Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai za godinata zavr{ena na 31
dekemvri 2005
Sodr`ina
Izve{taj na revizorite
Finansiski izve{tai
Bilans na uspeh 2
Bilans na sostojba 3
Izve{taj za promenite vo kapitalot 4
Izve{taj za pari~niot tek 5
Bele{ki kon finansiskite izve{tai 7
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
2
Bilans na uspeh
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2005
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Prihodi od kamata 116.485 121.520 Rashodi od kamata (27.008) (29.887)
Neto prihodi od kamata 1 89.477 91.633 Prihodi od provizii i nadomesti 27.612 18.400 Rashodi od provizii i nadomesti (11.275) (7.739)
Neto prihodi od provizii i nadomesti 2 16.337 10.661
Neto prihodi/(rashodi) od kursni razliki (1.714) 1.019
Ostanati prihodi od dejnosta 3 752 4.758
Prihodi od dejnosta 104.852 108.071 Zagubi poradi o{tetuvawe 4 (4.890) (28.167) Ostanati rashodi od dejnosta 5 (42.895) (42.657)
Rashodi od dejnosta (47.785) (70.824) Dobivka pred odano~uvawe 57.067 37.247 Danok od dobivka 6 (5.825) (6.088)
Neto dobivka za godinata 51.242 31.159
Bele{kite kon finansiskite izve{tai se sostaven del od ovie finansiski
izve{tai.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
4
Izve{taj za promenite vo kapitalot
Vo iljadi denari
Akcioner-ski
kapital
Sredstva na
rezervi Rezervi na sigurnost
Zadr`ana dobivka Vkupno
Sostojba na 1 januari 2004 932.400 29.234 - 3.943 965.577
Neto dobivka za godinata - - - 31.159 31.159
Raspredelba vo sredstva na rezervi - 3.943 - (3.943) -
Sostojba na 31 dekemvri 2004 932.400 33.177 - 31.159 996.736
Sostojba na 1 januari 2005 932.400 33.177 - 31.159 996.736
Neto dobivka za godinata - - - 51.242 51.242
Uplati vo tekot na godinata - - 73.436 - 73.436
Raspredelba vo sredstva na rezervi - 16.159 (16.159) -
Raspredelba vo rezervi na sigurnost - - 15.000 (15.000) -
Sostojba na 31 dekemvri 2005 932.400 49.336 88.436 51.242 1.121.414
Bele{kite kon finansiskite izve{tai se sostaven del od ovie finansiski
izve{tai.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
5
Izve{taj za pari~niot tek
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2005
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Pari~en tek od osnovnata dejnost Dobivka pred odano~uvawe 57.067 37.247 Koregirana za: Amortizacija na: nedvi`nosti, postrojki i oprema 5 4.140 2.883 nematerijalni sredstva 5 82 218 Kapitalna dobivka od proda`ba na nedvi`nosti, postrojki i oprema 3 - (392)
Kapitalna zaguba od proda`ba na sredstva dobieni vo zamena za somnitelni i sporni pobaruvawa 5 625 -
Prihodi od kamati 1 (116.485) (121.520) Rashodi od kamati 1 27.008 29.887 Zagubi poradi o{tetuvawe 4 4.890 28.167 Rashodi za rezervirawa/(oslobodeni rezervirawa) za vonbilansni stavki 5,3 786 (1.391)
Naplateni kamati 117.920 119.109 Plateni kamati (23.652) (27.241)
Dobivka od dejnosta pred promenite na delovnata aktiva 72.381 66.967
(Zgolemuvawe)/namaluvawe na delovnata aktiva:
Krediti na drugi banki (545.372) 509.420 Krediti i avansi dadeni na ostanati klienti (7.647) -
Proda`ba na sredstva dobieni vo zamena za somnitelni i sporni pobaruvawa 3.596 -
Ostanata aktiva (7.819) 10.671 Zgolemuvawe/(namaluvawe) na delovnata pasiva: Neto obvrski za komisiono rabotewe 23.903 50.833 Ostanata pasiva 2.948 3.777
Neto pari~en tek od osnovnata dejnost pred odano~uvawe (458.010) 641.668
Plateni danoci od dobivkata (7.578) (1.595)
Neto pari~en tek od osnovnata dejnost (465.588) 640.073
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
6
Izve{taj za pari~niot tek (prodol`enie)
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2005
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Pari~en tek od investiciona dejnost Nabavka na nematerijalni sredstva (86) (197) Nabavka na nedvi`nosti, postrojki i oprema (122.666) (3.719)
Kupuvawe na finansiski instrumenti ~uvani-do-dostasanost - (254.681)
Prilivi od finansiski instrumenti ~uvani-do-dostasanost 163.317 -
Prilivi od proda`ba na nedvi`nosti, postrojki i oprema - 392
Neto pari~en tek od investicionata dejnost 40.565 (258.205)
Pari~en tek od finansirawe Uplata na rezervi na sigurnost 73.436 - Namaluvawe na obvrski po krediti (117.012) (170.611) Zgolemuvawe na obvrski po krediti 10.668 495.802
Neto pari~en tek od finansirawe (32.908) 325.191
Neto (namaluvawe)/zgolemuvawe na pari~nite sredstva i pari~niot ekvivalent (457.931) 707.059
Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent na 1 januari 1.130.648 423.589
Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent na 31 dekemvri 7 672.717 1.130.648
Bele{kite kon finansiskite izve{tai se sostaven del od ovie finansiski
izve{tai.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
7
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Pregled za dejnosta
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje (Bankata) e
akcionersko dru{tvo vo dr`avna sopstvenost i e inkorporirana na teritorijata na Republika Makedonija.
Osnovni aktivnosti na Bankata se kreditirawe na otpo~nuvawe so rabota i razvoj na mali i sredni pretprijatija preku obezbeduvawe srednoro~ni i dolgoro~ni krediti, finansirawe na izvozot preku krediti odobreni za
identifikuvani prilivi od izvoz, izdavawe na garancii za krediti odobreni za identifikuvani prilivi od izvoz.
Kreditiraweto na pretprijatijata se izvr{uva preku banki posrednici koi go prevzemaat krajniot rizik na ote`nata naplata na pobaruvawata. Svoite aktivnosti Bankata gi izvr{uva preku komercijalnite banki.
Kon krajot na 2005 godina, so izmenite na Zakonot za osnovawe na Makedonska banka za poddr{ka na razvojot, se formira{e Garanten fond za
izdavawe garancii za obezbeduvawe na pla}awa po dolgoro~ni krediti za investicii odobreni od strana na banki i drugi finansiski institucii vo Republika Makedonija na mikro, mali i sredni trgovci, trgovci-poedinci i
zanaet~ii, registrirani vo Republika Makedonija.
Zna~ajni smetkovodstveni politiki
a) Izve{taj za usoglasenost
Finansiskite izve{tai na Bankata se izgotveni vo soglasnost so barawata
na makedonskite zakoni.
Soglasno stav (6) od ~len 469 vo Zakonot za Trgovski Dru{tva, na 30
dekemvri 2004 godina (slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 94) be{e objaven Pravilnikot za smetkovodstvo so koj Me|unarodnite smetkovodstveni standardi (“MSS”) objaveni vo pogore-navedeniot
Pravilnik vlegoa vo sila i se primenlivi vo Republika Makedonija od 1 januari 2005 godina.
