CHRZEŚCIJANIE I MUZUŁMANIE W WALCE (XI-XIII w.)1035-1065- panowanie Ferdynanda I w Kastylii

1055-1064- seria kampanii militarnych na zachodzie Półwyspu1072-1109- panowanie Alfonsa VI

1085 (maj)- Alfons VI wkroczył do Toledo1126-1157- panowanie Alfonsa VII w królestwie Kastylii i Leónu

1139- zajęcie miejscowości Oreja1143- zajęcie miejscowości Coria1146- wkroczenie do Calatravy1147- zdobycie Almeríi

1157-1188- panowanie leońskiego monarchy Ferdynanda II1166- zajęcie twierdz Yeltes i Alcántara

1158-1214- panowanie Alfonsa VIII Kastylijskiego1177- podbicie Cuenki1189- początek repoblacji Plasencji

1188-1230- panowanie Alfonsa IX Leońskiego1217-1252- panowanie Ferdynanda III Świętego (el Santo)

1236- zdobycie Kordoby1245- kapitulacja królestwa Jaén 1248 (grudzień)- kapitulacja Sewilli

1252-1284- panowanie Alfonsa X Mądrego (el Sabio)

1035-1063- panowanie Ramira I w Aragonii1063-1094- panowanie Sancho Ramíreza

1064- ofensywa na Barbastro1089- zajęcie Manzón1091- zajęcie Montearagón

1094-1104- panowanie Pedra I1096- zajęcie Hueski1100- zajęcie Barbastro

1104-1134- panowanie Alfonsa I Walecznego w Aragonii1105- zajęcie Ejei1117- opanowanie twierdzy Belchite (ofensywa na Saragossę)1118- zajęcie Saragossy1119- zajęcie Tudeli1120- bitwa pod Cutandą; Alfons I pokonał idące mu naprzeciw wojska muzułmańskie1120- zajęcie Sorii i Calatayud1121- Alfons I objął we władanie miasto Daroca1126- podczas ofensywy przeciw muzułmanom dotarł do Vega de Granada1134- śmierć Alfonsa I Walecznego pod Fragą

1134-1137- panowanie Ramira II Mnicha1137-1162- panowanie Ramona Berenguera IV

1137- zaręczyny Petroneli i Ramona Berenguera IV (unia aragońsko-katalońska)1148 (wrzesień)- zdobycie Tortosy przez oddziały katalońskiej szlachty i barcelońskiej milicji

1162-1196- panowanie Alfonsa II1213-1276- panowanie Jaime I Zdobywcy

1229- zwycięstwo wojsk katalońsko-aragońskich w bitwie pod Portopí1235- zajęcie Ibizy i Formentery1232-1235- pierwsza faza podboju królestwa Walencji1236-1238- druga faza podboju królestwa Walencji

1237- zdobycie Puig1238- wkroczenie do Walencji1239-1245- trzecia faza podboju królestwa Walencji

1035-1076- panowanie Ramona Berenguera I w Katalonii1082-1097- panowanie Ramona Berenguera II1097-1131- panowanie Ramona Berenguera III

1129- zakończenie repoblacji Tarragony

1070- założenie Marrakeszu1086- Jusuf Ibn Taszfin zwyciężył w bitwie pod Sagrajas1090- podbój Granady1091- podbój Sewilli1094- podbój Badajoz1106- smierć Jusufa Ibn Taszfina1006-1143- panowanie ‘Ali Ibn Jusufa

1108- Tanim pokonał Alfonsa VI pod Uclés1110- podbój Saragossy1115- podbój Balearów1117- podbój Coimbry1118- utrata Saragossy na rzecz chrześcijan

1145- koniec panowania Almorawidów w al-Andalus1163-1184- panowanie Jusufa I w Imperium Almohadów1184-1199- panowanie Abu Jusufa Ja’kuba

1195- Abu Jusuf Ja’kub odniósł zwycięstwo nad chrześcijanami w bitwie pod Alarcos1199-1213- panowanie Muhammada an-Nasira

