Transcript
Page 1: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Czynniki prognozujące Czynniki prognozujące przebieg przebieg

reumatoidalnego reumatoidalnego zapalenia stawówzapalenia stawówŁódź 10-10.2009 (9.00-9.20)Łódź 10-10.2009 (9.00-9.20)

Piotr WilandPiotr Wiland

Page 2: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Różna populacja chorych na Różna populacja chorych na RZS – heterogenność RZS – heterogenność

Są chorzy od początku leczeni tylko u lekarza POZ, Są chorzy od początku leczeni tylko u lekarza POZ, nie szukają pomocy u specjalisty czy w szpitalunie szukają pomocy u specjalisty czy w szpitalu

Do 50% chorych na RZS w Szwecji nie jest Do 50% chorych na RZS w Szwecji nie jest leczonych przez specjalistę reumatologa (1984, leczonych przez specjalistę reumatologa (1984, 1989)1989)

Doświadczenie z ośrodkami zajmującymi się Doświadczenie z ośrodkami zajmującymi się wczesnym zapaleniem stawów – odsetek chorych z wczesnym zapaleniem stawów – odsetek chorych z trwale utrzymującymi się zmianami typowymi dla trwale utrzymującymi się zmianami typowymi dla RZS dotyczą tylko części chorych RZS dotyczą tylko części chorych

Page 3: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Doświadczenia Leiden Early Doświadczenia Leiden Early Arthritis Clinic (LEAC) Arthritis Clinic (LEAC)

Arthritis and Rheumatism 2007; 2: 433-440, van der Helm-Arthritis and Rheumatism 2007; 2: 433-440, van der Helm-van Mil AHM i wsp.van Mil AHM i wsp.

Chorzy z undifferentiated arthritis (UA, n=570) Chorzy z undifferentiated arthritis (UA, n=570) obserwowani przez rok pod kątem ewolucji do obserwowani przez rok pod kątem ewolucji do RZS lub innych chorób RZS lub innych chorób

Po roku RZS wystąpiło u 177 z 570 z UAPo roku RZS wystąpiło u 177 z 570 z UA Inne choroby reumatyczne u 94 chorych (nie-RZS)Inne choroby reumatyczne u 94 chorych (nie-RZS) 150 chorych osiągnęło kliniczną remisję bez 150 chorych osiągnęło kliniczną remisję bez

podawania LMPC (nie-RZS) podawania LMPC (nie-RZS)

Page 4: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

4

sprawnośćaktywność choroby

uszkodzenie

Page 5: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Prognoza w RZSPrognoza w RZS

Czy jesteśmy w stanie przewidzieć Czy jesteśmy w stanie przewidzieć progresję radiologiczną w RZS? progresję radiologiczną w RZS?

Jak szybko przebiega niesprawność i utrata Jak szybko przebiega niesprawność i utrata zdolności do pracy u chorych na RZS ?zdolności do pracy u chorych na RZS ?

Czy jesteśmy w stanie przewidzieć Czy jesteśmy w stanie przewidzieć zwiększoną śmiertelność w RZS ?zwiększoną śmiertelność w RZS ?

Czy jesteśmy w stanie zmodyfikować Czy jesteśmy w stanie zmodyfikować przebieg i śmiertelność w RZS ?przebieg i śmiertelność w RZS ?

Page 6: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Czy jesteśmy w stanie Czy jesteśmy w stanie przewidzieć progresję przewidzieć progresję radiologiczną w RZS? radiologiczną w RZS?

Page 7: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Progresja radiologicznaProgresja radiologiczna

Większość badań odnosi się do wpływu leków na Większość badań odnosi się do wpływu leków na progresję radiologicznąprogresję radiologiczną

Czy nastąpiły zmiany w różnych dziesięcioleciach Czy nastąpiły zmiany w różnych dziesięcioleciach w narastaniu ciężkości RZSw narastaniu ciężkości RZS

Heikkila Isomaki (Scand J Rheum, 1989;23:13-15)Heikkila Isomaki (Scand J Rheum, 1989;23:13-15) Porównywano radiogramy rąk i stóp chorych Porównywano radiogramy rąk i stóp chorych

przyjętych do szpitala w odstępach 10-letnich od przyjętych do szpitala w odstępach 10-letnich od 1962 roku1962 roku

