1
Yunit 3
Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi
sa Pandaigdigang Pagkakaisa
2
Aralin 1 – Pagkamasunurin
Gawin mo muna ang
iyong takdang-aralin
bago ka makipaglaro.
Opo, Inay.
Gagawin ko na
po ang aking
takdang-aralin.
3
Ang Munting Gamo-gamo
Isang araw, magkasama ang mag-inang Gamo-
gamo sa pamamasyal. Nakakita si Munting
Gamo-gamo ng liwanag na nagmumula sa
ilawan. Ibig ni Munting Gamo-gamo na lumapit sa
ningas ng ilawan.
“Huwag kang lalapit sa ilaw, Anak,” ang sabi
ng Inang Gamo-gamo. “Masusunog ang iyong
mga pakpak.”
Hindi sumunod si Munting Gamo-gamo.
“Matatakutin si Inang Gamo-gamo. Hindi ako
natatakot sa ilaw,” ang sabi ng mayabang na si
Munting Gamo-gamo.
Noon din ay lumapit si Munting Gamo-gamo sa
ningas ng ilawan. At nasunog nga ang kanyang
mga pakpak.
Alamin
Narinig mo na ba ang kwento ng
munting gamo-gamo? Basahin at alamin
kung bakit napahamak ang munting gamo-gamo.
4
Bakit napahamak si Munting Gamo-gamo?
Tulad ka rin ba ni Munting Gamo-gamo? Bakit?
Ano kayang mahalagang aral ang natutuunan ni
Munting Gamo-gamo?
Isaisip
Maraming bilin ang iyong mga magulang
lalo na kung sila ay wala sa iyong tabi.
Nayayamot ka na ba kung minsan dahil paulit-ulit ka
nilang pinapaalalahanan?
Hindi ba’t napansin mo rin na lagi kang sinasabihan
ng nanay mo na matulog sa tamang oras? Ang
pagligo pati na ang pagkain ng gulay ay
pinapaalala rin sa iyo.
5
Ano ang dapat mong gawin sa mga inuutos nila sa
iyo? Bakit?
Ang iyong mga magulang at iba pang kasapi ng
iyong mag-anak ay nag-aalala lamang para sa
iyong ikabubuti. Nais lamang nilang lumaki kang
malusog.
Ano kaya ang maaaring nangyari sa bata kung
hindi siya nakinig sa kanyang nanay?
6
Nais ng iyong mga magulang na palagi kang ligtas
sa anumang kapahamakan.
Ano naman kaya ang iyong dapat gawin kung
narinig mo na ikaw ay tinatawag ng iyong tatay?
Kung ang iyong nanay ay may iniuutos sa iyo? Tama!
Hindi ka dapat magbingi-bingihan. Tumalima ka
agad at gawin nang maluwag sa dibdib ang
kanilang iniuutos.
Mahalagang makinig sa mga sinasabi nila.
Nararapat lamang na ang mga utos at paalala nila
ay iyong sundin.
Ang batang masunurin sa tahanan ay magiging
mabuting mamamayan hindi lamang ng Pilipinas
kundi ng pandaigdigang samahan.
7
Isagawa
Gawain 1
Gumawa ng checklist katulad ng nasa ibaba sa
isang malinis na papel.
Pumili ng kamag-aral. Alamin kung gaano kadalas
niya naipakikita ang kanyang pagkamasunurin.
Lagyan ng ang kolum ng kanyang sagot.
Humanda sa talakayan tungkol sa gawaing ito.
(Pangalan ng kamag-aral )_________________________
Isinagawa ni______________________________________
(Iyong Pangalan)
Ako ay: Palaging
ginagawa
Paminsan
-minsang
ginagawa
Hindi
ginagawa
1. agad na tumatalima
kung ako ay tinatawag
ng aking nanay.
2. umuuwi sa tamang
oras ayon sa bilin ng
tatay.
3. sumusunod agad
kung ako ay inuutusan
sa bahay.
8
4. umuuwi sa tamang
oras pagkatapos ng
aking paglalaro.
5. kumakain at
natutulog sa tamang
oras ayon sa bilin ng
nanay.
6. sumusunod kapag
ako ay sinabihang
huwag kumpunihin ang
mga bagay na de-
kuryente.
7. nagpapaalam kung
saan ako pupunta.
8. nag-aaral nang
mabuti dahil iyon ang
bilin ng aking mga
magulang.
9. naglilinis ng aking
katawan at hindi na
kailangan pang
paalalahanan.
10. hindi
nagpapapasok ng
taong hindi ko kilala sa
aming bahay.
9
Gawain 2 Ano ang gagawin mo sa mga sumusunod na
sitwasyon? Iguhit mo sa sariling papel ang iyong
gagawin.
1. Tinatawag ka ng iyong lolo upang magpatulong
sa pagbubuhat ng prutas.
2. Nais mong lumabas at makipaglaro sa iyong mga
kaibigan. Bilin ng iyong nanay na ipaalam mo sa
kanya kung saan ka pupunta.
Gawain 3
Pagmasdan ang mga larawan at basahin ang
sumusunod na diyalogo. Piliin ang diyalogo na
nagpapakita ng pagkamasunurin.
10
11
Gawain 4
Basahin ang mga tanong. Isulat ang iyong sagot sa
kwaderno. Ibahagi ang iyong sagot sa iyong
pangkat.
Ano ang maaaring mangyari kung:
1. hindi ka umuwi sa tamang oras buhat sa
paaralan?
2. natulog ka nang maaga bilang pagsunod sa utos ng iyong nanay?
3. hindi mo ginawa ang gawaing bahay na
nakatakda para sa iyo?
4. hindi mo sinuway ang bilin ng iyong lolo nang
sabihin niyang huwag kang maglaro sa labas ng
bahay sa katanghaliaang tapat?
12
Isapuso
“Bilang ganti ay diringgin ko ang payo ng aking mga
magulang.” Natatandaan mo ba ang linyang ito?
Tama! Ito ay mula sa Panatang Makabayan.
Hindi ba’t kung ikaw ay nanunumpa sa harap ng
ating bandila ay inilalagay mo ang iyong kanang
kamay sa iyong dibdib? Dahil ito ay iyong
sinumpaan, nararapat na ito ay iyong tuparin.
TANDAAN:
Ang mga utos, bilin, at paalala sa iyo
ng mga nakatatanda ay nararapat
lamang na sundin at gawin. Ang
mga ito ay para rin sa iyong ikabubuti.
Tandaan na ang batang masunurin ay
malayo sa kapahamakan.
13
Isabuhay
Ibahagi sa iyong mga kapatid ang mga paraan
upang maipakita ang pagiging masunurin sa
tahanan. Pag-usapan din ang kahalagahan nito.