1212- klęska Almohadów w bitwie pod Las Navas de Tolosa

Taifaty al-Andalus po upadku kalifatu kordobańskiego al-Andalus rozpadło się na szereg małych, niezależnych królestw zwanych

taifatami (reinos de taifas)

Taifaty powstałe po upadku kalifatu kordobańskiego

nad południem al-Andalus kontrolę przejęli Berberowie, część wschodnią, od Alemeríi do Tortosy, opanowali Słowanie, zaś w głębi kraju do władzy doszły rodziny miejscowej arystokracji- Arabowie lub Muwalldowie

w miarę upływu czasu zamożniejsze rody podbijały i wchłaniały słabsze. Niektóre z tych najsławniejszych to: Banu Hud z Saragossy, Aftasydzi z Badajoz, Banu Zennum z Toledo , Zirydzi z Granady oraz Abbadydzi z Sewilli

wszyscy ci udzielni władcy byli zdani na łaskę królów chrześcijańskich, płacąc, w zamian za opiekę, parias w strukturach władzy politycznej taifaty naśladowały model kalifatu podniosły w znacznym stopniu podatki zarówno od ziemi, jak i transakcji handlowych, co wywołało głębokie

niezadowolenie społeczne, które objawiło się poparciem dla almorawidzkich najeźdźców ze słabością polityczną reinos de taifas kontrastował rozkwit kultury do zwyczajów dworów należało obejmowanie mecenatu nad pisarzami i artystami sztuki plastyczne cechowało połączenie prostoty materiałów z bogatą i fantazyjną dekoracją

Rekonkwista i chrześcijańska kolonizacja w wieku XI

Rekonkwista do 1150 roku

w zachodniej części Półwyspu ofensywę przeciw muzułmanom rozpoczął Ferdynand I (1035-1065), syn Sancha Wielkiego z Nawarry, pierwszy władca Kastylii używający tytułu królewskiego, a od 1037 król Leónu

- w latach 1055-1064 poprowadził on serię kampanii militarnych, które zaowocowały zdobyciem m.in. Viseo, Lamego i Coimbry

najbardziej spektakularny sukces odniósł Alfons VI (1072-1109), który skłonił władcę taifatu Toledo, al-Qadira do oddania miasta. W maju 1085r. Alfons VI wkroczył do Toledo i przyjął tytuł władcy dwóch religii i imperatora całej Hiszpanii

Alfons VI Odważny (El Bravo, 1072-1109), król Leónu i Kastylii

- zajęcie Toledo umożliwiło objęcie kontrolą obszarów między rzeką Duero a Kordylierą Centralną, zwanych kresami (Extremaduras). Repoblacja tego terenu została podjęta w połowie XI wieku

- największe postępy poczyniono pod koniec XI wieku, kiedy to francuski szlachcic, Rajmund z Burgundii, ożeniony z jedną z córek Alfonsa VI¸ pokierował zdobyciem twierdz Segovii, Ávili i Salamanki

- w procesie zasiedlania decydowano się nawet na udział przestępców- obszar został przekształcony w południową strefę graniczną królestw Kastylii i Leónu- miasta zakładano na obszarach o znaczeniu strategicznym i na miejscu dawnych skupisk ludności- miasto na ogół składano się z parafii (zwanych także collaciones) lub też niekiedy z dzielnic

zamieszkałych przez emigrantów. Miasta okalano murami obronnymi- monarchowie Kastylii i Leónu przyznawali estremadurskim miastom i villom specjalne przywileje

lokacyjne, czyli fueros, ujmując w nich normy prawne, którymi powinny się kierować lokalne społeczności. Fuero określało również obowiązki i przywileje rycerzy konnych (caballeros) i piechurów (peones)

- wkroczenie do Toledo umożliwiło zajęcie szeregu miast położonych między górami Kordyliery Centralnej a doliną Tagu: Atienzy w części wschodniej; Guadalajary, Buitrago, Madrytu w części środkowej; Maquedy i Talavery w środkowym biegu Tagu; Corii na zachodzie

