Download pdf - Cka i Ben Dobi Dhe Cka Nuk I Ben Dobi Te Vdekurit

8/20/2019 Cka i Ben Dobi Dhe Cka Nuk I Ben Dobi Te Vdekurit

1/24


2/24

Përgatiti dhe përkthehu: Irfan Jahiu

Marur nga: www.albislam.com


3/243

Pjesa e Pare

Falënderimi i takon vetëm se Allahut i Cili na mundësoi që ta shijojmëëmbëlsinë e imanit. Atë e alënderoj dhe lavdëroj dhe prej ij alje dhe ndihmëkërkoj. Paqja dhe mëshira e Allahut qoshin mbi Muhamedin birin e Abdul-

lahit dhe robin e Allahut.

Allahu i Madhëruar dërgoi Pejgamber, zbriti libra, caktoi ligje dhe dis-pozita dhe e mësoi robin se çka duhet të vepron duke qenë i gjallë dhe poashtue mësoi se çka duhet të vepron kur njeriu ndërron jetë dhe si do të jetë gjendjae tij në ahiret. Nuk lejoi që njeriu vet të cakton ligje dhe rregulla për arsye sedija e tij është e mangët dhe e përkufizuar por e detyroi t’i ndjek ligjet dhe

dispozitat e Allahut dhe të Dërguarit të ij dhe ndjekjen e rrugës së tij e bëri të jetë anija e shpëtimit të robit në dynja dhe ahiret. I Dërguari i Allahut, alejhisalatu ue selam, na lajmëroi për çdo gjë që i bën dobi dhe e dëmton njeriunduke qenë i gjallë apo duke qenë i vdekur dhe na detyroi që ta pasojmë rrugëne tij dhe çdo vepër që nuk e ka vepruar ai e konsideroi si risi në e.

I vdekuri mundet të përfiton edhe pas vdekjes së tij dhe për këtë dësh-mojnë Allahu dhe i Dërguari i ij. Jeta e varrit dhe ahireti janë prej gjëravetë shehta që muslimani detyrohet t’i beson thellësisht dhe ajo që i bën dobitë vdekuri nuk kemi mundësi ta dimë përveç se nëpërmjet shpalljes dhe përkëtë arsye duhet të kapemi ort për të dhe mos të veprojmë vepra të cilat bienndesh me rregullat e esë dhe në und mos të përfitojmë as ne dhe as i vdekuriprej nesh.

Veprat që mundet të përfiton i vdekuri janë të shumta dhe të llojllo-

jshme dhe ato vijnë si rezultat i veprave të tij dhe gjurmëve të këtyre vepraveqë i ka punuar duke qenë i gjallë dhe poashtu mundet t’i vijnë edhe prej tëtjerëve të cilët dëshirojnë t’i bëjnë mirë vëllait të tyre musliman.

Robi i Allahut gëzohet kur i vijnë të mirat e njëpasnjëshme, prej amiljesapo shokut, prej lëmoshave që i ka dhënë apo prej veprave që i ka punuar, dheai është në varr. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, përgëzoi se ekzis-

ton një grup njerëzish të cilët shpërblehen edhe pas vdekjes së tyre. Ata edhepse janë të vdekur, veprat e mira të tyre janë të gjalla dhe nuk u kanë vdekurdhe u lumtë atyre për atë që e vepruan deri sa ishin të gjallë.Pra, veprat që mundet të përfiton njeriu pas vdekjes së tij ndahen në dy lloje:


4/244

LLOJI I PARE:

Veprat që i përfiton i vdekuri nga të tjerët dhe ato janë:

FALJA E NAMAZIT TË XHENAZES SE TIJ

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, thotë:“Nuk ka ndonjë musliman që vdes e ta alin xhenazen e tij dyzet burra,

të cilët nuk i shoqërojnë Allahut asgjë vetëm se Allahu do t’i bëj ata ndërmjetë-sues për të” .

Poashtu i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë:“ Nëse ka një të vdekur (musliman) që ia alin namazin e xhenazes një

grup muslimanësh që mbërrin të njëqind vetët, ku që të gjithë ndërmjetësojnë për të, atyre do t’u pranohet të ndërmjetësojnë për të” .

Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroë, thotë se qëllimi i aljes së namazit tëxhenazes është lutja për të vdekurin.

Një prej lutjeve më të mira dhe më të plota që kanë ardhur është ajoqë na e përcjell Au ibën Malik, Allahu qoë i kënaqur nga ai, i cili thotë se iDërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ia ali namazin një xhenazes dhe nëlutjen e tij tha: “O Zot, alja mëkatet dhe mëshiroje, shpëtoje dhe kij ndjesë ndajtij, bëja vendin e mirë dhe zgjeroja vendin ku do të hyjë, pastroje atë me ujë,borë dhe akull dhe pastroje nga mëkatet, ashtu siç e pastron rrobën e bardhë nganjollat, zëvendësoja shtëpinë me një shtëpi më të mirë, amiljen me një amilje

më të mirë, bashkëshortin (ten) me një më të mirë, ute në xhenet dhe mbroje prej dënimit të varrit dhe dënimit të zjarrit” .

Përcjellësi i këtij hadithi thotë: “Pasha Allahun në atë moment shpresova që unë të jam i vdekuri”.

Muslimani kur i mëson këto argumente padyshim se e stimulojnë që

ai të prezanton në xhenazet e vëllait të vet musliman dhe të shpreson se melutjet e tij Allahu të vdekurit mëkatet do t’ia al dhe do ta mëshiron.


5/245

QENDRIMI TEK VARRI I TE VDEKURIT, LUTJA PER TE DHE KERKIMI I FALJES PER TE

Ibën Omeri, Allahu qoë i kënaqur prej tyre, përcjell se i Dërguari

i Allahut, alejhi salatu ue selam, kur e lëshonte të vdekurin në varr thonte:“BISMILAH UE ALA SUNETI RESULILAH” . (Në emër të Allahut dhe sipastraditës së të Dërguarit të Allahut).

Othmani, Allahu qoë i kënaqur nga ai, e përcjell se i Dërguari i Alla-hut, alejhi salatu ue selam, pasi që i varroste të vdekurit qëndronte tek varri itij dhe thonte: “Kërkoni alje për vëllanë tuaj, lutuni për të që të orcohet, sepse

ai tani është duke u pyetur” .