Hikayatin din silang maging masunurin sa tahanan.
Subukin
Gawain 1.
Gumuhit sa iyong kwaderno ng dalawang (2)
puso kung ginagawa ang isinasaad
ng pangungusap at isang (1) puso kung hindi
ginagawa.
1. Sinusunod ko kaagad ang mga utos ng
magulang.
2. Umuuwi kaagad pagkalabas ng klase.
3. Sumasagot ako kaagad kapag tinatawag ng
lolo at lola.
14
4. Iniiwasan kong gawin ang ipinagbabawal ng
aking mga magulang.
5. Kailangan pang bigyan ako ng pabuya bago ko
gawin ang ipinagbibilin ng aking mga tiya.
Gawain 2
Iguhit ang sa iyong papel kung ang sitwasyon
ay nagpapakita ng pagiging masunurin.
1)
Hindi maaari. Ang bilin
ng nanay ay umuwi ako
nang maaga. Hindi ako
maaaring sumama sa
inyo ng walang paalam
sa kanya.
Sige. Sana
makasama ka
sa isang linggo.
Magpaalam ka
sa iyong nanay.
15
2)
3)
Roman, halika
na. Magtupi
na tayo ng
mga malilinis
na damit.
Magtutulog-
tulogan ako
para hindi ako
mautusan.
Sige po, Tiyo Martin.
Ikukuha ko na rin po
kayo ng saging para
sa iyong meryenda.
Maaari
bang
makahingi
ng malamig
na tubig?
16
4)
5)
Maglilinis na ako ng aking
katawan bago matulog.
Matutuwa ang nanay.
Hindi na niya ako kailangan
pang sabihan.
Pagbuksan mo
si Aling Maria
ng pintuan.
Opo, Lola.
17
Gawain 3
Sabihin ang pangungusap na nagsasabi ng dapat
mong gawin kung inuutusan.
1. Susunod kaagad ako kung ako ay inuutusan.
2. Sasabihin ko na iba na lang ang utusan.
3. Ako ay magbingi-bingihan.
4. Tatakbo akong palayo.
5. Ititigil ko ang aking ginagawa.
Gawain 4
Basahin ang mga sumusunod na dayalogo. Piliin ang
titik ng pangungusap na nagsasaad ng tamang
sagot.
1. Aling Gelay: Alam mong hanggang ikaapat ng
hapon ka lamang maaaring maglaro.
Iking: Pasensiya na po, Inay. Nalimutan ko ang
iyong bilin.
Ano ang dapat na gawin ni Iking?
a. Uuwi na siya sa tamang oras.
b. Magpapagabi na siya ng pag-uwi.
c. Hindi na siya kailanman maglalaro sa labas.
2. Lola Cela: Tandaan mo, apo. Ang pagsisipilyo ay
mahalaga.
18
Nita: Lola, alam ko na po iyan.
Hindi pa rin sinunod ni Nita ang payo ng kanyang
lola. Ano ang mangyayari kay Nita?
a. Masisira ang kanyang ngipin.
b. Magiging malusog ang kanyang mga
c. Magiging maputi ang kanyang mga ngipin.
ngipin.
3. Aling Naty: Carlo, itapon mo na ang mga balat
ng saging sa basurahan.
Carlo: Opo, Inay.
Basta na lamang inihagis ni Carlo ang mga balat ng
saging sa basurahan. Ang iba ay nakakalat sa sahig.
Ano ang maaaring mangyari?
a. Maaaring madulas ang Nanay dahil sa
balat ng saging na nakakalat.
b. Matutuwa ang nanay kapag nakita niya ang
mga balat na nakakalat sa sahig.
c. Sasang-ayunan ng nanay si Carlo dahil sa
kanyang ginawa.
Gawain 5
Kung ikaw ay masunuring bata, ano sa palagay mo
ang maaaring maramdaman ng iyong mag-anak?
Ano kaya ang maaari nilang masabi? Iguhit o isulat
ang iyong sagot sa kuwaderno.
19
Aralin 2 – Pagpapahalaga sa
Pagpapanatili ng Kaayusan
at Kapayapaan
20
Alamin
Ano ang iyong mararamdaman kung sa paligid
mo ay may mga kasama kang madalas na
nagtatalo?
Madalas na sila ay hindi nagkakasundo at ito ay
nauuwi sa away.
Isaisip
Nagkaroon na ba kayo ng hindi pagkakaunawaan
sa inyong tahanan? Paano ka makatutulong sa
pagpapanatili ng kaayusan at kapayapaan?
Maaari mong gawin ang mga sumusunod:
1. Palaging makitungo nang may paggalang sa
mga kasapi ng iyong mag-anak.
21
Pagmasdan ang bawat larawan:
2. Sumunod sa napagkasunduang tuntunin sa loob
ng tahanan, kung mayroong alituntunin na
naitakda. Nararapat lamang na ito ay iyong
sundin.
Opo, Inay. Nagawa ko na po
ang aking takdang-aralin.
22
3. Maging masaya sa tagumpay ng kasapi ng
mag-anak. Hindi ba’t nararapat lamang na
matuwa ka sa tagumpay ng iyong mga
kapatid?
Tandaan na ang kanilang tagumpay ay tagumpay
mo rin.
4. Iwasan ang mainggit sa mga kasapi ng mag-
anak.
Ang pagiging maiinggitin ay hindi magandang
gawain.
Unawain ang dahilan kung bakit minsan ay hindi
napagbibigyan ang iyong kagustuhan.
23
5. Maging mapagpakumbaba at mapagpatawad.
Kung minsan ay nagkakasakitan kayo ng kasapi
ng iyong mag-anak. Humihingi ka ba ng
paumanhin lalo na kung ikaw ang nakasakit?
Ang pag-amin sa pagkakamali at paghingi ng
tawad ay mabuting gawi.
Mas maigi rin na iwasan na makasakit pang muli.
May iba ka pa bang naiisip kung paano
mapananatili ang kaayusan at kapayapaan sa loob
ng inyong tahanan?
Naku! Ate! Pasensiya
na. Hindi ko
sinasadyang
matamaan ka ng bola.
Sige. Basta sa susunod ay
mag-ingat ka sa paglalaro
upang hindi ka na
makasakit ng iba.
24
Isagawa
Gawain 1
Nais mo bang magkaroon ng kaayusan at
kayapaan sa inyong tahanan? Sabihin ang mga
tamang paraan upang ito ay makamit.
paggalang
pagtulong
pakikiisa
paglikha ng gulo
pagpaparaya
pagsunod sa utos
pagtupad sa tungkulin
pag-iwas sa pagiging
mainggitin
25
Gawain 2
Gumuhit ng larawan na nagpapakita na may
kaayusan at kapayapaan sa loob ng tahanan.