- repoblacja tych ziem była nakładaniem się warstwy przybyszów na istniejącą już strukturę ludności muzułmańskiej

- kolonizacja na tym obszarze nie mogła rozwinąć się w pełni, ponieważ na Półwyspie pojawili się Almorawidzi i powstrzymali chrześcijańską ekspansję

u podnóża południowych zboczy Kordylierów powstawały liczne concejos między rejonami górskimi a Tagiem powstawały rozległe, niezaludnione obszary, gdzie przenikały niektóre

concejos z północy, jak choćby Ávila czy Segovia tworzyły się również szlacheckie senioríos, m.in. rodu Castro w Santa Olalla i rodu Lara w Molina zajęcie Toledo bez walki wymagało od Alfonsa VI gwarancji uszanowania życia, majątku i wiary mieszkańców.

Dlatego też repoblacja ograniczyła się tu zaledwie do niewielkiej grupy osadników społecznością, która zyskała największe znaczenie po wkroczeniu chrześcijan byli Mozarabowie. Mozarabem był

pierwszy gubernator chrześcijańskiego Toledo, Sisnando Davídiz najliczniejszą grupą osadników byli Kastylijczycy z Tierra de Campos oraz z okolic Segovii i Sorii. Oprócz nich byli

również leończycy i galicyjczycy oraz nieliczni Frankowie ofensywa przeciw muzułmanom ruszyła również na wschodzie Półwyspu Aragonia- niezależne królestwo od czasów Ramira I (1035-1063)- zaczęła ekspansję za panowania następcy

Ramira I, Sancho Ramíreza (1063-1094)

- w roku 1064 aragoński władca z pomocą państw pozapirenejskich poprowadził swoje wojska na Barbastro. Kampami tej nadano oficjalnie status krucjaty

- muzułmańska twierdza padła jeszcze tego samego roku, choć rok później ponownie przeszła w ręce wojowników Półksiężyca

- u schyłku swego panowania Sancho Ramírez wznowił antyislamską ofensywę, zajmując m.in. Manzón (1089) i Montearagón (1091); oblegał także Hueskę, ale nie zdołał zmusić jej obrońców do kapitulacji

- równolegle Aragończycy podejmowali wiele grabieżczych wypraw, podchodząc niejednokrotnie pod samą Saragossę

czas największej chwały aragońskiego oręża to lata panowania Pedra I (1094-1104) - jego wojska zajęły Hueskę (1096) i Barbastro (1100)

południowa granica Aragonii, oparta na systemie wysuniętych placówek, przesunęła się znacznie na południe i zatrzymała na linii Huesca-Barbastro. Między tą granicą a terytorium muzułmańskim rozciągały się połacie pustynnych, wyludnionych terenów

królestwo Aragonii powiększyło swoje terytorium o rozległy obszar zwany Nową Ziemią (Tierra Nueva), obejmującym blisko 90 tysięcy kilometrów kwadratowych

repoblacją kierował sam król; nadawał osadnikom przywileje, a biorących udział w kampanii baronów zachęcał do pozostania nadaniami ziemskimi

najgęściej zaludnione były tereny wschodnie, wokół rzek Gállego i Cinca Nowa Ziemia dawała więcej swobód niż Aragonia sukcesy militarne i postępująca za nimi kolonizacja stały się też udziałem Katalonii, choć wewnętrze waśnie,

jakie toczyli barcelońscy hrabiowie, znacznie utrudniały ten proces podejmowano nieśmiałe akcje repoblacyjne w okolicach Tárrego za czasów Ramona Berenguera I (1035-1076) i

na równinach Urgell za Ramona Berenguera II (1082-1097)- obfitsze zdobycze terytorialne przyniosło panowanie hrabiego Berenguera Ramona II, kiedy to

przystąpiono do kolonizacji Camp de Tarragona- wobec trudności ze znalezieniem kolonów, hrabia przekazywał ziemię osadnikom w formie alodium

działania militarne i kolonizacyjne prowadził również Ramon Berenguer III (1097-1131) - z jego imieniem wiąże się zajęcie Balaguer i przyspieszenie tempa repoblacji Tarragony, zakończonej

ostatecznie w 1129r.- klęskę przyniosła próba zajęcia Tortosy

chrześcijańska rekonkwista z każdym dniem traciła na rozmachu, a powodem tego było pojawienie się na Półwyspie Iberyjskim nowej potęgi muzułmańskiej- Almorawidów