LUTJE PER TE VDEKURIN GJATEVIZITES SE VARREZAVE

Gjatë vizitës së varrezave është sunet të këndohet një lutje e posaçme,

të cilën na e tregon i Dërguari, alejhi salatu ue selem, në një hadith dhe thotë:“ES-SELAMU ALEJKUM EHLED-DIJARI MINEL-MU’MININE VEL MUS-LIMINE VE IN’NA INSHA-ALLAHU BIKUM LAHIKUN. NES’ELU-ILAHELENA VE LEKUM EL-AFIJE.” . (Es-selamu alejkum o ju banorë të këtij vendi,besimtarë e muslimanë. Edhe ne inshallah, me urdhrin e Allahut, kur të vijëpërcaktimi i ij, me ju do të radhitemi. Lusim Allahun për ne dhe për ju që tëna mëshirojë!).

Gjithashtu preerohet të bëjmë lutje të ndryshme për aljen e mëkatevepër shpëtimin e tyre, shpërblimin me xhenet, etj.

Lejohet edhe të ngrihen duart gjatë lutjes, por kërkohet që gjatë lutjestë kthehemi nga Kibla dhe jo nga varret. Pastaj është mirë që gjatë vizitës takujtojmë veten se aty do të jetë vendbanimi i ardhshëm i yni dhe të mundohe-mi të shrytëzojmë nga koha jonë e mbetur.

Imam Neveviu, Allahu e mëshiroë, thotë se dijetarët janë unik në atëse lutja u bën dobi të vdekurve dhe shpërblimi i saj u shkon atyre.


6/246

El Kasimij, Allahu e mëshiroë, thotë se prej drejtave të vëllazërisë dheshoqërisë është që të lutesh për vëllaun tënd musliman duke qenë ai i gjallëdhe poashtu pas vdekjes së tij, duke u lutur për të dhe për amiljen e tij megjitha ato dua që lutesh edhe për vetveten tënde.

LUTJA E MUSLIMANEVE NE PERGJITHESIPER TE VDEKURIT

Lutja e muslimanëve që bëhet për të vdekurit i shkon të vdekurve dheata përfitojnë prej lutjeve të tyre duke u bazuar në falët e Allahut të Madhëru-

ar i cili thotë: “Edhe ata që erdhën pas tyre, thonë: “O Zoti ynë, falna nevedhe vëllezërit tanë, të cilët kanë besuar para nesh dhe mos lejo që në zemrattona të ketë asnjë të keqe ndaj besimtarëve! O Zoti ynë, Ti je vërtet i Butë dhe Mëshirëplotë!” . Hashr 10.

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, thotë: “Kur muslimani lutet për vëllanë e tij, pa ditur gjë (ky i undit), lutja

pranohet. Tek koka e lutësit qëndron një melek i ngarkuar të thotë, pas çdo lutje- je të mirë për vëllanë musliman, Amin, të dhëntë Allahu edhe ty të njëjtën gjë!“ .

Kjo përshin lutjen e muslimanit për vëllanë e tij që s’është prezent,qoë gjallë apo i vdekur.

PERSHPEJTIMI NE PAGIMIN APO LARJEN EBORXHITQE E KA I VDEKURI

I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë:“Shpirti i njeriut është i lidhur për borxhin e tij deri sa t’i paguhet apo

lahet” .Hakimi në Mustredekin e tij na e përcjell hadithin e Xhabir ibën Ab-

dullahit, i cili thotë: “Vdiq një njeri dhe ne e pastruam, e qefinosëm, dhe pastaj

e venduam në vendin ku i alim xhenazet. I Dërguari i Allahut, alejhi salatuue selem, lajmëroi për aljen e xhenazes, por para saj na tha: “A ka ky vëllai

juaj borxhe?” – I thamë : Po, dy dinar. U largua prej aty dhe tha: “Faljani ju


7/247

namazin e xhenazes vëllait tuaj” . Në atë moment u lajmërua një njeri, të ciline quanin Ebu Katade, dhe tha: O i Dërguar i Allahut, unë e marr përsipër atëborxh.- I tha i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selem: “Atëherë, a pranon qëborxhi i tij të bëhet përgjegjësi e jotja dhe e pasurisë tënde, ndërsa i vdekuri të

jetë i pastër prej saj” . – Ebu Katade i tha se unë pranoj që të jetë përgjegjësia e

imja, e pastaj ia alën namazin bashkë me Pejgamberin, alejhi salatu ue selem.Gjithnjë kur e takonte Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, Ebu Kataden epyeste se a e ka pastruar borxhin e të vdekurit, derisa një ditë i tha Ebu Katadese e pastroi borxhin, dhe Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, tha: “aniështë flladitur lëkura e tij në varr”. (Dmth. ani i është flladitur lëkura, se nëatë moment është larguar prej tij dënimi i Allahu).

Ky hadith është argument se të vdekurit mund t’ia lan borxhin edhenjerëz që s’i ka të aërt dhe se larja e borxhit është shkak për ngritjen e dënimitprej tij.

DHENIA E LEMOSHES PER TE VDEKURIN

Imam Buhariu dhe Muslimi shënojnë një hadith prej Aishes, radijal-lahu anha, se një njeri i tha Pejgamberit, alejhi salatu ue selem: “O i dërguarii Allahut, nëna ime është arratisur (ka vdekur) dhe s’ka lënë are testament.Sikur të fliste do të jepte sadaka. A ka shpërblim ajo nëse unë do të jepja përtë?. Pejgamberi, alejhi salatu ue selem, tha: “Po!”.

Imam Neveviu, Allahu e mëshiroë, thotë se lëmosha e dhënë për të vdekurin i bën dobi të vdekurit dhe i arrin shpërblimi i saj dhe në këtë janë

unik të gjithë dijetarët.

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, thotë se nuk ka aspak divergjencëmes dijetarëve të Ehli Sunetit se lëmosha i bën dobi të vdekurit dhe nëse njeriu jep lëmoshë për të ajo i shkon”.


8/248

KRYERJA E HAXHIT PER TE VDEKURIN

Një grua e kishte pyetur Pejgamberin, alejhi salatu ue selam, përbabain e saj, të cilin detyrimi i haxhit e kishte gjetur si plak të vjetër i cili nuk

mund ta përballonte hipjen dhe udhëtimin i vetëm, që pastaj kishte vdekur– A ta kryente haxhin për të? Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, i tha: “Po,kryeje haxhin për të” .