Page 8: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Progresja radiologicznaProgresja radiologiczna

Heikkila Isomaki (Scand J Rheum, 1989;23:13-15)Heikkila Isomaki (Scand J Rheum, 1989;23:13-15) Oceniano tylko kobiety 45-64 lat, seropozytywni i czas Oceniano tylko kobiety 45-64 lat, seropozytywni i czas

trwania choroby 10-15 lat przez 3 dekady trwania choroby 10-15 lat przez 3 dekady Analizowano liczbę niezajętych stawów :Analizowano liczbę niezajętych stawów : Stawy MCP, PIP – zwiększyła się od 53,5% do 70,4%Stawy MCP, PIP – zwiększyła się od 53,5% do 70,4% Stawy nadgarstkowe – zwiększyła się od 14 do 29%Stawy nadgarstkowe – zwiększyła się od 14 do 29% Stawy stóp – zwiększyła się od 29,8% do 40,0%Stawy stóp – zwiększyła się od 29,8% do 40,0% RZS może przybierać łagodniejszą formę, jest częściej RZS może przybierać łagodniejszą formę, jest częściej

rozpoznawany w łagodniejszych przypadkach, leczenie rozpoznawany w łagodniejszych przypadkach, leczenie modyfikujące jest włączane szybciejmodyfikujące jest włączane szybciej

Page 9: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Potencjalne czynniki prognozujące Potencjalne czynniki prognozujące postęp radiologicznypostęp radiologiczny

Zmiany w metabolizmie chrząstki – odpowiada Zmiany w metabolizmie chrząstki – odpowiada zwężeniu stawu – kolagen typu II, (pyridinoline, zwężeniu stawu – kolagen typu II, (pyridinoline, CTX-II, NTX-II), białka niekolagenowe (COMP)CTX-II, NTX-II), białka niekolagenowe (COMP)

Zmiany w metabolizmie kości – nadżerki – Zmiany w metabolizmie kości – nadżerki – kolagen typu I (pyridinoline, CTX-I, NTX-I) i białka kolagen typu I (pyridinoline, CTX-I, NTX-I) i białka niekolagenowe (BSP, bone sialoprotein, TRAP – niekolagenowe (BSP, bone sialoprotein, TRAP – kwaśna fosfataza)kwaśna fosfataza)

RANKL-osteoklast, OPG – hamuje, wzór RANKL-osteoklast, OPG – hamuje, wzór OPG/RANKL – znamionuje progresję OPG/RANKL – znamionuje progresję radiologiczną – duża wartość RANKLradiologiczną – duża wartość RANKL

Page 10: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Użyteczność markerów dla Użyteczność markerów dla oceny progresji radiologicznej (1)oceny progresji radiologicznej (1) CTX-I nie okazał się być prognostyczny dla CTX-I nie okazał się być prognostyczny dla

uszkodzenia stawówuszkodzenia stawów CTX-II (chrząstkowy) – wprawdzie stężenie CTX-II (chrząstkowy) – wprawdzie stężenie

znalazło odniesienie do progresji znalazło odniesienie do progresji radiologicznej, ale nie wobec wartości radiologicznej, ale nie wobec wartości indywidualnych, ale dla całej grupy badanej indywidualnych, ale dla całej grupy badanej

Subanaliza wobec zmian o typie zwężenia Subanaliza wobec zmian o typie zwężenia czy nadżerek nie wykazała zależności wobec czy nadżerek nie wykazała zależności wobec tych biomarkerów tych biomarkerów

Page 11: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Użyteczność markerów dla Użyteczność markerów dla oceny progresji radiologicznej (2)oceny progresji radiologicznej (2) CTX-II (chrząstkowy) – częściowo CTX-II (chrząstkowy) – częściowo

odzwierciedla odpowiedź zapalną (co odzwierciedla odpowiedź zapalną (co prowadzi do degradacji kolagenu poprzez prowadzi do degradacji kolagenu poprzez aktywację metaloproteinaz macierzowych aktywację metaloproteinaz macierzowych