Vo slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 11 od 17 fevruari 2005 godina bea objaveni i Tolkuvawata od postojniot komitet za tolkuvawe (“PKT”) i Me|unarodniot Standard za Finansisko Izvestuvawe (“MSFI”)
broj 1 kako dopolninie na Pravilnikot za smetkovodstvo. Na 29 dekemvri 2005 godina, vo slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 116 bea
objaveni i Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe broj 2, 3, 4, 5, 6 i 7 kako dopolnenie na Pravilnikot za smetkovodstvo.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
8
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
a) Izve{taj za usoglasenost (prodol`enie)
Na 1 januari 2005 godina, denot na tranzicija, nema{e efekti od prvi~noto
voveduvawe na novite smetkovodstveni standardi na finansiskata sostojba na Bankata, rezultatot od raboteweto i pari~niot tek.
b) Osnova za izgotvuvawe na finansiskite izve{tai
Finansiskite izve{tai se prika`ani vo iljadi makedonski denari. Finansiskite izve{tai se izgotveni vrz osnova na objektivnata vrednost na
finansiskite sredstva raspolo`livi-za-proda`ba, osven onie ~ija{to objektivna vrednost ne mo`e verodostojno da se izmeri.
Ostanatite finansiski i ne-finansiski sredstva i obvrski se prika`ani
spored amortizirana ili istoriska vrednost.
Smetkovodstvenite politiki vo godi{nite finansiski izve{tai se
konzistentni so onie koristeni vo minatata godina.
v) Transakcii vo stranska valuta
Delovnite promeni vo stranska valuta se iska`uvaat spored kursot va`e~ki na denot na delovnata promena. Monetarnite sredstva i obvrski iska`ani vo stranska valuta se iska`ani spored sredniot kurs va`e~ki na
denot na bilansot na sostojba, a pe~albite i zagubite proizlezeni spored ovaa osnova se kni`at vo bilansot na uspeh.
Nemonetarnite sredstva i obvrski iska`ani vo stranska valuta vrz osnova na istoriski vrednosti se iska`ani spored kursot va`e~ki na denot na delovnata promena.
Deviznite sredstva so koi {to raboti Bankata se prete`no evra (EUR). Oficijalnite kursevi va`e~ki na 31 dekemvri 2005 i 2004 godina bea kako
{to sledi:
2005 2004 MKD MKD 1 EUR 61,18 61,31
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
9
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
g) Finansiski instrumenti
(i) Klasifikacija
Kreditite i pobaruvawata odobreni od Bankata se onie krediti i
pobaruvawa so koi se obezbeduvaat pari~ni sredstva na klientot i se razlikuvaat od onie koi se kreiraat so namera za ostvaruvawe na profit na kratok rok. Kreditite i pobaruvawata odobreni od Bankata se sostojat
od krediti i avansi dadeni na banki i ostanati klienti.
Sredstva ~uvani-do-dostasanost se finansiski sredstva so fiksni ili
odredeni periodi na otplata i so fiksen period na dostasanost koi Bankata ima namera i mo`nost da gi ~uva do periodot na dostasuvawe. Instrumentite ~uvani-do-dostasanost gi vklu~uvaat dr`avnite zapisi.
Sredstva raspolo`livi-za-proda`ba se finansiski sredstva koi ne se ~uvaat zaradi trguvawe, koi ne se odobreni od Bankata, nitu se ~uvaat do
periodot na dostasuvawe. Instrumentite raspolo`livi-za-proda`ba gi vklu~uvaat vlo`uvawata vo akcii.
(ii) Priznavawe
Bankata gi priznava sredstvata raspolo`livi-za-proda`ba i kreditite i pobaruvawata odobreni od Bankata na denot koga tie se prefrleni od
Bankata.
(iii) Merewe
Finansiskite instrumenti po~etno se iska`uvaat po nivnata nabavna vrednost, koja{to e objektivnata vrednost na dadeniot (vo slu~aj na sredstvo) ili primeniot (vo slu~aj na obvrska) nadomestok za istite.
Transakcionite tro{oci se vklu~uvaat vo po~etnoto merewe na site finansiski sredstva i obvrski.
Sledstveno na inicijalnoto priznavawe sredstvata raspolo`livi-za-proda`ba se prika`uvaat spored nabavna vrednost, namaleni za posebnata rezerva za somnitelni i sporni pobaruvawa, bidej}i nemaat kotirana
pazarna cena i nivnata objektivna vrednost ne mo`e verodostojno da se izmeri.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
10
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
g) Finansiski instrumenti (prodol`enie)
(iii) Merewe (prodol`enie)
Site finansiski obvrski so koi ne se trguva, kreditite i pobaruvawata odobreni od Bankata i sredstvata ~uvani-do-dostasanost se procenuvaat po
amortizirana vrednost namalena za posebnata rezerva za somnitelni i sporni pobaruvawa. Amortiziranata vrednost se presmetuva vrz osnova na metodata na efektivna kamatna stapka.
(iv) Princip na merewe spored objektivna vrednost
Objektivnata vredost na finansisikite instrumenti se bazira na nivnata
kotirana pazarna cena na denot na bilansot na sostojba, bez bilo kakvi odbitoci za transakcioni tro{oci.
(v) Dobivki i zagubi od povtorno merewe spored objektivnata vredost
Dobivkata ili zagubata od povtornoto merewe spored objektivna vrednost na sredstvata raspolo`livi-za-proda`ba se priznavaat direktno vo
kapitalot.
(vi) Posebni instrumenti
Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent
Pari~nite sredstva i pari~niot ekvivalent go so~inuvaat pari~nite
sredstva vo blagajna, depozitite po viduvawe kaj bankite, depozitite vo Narodna Banka na Republika Makedonija ("NBRM"), kako i
visokolikvidnite hartii od vrednost so originalen rok na dostasanost od tri ili pomala od tri meseci od koga se kupeni, vklu~uvajki gi i blagajni~kite zapisi so koi mo`e da se trguva na sekundaren pazar.
Vlo`uvawa
Dol`ni~kite instrumenti koi Bankata ima namera i mo`nost da gi ~uva do periodot na nivnoto dostasuvawe se klasificirani kako sredstva ~uvani-
do-dostasanost. Ostanatite vlo`uvawa se prika`ani kako sredstva raspolo`livi-za-proda`ba.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
11
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
g) Finansiski instrumenti (prodol`enie)
(vi) Posebni instrumenti (prodol`enie)
Krediti i avansi na banki i klienti
Kreditite i avansite odobreni od Bankata se prika`ani kako odobreni krediti i pobaruvawa. Kreditite i avansite se prika`ani vo bilansot na
sostojbata po amortizirana vrednost namaleni za posebnata rezerva za somnitelni i sporni pobaruvawa, za da go reflektiraat procenetiot naplatliv iznos (vidi smetkovodstvena politika y).
d) Netirawe
Finansiskite sredstva i obvrski se netiraat i neto iznosot se prika`uva vo bilansot na sostojbata koga Bankata ima zakonsko pravo da gi netira
priznaenite iznosi i ima namera da gi poramni transakciite na neto osnova.
|) Nematerijalni sredstva
(i) Sopstveni sredstva
Nematerijalnite sredstva se iska`ani spored nabavna vrednost namalena za akumuliranata amortizacija i zagubi od o{tetuvawe (vidi
smetkovodstvena politika y).
(ii) Posledovatelni izdatoci
Posledovatelni izdatoci se kapitaliziraat samo koga ja zgolemuvaat idnata ekonomska poleznost vklu~ena vo del od nematerijalnite sredstva.
Site ostanati izdatoci se priznavaat vo bilansot na uspeh kako tro{oci kako {to nastanuvaat.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
12
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
|) Nematerijalni sredstva (prodol`enie)
(iii) Amortizacija
Amortizacijata na nematerijalnite sredstva se obezbeduva po proporcionalna metoda na na~in da se otpi{e nabavnata vrednost na
sredstvata vo tekot na nivniot propi{an polezen vek na traewe. Na nematerijalnite sredstva ne im se presmetuva amortizacija se do nivnoto stavawe vo upotreba.
Godi{nite stapki na amortizacija se kako {to sledi :
2005 2004 % % Softver i licence 25 25
e) Nedvi`nosti, postrojki i oprema
(i) Sopstveni sredstva
Nedvi`nostite, postrojkite i opremata se iska`ani spored nabavna vrednost namalena za akumuliranata amortizacija i zagubi od o{tetuvawe
(vidi smetkovodstvena politika y).
