Wat is menstruatieWat is menstruatie
Definitie:Definitie:
Het afstoten van het endometrium Het afstoten van het endometrium uit de baarmoeder ongeveer twee uit de baarmoeder ongeveer twee weken na een ovulatie, indien er weken na een ovulatie, indien er geen zwangerschap is ontstaangeen zwangerschap is ontstaan
Menstruatie Menstruatie volgens Pythagorasvolgens Pythagoras
De bloedige tranen van de De bloedige tranen van de
baarmoeder vanwege de niet baarmoeder vanwege de niet
ontvangen zwangerscontvangen zwangerschap
Menstruatie in de Menstruatie in de dierenwerelddierenwereld
De mens is vrij uniekDe mens is vrij uniek
Het komt eigenlijk niet voorHet komt eigenlijk niet voor
Bij bavianen in gevangenschapBij bavianen in gevangenschap
De menstruele cyclusDe menstruele cyclus
Een welvaartsverschijnsel !Een welvaartsverschijnsel !
Doel: zwangerschapDoel: zwangerschap
Hoe was het oorspronkelijk ?Hoe was het oorspronkelijk ?
Wat nu ?Wat nu ?
De menstruele cyclus
Bij natuurvolken: zwanger of borstvoeding
Hoofdrol voor Prolactine
‘Birth spacing’
RegelmechanismenRegelmechanismen
Het lichaam streeft naar een
evenwicht: homeostase
Principe van negatieve
feedback
De menstruele cyclusDe menstruele cyclus
Welke organen zijn erbij betrokken ? Welke organen zijn erbij betrokken ?
Welke hormonen spelen een rol ?Welke hormonen spelen een rol ?
TerugkoppelingTerugkoppeling
Ovulatie van één eicelOvulatie van één eicel
Indeling regulatieIndeling regulatie Centraal orgaanCentraal orgaan
Uitvoerend orgaanUitvoerend orgaan
DoelorgaanDoelorgaan
Eindorganen Eindorganen
Hormonen in de menstruelemenstruele cyclus
0
200
400600
800
1000
1200
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
oest
radi
ol
Oest radiol (pmol/ L)
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
02468
10121416
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
FSH
FSH ( I U/ L)
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cymenstruele cyclusclus
02468
10121416
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
FSH
0
200
400
600
800
1000
1200
oestradiol
FSH Oest radiol
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
20
4060
80
100
120
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
LH
LH ( I U/ L)
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
010203040506070
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
prog
este
ron
Progesteron (ng/ ml)
Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve
3636,236,436,636,8
3737,237,4
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27cyclusdag
Tem
pera
tuur
t emperat uur
Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve
3636,236,436,636,8
3737,237,4
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31cyclusdag
Tem
pera
tuur
t emperat uur
Basale temperatuurcurve
3636,236,436,636,8
3737,237,4
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35cyclusdag
Tem
pera
tuur
t emperat uur
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
0,1
1
10
100
1000
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
LH, F
SH, P
4
0
200400
600
8001000
1200
oestradiol
FSH LH Progest eron Oest radiol
De menstruele cyclus:De menstruele cyclus:conclusiesconclusies
Subtiel regelmechanisme:Subtiel regelmechanisme:
— Mono-ovulatieMono-ovulatie
Doel: zwangerschap: eenlingDoel: zwangerschap: eenling
Menstruatie normaal verschijnsel ?Menstruatie normaal verschijnsel ?
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 1:Vraag 1:
Via welk mechanisme lukt het om Via welk mechanisme lukt het om
bij een IVF-behandeling meerdere bij een IVF-behandeling meerdere
follikels te laten groeien? follikels te laten groeien?
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
02468
10121416
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
FSH
FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 2:Vraag 2:
Een vrouw die drie maal IVF Een vrouw die drie maal IVF
heeft ondergaan waarbij telkens heeft ondergaan waarbij telkens
13 eicellen werden verkregen komt 13 eicellen werden verkregen komt
3 jaar eerder in de overgang?3 jaar eerder in de overgang?
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 3:Vraag 3:
De functie van de midcyclische De functie van de midcyclische
FSH piek is essentieel om zwanger FSH piek is essentieel om zwanger
te worden?te worden?
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
02468
10121416
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag
FSH
FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)
OnderzoekOnderzoekGOVERDE AJ, ROSEBOOM TJ, SUCHARTWATNACHAI C, SCHOUTE E, SCHATS R, VERMEIDEN JPW, SCHOEMAKER J
The effect of a bolus injection of FSH at the time of hCG administration on the quality of oocytes and embryos in IVF cycles
Hum Reprod 1994; 9: suppl 4: p 159
ResultatenResultaten 450 IU FSH extra op dag hCG
Significante stijging FSH spiegel:
— 12,9 ± 2,9 vs 6,6 ± 0,7
Geen verschillen tussen de groepen voor wat betreft:
— Score oöcyten, % fertilisatie, embryo score en zwangerschapspercentage
Conclusie: fysiologische betekenis FSH piekje in natuurlijke cyclus onduidelijk
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 4:Vraag 4:
Waarom ovuleren PCOS patiënten Waarom ovuleren PCOS patiënten
niet of zo weinig frequent?niet of zo weinig frequent?
‘‘Uitleg’Uitleg’
FSH te snel naar benedenFSH te snel naar beneden
De hypothalamus heeft geen ogenDe hypothalamus heeft geen ogen
Therapie:Therapie:
— ClomifeencitraatClomifeencitraat
— FSH FSH
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 5:Vraag 5:
Wat is het beste hormonale Wat is het beste hormonale
stimulatieprotocol voor patiënten stimulatieprotocol voor patiënten
met IOF / POF ?met IOF / POF ?
‘‘Antwoord’Antwoord’
Dat is er niet ! !Dat is er niet ! !
““Daar waar niet is verliest de Daar waar niet is verliest de
keizer zijn recht”keizer zijn recht”
EiceldonatieEiceldonatie
‘‘Een Quizje’Een Quizje’
Vraag 6:Vraag 6:
Wat gebeurt er met de spiegels Wat gebeurt er met de spiegels
van FSH, LH, Oestradiol en van FSH, LH, Oestradiol en
Progesteron en de BTC als er een Progesteron en de BTC als er een
zwangerschap ontstaat ?zwangerschap ontstaat ?
Hormonen in de menstruelemenstruele cyclus
0
200
400600
800
1000
1200
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag
oest
radi
ol
Oest radiol (pmol/ L) Oest radiol (pmol/ L)
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
02468
10121416
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag
FSH
FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)
Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
20
40
60
80
100
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag
prog
este
ron
Progesteron (ng/ ml) Progesteron (ng/ ml)
Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve
3636,236,436,636,8
3737,237,4
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33cyclusdag
Tem
pera
tuur
t emperat uur t emperat uur