MMP3 stężenie znacząco jest związane z MMP3 stężenie znacząco jest związane z progresją uszkodzenia stawów progresją uszkodzenia stawów

COMP – miał znaczenie prognostyczne dla COMP – miał znaczenie prognostyczne dla uszkodzenia stawów biodrowych, ale nie uszkodzenia stawów biodrowych, ale nie małych stawów (rąk i stóp) małych stawów (rąk i stóp)

Page 12: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Użyteczność biomarkerów dla Użyteczność biomarkerów dla prognozy radiologicznej prognozy radiologicznej

Bardzo ograniczona – współistniejące Bardzo ograniczona – współistniejące choroby (OA, OP), dzienne wahania, choroby (OA, OP), dzienne wahania, aktywność fizyczna, choroby nerek i aktywność fizyczna, choroby nerek i wątroby, różna zawartość białek wątroby, różna zawartość białek uwarunkowana genetycznieuwarunkowana genetycznie

Lepiej odzwierciedla progresję czynnik Lepiej odzwierciedla progresję czynnik reumatoidalny, przeciwciała reumatoidalny, przeciwciała antycytrulinowe, czynniki ostrej fazy (CRP) antycytrulinowe, czynniki ostrej fazy (CRP) – wystąpienie postaci nadżerkowej – wystąpienie postaci nadżerkowej

Page 13: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Badanie artroskopowe Badanie artroskopowe

Biopsja – największa zgodność pomiędzy aktywnym RZS i Biopsja – największa zgodność pomiędzy aktywnym RZS i zmianami histol. – dotyczy dużej liczby makrofagów w zmianami histol. – dotyczy dużej liczby makrofagów w maziówcemaziówce

Podawanie GKS prowadzi do zahamowania liczby Podawanie GKS prowadzi do zahamowania liczby makrofagów, bez wyraźnego wpływu na inne komórkimakrofagów, bez wyraźnego wpływu na inne komórki

Hamowanie limfocytów B w błonie maziowej w trakcie Hamowanie limfocytów B w błonie maziowej w trakcie podawania RTX nie miało odniesienia do odpowiedzi podawania RTX nie miało odniesienia do odpowiedzi klinicznejklinicznej

Limfocyty B mogą być obecne w błonie maziowej nawet Limfocyty B mogą być obecne w błonie maziowej nawet gdy są prawie nieobecne w krwi obwodowej gdy są prawie nieobecne w krwi obwodowej

Page 14: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Oznaczanie cytokin – czy istotne Oznaczanie cytokin – czy istotne dla przebiegu RZS (1)dla przebiegu RZS (1)

Stężenie cytokin prozapalnych, w tym Il-6 Stężenie cytokin prozapalnych, w tym Il-6 nie wykazują zbyt dużej korelacji z nie wykazują zbyt dużej korelacji z aktywnością choroby czy progresją aktywnością choroby czy progresją

Wartości Il-6 mogą się różnić nawet 100-Wartości Il-6 mogą się różnić nawet 100-krotnie pomiędzy osobnikami i zwiększa się krotnie pomiędzy osobnikami i zwiększa się pod wpływem wysiłkupod wpływem wysiłku

Page 15: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Oznaczanie cytokin – czy istotne Oznaczanie cytokin – czy istotne dla przebiegu RZS (2)dla przebiegu RZS (2)

Istnieją różnice w profilu cytokin pomiędzy różnymi Istnieją różnice w profilu cytokin pomiędzy różnymi chorobami zapalnymi (RZS, ZZSK i ŁZS) ale są to chorobami zapalnymi (RZS, ZZSK i ŁZS) ale są to zmiany ilościowe , a nie jakościowe zmiany ilościowe , a nie jakościowe

ZZSK i ŁZS - mniejsze stężenie TNF i Il-6 w błonie ZZSK i ŁZS - mniejsze stężenie TNF i Il-6 w błonie maziowej niż u chorych na RZSmaziowej niż u chorych na RZS

Istnieją różnice w stężeniu cytokin u chorych z Istnieją różnice w stężeniu cytokin u chorych z wczesnym i późnym RZS niezależnie od wczesnym i późnym RZS niezależnie od aktywności czy zapalenia aktywności czy zapalenia