(ii) Posledovatelni izdatoci
Izdatocite napraveni za zamena na del od nedvi`nosti, postrojki i oprema koj se evidentira oddelno se kapitaliziraat. Ostanatite posledovatelni izdatoci se kapitaliziraat samo koga ja zgolemuvaat idnata ekonomska
poleznost vklu~ena vo del od nedvi`nosti, postrojki i oprema. Site ostanati izdatoci se priznavaat vo bilansot na uspeh kako tro{oci kako {to nastanuvaat.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
13
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
e) Nedvi`nosti, postrojki i oprema (prodol`enie)
(iii) Amortizacija
Amortizacijata na nedvi`nosti, postrojki i oprema se obezbeduva po proporcionalna metoda na na~in da se otpi{e nabavnata vrednost na
sredstvata vo tekot na nivniot propi{an polezen vek na traewe. Na nedvi`nostite, postrojkite i opremata ne im se presmetuva amortizacija se do nivnoto stavawe vo upotreba. Godi{nite stapki na amortizacija se kako
{to sledi:
2005 2004 % %
Grade`ni objekti 2,5 - Oprema i mebel 20 do 25 20 do 25
Motorni vozila 25 25
`) Koristi za vrabotenite
(i) Planovi za definirani pridonesi
Bankata pla}a pridonesi vo penziskite fondovi vo soglasnost so barawata na makedonskite zakoni. Pridonesite koi se utvrduvaat vrz osnova na platata na vrabotenite se upla}aat vo penziskite fondovi, koi {to se
odgovorni za isplata na penziite. Bankata nema dopolnitelna obvrska za pla}awe po osnov na ovie planovi. Obvrskite za uplata na pridonesi vo planovite za definirani pridonesi se priznavaat kako rashod vo bilansot
na uspeh koga se presmetuvaat.
z) Sredstva od komisiono rabotewe
Sredstvata i obvrskite upravuvani vo ime i za smetka na banki se vklu~eni vo bilansot na sostojba na neto osnova. Neto obvrskite prika`ani vo bilansot na sostojba pretstavuvaat vremena razlika pome|u naplatata ili isplatata na obvrskite za smetka na bankite.
y) Zagubi poradi o{tetuvawe
Finansiskite sredstva se razgleduvaat na sekoj datum na izgotvuvawe na
bilansot na sostojba so cel da se opredeli dali postojat indikacii za nenaplatlivost. Ako postoi vakva indikacija, se procenuva iznosot na
sredstvoto koj bi bil naplatliv.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
14
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
y) Zagubi poradi o{tetuvawe (prodol`enie)
Zaguba poradi o{tetuvawe e iznosot za koj{to smetkovodstvenata vrednost
na dadeno sredstvo go nadminuva negoviot nadomestliv iznos. Zagubite poradi o{tetuvawe se priznavaat vo Bilansot na uspeh.
Krediti i avansi odobreni od bankata
Kreditite i avansite odobreni od Bankata se prika`ani namaleni za
op{tata i specifi~nata posebna rezerva. Op{tiot element na posebnata rezerva se odnesuva na onie postojni zagubi koi, iako seu{te ne bile
poodelno identifikuvani, od porane{noto iskustvo e izvesno deka postojat na krajot na bilo koja godina vo kreditnoto portfolio na Bankata. Specifi~niot element na posebnata rezerva se odnesuva na onie krediti
koi bile pooddelno pregledani i posebno identifikuvani kako somnitelni ili sporni vrz osnova na redovni proverki na preostanatite salda, za da se namalat ovie krediti i avansi do nivniot naplatliv iznos. Za kreditite za
koi{to se znae deka se nenaplativi, i se iscrpeni site pravni mo`nosti, i e odredena kone~nata zaguba, se otpi{uvaat direktno. Iznosot na naplatenite prethodno otpi{ani pobaruvawa se priznava kako prihod vo
bilansot na uspeh vo momentot na naplata.
Ako vo naredniot period zagubite poradi o{tetuvawe se namaluvaat, i
namaluvaweto mo`e objektivno da se povrze so nastan koj se pojavil posle dopolnitelnata ispravka, osloboduvaweto na posebnata rezerva se priznava vo bilansot na uspehot.
Vlo`uvawa
Nadomestliviot iznos na vlo`uvawata evidentirani po amortizirana
vrednost se presmetuva kako sega{na vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi diskontirani spored prvobitnata efektivna kamatna stapka (t.e.
efektivnata kamatna stapka presmetana na prvi~noto priznavawe na ovie finansiski sredstva). Vlo`uvawata so kratok rok na dospevawe ne se diskontiraat. Iznosot na zagubata poradi o{tetuvawe treba da bide
vklu~en vo neto dobivkata ili zagubata za periodot.
Nadomestliviot iznos na vlo`uvawata koi se isklu~eni od objektivnoto
vrednuvawe se presmetuva kako sega{na vrednost na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi diskontirani spored tekovnata pazarna kamatna stapka za sli~no finansisko sredstvo. Iznosot na zagubata poradi o{tetuvawe treba
da bide vklu~en vo neto dobivkata ili zagubata za periodot.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
15
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
y) Zagubi poradi o{tetuvawe (prodol`enie)
Vlo`uvawa(prodol`enie)
Dokolku vo posledovatelen period, objektivnata vrednost ili
nadomestliviot iznos na vlo`uvawata se zgolemi i zgolemuvaweto mo`e objektivno da se povrze so nastan koj se slu~il po priznavaweto na zagubata poradi o{tetuvawe vo bilansot na uspeh, zagubata treba da se anulira niz
neto dobivkata ili zagubata za periodot.
i) Akcionerski kapital
(i) Dividendi
Dividendata {to i pripa|a na Dr`avata soglasno zakonskata regulativa se raspredeluva vo rezervi na Bankata.
j) Priznavawe na prihodite
(i) Prihodi od kamata
Prihodot od kamata se priznava vo bilansot na uspeh koga se presmetuva osven kamatata so somnitelna naplativost, koja se evidentira kako somnitelna kamata i se isklu~uva od prihodot od kamata.
(ii) Rashodi od kamata
Rashodot od kamata se priznava vo bilansot na uspeh koga se presmetuva.
(iii) Neto prihodi od nadomesti i provizii
Prihodite od nadomesti i provizii nastanuvaat po osnov na finansiski
uslugi koi gi izvr{uva Bankata vklu~uvaj}i odobruvawe na krediti i izdavawe na finansiski garancii za garantirawe na naplatata pri izvoz na kratok rok. Za obezbeduvawe na rizikot od nenaplatlivost na izdadenite
finansiski garancii Bankata zema finansiski garancii od stranski reosiguriteli vo iznos od 90% do 100% od iznosot na izdadenite garancii.
Nadomestite i proviziite se priznavaat koga soodvetnata usluga }e se izvr{i.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
16
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
Zna~ajni smetkovodstveni politiki (prodol`enie)
k) Danoci
Danokot od dobivka se sostoi od tekoven danok. Danokot od dobivka se
priznava vo bilansot na uspeh.