Gawain 3
Piliin sa mga sumusunod ang maaari mong gawin
upang mapanatili ang kaayusan at kapayapaan sa
inyong tahanan:
1. Hihingi ako ng paumanhin sa aking bunsong
kapatid dahil nabangga ko siya. Sasabihin ko
na hindi ko iyon sinasadya.
2. Maglalaro ako maghapon kahit alam kong
kailangan kong umuwi bago magtanghalian.
3. Pagtutulungan naming inisin ang aming
bunsong kapatid.
4. Pauunahin ko sa paggamit ng palikuran ang
aking kapatid dahil mas maaga ang pagpasok
niya sa paaralan.
5. Iiwasan ko na makipag-away sa aking mga
kapatid.
26
Gawain 4
Tanungin ang nanay o tatay ng iyong kaibigan.
Alamin kung paano napapanatili ang kaayusan at
kapayapaan sa kanilang tahanan. Ibahagi ito sa
klase.
Isapuso
Mag-isip ng sariling simbulo ng kapayapaan.
Gumupit ng larawan nito mula sa lumang magasin o
dyaryo. Idikit ito sa inyong kwaderno. Sabihin kung
bakit ito napili.
TANDAAN: Ang pagpapanatili ng kaayusan at
kapayapaan ay nagsisimula sa loob ng tahanan.
Bilang kasapi ng iyong mag-anak ay may
magagawa ka upang ang mga ito ay makamtan.
Isipin mo, kung lahat ng bata ay gagawin ito,
makatutulong ito upang magkaroon ng
pandaigdigang kaayusan at kapayapaan.
27
Isabuhay
Mayroon ka bang nakagalit sa inyong mag-anak? O
di kaya naman ay nasaktan mo ang kanyang
damdamin? Sa isang pirasong papel, sumulat ng
isang maikling liham na humihingi ng paumanhin.
Maaari mo itong ibigay sa kanya.
Subukin
Gawain 1
Basahin ang mga sumusunod na pangungusap.
Piliin ang mga pangungusap na sa palagay mo ay
makapagpapanatili ng kapayapaan sa isang
tahanan.
1. Hihingi ako ng paumanhin sa aking ate dahil
natabig ko nang hindi sinasadya ang kanyang
baso.
2. Dahil ako ang nakatatanda sa aming
magkakapatid, ako ang dapat kampihan ng
aking mga magulang.
28
3. Maghihintay ako ng aking tamang
pagkakataon sa paggamit ng banyo.
4. Magpapaalam ako sa aking kapatid kung
kailangan kong gamitin ang kanyang
basketball.
5. Upang hindi ako mapagalitan ng aking nanay,
ililihim ko na lamang na ako ang nakabasag ng
kanyang salamin.
Gawain 2
Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon. Sabihin
ang titik ng tamang sagot.
1. Naglalaro ang iyong mga nakababatang kapatid.
Mayamaya pa ay narinig mo na sila ay nag-
aaway na. Ano ang iyong gagawin?
a. Sisigawan ko sila.
b. Ipapaalam ko ito sa aking nanay.
c. Makikisali ako sa kanilang pag-aaway.
2. Bawat isa sa inyong magkakapatid ay may
nakatakdang gawaing-bahay. Upang maiwasan
ang di pagkakasundo ito ay
a. dapat mong gawin.
b. magreklamo sa inyong magulang.
c. hayaang gawin ito ng iyong nanay.
29
3. Pinulong kayo ng inyong mga magulang. Pag-
uusapan ninyo kung ano ang dapat gawin upang
maiwasan ang hindi pagkakasunduan sa
paggamit ng computer.
a. Pakikinggan mo ang mungkahi ng
bawat isa.
b. Ipipilit mo ang gusto mong mangyari
dahil ikaw ang bunso.
c. Aalis ka sa pagpupulong upang maunahan
mo sila sa paggamit ng computer.
4. Hindi sinasadyang nauga ng iyong kapatid ang
mesa kung saan ka nagsusulat ng iyong takdang-
aralin.
a. Magagalit ka sa kanya.
b. Gagantihan mo siya.
c. Pagpapasensiyahan mo siya.
5. Malabo ang mata ng aking kapatid. Hindi na niya
gaanong nababasa ang mga salita lalo na kung
ito ay malayo.
a. Tutulungan ko siyang magbasa.
b. Itatago ko ang kanyang salamin.
c. Tutuksuhin ko ang aking kapatid.
30
Gawain 3
Basahin ang bawat sitwasyon. Sabihin kung ano
ang dapat mong gawin.
1. Kailangan mo ng tambol para sa inyong
pagtatanghal sa paaralan. Alam mo na
mayroon nito ang iyong ate.
2. Naglalaro kayo ng iyong mga kapatid sa sala.
Sinabi ng iyong nanay na nagpapahinga ang
inyong tatay sa kanilang silid.
3. Gumawa ng iskedyul ng mga gawaing bahay
ang iyong nanay. Ikaw ang naatasang
tumulong sa paglilinis ng inyong silid tuwing
Sabado ng umaga.
4. Kapos kayo sa pera kung kaya’t ang bunsong
kapatid mo pa lang ang naibili ng bagong
damit para sa isang espesyal na araw.
5. Humihingi ng paumanhin ang iyong kapatid
matapos ang hindi ninyo pagkakasunduan.
31
Aralin 3 – Pagkalinga Sa
Kapaligiran
32
Alamin
Madalas ka bang nasasabihan ng iyong nanay na
tumulong sa paglilinis ng inyong bahay?
Pinapaalalahanan ka ba ng iyong tatay na
itapon mo sa tamang basurahan ang mga balat ng
kendi o anumang kalat?
Bakit kailangang gawin mo ang mga ito? Bakit
nga ba?
Bilang isang bata, ikaw ay may tungkulin din sa
iyong kapaligiran.
Ano- ano nga ba ang mga ito?
Paano mo maipakikita ang iyong pagkalinga sa
iyong kapaligiran?
Isaisip
Tumingin sa iyong paligid. Ano ang
iyong nakikita? Ano ang iyong naririnig? Ano ang
iyong naaamoy? Ano ang iyong nadarama?
33
Ang hangin, tubig, lupa, mga hayop, at halaman
ay bumubuo ng kapaligiran.
Ang inyong bahay, bakuran, pati na ang iyong
aklat at iba pang bagay na gawa ng tao ay bahagi
ng kapaligiran.
Nararapat lamang na panatilihin mong maayos
at malinis ang ito.
Bahagi rin ba ako ng kapaligiran?
34
Ay! Oo, ikaw rin ay bahagi ng kapaligiran. Hindi
ba’t alam mo na kung paano mo
mapapangalagaan ang iyong sarili?