Page 16: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Najnowsze prace obejmujące prospektywną Najnowsze prace obejmujące prospektywną obserwację uszkodzenia w RZSobserwację uszkodzenia w RZS

Courvoisier N i wsp. Prognostic factors of 10-year Courvoisier N i wsp. Prognostic factors of 10-year radiographic outcome in early rheumatoid arthritis: radiographic outcome in early rheumatoid arthritis: a prospective study. Arthritis Research & Therapy a prospective study. Arthritis Research & Therapy 2008, 10:R 1062008, 10:R 106

Courvoisier – 191 chorych – do analizy 112 Courvoisier – 191 chorych – do analizy 112 chorych – RZS < 1 rok, nieleczeni LMPC, chorych – RZS < 1 rok, nieleczeni LMPC, wykonywano RTG rąk i stóp na początku, po 3, 5 i wykonywano RTG rąk i stóp na początku, po 3, 5 i 10 latach - obserwacja 10 lat10 latach - obserwacja 10 lat

Page 17: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Progresja radiologiczna i Progresja radiologiczna i czynnościowa w ciągu 10 latczynnościowa w ciągu 10 lat

Baseline 3 lata 5 lat 10 latIndeks nadżerek

3,0 ± 5,7 4,8 ± 7,7 6,7 ± 9,9 18,4 ± 26,5

Indeks zwężenia stawów

2,7 ± 4,9 4,7 ± 8,6 10,5 ±14,9 17,0 ± 21,2

Całkowity indeks Sharpa

5,8 ± 9,0 9,5 ± 14,9 17,3 ± 22,4 35,4 ± 46,1

HAQ 1,29 ± 0,71 0,53±0,62 0,57±0,62 0,75±0,71

Page 18: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Progresja radiologicznaProgresja radiologiczna

Na początku Na początku 54,4% nie miało nadżerek54,4% nie miało nadżerek Po 10 latach nie było nadżerek – 16,9%Po 10 latach nie było nadżerek – 16,9% Inne prace: (Lindquist –ARD 2003 po 10 latach 4%) Inne prace: (Lindquist –ARD 2003 po 10 latach 4%)

Indeks nadżerek – mediana-Indeks nadżerek – mediana- 18,418,4 Inne prace: Welsing i wsp Arthritis Rheum 2001Inne prace: Welsing i wsp Arthritis Rheum 2001

po 9 latach po 9 latach 8383 Drossaers-Bakker – Arthritis Rheum 1999 Drossaers-Bakker – Arthritis Rheum 1999

po 12 latachpo 12 latach 145145

Page 19: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Czynniki prognozujące na Czynniki prognozujące na początku choroby o uszkodzeniupoczątku choroby o uszkodzeniu

Nie było związku pomiędzy HAQ a wskaźnikiem Nie było związku pomiędzy HAQ a wskaźnikiem uszkodzenia radiologicznego w czasie całej obserwacji uszkodzenia radiologicznego w czasie całej obserwacji

Na stopień uszkodzenia po 10 latach największy Na stopień uszkodzenia po 10 latach największy wpływ miał indeks nadżerek na początku choroby (OR wpływ miał indeks nadżerek na początku choroby (OR 5,64) 5,64)

Na stopień uszkodzenia po 10 latach miały też wpływ Na stopień uszkodzenia po 10 latach miały też wpływ obecność i miano pp antycytrulinowych i OB. na obecność i miano pp antycytrulinowych i OB. na początku choroby początku choroby

HAQ miał związek z aktywnością choroby (DAS i HAQ miał związek z aktywnością choroby (DAS i składniki)składniki)

Page 20: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Jak szybko przebiega Jak szybko przebiega niesprawność i utrata niesprawność i utrata zdolności do pracy u chorych zdolności do pracy u chorych na RZS ?na RZS ?