Imperium Almorawidów

Imperium Almorawidów

pod koniec XI wieku władcy taifatów Sewilli, Granady i Badajoz w obawie przed narastającą presją chrześcijan wezwali na pomoc Jusufa Ibn Taszfina, przywódcę imperium Almorawidów

Almorawidzi byli konfederacją plemion berberyjskich z północno-zachodniej Sahary swą gospodarkę opierali na hodowli bydła, głosili ścisłą dyscyplinę religijną i tchnęli w swe wojska ducha świętej

wojny (dżihad) za stolicę swojego imperium obrali założone w 1070r. miasto Marrakesz Jusuf Ibn Taszfin wylądował w Algeciras w 1086r. Parę miesięcy później rozgromił króla Kastylii i Leónu, Alfonsa

VI, w bitwie pod Sagrajas i zgodnie z porozumieniem powrócił do Afryki w 1090r. ponownie wylądował na Półwyspie i, nie dotrzymując przyrzeczenia, rozpoczął podbój kolejnych

taifatów: Granady (1090), Sewilli (1091), Badajoz (1094) i pomniejszych Jusuf Ibn Taszfin zmarł w 1106r. Władzę nad jego imperium przejął jego syn ‘Ali Ibn Jusuf (1106-1143), który

mianował swego brata Tamima gubernatorem Al-Andalus Tamim ustanowił swą siedzibę w Granadzie, która stała się stolicą almorawidzkiej Hiszpanii

- pokonał Alfonsa VI pod Uclés (1108), podbił taifat Saragossy (1110), złupił Barcelonę, zajął wyspy Baleary (1115) i odzyskał Coimbrę (1117)

utrata Saragossy na rzecz chrześcijan w 1118r. zapowiadała schyłek Almorawidów. Ich panowanie w al-Andalus zakończyło się w 1145r.

Almorawidzi obniżyli podatki ściągane od ludności muzułmańskiej, zdołali też doprowadzić do znacznego spadku cen żywności

wszczęto prześladowania Żydów i Mozarabów

Rekonkwista i repoblacja w wieku XII pojawienie się na Półwyspie Iberysjkim Almorawidów zahamowało ofensywę Kastylii i Leónu na Mesecie

Południowej, nie wstrzymało jednak ekspansji aragońskiej, która przyniosła imponujące zdobycze w postaci rozległych i bogatych ziem, rozciągających się od doliny środkowego Ebro, łącznie z Saragossą, aż po górzyste okolice Teruelu

bohaterem tych wydarzeń był Alfons I Waleczny (el Batallador, 1104-1134), a dokonane przez niego podboje określiły kształt historycznego terytorium Aragonii

Alfons I Aragoński (el Batallador, 1104-1134), król Aragonii i Nawarry

- Alfons I Aragoński owładnięty był myślą o walce z muzułmanami- swe pierwsze posunięcia militarne uwieńczył sukcesami: zajął Ejeę (1105) i Literę- kampanię przeciw Saragossie musiał odłożyć na kilka lat ze względu na problemy w Królestwie Kastylii i

Leónu, z którego królową, Urraką (1109-1126) wziął ślub

- przed rozpoczęciem kampanii przeciw Saragossie zwrócił się o pomoc do swoich krewnych i wasali po drugiej stronie Pirenejów

ofensywa na Saragossę ruszyła ze wschodu i z południa w 1117r. została opanowana twierdza Belchite w rok później po długim oblężeniu skapitulowała Saragossa Alfons I natychmiast skierował się na zachód , zajął Tudelę (1119), oraz inne miejscowości, jak

