36 februari 2015

Pleidooi voor voeren juiste plantennaam 4Avontuur in Ethiopië eindigt in deceptie 14Overzicht van toegelaten middelen in 2015 24

IPM 2015: Markt in beweging 28

Omslag_BKW15-3.indd 1 02-02-15 13:33

BLEISWIJK Tel. (010) 521 76 66

• TAXATIE • BEMIDDELING • ADVISERING

Potplantenkwekerij (rolcontainers) op 3.60.47 hectare grond met bedrijfswoning en circa 18.660 m2 kas, eventueel om te bouwen naar boomkwekerijteelt.

Vraagprijs: € 725.000,-- k.k., excl. BTW

Voor meer informatie: www.vellekoop.nl

TE KOOP OOSTERHOUT (GLD) - Oosterhoutsestraat 89/a

Bekalken of..

● Inbreng van belangrijke sporenelementen● Optimale haarwortelbezetting door aminopurines● Snelle levering van direct beschikbare calcium● Stimuleren van bodembiologie● Verhoogt plantweerstand (celopbouw en transportfunctie)● Hoog reactief en dus snelle pH stijging● Voorjaarstoepassing door snelle werking● Lage dosering van 400-800 kg/hectare

méér dan bekalken!

Telermaat Zundert ● Tel. 076 59 72 532Telermaat Boskoop ● Tel. 0172 21 70 40Telermaat Kesteren ● Tel. 026 88 000 30Telermaat Hengelo (OV) ● Tel. 088 45 004 05 www.telermaat.nl

Openingsurenwoensdag 4/3/2015

van 09:00 tot 19:00

Flanders Expo Gent (België) | Hal 3 & 5

Meer info: www.fl orall.be | info@fl orall.be Twitter: @FLORALLfair

registreer online | WWW.FLORALL.BE

“Op één dag een volledig overzicht van het voorjaarsassortiment!”Belgische vakbeurs waarop kwekers, toeleveranciers en handelaren hun kwalitatief assortiment presenteren aan de internationale sierteeltsector.

ALL IN1 DAY09:00 - 19:00

Belgische voorjaarsbeurswoensdag 4/03/15

GRATIS TOEGANG & CATALOGUS

(enkel voor professionelen)

Flanders Expo Gent | Hal 2 & 4

De Boomkwekerij 2015

Zaadproduktie · Zaadwinning · Zaadtechnische veredeling

Jelitto Staudensamen GmbH · P. O. Box 1264 · D-29685 Schwarmstedt Tel. 00 49/50 71/98 29-0 · Fax 00 49/50 71/98 29-27 · www.jelitto.com

Ausgabe 3/2015

VERONICA ’Little Blues’

Directe

Verkoop aan kwekerij.

Bestel online!

622422.indd 2 2-2-2015 10:51:15

Kaart 1:Plangebied watergebiedsplanGreenport Boskoop

Legenda

Inventarisatie wgp Greenport BoskoopDatum: november 2010

¯

Gouwepolder

Rietveldse Polder

Polder Het Zaanse Rietveld (Nessepolder)

Polder Laag Boskoop

Gouwepolder (Spoelwijk)

Polder Het Zaanse Rietveld (ten Heuvelhofweg)

Gouwepolder (Koetsveld)

Gouwepolder (Berkenbroek zuid)

Gouwepolder (Berkenbroek noord)

Papenvaart (zuidelijk deel)

Papenvaart (noordelijk deel)

Oude Rijn

Gouwe

Otwetering

Gouwepolder (Randenburg/Gouwedreef)

Schaal:1:40.000

Bemalingsgebieden

begrenzing plangebied

bemalingsgebied gouwepolder

bemalingsgebied het zaanse rietveld

bemalingsgebied laag boskoop

boezemwateren

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 3

c o l o f o n

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen au-tomatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abon-nement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Stu-denten en scholieren krijgen 25% korting. Buiten-landse abonnees betalen een kleine toeslag.

Redactie Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nlWebsite: deboomkwekerij.nl

Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de WekkerVormgeving Diseno vormgevingFotografie Gerdien de NooyDirectie Elbert van den BergSecretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

ExploitatieKoninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB BarneveldUitgever: Wiljo Klein Wolterink MBAT (0342) 494 263F (0342) 413 141Verkoopleider: Ron van de HoefT (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25E r.v.d.hoef@bdu.nlAdvertentie-exploitatieMedia adviseur: Gert-Jan BloemendalT (0342) 49 48 07E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nlVerkoopleider: Ron van de HoefT (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25E r.v.d.hoef@bdu.nlAbonnementenserviceAanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitge-vers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

DrukKoninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V.28ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geau-tomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Konink-lijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedepo-neerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

Omslag: Ron Barendse

4 Commentaar: Prijsdruk

5 Stelling: Webshops maken lagenbeurzen overbodig

6 Boskoop maakt zich gezamenlijk sterk voor beter perspectief

10 Rijnland maakt Boskoops waterbeheer klimaatbestendiger

13 Ondernemersvragen: Mag ik iemand ontslaan die de huisregels van mijn bedrijf overtreedt?

14 Successtory eindigt in deceptie

17 Boomkwekers blij met nieuwe boomteeltopleiding

18 Podocarpus, onbekendheid wint het van nieuw sortiment

20 Wanden klaar voor gebruik

22 Gewasbescherming wordt nog meer puzzelen

24 Wijzigingen in middelenpakket op een rijtje

28 IPM 2015: Markt in beweging

31 Floricode lanceert Sierteelt Logistiek Label

32 ’Visueel aantrekkelijke planten minder belangrijk dan losse wortel’

36 Marktnieuws

38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten

39 Vaktaal en Agenda

Onbekend en aantrekkelijk

Aziatische boktor blokkeert grens

18

37

Waterbeheer aangepakt10

Inhoud

Nieuws

Bedrijf

Teelt & Gewas

Markt & Afzet

Service

Inhoudspagina-BKW15-3.indd 3 02-02-15 15:35

4 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Ron BarendseVakredacteur

C O M M E N T A A R P E I L I N G

De nieuwe peiling luidt:

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

Meer informatie over de open dagen op de boomkwekerij.nl

Overheid treft gunstige regeling exclusief voor LTO-leden; dat is oneerlijk.

Eens 61% Oneens 39%

Consument zit niet te wachten op Latijnse plantennamen.

Foto:

Veel boomkwekers staan aan de vooravond van een spannende periode. Net zoals bij het begin van de voetbalcompetitie iedereen voor het kampioenschap gaat en niemand zegt van plan is te degraderen, zo blikken ook boomkwekers hoopvol vooruit. Zij kijken voorzichtig over de laatste weken van de winter heen en hopelijk duurt het niet lang meer voordat de leveringen echt kunnen beginnen. Tijdens IPM vorige week werd duidelijk dat Nederlandse kwekers in ieder geval niet hebben stilgezeten in de afgelopen periode. Dit in de overtuiging dat hopen alléén niet voldoende is. Het heeft er dan ook alle schijn van dat er meer kwekers actief de markt op gaan dan voorheen. Diverse adviseurs vinden dat sowieso geen slecht idee omdat uit cijfers blijkt dat boomkwekers die behalve kweken ook handelen, niet zelden betere rendementen scoren dan hun niet-handelende collega’s. Logisch misschien, als je bedenkt dat deze kwekers waarschijnlijk beter zullen weten wat er speelt in de markt, eerder in beeld zullen zijn bij klanten en uiteraard als eerste het eigen product zullen verkopen en daarna pas dat van hun collega-kweker.Voor handelaren of eindklanten betekent de actievere verkoop van kwekers dat zij op hun beurt beter op de hoogte zijn van het aanbod en prijzen van kwekers. Maar het betekent ook dat klanten meer te kiezen hebben en zij eerder in de verleiding worden gebracht hun huidige leveranciers nog eens tegen het licht te houden. En tegen het licht houden wil zeker niet zeggen dat er afscheid van elkaar wordt genomen; daarvoor zijn veel relaties te hecht en gaan al te lang terug in de tijd om deze zomaar te beëindigen. Maar het laat zich raden wat het voor de prijs betekent als klanten meer keuze hebben. Desondanks zal dat voor veel kwekers geen reden mogen zijn hun verkoop niet actief op te pakken. Niets doen is immers geen optie.

Prijsdruk

Marco Hoffman, Taxonoom bij Naktuinbouw

’Plantennamen moeten correct worden weergegeven’

De manier waarop plantennamen worden weergegeven wisselt. Namen van planten worden steeds vaker gebruikt als marketingtool. Daardoor wordt het niet altijd duidelijk om welke plant het gaat. Marco Hoffman pleit daarom voor het voeren van de juiste naam.

naam zegt niets over de plant. Een handels- of merknaam kun je laten registreren, maar er worden geen eisen aan gesteld ten aanzien van de plant. Je kunt bijvoorbeeld verschil-lende soorten planten verkopen onder één en dezelfde handelsnaam. Hoe moet een afnemer dan weten om welke plant het gaat? Het kan daardoor gebeuren dat de koper een ander product krijgt, dan hij eigenlijk verwacht.”

Is de wens voor de wijze van benoe-men niet vooral ingegeven vanuit wetenschappelijk oogpunt?„Tja, als taxonoom vind ik handels-namen soms echt een ramp. Vooral omdat ze soms hele regels beslaan of omdat met een handelnaam verschil-lende cultivars of zelfs geslachten worden aangeduid. Maar los daarvan vind ik het gebruik van uitsluitend

Hoe moeten plantennamen worden weergegeven?„De beste manier om plantennamen weer te geven is natuurlijk de cor-recte manier.”

Wat is volgens u de correcte manier?„De geslachtsnaam, soortnaam en cultivarnaam, eventueel gevolgd door een extra handelsnaam. Het doel van een naam is namelijk dat je de identi-teit aangeeft van hetgeen je verkoopt. Dat kan alleen door het product op de juiste manier te benoemen. Helaas constateer ik echter in de praktijk dat cultivarnamen of zelfs geslachtsna-men vaak worden vervangen door handelsnamen.”

Met een handelsnaam kun je toch ook de identiteit van een plant kenbaar maken?„Eigenlijk niet, want een handels-

Marco Hoffman

N I E U W S I N T E R V I E W

Nieuws opinie BKW15-3.indd 4 02-02-15 15:23

5De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Opinie

s t e l l i n g

C o l u m n C o e n d e k k e r s

Bert Griffioen, Griffioen Wassenaar BV, Wassenaar: ,,Net als overal in de handel, zowel retail als business to business, schuiven de pane-len. Enerzijds de constatering

dat onlineverkopen een grote vlucht nemen, anderzijds de trend naar ‘eerlijk’, ‘tastbaar’, ‘lokaal’, et cetera. Ofwel: het gemak van online kopen versus het ruiken, voelen, proeven van producten die je wilt aanschaffen. Ik denk dat in de nabije toekomst, met name in drukke tijden, meer handel via de webshop gedaan wordt, maar de lagenbeurzen bij begin en afloop een grote functie zullen houden. We zit-ten in een branche waarin het omschrijven van de kwaliteit van een product niet eenvoudig is en beelden niet altijd de werkelijkheid volledig kunnen dekken. Tot op een zeker punt zullen de online-inkopen doorstijgen, maar het gevoel met de handel zal niet verdwijnen.’’

Henk Huibers, Batouwe Boomkwekerijen, Dodewaard:,,Het zal afhankelijk zijn van het klantenbestand of dit waar is. Ik kan me voorstel-

len dat inkopers van bijvoorbeeld tuincentra gebruik zullen maken van webshops bij hun vaste inkoopkanalen en ook de vaste klanten in het buitenland. Op deze manier zullen ze tijd en kosten kunnen besparen. Aan de andere kant is het zo dat een groot aantal klanten, en zeker de nieuwe, nog steeds een product willen zien voordat ze bestellen. Ik geloof dus niet dat webshops de lagenbeurzen helemaal overbodig zullen kunnen maken, ik zie ze meer als een aanvulling op. En wij als kwekers moe-ten proberen te zorgen dat de klanten wel een beleving blijven houden bij het product dat ze kopen en dat kan het beste op de kwekerij! Welkom.’’

Hans van Strijdhoven, De Kuil Haagplanten, Udenhout:,,Ik twijfel of er een recht-lijnig verband tussen deze twee bestaat. Voor beiden is

een overaanbod in de visuele markt aanwe-zig. Lagenbeurzen zijn succesvol begonnen, doordat kopers op een kleine oppervlakte van kwekers hun aanbod konden ’zien en voelen’. Nu er zo veel zijn, verdwijnt de kracht of is het gemeengoed geworden. Webshop die individuele kwekers opzetten, zijn zelden suc-cesvol. Meestal was het een spontaan idee, wordt het met enthousiasme gelanceerd, maar eindigt het in teleurstelling omdat de klant de meerwaarde niet ziet of de kweker de shop niet onderhoud. Er zijn voorbeelden van handelsbedrijven en kwekersgroepen die handel via internet succesvol implementeren, maar ook daar gaat het niet altijd voortvarend. Vaststaand feit is dat de ontwikkeling niet te stoppen is.’’

Webshops maken lagenbeurzen overbodig

handelsnamen ook slecht voor het vak.”

Waarom is het slecht voor het vak?„Als sector wil je planten leveren van een goede kwaliteit en één van de onderdelen hiervan is de levering van soortecht materiaal. Soortecht-heid kun je alleen weergeven met een goede naamsaanduiding. Op een etiket hoort daarom altijd de juiste (cultivar)naam te staan. Dat hoeft niet groot. Je kunt gerust in grote letters je handelsnaam vermelden als daar commerciële redenen voor zijn, maar zorg er ook voor dat ergens op het etiket de correcte naam is weergegeven. Op die manier ben je als sector duidelijk naar je afnemers en weten zij precies wat zij kunnen verwachten.” <

Die leiplatanen in mijn achtertuin moeten echt hoognodig gesnoeid. Ga ik volgende week doen. Het is nu veel te koud en nat, het waait en dan sta ik daar op die ladder. En die gedroogde bollen op de hortensia, die mogen er nu ook wel af. Gelukkig heb ik in de late herfst de beukenheg nog gesnoeid en het gras nog een keer laten maaien door Marco. Die had geen zin in steksteken, maar vond dat gazon van me wel een uitdaging. En die plantenbakken… Het enige wat er nog in leeft, is wat ik zelf gekweekt heb en wat Hebe.Nou ja, nu ik zo eens goed uit het raam kijk zie ik dat die achterste plantenbak alleen nog gevuld is met Euonymus ’bladvallus’. Tja, maar dat is eigenlijk al in de zomer gebeurd omdat mijn tuinslang net wat te kort was. Het is eigenlijk ook wel mooi. Die afgestorven planten in de tuin. Het hoort bij de druppels op de ramen. Het past bij dat kleine laagje sneeuw hier op de vensterbank. Bij mijn voeten onder de radiator.Als er nu wat kleur in die bakken zou zitten, dan zou het al heel anders kijken. Wat friswitte viooltjes of zo. Met wat Helleborus. Of juist felle kleurtjes erin, als contrast tegen dat groenbruine gazon. Je kan toch precies zien waar ik over de sneeuw heb gelopen. Soort van bruine voetstappen zie ik erin. En waar blijven die krokusjes eigenlijk, is het daar onderhand nog geen tijd voor? Zouden er al sneeuw-klokjes bij de buren in de sloot groeien?Wat duurt die winter onmachtig lang. En wat gebeurt er weinig. Net zo weinig als met dat hyacinten- trio hier op tafel in de kamer. Ze zijn geloof ik wat doorgeslagen bij het selecteren van de meest compacte soorten. Ik haal ze nooit meer bij de Jumbo dus. Bras. Ik kijk nog liever naar een dooie tuin.Dat windscherm moet er dit jaar wel komen. En dan een beetje zo na het werk onder die para-sol. Wijntje erbij. Kaasje. Met van dat perkgoed in die bakken wat helemaal over die rand groeit. Voluptueus. Vol met grote rijke bloemen. Ik koop er ook nog meer bakken bij. Van die hoge. Waar mijn dochtertje haar roze kinderfietsje tegenaan kan zetten.Gaat het nu harder sneeuwen?

Humeur

Nieuws opinie BKW15-3.indd 5 02-02-15 15:23

6 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

k o r t

Michiel Gerritsen, voorzitter van stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop, kondigde de economische structuurvisie aan in het Kwekerscafé, afgelopen dinsdag 20 januari. „In onze greenport zijn alle ingrediënten aanwezig om ook in de toekomst een economisch sterk

boomkwekerijcluster te zijn. Maar we moeten nu wel in actie komen, want de rendementen staan onder druk.”

De economische structuurvisie wordt opgesteld in opdracht van Greenport Regio Boskoop. In deze stichting werkt Belangenbehartiging Greenport Boskoop samen met de gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Waddinxveen, provincie Zuid-Holland en Hoog-heemraadschap van Rijnland.

’Dreigt op slot te raken’Stagnatie in de boomkwekerij vormt de aanleiding voor het opstellen van de economische structuurvisie. Ger-ritsen merkt de stagnatie goed sinds hij rondloopt in de Boskoopse sector. „Het gaat niet goed met de afzet. Door stagnatie dreigt het cluster op slot te raken. We hebben een aanjager nodig om dat te voorkomen. Misschien is dat een impuls in de handel? Je ziet namelijk dat de handel in andere gebieden opkomt.”