Danokot od dobivka e o~ekuvana dano~na obvrska od dobivkata pred
odano~uvawe za godinata, primenuvaj}i ja va`e~kata dano~na stapka na denot na bilansot na sostojba.
l) Sporedbeni podatoci
Kade {to be{e neophodno, sporedbenite podatoci se smeneti za da se usoglasat so prezentacijata vo tekovnata godina.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
17
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
1. Neto prihodi od kamata
Vo iljadi denari 2005 2004 Prihodi od kamata Prihodite od kamati proizleguvaat od: Pretprijatija 5.712 - Doma{ni banki 84.243 101.768 Stranski banki 5.540 5.025
Dr`avni organi 20.990 14.727
116.485 121.520
Rashodi od kamata
Rashodite od kamati proizleguvaat od: Finansiski institucii 25.588 28.396 Stranski banki 97 97 Dr`avni organi 1.323 1.394
27.008 29.887
Neto prihodi od kamata 89.477 91.633
2. Neto prihodi od provizii i nadomesti
Vo iljadi denari 2005 2004 Prihodi od provizii i nadomesti
Komisiono rabotewe 16.900 9.847
Provizija za rakovodewe 8.226 6.244 Provizija za finansiski garancii 2.400 2.208
Ostanati provizii 86 101
27.612 18.400
Rashodi od provizii i nadomesti
Komisiono rabotewe 9.075 5.096 Provizija za finansiski garancii 1.777 2.122 Ostanato 423 521
11.275 7.739
Neto prihodi od provizii i nadomesti 16.337 10.661
Bankata e ovlastena da raboti kako agent na Vladata na Republika
Makedonija za plasirawe na krediti od Italijanskata kreditna linija preku doma{ni banki. Za ovaa usluga Bankata napla}a provizija za komisiono rabotewe od 4% (2004: 4% do 5%) na godi{no nivo na iznosot na
plasiranite krediti na krajnite korisnici, dodeka za dobienite sredstva pla}a komisionen nadomest od 1,75% (2004: 1,75%) na godi{no nivo (bele{ka 19).
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
18
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
2. Neto prihodi od provizii i nadomesti (prodol`enie)
Del od provizijata za rakovodewe vo iznos od MKD 7.070 iljadi (2004: MKD 1.618 iljadi) pretstavuva provizija za rakovodewe so depozitite od KfW
mikro kreditnata linija i iznesuva 1% (2004: 1%) na godi{no nivo na prose~noto nivo na sredstva plasirani preku doma{nite banki. Ostatokot
vo iznos od MKD 1.156 iljadi (2004: MKD 4.626 iljadi) pretstavuva provizija za rakovodewe so NEPA Fondacijata od 1,5% (2004: 1,5%) na godi{no nivo.
Prihodite od provizija za finansiski garancii se po osnov na sklu~eni dogovori za garantirawe na naplata pri izvoz na kratok rok. Rashodite od provizija za finansiski garancii se po osnov na zemeni finansiski
garancii od stranski reosiguriteli (vidi bele{ka 25).
3. Ostanati prihodi od dejnosta
Vo iljadi denari 2005 2004 Kapitalna dobivka - 392 Prihodi od osloboduvawe na rezervirawa za
vonbilansni stavki - 1.391 Prihodi od preotstapeni prava od DEG 100 2.313 Ostanato 652 662
752 4.758
4. Zagubi poradi o{tetuvawe
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Dopolnitelna posebna rezerva Krediti na drugi banki - 28.167
Krediti i avansi dadeni na ostanati klienti 5.455 -
5.455 28.167
Oslobodeni rezervirawa Krediti na drugi banki (565) -
(565) -
12 4.890 28.167
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
19
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
5. Ostanati rashodi od dejnosta
Vo iljadi denari 2005 2004 Tro{oci za vrabotenite Neto plati i danok 12.262 11.935 Zadol`itelni pridonesi 5.721 5.618 Ostanati tro{oci 1.508 1.454
Nadomesti na ~lenovi na Upraven Odbor 2.207 2.241 Materijali i uslugi 7.087 7.241 Amortizacija na nedvi`nosti, postrojki i oprema 4.140 2.883 Amortizacija na nematerijalni sredstva 82 218 Zakupnina 2.415 4.372 Tro{oci za reprezentacija i marketing 1.969 1.655
Tro{oci za slu`beni patuvawa 1.719 1.385
Tro{oci za usovr{uvawe 1.317 1.308
Rashodi za rezervirawa za vonbilansni stavki 786 - Kapitalna zaguba 625 - Osiguruvawe 193 367 Ostanato 864 1.980
42.895 42.657
Ostanatite tro{oci za vrabotenite se sostojat od tro{oci za ishrana,
regres za godi{en odmor i za prevoz. Prose~niot broj na vraboteni vo 2005 godina e 26 (2004: 24).
6. Danok od dobivka
Tekoven danok
Vo iljadi denari 2005 2004
Tekovna godina 5.825 6.088
5.825 6.088
Usoglasuvawe so primeneta dano~na stapka
Vo iljadi denari 2005 2005 2004 2004
Dobivka pred odano~uvawe 57.067 37.247
Danok od dobivka 15,0% 8.560 15,0% 5.587 Rashodi nepriznaeni za dano~ni
celi 1,2% 679 1,4% 501
Dano~ni osloboduvawa nepriznaeni vo bilansot na uspeh (6,0%) (3.414) - -
10,2% 5.825 16,4% 6.088
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
20
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
7. Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent
Vo iljadi denari 2005 2004 Pari~ni sredstva vo blagajna 183 100 Depoziti vo NBRM 1.805 10.229 Tekovni smetki kaj stranski banki 363.869 772.221 Blagajni~ki zapisi 306.860 348.098
672.717 1.130.648
Blagajni~kite zapisi se so rok na dostasanost od 28 dena (2004 : 28 dena) i se so fiksna kamatna stapka od 8,2% do 8,7% (2004 : 10%) na godi{no nivo.
8. Krediti na drugi banki
Analiza spored produkti
Vkupno Kratko- ro~ni
Dolgo- ro~ni
Vkupno
Kratko- ro~ni
Dolgo- ro~ni
Vo iljadi denari 2005 2005 2005 2004 2004 2004
Doma{ni banki 1.592.786 164.201 1.428.585 1.067.178 248.043 819.135
Tekovna dostasanost -
282.820
(282.820)
-
203.129
(203.129)
Posebna rezerva (161.340) (3.358) (157.982) (161.905) (11.536) (150.369)
Krediti na drugi banki namaleni
za posebnata rezerva 1.431.446
443.663
987.783
905.273
439.636
465.637
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
21
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
8. Krediti na drugi banki (prodol`enie)
Analiza spored kamatni stapki
Kamatni stapki
2005 2004 2005 2004
Vo iljadi
denari
Vo iljadi
denari
Krediti so fiksna kamata:
Poddr{ka na izvozni aran`mani 5% 4%-6% 207.638 272.566
Poddr{ka na razvojot na mali i
sredni pretprijatija
5%
5%
373.078 96.384
Trajni obrtni sredstva 5% - 18.353 -
Revolving fond na Italijanskata
kreditna linija
5%
4%-5%
153.474 -
Germansko - makedonski fond 5% 5% 76.429 101.554
Germanska kreditna linija 7%,
promenliva ako
{estmese~en
EURIBOR
nadmine 5,15%
7%-8%
353.922 596.674
Revolving fond na Germanskata
kreditna linija
7%,
promenliva ako
{estmese~en
EURIBOR
nadmine 5,15%
-
67.296 -
Krediti so promenliva kamata:
Germanska mikro kreditna linija trimese~en
EURIBOR
zgolemen za 1%
-
342.596 -
1.592.786 1.067.178
Posebna rezerva (161.340) (161.905)
Krediti na drugi banki namaleni
za posebnata rezerva
1.431.446 905.273
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
22
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
9. Krediti i avansi dadeni na ostanati klienti
Vo tekot na 2005 godina Bankata sklu~ila dogovori so dve pretprijatija za prezemawe na pobaruvawa od Eksport Import Banka, banka vo ste~aj. Kreditite vo iznos od MKD 27.411 iljadi se odobreni so fiksni kamatni stapki od 5% i 8% na godi{no nivo i rok na otplata do 2011 godina. Bankata za ovie krediti ima izdvoeno posebna rezerva vo iznos od MKD 5.455 iljadi (2004: nema).