Dhe një grua tjetër – siç theksohet në hadithin e Ibën Abasit, Allahuqoë i kënaqur nga ai, e kishte pyetur Pejgamberin, alejhi salatu ue selam: “Ata kryente haxhin për nënën e saj, e cila ishte zotuar se do ta kryente haxhin,

por kishte vdekur?”. Ai i thotë: “Kryeje haxhin për të, çarë mendon, në qofëse ajo të kishte borxh, a do t’ia kishe paguar?”. Ajo tha: “Po!”. Ai thotë:“Atëherë,paguaja, se Allahu është më i merituar që t’ia përmbushësh zotimin”. Sipas njëtransmetimi tjetër, thuhet: “Borxhi i Allahut është më prioritar për tu paguar”.

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, thotë se në këto hadithe të saktakemi argumente të qarta se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, urd-hëroi në kryerjen e Haxhit detyrues për të vdekurin dhe kryerjen e Haxhit nëtë cilin është zotuar i vdekuri se do ta kryen dhe nuk e ka kryer zotimin e tijdhe poashtu ka urdhëruar në plotësimin e agjërimit që është zotuar se do taagjëron i vdekuri dhe nuk e ka agjëruar, dhe i urdhëruari herë është i biri, eherë i vëllau dhe i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, këtë e përngjasoime borxh që bie mbi të vdekurin. Borxhi lejohet që të paguhet nga çdonjëridhe poashtu edhe Haxhi lejohet ë të kryhet prej çdo muslimani.

Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroë, thotë se kjo vlen vetëm se për ata qëkanë pasur arsye në moskryerjen e këtyre adhurimeve, kurse ata që kanë pa-sur mundësi t’i kryejnë adhurimet si Haxhin apo dhënien e zeqatit dhe nuk ekanë bërë për ta nuk ka nevojë as të kryhet Haxhi e as të jepet zeqati për arsyese ajo nuk u pranohet.


9/249

LLOJI I DYTE:

Veprat që i përfiton i vdekuri prej punës së vet dhe prej gjurmëve tëatyre veprave dhe ato janë:

VEPRAT QË I KA PUNUAR NË DYNJA DHEGJURMËT E TYRE DHE LËMOSHAT QË I KA DHËNË .

Allahu, azze ue xhel, thotë:“Sigurisht, Ne i ringjallim të vdekurit dhe shënojmë veprat që kanë

bërë dhe gjurmët e (punëve të) tyre” . Jasin 12.

Seid ibën Xhubejri, Allahu e mëshiroë, e komenton këtë ajet dhethotë: “Ato vepra të cilat i shpikën dhe i vepruan në dynja dhe pas vdekjes sëtyre i vepruan të tjerët. Në rast se ishin vepra të mira dhe njerëzit vepron meto, atëherë ata do të shpërblehen edhe pas vdekjes së tyre duke mos ia pakësu-ar shpërblimin atij që e vepron në këtë botë”.

Ibën Kethiri, Allahu e mëshiroë, e komenton këtë ajet dhe thotë: “Ishënojmë të gjitha veprat të cilët i kanë vepruar me duart e tyre dhe poashtugjurmët e këtyre veprave të cilët i kanë vepruar edhe të tjerët dhe nëse janë tëmira shënohen si të mira e nëse janë të liga u shënohen si të liga”.

ATE ÇKA E VEPRON FEMIJA I MIRE PREJ VEPRAVE TE MIRA,

PRINDERIT FITOJNE PREJ SHPERBLIMIT TE VEPRËS SË TIJ,DUKE MOS IU PAKËSUAR SHPERBLIMI FEMIJES

Kjo vjen për shkak se ëmija është prej punës së tyre dhe arritjes sëtyre. Allahu, azze ue xhel, thotë: “Dhe se njeriu do të ketë vetëm atë për tëcilën ka punuar” . Nexhm 39.

Imam Ahmedi, Allahu e mëshiroë, shënon një hadith nga Aisha,radijallahu anha, se Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, ka thënë: “Ushqimimë i mirë i njeriut është të cilin e fiton vet, dhe ëmija i tij është nga fitimi i tij.”


10/2410

LEMOSHA E VAZHDUESHME, DIJA NGA E CILA PERFITOHETPAS TIJ, APO FEMIJA I MIRE QE LUTET PËR TE

Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, thotë:

“Kur njeriu vdes, atij i ndërpritet puna, përveç tre gjërave: Lëmosha evazhdueshme, dija nga e cila përfitohet pas tij, apo ëmija i mirë që lutet për të” .

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, thotë se i Dërguari i Allahut, alejhisalatu ue selam, nuk ka thënë se i vdekuri nuk përfiton prej veprave të tjerëve.Nëse lutet për të i biri kjo është prej veprave të tij që nuk ndërpritet dhe nëseluten për të të tjerët kjo nuk është prej veprave të tij, mirëpo ajo i bën dobi dhe

i vdekuri përfiton prej saj.

TRASHEGIMI I MUSAFIT, NDERTIMI I XHAMISE, NDERTIMI I STREHIMOREVE DHE HAPJA E LUMEVE

Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, me një hadith që e përcjell Ebu

Hurejra, Allahu qoë i kënaqur nga ai, thotë: “Veprat dhe gjurmët e mira qëi takon besimtari pas vdekjes së tij janë: dija që ia ka mësuar dikujt dhe e kashpërndarë, pastaj ëmijën e mirë që e ka lanë dhe bën dua për të, pastaj musa-in që ia ka trashëguar ndokujt, apo xhamin çka e ka ndërtuar, apo strehimorenqë e ka ndërtuar për udhëtarët dhe kalorësit, apo lumin të cilin e ka hapur, apolëmoshën që e ka dhënë prej pasurisë së tij, duke qenë i gjallë dhe me shëndet tëmirë, të gjitha i takon pas vdekjes së tij.”

Imam Neveviu, Allahu e mëshiroë, thotë se muslimanët janë uniknë atë se lënia e xhamive dhe vendeve tjera si vakë është vepër e saktë dhe edrejtë dhe se vakëfi as nuk shitet, as nuk dhurohet dhe as nuk trashëgohet. Nëtë duhet të respektohen kushtet e vakëfit dhe padyshim se në vakë ka shumëmirësi dhe konsiderohet si lëmoshë e vazhdueshme.