Page 21: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Zmiany wartości HAQ w Zmiany wartości HAQ w badaniach prospektywnychbadaniach prospektywnych

Średnia zmiana HAQ podczas pierwszych 5 lat Średnia zmiana HAQ podczas pierwszych 5 lat nieznacząco z 0,8 do 0,9, ale po kolejnych 3 nieznacząco z 0,8 do 0,9, ale po kolejnych 3 latach zwiększyła się do 1,3 (Szwecja , Eberhardt latach zwiększyła się do 1,3 (Szwecja , Eberhardt J Rheumatol 1995, Fex JR 1998)J Rheumatol 1995, Fex JR 1998)

Obserwacja z Finlandii (Mottonen T, Arthritis Obserwacja z Finlandii (Mottonen T, Arthritis Rheum 1996) – leczeni wg strategii zębów piły - Rheum 1996) – leczeni wg strategii zębów piły - zmiana z 0,28 do 0,64 w ciągu pierwszych 6 latzmiana z 0,28 do 0,64 w ciągu pierwszych 6 lat

Corbett 1993 Br J Rheumat – obserwacja po 15 Corbett 1993 Br J Rheumat – obserwacja po 15 latach od rozpoczęcia RZS – HAQ = 0,95latach od rozpoczęcia RZS – HAQ = 0,95

Page 22: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Niezdolność do pracyNiezdolność do pracy

Obserwacje (Finlandia, Heinola, lata 70-te):Obserwacje (Finlandia, Heinola, lata 70-te): RZS < 5 lat RZS < 5 lat 40% niezdolni do pracy40% niezdolni do pracy RZS < 10 lat RZS < 10 lat 50% niezdolni do pracy50% niezdolni do pracy RZS < 15 lat RZS < 15 lat 67% niezdolni do pracy67% niezdolni do pracy 1995, Holandia, ARD Doeglas D1995, Holandia, ARD Doeglas D RZS < 5 lat – 42% niezdolni do pracy RZS < 5 lat – 42% niezdolni do pracy 1995, USA , AR, Reisine 1995, USA , AR, Reisine RZS < 5 lat – 34% niezdolni do pracy RZS < 5 lat – 34% niezdolni do pracy Najczęściej chorzy są niezdolni do pracy w pierwszym roku Najczęściej chorzy są niezdolni do pracy w pierwszym roku

choroby z tych 5 lat – 70%choroby z tych 5 lat – 70%

Page 23: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Czy jesteśmy w stanie Czy jesteśmy w stanie przewidzieć zwiększoną przewidzieć zwiększoną śmiertelność w RZS ?śmiertelność w RZS ?

Page 24: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Zwiększona śmiertelność w RZSZwiększona śmiertelność w RZS

Mediana spodziewanej długości życia dla Mediana spodziewanej długości życia dla mężczyzn o 4-7 lat, a kobiet o 3-10 lat mężczyzn o 4-7 lat, a kobiet o 3-10 lat krótsza (dane z 1984-1995)krótsza (dane z 1984-1995)

Dane dotyczące przyczyny śmierci z 13 Dane dotyczące przyczyny śmierci z 13 ośrodków Europy i USA wśród 2262 ośrodków Europy i USA wśród 2262 chorych na RZS, które zmarły do 1986 roku chorych na RZS, które zmarły do 1986 roku w porównaniu do ogólnej populacji w porównaniu do ogólnej populacji

Page 25: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Przyczyny śmierci u 2262 chorych na RZSPrzyczyny śmierci u 2262 chorych na RZSPrzyczyna śmierci Odsetek chorych na

RZSOdsetek osób zmarłych w 1977 roku w całej populacji USA

Choroby sercowo-naczyniowe

42,1% 41,0%

Nowotwór 14,1% 20,4%

Zakażenia 9,4% 1,0%

Choroby nerek 7,8% 1,1%

Choroby płuc 7,2% 3,9%

RZS 5,3%

Choroby przewodu pokarmowego

4,2% 2,4%

Choroby CUN 4,2% 9,6%

Wypadki 1,0% 5,4%

Różne 6,4% 15,2%

Nieznane 0,6%

Page 26: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Obserwacje chorych na RZS w Obserwacje chorych na RZS w aspekcie śmiertelności (1) aspekcie śmiertelności (1)

210 chorych na RZS, po 5 latach 37 zmarło, 169 210 chorych na RZS, po 5 latach 37 zmarło, 169 powtórnie oceniono dla oceny czynników powtórnie oceniono dla oceny czynników prognostycznych prognostycznych