Op welke manier het cluster een oppepper kan krijgen, dat is nog niet

Boskoop maakt zich gezamenlijk sterk voor beter perspectiefStichting Greenport Regio Boskoop stelt samen met ondernemers een economische structuurvisie op voor het boomkwekerijclus-ter. Op basis van die visie wordt actie onder-nomen ten behoeve van betere bedrijfsrende-menten en een vitaler cluster.

Boskoopse bedrijven zijn inmiddels beter bereikbaar dankzij nieuwe wegen. Nu wordt gewerkt aan betere rendementen.

Foto’s: Arno Engels, Floraliën

Onderzoek naar transactiesBoomkwekers die zaken doen met landen waartegen internationaal sancties zijn afgekondigd, worden mogelijk benaderd door hun bank met vragen over de trans-actie. Dat legde René Dekkers van Rabo-bank Midden West-Brabant uit tijdens een bijeenkomst in Zundert. Banken hebben in het kader van de Sanctiewet een onder-zoeksplicht. Zij moeten controleren of een transactie geoorloofd is en en de sancties niet schendt.

Britse zorgen over XanthomonasBritse kwekers maken zich grote zorgen over hun nationale importcontrole op Xan-thomonas arboricola pv pruni in Prunus. De ziekte komt volgens hen via landscapers hun land binnen en bedreigt zodoende hun eigen productie. De ziekte heeft zich nog niet gevestigd in het Verenigd Koninkrijk, maar is al wel enkele malen onderschept in een zending met planten.

Waterberging onder BoskoopOndergrondse waterberging is in de regio Boskoop een haalbaar alternatief voor wa-teropslag in bassins, zo blijkt uit metingen en berekeningen op enkele locaties. In de bodem kun je water infiltreren, opslaan in een bodemlaag, en daarna met een rende-ment van 35-60% weer eruit pompen. Het areaal containerteelt dient wel minimaal 5 ha te zijn. Het onderzoek is uitgevoerd door KWR, Agrimaco en DLV Plant.

Bedrijven klimaatbestendigerBoomkwekers in regio Boskoop bedenken samen oplossingen om hun bedrijven kli-maatbestendiger te maken. In het Kwekers-café werd geopperd om bijvoorbeeld meer zouttolerante gewassen te kweken, omdat er meer kans is op verzilting. Bodemdaling is tegen te gaan middels ophogen. Met bag-geren is de hoeveelheid zoet water in sloten te vergroten, met draineren een groter buf-ferend vermogen van percelen.

Ruim 11% denkt over stoppenRuim 11% van de boomkwekers in Neder-land heeft plannen om het bedrijf te beëin-digen. Dat meldt marketingbureau Agri-direct dat ruim 900 boomkwekers bevroeg naar hun toekomstplannen. Volgens Agri- direct zijn er voor het eerst meer kwekers met plannen om te stoppen dan kwekers met uitbreidingsplannen. In een reactie op de cijfers zegt LTO-voorman Henk Raaij- makers dat het een negatief signaal is maar ook de vitaliteit van de sector aantoont. „De sector past zich aan.”

Ook LLTB moet bezuinigenNa LTO Noord en de ZLTO ontsnapt ook de LLTB niet aan bezuinigingen. Dalende ledenaantallen nopen de belangenbehar-tiging om de bakens te verzetten. Volgens de organisatie moet meer projectmatig en geïntegreerd worden gewerkt. Er wordt daarom gereorganiseerd. Minimaal twaalf banen staan op de tocht.

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-3.indd 6 02-02-15 14:15

7De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Nieuws

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

bekend. Gerritsen riep ondernemers in het Kwekerscafé in elk geval op om zelf mee te denken en mee te praten. „We willen graag van de ondernemers zelf horen welke kant we moeten opgaan. Die kant kunnen wij misschien wel verzinnen, maar we willen voorkomen dat ondernemers straks zeggen: ’Het is een visie voor ons, maar zonder ons’.”

Begeleiding door BerenschotOm het proces naar de economische struc-tuurvisie te begeleiden, heeft Greenport Regio Boskoop een onafhankelijk organisa-tieadviesbureau in de arm genomen: Beren-schot. Het bureau heeft eerder andere agro-sectoren geholpen bij een kansrijke blik op de toekomst, zoals de fruitteelt. „Berenschot heeft veel kennis en kunde in huis om ons proces goed te faciliteren”, aldus Gerritsen.

Edwin Lambregts, adviseur van Beren-schot, was in december al gestart met het interviewen van ondernemers en vertegen-woordigers van brancheorganisaties in het Boskoopse cluster. Er worden binnenkort ook twee bijeenkomsten gehouden voor kwe-kers, handelaren en andere betrokkenen: op vrijdagmiddag 13 februari en dinsdagavond 17 februari. Gerritsen: „Iedereen kan zijn

zegje doen. We proberen zoveel mogelijk input uit het veld te verkrijgen.”

Ook de Rabobank wordt meegenomen in het proces. Deze bank is tenslotte de grootste financierder van het Boskoopse bedrijfsle-ven. De rol in het proces is nog niet helemaal duidelijk. „De bank zal alvast investeren in kennis en kunde.”

Uitvoering vanaf de zomerAan de hand van alle input wordt vervolgens de economische structuurvisie opgesteld. Daarna moet er een uitvoeringsagenda uit voortkomen. Voor de zomer moet deze agenda klaarliggen, en dan is het de bedoe-ling dat diverse partijen aan de slag gaan. De nodige middelen zullen afkomstig zijn van bedrijven, belangenorganisaties en overhe-den. „Onze middelen zijn schaars, dus die moeten we zo slim mogelijk inzetten.”

Gerritsen heeft er alle vertrouwen in dat ondernemers samen de schouders zetten onder een collectief sterker cluster. „Er is al heel wat reuring in deze regio. Verschillende zaken pakken we al samen op, zoals het on-derzoek naar ondergrondse waterberging.”

De individuele ondernemer zal zich vol-gens Gerritsen wel moeten afvragen: Wat

is mijn toekomst in dit gebied? Ga ik straks mee in de visie? Ook kwekers die op leef-tijd zijn en willen stoppen met hun bedrijf, zullen deze vragen moeten beantwoorden, wat Gerritsen betreft. „We hebben allemaal belang bij een vitaal boomkwekerijcluster. Dan krijgt ieder bedrijf in Boskoop meer perspectief voor de toekomst.” <

Boskoop maakt zich gezamenlijk sterk voor beter perspectiefA C H T E R G R O N D

Vervolg op andere visieStagnatie is wel de aanleiding voor de economi-sche structuurvisie, maar de visie kun je eigenlijk ook zien als vervolg op de intergemeentelijke structuurvisie die in 2011 is opgesteld voor Green-port Regio Boskoop. De toenmalige gemeenten Boskoop, Rijnwoude (nu bij Alphen aan den Rijn), Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen gaven toen aan hoe de greenport met name op ruimte-lijk en infrastructureel gebied te verbeteren valt.Ook die visie leidde tot een uitvoeringsagenda en die loopt momenteel nog steeds. Er is al veel nieu-we infrastructuur gerealiseerd, zoals het grootste deel van de Oostelijke Rondweg. Daarnaast zijn bepaalde boomteeltgebieden al geherstructu-reerd.

Floraliën al in 2017 op herhalingOndanks het exploitatietekort waarmee Floraliën 2014 werd afgesloten, komt er al in 2017 een vervolg. Normaal gesproken wordt Floraliën eens in de vijf jaar georga-niseerd. De positieve reacties op de editie 2014 vormen de aanleiding. Organisator Johan Heystek wil nu doorpakken. „Om de hoge waardering en opgebouwde naamsbe-kendheid vast te houden en uit te bouwen.”

Ledenverlies Treeport valt meeTreeport telt nog 93 leden. Bij de overgang naar een coöperatie werd rekening gehou-den met ledenverlies. Dat valt achteraf bezien mee, legde Treeport-manager Gerard de Baaij uit tijdens een bijeenkomst in Zun-dert. Van die 93 leden zijn er 79 volwaardig lid en 14 aangesloten als ’vriend’. 61 zijn actief in het groen als kweker of handelaar. Relatief veel leden zijn actief betrokken bij het werk van Treeport. „Ik ken geen ver-eniging waar de leden zo actief zijn als bij ons”, aldus De Baaij.

Thema jubilerend GrootGroenPlusDe vijfentwintigste editie van de Zundertse vakbeurs GrootGroenPlus krijgt als thema ’Growing Strong! Celebrating 25 years’. Met dit thema onderstreept de beurs het feestelijke karakter van de editie 2015. En GrootGroenPlus wil er mee uitdrukken dat er sprake is van groei; in de algemene eco-nomie, maar zeker ook in de groensector.

Plant Collect krijgt voorkeur GRSSinds deze maand is Plant Collect voor-keurleverancier van Garden Retail Services (GRS). Daarmee is het bedrijf naast Arie Bouman Tuinplanten de tweede handelaar die voorkeurleverancier is voor de winkels van GroenRijk Retail en GRS Retail. Vol-gens Jochem Nieuwesteeg van Plant Col-lect heeft GRS onder andere vanwege het gemak waarmee klanten online kunnen bestellen voor hun bedrijf gekozen.

Minder bezoekers IPMOp IPM 2015 kwamen vorige week 56.000 bezoekers af. Vorig jaar waren dat er 57.000 en in 2013 tegen de 60.000. Ondanks een dalend bezoekersaantal steeg dit jaar het aantal buitenlandse bezoekers: 43% kwam van buiten Duitsland, tegen 36% vorig jaar. Van alle bezoekers kwam 6% uit Amerika, 9% uit Azië en 83% uit Europa.Het aantal standhouders was dit jaar met 1.604 hoger dan de 1.554 van vorig jaar.

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-3.indd 7 02-02-15 14:15

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299

Draadrekken/steunmateriaal

Tel. : +31 318 200 400Fax : +31 842 15 15 15

sales@� oorvanschaik.comwww.� oorvanschaik.com

Ook last van omwaaien?Goedkoop en Stabiel:

V-feetRack

Loon- en aannemingsbedrijf

Altijd actueel vraag & aanbod op de slimste

bomensite vanNederland!

Meld u aan en vergroot uw

verkoopkansenverkoopkansen

Volg Treecommerce nu ook via twitter: @Treecommerce

www.treecommerce.com

Hulpstoffen voor gewasbescherming

Hasten, Elasto G5 en Atplus verbeteren de effectiviteit van

gewasbeschermingsmiddelen en groeiremmers

SURfaPLUS BV, Wageningentel: 0317-451217

e-mail: info@surfaplus.comwww.surfaplus.com/trading

Gewasbescherming

Steekservice

Wij steken uw planten los. Kluitdiameter 20 cm | 22,5 cm | 25 cm.

Doorrijhoogte 100 cm

Kristof Maes Lommel – BELGIE

Mob.: +32 472/990 736 info@multifloris.be www.multifloris.be

Automatisering Loonwerk

henri.n@hotmail.comwww.hngm.nl06-27562441

henri nelissen

Verhuur van:

• hoogsteker/snoeier

• lage kegel/bollenknipper

• portaal tractor

ADAMA Northern Europe B.V.Postbus 355

3830 AK LEUSDENTel.: 033-4453160

Email: info.ane@adama.comWebsite: adama.com

Eenvoudig meer controle

Powered by

Complete softwareoplossingen voorde boomkwekerij

INFOGROEN Software BVT +31 (0)172 23 54 44www.groenvision.com/boomkweker

Ongeworteld stek

EversGroenGerrit Achterbergstraat 134043 GH OpheusdenTel/Fax: 0488-428095Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl

Wij produceren en leveren, een breed assorti-ment ongeworteldstek, op botanische naam. Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare. Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

Pallets

Thermisch verzinkte Ferro pallets.Ook pallets te huur.

Tel : 0495-461777Fax : 0495-461761verkoop@atcnederweert.nlwww.atcnederweert.nl

Potten/containersJay Verbernesteek & snoei werkWij doen loonwerk met een Ezendam steek en knipmachine!Bel voor meer informatie naar:06-39506333of e-mail: info@jayverberne.nl

www.jayverberne.nl

622423.indd 8 2-2-2015 10:51:14

BRANCHEWIJZER De BoomkwekerijPotten/containers

Molenstraat 424758 AB StanddaarbuitenT: 0165-318500E:office@krimpen.nlI:www.krimpen.nl

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299

Taxaties/expertise

www.erfgoed.nl+31(0)79 593 38 00

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

• Een halve eeuw ervaring

• Steeds vernieuwend• Deskundige

medewerkers

Toeleverancier

Voor AL uw boomkwekerijbenodigd-heden:

Tielsestraat 954041 CS Kesterentel: 0488 – 483275 fax: 0488 – 482895info@agrodearend.nl www.agrodearend.nl www.felco.com

DE PARTNER met visie voor de kweker!

Hoofddealer van:

• Kluitmaterialen• Tonkinstokken• Bindmaterialen• Gewasbeschermingsmiddelen• etc. etc.

Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen

Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58

Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99

Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33

Register Taxateurs VRT

Postbus 8405280 AV Boxtel

tel: 0411-652525, fax: 0411-678751info@dlvplant.nlwww.dlvplant.nl

Slikkevander rentmeesters

Hogeweg 4, 4323 TC Ellemeet0111 671735, info@vdslikke.nl

fi liaal Boskoop: H. de Bakker, Proeftuin 34, 2771 MT Boskoop

www.vdslikke.nl

onteigening onteigening ruimtelijke ruimtelijke ordening ordening procedures procedures bemiddeling bemiddeling bij bij aan- aan- en en verkoop verkoop

vanvan boomkwekerijen boomkwekerijen schade-expertise schade-expertise aan aan gewassen gewassen gerechtelijk gerechtelijk deskundig deskundig schade- schade-

expertexpert boomkwekerijprodukten boomkwekerijprodukten uitgifte uitgifte Prijzenregister Prijzenregister Boom- Boom-

kwekerijproduktenkwekerijprodukten

50 jaar ervaring in aanleg en service

Marck Water en ElektrotechniekNieuwerkerk ad IJssel

0180-312937 • www.marcktechniek.nl

Techniek

Teeltvloeren

Teeltvloeren

Taxaties/expertise

www.hollandtuinbouwsystemen.nl

• cabrioletkassen• foliekassen• schaduwhallen• gevelsystemen• scherminginstallaties

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748

info@hollandtuinbouwsystemen.nl

Tuinbouwsystemen

Irrigatie • teeltvloeren • installatie

www.broereberegening.nl

BroereB E R E G E N I N G B . V.

622426.indd 9 2-2-2015 10:51:44

10 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Tot en met 2018 neemt Hoogheem-raadschap van Rijnland verschil-lende maatregelen om het water-systeem in de regio Boskoop beter te kunnen beheren. Al die maatregelen zullen naar verwachting €5,5 miljoen kosten. Ze zijn niet direct het gevolg van de wateroverlast van 28 juli vorig jaar, toen er veel regen in korte tijd viel. Maar door deze calamiteit voert Rijnland een aantal maatregelen wel eerder uit dan gepland.

Het totaalpakket aan maatrege-len komt voort uit een studie die Rijnland heeft uitgevoerd. In de periode 2010-2013 zijn inventarisa-ties gedaan, metingen verricht en modelberekeningen gemaakt, met de bedoeling om knelpunten in het peilbeheer aan het licht te brengen. Een klankbordgroep met vertegen-woordigers uit de sector is hierbij betrokken geweest. Alle informatie is samengevoegd in het Watergebieds-plan Greenport Boskoop.

De informatie uit Boskoop diende

Rijnland maakt Boskoops waterbehe er klimaatbestendiger

Hoogheemraadschap van Rijnland investeert miljoenen in het Boskoopse waterbeheer. Met diverse maatregelen lost Rijnland knelpunten op in het dagelijks peilbeheer, in perioden met extreem veel neerslag én in tijden van droogte. Zo kunnen kwekers rustiger slapen. Maar het risico op calami-teiten blijft bestaan.

Tekst: Arno Engels Illustratie: Hoogheemraadschap van Rijnland

tevens als input voor het Deltapro-gramma: het nationale programma dat loopt om de veiligheid en de zoet-watervoorziening in Nederland te verbeteren. Door de kwetsbaarheid van het watersysteem in Boskoop en de intensieve teelt is het risico op schade groot (zie kader).

Aantal knelpuntenUit de studie bleek een aantal knel-punten. Wateroverlast zou het eerst kunnen optreden in het noordelijk deel van de Gouwepolder, Koetsveld, Berkenbroek, Gouwedreef en Spoel-wijk. Bij veel regen in korte tijd zou de afvoer naar de gemalen toe name-lijk niet afdoende zijn. Daarnaast zou er wateroverlast kunnen optreden op lokale plekken als gevolg van laag maaiveld. Tot slot bleek het water in de Nessepolder dagelijks al lastig op peil te houden.

In Spoelwijk is een bergingspro-bleem ontstaan, omdat er de laatste

jaren veel is gebouwd. „Er is nu veel verharding en weinig open water”, legt Korine Hengst uit, procesleider bij Rijnland. „In de polders van de Greenport is gemiddeld 20% open water aanwezig wat zorgt voor vol-doende berging, maar in Spoelwijk is slechts 11% aanwezig. Op 28 juli gebeurde helaas wat ons computer-model aangaf: wateroverlast.”

Gebiedsnorm van 35 cmDe maatregelen die Rijnland tegen wateroverlast gaat nemen, zijn velerlei. Om het watersysteem in de toekomst op orde te houden, is het volgens Rijnland essentieel dat per-celen op voldoende hoogte worden onderhouden. Voor polders uit het Watergebiedsplan Greenport Bos-koop stelt het waterschap daarom, samen met provincie Zuid-Holland, een gebiedsnorm in: een aanleg- en onderhoudshoogte van 35 cm.