Imam el Menavi, Allahu e mëshiroë, thotë se shpërblimet e këtyre

veprave të lartpërmendura i shkojnë të njeriut edhe pas vdekjes se tij dhe nje-riu kur vdes i ndërpriten veprat përveç se prej tyre.


11/2411

NESE I VDEKURI KA SHPIKUR NJE VEPER TE MIRE APO KA THIRRUR NE UDHEZIM

ransmeton Muslimi në Sahihin e tij prej hadithit të Xherir ibën Ab-

dullahit, se Pejgamberi ,sal-allahu alejhi ue selem, ka thënë :”Kush shpik njëvepër të mirë, ai do të ketë shpërblimin e tij dhe shpërblimin e atyre që do e ve-

projnë pas tij, duke mos e pakësuar aspak shpërblimin e tyre.”

MBJELLJA E NDONJE PEME APO FARE QE E MBJELL

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Muslimani fiton sadaka për çdo pemë që e mbjell dhe për çdo arë që e mbjell dhe që është ushqyese eshpezës dhe njeriut dhe kashëve” . Poashtu ka thënë :

“Muslimani fiton sadaka prej çdo gjëje që mbillet e që hahet prej asaj qëi vilet. Çdokush që mbjell, fiton prej saj sadaka deri në Ditën e Kiametit” .

Imam Neveviu, Allahu e mëshiroë, thotë: “Këto hadithe janë argu-ment për vlerën e madhe që e ka mbjellja e pemëve apo e areve dhe se shpër-blimi i atij që mbjell është i vazhdueshëm deri sa ekziston ajo pemë dhe ajo qëka dalë prej saj”.

Këto pra janë veprat të bazuara në Kuran dhe Synet që mundet tëpërfiton i vdekuri prej vetvetes dhe prej të tjerëve pasi që t’ia dorëzon ama-netin Allahut. Poashtu ka edhe vepra tjera për të cilat njerëzit mendojnë se të

vdekurit munden të përfitojnë prej tyre po në akt ato vepra bien në kundër-shtim me parimet etare dhe i vdekuri nuk përfiton asgjë prej tyre. Cilat janëato? Me lejen e Allahut në shkrimin e ardhshëm do t’i ceki se cilat janë vepratqë i vdekuri nuk ka dobi prej tyre,

E lus Allahun që të na al dhe mëshiron dhe në xhenetin e ij megjithë muslimanët të na bashkon.


12/2412

Pjesa e Dyte

Falënderimi i takon Allahut ndërsa përshëndetjet qoshin mbi Pe- jgamberin, amiljen e tij, shokët e tij dhe të gjithë ata që ndjekin rrugën e tijderi në ditën e Gjykimit.

Në shkrimin e kaluar e cekëm se i vdekuri mundet të përfiton edhe pas vdekjes së tij dhe për këtë dëshmojnë Allahu dhe i Dërguari i ij. Veprat qëmundet të përfiton i vdekuri janë të shumta dhe të llojllojshme dhe ato vijnësi rezultat i veprave të tij dhe gjurmëve të këtyre veprave që i ka punuar dukeqenë i gjallë dhe poashtu mundet t’i vijnë edhe prej të tjerëve të cilët dëshiro- jnë t’i bëjnë mirë vëllait të tyre musliman.

Poashtu ka edhe vepra tjera për të cilat njerëzit mendojnë se të vdeku-rit munden të përfitojnë nga to po në akt ato vepra bien në kundërshtimme parimet etare dhe i vdekuri nuk përfiton asgjë nga to. Ato vepra janë tëpërhapura me të madhe në shoqëritë tona dhe nga to ai që përfiton nuk ështëi vdekuri po janë disa të gjallë të cilët tentojnë që nëpërmjet veprimit të këtyre veprave të arrijnë deri në fitimin e diçkaje nga të mirat materiale të kësaj dyn- jaje që padyshim se Allahu në to nuk do të zbret bereqetin e ij.

Cilat janë veprat që të vdekurit nuk i bëjnë dobi pas vdekjes së tij?

MBJELLJA E LULEVE APO DRUNJVE DHEFLETEVE TE PALLMAVE MBI VARRE

Dijetari i njohur dhe myiu i mëhershëm i Arabisë Saudite, Abdulazizibën Bazi, Allahu e mëshiroë, thotë: “Nuk ligjësohet mbjellja e luleve apopemëve dhe gjërave tjera mbi varre për arsye se këtë asnjëherë nuk e ka vepru-ar i Dërguari i Allahut,alejhi salatu ue selam, dhe haliët e drejtë”.

Kurse atë që e veproi i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, me dy

të vdekurit që Allahu ia mundësoi t’i dëgjon dënimet e tyre në varr dhe mbi varret e tyre vëndoi fleta të pallmave me qëllim që Allahu t’ua lehtëson atyredënimin, kjo është e veçantë për të. Nuk ka ardhur asnjë transmetim tjetër se i


13/2413

Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, e ka vepruar të njëjtën më vonë mendokënd tjetër dhe muslimanëve nuk u takon që të shpikin adhurime që nuki ligjësoi Allahu i Madhëruar. Shiko: “Fetava Islamije” 2/52, dhe “Dispozitat exhenazeve” . 253. Shejh Albani.

THIRRJA E EZANIT TEK VARRI

Dijetari Abdurrahman ibën Hasen, Allahu e mëshiroë, thotë: “Tirr- ja e ezanit tek varri është një risi që nuk pranohet në enë e Allahut dhe që nuke ka ligjësuar Allahu dhe që nuk e ka vepruar asnjëri nga ata që e meritojnë tëndjeket rruga e tyre”. Shiko: “Durer Sunije” 5/142.

TE MESHUARIT E FYTYRES ME SHUPLAKEDHE GRISJA E RROBAVE

I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë: “ Ai i cili rreh aqet e veta, që gris rrobat dhe që kërkon e ndjek rrugët e

sjelljet e Xhahilijetit (padijes para Islame), një i tillë nuk është prej nesh” . (Bu-hariu).

