OLGU TAKDİMİ
Bir Olgu Nedeniyle Boyunda Rastlanılan Kist Hidatik Yakası
Or.A.Hamdi Kepekçi". Dr. Hamdi Yakut·. Dr. G. Büyükkaraman· Dr. Cüneyt Ayanoğlu' . Dr. Süreyya Seneldir" . Dr. Turgay Han·
ÖZET: Echinococcus granülosus insanlarda ara konak olarak yaşayan. hidatik hasta lığı yapan bir sestotdur. insanda kist hali en çok karaciğer. akciğerde ve daha az oranda tüm vücut dokularına yerleşir.
Bu çalışmada, boyunda enflamatuvar orjinli kitleler arasında sayılması gereken boyun lokalizasyonlu kist hidatik vakası sunuldu.
Anahtar kelimeler: Kist hidatik. Ekinokokus granülosus. Boyun hastalıkları
SUMM.AllY: E.G . (Echinococcus gronülosis) a cestode which lives in human beings a s an intermediate host and causes hydatic cyst disease it is mostly located in lıver cınd lungs ond less often in ali body tissues.
The case is an cyst hydotic that must be included omoung the enflomational originated neck masses.
Key Words: Hydatic cyst, Echinococcus granulosus. Neck disease
(KBB ihtisas Dergisi 2 (3), 221 - 222, 1994.)
GİRİŞ:
Echinococusis ya da hidatik kist hastalığı E. graıtülosus başta olmak üzere E. patagonius. E. multik,cularis ve E . obligarthus olmak üzere dört tip parazitle oluşmaktadır. E . granülosus genellikle köpeklerin bazen çakal ve kurt gibi son konak gö~; gören hayvanlann ince barsa klannda zararlı cınıaksızm yaşayan bir helminttir. Köpeklerin dışkılarıyla dışarı çıkan yumurta lar. özellikle koy un. ~r ve aralarında insanlarında bulunduğu bazı ~er memeliler tarafından sindirim yoluyla alındığında yumurta duodenumda parçalanır. Serbestleşen embrion çengeliy le mukoza ya yapışıp . .-adan kapiller aracılığıyla portal ven dolaşımına karışır.
Embrionun en çok yerleştiği organ karaciğer ol.maktadır (%60-70). Bunu akciğer (%10) ve daha aız sıklıklarla diğer organlar takip eder (1.2 .3.4.5) . 'Yerleştiği yerde çengelsiz hale gelen embrion bir
Haseki Hastanesi K.8.8. Kliniği
kese meydana getirir. kesenin yapısında en dısta konak organizmanın meydana getirdiği fibroz tabaka ve içinde kesenin kütikülası ,·ardır. Bunun daha iç kısmında çimlenme zarı luminal membran ve bundan meydana gelen tohumlar bulunur. Kesenin içi antijen özelligini taşrvan savda m bir sıvı ile doludur.
Kistler bulundukları y erlerde hicbiı· s emptoma neden olmaksızın kalabilirlerse de lokalizasyonlarına göre de bası ve rüptürlerine baQJı :vakıımrn ve bulg u verebilirler (7) . Hidatik kis tin ı a rn olmaya n rüptürü hayatı tehdit etme potons i~·e liııe sahiptiL Özellikle ekinococc usisin endemik olduğu b öl.t!e lerde şok sebepleri arasında dü~ünülmeliclir. (9 ).
Periferik kanda eozinofiliye sebep olan hastalıgın tanısında Cason!Weinberg indirekt hema.c;lutinasyon gibi serolojik tes tlerden . dire kt (:(rafi \'e USG.
KBB DERGİSİ: 221 ----------------
BİR OLGU NEDENİYLE BOYU!\TDA RASTLANILA.ı'\i KİST HİDATİK V AKASI
BT. NMR gibi görüntüleme tekniklerinden faydalanılabilinir. Ayrıca ince iğne aspirasyon biyorsisinide teşhiste yeri vardır.
OLGU SUNUMU 59 yaşında kadın hastaboynunun sol tarafındaki şişlik şikayetiyle polikliniğimize başvurdu. Boyundaki şişliği 5 yıl önce fındık büyüklüğündeyken farketmiş. Çok yavaş büyüyen kitle bazen ağrı yapıyormuş. Son aylarda yemek yerken yutmada zorluk ve solunum sıkıntısı oluyormuş.
Hasta.nın yapılan genel muayenesinde: diabetes mellitus ve hipertansif arteryel hastalığının olduğu öğrenildi.
Boyun Muayenesinde: boyun sol tarafınca 8x6x5 cm boyutlarında SCM boyunda supraklavikuler bölgeye dek uzanan düzgün yüzeyli hareketsiz orta sertlikte kitle palpe edildi.