Als het bedrijf op die hoogte wordt onderhouden, kunnen kwekers rekenen op een beschermingsniveau dat voldoet aan de landelijke norm; een weersituatie die één keer in de 50 jaar voorkomt. „In die situatie laten we het peil in Boskoop dus maximaal 35 cm stijgen”, aldus Hengst. Het op hoogte houden is trouwens geen plicht. „Dat is een bedrijfsafweging.”

Sneller bij gemalenBehalve het instellen van de ge-biedsnorm gaat Rijnland er ook voor zorgen dat water sneller bij gemalen kan komen. Een nieuw gemaal is niet nodig, aldus Hengst. „We zijn van mening dat de bestaande ge-malen voldoende capaciteit hebben. Die willen we zo optimaal mogelijk benutten.” Eind 2013 heeft Rijnland trouwens wel het nieuwe gemaal Th. Aendekerk in gebruik genomen, maar dit is gebouwd om watertekort te voorkomen: het brengt bij lang-durige droogte water vanuit de Oude Rijn in de Gouwepolder.

Elk gemaal wordt al automatisch

U I T L E G

Een enorme hoeveelheid regen die in korte tijd valt, zoals de meer dan 150 mm op 28 juli vorig jaar in Boskoop, kan volgens het KNMI één keer in de 100 jaar voorkomen. Rijnland heeft in Boskoop de verantwoordelijkheid om het watersysteem in te richten, voor een situatie die één keer in de 50 jaar voorkomt. Omdat het peilbe-heer er zeer kritisch is: er is namelijk een kleine drooglegging, ofwel een klein verschil tussen het maaiveld en het polderpeil.„We lopen constant risico op calamiteiten”, zegt Gerard Doornbos, dijkgraaf van Hoogheemraadschap van Rijnland. De calamiteit kan wateroverlast zijn, maar ook watertekort als gevolg van langdurige droogte. Rijn-land heeft die risico’s meegenomen in zijn normen van peilbeheer, maar dat wil niet zeggen dat er nooit iets kan misgaan. „Juli was een maand van droogte. Dat veranderde op 28 juli dramatisch”, aldus Doornbos. „Er viel toen meer dan 150 mm regen. Ons systeem in Boskoop kan 85 mm in 24 uur tijd aan. Het liep dus gewoon over, ondanks onze extra inzet. We hadden in het totale beheersgebied dertig mobiele pompen draaien, maar we werden overspoeld met zoveel meldingen in zo’n korte tijd. Daardoor konden we niet overal even snel hulp bieden. Het was een forse calamiteit.”

Continu risico op calamiteiten

Maatregelen Rijnland.indd 10 02-02-15 13:33

Kaart 1:Plangebied watergebiedsplanGreenport Boskoop

Legenda

Inventarisatie wgp Greenport BoskoopDatum: november 2010

¯

Gouwepolder

Rietveldse Polder

Polder Het Zaanse Rietveld (Nessepolder)

Polder Laag Boskoop

Gouwepolder (Spoelwijk)

Polder Het Zaanse Rietveld (ten Heuvelhofweg)

Gouwepolder (Koetsveld)

Gouwepolder (Berkenbroek zuid)

Gouwepolder (Berkenbroek noord)

Papenvaart (zuidelijk deel)

Papenvaart (noordelijk deel)

Oude Rijn

Gouwe

Otwetering

Gouwepolder (Randenburg/Gouwedreef)

Schaal:1:40.000

Bemalingsgebieden

begrenzing plangebied

bemalingsgebied gouwepolder

bemalingsgebied het zaanse rietveld

bemalingsgebied laag boskoop

boezemwateren

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 11

Rijnland maakt Boskoops waterbehe er klimaatbestendiger

Interne maatregelenHet waterschap neemt ook nog maatregelen in de eigen organi-satie. Na elke calamiteit evalueert Rijnland haar werkwijze, en heeft zeker lessen geleerd van 28 juli in Boskoop. Dijkgraaf Gerard Doorn-bos: „Onze calamiteitenorganisatie moet nog groter worden.” Rijnland gaat ook zorgen voor extra standby-medewerkers, ten behoeve van een betere informatievoorziening. Tevens komt er beter overzicht van mobiele pompen die bij een calamiteit in het totale beheersgebied draaien.

Met het totaalpakket aan maatrege-len maakt Rijnland het waterbeheer in de sierteeltregio dus klimaatbe-stendiger. Er wordt voorlopig niet gesproken over calamiteitenberging in een polder waar geen sierteelt is. Hengst: „We zorgen dat de polders met sierteelt zelf op orde zijn.” <

Investeren

Verspreid in Boskoop neemt Rijnland maatregelen tegen watercalamiteiten. Zo zullen nieuwe hoofdwatergangen de afvoer verbeteren in de Nessepolder (roze) en de Gouwepolder (geel).

aangestuurd. De aansturing van ge-maal Th. Brans gebeurt voortaan op basis van een nieuwe peilregistratie: op vijf meetpunten verspreid in de Gouwepolder, waardoor het gemaal eerder aanslaat. „Normaal gespro-ken meten we een peil vlakbij een gemaal, maar in een grote polder als de Gouwepolder stijgt het water vaak eerder dan bij het gemaal.”

Nieuwe hoofdwatergangenDe afvoer in het noordelijk deel van de Gouwepolder wordt verbeterd met de aanleg van nieuwe hoofdwater-gangen (op de plaats van bestaande sloten), en nieuwe duikers in het Rijneveld en de Halve Raak. Op het Rijneveld komt bovendien een vaste opstelplaats voor een noodpomp.

Voor een grotere bergingscapaci-teit in Spoelwijk heeft Rijnland 2 ha grond aangekocht. Komend voor-

jaar wordt dit omgevormd in water. Daarnaast komen er nieuwe duikers en worden de scheidingen tussen peilvakken opgehoogd. Dat laatste gebeurt ook in Koetsveld, Berken-broek en Gouwedreef. In het Koets-veld worden bovendien vier duikers vergroot en de huidige sloot langs de weg omgezet in een hoofdwatergang.

Voor het verbeteren van de afvoer in de Nessepolder wordt in het Zaanse Rietveld een nieuwe hoofd-watergang aangelegd. Er is ook de aanleg gepland van een noodaflaat naar het Zaanse Rietveld, vanuit de Rietveldsepolder. Bij een calamiteit kan Rijnland dan het water de an-dere kant opsturen, naar het noorden richting de N11 in plaats van naar het zuiden. Hengst: „We willen ons systeem zo flexibel mogelijk maken.”

Voormalen is de dagelijkse praktijk, en dat zal Rijnland bij veel verwachte neerslag nog eerder gaan doen.

Maatregelen Rijnland.indd 11 02-02-15 13:33

Voor onze boomkwekerij in Spanje (Alicante) zijn wij op zoek naar een ervaren boomkweker met leiding gevende capaciteiten.

Spreek jij Engels, ben je commercieel en avontuurlijk ingesteld?

Neem dan contact met ons op!Tel. 06-53263387

Boomkweker Gezocht

JOUWERT DE VRIESAgrarische Makelaardij te Stiens

058-2574132www.jouwertdevries.nl

Te koop aangeboden

Frederiksoord:Vaste plantenkwekerij met vrijstaandewoning, bedrijfsgebouwen, (tunnel)kassen en tuin. Opp.: 3.38.25 ha,w.v. 2.67.25 ha erfpacht.

Nadere informatie bij:

Telefoon: 0182 - 351144 • info@houdijkdenboer.nl • www.houdijkdenboer.nl

Gespecialiseerd in teeltvloeren,beregening, wateropslag en grondwerk.

Bezoek ons op de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem in stand 125

622427.indd 12 2-2-2015 12:43:43

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 13

Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen of mai-len met (071) 565 96 82, boomkwekerij@horti-point.nl

Recent werd de geldigheid van een ontslag op basis van de huisregels beoordeeld door de kantonrechter in Hoorn. In deze zaak had de werk-gever een medewerker op staande voet ontslagen omdat uit een test was gebleken dat de werknemer op de werkplek speed in zijn bezit had. De medewerker heeft vervolgens het ontslag aangevochten, waarop de werkgever (voorwaardelijk) om ontbinding van het arbeidscontract heeft verzocht.

Duidelijke instructiesVolgens de werkgever heeft de mede- werker in strijd gehandeld met de duidelijke instructies van de werkge-ver die de aanwezigheid van drugs op de werkvloer verbieden. Doordat de medewerker aanvankelijk onjuiste verklaringen heeft afgelegd, heeft de werkgever ook het vertrouwen in de medewerker verloren. De medewer-ker heeft erkend dat hij speed in zijn bezit had, maar heeft aangegeven dat hij niet in de drugs heeft gehandeld of deze op de werkvloer heeft ge-bruikt. Daarnaast heeft hij altijd goed gefunctioneerd en heeft een ontslag

terecht gesteld dat de medewerker daarmee het vertrouwen in hem ernstig heeft beschadigd. De rechter is weliswaar van oordeel dat een ontslag op staande voet een te ver-gaande maatregel is, maar vindt in de aangevoerde redenen wel aanleiding om de arbeidsovereenkomst te ont-binden zonder toekenning van een vergoeding.

AanbevelingDe rechter vond het belangrijk dat de werkgever regels hanteerde waarin duidelijk was vermeld dat de aanwe-zigheid van verdovende middelen op de werkvloer onacceptabel is en liet deze factor zwaar meewegen in zijn beslissing. Zeker wanneer dergelijke regels strikt worden gehandhaafd, kunnen overtredingen hiervan al snel een reden zijn voor ontslag. Ook opvallend is dat de rechter uitdruk-kelijk verwees naar de ratio achter de betreffende regels (voorkomen van gevaarlijk situaties op de werkvloer). Het verdient dus aanbeveling om heldere (huis)regels te hanteren die bovendien kenbaar zijn gemaakt aan de medewerkers. <

verstrekkende (financiële) gevolgen voor hem.

Beleid werkgeverDe rechter overweegt dat vaststaat dat de medewerker op de werkvloer in het bezit was van speed. De mede- werker heeft erkend dat deze van hem waren. Speed is een harddrug waarvan het bezit volgens de Opium-wet verboden is. De werkgever voert als beleid dat aanwezigheid van verdovende middelen onacceptabel is. Niet alleen omdat handel in drugs verboden is, maar ook omdat het kan leiden tot gevaarlijke situaties op de werkvloer. Dat beleid is redelijk en niet in strijd met goed werkgevers-schap. De werkgever had dit beleid ook bekendgemaakt. De medewerker heeft ter zitting bovendien erkend dat hij bekend was met dit beleid. De medewerker behoorde dus te weten dat het voorhanden hebben van de drugs op de werkvloer onacceptabel is voor de werkgever, temeer in het geval van harddrugs waarvan alleen het bezit al verboden is. Nu de mede-werker toch speed voorhanden had op de werkvloer, heeft de werkgever

Mag ik iemand ontslaan die de huisregels van mijn bedrijf overtreedt?Ik heb een medewerker erop betrapt dat hij hard-drugs bij zich droeg toen hij aan het werk was. Hij heeft dit overigens niet tijdens het werk gebruikt. Maar ik vind ook het bij zich dragen van de drugs onacceptabel. Kan ik hem om deze reden ontslaan?

Illustratie: Peter Moorman

Margot van HerwerdenHouthoff Buruma, Amsterdamm.van.herwerden@houthoff.com

Ondernemersvragen

Ondernemersvragen-BKW15-3.indd 13 29-01-15 15:34

14 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Wim Steeghs werkte jarenlang als zelfstandig rozenadviseur. In 2005 ontstond het plan om een vermeer-deringsbedrijf voor snijrozen op te zetten in Ethiopië. „Ik was met een aantal klanten in Afrika, om hen de ontwikkelingen daar te laten zien. ’s Avonds aan de bar ontstond het plan om zelf rozen te gaan vermeerderen in Ethiopië; de meeste kwekers op dit continent lieten de stekken namelijk nog overkomen uit Europa of Kenia. De aanwezige kwekers, en ook een Griekse investeerder, waren bereid om geld te steken in een dergelijk be-drijf. Hierdoor hadden we voldoende financiële slagkracht en hoefden we geen beroep te doen op de bank.”

Op 1 november 2005 was Ethio-plants Plc een feit. Steeghs: „We werden toentertijd met alle egards ontvangen in Ethiopië; alles kon en bij eventuele blokkades konden we rechtstreeks contact opnemen met de minister van Buitenlandse Zaken. We hadden zelfs zijn mobiele num-mer!”

Het rozenstekbedrijf, gelegen op een steenworp afstand van de Ethio-pische hoofdstad Addis Abeba, voor-zag in een behoefte. Hierdoor konden

Successtory eindigt in deceptie„Bezuinig nooit op een onteigenings- of repatriëringsverzekering”, zegt Wim Steeghs over ondernemen in Afrika. De Limburger zette met investeer-ders vermeerderingsbedrijven voor boomkwekerijproducten en snijrozen op in Ethiopië. Het rozenstekbedrijf moest vorig jaar wijken voor de komst van een spoorlijn. Steeghs en andere betrokkenen bleven berooid achter.

Tekst: Ank van Lier Foto's: Wim Steeghs

de gedane investeringen in minder dan een jaar worden terugverdiend.

2.200 meter boven NAPEen deel van de winst werd in 2008 geïnvesteerd in een nieuw bedrijf: EWF-Flowers Plc. „We werden be-naderd met de vraag of we ook uitgangsmateriaal voor de boom-kwekerijsector konden leveren; denk aan heesters, klimplanten en bomen. Hierin zagen we kansen, ook omdat de groeiomstandigheden in de hooglanden rondom Addis Abeba – deze liggen zo’n 2.200 meter boven NAP – hiervoor zeer geschikt zijn. We hebben toen een nieuw bedrijf neer-gezet, EWF-Flowers Plc.” Hier worden op jaarbasis zes à zeven miljoen stek geproduceerd, met name bestemd voor de West-Europese markt. Dit project heeft PSOM-subsidie gekre-ven van de Nederlandse overheid, bedoeld om de duurzame economi-sche ontwikkeling in opkomende markten te stimuleren.

Tot twee jaar geleden draaiden beide bedrijven zonder noemens-waardige problemen; met name het rozenstekbedrijf genereerde hoge

winsten. Wel hoorden Wim en zijn broer Felix, die de dagelijks leiding had over Ethioplants Plc, steeds meer geluiden dat hun kwekerij op het tracé van een nieuwe spoorlijn zou liggen. „Dit waren echter maar ge-ruchten, zo dachten we. Tot 2 januari 2013. Toen hing er ’s ochtends een plakkaat op het hek met de medede-ling dat we binnen enkele weken onze biezen moesten pakken. Het bedrijf zou worden platgewalst. Ook stond vermeld waar we de onteige-ningspapieren konden ophalen. We waren verbijsterd.”

Nederlandse hulpKregen de ondernemers in de op-startfase van hun bedrijf alle mede-werking van de Ethiopische overheid, toen het aankwam op onteigening stonden ze er volgens Steeghs alleen voor. „We konden nergens aanklop-pen voor hulp: de Ethiopische over-heid is erg versnipperd en we werden van de ene lokale overheidsinstantie naar de andere gestuurd. En de mi-nister uit de begintijd was inmiddels buiten beeld.”

W i m S t e e g h S t e r u g i n n e d e r l a n d

Na alle perikelen rond de onteigening van Ethioplants Plc heeft Wim Steeghs ervoor gekozen het roer om te gooien en weer aan de slag te gaan in de Nederlandse tuinbouw. Sinds 1 oktober werkt hij als Strategisch adviseur in het tuinbouwteam van de Aelmans Advies-groep, met vestigingen in Voerendaal, Baexem en Asten. Als lid van de Raad van Bestuur van EWF-Flowers Plc is hij daarnaast nog wel betrokken bij de herstructurering van het bedrijf in Ethiopië. „Ik richt me echter bijna volledig op mijn Nederlandse werkzaamheden. Eigenlijk ben

ik altijd adviseur gebleven: ik ben het liefst bezig met mensen, strategie en getallen.” Steeghs is ervan over-tuigd dat er, ondanks de moeilijke tijden, toekomst is voor de Nederlandse tuinbouw- en boomkwekerijsector. „Onze meerwaarde ligt in kwaliteit en betrouwbaarheid. Daar schort het in het buitenland nogal eens aan. Dat heb ik aan den lijve ervaren.”

’In buitenland schort het aan kwaliteit en betrouwbaarheid’

Steeghs layout.indd 14 29-01-15 15:34

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 15

Successtory eindigt in deceptie

riaal was de afgelopen jaren namelijk niet honderd procent, erkent de on-dernemer. Hij reisde de laatste jaren weliswaar zo’n tien keer per jaar naar Ethiopië om het personeel aan te sturen, maar verder stonden ze er alleen voor. Dat was niet voldoende om het kwaliteitsniveau te behalen zoals dat in Nederland gewenst is.

En het blijkt volgens Steeghs lastig om een boomkweker te vinden, die de kar wil trekken in Ethiopië. „Enkele maanden geleden zijn twee siertelers uit het Westland de uitda-ging aangegaan; het is afwachten hoe dit uitpakt.”