10. Pobaruvawa za kamata i ostanata aktiva
Vo iljadi denari 2005 2004 Presmetana dostasana kamata 55 303 Presmetana nedostasana kamata 11.503 12.690 Presmetana nedostasana provizija od KfW 3.966 2.952 Pobaruvawa za provizija za rakovodewe 6.726 - Pobaruvawa za prodadeni stanovi 5.429 - Ostanato 165 51
27.844 15.996
11. Vlo`uvawa
Vo iljadi denari 2005 2004 Dol`ni~ki instrumenti so fiksna kamata ~uvani-do-dostasanost Dr`avni zapisi 91.364 254.681
91.364 254.681
Nekotirani 91.364 254.681 Akcii raspolo`livi-za-proda`ba
Vlo`uvawa vo akcii 367 367
367 367
Nekotirani 367 367 Vkupno vlo`uvawa 91.731 255.048 Posebna rezerva (7) (7)
Vlo`uvawa namaleni za posebnata rezerva 91.724 255.041
Dr`avnite zapisi se so fiksna kamatna stapka od 9,1% do 9,9% (2004: od 8,8% do 9,5%) na godi{no nivo i so rok na dostasanost od januari do juni 2006 godina (2004: od januari do mart 2005 godina).
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
23
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
11. Vlo`uvawa (prodol`enie)
Vlo`uvawata vo akcii pred posebnata rezerva se iska`uvaat po nabavna
vrednost. Ne postoi aktiven pazar za ovie vlo`uvawa i ne postoea bilo kakvi transakcii vo posledno vreme koi bi obezbedile dokaz za nivnata tekovna pazarna vrednost.
Prihodite od dol`ni~kite instrumenti ~uvani-do-dostasanost se priznavaat kako prihodi od kamati.
Prihodite od vlo`uvawata vo akcii se priznavaat kako prihodi od dividendi.
12. Posebna rezerva
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Na 1 januari 161.912 133.745 Priznaeni ispravki: dopolnitelni rezervi 4 4.890 28.167
Na 31 dekemvri 166.802 161.912
Rezervata e raspredelena kako {to sledi:
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Kako namaluvawe na krediti vo drugi banki 8 161.340 161.905
Kako namaluvawe na krediti i avansi dadeni na ostanati klienti 9 5.455 -
Kako namaluvawe na vlo`uvawa 11 7 7
166.802 161.912
13. Sredstva dobieni vo zamena za somnitelni i sporni pobaruvawa
Na 31 dekemvri 2004 godina sredstva dobieni vo zamena za somnitelni i sporni pobaruvawa se sostojat od stanovi. Vo tekot na 2005 godina ovie stanovi se prodadeni.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
24
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
14. Nematerijalni sredstva
Vo iljadi denari
Softver i licenci
Nabavna vrednost Na 1 januari 2005 1.517 Zgolemuvawe 86
Na 31 dekemvri 2005 1.603
Amortizacija Na 1 januari 2005 1.299 Amortizacija za godinata 82
Na 31 dekemvri 2005 1.381
Neotpi{ana vrednost Na 1 januari 2005 218
Na 31 dekemvri 2005 222
15. Nedvi`nosti, postrojki i oprema
Vo iljadi denari
Grade`ni objekti
Oprema i mebel
Motorni vozila Vkupno
Nabavna vrednost Na 1 januari 2005 - 11.668 5.240 16.908 Zgolemuvawe 120.033 2.633 - 122.666
Na 31 dekemvri 2005 120.033 14.301 5.240 139.574
Ispravka Na 1 januari 2005 - 9.889 2.538 12.427 Amortizacija za godinata 1.990 1.031 1.119 4.140
Na 31 dekemvri 2005 1.990 10.920 3.657 16.567
Neotpi{ana vrednost Na 1 januari 2005 - 1.779 2.702 4.481
Na 31 dekemvri 2005 118.043 3.381 1.583 123.007
Na 31 dekemvri 2005 godina Bankata nema dadeni nedvi`nosti, postrojki i oprema pod zalog (2004: nema).
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
25
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
16. Obvrski po krediti
Kratko- Dolgo- Kratko- Dolgo- ro~ni ro~ni ro~ni ro~ni Vo iljadi denari 2005 2005 2004 2004 Germanska kreditna linija (KfW) - 573.543 - 689.738
Mikro germanska kreditna linija (KfW) - 378.373 - 379.190
Ministerstvo za finansiii - 137.074 - 126.406
Tekovna dostasanost 114.709 (114.709) 102.647 (102.647)
114.709 974.281 102.647 1.092.687
Dolgoro~niot kredit od Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) vo iznos od MKD 573.543 iljadi (2004: MKD 689.738 iljadi) e namenet za kreditirawe i otpo~nuvawe so razvoj na mali i sredni pretprijatija so kamatna stapka od {est mese~en EURIBOR plus 1,85% na godi{no nivo. Kreditot se otpla}a vo 16 polugodi{ni rati so rok na otplata avgust 2010 godina. Dolgoro~niot kredit od Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) vo iznos od MKD 378.373 iljadi (2004: MKD 379.190 iljadi) e namenet za kreditirawe i otpo~nuvawe so razvoj na mikro pretprijatija so kamatnata stapka od 0,75% za prvata tran{a i 2% za vtorata tran{a na godi{no nivo. Kreditot se otpla}a vo 61 polugodi{ni rati so rok na otplata od 40 godini vklu~uvaj}i i grejs period od 10 godini. Poslednata rata e vo 2044 godina. Dolgoro~niot kredit od Ministerstvoto za finansii e namenet za kreditirawe na povratnici od Germanija i mali i sredni trgovski dru{tva. Inicijalno obrskata po kredit bila kon Ministerstvoto za finansii i Germanskata Vlada. Vo tekot na 2004 godina obvrskata kon Germanskta Vlada bila celosno podmirena. Kreditot se otpla}a vo 40 ednakvi polugodi{ni rati so kamatnata stapka od 1% na godi{no nivo so rok na otplata od 30 godini vklu~uvaj}i i grejs period od 10 godini. Poslednata rata e na 30 juni 2026 godina.
Vo noemvri 2005 godina Bankata sklu~i dogovor za kredit so Razvojnata
Banka pri Sovetot na Evropa vo iznos od 10.000.000 evra koj e namenet za kreditirawe na mali i sredni pretprijatija za otvarawe na novi rabotni mesta. Kreditot e so kamatna stapka od trimese~en EURIBOR plus 0,30% i
}e se otpla}a vo 20 polugodi{ni rati vo rok od 10 godini. Do krajot na 2005 godina Bankata nema povle~eno sredstva po osnov na ovoj kredit.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
26
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
17. Obvrski za kamata
Vo iljadi denari 2005 2004 Presmetana dostasana kamata 3.748 2.425 Presmetana nedostasana kamata 11.916 9.883
15.664 12.308
18. Posebna rezerva za vonbilansni stavki
Vo iljadi denari Bele{ka 2005 2004 Sostojba na 1 januari 2.893 4.284 Rashod za godinata 5 786 - Oslobodena posebna rezerva 3 - (1.391)
Sostojba na 31 dekemvri 23 3.679 2.893
19. Neto obvrski od komisiono rabotewe
Vo iljadi denari 2005 2004 Pobaruvawa od komisiono rabotewe 439.546 324.039 Obvrski od komisiono rabotewe (567.470) (428.060)
(127.924) (104.021)
Bankata e ovlastena da bide banka agent na Vladata na Republika Makedonija, plasiraj}i gi kreditite od Italijanskata kreditna linija na krajnite dol`nici preku selektirani komercijalni banki od Republika Makedonija. Ovie sredstva imaat grejs period od 5,5 godini i se otpla}aat vo rok od 15 godini i vo 30 ednakvi polugodi{ni rati. Bankata pla}a komisiona provizija od 1,75% na primenite sredstva.