W analizie wielowariantowej najbardziej W analizie wielowariantowej najbardziej prognostycznymi czynnikami okazały się :prognostycznymi czynnikami okazały się :

Wiek Wiek Współistniejące chorobyWspółistniejące choroby Wskaźnik MHAQWskaźnik MHAQ Callahan LF Arthritis Care Research 1997;381-94Callahan LF Arthritis Care Research 1997;381-94

Page 27: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Względne ryzyko śmierci u chorych na RZS Względne ryzyko śmierci u chorych na RZS (12-15 lat trwania) i chorób układu krążenia(12-15 lat trwania) i chorób układu krążenia

RZS (75 chorych, 15 lat) RZS (75 chorych, 15 lat) Aspekt funkcjonalny >:<91,5% z łatwością Aspekt funkcjonalny >:<91,5% z łatwością = 2,9:1= 2,9:1 Liczba zajętych stawów >: < 18 Liczba zajętych stawów >: < 18 = 3:1= 3:1

Choroby sercowo-naczyniowe (312 000, 12 lat)Choroby sercowo-naczyniowe (312 000, 12 lat) Cholesterol 245>:<182 Cholesterol 245>:<182 2,9:12,9:1 Ciśnienie skurczoweCiśnienie skurczowe 142>:< 118142>:< 118 3,0:13,0:1 Ciśnienie rozkurczoweCiśnienie rozkurczowe 92> : < 76 92> : < 76 2,9:12,9:1 Palenie papierosów Palenie papierosów > 25 pap: < 0/dzień> 25 pap: < 0/dzień 2,9:12,9:1

Sóderlin et al.. J Rheumatol 1998;25:1895-9, Neaton et al. Arch Int Sóderlin et al.. J Rheumatol 1998;25:1895-9, Neaton et al. Arch Int Med. 152:56:1992Med. 152:56:1992

Page 28: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Dane z badań kwestionariuszowych są Dane z badań kwestionariuszowych są najbardziej znaczącymi czynnikami najbardziej znaczącymi czynnikami długotrwałej prognozy chorych na RZSdługotrwałej prognozy chorych na RZS

Mniej znaczące są w tym względzie wyniki Mniej znaczące są w tym względzie wyniki badań laboratoryjnych, radiologicznych i badań laboratoryjnych, radiologicznych i liczby zajętych stawówliczby zajętych stawów

Istotny jest poziom edukacji na Istotny jest poziom edukacji na przewidywanie śmiertelności przewidywanie śmiertelności

Page 29: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Dobry stan zdrowia oraz prognoza Dobry stan zdrowia oraz prognoza przewlekłej choroby są równie zależne od przewlekłej choroby są równie zależne od decyzji, działań i decyzji chorego jak i decyzji, działań i decyzji chorego jak i pracowników służby zdrowiapracowników służby zdrowia

Prognozę przewlekłej choroby najlepiej Prognozę przewlekłej choroby najlepiej oprzeć na danych uzyskanych od chorego oprzeć na danych uzyskanych od chorego niż wyników badań laboratoryjnych czy niż wyników badań laboratoryjnych czy obrazowych obrazowych

Pincus T. Bulletin NYU Hospital for Joint Diseases 2007;65Pincus T. Bulletin NYU Hospital for Joint Diseases 2007;65

Page 30: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Reumatolodzy powinni u wszystkich chorych na Reumatolodzy powinni u wszystkich chorych na RZS zbierać dane oparte na kwestionariuszu RZS zbierać dane oparte na kwestionariuszu opartym na HAQ opartym na HAQ

Wyniki badań z kwestionariusza powinny mieć Wyniki badań z kwestionariusza powinny mieć większą wagę w podejmowaniu decyzji większą wagę w podejmowaniu decyzji terapeutycznych odnośnie włączenia leczenia terapeutycznych odnośnie włączenia leczenia modyfikującego, w tym i biologicznego niż tylko modyfikującego, w tym i biologicznego niż tylko liczba zajętych stawów czy parametry ostrej fazyliczba zajętych stawów czy parametry ostrej fazy

Pincus T. Bulletin NYU Hospital for Joint Diseases 2007;65Pincus T. Bulletin NYU Hospital for Joint Diseases 2007;65

Page 31: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Czy jesteśmy w stanie Czy jesteśmy w stanie zmodyfikować przebieg i zmodyfikować przebieg i

śmiertelność w RZS ?śmiertelność w RZS ?