Ebu Musa, Allahu qoë i kënaqur nga ai, tregon se ai u sëmur rëndë,humbi ndjenjat dhe nuk mundi t’i përgjigjej as gruas së tij kur kishte vënëkokën në prehrin e saj. Kur erdhi në vete tha: “Unë jam larg dhe i lirë prej atyreqë ishte larg dhe i lirë edhe i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam. Dhe vërtet se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, është i paajshëm ndaj një

gruaje që qan me zë e vajton (apo që rreh ytyrën), ndaj asaj që rruan kokëndhe ndaj asaj që shqyen rrobat (kur i bie atkeqësi)”. (Buhariu).

Aishja, Allahu qoë i kënaqur nga ajo, tregon: “Kur Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, i erdhi lajmi për vrasjen e Ibën Harithas, Xhaerit dhe IbënRevahas, ai, alejhi salatu ue selam, u ul dhe rrinte i dëshpëruar, ndërsa unë e vështroja nga e çara e derës. Erdhi një burrë dhe i tha se gratë e Xhaerit po qa-

nin (ulërinin). Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, e urdhëroi atë që t’i ndalon-te. Burri shkoi dhe u kthye duke thënë se ai u kishte thënë atyre të pushonin,por ato nuk e dëgjonin. Pejgamberi,alejhi salatu ue selam, tha: “Ndaloji ato!”


14/2414

Kështu, ai shkoi përsëri dhe prapë u kthye për herë të tretë dhe tha: “O i Dër-guari i Allahut! Për Allah! Ata nuk na dëgjojnë më are (nuk kemi uqi mbi topër t’i ndaluar).” (Aishja) shtoi: “I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, eurdhëroi që të shkonte dhe t’ua mbushte gojën atyre me dhe”. (Buhariu).

Në disa shoqëri ku jetojnë muslimanët ka gra të posaçme të cilat shko- jnë edhe i vajtojnë të vdekurit me të holla dhe kështu i nxisin edhe anëtarëte tjerë të amiljes që ta vajtojnë të vdekurin duke menduar se me këtë i bëjnëmirë e në akt vetëm se i bëjnë dëm dhe i vdekuri nuk përfiton asgjë prej kësaj vepreje.

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, thotë:

“Ai i vdekur për të cilin vajtohet, ai ndëshkohet për këtë të vajtuar përtë”. (Buhariu).

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, thotë: “Vajtuesja nëse nuk pendohet para vdekjes, në Ditën e Gjykimit do tëketë rroba prej katranit dhe këmishë prej xherebit (sëmundje e cila e kap trupindhe e lë me pasoja)”. (Muslimi).

Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroë, thotë. “Prej udhëzimit të Dërguarittë Allahut, alejhi salatu ue selam, ka qenë qetësia gjatë sprovave dhe atkeqë-sive dhe kënaqësia me caktimin e Allahut, alënderimi i Allahu dhe thëniaIN’NA LIL-LAHI UE IN’NA ILEJHI RAXHIUN (Ne jemi të Allahut dhe tekAllahu është kthimi i jonë). Ai, alejhi salatu ue selam, është distancuar nga ajoqë i gris rrobat e saja kur e godet atkeqësia, apo e ngrit zërin duke bërtitur,apo e rruan kokën”. Shiko: “Zadul Mead” 1/527.

THENIA E “TALLKENIT” DHE LEXIMI I KURANITTEK VARRI

“allkën” rrjedh nga fala arabe Et elkin që do të thotë rikujtimi i dydëshmive të vdekurit pasi që të varroset dhe poashtu rikujtimi i tij për përgjig-

jet që duhet t’i përgjigjet i vdekuri melekëve kur të vijnë dhe ta pyesin se: Kushështë Zoti yt, kush është i Dërguari yt dhe cila është Feja jote. Shiko: “DurerSunije” 5/86 dhe “Reudal Murbi” 3/123.


15/2415

Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroë, thotë: “Prej udhëzimit të Dërguarittë Allahut, alejhi salatu ue selam, nuk ka qenë ulja tek varri i të vdekurit për tëlexuar Kuran, dhe asnjëherë nuk ia ka lexuar “tallkënin” të vdekurit ashtu siç veprojnë njerëzit sot kurse hadithi të cilin e përcjell imam aberaniu, Allahu e

mëshiroë, nga Ebu Umameh, Allahu qoë i kënaqur nga ai, është i dobët dhenuk merret si argument. Poashtu prej udhëzimit të tij, alejhi salatu ue selam,nuk ka qenë që të mblidhen dhe të han ushqim dhe t’i lexohet nga Kurani të vdekurit, as te varri i të vdekurit e as më vonë, dhe kjo e tëra është prej risiveqë nuk ka zbritur Allahu ligje për to”. Shiko: “Zadul Mead” 1/523-527.

LEXIMI I FATIHAS DHE SURETUL IHLASDHE SUREVE TJERA TEK VARRI

Leximi i Fatihas për të vdekurit dhe Jasinit tek varret dhe leximi i KulHuve Allahu Ehad njëmbëdhjetë herë është prej risive në e për të cilat Allahunuk ka zbritur asnjë ligj. Shiko: “Dispozitat e xhenazes” . 325. Shejh Albani.

Dijetari Muhamed Salih el Uthejmin, Allahu e mëshiroë, thotë: “Përleximin e Fatihas për të vdekurit nuk di se ka argument prej Synetit dhe përkëtë arsye ajo nuk i lexohet. Baza në adhurime është ndalesa derisa të vijë argumenti që e konfirmon të kundërtën dhe se ajo është prej ligjeve të Allahut të Madhëruar” . Shiko: “Fetava Islamije” 2/52.

LENIA E MUS’HAFIT TEK VARREZATPER T’IU LEXUAR TE VDEKURIT

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, thotë: “Lënia e Mus’hafit tek var-rezat me qëllim leximi për të vdekurit tek varret është një risi në e të cilën nuke kanë vepruar asnjë prej të parëve tanë”. Shiko: “Mexhmua el Fetava” 24/301.