Bankata ovie sredstva gi plasira na komercijalni banki so edna i pol godina grejs period i rok na vra}awe vo 20 ednakvi trimese~ni rati. Bankata ne e izlo`ena na krediten rizik koj {to se odnesuva na kreditite plasirani na komercijalnite banki. Neto obvrskite od komisiono rabotewe vo iznos od MKD 127.924 iljadi (2004: MKD 104.021 iljadi) gi odrazuvaat vremenskite razliki pome|u periodot na nesovpa|awe pome|u grejs periodot na povle~enite i plasiranite sredstva od gore navedenata kreditna linija.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
27
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
20. Ostanati obvrski
Vo iljadi denari 2005 2004 Obvrski za primeni avansi 1.798 1.442 Dobavuva~i 651 1.992 Provizii i nadomesti 111 668 Presmetana nedostasana provizija 1.683 1.295 Ostanato 4.262 160
8.505 5.557
21. Kapital i rezervi
Akcionerski kapital
Obi~ni akcii Vo broj na akcii 2005 2004 Na 1 januari - celosno plateni 300.000 300.000
Na 31 dekemvri - celosno plateni 300.000 300.000
Ovlasteniot kapital na Bankata iznesuva MKD 932.400 iljadi. Obi~nite
akcii se so nominalna vrednost od MKD 3.108. Imatelite na obi~ni akcii imaat pravo na dividenda koga }e bide objavena i imaat pravo na eden glas na Sobranie na Bankata za ekvivalent od 1 obi~na akcija (2004: 1 obi~na
akcija). Soglasno Zakonot za osnovawe na Makedonska banka za poddr{ka na razvojot, dividendata {to i pripa|a na dr`avata se rasporeduva vo rezervite na Bankata. Site akcii nosat pravo na srazmerno u~estvo vo
podelbata na ostatokot na ste~ajnata, odnosno likvidacionata masa.
Vkupniot uplaten akcionerski kapital e vo dr`avna sopstvenost.
Sredstva na rezervi
Rezervite na Bankata se formirani od raspredelba na dobivkata i mo`e da se upotrebat za pokrivawe na zagubite. Vakvite rezervi ne mo`at da se
rasporedat na akcionerite osven vo slu~aj na likvidacija na Bankata.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
28
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
21. Kapital i rezervi (prodol`enie)
Rezervi na sigurnost
Rezervite na sigurnost slu`at za pokrivawe na rizicite od vr{ewe na osiguruvawe i reosiguruvawe na pobaruvawa vrz osnova na izvr{en izvoz na komercijalni i nekomercijalni rizici, kako i na osiguruvawe i pasivno reosiguruvawe na stranski investicii vo Republika Makedonija i na investicii na doma{ni trgovski dru{tva vo stranstvo od nekomercijalni rizici. Rezervite na sigurnost se formiraat so izdvojuvawe na del od uplatenite premii i del od zadr`anata dobivka izdvoeni od dobivkata na dr`avata. Visinata na rezervite na sigurnost ja utvrduva Vladata na Republika Makedonija. Vo tekot na 2005 godina od dobivkata se izdvoeni MKD 15.000 iljadi kako rezervi na sigurnost, dodeka MKD 73.436 iljadi se uplateni od Vladata na Republika Makedonija vo noemvri i dekemvri 2005 godina. Vo januari 2006 godina uplateni se dopolnitelni MKD 82.670 iljadi od Vladata na Republika Makedonija.
22. Objektivna vrednost
Objektivnata vrednost na finansiskite instrumenti pretstavuva iznos koj mo`e da se realizira so proda`ba na sredstvata ili da se upotrebi za podmiruvawe na obvrskite pome|u dobro poznati subjekti vo nezavisna transakcija. Onamu kade e mo`no, objektivnata vrednost se utvrduva vrz osnova na oficijalno objavenite pazarni vrednosti. Me|utoa, vo okru`uvaweto ne postoi dovolno nivo na publikuvani informacii za pazarni vrednosti za zna~itelen del od finansiskite sredstva na Bankata. Vo situacii vo koi ne postoi dovolno nivo na publikuvani informacii za pazarnite vrednosti, objektivnata vrednost se odreduva so diskontirawe na idnite pari~ni tekovi ili so primena na drugi modeli na vrednuvawe, kako {to e primenlivo. Promenite vo osnovnite pretpostavki vklu~uvaj}i gi i diskontnite stapki i procenetite idni pari~ni tekovi, zna~itelno vlijaat na procenkite. Od tie pri~ini, utvrdenata objektivna vrednost ne mo`e da bide realizirana vo redovna proda`ba na finansiskite instrumenti.
Bidej}i ne postoi raspolo`iv pazar za pogolem del od finansiskite instrumenti na Bankata, neophodna e procenka vo opredeluvawe na objektivnata vrednost zasnovana na tekovnite ekonomski uslovi i specifi~ni rizici koi se odnesuvaat na instrumentot. So ogled na toa deka za najgolem del od finansiskite instrumenti na Bankata, pazarnite vrednosti koi {to mo`at da se proverat ne se dostapni, objektivnata vrednost na tie pozicii se bazira na procenkata na menaxmentot na Bankata, vo zavisnost od vidot na finansiskite instrumenti.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
29
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
22. Objektivna vrednost (prodol`enie)
Kreditite na drugi banki i ostanati klienti se iska`ani vo neto vrednost, odnosno namaleni za posebnata rezerva. Nivnata objektivna vrednost predstvuva diskontiran iznos na procenetite idni pari~ni tekovi.
Vlo`uvawa: Ne postoi aktiven pazar za kapitalnite vlo`uvawa na Bankata i nema{e skore{ni transakcii koi bi pretstavuvale evidencija za nivnata tekovna objektivna vrednost.
Dr`avnite zapisi izdadeni od Dr`avata, ~uvani do dostasanost vo iznos od MKD 91.364 iljadi (2004: MKD 254.681 iljadi) pretstavuvaat dr`avni zapisi, kupeni na inicijalnoto izdavawe i so rok na dostasanost od januari do juni 2006 godina, posledovatelno nivnata smetkovodstvena vrednost e pribli`na na nivnata objektivna vrednost.
Obvrski po krediti: Ne postojat pazarni ceni za dolgoro~nite obvrski po krediti, taka {to nivnata objektivna vrednost predstavuva diskontiran iznos na procenetite idni pari~ni tekovi so primena na va`e~kite kamatni stapki za novi krediti so sli~ni uslovi na datumot na bilansot na sostojba.
23. Potencijalni i prevzemeni obvrski
Bankata ima potencijalni obvrski po osnov na izdavawe na finansiski garancii za garantirawe na naplatata pri izvoz na kratok rok. Zaradi
namaluvawe na rizikot od nenaplatlivost Bankata zema finansiski garancii od stranski osiguritelni institucii vo iznos od 90% do 100% od garantiraniot iznos.
Ovie potencijalni obvrski imaat vonbilansen krediten rizik zatoa {to vo bilansot na sostojba se priznavaat samo proviziite i ispravkite za potencijalni zagubi se do momentot koga potencijalnite obvrski }e bidat ispolneti ili }e im izmine rokot. Na golem del od potencijalnite obvrski }e im izmine rokot bez da bidat avansirani vo celost ili delumno. Poradi toa, iznosite ne pretstavuvaat o~ekuvani idni pari~ni tekovi.
Na 31 dekemvri 2005 godina Bankata ima potencijalni obvrski vo iznos od MKD 53.553 iljadi (2004: MKD 134.470 iljadi). Posebnata rezerva za vonbilansnite stavki iznesuva MKD 3.679 iljadi (2004: MKD 2.893 iljadi).
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
30
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik
Ovaa sekcija gi pretstavuva izlo`enosta na Bankata na rizik i gi opi{uva
metodite koi rakovodstvoto gi koristi da go kontrolira rizikot. Najva`nite vidovi finansiski rizik na koi Bankata e izlo`ena se
kreditniot rizik, rizikot na likvidnost i pazarniot rizik. Pazarniot rizik gi opfa}a valutniot rizik, rizikot od kamatni stapki i rizikot od cenata na kapitalot.