Ngayon, alamin ang mga tamang gawain upang
maipakita mo ang iyong pagmamahal sa iyong
kapaligiran.
1. Itapon ang mga basura sa tamang lalagyan.
Bakit kaya nararapat na paghiwalayin ang mga
basurang nabubulok at hindi nabubulok?
2. Tandaan ang 3 Rs. Ito ay mga paraan upang
mabawasan ang mga basura sa inyong
kapaligiran. Reuse ay ang paggamit na muli ng
mga bagay na luma na.
35
May bag ang iyong
nanay na hindi na niya
ginagamit.
Paano mo kaya ito
mapakikinabangan?
Tama! Hindi ba’t
minsan marami kang
mga gamit
na kailangang dalhin
sa paaralan?
Oooopppps…
Itatapon mo na ba
ang mga iyan?
Huwag! Maaari
mo pang gamitin
ang mga plastic na
kutsara at tinidor.
Ikaw rin, baka marami kayong bisitang darating sa
inyong piyesta. Huwag mong kalimutang hugasan
ang mga ito bago itago.
Ano- ano pa kayang mga bagay ang maaari pang
magamit ulit?
36
Recycle
Eh, ito kayang basyong
garapon? Pwede kaya
itong maging regalo sa
iyong nanay sa
kanyang kaarawan?
Ang galing, hindi ba?
Sino ang mag-aakalang
ang flower vase na ito
ay dating lalagyan ng
jam?
Ang ganitong gawain ay tinatawag na recycling. Ito
ay paggamit na muli sa mga bagay para sa ibang
dahilan.
Ano pa kayang mga bagay ang maaaring magamit
muli o pwedeng i-recyle?
37
Reduce
Ang pagbabawas ng paggamit sa mga bagay na
hindi naman talaga kailangan ay tinatawag na
reduce.
Ginagawa ito upang mabawasan ang basura at
makatipid na rin.
Iwasang bumili o gumamit ng mga bagay na tulad
nito.
Alam mo ba na pati na ang mga balot nito ay
iyong binabayaran? Kaya kadalasan ay
napapamahal pa ang iyong pagbili.
Sa kalaunan ay maaaring makaragdag ang mga ito
sa basura sa kapaligiran.
Kaya, tandaan ang 3 Rs – Reuse, Recylce, at
Reduce.
Nakabili ka na ba
ng isang bagay
na maraming
balot?
Ano ang
karaniwang
ginagawa sa mga
balot nito?
38
Pagmasdan mo ang mga larawan sa ibaba.
Kung may refrigerator sa
bahay, huwag itong
hayaang nakabukas
palagi.
Ang madalas na
pagbubukas nito ay
nakadaragdag din sa
kuryenteng nasasayang.
Teka. Kailangan mo ba
talagang bumili ng bottled
water para dalhin sa
paaralan?
Isipin mo, kung lahat ng
batang tulad mo ay bibili nito
araw-araw. Ano kaya ang
maaaring mangyari?
Ano kaya ang nararapat
mong gawin?
39
Ito ba ang iyong naiisip?
Magaling! Mas makatitipid ka pa,
hindi ba?
Siguraduhing nakasarado
nang maayos ang gripo upang
hindi maaksaya ang tubig.
Siguraduhing nakasara
ang telebisyon at iba pang
kagamitang de-kuryente
kung hindi ginagamit.
Huwag aksayahin ang
mga gamit na pampaaralan.
Paano mo kaya magagamit
ang mga pahina ng
kwadernong hindi
nasulatan?
40
.
Sabi ko sa iyo, eh. Kaya mo ring maging
tagapangalaga ng iyong kapaligiran kahit ikaw ay
bata pa.
Huwag saktan
ang mga manok,
aso at iba pang
hayop. Sila rin ay
nakatutulong sa
iyong kapaligiran.
Hindi ba’t iyong
napag-aralan na
marami sa kanila
ang nagbibigay
ng iyong mga
pangunahing
pangangailangan?
Maaari mong
imungkahi sa iyong
nanay na mas
mabuting gumamit
ng lampin kaysa sa
disposable diaper
para kay Beybi.
41
Isagawa
Gawain 1
Pag-aralan mo ang bawat larawan. Sagutin ang
mga tanong na kasunod nito. Ibahagi ang iyong
sagot sa klase.
Ano ang masasabi mo sa silid na ito? Ano kaya ang
maaaring mangyari kung walang kaayusan sa isang
lugar tulad nito?
42
Ano kaya ang maaaring mangyari kung palaging
marumi ang inyong bakuran?
Gawain 2
Ipaliwanag kung tama o mali ang mga
sumusunod na pangungusap. Humanap ng
kapareha at pag-usapan ang inyong mga sagot.
1. Ang lahat ng basura ay dapat itapon.
2. Ang paggamit na muli ng mga bagay na hindi
na ginagamit ay makatutulong sa pagbawas
ng basura.
3. Mas maaliwalas ang kapaligiran kung ito ay
palaging malinis at maayos.
4. May epekto sa iyong kalusugan ang iyong
kapaligiran.
5. Magiging ligtas ang batang tulad mo kung
maayos ang kapaligiran.
43
Gawain 3
Pag-aralan ang larawan. Tulungan mo ang bawat
bata kung saan nila dapat ilagay ang mga bagay
na kanilang hawak. Sabihin ang iyong sagot.
44
Gawain 4
Makinig sa mga sumusunod na panuto na sasabihin
ng guro. Pumili lamang ng isang sasagutin.
Tandaan na kayo ay may 1 hanggang 2 minuto
lamang upang ito ay ibahagi sa klase.
1. May mga damit kang hindi mo na ginagamit.
Nabalitaan mo na may mga batang
nasunugan sa kabilang barangay.
2. Noong huli kayong namalengke ng iyong nanay
ay nalaman mo na hindi na pinapayagan ang
paggamit ng plastic bag.
3. Itatapon ng iyong kapatid ang kanyang
kwaderno. Marami pa itong pahinang hindi pa
nasulatan.
Gawain 5
Magdiriwang ng kaarawan ang iyong pinsan. Kulang
ang iyong perang pambili ng regalo para sa kanya.
Mayroon kang pwedeng gawin na hindi mo na
kailangang gumastos pa. Makagagawa ka ng isang
bagay na yari sa mga bagay na galing sa
kapaligiran.
Heto, subukin mo. Maaari kang magpatulong sa
nakatatandang kasapi ng mag-anak.
45
Tandaan: Maging maingat at sundin nang
tama ang bawat paraan.