16/2416

LENIA E VAKEFIT PER LEXIM TE KURANIT, FALJEN E NAMAZEVE VULLNETARE, BERJEN E DHIKRIT ME

QELLIM QE SHPERBLIMET T’I SHKOJNË TE VDEKURIT

Shejh Albani, Allahu e mëshiroë, thotë: “Prej risive në e është lënia e

vakëfit e sidomos të hollave nga ana e të vdekurit për të lexuar Kuran apo përtë alur namaze vullnetare apo për të bërë dhikër apo për t’i dërguar salavate tëDërguarit të Allahut,alejhi salatu ue selam, dhe për t’ia dhuruar shpërblimetshpirtit të atij që e ka lënë vakëfin apo shpirtit të atij që e viziton të vdekurintek varrezat”. Shiko: “Dispozitat e xhenazeve”. F. 321. Shejh Albani.

BERJA E HATMEVE PER TE VDEKURIT DHE MBLEDHJAE NJEREZVE NE NJE VEND PER TE LEXUAR

KURAN PER TE VDEKURIT

Bërja e hatmeve, vepër e cila është e shpërndarë shumë nëpër sho-qëritë tona është një vepër nga e cila nuk përfiton i vdekuri po përfiton vetëmse ai që e lexon edhe atë jo në shpërblime po në të holla.

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, thotë: “Marrja e njerëzve me qirapër të lexuar Kuran dhe për t’ia dhuruar të vdekurit shpërblimet nuk ështëprej ligjeve të Allahut dhe si vepër nuk e ka pëlqyer asnjë prej ulemave. Nëse i jep sadaka për të vdekurin lexuesit të Kuranit kjo pranohet dhe i bën dobi të vdekurit për arsye se kjo është lëmoshë dhe të gjithë muslimanët janë unik selëmosha i shkon të vdekurit”. Shiko: “Mexhmua el Fetava” 24/300- 316.

Dijetari Muhamed Salih el Uthejmin, Allahu e mëshiroë, thotë: “u-bimi i njerëzve nëpër shtëpi për t’i lexuar Kuran të vdekurit nuk ka bazë nëe dhe nuk e ka vepruar asnjëri prej të parëve tanë Allahu qoë i kënaqur ngaata. ubimi tek amilja e të vdekurit dhe leximi i Kuranit dhe ushqimi i tëpranishmëve dhe të ngjashmet me të, kjo e tëra është prej risive në e për tëcilat Allahu nuk ka zbritur ligje”. Shiko: “Fetava Islamije” 2/54.


17/2417

LEXIMI I JASINIT PËR TE VDEKURIT

Kjo vepër është një ndër më të kërkuarat në mesin e njerëzve të cilëtdëshirojnë t’i bëjnë dobi të aërmeve të tyre që kanë ndërruar jetë mirëpoedhe kjo është nga ato vepra që përfiton vetëm se i gjalli edhe atë materialisht

e jo i vdekuri. Dijetarët janë unik në atë se leximi i sures Jasin për të vdekurin është vepër e cila nuk i shkon të vdekurit. Ekziston mospajtim mes tyre se a lejohettë lexohet pran atij që është në prag dhe moment të vdekjes apo jo? Shumica edijetarëve e ndër ta Hanefitë, Shafitë dhe Hanbelitë e pëlqejnë leximin e suresJasin pran atij që është në momentin e vdekjes dhe argumenti i tyre është had-ithi të cilin e shënon Ebu Davudi dhe imam Ahmedi nga hadithi i ibën Jesarit,

Allahu qoë i kënaqur nga ai, i cili thotë se i Dërguari i Allahut, alejhi salatuue selam, ka thënë: “Lexojani të vdekurve kaptinën Jasin”.

Ky hadith është i dobët dhe imam Neveviu, Allahu e mëshiroë, nëlibrin e tij “El Edhkar” dhe ibën Haxheri, Allahu e mëshiroë, në librin e tij“Et elhis”. Poashtu e përcjell ibën el Arabi nga Darukutnij, Allahu i mëshi-roë, se hadithi është i dobët.

Imam Ahmedi e shënon një gjurmë nga disa prej selefit ku ceket se ialexuan njërit i cili ishte në momentin e vdekjes Jasinin dhe e cekën e se nëse ilexohet kjo sure i lehtësohet gjendja.

Ibën Haxheri, Allahu e mëshiroë, në librin e tij “El Isabeh” e cek sezinxhiri i kësaj gjurmoje është i mirë. Shiko: “El Mexhmua” 5/105, “SherhMunteha el Iradat” 1/341 dhe “Hashijetu ibën Abidin” 2/191.

Ibën ejmije, Allahu e mëshiroë, është i të njëjtit mendim se pëlqehettë lexohet Jasini pran atij që është në momentin e vdekjes dhe thotë:”Leximii Kuranit për të vdekurit është risi në e krahas leximit i cili bëhet pran atij qëështë në momentin e vdekjes, dhe leximi i Jasinit në këtë rast pëlqehet”. Shiko:“El Ihtijarat” . 91.

Sipas tyre shkaku i pëlqimit të kësaj sureje është se kjo sure në vetepërmban teuhid dhe përgëzim me xhenet për atë që vdes me teuhid të pastër,pastaj rikujtimin e ahiret e kështu me radhë dhe kjo e bën që shpirti tëpërgëzohet dhe me atë t’i lehtësohet dalja nga trupi i njeriut. Shiko: “Metalib


18/2418

Uli Nuha”.1/837.

Imam Maliku, Allahu e mëshiroë, është i mendimit se urrehet leximii Jasinit apo diçka nga Kurani pran atij që është në momentin e vdekjes për ar-sye hadithi është i dobët dhe kjo vepër nuk njihet tek njerëzit. Shiko: “Fevakih

Devani”. 1/284, dhe “Sherh Muhtesar Halil” 2/137.

Shejh Albani, Allahu e mëshiroë, thotë: “Leximi i Jasinit pran atij qëështë në momentin e vdekjes dhe kthimi i tij kah Kibleja nuk lejohet për arsyese hadithi është i dobët”. Shiko: “Dispozitat e xhenazeve”. Shejh Albani

Është pyetur dijetari dhe myiu i mëhershëm i Arabisë Saudite Ab-

dulaziz ibën Bazi, Allahu e mëshiroë, se a lejohet që të lexohet surja Jasinpran atij që është në momentin e vdekjes dhe është përgjigjur: “Leximin e Jas-init pran atij që është në prag të vdekjes disa nga dijetarët e kanë pëlqyer dukeu bazuar në hadithin e ibën Jesarit i cili e transmeton nga Ebu Othman Nehdijdhe disa nga dijetarët hadithin e konsiderojnë se është i dobët dhe e cekin setransmetuesi i hadithit nuk është Ebu Othman Nehdij po Ebu Othman njeritjetër i cili nuk njihet dhe hadithi nuk mundet të pranohet si i vërtetë dhe përkëtë arsye nuk preerohet leximi i tij. Ata që e pëlqyen leximin e Jasinit pranatij që është në momentin e vdekjes menduan se hadithi është i mirë dhe emorën si argument, mirëpo leximi i Kuranit atij që është i sëmurë është çësht- je e mirë dhe ndoshta Allahu i bën dobi kurse veçimi i Jasinit nuk mundet tëmerret si bazë për arsye se ky hadith është i dobët”. Shiko: “Fetava ibën Baz”.13/93.