(i) Krediten rizik
Bankata e izlo`ena na krediten rizik preku kreditnite i investicionite aktivnosti i vo slu~aite kade {to ima uloga na posrednik vo ime na klientite ili na treti strani, ili pak izdava garancii.
Rizikot od nenaplata na pobaruvawata od klientite se sledi na
kontinuirana osnova. Zaradi upravuvawe so visinata na kreditniot rizik, Bankata sorabotuva so klienti so dobar krediten rejting i bara kolateral.
Primarnata izlo`enost na krediten rizik nastanuva preku kreditite i avansite. Iznosot na kreditnata izlo`enost e pretstavena preku sega{nata vrednost na sredstvata vo bilansot na sostojba. Dopolnitelno, Bankata e
izlo`ena na vonbilansen krediten rizik preku prezemenite obvrski po izdadeni finansiski garancii za naplatata pri izvoz. Zaradi namaluvawe na rizikot od nenaplatlivost Bankata zema finansiski garancii od
stranski reosiguritelni institucii vo iznos od 90% do 100% od garantiraniot iznos (vidi bele{ka 23). Na 31 dekemvri 2005 godina Bankata ima zemeno finansiski garancii vo iznos od MKD 51.336 iljadi (2004 : MKD
127.747 iljadi) od stranski osiguritelni institucii.
Koncentracijata na krediten rizik (bilansna ili vonbilansna) koja
proizleguva od finansiskite instrumenti, postoi za grupa na klienti koga tie imaat sli~ni ekonomski karakteristiki, koi bi predizvikale promenite vo ekonomskite i drugi okolnosti podednakvo da vlijaat vrz
nivnite sposobnosti za ispolnuvawe na dogovornite obvrski. Vo 2005 godina, sredstvata na Bankata se zna~itelno koncentrirani vo Deutsche Bank,
Unibanka, Komercijalna banka, IK banka, ProKredit banka i Tutunska banka (2004: Deutsche Bank, Comerzbank, Eksport-Import banka, Komercijalna banka,
Radobank, SID, Tutunska Banka, NBRM, R. Makedonija). Gorenavedenata koncentracija na sredstvata pretstavuva neto izlo`enost od MKD 1.365.143
iljadi (2004: MKD 2.056.213 iljadi) i e 58% (2004: 89%) od vkupnite sredstva na Bankata.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
31
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
(ii) Rizik na likvidnost
Rizikot na likvidnosta se pojavuva pri sevkupnoto finansirawe na aktivnostite na Bankata i vo upravuvaweto so poziciite. Toj go vklu~uva
rizikot od nemo`nosta da se obezbedat sredstva so soodveten rok na dospevawe i kamatni stapki i rizikot od nemo`nost da se likvidira odredeno sredstvo po razumna cena i vo soodveten vremenski period.
Bankata ima pristap do razli~ni izvori za finansirawe. Sredstvata se obezbeduvaat preku obvrski za krediti i akcionerski kapital. Bankata
te`nee da odr`uva ramnote`a me|u kontinuitetot vo finansiraweto i fleksibilnosta preku upotreba na obvrski so razli~en period na dostasuvawe.
Bankata kontinuirano go procenuva rizikot na likvidnost so identifikuvawe i sledewe na promenite vo finansiraweto koi se
potrebni za ispolnuvawe na celite na raboteweto postaveni vo strategijata na Bankata.
Isto taka, kako del od strategijata za upravuvawe so rizikot na
likvidnost, Bankata odr`uva portfolio na visokolikvidni sredstva.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
32
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
Analiza spored dostasanosta na finansiskite sredstva i obvrski
Analizata na vkupnite sredstva i obvrski na Bankata vo soodvetni grupi na
dostasuvawe, spored nivniot preostanat period do denot na nivnata dogovorena dostasanost e kako {to sledi:
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2005 godina e kako {to sledi:
Do 1 Od 1
mes. do Od 3 mes.
Od 1 god. do Nad
Vo iljadi denari mesec 3 meseci do 1 god. 5 god. 5 god. Vkupno Aktiva Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent 672.717 - - - - 672.717
Krediti na drugi banki
82.449
1.518
359.696
933.456
54.327
1.431.446
Krediti i avansi na ostanati klienti - 1.916 7.587 10.819 1.634 21.956
Pobaruvawa za kamata i ostanata aktiva 13.307 511 8.969 1.488 3.569 27.844
Vlo`uvawa 73.184 - 18.180 - 360 91.724
841.657 3.945 394.432 945.763 59.890 2.245.687
Obvrski Obvrski po krediti - 57.355 57.354 458.834 515.447 1.088.990 Obvrski za kamata - 8.234 4.287 3.143 - 15.664 Obvrski za danok od dobivka - 2.740 - - - 2.740
Neto obvrski za komisiono rabotewe - - - - 127.924 127.924
Ostanati obvrski 175 901 3.639 - 3.790 8.505
175 69.230 65.280 461.977 647.161 1.243.823
Ro~na neusoglasenost
841.482
(65.285)
329.152
483.786
(587.271)
1.001.864
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
33
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
Analiza spored dostasanosta na finansiskite sredstva i obvrski
Analizata na vkupnite sredstva i obvrski na Bankata vo soodvetni grupi na
dostasuvawe, spored nivniot preostanat period do denot na nivnata dogovorena dostasanost e kako {to sledi:
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2004 godina e kako {to sledi:
Do 1 Od 1
mes. Do Od 3 mes.
Od 1 god. do Nad
Vo iljadi denari mesec 3 meseci do 1 god. 5 god. 5 god. Vkupno Aktiva Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent 1.130.648 - - - - 1.130.648
Krediti na drugi banki 42.761 - 396.875 458.930 6.707 905.273
Pobaruvawa za kamata i ostanata aktiva 15.996 - - - - 15.996
Vlo`uvawa 179.996 54.623 20.062 - 360 255.041
1.369.401 54.623 416.937 458.930 7.067 2.306.958
Obvrski Obvrski po krediti - 45.170 57.477 459.825 632.862 1.195.334 Obvrski za kamata - 12.308 - - - 12.308 Obvrski za danok od dobivka
- 4.493 - - - 4.493
Neto obvrski za komisiono rabotewe - - - - 104.021 104.021
Ostanati obvrski 5.557 - - - - 5.557
5.557 61.971 57.477 459.825 736.883 1.321.713
Ro~na neusoglasenost 1.363.844 (7.348) 359.460 (895) (729.816) 985.245
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
34
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
(iii) Pazaren rizik
Kamaten rizik
Bankata e izlo`ena na rizik od promenlivost na kamatnite stapki kako rezultat na toa {to kamatonosnite sredstva i kamatonosnite obvrski
dostasuvaat ili nivnata kamatna stapka se menuva vo razli~en period ili vo razli~ni iznosi. Vo slu~aj na sredstva i obvrski so promenlivi kamatni stapki, Bankata e isto taka izlo`ena na osnovniot rizik, koj proizleguva
od razli~niot na~in na menuvawe na promenlivite kamatni stapki, kako {to e na primer EURIBOR.
Aktivnostite za upravuvawe so rizikot se nameneti za optimizirawe na
neto prihodite od kamati, so pazarni kamatni stapki koi se konzistentni so delovnite strategii na Bankata. Bankata odobruva krediti pod isti uslovi
na site banki u~esni~ki, i pri toa za sekoja kreditna linija odnapred e definirana soodvetna kamatna mar`a za Bankata.