Tarazona, Rueda i Borja Rok 1120 przyniósł kolejne sukcesy: aragoński władca rozgromił idące im naprzeciw wojska

muzułmańskie pod Cutandą, zdobył Sorię (miasto to przeszło kilka lat później pod panowanie Kastylii), a następnie, posuwając się dolinami rzek Jalón i Jiloca zajął Calatayud

w 1121r. objął we władanie miasto Daroca- w 1126r. Alfons I Aragoński dokonał najazdu na ziemie muzułmańskie, podczas którego dotarł do samej

Vega de Granada. Zapuścił się w góry Teruelu docierając ze swoim wojskiem aż pod miejscowość Torre de la Cárcel

- dopiero kampania prowadzona doliną dolnego Ebro zakończyła się klęską i śmiercią Batalladora pod murami Fragi (1134)

oznaczało to utratę ziem zdobytych w kilku poprzednich latach w dolnej Aragonii- Alfons I Waleczny przyłączył do Aragonii ok. 25 000 km2 obszarów bogatych w ośrodki miejskie i żyzne,

nawadniane ziemie terytoria zajmowane przez Aragończyków były gęsto zaludnione ich dotychczasowi mieszkańcy, muzułmanie zachowali swoje prawa, meczety, sędziów i ziemię w miastach zmuszono Maurów do opuszczania domostw w określonym czasie i osiedlania się poza murami,

gdzie tworzyli własne dzielnice, tzw. morerías wśród osadników znajdowali się ludzie różnego pochodzenia: mieszkańcy północy królestwa; Frankowie

(Bearnianie w Saragossie, Normanowie w Tudeli), którym nadano specjalne fuero; andaluzyjscy Mozarabowie, którzy przyłączyli się do Alfonsa podczas jego kampanii z 1126r. i otrzymali później przywileje

na wsi nie zaszły żadne zmiany w strukturze społeczności. Zamki i jurysdykcje przypadły szlachcie, zaś warstwę chłopską stanowili dalej muzułmanie- byli to tzw. exaricos, zobowiązani do oddawania jedne piątej zebranych plonów

zasiedlanie południowych rejonów królestwa (Calatayud-Daroca-Belchite) przypominało dokonaną przez Kastylię i León repoblację Estremadury- przede wszystkim przez znaczenie, jakie zyskało rycerstwo i jego konne zagony

powstałym tam ośrodkom przyznano fueros spore nadania ziemskie otrzymały instytucje kościelne, przywrócono również biskupstwa w Saragossie i

Tarazonie po śmierci Alfonsa I, za sprawą naporu Almorawidów oraz na skutek mocarstwowych ambicji króla Kastylii i

Leónu Alfonsa VII, sytuacja w dolinie środkowego Ebro poważnie się skomplikowała Alfons VII zdobył Saragossę i oddał ją nowemu królowi Aragonii, Ramirowi II Mnichowi (el Monje, 1134-1137),

ale dopiero po złożeniu przez tego ostatniego hołdu wasalnego Kastylii dzięki zaręczynom (1137) hrabiego Barcelony Ramona Berenguera IV z Petronilą, córką Ramira II, zawiązano

unię królestwa Aragonii z hrabstwem Barcelony

Petronila, córka Ramira II i hrabia Barcelony Ramon Berenguer IV(unia aragońsko-katalońska, 1137)

prowadzone przez oddziały katalońskiej szlachty i barcelońskiej milicji oblężenie Tortosy zakończyło się zdobyciem miasta we wrześniu 1148

w 1149r., po szeregu kampanii hrabiego Armengola VI de Urgell w okolicach dolnej Segre, upadła Lleida, a następnie Fraga i Mequinenza

zarówno Tortosa, jak i Lleida otrzymały tzw. karty obyczajów (cartas de población) do nowych miast zaczęli zjeżdżać osadnicy z północnych hrabstw Katalonii w obu miastach Ramon Berebguer IV zmuszony był obdarzyć hojnymi nadaniami magnatów biorących udział w

konkwiście, jak również zakony rycerskie i Kościół w kolejnych latach kontynuowano podboje, a w 1153r. pod panowanie hrabiego Barcelony przeszła ważna

twierdza w Siurana. W ten sposób dopełniło się odwojowywanie terytorium nazywanego Nową Katalonią Alfons II, król Aragonii i hrabia Barcelony (1162-1196), kończył zajmowanie gór Teruelu