Mga kagamitan:
mga tuyong dahon glue Scotch tape
at bulaklak
sinulid puncher o gunting
pambutas
plastic cover krayola
matigas na papel
mula sa lumang
karton o cardboard
46
Pamamaraan:
1. Gupitin ang matigas na papel na may sukat na
6 na pulgada ang haba at 3 na pulgada ang
lapad.
2. Idikit dito ang mga tuyong dahon at mga
bulaklak sa disenyong nais. Patuyuin. Mag-iwan
ng espasyo para sa isusulat na mensahe.
47
3. Isulat ang iyong mensahe gamit ang krayola.
4. Balutan ng plastic cover sa pamamagitan ng
Scotch tape.
48
5. Lagyan ng butas ang dulo ng cardboard.
6. Lagyan ng tali.
Hayan, gawa na. Ang ganda, hindi ba?
49
Isapuso
Ang iyong kapaligiran ay mahalaga. Ikaw
ay bahagi nito. May magagawa ka
upang ito ay mapangalagaan.
Isabuhay
Basahin ang mga sumusunod na
sitwasyon.
1. Aayusin ko ang aking mga gamit pagkatapos
ko silang gamitin.
2. Bago ako magtapon ng mga bagay sa aming
bahay, pipiliin ko ang mga bagay na dapat
pang mapakinabangan.
3. Tutulungan kong mapalago ang mga gulay na
itinanim ng tatay sa aming bakuran.
4. Sisiguraduhin kong naisara ko ng maayos ang
gripo pagkatapos ko itong gamitin.
5. Sasabihin ko sa aking nanay na mas mabuting
gumamit ng lampin kaysa sa disposable diaper
para kay Beybi.
TANDAAN: Kung ang iyong kapaligiran ay iyong
kinakalinga, ito ay magiging maayos at malinis.
Kahit ikaw ay isang bata pa lamang, ikaw din ay
maaaring maging tagapangalaga ng Inang
Kalikasan.
50
Pumili ng isang sitwasyon. Isalaysay sa klase kung
ano ang magandang ibinunga ng iyong ginawa.
Subukin
Gawain 1
Piliin ang larawan na nagpapakita ng pagmamahal
sa kapaligiran. Ipaliwanag ang iyong sagot.
51
Gawain 2
Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon. Sabihin
ang titik ng tamang sagot.
1. Nakita mong basta na lang itinapon ng iyong
nakababatang kapatid ang mga basura sa
likod ng inyong bahay.
a. Sasabihan ko siya na sa tamang basurahan
niya dapat ito itapon.
b. Sasabihin ko sa kanya na itapon iyon sa
tabi ng bahay ng aming kapitbahay.
c. Sasabihin ko sa kanya na itapon iyon sa
bubong ng aming bahay.
2. Tutulungan mong maglinis ng sasakyan ang
iyong tiyo. Sinabi ng iyong nanay na may tubig
na pinagbanlawan ng mga damit.
a. Gagamitin ko ang tubig na pinagbanlawan
sa paglilinis ng sasakyan.
b. Mag-iipon ako ng malinis na tubig panglinis
ng sasakyan.
c. Manghihingi ako ng tubig na panlinis sa
aking tiyo.
3. Nakita mong tinatapakan ng iyong mga kalaro
ang mga tanim sa inyong halamanan.
a. Sasabihin ko sa kanila na huwag nilang
sirain ang mga halaman.
52
b. Lalapit ako sa kanila at tatapak din ako sa
mga halaman.
c. Ngingiti ako at sasabihin ko na ipagpatuloy
nila ang pagtapak sa halaman.
Gawain 3
Pag-aralan ang bawat larawan. Ano ang dapat
gawin sa bawat sitwasyon? Ipaliwanag ang
iyong sagot.
Nakakalat na
naman ang
sapatos ni Bunso.
Umaapaw na ang
tubig sa balde.
53
Gawain 4
Isulat ang T sa papel kung ang pangungusap ay
tama at M kung ito ay mali.
1. Hindi maaaring mapakinabangan ang
anumang basura.
2. May magagawa ka upang mapanatiling malinis
ang iyong kapaligiran.
Hindi na ito
kasya sa akin.
Nalimutan ni
Ate patayin
ang ilaw.
54
3. Ang reuse ay ang muling paggamit ng mga
bagay na luma.
4. Kung may sira ang gripo, agad itong ipaalam sa
iyong tatay upang ito ay makumpuni.
5. Ang mga balat ng prutas ay mga basurang
hindi nabubulok.
Gawain 5
Makinig sa guro. Piliin ang pangungusap na
nagsasabi ng mabuting gawi sa pangangalaga ng
kapaligiran.
1. Tumutulong ako kay tatay sa pagdidilig ng
halaman.
2. Nakapasok na sa paaralan si Kuya. Nalimutan
niyang patayin ang ilaw sa kaniyang kwarto.
Hihintayin ko siyang dumating upang siya ang
magpatay nito.
3. Kukunin ko na ang mga gulay at iba pang
sangkap na gagamitin ni Nanay mula sa
refrigerator. Iiwanan kong nakabukas ang
refrigerator pagkatapos.
4. Ipapaalam ko kay Tatay na nasira ang gripo.
5. Aayusin ko ang pagbubukas ng regalo sa akin
para di masira ang pambalot. Pwede ko pang
magamit ito sa pagbalot sa iba kong regalo.
55
Yunit 4
Pananalig sa Panginoon at
Preperensya sa Kabutihan
56
Aralin 1 – Pananampalataya
sa Panginoon
Hello. Kumusta ka na? Ang ating
paksa sa araling ito ay tungkol sa pananampalataya
sa Diyos. Ngunit bago ang lahat, piliin ang mga
larawan na nagpapakita ng mga bagay na iyong
tinatamasa?
57
Isaisip
Ang mga mabubuting bagay naipinagkakaloob
ng Diyos ay tinatawag nating mga pagpapala o
biyaya. Ilan sa mga halimbawa nito ang mga
sumusunod:
58
Ang mga biyayang bigay ng Diyos ang
nagpapatatag ng ating pananampalataya. Ang
mga pagpapalang ito ay maaari nating
ipagpasalamat sa pamamagitan ng mga
sumusunod:
Isagawa
Gawain 1
Mag-isip ng mga bagay na maituturing na biyaya
mula sa Panginoon. Isulat o iguhit sa iyong
kwaderno ang sagot.
59
Humanap ka ng kapartner at ibahagi ang inyong
sagot sa isa’t-isa. Piliin ang sagot ng kaklase na
dapat mo ring ipagpasalamat. Isulat o iguhit din
ang mga ito sa tabi ng inyong sagot.
Gawain 2
Tingnan ang mga larawan sa ibaba. Piliin ang mga
larawan na ipinapanalangin mong makuha. Isulat
ang bilang ng tamang sagot sa inyong kwaderno.