Është pyetur dijetari i nderuar Ibën Uthejmini se a është sipas Sunetit

këndimi kaptinës Jasin pranë të sëmurit për vdekje apo jo dhe është përg- jigjur:”Këndimi i kaptinës Jasin pran muslimanit aër vdekjes është Sunet tekshumë dijetarë. Janë bazuar në hadithin e Pejgamberit: “Lexojani kaptinënJasin të vdekurve”. Por këtë hadith disa dijetar e kanë bërë të dobët. Pra, ataqë e shohin këtë hadith si të vërtetë leximi i kësaj kaptine pran të sëmurit për vdekje është Sunet. Ndërsa ata që e shohin hadithin e dobët një gjë e tillë nukështë Sunet”. Shiko: “Fetava ibën Uthejmin”. 17/72.

Prej këtyre argumenteve shihet qartë se dijetarët janë unik në atë seleximi i Kuranit në përgjithësi dhe leximi i Jasinit në veçanti për të vdekurin


19/2419

është risi në e për të cilën Allahu nuk ka zbritur ligj dhe se mospajtimi mestyre është se lejohet që të këndohet pran atij që është në momentin e vdekjesme qëllim që t’ia lehtëson dhembjet në ato momente dhe t’ia lehtëson daljen eshpirtit me rikujtimin e ahiret dhe xhenetit të Allahut.

NGRITJA E VARREZAVE, MEREMETIMI I TYRE,SHENIMI I FJALEVE MIRADIJE PER TA ETJ.

Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, ceket se i kishte porositur Aliun,Allahu qoë i kënaqur nga ai: “ë mos lësh statuja pa prishur dhe varr të ngri-tur pa rrashuar“. (Muslimi)

Në një transmetim tjetër thuhet: “As statuja, buste pa i prishur mos lë“.

Varr i ngritur është ai i cili dallohet prej varreve të tjera. Ai duhet tërrashohet, të barazohet me të tjerët që të mos mendohet se banori i këtij varrika ndonjë cilësi të veçantë qoë kjo pas një arë kohe.

ransmetohet nga i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, në had-ithe të vërteta se ai ka ndaluar të suvatohen varret me llaç gëlqereje, të uletmbi to, të ndërtohet mbi to, apo të shkruhet në to, e gjithë kjo ngase suvatimii tyre dhe të ndërtuarit mbi to është metodë që shpien në madhërimin e të varrosurve dhe adhurimin e tyre.

Pra shihet se prej udhëzimit të Dërguarit të Allahut, alejhi salatu ue se-lam, nuk ka qenë meremetimi i varreve, ngritja e tyre, ndërtimi i tyre, shënimifalëve miradije mbi ta siç e veprojnë sot shumë nga muslimanët dhe kjo e tëraështë risi e cila nuk pranohet në enë e Allahut. Kush mendon ndryshe le tësjell argumentet që dëshmojnë se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ika vepruar këto risi të cilët i veprojnë muslimanët sot nëpër varreza derisa kaarritur çështja që njerëzit të mendojnë se varret janë pronë private e jo pronë emuslimanëve dhe se ata munden të bëjnë me to çka të dojnë. Nëse vazhdohetqë çdo varr i muslimanit të meremetohet dhe mos të ketë hapësirë që pas një

kohe të varroset në të njëjtin varr musliman tjetër atëherë do të detyrohemi qënë çdo skaj të qyteteve të ndërtojmë varreza apo ndoshta edhe qytete të tëra t’ishëndrrojnë në varreza, Allahu na ruajt.


20/2420

Qëllimi i shkrimit në varre është qëllimi shënimit të falëve miradijeqë i bënin në kohën e injorancës pra para Islamit dhe që e njëjta sot veprohetnga disa musliman dhe dijetarët e cekin se kjo nuk lejohet kurse shënimi iemrit dhe mbiemrit të vdekurit apo vizatimi i ndonjë shenje me qëllim që të

dallohet varri kjo lejohet.

PERKUJTIMI I TE VDEKURIT NE DITEN ESHTATE APO DITEN E DYZET

Baza është se kjo është traditë e Faraonëve para ardhjes së Islamit e

cila më vonë u përhap tek muslimanët dhe kjo është një vepër e keqe dhe risinë e e cila nuk pranohet në enë e Allahut dhe nuk ka asnjë bazë as nga Ku-rani e as nga Syneti e as nga të parët tanë se duhet të bëhet ndonjë maniestimpër të vdekurin qoë ajo menjëherë pas vdekjes së tij apo ditën e shtatë apo tëdyzetën apo pas një viti. Kjo është e tëra risi dhe traditë e keqe tek Egjiptasit e vjetër. Shiko: “Dispozitat e xhenazes”. Shejh Albani dhe “Fetava Islamije”. 2/56.

VECIMI I VIZITES SE VARREZAVE NATEN DHE DITENE BAJRAMIT

Është bërë traditë që muslimanët ditën e Bajramit apo natën e Ba-

jramit t’i vizitojnë varrezat dhe të bëjnë Bajram me të vdekurit. Ka prej ta tyreqë i japin përparësi të vdekurve para të gjallëve dhe i sheh se menjëherë pasiqë e alin namazin e Bajramit nisen për tek varrezat dhe i harrojnë të gjallit.Kjo padyshim se bie në kundërshtim me enë dhe logjikën e shëndoshë. ë vdekurit nuk dëgjojnë dhe atyre nuk u intereson Bajrami, ata e jetojnë jetën etyre në varr, ka prej tyre që ndoshta dënohen a muslimanët e shkretë shkojnëdhe ia urojnë estën e Bajramit!. Vizita e varrezave është e lejuar madje i Dër-guari i Allahut,alejhi salatu ue selam, ka nxitur që ato të vizitohen për arsye seta mundëson që të lutesh për muslimanë dhe ta rikujton ahiret mirëpo vizitënnuk e ka veçuar me ndonjë ditë po thjesht muslimani mundet t’i viziton për

çdo ditë.