Steeghs heeft volgens eigen zeg-gen veel geleerd van het Ethiopische avontuur. Andere ondernemers die aan de slag willen in Afrika, raadt hij in ieder geval aan om een onteige-ningsverzekering af te sluiten. „En een repatriëringverzekering, zodat je je geld ook kunt terughalen naar Nederland. Toen we in Ethiopië aan de slag gingen, zagen we behalve de vele kansen ook zeker de bedrei-gingen. Maar dit hadden we nooit kunnen bedenken. Zelfs niet in onze ergste nachtmerries.” <

Buitenland

Het vermeerderings-bedrijf Ethioplants Plc in Ethiopië moest plots zijn biezen pakken om niet te worden plat-gewalst. De plek was nodig voor de aanleg van een spoorlijn.

Wim en Felix Steeghs namen daarom een advocaat in de arm en schakel-den de hulp in van het consulaat. Ook klopten ze aan bij Lillianne Ploumen, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamen-werking. „Mede dankzij haar en Hans van den Heuvel van de Ne-derlandse Landbouwraad in Addis Abeba, hebben we uiteindelijk de helft van de waarde van het bedrijf uitgekeerd gekregen, in lokale valuta. Een schijntje; volgens de wet had-den we recht op vijf maal de winst van de laatste jaren en daarnaast ook op nieuwe grond. Maar de lokale overheden gaven ons geen keuze: we konden dit contract tekenen, of we kregen helemaal niets. Uiteindelijk heeft mijn broer zijn handtekening gezet.”

Toen het geld binnen was, doemde het volgende probleem op: het bleek onmogelijk om de Ethiopische birr het land uit te krijgen. Normaliter zou dit geen probleem moeten zijn, maar de broers kregen steeds weer te horen dat er bepaalde regels waren waar ze niet aan voldeden. En iedere maand werd het geld minder waard.

Uiteindelijk hebben ze het geld daarom geïnvesteerd in EWF-Flowers Plc. Dit bedrijf was overigens meteen ook zijn grootste klant kwijt: EWF-Flowers Plc maakte namelijk onder-stammen voor Ethioplants Plc.

De hele kwestie is de broers niet in de koude kleren gaan zitten. „Niet alleen financieel, maar ook mentaal heeft dit ons hard geraakt”, zegt Wim Steeghs. „Mijn broer heeft zich volledig teruggetrokken uit Ethiopië, ik ben nog wel aandeelhouder in EWF-Flowers Plc. Omdat de cashflow vanuit het rozenstekbedrijf is wegge-vallen, moesten we dit bedrijf her-financieren. Dit hebben we gedaan met lokale partijen, maar ook met buitenlandse investeerders.”

Kwaliteit niet 100%Steeghs heeft de afzet van het uit-gangsmateriaal van EWF-Flowers Plc sinds kort uitbesteed aan CNB Lisse, maar zet zich nog wel in om het vermeerderingsbedrijf voor boom-kwekerijproducten verder op de rit te krijgen.

De kwaliteit van het uitgangsmate-

Steeghs layout.indd 15 29-01-15 15:34

VAN HEUSDEN

www.jutenederland.nlJute import-export,

ook stevige gebruikte jute zakkenin geperste balen!

H.O. van Heusden, Zandweg 1, 4181 PL Waardenburg. tel. direct +31-655515560

622424.indd 16 2-2-2015 12:43:07

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 17

De nieuwe BBL-opleiding boomteelt niveau 2/3 in Boskoop is afgelopen najaar van start gegaan met zeven-tien deelnemers van 16 tot 22 jaar. Zij gaan één dag per week naar school en hebben de overige dagen een betaalde baan bij een boomkwekerij- bedrijf.

Een van de deelnemers is Maarten Aantjes uit Langerak. Kweker Paul Bremmer uit Waddinxveen wees hem op de opleiding. Maarten meld-de zich aan en werkt nu tot 1 maart bij Dick Blom Boomkwekerijen. Daar-na gaat hij naar een ander bedrijf om zo breed mogelijk werkervaring op te doen. Maarten is enthousiast en spreekt van een mooie opleiding. Net als Dick Blom. De ondernemer vindt het een goede zaak dat de opleiding terug is in Boskoop. „Dat moeten we koesteren. Als ik heel eerlijk ben, had ik Maarten niet direct nodig en als het druk is, kun je ook een Pool inhuren. Maar voor de lange termijn hebben we mensen met capaciteiten nodig. Met deze opleiding investeren we in onze toekomst.”

Blom is niet alleen werkgever. Ook zijn zoon Thijs neemt deel aan de nieuwe BBL-opleiding. Dick Blom is er blij mee en noemt het belangrijk dat jongeren zich breed oriënteren. „Als zestienjarige wil je gewoon gaan werken en geld verdienen. Dat had ik vroeger ook, maar later ga je pas merken hoe belangrijk het is dat je je breed oriënteert en ziet hoe het

op verschillende bedrijven werkt.” Hij adviseert Maarten ook een stage te lopen in het buitenland. Hij vindt het jammer dat hij dat zelf destijds niet heeft gedaan. „Je leert een land pas goed kennen als je er een tijdje werkt. De taal, de mentaliteit, kennis van de markt. Dat is allemaal zo be-langrijk. Daar heb je later profijt van.”

Leuke club„Een nieuwe opleiding, een prachtige nieuwe leslocatie; dat was in het begin best wennen”, vertelt docent Peet Stolwijk. „Ook de deelnemers waren zeer divers qua leeftijd, opleidingsniveau en ervaring met de boomkwekerijsector. We zijn nu een klein halfjaar verder en ik durf te zeg-gen dat er een balans is gevonden. In zijn algemeenheid is het een leuke club jonge kwekers in opleiding.”

De jongeren doen veel werker-varing op en komen op veel ver-schillende bedrijven. Te spreken is Stolwijk over de combinatie met de Masterclass Boomkwekerij. „Zowel de deelnemers als de bedrijven waar zij werken zijn enthousiast.”

Boomkwekers blij met nieuwe boomteeltopleidingIn september is bij het Wellantcollege in Boskoop een nieuwe boomteelt-opleiding gestart waarbij deelnemers een werken- leertraject volgen. Boomkweker Dick Blom is blij met de nieuwe oplei-ding. „Het is goed dat jon-geren zich breed oriënteren in de boomkwekerij.”

Slechts een enkeling haakte tot nu toe af. Twee deelnemers werken bij een perk- en kuipplantenteler maar vinden dat deze opleiding goed aan-sluit op hun wensen. Een deel van de leerlingen is in dienst bij AB Zuid-Holland. „AB plaatst de deelnemers tegen kostprijs bij de bedrijven. Voor het bedrijf betekent dit geen risico, geen administratieve rompslomp, geen werkkleding beschikbaar stel-len. De subsidieregeling praktijkleren dekt de extra kosten.” <

Tekst en Foto: Wilco Dorresteijn Onderwijs

Maarten Aantjes werkt een poosje bij Dick Blom Boomkwekerijen. Daarna gaat hij weer bij een ander bedrijf ervaring op doen. Zo leert hij de sector goed kennen.

S e r v i c e

Docent Peet Stolwijk is aan het werven voor de boomteeltoplei-ding van volgend schoolseizoen waarbij werken en leren worden gecombineerd. Die opleiding start in september 2015. Wie meer wil weten over de BBL-opleiding boomteelt niveau 2/3 kan beter rechtstreeks contact opnemen met Peet Stolwijk: plm.stolwijk@wellant.nl. Bedrijven die deelnemers een werkplek willen bie-den, kunnen ook contact opnemen met Stolwijk. Op 4 maart is er voor belangstellenden een informatiemiddag op de locatie Natuurtuin ’De Veenmol’ in Boskoop, waarbij ook een bedrijf wordt bezocht. Daarnaast is het mogelijk om een keer op een woensdag mee te lopen.

v o o r m e e r i n f o r m a t i e . . .

Opleiding BBL Boskoop-BKW15-3.indd 17 29-01-15 15:34

18 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Een rondje langs nationale en internationale botanische tuinen laat zien dat het geslacht Podocarpus behoorlijk di-vers is. Meest opvallend zijn de boomvormen, soms hoger dan 10 m en met langwerpige afgeplatte naalden die op smalle bladeren lijken. Bij de klein blijvende soorten lij-ken de naalden sterk op die van Taxus, maar ze zijn korter. Ook de vruchten van de meeste soorten lijken op die van Taxus; rood en vlezig en gedeeltelijk het zaad omsluitend. Podocarpus-soorten zijn overigens veelal tweehuizig dus voor vruchtzetting zijn zowel mannelijke als vrouwelijke planten nodig.

Van de Podocapaceae is Podocarpus met circa honderd soorten een belangrijke vertegenwoordiger. De meeste soorten groeien van nature in (sub)tropische regenwou-den, veelal op het zuidelijk halfrond. In Chili, Argentinië, Australië en Nieuw-Zeeland groeien er ook soorten in de gematigde zones. Op het noordelijk halfrond zijn enkele soorten in China en Japan te vinden. Bij de boomvormen zijn de Chileense P. nubigenus en de Oost-Aziatische P. ma-crophyllus redelijk winterhard, echter voor ons land is een

Podocarpus, onbe kendheid wint het van nieuw sortiment

Podocarpus speelt een bescheiden rol binnen het coniferensortiment. De visuele waarde van compacte cultivars met gekleurd loof maakt de plant aantrekkelijk voor verkoop in herfst en winter. Grootste struikelblok echter blijkt de onbekendheid.

Tekst: Emiel van den Berg Foto’s: Floralook

Podocarpus nivalis ’Trompenburg’ was de eerste Nederlandse introductie.

W a t d e s p e c i a l i s t e n z e g g e n

Sierteeltkwekerij Kools levert be-worteld stekmateriaal aan kwekers van plantgoed en leverbare plan-ten. Het bedrijf kweekt P. nivalis ‘Kilworth Cream’, van P. lawrencei ‘Blue Gem’ en ‘Red Tip’, drie krui-singsvormen én een eigen selectie P. nivalis ‘Jalako Red’. „Die komt dit jaar zeer waarschijnlijk in de han-del”, vertelt Nelis Kools. Hij zet met name in op variatie in bladkleur. „Ik probeer al vijf jaar iedereen erop te attenderen dat Podocarpus een waardevolle plant is voor de visuele herfst- en winterhandel, maar kwe-kers met een beperkt sortiment en grote aantallen kennen de plant niet. En pas bij kweek in grote aan-tallen is de markt te bereiken.’’

Plantentuin Esveld is enthousiast over Podocarpus. Cor van Gelde-ren heeft al enkele introducties op zijn naam staan. P. lawrencei ‘Red Tip’ is een voorbeeld. „Ik had hoge verwachtingen want de plant heeft mooie rozerode groeipunten, maar de respons was bescheiden. Ik denk dat alles te maken heeft met het slechte imago van coniferen. Zelfs toen ik hem als haag had aange-plant, vielen de reacties tegen.” Van Gelderen probeerde de conifeer ook als potplant voor terras en bal-kon, „maar daarvoor is de winter- hardheid toch niet voldoende.” Hij heeft ook hoge soorten te koop zoals P. macrophylla en P. nagi. „In zeer kleine aantallen, voor de liefhebber.”

Boomkwekerij Menkhorst kweekt alleen P. nivalis. „Van oudsher veel gevraagd, met name vanuit Duits-land”, vertelt Anja Menkhorst. Ze prijst de plant om de sterke win-terhardheid, het feit dat de plant op elke grondsoort gedijt, „zelfs op schrale zandgrond” en het fijne groene loof. Aandachtspunt bij de opkweek vindt ze wel het aan de groei krijgen van plantgoed. „Je moet zeker twee tot drie stekken in een P9 zetten, wil je een volle plant krijgen.” Menkhorst krijgt amper vraag naar andere cultivars, zeker niet vanuit Nederland waar dwerg-coniferen volgens haar niet populair zijn. „Jammer, want het is een goed bruikbare plant voor in de tuin.”

Boomkwekerij Schrauwen-Moe-rings levert richting Scandinavië, Duitsland en diverse Europese lan-den ten oosten en zuiden van ons. Het bedrijf kweekt drie verschillen-de Podocarpus waarvan de moe-derplanten in eigen tuin tot -18ºC overleefden; P. lawrencei ‘Blue Gem’, P. nivalis en P. macrophyllus. „De eerste is goed tot lage haag te snoeien en kan beter dan Taxus tegen natte voeten”, legt Peter Schrauwen uit. De belangstelling voor Podocarpus ziet hij afnemen wat wordt geweten aan de onbe-kendheid. „P. nivalis ‘Trompenburg’ bijvoorbeeld is een goede cultivar. Goed vertakkend, goed te snoeien en sterk, maar jammer genoeg kent niemand de plant.”

Sortiment Podocarpus.indd 18 29-01-15 15:35

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 19

Podocarpus, onbe kendheid wint het van nieuw sortiment

Sortiment

P. ’Young Rusty’ heeft in de winter opvallend roest-bronskleurig loof. Als boom wordt in Nederland P. macrophyllus aangeboden.

De olijfgroene naalden van P. nivalis ’Ontari’ kleuren in het voorjaar geel.

beschutte standplaats een vereiste. Bij de klein blijvende soorten zijn P. nivalis en P. lawrencei geschikt voor het Nederlandse klimaat.

Rijke besdrachtP. lawrencei (voorheen P. alpinus) is een forse struik tot klei-ne boom met een brede habitus. De dicht opeenstaande naalden zijn groen en tot 1,5 cm lang. Het aantal cultivars is bescheiden; ’Blue Gem’ en ’Red Tip’ zijn de bekendste. De eerste heeft blauwgroen uitlopende naalden die later donkerder kleuren, de tweede heeft rode uitlopers en een roodbruine winterkleur.

P. nivalis komt tot 2 m hoogte en groeit spreidend. Ook bij deze soort zijn de dicht opeenstaande naalden circa 1,5 cm lang. P. nivalis kent een groter aantal cultivars die met name opvallen met hun gekleurde loof. Behalve om de loofkleur heeft met name P. nivalis ook sierwaarde met zijn bes. Zo heeft de cultivar ’Kralingen’ een rijke besdracht mits deze wordt bestoven door een mannelijke plant zoals ’Trompenburg’. Beide cultivars waren de eer-ste Nederlandse introducties, gevonden in de botanische tuin van Trompenburg.

Momenteel zijn in Engeland, Canada en Australië - waar liefhebbers enthousiast bezig zijn met kruisen - ontwik-kelingen, met name als het gaat om cultivars met ge-kleurd loof. Die loofkleur maakt de planten interessant om mee te laten lopen in de visueel aantrekkelijke han-del, maar nadeel is de kwetsbaarheid bij strenge vorst. Zeker wanneer de planten in pot staan. Planten die in de vollegrond groeien, verdragen onder de juiste omstandig-heden temperaturen tot circa -20ºC.

Podocarpus stekt en groeit relatief eenvoudig en kan als visueel product al in 10 cm-pot prima meedraaien met heideplanten, Hebe en andere planten met wintersier-waarde zoals Leucothoe en Skimmia. <

D e e i g e n s c h a p p e n

Noemenswaardige soorten en cultivarsP. lawrencei ‘Blue Gem’ - ruim 1 m hoog, 2 m breed, blauwgroene naaldenP. lawrencei ‘Red Tip’ - tot 1 m hoog, 1,5 m breed, rode jonge scheutenP. nivalis - tot 1 m hoog, 1,5 m breed, afhangende twijgen, naalden donkergroen P. nivalis ‘Bronze’ - mannelijke vorm, circa 50 cm hoogte, jonge naalden bronskleurig P. nivalis ‘Kralingen’ - spreidende dwergvorm, groen loof, vrouwelijke vorm met besP. nivalis ‘Trompenburg’ - spreidende dwergvorm, groengeel loof, mannelijke vormP. nivalis ‘Rockery Gem’ - tot 1 m hoog, 1,5 m breed, naalden donkergroen, besP. nivalis ‘Kilworth Cream’ - dwergvorm, jaarrond maar vooral in winter crèmewit loof P. nivalis ’Otari’ - dwergvorm, olijfgroene naalden, in voorjaar geel en in winter bronsP. nivalis ‘Jalako Red’ - nieuwe introductie, dwerg, frisgroen loof, in winter wijnroodP. ’Young Rusty' - spreidende dwergvorm, loof roestkleurig brons in winterP. ’County Park Fire’ - 0,6 m hoog, 0,9 m breed, zalmroze in voorjaar, brons in winterP. ‘Chocolate Box’ - dwergvorm, donkerbruin, bijna zwart maar fris ogend in winter P. ‘Guardsman’ - iets opgaand, paarsbruine winterkleur, paarsrode uitlopers P. macrophyllus - opgaand groeiend, lange platte naalden, beschutte standplaats

Sortiment Podocarpus.indd 19 29-01-15 15:35

20 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Tekst en Foto: Peter van Leth

FotoSpread hederamuur-BKW15-3.indd 20 29-01-15 15:35

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 21

Wanden klaar voor gebruikBij Rikken in Bemmel worden aan een traliewerk van 1,2 bij 2 m langs negen spijlen achttien Hedera-strengen omhoog geleid, waarvoor zes planten in een bak worden geplant. De soort die Rikken gebruikt is de groene, winterharde Hedera hibernica.Om het traliewerk helemaal vol te laten groeien, trekt Rikken een jaar uit. In deze periode moeten de strengen zo’n vijf tot zes keer worden ingedraaid.De prijs voor de handel zal neerkomen op €65 tot €75 per wand, afhankelijk van de transportkosten. „Een prijs die het voor hoveniers en consumenten interessant maakt om niet een eigen wand te maken”, verwacht Rikken. <

FotoSpread hederamuur-BKW15-3.indd 21 29-01-15 15:35

22 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Deze week zijn er in kassen met bladhou-dende en halfbladhoudende heesters, zoals Photinia, Prunus laurocerasus en Buddleja al blauwe vangplaten ter signalering van trips opgehangen. Trips overwintert in deze kas-sen meestal als pop in de grond, maar bleef in de zachte winter van 2013-2014 ook als volwassen insect aanwezig. Omdat we tot op heden weinig koude hebben gehad, kan dat ook nu het geval zijn en proberen we dat met vangplaten goed in kaart te brengen.