Valuten rizik
Bankata se izlo`uva na valuten rizik preku transakciite vo stranska
valuta. Bankata e ubedena deka neto izlo`enosta se odr`uva na zadovolitelno nivo preku kupuvawe i proda`ba na devizi zaradi
nadomestuvawe na kratkoro~ni odstapuvawa. Denarot e vrzan za evroto i monetarnata proekcija e deka devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto }e bide stabilen.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
35
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
Analiza na neusoglasenosta na kamatnite stapki
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2005
Instrumenti so fiksna kamatna stapka
Vo iljadi denari Bele{ka Vkupno
Instrumenti so
promenliva kamatna stapka
Do 1 mesec
1 do 3 meseci
3 meseci do 1
godina 1 do 5 godini
Pove}e od 5
godini Nekamato-
nosni Aktiva Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent 7
672.717 363.869 306.860 - - - - 1.988
Krediti na drugi banki 8 1.431.446 340.041 82.449 1.518 359.696 593.415 54.327 - Krediti i avansi na ostanati klienti 9 21.956 - - 1.916 7.587 10.819 1.634 -
Vlo`uvawa 11 91.724 - 73.184 - 18.180 - - 360 Obvrski Obvrski po krediti 16 (1.088.990) (573.543) - - - - (515.447) -
Neusoglasenost na sredstvata i obvrskite 1.128.853 130.367 462.493 3.434 385.463 604.234 (459.486) 2.348
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
36
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
Analiza na neusoglasenosta na kamatnite stapki
Za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2004
Instrumenti so fiksna kamatna stapka
Vo iljadi denari Bele{ka Vkupno
Instrumenti so
promenliva kamatna stapka
Do 1 mesec
1 do 3 meseci
3 meseci do 1
godina 1 do 5 godini
Pove}e od 5
godini Nekamato-
nosni Aktiva Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent 7 1.130.648 772.221 348.098 - - - - 10.329
Krediti na drugi banki 8 905.273 - 79.854 - 378.348 437.173 6.394 3.504 Vlo`uvawa 11 255.041 - 179.996 54.623 20.062 - - 360 Obvrski Obvrski po krediti 16 (1.195.334) (689.738) - - - - (505.596) -
Neusoglasenost na sredstvata i obvrskite 1.095.628 82.483 607.948 54.623 398.410 437.173 (499.202) 14.193
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
37
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
24. Obelodenuvawe na upravuvaweto so rizik (prodol`enie)
Valuten rizik 2005 2004 MKD EUR USD Vkupno MKD EUR USD Vkupno Monetarni sredstva Pari~ni sredstva i pari~en ekvivalent 308.848 363.850 19 672.717 358.427 772.221 - 1.130.648 Krediti na drugi banki - 1.431.446 - 1.431.446 48.725 856.532 16 905.273 Krediti i avansi dadeni na ostanati klienti - 21.956 - 21.956 - - - -
Pobaruvawa za kamata i ostanata aktiva 11.465 16.379 - 27.844 15.693 303 - 15.996 Vlo`uvawa 91.724 - - 91.724 255.041 - - 255.041
412.037 1.833.631 19 2.245.687 677.886 1.629.056 16 2.306.958
Monetarni obvrski Obvrski po krediti 137.074 951.916 - 1.088.990 - 1.195.334 - 1.195.334 Obvrski za kamata 4.287 11.377 - 15.664 2.424 9.884 - 12.308 Obvrski za danok od dobivka 2.740 - - 2.740 4.493 - - 4.493 Neto obvrski od komisiono rabotewe - 127.924 - 127.924 - 104.021 - 104.021 Ostanati obvrski 2.496 5.851 158 8.505 5.557 - - 5.557
146.597 1.097.068 158 1.243.823 12.474 1.309.239 - 1.321.713
Neto vrednost 265.440 736.563 (139) 1.001.864 665.412 319.817 16 985.245
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
38
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
25. Transakcii so povrzani lica
Vo soglasnost so Statutot na Bankata vrhovno telo e Sobranieto na Bankata. Celosnata kontrola na Bankata e vo racete na neizvr{ni direktori (Upraven Odbor) koi go zastapuvaat dr`avniot kapital, a koi gi imenuva Vladata na Republika Makedonija.
Bankata ne smee da odobruva krediti i izdava garancii na dr`avata, javnite pretprijatija i na instituciite {to se buxetski finansirani.
Transkacii so klu~niot menaxerski personal
Vkupnite nadomesti na klu~niot menaxerski personal na Bankata, vklu~eni vo Ostanati rashodi od dejnosta (vidi bele{ka 5) se kako {to sleduva:
Vo iljadi denari 2005 2004 Plata i drugi kratkoro~ni nadomesti 10.768 11.703
10.768 11.703
26. Nastani po denot na sostavuvawe na bilansot
Na 31 dekemvri 2005 godina, vo slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 120, bea objaveni izmeni i dopolnuvawa na Zakonot za danok na dobivka, primenlivi od 1 januari 2006 godina. Soglasno ovie izmeni i doplnuvawa, se vovede zadr`uvawe na danok na prihod platen na stranski pravni lica. Osven ako poinaku ne e regulirano so Me|unarodnite dogovori za odbegnuvawe na dvojno odano~uvawe, licata koi vr{at isplati na prihodi na stransko pravno lice (po osnov na: prihod od dividendi, prihod od kamata, prihod od avtorski honorar, prihod od zabavni ili sportski aktivnosti, prihod od vr{ewe na menaxment, konsalting, finasiski, tehni~ki, administrativni, uslugi na istra`uvawe i razvoj i drugi uslugi, prihod ostvaren od naem na na podvi`ni i nedvi`ni dobra vo Republika Makedonija, prihod od osiguritelni premii za osiguruvawe ili reosiguruvawe od rizici vo Republika Makedonija, prihodi od telekomunikaciski uslugi me|u Republika Makedonija i stranska dr`ava) dol`ni se pri isplatata na prihodot da go zadr`at i da go uplatat danokot na soodvetna uplatna smetka, istovremeno so isplatata na prihodot. Danokot koj{to }e se zadr`i se presmetuva na bruto prihodite po stapka od 15%, osven na prihodot od kamata i na prihodot ostvaren od naem na nedvi`ni dobra vo Republika Makedonija, po stapka od 10%.
Makedonska banka za poddr{ka na razvojot AD Skopje
Finansiski izve{tai
39
Bele{ki kon finansiskite izve{tai
26. Nastani po denot na sostavuvawe na bilansot (prodol`enie)
Dokolku primatelot na prihod vrz koj se primenuva zadr`uvawe na danok e
rezident na stranska dr`ava koja ima dogovor so Republika Makedonija za odbegnuvawe na dvojnoto odano~uvawevo odnos na danocite na dohod i
kapital, toga{ dano~nata stapka koja e utvredna za toj prihod ne smee da ja nadmine dano~nata stapka koja se primenuva za prihodot odredena vo dogovorot.
Kon krajot na 2005 godina, so izmenite na Zakonot za osnovawe na Makedonska banka za poddr{ka na razvojot, se formira{e Garanten fond.
Sredstvata od Garantniot fond }e se koristat za izdavawe garancii za obezbeduvawe na pla}awa po dolgoro~ni krediti za investicii odobreni od strana na banki i drugi finansiski institucii vo Republika Makedonija
na mikro, mali i sredni trgovci, trgovci-poedinci i zanaet~ii. Izlo`enosta na Garantniot fond sprema oddelna banka ne mo`e da go nadmine iznosot na sredstvata na fondot. Garantniot fond garantira do
edna tretina od krediti so vrednost do EUR 150.000 pri {to iznosot na garancijata ne mo`e da nadmine EUR 35.000. Sredstvata na Garantniot fond
se obezbeduvaat od: Buxetot na Republika Makedonija, kako nepovraten
depozit vo iznos od MKD 265.000 iljadi, donacii od zemjata i stranstvo, prihodi od provizii za izdadeni garancii, prihodi od plasmani vo hartii od vrednost i drugi izvori. Sredstvata od Garantniot fond se ~uvaat na
posebna smetka vo NBRM. Vo januari 2006 godina Ministerstvoto za finansii na Republika Makedonija uplati MKD 231.000 iljadi vo Garantniot fond.