Yapılan ultrasonografisinde: sol SCM kasının önünde. sol tiroid lobu lateralinde anekoik kistik yapıda lezyon izlendi. Bilgisayarlı tomografide: boyun sol bölümünde hyoid kemik düzeyinden başhyarak. toraks girişine kadar uzanan. sternocleidomastoid kas arkasında. bu kası öne deplese eden. 60x46x70 mm. boyutlarında düzgün kontürlü, homojen hipodans görünümünde kistik bir lezyon tespit edildi (Resim 1).
Sedimantasyon; 1 /2 saatte, 16 mm. 1 saatte, 40 mm. 2 saatte. 70 mm. bulundu Diğer laboratuvar bulguları normal sınırlardaydı.
Operasyon, endotrakeal genel anestezi altında yapıldı. Boyun sol tarafına kitle üzerine gelecek şekilde boyun çizg ilerine paralel vertikal bir insiy on yapıldı. Cilt cilt altı geçildi. Çok atrofik SCM kas lifleri künt disseksiyonla ayrıldı. orta s e rtlikte fib -
KAYNAKLAR
1- Baret N and Thomas: Pulmonory hydatik disease Br. J. Surg 1952 40:22
2 - Cotran R.S. Kumar V . Roblns S .L .: Patholog ic has is of dlsease 4 th ed. WB. S a unde rs Comp Phlla delfia 1989. p . 421
3 - Bilg in Y . : T ürkiye "d e 1970- 1971 ve 19 7 2 y ılla rı
arasında tespit edilen kist hidatık vakalarının halk sağlığı yönünden tetkiki. Türkiyede Ekinokok Prob. Sim 1974. s. 135- 153
4 - Ülker M . : Kist hidatığin insan organızmasınında lokallzasyon Türkiye'de Ekinokok Prob. Slmp 1974. s . 37
röz tabaka ile çevrili kistle kanşıla$ıldı. Kist. üsten . alttan. sağdan. soldan serbestle$tirildi ve çı
kartıldı. (Resim 2). Kist kavit~si bol s e ru m fizyolojik ve betadinle yıkandı. Aspirasyoncta n sonra orla boy hemovak yerleştirilerek . katlar a natomik planda kapatıldı.Anıeliyat sonrası takipte herhangi bir komplikasyonla karşılaşılmadı.
TARTIŞMA
Kist hidatik etkeni Ekinococcus isimli bir sestoddur.Etken köpek, kurt. ç akal. kedi ve kemiı·iciler gibi hayvanların barsaklannda yaşar. Bu hayvanlar ana konaktır. Bunların dışkılarıy la hayvanla r a ve insanlara bulaşır (8) . Bu canlıların baı·sagın
dan parazit yumurtaları barsak duvarını .~eçip Vena porta yoluyla kan dolaşımına giı·er ve tüm vücuda yayılabilir. Yumurta ilk olarak 'Vı, 70 oranında karaciğer . % 30 sıklıkta akciğerlere ve daha nadir olarak diğer organlara lokalize o lurla r .
Literatürlerde kist hidatik hastalıgı maksillofasial bölgede supraklavikuler bölgede. servikal bölQede. bacak kaslarında . pankreas. böbre k . s urrenal . timus g ibi organlarda, kemikler iç inde ve kaslar arasında yerleşimler bildirilmektedir.
Kist hidatik hastalığının tanı ve teda vi pre nsipleri tüm lokalizasyonlarda aynı olur. T e davi c errahidir. Kitlenin total çıkartması. bunun mümkün olmadığı durumlarda kist içeri~inin çıkartıl
masını takiben lojun skolosidal ajanla rla iıTigas
yonunu ve drenajınını içerir.
SONUÇ Kist hidatik ülkemizde oldukça sık rastlanılan bir hastalıktır. Unutulmaması g ereken k a r acig er. ak ciğer dışında da hastalığa tüm vüc ut dokularında raslanabileceğidir. Boy un kitle l e rinin değe rlen
dirilmesinde. bu olg umuzda olclu !,! u .~ibi ki s t hidatik akılda tutulması gereke n bir hastalıktır .
5 - Ye m e n11an M .: Gen el Pata loji. İs l. Tıp . Fak . 1986. s .2 13
6- Ülker M .: U nilokuler kist hidad!k h as t a lı ğının Türkiye"deki dunımu K. . Hida tik D e r. 1962 s. 5 ~~9
7- Harrison·s Princ iple s of in tem a l Me dic int· . ı m:.ı2 . 12 Llı
ed itlo n Mc Graw Hill Inc Volume ı
8 - Saidi F . S ayek F : Karaciğer kis t hidatig i. Tem e l ceJTa hi 1 . baskı. Güneş Kita p evi Ankara 199 1 c ilt. 2 sayfa 902
9- Dimitris Giulekas . Despina Papagosta C hri slo s Papaconstantınos recurrenl anaphlaclic s h ock a s a manifes t a lion of echınococcosin. 1990. Repoı· t o f a Case. Aris totellon Unlversity of Thessalo nica G ı·eeC'.e .
KBB DERGİSİ: 222 ----------------