Trips is ook een plaaginsect dat een knelpunt vormt in de gewasbescherming. Handelspartijen en sommige certificeer-ders spreken momenteel, als gevolg van de metingen van Greenpeace, heel makkelijk over het schrappen van bijgiftige middelen en de hele groep neonicotinoïden. Als er een streep gaat door de bijgiftige middelen blijft er één middel over voor de bestrijding van trips in heesters: Neemazal, alleen bij warm weer met goed resultaat in te zetten. Samen met klanten willen we daarom dit jaar kijken naar nieuwe technieken voor biologische be-strijding, voor de oplossing van dit knelpunt van essentieel belang.

Voor luisbestrijding zou het vermijden van bijgiftige middelen en het wegvallen van alle neonicotinoïden betekenen dat alleen Piri-mor en Spruzit nog kunnen worden gebruikt.

Gewasbescherming wordt nog meer puzzelenHoewel sneeuw nog actueel is, kan het goed zo zijn dat in februari het voorjaar al haar intrede doet. Daarop proberen onze klanten zich nu al voor te bereiden.

Wilma WindhorstAgropoliwwindhorst@agropoli.nl

Wij verkeken ons hierop omdat je al snel het idee hebt dat middelen zoals Teppeki en Ple-num - prima integreerbaar met biologie - ook de bijen ongemoeid laten. Dit blijkt echter helaas niet het geval.

De niet-bijgiftige middelen uit de neonico-tinoïden-groep, Calypso en Gazelle, zijn naar mijn mening onmisbaar, ook voor andere teelten zoals Buxus, waar ze nodig zijn voor de bestrijding van bladvlo.

Overigens zoeken we ook tegen bladluis en bladvlo naar geschikte en werkbare biolo-gische oplossingen voor de boomteelt.

Oplossing in bemestingVoor een aantal schimmelziekten zoeken we de oplossing in bemesting, in de vollegrond ook in bodembiologie. Onze klanten boeken hiermee resultaat, maar ook hier is nog niet de hele puzzel gelegd. Zo is er bijvoorbeeld een probleem met Buxus-snoeisel. Snoeisel van gezonde planten die in oktober geknipt zijn, heeft op de grond alsnog Cylindrocladium opgelopen. Daardoor ligt er onder schone planten nu toch een infectiebron, heel vervelend. We gaan in deze teelt door op de ingeslagen weg: meer weerstand in de plant via een goede bemesting en gezonde bodem. Daar ligt volgens mij de toekomst. <

Foto: Wilma Windhorst, Agropoli

Tripslarve verborgen in de groeikop van Prunus laurocerasus: bijzonder schadelijk.

Teeltadvies BKW15-3.indd 22 29-01-15 15:35

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 23

Teeltadvies

Zorg voor voldoende aanvoer van organische stofSinds 1 februari mag er weer dier-lijke mest worden uitgereden op alle grondsoorten. Zorg dat met een combinatie van mest, com-post en veen er voldoende aan-voer is van organische stof.

Kees PastoorDLV Plantk.pastoor@dlvplant.nl

Nu de meeste vollegrondspercelen met vaste planten leeg beginnen te raken, komt de tijd van het bemesten dichterbij. Vanaf 1 februari geldt voor alle grondsoorten dat er weer dierlijke mest uitgereden mag worden. Houd rekening met het compenseren van de afbraak van organische stof. Deze afbraak varieert van ongeveer drie ton per ha op dal-grond tot zes tot acht ton op duinzandgrond. Met alleen compost en stalmest is het niet of nauwelijks meer haalbaar om dit te compen-seren. Kies er daarom voor per ha ongeveer 4 m3 veen zoals tuinturf aan te voeren. Zaai daarnaast op een gedeelte van het areaal een groenbemester in.

Waarom een combinatie van meststoffen? Dit is nodig voor de bodemvruchtbaarheid. Stabiele organische stof houdt voeding en vocht vast en biedt een woonplaats voor het bodemleven. Organische stof dat nog (verder) omgezet moet worden, is vooral van belang voor het voedsel voor het bodem-leven. Bodemleven is cruciaal voor natuurlij-ke ziektewering tegen bodemschimmels en aaltjes. Omdat het bodemleven divers is, zijn diverse vormen van organische stof nodig.

Uitgaande van forfaitaire waarden mag ongeveer tien ton vaste rundveemest en twintig ton compost worden aangevoerd. Stikstof en fosfaat uit veen hoeven niet wor-den meeberekend in de aanvoer. Daarnaast levert een groenbemester organische stof. Op deze manier kan per ha ruim zes ton ef-fectieve organische stof worden aangevoerd. Zonder veenproduct en groenbemester is dit maximaal vier tot vijf ton en kan dus te weinig worden aangevoerd om de afbraak te compenseren.

BemonsterenBesteed aandacht aan zorgvuldige bemon-stering. Laat minstens iedere vier jaar een Algemeen Bouwlandmonster nemen om de voorraad in de bodem te bepalen. Laat ook zeker de sporenelementen bemonsteren en stuur zo nodig bij. Verder: bemonster op aaltjes voordat wordt bepaald welk gewas of groenbemester op welk perceel komt te staan. Let op wortellesieaaltjes, wortel-knobbelaaltjes en op vrijlevende aaltjes zoals (para)trichodorus. <

schijnen dat u breed in de kwekerij kunt inzetten. Captan met huidig etiket kunt u nog tot medio 2015 kopen en opgebruiken tot 1 december 2015.

Herregistratie Vertimec onzekerWissel ervaringen met bestrijden van pere-bladvlo uit met collegakwekers, fruittelers en voorlichters. Momenteel ondervindt Vertimec problemen bij de herregistratie voor buitenteelten. Het is niet ondenkbaar dat Vertimec in het groeiseizoen 2015 niet meer beschikbaar is. Als dit werkelijk het geval is, blijft Movento als enige middel over tegen perebladvlo. Bij de inzet van dit mid-del is vooral de timing belangrijk, en in de praktijk was Movento gevolgd door Vertimec een goede strategie. Nu zult u moeten kijken of de natuurlijke vijanden van perebladvlo maximaal gespaard kunnen worden, door minder of geen inzet van andere insecti-ciden. Samen met de gangbare inzet van bijvoorbeeld voedingszouten op kritieke momenten, kan dit een oplossing zijn om perebladvlo te blijven beheersen. <

Deze winter wordt duidelijk welke middelen u komend jaar weer kunt inzetten tegen ziekten en plagen. Het ziet ernaar uit dat er twee toelatingen van captan over blijven. Het nieuwe etiket is al bekend: het aantal be-handelingen dat mag worden uitgevoerd is beperkt tot vijf gedurende het groeiseizoen. Ook staat er op het nieuwe etiket gedefini-eerd waartegen captan mag worden ingezet.

Voor de bestrijding van vruchtboom-kanker is deze beperking lastig. Komend seizoen zult u daarom moeten ervaren of andere middelen werken. Dit is vooral van toepassing op de periode van bladval. Een oplossingsrichting kan zijn dat de inzet van middelen gestuurd gaat worden door een waarschuwingsmodel vruchtboomkanker. Met zo’n model worden de meest kritische momenten voor uitbreiding voorspeld en weergegeven, zodat u gericht een behande-ling kunt uitvoeren. Het is raadzaam om in 2015 ervaring op te doen met zo’n model. Onderzoek of hiermee in de vruchtboom-kwekerij praktisch is te werken.

Voor zover nu bekend zal er (voorlopig) geen alternatief middel op de markt ver-

Vruchtboomkanker vraagt andere strategieVoor vruchtboomkwekers is het raadzaam om een andere stra-tegie te bedenken tegen vrucht-boomkanker, door het beperken van captan. Wissel ervaringen uit met bestrijding van perebladvlo.

Jan van LavierenAgruniekRijnvallei Plantj.vanlavieren@agruniek rijnvallei.nl

Teeltadvies BKW15-3.indd 23 29-01-15 15:35

24 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Wijzigingen in middelenpakket op een rijtje

Afgelopen jaar is een aantal nieuwe gewasbescher-mingsmiddelen toegelaten. Daarnaast zijn ook toelatin-gen ingetrokken. DLV Plant heeft voor de boomkwekerij de belangrijkste wijzigingen in het middelenpakket op een rijtje gezet.

Tekst: Wilco Dorresteijn Foto’s: Ketura Haveman

Een gewasbeschermingsmiddel mag alleen worden toegepast of in de gewasbeschermingskast staan wanneer het middel wettelijk is toegelaten in de boomteelt of vaste plantenteelt. Het is dus verstandig minimaal één keer per jaar de gewasbeschermingskast te contro-leren. U kunt dit doen aan de hand van de lijsten in dit artikel. Hierin staan de belangrijkste wijzigingen van afgelopen jaar. U kunt ook de toelatingen controleren met behulp van de bestrijdingsmiddelenbank op de website van het College voor de toelating van gewasbeschermings-middelen.

Hoe zoeken?De bestrijdingsmiddelenbank van het Ctgb staat onder de kop toela-tingen op de website www.ctgb.nl. U kunt hier middelen opzoeken op naam of toelatingsnummer. Het toelatingsnummer is het meest praktisch, omdat dat uniek is.

Als u het toelatingsnummer van een middel intypt, krijgt u vervol-gens een overzicht te zien met alle gegevens over de toelating van het middel en wat de expiratiedatum is. De expiratiedatum is de datum tot wanneer de toelating is afgegeven. Dat wil niet zeggen dat een middel daarna niet meer mag. In de meeste gevallen vraagt de fabrikant (toela-tingshouder) tijdig een verlenging aan. Het Ctgb zal dan de toelating van het middel opnieuw toetsen aan de actuele wettelijke criteria. Van di-verse gewasbeschermingsmiddelen waarvan afgelopen jaar de expiratie-datum verliep, is de toelating gewoon verlengd. Deze middelen hebben een nieuwe expiratiedatum gekregen. Niets aan de hand dus.

Op de site van het Ctgb is niet altijd in één oogopslag te zien of de toela-ting van een gewasbeschermings-middel is vervallen of gewijzigd. Zoekt u bijvoorbeeld Aliette WG op, dan ziet u dat toelatingsnummer 11561N een expiratiedatum heeft

Een kweker controleert samen met een adviseur de inhoud van de gewasbeschermingsmiddelenkast op hun toelating.

Middelenoverzicht.indd 24 29-01-15 15:35

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 25

Zo eindigt de toelating van het selectieve grassenmiddel Aramo op 31 mei 2015. De fabrikant ver-wacht geen opgebruiktermijn. Hierdoor wordt de bestrijding van straatgras lastig. Gallant 2000 heeft weliswaar een toelating gekregen maar alleen voor de teelt van vaste planten.

In het eerste kwartaal van 2015 wordt de toelating van Vertimec Gold door het Ctgb herbeoordeeld. De fabrikant verwacht dat dit sterke beperkingen gaat opleveren waar- onder het compleet wegvallen voor de buitenteelt van sierteeltgewassen. Voor de bestrijding van spint blijven nog voldoende middelen over maar voor lastige mijten als galmijten, roestmijten en weekhuidmijten is het middelenpakket beperkt. Ook de tripsbestrijding in de buitenteelt wordt een knelpunt door het weg- vallen van Vertimec Gold.

Butisan S krijgt in 2015 een her- registratie. De fabrikant geeft aan dat het gebruik wordt beperkt en er nog maar 2 l/ha over een periode van drie jaar mag worden gebruikt. Dit is een knelpunt qua onkruidbestrij-ding. Zeker omdat onkruidbestrij-ding al jaren een knelpunt is door het beperkte middelenpakket en de nieuwe gebruiksvoorschriften die vanaf 1 juli 2015 voor alle herbiciden gaan gelden.

Wijzigingen in middelenpakket op een rijtje

Nieuwe middelenEr zijn afgelopen jaar een aantal nieuwe middelen toegelaten (zie kader). In enkele gevallen zoals Sig-num gaat het om een brede toelating in de boomteelt en vaste planten-teelt. In de meeste andere gevallen betreft het een beperkte toelating voor enkele gewassen.

Het verschil heeft te maken met de manier waarop de fabrikanten hun toelating registeren: via de gangbare toelating, via wederzijdse erkenning of via de KUG (Kleine Uitbreiding Gewasbeschermingsmiddelen).

Bij een gangbare toelating gaat het vaak om nieuwe werkzame stoffen. De fabrikant maakt een compleet toelatingsdossier waaruit blijkt dat het product voldoet aan de wettelijke eisen wat betreft veiligheid voor mens, dier en milieu, veiligheid voor de toepasser en dat de effectiviteit en gewasveiligheid is bewezen. Een gangbare toelating is een langdurig en kostbaar traject.

Als een middel in een ons omrin-gend land in de boomteelt is toe-gelaten en het dossier is recent beoordeeld dan kan een fabrikant via een wederzijdse erkenning ook een toelating in Nederland krijgen. De toelating van Gallant is hier een voorbeeld van. Een toelating

via wederzijdse erkenning is goed-koper en kost minder tijd, maar kan

Gewasbescherming

V e r V a l l e n m i d d e l e n

Middel Nr Werkzame stof Experatiedatum Aflevertermijn OpgebruiktermijnAamix 12346 N 2,4-D en dicamba en MCPA 30-12-2013 01-07-2014 01-07-2015Brabant 2,4-D/Dicamba 5582 N 2,4-D en dicamba 30-12-2013 01-07-2014 01-07-2015Brabant Mixture 5089 N 2,4-D en dicamba en MCPA 30-12-2013 01-07-2014 01-07-2015Dimilin spuitpoeder 6774 diflubenzuron 9-9-9999 01-01-2014 01-01-2015Dimilin vloeibaar 10604 N diflubenzuron 9-9-9999 01-01-2014 01-01-2015Exact Plus 11222 N triadimenol 9-9-9999 31-01-2014 31-01-2014MASAI 25 WP 11781 N febufenpyrad 31-12-2013 01-07-2014 01-07-2015Mesurol Pro 4859 methiocarb 31-07-2014 31-07-2014 31-12-2014Steward 12371 N indoxacarb 30-09-2013 15-10-2014 15-10-2015Torque 6525 N fenbutatinoxide 31-12-2013 01-07-2014 01-07-2015Torque-L 7037 N fenbutatinoxide 31-12-2013 01-07-2014 01-07-2015

van 01-12-2020. Wanneer u de be-sluiten bestudeert, blijkt dat de toe- lating voor boomkwekerijgewassen en vaste planten al jaren terug is vervallen.

Andersom kan ook. Typ in Torque L met toelatingsnummer 6525 dan krijgt u niets als u zoekt op toegela-ten middelen. Zoekt u op vervallen middel dan verschijnt de expiratie-datum van 31-12-2013. U denkt dat het middel niet meer mag. Toch is er nog een opgebruiktermijn.

Vervallen middelenVan een aantal gewasbeschermings-middelen is de toelating vervallen. Deze middelen mogen niet meer worden gebruikt in de boomkwekerij of vaste plantenteelt of er geldt nog slechts een opgebruiktermijn (zie tabel). Dit komt doordat de fabrikant geen verlenging van de toelating heeft aangevraagd of omdat de mid-delen niet voldoen aan de huidige wettelijke eisen. Verwijder het mid-del uit de gewasbeschermingsmidde-lenkast en lever het in bij een depot voor chemisch afval of een hiervoor gespecialiseerd bedrijf.

In de lijst in dit artikel staan alleen officiële besluiten van het Ctgb ver-meld. Fabrikanten laten weten dat er voor Vertimec, Butisan S en Aramo ook wijzigingen aan zitten te komen. >

Middelenoverzicht.indd 25 29-01-15 15:35

26 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Gewasbescherming

alleen als het dossier op orde is.De makkelijkste oplossing is via de

KUG. Een fabrikant hoeft voor een uitbreiding van een bestaand etiket met een kleine teelt geen effectivi-teitdossier en fytotoxdossier aan te leveren. Dit bespaart tijd en geld. De kleine teelt moet dan wel vergelijk-baar zijn met een toepassing die al wel op het etiket staat. Een kleine teelt is gedefinieerd als minder dan 5.000 ha voor buitenteelt en minder dan 1.000 ha voor binnenteelt. Mid-delen die een toelating krijgen in de bedekte teelt van bloemisterijgewas-sen, kunnen via een KUG ook een toelating krijgen voor boomkwekerij- gewassen en vaste planten onder glas. Voor onbedekte teelt is dat las-tiger omdat de onbedekte teelt van boomkwekerijgewassen in Neder-land meer dan 5.000 ha is. Er zijn wel opties door specifieke gewasgroepen op het etiket te vermelden. Middelen als Dual Gold, Amistar Top en Securo hebben allemaal een toelating gekre-gen via de KUG. Middelen die geen toelating meer hebben, mogen niet meer in de middelenkast staan.