21/2421

Dijetari Muhamed Salih el Uthejmin, Allahu e mëshiroë, thotë: “Dal- ja natën e Bajramit me qëllim vizite të varrezave është risi në e për arsye se iDërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, nuk ceket se e ka vepruar këtë vepërdhe se e ka caktuar ndonjë ditë të posaçme për të vizituar varrezat e sidomosditën e Bajramit. Përcillet se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ka

thënë: “Ruajuni nga risitë në e, çdo risi në e është bidat dhe çdo bidat ështëdevijim dhe çdo devijim të çon në zjarr”.

KENDIMI I MEVLUDIT DHE QELIMEVE

Këto dy vepra janë të shpërndara me të madhe në trevat tona dhe

njerëzit mendojnë se janë adhurime të caktuar nga ana e Allahut po në aktqëndron e kundërta. Këto orma të adhurimeve nuk kanë qenë të njohura asnë kohën e Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, as në kohën tri gjeneratave tëarta (sahabët, tabi’inët dhe gjenerata që erdhi pas tyre), por ajo është risi që fil-loi të praktikohet te muslimanët disa qindra vite pas përundimit të shpalljes.

Në und të shekullit të katërt hixhrij, në Egjipt u ormua shteti Fatimiji Shijave armiqve më të mëdhenj të Allahut dhe u shaq për herë të parë në hi-storinë e muslimanëve estimi i lindjes së Pejgamberit, alejhi salatu ue selam.Këtë e thotë el Makrizij kur përmend ditët e kaliëve Fatimij, të cilët e estoninditën e mevludit dhe e bënin estë. Prej mevludëve më kryesorë ishin gjashtë:mevludi i Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, i Aliut, Allahu qoë i kënaqurnga ai, i Hasenit, Husejnit dhe i Fatimes, Allahu qoë i kënaqur nga gjithë ata,si dhe i kalifit që ishte prezent.

Me këtë u vërtetua edhe fala e të Dërguarit të Allahut, alejhi salatu ueselam, i cili ua tërhoqi vërejtjen muslimanëve që mos t’i pasojnë jobesimtarëtnë traditat dhe estat e tyre dhe një prej tyre është edhe mevludi për arsye semë herët krishterët e morën si estë të përvitshme lindjen e Isait, alejhi selam.Ata e bënë atë estë madhështore duke vepruar në të gjëra të shëmtuara, ha-rame të ndryshme, si pirja e alkoolit, nën justifikimin ditë gëzimi dhe lumtu-rie.

Pra, kjo është origjina ku e mbështesin estimin e datëlindjes së Pe- jgamberit, alejhi salatu ue selam, dhe për këtë imam es Sehavij thotë: “Kurkryqtarët lindjen e Pejgamberit të tyre e bënë estën më të madhe, pasuesit eIslamit kanë më përparësi në respektim”.


22/2422

Kjo gjë vërtetohet edhe nga fala e të Dërguarit, alejhi salatu ue selam,që thotë: “Do t’i pasoni ata që kanë qenë para jush pëllëmbë për pëllëmbë dhebërryl për bërryl. Edhe sikur të hynë në vrimën e hardhucës, edhe aty do t’ipasoni“. Pra, kjo është origjina e mevludit.

Kurse sa i takon “Qelimeve”, kjo falë rrjedh nga gjuha arabe “el Ke-lime” që do të thotë falë dhe tek ne për qëllim e kanë thënien e falës së sheha-detit disa mijë herë me shpresë se kjo falë do t’i bën dobi të vdekurit. ë parëtqë e kanë shpikur këtë vepër janë Shijat dhe ceket se njëri nga ata e kishte panjë ëndërr ku i vdekuri i kishte pas thënë të thotë për të disa mije herë sheha-detin dhe ai do të hyn në xhenet.

Këto të gjitha janë pallavra të shejtanëve Shija ku tentuan dhe tento- jnë ta shkatërrojnë enë e pastër të Allahut dhe njeriu i mençur dhe i logjik-shëm nuk bie në këtë kurth të shejtanit, mirëpo ajo çka më shumti çudit ështëqëndrimi i hoxhallarëve tanë që tentojnë ta argumentojnë me argumente tëndryshme këtë risi në e edhe pse vet e dinë se i vdekuri prej saj nuk ka asn- jë dobi po thjesht nuk dëshirojnë t’i humbin bizneset e tyre dhe t’i mbushinxhepat e tyre madje disa Shija filluan të ankohen se hoxhallarët e tanë nuk ulanë për biznes asgjë ua morën bukën me përhapjen e kësaj vepre në mesintonë dhe të gjithë ata që e kundërshtojnë këtë risi në e konsiderohen si eks-tremistë dhe me e tjetër. Ata e harrojnë aktin se Muhamedi, alejhi salatu ueselam, këtë vepër nuk e ka vepruar dhe nuk ka nxitur dhe poashtu shokët e tijme të cilët Allahu ka qenë i kënaqur me ta dhe ata kanë qenë të kënaqur meAllahun nuk e kanë vepruar e në mesin e tyre edhe Ebu Hanifa.

Pra, ata harrojnë se atë pasuri që e marrin është pasuri e fituar me ha-ram dhe se ky haram ua mbush barqet e tyre me zjarr dhe barqet e amiljeve tëtyre i mbushin me zjarr dhe Allahu për këtë arsye edhe i nënçmon para masësku jetojnë dhe veprojnë.

Kjo ishte ajo e tëra që pata mundësi me lejen e Allahut ta përmbledhirreth temës takon se çka i bën dobi dhe çka nuk i bën dobi të vdekurit dhe e

lus Allahun e Madhëruar që këto falë të na bëjnë dobi në dynja dhe ahiret dhee lus Allahun që të vdekurit tanë t’i mëshiron, t’i al, varret e tyre t’i ndriçondhe zgjeron dhe në xhenetin e ij të na bashkon.


23/24


24/24