1 2 3
4 5 6
60
Gawain 3
Tingnan mong mabuti ang mga larawan na
nagpapakita ng iba’t-ibang paraan kung paano
nagpapasalamat ang mga Pilipino sa Dakilang
Maykapal. Sabihin kung ano ang ipinapakita ng
bawat larawan.
61
May naiisip ka pa bang ibang paraan kung
paano nagpapasalamat ang iyong pamilya sa
Diyos? Humanap ka ng iyong kapartner at pag-
usapan ninyo ang inyong mga sagot.
Isapuso
Ang pananalig at pananampalataya sa Diyos
ay likas sa ating mga Pilipino.
Tandaan:
1. Ang mga biyaya o mga pagpapala na ating
tinatamasa ay bigay sa atin ng Diyos.
2. Ang pananalangin o pagdarasal ay isang
paraan ng pakikipag-usap sa Diyos upang
ipaabot ang ating pasasalamat at mga
kahilingan sa buhay.
3. Maraming paraan ng pagpapakita ng
pasasalamat at pakikipag-ugnayan sa Diyos
gaya ng pagdarasal, pag-awit at pagsamba.
62
Isabuhay
Gumuhit ng treasure box na katulad ng nasa ibaba.
Iguhit sa loob nito ang mga bagay na mahalaga
para sa iyo at nais mong ipagpasalamat sa
Panginoon. Sumulat sa inyong kwaderno ng isang
maikling panalangin ng pasasalamat sa mga
pagpapalang inyong tinatanggap.
63
Subukin
Pakinggan ang sumusunod na mga sitwasyon. Iguhit
ang puso sa inyong papel kung ito ay
nagpapakita ng pagpapasalamat sa Panginoon o
araw kung nagpapakita ng pananampalataya
sa Panginoon.
1. Tuwing gabi, sabay-sabay na nananalangin ang
Pamilya Reyes bago matulog.
2. Hindi nawawalan ng pag-asa ang Pamilya Santos
na magkakaroon sila ng sariling bahay.
3. Naniniwala sina Ginoo at Ginang Cruz na
mapagtatapos nila sa pag-aaral ang kanilang
mga anak.
4. Linggo-linggo ay maagang nagsisimba ang
Pamilya Mozol.
5. Nagtitiwala ang Pamilya Herman na makakaahon
din sila sa hirap.
64
Aralin 2 – Paggalang sa Paniniwala
ng Iba
Magandang araw. Tingnan mo ang bawat
larawan. Nakakita ka na ba ng mga ito sa inyong
pamayanan? Ito ay mga gusaling pinupuntahan ng
mga tao upang sumamba. Sa araling ito,
tatalakayin natin ang paggalang sa iba’t-ibang
paniniwala ng mga Pilipino.
65
Isaisip
Ang mga Pilipino ay may iba’t-ibang paniniwala
tungkol sa Dakilang Lumikha. Marami sa mga
Pilipino ang naniniwala sa Kristiyanismo. Kabilang
dito ang relihiyong Katoliko, Iglesia ni Cristo at
Protestante. Mayroon ding naniniwala sa Islam.
Bagama’t iba-iba ang mga paniniwala ng mga
Pilipino, mahalagang igalang ang mga ito. Ilan sa
mga paraan ng pagpapakita ng paggalang sa
paniniwala ng iba ay ang mga sumusunod:
Pakikipagkaibigan sa may
ibang paniniwala.
Pagkakaroon ng bukas na
isipan at pagrespeto sa
kanilang paniniwala.
Paggalang sa lugar ng
sambahan ng iba.
Paggalang sa kanilang
paraan ng pakikipag-
ugnayan o pagsamba.
66
Isagawa
Gawain 1
Pag-aralan ang bawat larawan. Piliin ang larawan
na nagpapakita ng paggalang sa paniniwala ng
iba. Ipaliwanag ang inyong sagot.
1 2
3 4
67
Gawain 2
Makinig sa mga sitwasyon na babasahin ng guro.
Iguhit sa inyong papel ang isang parisukat kung
ang sitwasyon ay nagpapakita ng paggalang sa
paniniwala ng iba at isang bilog kung hindi
nagpapakita ng paggalang sa paniniwala ng iba.
1. Maayos na kinakausap ni Beth ang bagong
kaklaseng kabilang sa Iglesia ni Cristo.
2. Pinagtatawanan ni Marco ang kanyang
kaibigan tuwing ito ay nagsisimba.
3. Magalang na nagtatanong si Alvin kay Eric
tungkol sa kanilang ibang paniniwalang
panrelihiyon.
4. Iniiwan nina Jim at Anton si Ben tuwing
maglalaro dahil siya ay Kalotiko at sila ay
Protestante.
5 6
68
5. Bukas ang isipan at pakikinig ni Jamie sa mga
paniniwala ni Jezil at iginagalang niya ang mga
ito.
6. Iniiwasan si Micka sa kanilang lugar dahil iba
ang kanyang paraan ng pagsamba.
7. Hindi pinipilit ni Rosy si Eliza na magsimba dahil
ito ay may ibang paniniwala.
8. Walang pumapansin kay Amir sa kanyang klase
dahil siya ay isang Muslim.
9. Tanggap ni Rico na iba ang paraan ng
pagsamba ni Alec sa Diyos.
10. Laging tinutukso si Henry sa kanilang lugar
tuwing siya ay magpupuri sa Diyos.
Gawain 3
Paano mo ipapakita ang paggalang sa
paniniwala ng iba? Gumupit o gumuhit ng mga
larawan na nagpapakita ng paggalang sa
paniniwala ng iba. Idikit ito sa iyong papel o
kwaderno. Ipaliwanag kung ano ang nasa larawan.
69
Isapuso
Ang paggalang sa paniniwala ng iba ay
mahalaga sa pamumuhay ng payapa.
Tandaan:
1. May iba’t-ibang paniniwala ang mga Pilipino
tungkol sa Dakilang Lumikha.
2. Ang paggalang at pagtanggap sa
pagkakaiba-ibang ito ay susi sa
pagkakaunawaan at pagkakaroon ng
kapayapaan.
3. Bilang isang batang Pilipino, mahalagang
maipakita mong iginagalang mo at
nirerespeto ang paniniwala ng iba.
70
Isabuhay
Ano ang pinakamahalagang natutunan mo sa
araling ito? Isulat ang iyong sagot sa kwaderno.
Kumpletuhin ang pangako ng paggalang sa
paniniwala ng iba sa inyong kwaderno. Bigkasin ang
inyong pangako patungkol sa paggalang sa iba.
Makatutulong na alalahanin ang iyong mga
natutunan upang matugunan ng wasto ang mga
patlang sa ibaba.
