. Nokta vuruşlu yazıcıların yazma kafası, bir matris şeklinde

dizilmiş küçük iğnelerden oluşur. Nokta vuruşlu yazıcılarda bir karakterin kağıda basılması,

yazma kafası içindeki iğnelerin, bilgisayardan gelen sinyallere bağlı olarak hareket etmesi ile oluşur. İğneler, elektro-mıknatısların yardımı ile öne çıkarak, gergin duran mürekkepli bir şerit üzerinden nokta nokta vuruşlarla bir karakteri tanımlarlar. Bu şekilde şerit üzerinden kağıda karakter basılmış olur.

Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar. Bu yazıcılar, yazma kafaları delikler matrisinden oluşan

yazıcılardır. Bu yazıcıların yazma kafasının ardında özel bir mürekkep içeren hazne bulunur. Bu hazneye kartuş adı verilir.

Kartuştaki mürekkebin özelliği ise, manyetize edilebilmesidir. Bilgisayardan gelen komutlara bağlı olarak haznenin belli bölgeleri manyetize edilir.

İçerdeki sıvı mürekkep, bu bölgelere denk düşen deliklerden dışarı fırlatılır. Isıtılarak fırlatılan mürekkep kabarcığı doğrudan doğruya kağıt üzerine yapışır.

LAZER YAZICILAR Lazer yazıcılar, şu ana kadar üretilenler içinde, hızlı ve

kaliteli baskı yapabilen, en iyi yazıcılardır.

Lazer yazıcılar, fotokopi makinelerine benzemektedir. Lazer yazıcılarda da fotokopi makinelerinde olduğu gibi toner kullanılmaktadır.

Yazıcının hafızasında oluşturulan sayısal sayfa görünümü, lazer tabancası yardımı ile tambur üzerine aktarılır. Tamburun, lazer ışınıyla manyetize edilen bölümlerine toner yapışır. Bu şekilde, tambura değen kağıt üzerinde, istenilen karakter ve grafikler oluşur.

Lazer yazıcıların sessiz çalışmaları, kalite ve hızlarının yanında en büyük özellikleridir

Çizici (Plotter)Büyük ebatlı kağıtlara yüksek kalitede baskı

yapmak için kullanılır.Daha çok proje baskıları için kullanılır.

HoparlörBilgisayar ortamında oluşturulmuş veya

dışarıdan bilgisayara aktarılmış sesin dış ortama aktarılması için kullanılır.

Çeşitli şekil, boyut ve güçlere sahip hoparlörler bulunur.