Bu çalışmanın herhangi bir kişi ya da kuruluşla
bağlantısı ve çıkar çatışması yoktur.
PULMONER TROMBOEMBOLİ
205 vakanın klinik analizi
Serap Duru1, Recai Ergün1, Tuğba Kaplan1, Bekir Kaplan2, Özlem Sever1, Sadık Ardıç1
1Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH, Göğüs hastalıkları kliniği, Ankara,Türkiye
2Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı, Ankara, Türkiye
Pulmoner tromboemboli (PE), klinik olarak yüksek
mortalite ve morbidite oranları ile karşımıza çıkan önemli
bir uluslararası sağlık sorunudur.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Ocak 2007- Aralık 2010 tarihleri arasında kliniğimizde
takip edilen PE'li 205 hastanın (kadın: 98, erkek: 107)
klinik bulguları, eşlik eden hastalıkları, risk faktörleri,
laboratuvar değerleri ve görüntüleme yöntemleri
(Bilgisayarlı tomografi pulmoner anjiyografi: BTPA)
retrospektif olarak incelendi.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Venöz tromboemboli için koşullarla ilgili
risk faktörleri;
Yakın zamanlı alt ekstremite de fraktür,
Son 4 hafta içinde cerrahi operasyon,
Majör travma,
Gebelik,
İnfluenza A(H1N1) virus enfeksiyonu,
Kemoterapi.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Hastayla ilgili risk faktörleri;
İleri yaş, Son 4 hafta içinde 3 günden fazla yatak istirahati,Aktif malignite, Derin ven trombozu (DVT), Kronik solunum yetmezliği, Kronik böbrek yetmezliği, Kronik kalp yetmezliği, Oral kontraseptif kullanımı, Faktör V leiden mutasyonu, Protein C eksikliği, Obezite, Serebrovasküler hastalıklar.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
PE lokalizasyonuna göre;
Pulmoner trunkus, ana pulmoner arter, lober arterlerdeki
tromboemboliler “proksimal yerleşimli”,
Lobüler, segmental ve subsegmental emboliler “distal
yerleşimli” olarak kabul edildi.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Tablo1. PE'li hastaların demografik verileri ve risk faktörleri
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
PE için zemin hazırlayan nedenler n (%)
Yaş (Ortalama yaş±Standart sapma) 61.55 ± 14.44Kadın/Erkek 98/10720-44 yaş 39 1945-64 yaş 80 3965 ve yaş üstü 86 42 Derin ven trombozu 63 30.7
3 günden fazla yatak istirahati 54 26.3
Konjestif kalp yetmezliği 39 19
Kronik solunum yetmezliği 34 16.5
Alt ekstremitede fraktür 29 14.1
Serebrovasküler hastalık 26 12.6
Cerrahi operasyonlar 18 8
Maliğnite 12 5
Majör travma 10 4
Kronik böbrek yetmezliği 7 3
Obezite 10 4
Oral kontraseptif kullanımı 4 1
Protein S eksikliği 4 1
FV Leiden eksikliği 4 1
İnfluenza A(H1N1) virus enfeksiyonu 4 1Gebelik 2 0.009
Tablo2.PE’li hastaların semptom, klinik ve laboratuvar bulguları
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Semptomlar n %Dispne 175 85.3
Göğüs ağrısı 126 61.4
Öksürük 72 35.1
Hemoptizi 45 21.9
Senkop 20 9
Bulgular
Takipne(≥20/dk) 161 78.5
Taşikardi (>100/dk) 149 72.6
DVT bulguları 63 30.7
Ateş (38.5ºC) 38 18.5
Siyanoz 29 14.1
Akciğer grafisi
Normal 36 17.5
Atelektazi 74 36.1
İnfiltrasyon 51 24.9
Plevral efüzyon 44 21.5
Laboratuvar
Serum kreatinin(0.6-1.27 mg/dl)<11-2>2
37
11553
1856.125.9
Serum D-dimer(<500µg/L)500-15001500-45004500 üzeri
509263
24.444.930.7
Tablo 3. Bilgisayarlı tomografi eşliğindeki pulmoner anjiyografi (BTPA)’ de trombüs yerleşimi
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Tablo 4a. PE lokalizayonuna göre yaş aralığı, DVT pozitifliği, serum kreatinin düzeyi ve 3 günden fazla yatak istirahati oranları
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Tablo 4b.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Çalışmadaki 65 yaş üzeri hasta grubunda PE yerleşim
yeri açısından diğer yaş grupları ile anlamlı farklılık
(p=0.005 ) var iken 20-45 ve 45-65 yaş grupları arasında ise
bu farklılık saptanmadı (p=0.865) .
Yaş arttıkça proksimal yerleşimli PE’li hasta oranlarının
artmakta olduğu görüldü.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Her yaş grubu içinde en yüksek orana sahip olan PE
lokalizasyonu lober arterlerde iken en düşük orana sahip
olan lokalizasyon subsegmental arter grubu idi.
Yaş arttıkça lober arterlerde PE görülme yüzdesinin de
arttığı saptandı (p =0.027).
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Şekil 1A. PE yerleşim yeri ile yaş grupları arasındaki ilişki
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Şekil 1B. PE yerleşim yeri ile yaş grupları arasındaki ilişki
Serum kreatinin düzeyi 1-2 mg/dl olan hastaların
proksimal yerleşimli PE ve distal yerleşimli PE olma
yüzdelerinin yüksek olduğu ve bu grupta en fazla lober
arterlerde PE olduğu görüldü.
Ancak yine de serum kreatinin düzeyi ile PE yerleşim
yeri arasında anlamlı bir istatistiksel ilişki bulunamadı
(p=0.184) .
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Şekil 2.Hastaların serum kreatinin düzeyleri ile PE yerleşim yeri arasındaki ilişki
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
DVT pozitifliği ve üç günden fazla yatak istirahati
proksimal yerleşimli PE olan hastalarda distal
yerleşimli PE olan hastalara göre anlamlı derecede
fazlaydı (p<0.05).
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Tüm gruplarda serum D-dimer düzeyi ile embolilinin
yerleşim yeri arasında bir ilişki olmadığı görüldü
(p=0.105).
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Şekil 3. Serum D-dimer düzeyi ve PE yerleşim yeri arasındaki ilişki
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Hasta grubumuzun Wells ve Geneva yöntemlerine
göre olasılık değerlendirmesi yapıldığında her ikisinde
de benzer sonuçlar elde edildi ve istatistiksel olarak
anlamlı farklılık olmadığı görüldü (p=0.226).
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Tablo 5. PE’li hastaların Geneva ve Wells yöntemine göre klinik skorlamaları
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Şekil 4. Hastaların Geneva ve Wells skorlamalarına göre PE yüzde oranları
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
PE, hastane ölümlerinin% 5-15’ini oluşturmakta,
erken tedavi ile mortalite % 30’lardan % 8’e
düşmektedir. Bu nedenle mortalite riskinin azaltmak için
risk belirteçlerinin saptanması ve tedavinin dikkatli
biçimde yürütülmesi gerekmektedir.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Sonuçlarımızın ülkemizin PE verilerine katkısı
olacağı düşüncesindeyiz.
Pulmoner Tromboemboli: 205 vakanın klinik analizi
Teşekkür Ederim