- zdobył Caspe i Alcañiz, docierając dolinami Alfambry i Guadalaviaru do górskich okolic Abarracín- najważniejszym przedsięwzięciem militarnym Alfonsa II było zdobycie twierdzy Teruel (1171),

wieńczące dzieło rekonkwisty historycznego terytorium Aragonii

postępujący rozkład almorawidzkiego imperium umożliwił Alfonsowi VII, królowi Kastylii i Leónu (1126-1157), ponowne przystąpienie do ofensywy i zajęcie miejscowości Oreja (1139) i Coria (1143) oraz wkroczenie do Calatravy (1146)

- rok 1147 przyniósł zdobycie Almeríi (utraconej wkrótce na rzecz Almohadów)- w tym samym czasie ataki Almorawidów skutecznie odpierało Toledo- możliwe stało się wznowienie repoblacji doliny Tagu- około połowy XII wieku nastąpił wzmożony napływ osiedleńców w rejony północno-wschodniej Mesety

Południowej (Sigüenza), w dorzeczu rzeki Henares (Uceda, Talamanca, Alcalá) i w dolinie środkowego Tagu (Zorita, Huete, Oreja)

podział Kastylii i Leónu dokonany na mocy testamentu Alfonsa VII sprawił, że w drugiej połowie XII wieku każde z królestw prowadziło własną, niezależną rekonkwistę i politykę kolonizacyjną

zanosiło się wówczas na ofensywę Almohadów- nowej potęgi islamskiej w roku 1166 leoński monarcha Ferdynand II (1157-1188) zajął twierdzę Yeltes i Alcántara parę lat później, w 1177r., Alfons VIII Kastylijski (1158-1214) podbił Cuenkę i nadał temu miastu szerokie fuero,

które stało się wzorem dla późniejszych tego typu aktów- ten sam monarcha przystąpił do repoblacji Plasencji w 1189r.

na obszarze Masety Południowej rozpoczęły wówczas swą działalność zakony rycerskie (Calatrava, Santiago i Alcántara)

- w ich rękach miała spoczywać odpowiedzialność za działania wojenne i kolonizacyjne na rozległych równinach La Manchy i terytorium dzisiejszej Estremadury

na zachodzie Półwyspu akcję repoblacyjną prowadziło państwo portugalskie, dawniej księstwo, a od czasów Alfonsa I Henriquesa (1139-1185) niezależne królestwo

- król ten w 1147r. zajął miasta Santarem i Lizbonę, następnie Beję (1162) i Evorę (1166) za czasów jego następcy Sancha I (1185-1211) do terytorium Portugalii przyłączony został region Algarve (1189)

Hiszpania w 1210 roku

Imperium Almohadów po rozpadzie almorawidzkiego imperium rozpoczął się na obszarze al-Andalus tzw. drugi okres taifas powstało kilkanaście niezależnych jednostek politycznych, w tym Badajoz, Kordoba, Granada, Walencja,

Baleary w Maghrebie władzę po Almorawidach przejęli Almohadzi (arab.: unitarianie), nowa dynastia pochodzenia

berberyjskiego, której założycielem był Abd al-Mumin Almohadzi podporządkowali sobie całą muzułmańską część Półwyspu Iberyjskiego, z wyjątkiem taifatu Ibn

Mardanisa Ibn Mardanisa, zwany Królem Wielkim (el Rey Lobo) do 1172r. zachowywał niezależność w Walencji i Murcji stolicą Almohadów w Hiszpanii została Sewilla, zaś w Północnej Afryce było nią, założone w 1150r., miasto

Rabat syn i następca al-Mumina, Jusuf I (1163-1184), okazał się władcą aktywnym militarnie i społecznie