SignumHet breedwerkende fungicide Signum is sinds januari 2014 ook toegelaten in boomkwekerij- gewassen en vaste planten. Signum is een water- oplosbaar granulaat (WG) en bevat boscalid en pyraclostrobin als werkzame stof. Boscalid be-hoort tot een nieuwe chemische groep, namelijk de pyridine-carboxamiden. Het is een preventief werkend middel tegen onder andere Botrytis, Cylindrocladium, Phoma en sterroetdauw.

BotaniGard WPHet biologische middel BotaniGard heeft nu ook een toelating in de onbedekte teelt van vaste planten tegen slawortelboorder. Deze aantas-ting komt met name voor in pioen.

Jet5Jet5 was al toegelaten als ontsmettingsmiddel tegen groene aanslag, maar is nu ook toegelaten tegen bacteriën, schimmels en virussen.

Luna PrivilegeLuna Privilege had al een toelating in vruchtbo-men en sinds eind vorig jaar ook in de onbedekte teelt van boomkwekerijgewassen. Het middel op basis van de werkzame stof fluopyram werkt preventief tegen onder andere echte meeldauw, Botrytis, Alternaria en Cylindrocladium.

Luna SensationLuna Sensation is toegelaten in de teelt van pioen tegen Botrytis. Het is een middel op basis van de werkzame stoffen fluopyram en trifloxystrobine ofwel een combinatie van Luna Privilege en Flint.

Amistar TopHet middel Amistar Top op basis van de werk-zame stoffen azoxystrobin en difenoconazool heeft een toelating gekregen als schimmel- bestrijdingsmiddel in bloemisterijgewassen, vaste planten en Buxus. Amistar Top werkt tegen Cylindrocladium in Buxus en tegen bladvlekken-ziekte zoals Phoma, Septoria en Alternaria in vaste planten.

Gallant 2000Het middel Gallant 2000 is weer toegelaten als selectief werkend grassenmiddel in de teelt van vaste planten. Dit besluit van het Ctgb is tot stand gekomen met een wederzijdse erkennings- procedure. Het middel heeft helaas geen toela-ting gekregen voor boomkwekerijgewassen.

SecuroDe toelating van het middel Securo is uitgebreid en mag worden toegepast voor de ontsmetting van plantgoed van vaste planten (wortelstok-ken, onbedekte teelt). Het middel Securo bevat

de werkzame stoffen folpet en pyraclostrobi-ne. De uitbreiding van de toelating is tot stand gekomen via de verkorte procedure voor kleine toepassingen.

SerenadeHet biologische fungicide Serenade heeft een toelating gekregen in diverse teelten waaronder de teelt van boomkwekerijgewassen (bedekte teelt) en teelt van vaste planten (bedekte en onbedekte teelt). Serenade SC werkt op basis van de werkzame stof Bacillus subtilis, stam QST 713. Het product is het beste te vergelijken met een breedwerkend bedekkingsfungicide. Het is niet resistentiegevoelig en werkt met name preventief tegen schimmels zoals Botrytis, echte meeldauw, Alternaria, Sclerotinia, Septoria en roest (Puccinia).

Dual GoldDual Gold op basis van de werkzame stof S- metolachlor is nu ook toegelaten als onkruid-bestrijdingsmiddel in de onbedekte teelten van tweejarige rozen, tweejarige vruchtbomen, Fagus en vaste planten. Het is een bodemherbi-cide met enige contactwerking. Het middel werkt systemisch via ondergrondse delen van de onkruiden.

<

N i e u w e t o e l a t i N g e N

Middelenoverzicht.indd 26 29-01-15 15:35

‘IEDEREEN IS WELKOM BIJ JONGKIND SUBSTRATES’

Of u nu grote of kleine hoeveelheden bestelt, u bent altijd welkom bij Jongkind Substrates. Wij zijn gespecialiseerd in het maken van maatwerkrecepten voor hoogwaardige substraten. Mijn naam is Hendrik Jongkind en ik nodig u van harte uit om onze stand te bezoeken tijdens de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem op 10, 11 en 12 februari 2015. We staan op stand 448.

WWW.JONGKIND-SUBSTRATES.COMTelefoon: 0031 297 32 45 05, info@jongkind-substrates.com

GEBRUIKTETUINBOUWMACHINES

& MATERIALEN

WWW.HORTITRADE.COM

IPP Holland B.V. Sluiskil 6 - 7681 KD Vroomshoop

Tel. (+31) 0546 647255E-mail: info@ippholland.nl

www.ippholland.nl

PolenHolland

622425.indd 27 2-2-2015 10:51:55

28 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

IPM 2015: Markt in bewegingDe markt voor boomkwekerijproducten staat sinds twee jaar fors onder druk. Veel kwe-kers zijn daarom - nog meer dan anders - op zoek naar nieuwe klanten en dat zorgt voor onrust op de markt. „We hebben nog nooit zoveel prijslijsten van kwekers ontvangen dan in de afgelopen twee jaar”, aldus een aantal handelaren op IPM.

Sebastian Heinje (links) en John Stolwijk zijn blij met de Show Your Colours Award voor Rhododendron micranthum ’Bloombux’.

Marketingdeskundige Antje Verstl adviseert: „Stop met produceren van planten waar geen verhaal achter zit”.

Rhododendron micranthum ’Bloombux’ werd gekozen tot Beste Nieuwigheid IPM 2015 en won ook de Show Your Colours Award voor de beste ’plant en z’n verhaal’. De plant dankt z’n naam aan de gebruikswaarde die volgens de inzenders, het Duitse Heinje Baumschulen en Joh. Stolwijk & Söhne uit Boskoop, overeen-komt met Buxus. Bovendien gaat deze plant ook nog eens in juni bloeien. Deze Inkarho-Rhododendron wordt dit voorjaar door vijftien kwekers ’in behoorlijke aantallen’ op de markt gebracht.

Marketingdeskundige Antje Verstl bracht tijdens IPM haar nieuwste boek over sierteeltmarketing onder de aandacht. Volgens haar zijn de volgende drie thema’s momenteel het be-langrijkste. 1. Storytelling: zorg voor een goed verhaal. Alleen een leuk etiket is daarbij niet voldoende. 2. Onderhoudsarm is een trend. Kweekt u onderhoudsarme planten? Vertel het de consument. 3. Balkon- of terrasplanten zijn in.

’Bloombux’ piekt ’Vertel goed verhaal’

In een stagnerende markt luidt het advies aan kwekers veelal om vooral niet stil te blijven zitten. Niet dat Nederlandse kwekers daarom bekend staan, want zo’n beetje iedere handelaar op IPM zegt: ’Waar we ook komen, Nederlandse kwekers komen we altijd overal tegen’. Maar nu de markt al een tijdje tegenzit is verkoop - nog meer dan voorheen - een van de belangrijkste thema’s voor een kweker en ook handelaren merken dat. Maar als handelaren dit merken, heeft dit dan ook gevolgen voor hun inkoopbeleid?

Joachim Kuss, inkoper bij de Duitse kweker en handelaar Heinje Baum-schulen, ziet dat Nederlandse kwe-kers de laatste jaren actiever zijn om hun aanbod bij de handelaar kenbaar te maken. Zo zegt hij een toenemend aantal Nederlandse kwekers tegen te komen tijdens de Oldenburger Vielvalt, een samenwerkingsverband van zo’n 80 Duitse kwekerijen in Oldenburg die in augustus gezamen-

lijk hun deuren voor relaties openen. Maar ook tijdens de winterbeurs, waarbij de kweker en handelaar van half november tot half februari een huisbeurs houdt, ziet hij de laatste jaren steeds meer Nederlandse kwe-kers. „En ook al is niet al het aanbod voor ons interessant - wij hebben immers zelf ook een kwekerij van 70 ha - wij staan wel altijd open voor kwekersaanbod”, zegt de inkoper.

Sortiment bepalen in oktoberNederlandse kwekers die tijdens IPM of de huisbeurs nog zaken willen doen zijn voor het komende seizoen volgens Kuss eigenlijk te laat. „Okto-ber is daarvoor een betere maand. Dan bepalen we het sortiment en de kwekers met wie we gaan werken voor het komende seizoen.” Hoe kwekers hun product moeten aan-bieden is volgens Kuss ook afhanke-lijk van het marktsegment waarvoor het product geschikt is. „Als een kwe-

ker ons stek of groter uitgangsmate-riaal wil verkopen, zullen we meer teelttechnische vragen hebben, maar als het eindproducten betreft heb-ben we meer vragen over potmaten, etiketten, levertijden en dergelijke.”

Over de huidige marktsituatie en mogelijke winnaars of verliezers zegt hij: „De tijden zijn hard voor ons al-lemaal. En waar de een wat wint, zal een ander iets verliezen. Wij weten ook dat een klant nooit voor 100% alleen bij ons zal kopen. Maar wie op dit moment de verliezers zijn in de markt, daarover kan ik in z’n alge-meenheid eigenlijk niets zeggen.”

En of Kuss merkt dat Nederlandse kwekers ook zijn klanten benaderen? „Nederlanders zijn overal en dus ook bij sommige van mijn klanten, maar ik heb niet het idee dat kwekers of wij minder loyaal naar elkaar zijn dan voorheen. De handel verschuift misschien iets naar links of naar rechts, maar grote verschuivingen zie ik niet. Met name tuincentra

Verslag IPM 2015-BKW15-03.indd 28 02-02-15 15:33

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 29

IPM 2015Tekst en Foto’s: Ron Barendse

De sfeervolle stand bij de Italiaanse kweker Vigo Gerolamo trekt veel bezoekers.

In de stand van het Vigo Gerolamo worden bezoekers op z’n Italiaans met eten en drinken in de watten gelegd. Het lukt het bedrijf op deze manier moeiteloos om bezoekers in de stand vast te houden. Het bedrijf produceert in Albenga een breed kruidensortiment waaronder lavendel en rozemarijn. Medewerkers zijn in de stand druk in de weer met order-blocks en lijken de sfeer ter plekke om te zetten in commer-cieel succes.

Sfeer proeven

Plusplants merkt dat Greenpeace ook in Duitsland tuinplanten op restan-ten van bestrijdingsmiddelen controleert.

Plusplants, for a green planet. Negen Duitse kwekers die sinds drie jaar samenwerken onder de naam Plusplants hebben duurzaamheid als belangrijkste verkoopargument. De groep bestaat uit boom- en tuinplantenkwekers. Volgens Plusplants is de belangstelling van klanten fors toegenomen sinds Green-peace in Duitsland - net als in Nederland - tuinplanten op res-tanten van bestrijdingsmiddelen controleert.

Groene samenwerking

willen vaker bestellen en in kleinere hoeveelheden. Dat is voor individue-le kwekers - ook voor de grotere - qua logistiek toch lastiger in te vullen. Voor ons blijft als handelaar daarin toch een rol weggelegd.”

Bruns PflanzenOok bij Bruns Pflanzen merken ze dat Nederlandse kwekers, maar ook kwekers in het algemeen, andere

wegen zoeken en daarbij soms ook bij hun klanten uit komen. Andreas Richter, manager Garden Center Di-vision, zegt daarover: „Alhoewel het begrijpelijk is dat ze bij onze tuin-centrumklanten aankloppen, denk ik niet dat het voor kwekers erg kans-rijk is. Wij hebben al een jarenlange relatie met veel klanten en daarbij zie ik ook dat onze klanten hun aantal leveranciers liever niet ziet stijgen.” Maar Bruns Pflanzen wordt

ook steeds vaker zelf door kwekers benaderd. Hier op de IPM gebeurt dat ook, maar het aantal kwekers dat dat doet is volgens Richter niet zo groot. „Of de drempel voor kwekers te groot is om hier de stand binnen te stap-pen? Ik weet het niet. Misschien komt het voor ons ook niet altijd uit als een kweker zomaar binnenstapt, maar door vooraf een afspraak met een van onze inkopers te maken kunnen kwekers dat altijd voorkomen.”

Voor kwekers is IPM een prima podium om hun producten te verkopen, maar ook in aanloop naar de beurs zaten kwe-kers wat dat betreft niet stil.

Verslag IPM 2015-BKW15-03.indd 29 02-02-15 15:33

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 30

IPM 2015

Aqua4weeks is ontwikkeld door Van der Starre en moet het consumenten eenvoudiger maken om planten de juiste hoeveelheid water te geven.

Tuincentrumleverancier Altena bv heeft met haar klanten met name digitaal contact. Maar tijdens IPM ook even ’in het echt’.

De juiste hoeveelheid water geven blijft op consumentenniveau een hot item. Van der Starre laat haar concept Aqua4weeks zien, dat vooralsnog alleen wordt gebruikt voor kamerplanten. Via een lont wordt water opgezogen uit de buitenpot naar de bin-nenpot. Een teveel aan water, bijvoorbeeld door regen, wordt in het reservoir teruggebracht.Bij pottenleverancier Pöppelman was de WickStick prominent in de stand aanwezig en Perkgoed Partners presenteerden de ’No stress, care less, self watering pot’. Al deze producten streven naar een betere houdbaarheid van planten bij de consument.

Altena bv, leverancier van tuincentra, stond sinds zes jaar weer eens op IPM. „Veel tuincentra zijn zoekende en dat is een reden waarom wij hier staan”, zegt Gerie van Wijk. Het bedrijf heeft al jaren geleden helemaal ingezet op digitaal handelen. Sinds vorig jaar is het bedrijf zelfs gestopt met haar huisbeurs. „Door internet zijn klantcontacten onpersoonlijker geworden. Bij ons in de stand kan onze klant zich weer even klant voelen.” Door de transparantie is de markt volgens Van Wijk veranderd. „Wij zijn geen handelaar meer, maar zijn vooral logistiek dienstverlener geworden.”

Makkelijk water geven Even niet digitaal

Richter zegt dat Bruns Pflanzen trouw is waar het gaat om haar kwekersrelaties, maar door het grote aanbod dat onder hun aandacht wordt gebracht valt voor hen wel meer te vergelijken dan voorheen. Maar trouw wil niet zeggen dat er aan hun inkoopkant niets verandert „Het feit dat er de laatste paar jaar een aantal leveranciers van ons zijn omgevallen, maakt dat we die pro-ducten toch ergens anders moeten inkopen.”

Vannucci PianteIn de enorme IPM-stand van het

Italiaanse Vannucci spreekt verkoper Johan Verbruggen zijn verbazing uit over het geringe aantal Nederlandse kwekers dat hij na drie beursdagen heeft zien langskomen. „Overal bij klanten in Europa kom ik Nederland-se kwekers tegen en laatst zei een Duitse klant dat hij 22 catalogi van verschillende Nederlandse kwekers had gekregen tegen 11 vorig jaar.

Daarnaast zijn er ook veel Neder-landse kwekers die in hun zoektocht naar afzet de moeite nemen om een rondje in Pistoia langs kwekerijen te rijden. Ik denk dat we afgelopen

zomer zelfs het dubbele aantal kwekers over de vloer hebben gehad dan de jaren ervoor.” Gevraagd naar het waarom hij dan toch zo weinig Nederlandse kwekers in de stand ziet zegt Verbruggen: „Misschien denken veel kwekers dat het in de huidige tijd kansloos is. Maar wij kopen nog steeds heel veel in, ook bij Neder-landse kwekers. Wat misschien ook meespeelt is dat wij niet alleen bij hen inkopen, maar op veel gebieden ook concurrent zijn van Nederlandse kwekers. Zeker als het bijvoorbeeld gaat over Duitse klanten die veel daghandel doen waarbij snelle en re-gelmatige levering belangrijk is. Een goede logistiek is hierbij belangrijk en daar is Nederland sterk in.”

Transparantie groterDe transparantie in de keten wordt steeds groter omdat kwekers veel vaker - al dan niet digitaal - de boer op gaan en ook klanten van klanten spreken. Ook tijdens IPM is deze transparantie er, omdat juist hier veel eindklanten komen die recht-streeks met kwekers contact hebben. Ofwel, eindklanten weten precies welke prijs een kweker vraagt en

daarmee verandert ook de rol van een eventuele tussenhandelaar, die zijn rol steeds meer ziet veranderen in die van dienstverlener.

Een ontwikkeling die ook door be-drijven als Bruns Pflanzen en Heinje Baumschulen wordt onderschreven, maar waarbij nog wel een belangrijk onderscheid wordt gemaakt tussen de marktsegmenten. Het is vooral bij de levering aan tuincentra dat handelaren meer opschuiven in een rol naar dienstverlener omdat kwekers in dit segment een kant-en-klaarproduct kunnen leveren. Op de aanlegmarkt lijkt deze verschuiving veel minder te spelen. „Klanten op de aanlegmarkt hebben veel meer be-hoefte aan advies en met hen vindt veel meer overleg plaats over zaken als kwaliteit, prijs en transport”, aldus Richter.

Waar de handelsbedrijven het ook over eens zijn is dat transpa-rantie een negatief effect heeft op de prijsvorming, immers hun eind-klanten zijn van lieverlee allemaal op de hoogte van de kwekersprijzen. Iedereen lijkt zoekende, maar als puntje bij paaltje komt blijft veel zoals het was. Alleen voor een scher-pere prijs. <

Verslag IPM 2015-BKW15-03.indd 30 02-02-15 15:33

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 31

Het nieuwe Sierteelt Logistiek Label komt volgens Floricode tegemoet aan de wens tot gestandaardiseerde data-uitwisseling van kwekers en handelaren die met name aan (inter-nationale) retailers leveren. Het label werd op 22 januari gepresenteerd tijdens de relatiedag van Floricode in het Flora Boskoop in Boskoop. Het label is ontwikkeld door GS1 in opdracht van Floricode. Namens GS1 zei Loek Boortman ervan overtuigd te zijn dat het nieuwe Sierteelt Logis-tiek Label veel andere brieven, labels en codes overbodig maakt. „Ik kan u verzekeren dat dit label gaat werken voor de internationale retail.”