Pangako ng Paggalang sa Paniniwala ng Iba
Ako si ____________________, ay
nangangakong igagalang ang paniniwala ng
iba. Ipakikita ko ang paggalang na ito sa
pamamagitan ng:
1. ___________________________________________
2. ___________________________________________
3. ___________________________________________
Iiwasan ko ang paggawa ng mga sumusunod
upang hindi ko masaktan ang aking kapwa:
1. ___________________________________________
2. ___________________________________________
3. ___________________________________________
_________________
Lagda
71
Subukin
Tukuyin kung tama o mali ang sinasaad sa bawat
sitwasyon. Iguhit ang masayang mukha kung
tama at malungkot na mukha kung mali.
1. Nirerespeto ng mga kaklase ni Tony ang
kanyang relihiyon bagaman siya ay isang
Muslim at sila ay Kristiyano.
2. Pinagtatawanan nina Mark, Ben, at Gabby
ang kanilang kaibigang umaawit ng papuri
sa Diyos.
3. Sinusulatan nina Randy at Rico ang simbahan
ng ibang relihiyon.
4. Maingay at magulo sina Sam, Eric at Jun sa
loob ng simbahan habang nagdarasal ang
mga tao.
5. Magalang na nakikinig si Jenny sa paliwanag
ng kanyang kaibigan tungkol sa pagkakaiba
ng kanilang paniniwala.
72
Aralin 3 – Pagkakaroon ng
Pag-asa
Mapagpalang araw sa iyo. Sana ay marami
kang natutunan sa ating nakaraang aralin. Sa araw
na ito ay may bago kang mapag-aaralan. Ngunit,
bago ang lahat, nais ko sanang itanong, nanonood
at nakikinig ka ba ng mga balita sa telebisyon?
Kung oo, maaring nabalitaan at nakita mo ang mga
ito.
73
Ang unang larawan ay nagpapakita ng epekto
ng Bagyong Sendong. Ang ikalawang larawan
naman ay nagpapakita ng nangyari sa Cebu ng
magkaroon ng malakas na lindol. Naaalala mo ba
ang mga balitang ito? Ano ang nararamdaman mo
tuwing nakakabalita ka ng ganitong pangyayari?
Sa mga pagkakataong tulad nito, mahalaga
ang pagkakaroon ng “pag-asa”.
Paano ba nakatutulong ang pag-asa sa
pagharap sa mga problema sa buhay? Maaaring
hindi mo pa masagot ngayon ang tanong na iyan.
Kaya naman inihanda ang araling ito. Sa iyong
pagbabasa, ikaw ay inaasahang:
74
a. Makatukoy ng mga inaasahan at ninanasang
mangyari sa iyong buhay.
b. Makapag-isip ng paraan upang matupad
ang iyong inaasahan.
c. Magkaroon ng positibong pagtingin sa mga
nangyayari sa iyong buhay.
Alin sa mga ito ang naranasan mo na? Lagyan
ng tsek () ang kahon kung naranasan mo na. Ano
ang iyong naisip at naramdaman ng mangyari sa iyo
ang mga sitwasyong isinasaad sa bawat bilang?
Isulat sa kwaderno ang iyong sagot.
1. Nagkaroon kayo ng pagsusulit sa inyong klase
at mababa ang nakuha mong grado.
2. Pasahan na ng inyong proyekto sa isang
asignatura ngunit hindi ka nakapagpasa ng
iyong gawa.
3. Isa ka sa mga kasali sa isang mahalagang
paligsahan sa inyong paaralan subalit hindi
ka nakasama sa laban dahil nagkaroon ka ng
sakit.
4. Sumali ka sa pagalingan sa pag-awit ngunit
hindi ka nanalo.
5. Nais mong mapabilang sa mga may
karangalan sa inyong klase ngunit hindi
umabot ang iyong grado upang mabigyan
ka ng parangal.
75
Isaisip
Maaring naranasan mo na ang
mga nabanggit na sitwasyon. Ito ay halimbawa ng
mga pagkakataong maituturing nating hindi
magandang pangyayari sa ating buhay. Ang mga
ganitong pangyayari ay nagdudulot sa atin ng iba’t-
ibang damdamin tulad ng pagkalungkot,
panghihinayang, pagkainis, at galit.
Sa mga pagkakataong ito, hindi ka dapat
manatiling malungkot at nagmumukmok.
Mahalagang maghanap ng paraan kung paano mo
lulutasin ang iyong problema. Kinakailangan mong
mag-isip ng paraan kung paano ka makakabawi at
makakabangon muli. Ang isang tao ay
kinakailangang maniwalang may mabuting
mangyayari sa kanyang buhay. Ang taong ito ay
humahanap ng paraan upang matupad ang
kanyang hinahangad at ninanais. Ito ang taong
mayroong pag-asa. Hindi siya nawawalan ng
pasitibong pagtingin sa buhay.
Narinig mo na ba ang kasabihang ito – “May
bukas pa. Huwag kang mawalan ng pag-asa”.?
Ang linyang ito ay karaniwan nating maririnig bilang
payo ng mga nakatatanda. Tulad ng pagsikat ng
araw sa bawat umagang dumarating, ang pag-asa
ay nagbibigay sa atin ng magandang pakiramdam.
76
Ang pag-asa ay tulad ng sikat ng araw na
nagbibigay sa atin ng malinaw na pag-iisip kung
paano haharapin ang mga problema sa ating
buhay. Gaya rin ng sikat ng araw, ito ay nagbibigay
sa atin ng kalakasang harapin ang bawat sitwasyon
– maganda man o hindi. Ang pagkakaroon ng pag-
asa ay nagdudulot din ng katatagan ng ating
pananalig sa Diyos. Umaasa tayo na may mabuting
mangyayari sa ating buhay sa gabay at patnubay
ng Panginoon.
Sa iyong mga hindi magagandang karanasan,
ano ang iyong ginawa upang hindi na ito maulit?
Paano mo nilutas ang iyong mga problema?
Isagawa
Gawain 1 Balikan natin ang mga sitwasyong iyong binasa.
Iguhit sa iyong kwaderno ang masayang mukha
sa bawat pangungusap na nagpapakita ng batang
may pag-asa.
1. Nagkaroon kayo ng pagsusulit sa inyong klase
at mababa ang nakuha mong grado.
a. Pagbubutihin ko pa ang pag-aaral at
gagawa palagi ng takdang-aralin upang
77
makakuha ng mas mataas na grado sa
susunod na pagsusulit.
b. Maglalaro na lamang at manonood ng
telebisyon tuwing uuwi sa bahay dahil
hindi na mababago ang aking grado sa
paaralan.