- odniósł kilka znaczących zwycięstw nad chrześcijanami w Portugalii- zainspirował powstanie wielu budowli w Sewilli

apogeum świetności hiszpańskich Almohadów to lata panowania Abu Jusufa Ja’kuba (1184-1199)- odniósł on nad chrześcijańskimi wojskami dowodzonymi przez Alfonsa VIII Kastylijskiego zwycięstwo w

bitwie pod Alarcos (1195), pustosząc jednocześnie Campo de Calatrava i dokonując szeregu najazdów na równiny La Manchy

kolejny emir, Muhammad an-Nasir (1199-1213), choć zdołał zająć Baleary, poniósł druzgocącą klęskę pod Las Navas de Tolosa (1212)

bitwa ta otworzyła chrześcijanom bramy doliny Gwadalkiwiru i była ostatecznym ciosem dal imperium Almohadów

cała potęga „emira wiernych” opierała się na armii z gospodarczego punktu widzenia odnotowano znaczący postęp

Ekspansja katalońsko-aragońska w wieku XIII

Rekonkwista w XIII wieku

upadek almohadzkiego imperium doprowadził do trzeciego podział al-Andalus na taifas organizmy te nie potrafiły stawić oporu państwom chrześcijańskim i w krótkim czasie posiadłości arabskie

skurczyły się do królestwa Granady ekspansja katalońsko-aragońska nabrała impetu za panowania Jaime I Zdobywcy (1213-1276), a pierwszym jej

wielki tryumfem było zdobycie Balearów

Jaime I Zdobywca (1213-1276), król Aragonii i hrabia Barcelony

we wrześniu 1229r. eskadra składająca się ze 150 jednostek wypłynęła z portów Salou, Cambrils i Tarrragona, wylądowała na Majorce i odniósłszy zwycięstwo w bitwie pod Portopí zdobyła miasto Palma

walki z muzułmanami stawiającymi opór w górzystych rejonach wyspy trwały do 1232 roku Minorka stała się lennikiem korony Aragonii, zaś Ibiza i Formentera zostały zajęte w 1235 roku Majorkę podzielono na dwie części: medietas magnatum (przyznaną magnatom) i medietas regis

(zarezerwowaną dla króla) Beneficjentami medietas magnatum zostali: biskup Barcelony, hrabiowie Empúries i Roselló oraz wicehrabia

Bearn Część królewską rozdzielono między zakon templariuszy, infanta don Alfonsa, grupę urzędników królewskich

oraz ludność, która zdecydowała się osiedlić na tych terenach Główny trzon osadników stanowili Katalończycy Magnaci sprowadzili na Ibizę kolonów z Empordá następnym krokiem była konkwista królestwa Walencji, o którą walki toczono wspólnymi siłami

- w fazie pierwszej (1232-1235), którą rozpoczął hrabia Blasco de Alagón zajmując miejscowości Ares i Morena, podbita została północna część dawnego królestwa muzułmańskiego

- udział w kampanii wziął Jaime I- druga faza (1236-1238) uzyskała poparcie papiestwa, które nadało jej status krucjaty- pierwszym ważnym zwycięstwem tego etapu było zdobycie Puig (1237), a jego uwieńczeniem-

wkroczenie w 1238 roku, po pięciu miesiącach oblężenia do Walencji- działania wojenne w trzeciej fazie (1239-1245) objęły południowe rejony królestwa- rozpoczęły się od zajęcia Cullery (1239), a zakończyły sześć lat później zdobyciem Alciry

charakterystyczną cechą repoblacji Walencji była duża liczba Maurów pozostających na odbitych ziemiach; w sumie rozdzielono ok. 65 000 ha gruntów, których beneficjentami byli ubodzy osadnicy z Katalonii i Aragonii

zdobyte ziemie rozdzielono w całości między ludność napływową ziemie położone na północ od rzeki Mijares przypadły w udziale zakonom templariuszy i szpitalników

Jaime I nadał miastu nowatorskie fuero, faworyzujące mieszczaństwo w 1247 roku wybuchł bunt Mudejarów, kierowany przez al-Azracha; potężna grupa stu tysięcy osób opuściła

południowe ziemie królestwa Walencji

Ekspansja kastylijsko-leońska w wieku XIII walne zwycięstwo pod Las Navas de Tolosa otworzyło wojskom Kastylii drogę do doliny Gwadalkiwiru wkrótce po wygranej zajęto szereg ważnych miejscowości: Capilla, Salvatierra i Montiel parę lat później Alfons IX Leoński (1188-1230) przyłączył kilka miast leżących w dzisiejszej Estremadurze, m.in.