Namens handelaar Royal Lemkes plakte Michel van Veen, directeur Logistiek & IT symbolisch een Sier-teelt Logistiek Label op een kar. „Wij werken al een tijdje met het label en ik ben blij dat we voor onze sector nu echt één taal hebben”, zei hij.

Internationale standaardVolgens Floricode beschikt de sier-teelt met het Sierteelt Logistiek Label nu over een standaard waardoor karren en fusten voorzien kunnen worden van labels met daarop bar-codes. De lay-out van de labels en de barcodes zijn internationaal gestan-daardiseerd en daarmee toepasbaar in de hele logistiek van kweker, veiling, exporteur, transporteur tot en met de retailer. Informatie tussen partijen wordt volgens Floricode snel

en foutloos uitgewisseld waardoor de logistieke afhandeling en tracking & tracing worden geoptimaliseerd.

Tijdens de bijeenkomst benadrukte kweker en voorzitter van Plantform Jos ten Have het belang van stan-daardisering van data-uitwisseling. Hij constateerde dat in de relatie tussen kopers en kwekers veel werk van kopers naar kwekers verschuift. Daarnaast worden orders kleiner en complexer. „Als we niet volop inzet-ten op digitaal zakendoen, lopen we op de kwekerij vast”, aldus de voor-zitter van de kwekersorganisatie. In Plantform werken zo’n zeventig kwe-kers van met name kamerplanten samen om te komen tot een goede automatisering van de keten.

EensgezindAan eensgezindheid dat standaardi-sering nodig is, ontbrak het niet tijdens de Floricode-bijeenkomst. Maar de directe implementatie van het Sierteelt Logistiek Label in de keten lijkt toch nog een ander verhaal. Dat bleek onder andere uit de paneldiscussie die volgde op de presentaties.

Floricode lanceert Sierteelt Logistiek LabelFloricode heeft een label ontwikkeld voor gestan-daardiseerde data-uitwis-seling tussen kwekers en handelaren. Dit Sierteelt Logistiek Label zorgt bij betrokkenen voor enthou-siaste reacties, maar imple-mentatie in de keten is nog geen abc’tje.

Daarnaast werkt Royal Lemkes sinds kort wel met het nieuwe Sier-teelt Logistiek Label, maar alleen nog in het trajact tussen de handelaar en retailers, en nog niet in het stukje van de keten tussen kweker en han-delaar. En juist in dat laatste traject lijkt nog een wereld te winnen.

Namens Gebr. Van der Salm uit Boskoop zegt Menno Bakhuijzen daarover. „Florecom is al jaren de standaard in de sierteelt, maar nog steeds zijn er kwekers en handelaren die er niet mee werken. Het liefst zouden we morgen van het nieuwe Sierteelt Logistiek Label onze stan-daard maken, maar we wachten daar in ieder geval mee tot we zijn overgeschakeld op een nieuw soft-warepakket. Voor partijen die met hun automatisering achterlopen en nu willen instappen geldt wel dat ze direct met het nieuwe label kunnen beginnen en daarmee drie stappen kunnen overslaan. Boomkwekers maken nu minder gebruik van de veilingstandaarden dan bijvoorbeeld kamerplantenkwekers, maar bij het gebruik van het nieuwe label maakt het in ieder geval niet uit of je wel of niet via de veiling handelt.” <

Tekst en Foto: Ron Barendse Automatisering

Michel van Veen, directeur Logistiek & IT bij handelaar Royal Lemkes, plakt sym-bolisch een Sierteelt Logistiek Label op een kar lavendel. „Ik ben blij dat we voor onze sector nu echt één taal hebben.”

Floricode2 layout.indd 31 29-01-15 15:35

32 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Maandagochtend, en dan ook nog eens druilerig en winderig weer. Bij het plantencentrum van Visser Plant in Lippenhuizen (Fr) is weinig activiteit te bespeuren. Een oudere medewerker ontfermt zich buiten over een aantal Viburnum. Een enkele omgewaaide plant wordt rechtop gezet. De rust staat in schril contrast met de drukte van twee dagen ervoor, op de warmste 1 november sinds 1848. Toen was het nog ’hartstikke druk’, vertelt eigenaar Evert Visser, die in de kantine opwarmt met wat medewerkers en vader Luitzen Visser. Hoewel met pensioen is hij nog vrijwel dagelijks present en actief. Precies vijftig jaar ge- leden startte hij de boomkwekerij waar het mee begon.

Het plantencentrum, opgericht in 2000, is een speciale afdeling met vooral planten van eigen kwekerij, aange-vuld met producten van collega-kwekers en import. „We hebben het grootste assortiment boomkwekerijproducten van Friesland, Groningen en Drenthe”, vertelt Evert Visser. Bij het plantencentrum kopen particulieren en hoveniers;

’Visueel aantrekkelijke planten minder belangrijk dan losse wortel’Geen kamerplanten, potten en sfeerartikelen bij het plantencentrum van Visser Plant in het Friese Lippenhuizen. Wel vele duizenden buitenplanten van eigen kwekerij, inkoop en import. Hier en daar staat nog wel iets in bloei, maar om visuele najaarshandel draait het in dit planten- centrum niet. Wel om losse wortel, ook voor de particulier.

Tekst en Foto’s: Sandra Sanders

Visser Plant investeert veel in hun plantenvoorraad. De najaarshandel draait niet om visueel aantrekkelijke producten.

de kwekerij heeft een veel groter scala aan afnemers in binnen- en buitenland.

Visser Plant trekt actief aan de najaarsverkoop, maar visuele handel doet er dan niet toe. De verkoop van losse wortel aan particulieren is veel belangrijker. Het planten-centrum is dan ook niet met een tuincentrum te vergelij-ken. Kamerplanten en accessoires worden niet verkocht. Visuele najaarsproducten zoals Gaultheria en Skimmia staan slechts in kleine hoeveelheden buiten, onopvallend op de grond. Ze zijn bijzaak.

Geen visuele handel maar wel losse wortel aan particu-lieren? Hoe flikt Visser Plant dat? Eerst een kanttekening van vader Visser. „De gouden jaren waarin de euro als een gulden werd uitgegeven en er nog volop nieuw werd gebouwd, zijn voorbij. En die komen ook nooit meer terug. Het najaar blijft gewoon een lastig seizoen. Alleen zoals wij het doen, met de verkoop van losse wortel, lukt het nog enigszins.”

Open dagHet stimuleren van de najaarsverkoop begint al in het voorjaar. Dan zet Visser Plant bijzondere, visueel aantrek-kelijke producten in bakken langs de weg. Wie dan verder rondkijkt in het plantencentrum, ziet ook de producten die nog niet te planten zijn. „Als ze hun contactgegevens achterlaten, waarschuwen wij ze wanneer het plant-seizoen is gestart”, legt Evert Visser uit.

Heel belangrijk voor de najaarsverkoop is vooral de jaarlijkse open dag van begin oktober. „Dan is alles nog net mooi en zijn ook de eerste producten met kluit er al.

Visser layout.indd 32 29-01-15 15:37

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 33

’Visueel aantrekkelijke planten minder belangrijk dan losse wortel’

Najaarsverkoop

Evert Visser wil qua sortiment niet de richting van een tuincentrum op. Integendeel. „Buitenplanten vormen het hart van ons bedrijf.”

Alleen voor de losse wortel is het nog te vroeg.” De dag wordt aangekleed met allerlei standhouders, zoals zus Anke-Margriet, die als tuinarchitect nauw met haar broer samenwerkt, en een pomoloog. Verder zijn er stands met kaas, honing, wijn en appelrassen, en staat Luitzen Visser er met zelfgemaakte appeltaart. De open dag zorgt er ook voor dat bestellingen voor bijvoorbeeld bomen en beuken met losse wortel kunnen worden genoteerd. „Wij zeggen altijd dat ze er met Sinterklaas zijn. Dat onthouden men-sen wel. Het is niet verstandig beuken voor eind novem-ber te planten en dat leggen we ook uit.”

Vol orderblock in decemberVisser Plant laat de mensen weten wanneer ze er zijn. „Dan is het orderblock in december vol. Dat is een heel drukke tijd, want dan is ook het moment van de losse wortel aangebroken. We kunnen dan ook complete tuinen aanleggen of afleveren, want daar wachten we mee tot alles er is.”

Als klanten begin december terugkomen, is het assor-timent losse wortel inmiddels volledig. Visser benadrukt dat het voor de klant ook voordeliger is om met losse wortel te kopen dan in pot.

Om vaste klanten op de open dag te attenderen, gaat er een nieuwsbrief naar ruim duizend adressen. Daarnaast

Visser Plant Boomkwekerij / Plantencentrum

Plaats: LippenhuizenOppervlakte kwekerij: 4 haOppervlakte planten- centrum: 1 haSortiment: groot sortiment buitenplanten en bomenMedewerkers: 6 tot 15

pakt het bedrijf flink uit met advertenties. De dag levert niet alleen orders op voor de producten met losse wortel, er rollen ook altijd een paar complete tuinen uit.” Promo-tie van de najaarshandel heeft voor Visser Plant dus zin.

Internet speelt geen rolOok internet speelt bij de promotie een rol. Visser Plant heeft geen webshop, maar wordt als site goed gevonden. Het sortiment staat erop en er kunnen offertes worden aangevraagd. Plannen voor een webshop zijn er niet. „We hebben het er te druk voor. Bovendien willen we dat de mensen hier komen zodat ze zien wat ze kopen en we ze kunnen adviseren.”

Wat een succesvolle (najaars)verkoop verklaart is een combinatie van goede producten, goed advies, veel ser-vice en de juiste prijs/kwaliteitverhouding, somt Visser op. „De kwaliteit moet het beste van het beste zijn. Daar-naast hebben we bijna alles altijd staan, omdat we blijven investeren in voorraad.”

Visser Plant heeft geen intentie om meer de richting van een tuincentrum op te gaan. Integendeel. De huidige plannen voor investeringen, zoals een nieuwe kas, sluiten aan op de koers die het bedrijf al vaart. Buitenplanten, die vormen het hart en de kracht van Visser Plant. Zo is het al vijftig jaar en zo blijft het ook. <

Visser layout.indd 33 29-01-15 15:37

vraag en aanbod

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

3 februari 2015 nummer 3

Groeit met jou meeSint-Antoniusweg 973910 Neerpelt (BE)BTW BE 0541 846 750info@stekbedrijfdelaat.bewww.stekbedrijfdelaat.beFax: +32 (0) 11 96 58 82

Alexander De Laat

+32 (0) 472634280

Karel De Laat

+32 (0) 475627815

• Productie van stek op contractbasis

• Specialiteit grote series

• Hoogwaardige kwaliteit

• Gegarandeerde Leverbetrouwbaarheid

Kempweg 20, 5964 NE Horst, T +31(0) 478 552323, E biesplanken@nlw.nl, l www.debiesplanken.nl

Sterk in Stek!

• Productie van stek • Productie van stek

Sterk in Stek!

AAngeboden

* Verhuur CC Karren en Planten

* Daghuur 2014/2015 CC Plaat- Week 01 t/m 04 € 0,15 € 0,03- Week 05 t/m 08 € 0,25 € 0,05- Week 09 t/m 22 € 0,50 € 0,10- Week 23 t/m 26 € 0,25 € 0,05- Week 27 t/m 52 € 0,15 € 0,03

* Winterhuur periode najaar 2014 t/m 28-02-2015 Periodeprijs €5,50 per CC met een max. van 7 platen per CC.

* Jaarhuur €15,50 per CC €1,25 per plaat

Hazerswoude-boskoop TransportRubenslaan 1212891 HE HazerswoudeTel : 0172-231583 / 0653451989E-mail: info@hazerswoudeboskooptransport.nl

• Malus d. A.2• Malus d. M.7• Malus d. M. 25• Malus d. M.27• Malus d. MM 106 9a

• Cydonia obl. Kwee MC Peeters• Cydonia obl. Kwee Adams• Cydonia obl. Kwee Eline • Prunus avium• Prunus mahaleb• Prunus Colt• Prunus GiSelA 6

Virusvrije onderstammen in ‘bijna’ elke sortering

We hebben o.a. ook beschikbaar voor directe levering:

Fairplant B.V.Gildenweg 15 - 8304 BD Emmeloord

T: +31 (0)527 - 202 377F: +31 (0)527 - 202 604M: +31 (0)6 303 678 41W: www.fairplant.nl

Van Poecke & zn bvbaOude wetterstraat 3a9230 Wetteren België

AAngebodenCup. ley. Castel. Gold 60-80-100 coCup leylandii 80-100-125-150 coThuja p. Atrovirens 60-80-100-125 coThuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 coThuja occ Braband 60-80-100-125-150 coThuja occ Smaragd 50-60-80-100 coPrunus l Rotundifolia 60-80-100-125 coTaxus Baccata 60-80-100-125

dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, CoSierstruiken in co 10

Tel: 0032(0)479 99 17 23Fax: 0032(0)9 366 04 70www.vanpoecke-zn.beinfo@vanpoecke-zn.be

Rozen blote wortel in verschillende soorten

Wilt u ook adverteren op de plantenbeurs pagina? bel:

0342-494889

internet: www.empho.nlemail: info@empho.nl

Specialist

in jumbo-pluggen van

siergrassen!

622428.indd 34 2-2-2015 10:52:40

vraag en aanbod

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

3 februari 2015 nummer 3

STEKCULTURES BVGOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTELTELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183GSM: 0651222823EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NLINTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

Het adres voor uw gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten

Ook voor al uw

stekopdrachten!

ONZE ROEMEENSE KRACHTEN MAKEN HET VERSCHIL.Wilt u uw bedrijf écht laten groeien en bloeien?

Werk dan met onze Roemeense krachten en oogst

direct het voordeel van gedreven mensen die snel

én flexibel inzetbaar zijn. Elk seizoen opnieuw.

0184 43 08 12

info@dbwork.com

dbwork.comyour workforce

GezochtGrote aantallen

TAXUS MED. HICKSII(vanaf 60 cm)

Contact: Stolk Medicinal Plants BVFax: 0172-232 292

e-mail: info@stolkboskoop.nl

STEKBEDRIJF G VAN DER LOO BV

Hooghoutseweg 27, 5074 NA Biezenmorteltel: 0411-643094 fax: 0411-643597 e-mail: infovdloo@stekbedrijf.cominternet: www.stekbedrijf.com

Al meer dan 25 jaar het betrouwbare adres voor

uw gewortelde stek!

Bekijk onze

actuele voorraad op

www.rotjes.com

Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vincasier-, en bodembedekkende heesters

Uitgebreid assortiment in laan- en sier-bomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

zowel in de volle grond als in container

Het juiste adres voor de beste kwaliteit!Kijk op onze website voor meer informatie:

www.mabo.nl

MaBo kwekerijenAchterstraat 12 6668 AA Randwijktel: 0488-491271 fax: 0488-491342e-mail: info@mabo.nl

622429.indd 35 2-2-2015 10:53:25

36 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

h a n d e l s s t e m m i n g h o e l o o p t h e t ?

p r o d u c t a n a l y s e

’TreeVention was niet slecht’Nederlandse en Duitse kwekers kijken met gemengde gevoelens terug op hun deelname aan TreeVention, de beurs die van 25 tot en met 27 januari plaatsvond in Venlo. De ambiance was volgens hen namelijk goed en er was genoeg diversiteit in het aanbod. Maar velen kregen te weinig vraag naar hun producten.

TreeVention was wederom een combinatie van een lagenbeurs met kwekersstands; in totaal 75 kwekers uit met name Zuid-Nederland en het grensgebied met Duitsland. De beurs in september werd door diverse kwe-kers gewoon slecht genoemd. En hoe was afgelopen beurs? „Het was niet slecht”, oordeelde Thomas Koster uit Kleef. Deze Duitse heide- en conife-renkweker stond er voor het eerst. „Volgende keer doe ik weer mee.”

Behalve Gärtnerei Koster deden er wel meer bedrijven voor het eerst mee, zoals Boomkwekerij Coonen uit Baarlo. „Een tien met een griffel”, zei René Coonen over de hele entourage van TreeVention. Sjaak Rongen, van

Boomkwekerij J. Rongen & Zn uit Blitterswijck, noemde ook positieve aspecten. „De beurs is voor ons dicht-bij en de voorbereiding valt mee.”

Rongen had ook wel aanloop in zijn stand met fruit- en sierbomen. „Maar het was niet veel. Ik wist niet wat ik kon verwachten. Misschien waren er een paar geïnteresseerd in onze voorraadlijst.” Ook bij Garten-bau Wensing uit Goch was er weinig aanloop. „Er was te weinig vraag naar onze Rhododendron en Japanse azalea”, vond Thomas Wensing. „De algemene houding onder kopers is afwachtend. We hadden op meer beweging gehoopt, maar helaas.”