Page 32: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Długotrwały wpływ leczenia na Długotrwały wpływ leczenia na przeżywalność przeżywalność

Większość kontrolowanych badań z LMPC czy Większość kontrolowanych badań z LMPC czy lekami biologicznymi ma krótką perspektywę – lekami biologicznymi ma krótką perspektywę – zmniejszają zapalenie stawu i progresję zmniejszają zapalenie stawu i progresję radiologiczną radiologiczną

Ważny jest efekt w długotrwałej perspektywieWażny jest efekt w długotrwałej perspektywie Przeżycie chorych obserwowanych w Heinola Przeżycie chorych obserwowanych w Heinola

(1961-66) było najlepsze w grupie chorych (1961-66) było najlepsze w grupie chorych leczonych przez 10 lat solami złota, a najgorsze u leczonych przez 10 lat solami złota, a najgorsze u tych, którzy nie otrzymywali w ogóle tych, którzy nie otrzymywali w ogóle

Page 33: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Podawanie LMPC a wpływ na Podawanie LMPC a wpływ na śmiertelność w RZSśmiertelność w RZS

Prospektywne badanie dowodzą, że leczenie LMPC Prospektywne badanie dowodzą, że leczenie LMPC zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmiercizmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci

U 1842 chorych leczonych MTX (obserw. 25-letnia) U 1842 chorych leczonych MTX (obserw. 25-letnia) stwierdzono zmniejszoną śmiertelność o 39-50%stwierdzono zmniejszoną śmiertelność o 39-50%

Wyniki po roku leczenia MTX stanowiły podstawę dla Wyniki po roku leczenia MTX stanowiły podstawę dla oceny zwiększonej śmiert. (SMR) po 8-16 latachoceny zwiększonej śmiert. (SMR) po 8-16 latach

Pacjenci z poprawą > 50% Pacjenci z poprawą > 50% SMR – 1,47SMR – 1,47 Pacjenci z poprawą > 20-50% Pacjenci z poprawą > 20-50% SMR – 1,85SMR – 1,85 Pacjenci bez poprawy, ale kont. MTX – SMR 4,11Pacjenci bez poprawy, ale kont. MTX – SMR 4,11 Pacjenci, którzy odstawili MTX Pacjenci, którzy odstawili MTX SMR – 5,56SMR – 5,56

Page 34: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Podawanie LMPC w RZS Podawanie LMPC w RZS a incydenty naczyniowea incydenty naczyniowe

15-letnia obserwacja 606 chorych (80% brało 15-letnia obserwacja 606 chorych (80% brało przynajmniej 1 LMPC) grupa leczona - zmniejszona przynajmniej 1 LMPC) grupa leczona - zmniejszona śmiertelnośćśmiertelność

Intensywność leczenia we wczesnej fazie RZS ma Intensywność leczenia we wczesnej fazie RZS ma duże znaczenie (dane z Holandii i W. Brytanii)duże znaczenie (dane z Holandii i W. Brytanii)

Coraz więcej danych przemawia za tym, że Coraz więcej danych przemawia za tym, że szczególnie u chorych z seropozytywną postacią szczególnie u chorych z seropozytywną postacią choroby podawanie LMPC poprzez maksymalne choroby podawanie LMPC poprzez maksymalne stłumienie procesu zapalnego może najbardziej stłumienie procesu zapalnego może najbardziej przyczynić się do zmniejszenia się śmiertelności, przyczynić się do zmniejszenia się śmiertelności, prawdopodobnie na tle zmniejszenia incydentów prawdopodobnie na tle zmniejszenia incydentów sercowo-naczyniowych u chorych na RZSsercowo-naczyniowych u chorych na RZS

Page 35: Czynniki prognozujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów

Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę


Recommended