Cáceres (1227), Méridę i Badajoz (1230) podbój doliny Gwadalkiwiru rozpoczął Ferdynand III Święty (el Santo, 1217-1252), król Kastylii, a od 1230

również Leónu

Ferdynand III Święty (el Santo, 1217-1252), król Kastylii i Leónu (od 1230)

- zajął on m.in. Andújar, Baezę i Martos- po unii Kastylii i Leónu wznowił ofensywę w Andaluzji i podporządkował sobie kolejne miasta: Úbedę,

Iznatoraf i San Esteban- w 1236r. w ręce chrześcijan wpadła Kordoba- po tym zwycięstwie Ferdynand uderzył na królestwo Jaén i w 1245r. zmusił do kapitulacji stolicę

królestwa- krok po kroku, zajmując kolejne miejscowości, Ferdynand III zbliżał się do celu, jakim było zdobycie

stolicy Almohadów, Sewilli- wreszcie Sewilla została okrążona od strony rzeki przez okręty Ramóna Bonifaza i od strony lądu, gdzie

wyróżnił się mistrz zakonu św. Jakuba, Pelay Correa- przerywając linię zaopatrzenia na Gwadalkiwirze, chrześcijanie odcięli miasto od dostaw żywności- w grudniu 1248r. obrońcy zostali zmuszeni do kapitulacji- w następnych latach ofensywa wkroczyła w rejony cieśniny Gibraltarskiej

ostatnie zdobycze terytorialne korony Kastylii i Leónu w Andaluzji przypadają na czas panowania Alfonsa X Mądrego (el Sabio, 1252-1284), a były to: Jérez oraz Kadyks (1262)

polityka na podbitych ziemiach zmierzała do jak najgłębszej kastelanizacji

mimo wypędzenia części muzułmanów z miast, wiele z elementów kultury islamu przetrwało Andaluzja stanowiła terytorium graniczne wobec panujących w Granadzie Nasrydów i muzułmańskiej potęgi z

północnej AfrykioObszary najbardziej narażone na niebezpieczeństwo oddawano na własność zakonom rycerskim: św. Jakuba, Calatrava i Alcántara

istniały dwa typy nadań: mayores, nieobciążone żadnymi świadczeniami i menores, nadawane dostojnikom królewskim, duchownym i osobom wspomagającym kampanie

szkody powstałe na obszarach wiejskich w wyniku działań wojennych utrudniały przez pewien czas uprawę ziemi nad osadnikami wisiała groźba napadu muzułmanów w 1264r. przez całą Andaluzję przeszła fala buntów ludności muzułmańskiej; idące za tym wydalenie Maurów

spowodowało wyludnienie Andaluzji jako następne do Kastylii zostało przyłączone królestwo Murcji hołd wasalny złożony przez władcę Murcji Ibn Huda Ferdynandowi III pozwoliła na wysłanie Alfonsa X na nowe

ziemie opór stawiany przez niektóre ośrodki zmusił Alfonsa do użycia siły i usunięcia ze zbuntowanych miejsc ludności

muzułmańskiej bunt mudéjares z 1264r. ogarnął również terytorium Murcji bunt został zdławiony przez króla Aragonii, Jaime I prowincja została zwrócona Kastylii w 1266r., Alfons X dokonał rozdziału ziem (1266-1267) między muzułmanów i osadników w Murcji oprócz osadników i muzułmanów osiedlali się również obcokrajowcy, głównie z Italii i Francji pod koniec XIII wieku niektóre rejony Murcji pozostawały praktycznie bezludne