Bezoekers waren Nederlands en Duits. Er waren er wel meer dan op de beurs in september, maar toch nog te weinig volgens kwekers. Dat vond bijvoorbeeld ook Coonen. Hij verwacht desondanks een posi-tief vervolg op zijn TreeVention- deelname. „De beurs levert altijd wel wat op. Er liepen diverse tuincen-truminkopers uit de regio rond.” <

Foto’s: De Boomkwekerij, ‘t Vaarderhoogt

Nederlandse kwekers tevreden over heideseizoenNederlandse kwekers kijken met een goed gevoel terug op het afgelopen najaar waarin heide goed werd ver-kocht. Vooral het relatief mooie weer wordt als oorzaak van de goede verkopen gezien.

De meeste Nederlandse heide-kwekers leggen het qua grootte af tegen de Duitse bedrijven die in Nederlands-Duits grensgebied heide kweken. Om te kunnen concur-reren gooien zij het veelal over een andere boeg: een breder sortiment, het kunnen leveren van kleine aantallen en zorgen voor een kwa-liteit die de oosterburen overtreft. Een rondgang leert dat de meeste Nederlandse kwekers tevreden zijn over het afgelopen najaar waarin met name Calluna vulgaris-soorten worden verkocht. Ook zijn volgens de kwekers de vooruitzichten voor het

Erica-seizoen, dat tot in het voorjaar doorloopt, niet ongunstig.

Harry Verheul van Dwingelflora spreekt van een goed seizoen. „Na-genoeg alles is weg, terwijl ik andere jaren eind maart nog wel wat Erica had staan. Mijn planten worden naar klanten in heel Europa verkocht, maar het relatief warme najaar wat we hebben gehad was met name goed voor de handel op Scandinavië”, zegt de kweker die met name plan-ten in P9 kweekt.

Ook bij Kwekerij Hoekert in Olde-broek kijkt Bert Rietberg terug op een goed seizoen. „Wij moeten het vooral hebben van grootschalige acties en die zijn via exporteurs allemaal goed weggelopen.” Door een relatief warme winter, een vochtig groeisei-zoen onstond er volgens de kweker vorig jaar meer ziektedruk. Hierdoor

traden bij sommige kwekers - en dan met name in Duitsland - wat kwa-liteitsproblemen in Calluna op. „Het heeft voor veel kwekers wat meer moeite gekost om een kwalitatief goed product te maken, maar uitein-delijk is ons dat toch gelukt”, aldus de kweker. <

Roy Menkehorst, Harry Menkehorst Kwekerijen bv

Cees van Soest, Javado

’Stilte voor de storm’

’Lichte plus in slappe periode’

Lees van bovenstaande handela-ren de volledige tekst - over hoe de handel volgens hen loopt - op deboomkwekerij.nl

Handel in week 4

Handel in week 5

Markt en Afzet BKW15-3.indd 36 02-02-15 14:21

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 37

h o e l o o p t h e t ?

p r o d u c t a n a l y s e

l a n g s d e k a s s a

Markt & Afzet

Export wacht op doorbraak Noord-AmerikaOok afgelopen seizoen was de Nederlandse export van boomkwekerijproducten naar Noord-Amerika gering. Door strikte Noord-Amerikaanse regels rondom Aziatische boktorren kan er maar een beperkt sorti-ment de grens over. De export wacht op een doorbraak. Misschien komt die nog dit seizoen.

In de Verenigde Staten en Canada geldt sinds enkele jaren een import-verbod voor waardplanten van Anoplophora chinensis en A. glabripen-nis die, gemeten aan de stambasis, dikker dan 10 mm zijn. Op de Ame-rikaanse waardplantenlijst staan 76 geslachten van houtige gewas-sen. Hierdoor is de export drastisch beperkt, en er zijn nog maar weinig exportbedrijven actief overzee.

Daarin kan verandering komen. Ne-

derland heeft op verzoek van han-delsbond Anthos een voorstel inge-diend bij de Amerikaanse overheid, om de export toch weer mogelijk te kunnen maken. Middels een apart programma kunnen exportbedrij-ven dan de garantie bieden, dat het verzonden plantmateriaal afkomstig is uit boktorvrij gebied. Amerika rea-geerde positief op het voorstel, maar heeft het nog niet goedgekeurd. Nog dit eerste kwartaal van 2015 zou er duidelijkheid komen.

De export kan dan weer toenemen. De verwachting is dat dat inderdaad zal gebeuren, omdat boomkweke-rijen in Noord-Amerika nog altijd vragen naar Nederlandse producten, met name veredeld plantmateriaal. Van sommige soorten zijn bovendien tekorten in Noord-Amerika.

Waardplanten dunner dan 10 mm mogen dus wel Noord-Amerika in. Veel veredelde producten vallen dan al af. De zetstammen kunnen op zich wel zo dun zijn, maar griffels of ocu-laties erop maken veel producten al dikker dan 10 mm. Sommige produc-ten zijn wel dunner te maken. <

‘Mensen moeten worden gekieteld’Peter Koster:

Waarom de toevoeging tuinadvies-centrum?„Om duidelijk te maken dat mensen hier terecht kunnen voor meer dan alleen bloemen en planten. Zoals zoveel tuincentra hebben ook wij vroeger een hovenierstak gehad. En hoewel we daar al in 1985 mee zijn gestopt, is het advies altijd een belangrijke pijler gebleven.”

Jullie zijn een groen tuincentrum. Hoe uit zich dat?„Dat wordt meteen duidelijk als je hier het tuincentrum opkomt; je komt buiten binnen. Het tuincen-trum is parkachtig aangelegd, met combinaties van planten die op dat moment mooi zijn. Niet op tafels ge-etaleerd, maar gewoon op de grond.”

Het tuincentrum ligt in een dichtbevolkt gebied. Dat moet een voordeel zijn?„Ja, plaatsen als Amersfoort en Hilversum liggen om de hoek. Bo-vendien zitten we dichtbij ’t Gooi, waar de mensen wel iets te besteden hebben. Toch merken ook wij dat er de laatste jaren minder aandacht is voor de duurdere planten.”

Hoe is het afgelopen jaar verlopen?„Ook wij hebben last van een dalen-de omzet. Maar we leveren niet veel in. We blijven ons richten op groen en daardoor trekken we een vaste groep plantenliefhebbers.”

Jullie organiseren tal van evenementen. Levert dat extra klanten op?„Jazeker! Het moet een feestje zijn om hier te komen. Zo organiseren we eind juni altijd onze ’Hoogtzomer Tuinfeesten’, bedoeld als bedankje voor onze klanten. Daarnaast regelen we themadagen en demonstraties, klanten vinden dat geweldig. Mensen moeten worden gekieteld!” <

Naam bedrijf:

‘t VaarderhoogtLocatie:

SoestMedewerkers: 26 fulltime

Markt en Afzet BKW15-3.indd 37 02-02-15 14:21

38 De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015)

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

Haal meerwaarde uit uw LTO-lidmaatschap

Twee programma’s voor innovatieve ontwikkelingen

LTO Nederland heeft voor de aan-gesloten leden onlangs hernieuwde afspraken gemaakt met de Belasting-dienst en het ministerie van Financiën. Niet-leden zullen zelf afspraken met de Belastingdienst moeten maken.

Voor LTO-leden zijn nieuwe col-lectieve afspraken gemaakt over de toepassing van de cafetariaregeling. De cafetariaregeling maakt het mogelijk dat werkgever en werknemer geza-menlijk bepalen hoe de werknemer zijn loon geniet. Maatwerk dus, waar-van beide partijen profiteren: uw voordeel kan oplopen tot 10% van de totale loonkosten.

Het gaat hierbij om het fiscaal gun-stig vergoeden van meerkosten, die buitenlandse werknemers maken als ze hier tijdelijk komen werken (seizoenarbeid). Onder meerkosten vallen reiskosten, huisvestingskosten en extra kosten voor levensonder-houd. De regeling is ingebed binnen de bestaande cao’s. De afspraken gelden alleen voor ondernemingen en leden,

Op de valreep van 2014 hebben de Raad voor de Boomkwekerij en LTO vanuit respectievelijk Productschap Tuinbouw en de Topsectoren goed-keuring gekregen op twee innovatie-programma’s voor de boomkwekerij. Deze programma’s komen boven op het Koepelprogramma Plant-gezondheid, waarover al eerder is gecommuniceerd. De nieuwe programma’s zijn het Innovatie-programma Boomkwekerij en het

die eind 2014 waren aangesloten bij één van de LTO-organisaties. De nieuwe afspraken gelden tot en met 31 december 2016 (onder voorbehoud van gelijkblijvende wet- en regelgeving).

VoordelenDe cafetariaregeling levert voor zowel werkgevers als werknemers aantrek-kelijke voordelen op. Zo kunnen extra kosten die worden gemaakt voor huis-vesting in Nederland net als voorheen op een fiscaal gunstige manier worden verrekend met overuren. Dit geldt ook voor hogere kosten van levensonder-houd in Nederland en reiskosten van het thuisland naar Nederland en terug. Werkgevers hoeven zo minder sociale premies en belastingen te betalen over de gemaakte overuren. De buitenland-se werknemer betaalt minder werk-nemerslasten en inkomstenbelasting over de overuren en houdt derhalve netto ook meer over.

TKI programma Precisielandbouw 2.0.De LTO-vakgroep bomen en vaste

planten en de Raad voor de Boom-kwekerij kunnen vanuit deze drie pro-gramma’s uw innovatiewensen vorm geven. Onder de leden van LTO en Anthos heeft een eerste inventarisatie plaatsgevonden van de onderwerpen die voor hen belangrijk zijn. Na een volgende stap in de projectontwikke-lingen maakt de projectgroep bekend welke onderwerpen zij op gaat pakken.

ImagoHet feit dat er niet meteen een nieuwe voorzitter voor de Neder-landse boomkwekerij opstaat geeft te denken. Het heeft te maken met de uitstraling van de organisatie waar je voor staat. LTO staat voor de gehele agrarische sector en is samen met VNO/NCW en MKB de belangenbe-hartiger voor werkgevend Nederland. Na de industrie is de agrosector de grootste exporteur. LTO is daarmee een speler van formaat als het gaat om arbeidszaken, markttoegang en ondernemersruimte.Binnen deze belangenbehartiging is het zaak je als sector te profi leren en te zorgen dat jouw speerpunten worden meegenomen in het grote ge-heel. Slim aanhaken binnen het net-werk zorgt ervoor dat glastuinbouw, akkerbouw, vollegrondsgroenten en anderen veel van onze problemen meenemen in hun belangenbeharti-ging. Daarnaast zijn de individuele voordelen van groot belang. Het cafe-tariamodel (besparing loonkosten op losse arbeid), verpakkingsconvenant en LTO Commerce moeten samen met goede en snelle informatie en kennis-ontwikkeling voordeel en betrokken-heid voor de leden opleveren. Als voorlopig voorzitter van de Neder-landse boomkwekerij, samen met vak-groep, cultuurgroepen en collega-LTO bestuurders, de trots op onze sector en de ’winning mood’ terugbrengen is een van mijn grootste taken. Herken-baarheid binnen LTO samen met een grotere ledenbetrokkenheid bij de vakgroep door een veel bredere com-municatie dan nu is een stap die we moeten zetten. LTO is samen met de Green- & Treeports en lokale samen-werkingen de belangenbehartiging voor de boomkwekers.Trots zijn op het feit dat je georgani-seerd bent in de plaats van ’freerider’, maar ook nog groot voordeel halen uit het lidmaatschap, dat is voorlopig mijn grote uitdaging en taak.Dan komt dat positieve imago vanzelf!

Henk RaaijmakersInterim-voorzitter

Interim-voorzitter LTO Vakgroep Bomen

en Vaste planten.

LTO_BKW15-03.indd 38 29-01-15 15:51

De Boomkwekerij 3 (6 februari 2015) 39

Service

BijdragenBijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boom kwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

v a k t a a lb e d r i j f s n i e u w s

Meer informatie op:DeBoomkwekerij.nl/Tips

Ton van ZoestLeeftijd: 50Opleiding: ltsBedrijf: Boomkwekerij Ton van ZoestPlaats: Reeuwijk

Sortiment: hoofdzakelijk Ilex op stam, Buxus en Euonymus als pompons op stamOppervlakte: 1,5 ha pot en vollegrond

Wat gebeurt er op de kwekerij?„In januari en februari heb ik vooral entwerk, bindwerk en snoeiwerk. De onderstammen van Euonymus europaeus zijn net naar binnen gekomen, daar ga ik vijf enten op een struik zetten.”

Dat klinkt arbeidsintensief.„Ja, maar dat is vooral het bindwerk. De Euonymus bijvoorbeeld zet ik voor een jaar weg in 7,5 l-pot. Het volgend jaar ga ik de takken met enten uitbuigen. Voordat je het weet ben je met vijf takken tien minuten bezig. Daarna snoei ik ze twee maal per jaar in bolvorm, tot pompons.”

Hoe ligt het in de markt?„Het is een exclusief product, maar mensen houden nu de hand op de knip bij alles wat duur is. Ik was laatst bij een tuincentrum, die had mijn pompons in prachtige sierpot-ten staan. Echte eyecatchers. Maar ze gingen pas weg toen er korting op werd gegeven.”

Hoe krijgt de handel een impuls?„Dat lukt je niet zo een-twee-drie, want het gaat niet alleen in de boomkwekerij slecht. Er hebben ongelooflijk veel bedrijfstakken het moeilijk. De hele economie moet uit het slop komen. Er moet gewoon geld in gepompt worden.

Wat dat betreft is het positief dat de Europese Bank miljarden uit-geeft aan banken om uit te lenen. Die moeten wel lagere rentes aan ondernemers berekenen, want nu zijn die rentes veel te hoog: ver-schrikkelijk fout in deze tijd.”

Verre markten opzoeken?„Dat is voor ons kwekers absoluut niet weggelegd. Er zijn zoveel handelaren die hun stinkende best doen om nieuwe afzet te zoeken. Kwekers moeten op hun kwekerij hun werk blijven doen. Ik doe mee aan zes beurzen in twee weken. Allemaal monsters afsturen, wat veel kosten met zich meebrengt.”

Wat is positief?„Als je een paar laagjes verkoopt, dan ben je weer optimistisch en dan wil je weer nieuwe bomen maken. Dat merk ik bij mezelf en dat hoor ik van andere kwekers. En die zeven magere jaren schieten al aardig op.”

Wat is voor u ontspanning?„Ik tennis graag, ben best fanatiek. Dat is gezonde ontspanning voor me, maar mijn werk is dat ook. Al moet de handel dan wel beter wor-den. De pompons zijn een teelt van drie tot vier jaar. Op een gegeven moment moet ik ze wel kunnen ver-kopen. En voor een goede prijs.” <

Foto: Arno Engels

Symposium over rol van steenmeel

Nieuwe bestrijder tegen wolluis

Donderdag 12 februari wordt het symposium ’De rol van steenmeel in de boomkwekerij’ georganiseerd door het gelijknamige praktijknetwerk. Tijdens deze bijeenkomst worden de eerste resultaten van het praktijknetwerk gepresenteerd. Ook worden diverse presentaties gegeven, onder meer over de conditie van de bodem en de werking van steenmeel.

Het symposium start om 12.30 uur en eindigt om 16.15 uur. De bijeenkomst vindt plaats bij Alterra in het Atlasge-bouw aan de Droevendaalsesteeg 4 in Wageningen. Deel-nemen kost €30 (exclusief btw). Aanmelden kan via e-mail: e.hessel@hesselmarketing.nl.

Koppert Biological Systems brengt vanaf februari 2015 Cryptobug-L op de markt. Het betreft larvenstadia 2 en 3 van de roofkever Cryptolaemus montrouzieri. Deze larven zijn zeer vraatzuchtig en pakken met goed resultaat vooral haarden van wolluis aan. Cryptobug-L kan in sommige teelten in de kas de chemische bestrijding van wolluis vervangen. Voor een goede werking van Cryptobug-L moet het wel voldoende warm zijn. De larves eten als het war-mer is dan 16°C is.

a g e n d a

Binnenland10 t/m 12 februari Tuinbouw- relatiedagen, Gorinchemevenementenhal.nl12 februari Symposium Rol van steenmeel in de boomwekerij, Wageningenbomenvoordetoekomst.nl14 en 15 februari Biobeurs goGREEN, Amsterdamgogreenbeurs.nl19 t/m 22 februari Tuinevene-ment Tuin en Sfeer, Groningentnoord.nl24 en 25 februari Lagenbeurs Plantion, Edeplantion.nl26 februari t/m 1 maart Tuin- evenement Tuinidee, Den Boschtuinidee.nl

Buitenland6 t/m 8 februari Tuinbeurs Gar-tenträume, Düsseldorf, Duitslandgartentraeume.com

13 t/m 15 februari Tuinbeurs Gartenträume, Berlijn, Duitslandgartentraeume.com17 t/m 19 februari Internatio-nale sierteeltvakbeurs Salon du Végétal, Angers, Frankrijksalonduvegetal.com19 t/m 22 februari Tuinbeurs Inventa Garden, Karlsruhe, Duitslandinventa.info20 t/m 22 februari Tuinbeurs Gartenträume, Maagdenburg, Duitslandgartentraeume.com26 t/m 28 februari Internatio-nale sierteeltvakbeurs Gardenia, Poznan, Polengardenia.mtp.pl27 februari t/m 1 maart Tuinbeurs Gartenträume, Ulm, Duitslandgartentraeume.com

Service rechterpag-BKW15-3.indd 39 02-02-15 13:33

622430.indd 40 2-2-2015 12:44:18