2. Pasahan na ng inyong proyekto sa isang
asignatura ngunit hindi ka nakapagpasa ng
iyong gawa.
a. Hahayaan na lamang na walang
naipasang proyekto.
b. Makikiusap sa guro kung maaring
tapusin at ipasa ang nagawang
proyekto kahit pa huli na.
3. Isa ka sa mga kasali sa isang mahalagang
paligsahan sa inyong paaralan subalit hindi
ka nakasama sa laban dahil nagkaroon ka
ng sakit.
a. Hindi ka na sasali sa kahit anong
paligsahan kahit kalian.
b. Magpapagaling kaagad at mag-
eensayong muli upang sa susunod ay
makasama na sa paligsahan.
4. Sumali ka sa pagalingan sa pag-awit ngunit
hindi ka nanalo.
78
a. Babatiin ang nanalo at pag-iibayuhin
pa ang angking talento upang sa
susunod na paligsahan ay manalo.
b. Iiyak at magagalit sa nanalo.
Kalilimutan at titigil na din sa aking
hilig.
5. Nais mong mapabilang sa mga may
karangalan sa inyong klase ngunit hindi
umabot ang iyong grado upang mabigyan
ka ng parangal.
a. Magiging lalo pang masipag at
masigasig sa pag-aaral at mga
gawaing pampaaralan.
b. Malulungkot at magagalit sa sarili.
Magmumukmok na lamang sa isang
tabi at hindi na aayusin ang pag-
aaral.
Gawain 2
Ikaw ba ay may mga pangarap sa iyong buhay?
Kaakibat ng mga pangarap ang pag-asang
magkaroon ng mabuting kinabukasan. Bilang isang
mag-aaral, ano-ano ang iyong mga pangarap? Sa
iyong kwaderno, gumawa ng dalawang hanay,
Hanay A at Hanay B. Isulat sa Hanay A ang iyong
mga pangarap, hinahangad, at ninanais. Isulat
79
naman sa Hanay B ang maaari mong gawin upang
matupad ang mga ito.
Gawain 3
Ang isang taong may pangarap ay laging may pag-
asa. Ang taong ito ay mayroong positibong
pagtingin sa buhay. Alin sa mga larawang ito ang
nagpapakita ng isang taong may positibong
pananaw? Ipaliwanag sa klase ang iyong napiling
sagot.
Larawan ng isang batang
malungkot at magagalitin sa loob
ng bahay.
80
Isapuso
Sa ngayon alam mo na ang
kahalagahan ng pagkakaroon ng pag-asa at
positibong pagtingin sa buhay. Sa pamamagitan ng
pagguhit sa isang papel, ipakita mo ang iyong
pagkaunawa sa isang taong may pag-asa at
positibong pagtingin sa buhay.
Tandaan:
1. Ang bawat tao ay nakakaranas ng mga
problema at hindi magagandang
pangyayari sa buhay.
2. Sa bawat problema at hindi magandang
pangyayari sa buhay ng isang tao,
importante ang pagkakaroon ng pag-
asa at positibong pananaw sa buhay.
3. Ang pag-asa at positibong pananaw sa
buhay ay nagbibigay ng kalakasan at
katatagang harapin ng may pananalig
sa Panginoon ang kinabukasan.
4. Ang bawat pangarap, ninanais at
hangad ay may kaakibat na pag-asang
mapabuti ang kalagayan ng buhay sa
hinaharap.
81
Isabuhay
Hayan at patapos na naman an gating aralin.
Basahin mo ang maikling tula sa ibaba. Gawan mo
ito ng aksyon at ipakita ang iyong ginawa sa
kaklase. Sa susunod na maharap ka sa isang
mahirap na sitwasyon o sa isang problema,
alalahanin mo ang tulang ito.
PAG-ASA
Sa bawat pagsubok sa ating buhay,
Pag-asa sa puso ay palaging taglay,
Sa puso mo ito ay wag kalimutan,
Lakas at tibay ng loob ay makakamtan.
Ang bawat problema ay dapat harapin,
Ng may pag-asa at tiwala sa Panginoon,
Pangarap sa buhay ay iyong kakamtin,
Dulot ng pag-asa na nasa puso natin.
82
Subukin
Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Bilugan
ang titik ng iyong sagot sa bawat tanong.
1. Mayroong nalalapit na palaro sa paaralan. Sino
kaya sa tatlo ang gumagawa ng paraan upang
mapabilang sa paligsahang ito?
a. Tuwing matatapos ang klase ay
sumasama pa sa mga kaibigan si Jezil
upang maglaro at makipagkwentuhan.
b. Tuwing matatapos ang klase ay umuuwi
kaagad si Jamie upang mag-ensayo ng
kanyang kakayahan.
c. Tuwing matatapos ang klase ay maagang
umuuwi si Marnie upang magpahinga at
manuod ng paboritong telenobela.
2. Masipag mag-aral si Raymond. Lagi siyang
gumagawa ng takdang-aralin at mga proyekto
sa bawat aralin. Umaasa siyang makasama sa
magkakaroon ng karangalan sa kanilang klase.
Matupad kaya ang kanyang inaasahan?
a. Oo, dahil gumagawa siya ng paraan
upang matupad ang kanyang pangarap.
b. Hindi, dahil walang halaga ang kanyang
pagsusumikap.
83
c. Maari, baka makilala siya ng kanyang
guro sa kanyang ginagawa.
3. Nais ng pamilya Reyes na magkaroon ng sariling
bahay na titirhan. Ano ang dapat nilang gawin
upang matupad ang kanilang pangarap?
a. Tumaya sa lotto at baka manalo, saka
bibili ng bahay.
b. Mangutang ng pera sa mga kakilala at
bumili ng bahay.
c. Magsipag sa pagtatrabaho at magtipid
upang makaipon at makabili ng bahay.
4. Nagkaroon ng sunog ang isang pamayanan.
Sino sa pamilyang ito ang may positibong
pananaw sa buhay?
a. Kinuha ng pamilya ni Mang Jose ang
natira sa kanilang mga kagamitan at
naghanap kaagad ng lugar na maaring
pansamantalang matitirhan.
b. Tulala si Mang Nicanor sa sinapit ng
kanilang bahay pati ang kanyang mag-
iina ay hindi matigil sa pag-iyak at
panghihinayang.
c. Lungkot at pagmumukmok lamang ang
ginagawa ng pamilya ni Mang Sidro dahil
hindi nila matanggap ang nangyari sa
kanila.
84
5. Ano ang katangian ng isang taong may pag-
asa sa buhay?
a. Malungkot, takot, at laging
nagmumukmok.
b. Magagalitin, palaaway at maraming
kinaiinisan.
c. Masayahin, matatag at may magandang
pananaw sa hinaharap.
Recommended
