คอมพิ�วเตอร์นั้� นั้ม� Form Factor ที่��แตกต�างก�นั้. AT และ ATX นั้� นั้เป็�นั้มาตร์าฐานั้ที่��วไป็.

NLX และ LPX นั้� นั้เป็�นั้สองแบบที่��แตกต�างออกไป็. ซึ่ �ง Form เหล�านั้� จะอธิ�บายถึ งร์&ป็ร์�างและขนั้าดของเมนั้บอร์ด ร์วมไป็ถึ ง layout และส�วนั้ป็ร์ะกอบต�างๆบนั้บอร์ด. Form

Factor จะเป็�นั้ต�วก*าหนั้ดว�าค+ณจะต-องซึ่. อเคส (Case) แบบใด. เพิร์าะเคสต�างก0ม� layout

และใช้- Power Supply ต�างช้นั้�ดก�นั้.

AT Form Factor

     ในั้ Form ของ AT นั้� นั้� นั้ม�แบบ AT ธิร์ร์มดา และ Baby AT. ซึ่ �งพิ. นั้ฐานั้แล-วที่� งสองนั้� นั้ต�างก�นั้ที่��ขนั้าดของบอร์ด. บอร์ด AT นั้� นั้จะม�ความกว-างป็ร์ะมาณ 12" ซึ่ �งแป็ลว�าม�นั้ไม�สามาร์ถึนั้*ามาใส�ก�บเคสในั้บ�จจ+บ�นั้ได-. โดยที่��วไป็แล-วบอร์ดแบบ AT นั้� จะเป็�นั้บอร์ดช้นั้�ดเก�าๆ เช้�นั้ 386 หร์.อก�อนั้หนั้-านั้� . การ์ที่��จะจ�ดการ์ก�บข-างในั้เคสนั้� นั้ค�อนั้ข-างจะม�ป็3ญหา เนั้.�องจากขนั้าดของเมนั้บอร์ดม�นั้จะเหล.�อมล* าก�บช้�องใส� Drive และส�วนั้อ.�นั้ๆ

     Baby AT นั้� นั้เป็�นั้ Form ที่��ถึ&กใช้-อย�างกว-างขวางในั้บอร์ดและเคสในั้ป็3จจ+บ�นั้.

เมนั้บอร์ดแบบ Socket 7 จ*านั้วนั้มาก และบอร์.ดของ Pentium II อ�กจ*านั้วนั้นั้ ง ก0ได-ใช้- Form Factor แบบนั้� . บอร์ดแบบ Baby AT นั้� นั้ม�ขนั้าดกว-างป็ร์ะมาณ 8.5" และยาว 13". ซึ่ �งจะม�ขนั้าดเล0กกว�า AT และที่*าให-การ์ที่*างานั้ในั้เคสนั้� นั้ง�ายดายข นั้ เพิร์าะว�าม�นั้จะม�ที่��ว�างมากกว�า และม�นั้ม�ม�ร์&ให-ข�นั้นั้5อดอย&� 3 แถึว.

     บอร์ดที่��ใช้- AT Form นั้� นั้จะต-องใช้- serial และ parallel ports ต�ดอย&�ก�บ expansion slot บนั้เคส และต�ดต�อก�บเมนั้บอร์ดด-วยการ์ใช้-สายเคเบ� ล. บนั้บอร์ดนั้� นั้จะม�เพิ�ยง keyboard connector เพิ�ยงต�วเด�ยวที่��ต�ดอย&�ด-านั้หล�ง. ส�วนั้ Processor นั้� นั้จะย�งคงอย&�ตร์งด-านั้หนั้-าของบอร์ด ส�วนั้ SIMM slots นั้� นั้จะอย&�ในั้ที่��ต�างๆก�นั้ และโดยที่��วไป็แล-วม�นั้จะอย&�ด-านั้บนั้ของบอร์ด

     ซึ่ �งตอนั้นั้� นั้� นั้วงการ์อ+ตสาหกร์ร์มได-ย-านั้หนั้�จาก AT form factor ด-วยเหต+ผลง�ายๆเพิ�ยงเพิร์าะว�า ATX นั้� นั้ม�นั้ม�ข-อได-เป็ร์�ยบอย&�มากมาย. ซึ่ �งผ&-คนั้โดยมากแล-วจะร์*าคาญมากก*าก�บการ์ออกแบบของ AT form factor. เหต+ผลข-อแร์กก0ค.อ ม�นั้จะต-องใช้-สายเคเบ� ลเพิ.�อต�ดต�อ Connector ก�บ เมนั้บอร์ดมากมาย ไม�ว�าจะเป็�นั้ COM 1, COM 2, printer

port, USB, PS/2 mouse, ฯลฯ ซึ่ �งที่*าให-ภายในั้เคสนั้� นั้จะด&ร์กไป็หมด ที่*าให-จะที่*างานั้ได-ย+�งมาก

     เหต+ผลข-อที่��สอง ค.อ ร์&ป็แบบของ AT นั้� นั้ไม�เอ. ออ*านั้วยต�อร์ะบบการ์ร์ะบายความร์-อนั้ ลมจะไม�พิ�ดไป็ย�งพิ. นั้ที่��ๆต-องการ์ร์ะบายความร์-อนั้ อย�างเช้�นั้ CPU. และอากาศที่��ไหลก0ม�กจะนั้*าฝุ่+;นั้มาด-วย ซึ่ �งในั้บางคร์� ง Power Supply ม�นั้จะเป็�นั้ต�วเก0บฝุ่+;นั้เส�ยเอง

ATX Form Factor

75

     ในั้ป็< 1995 ที่าง Intel ได-ออก ATX Form Factor ซึ่ �งม�นั้ค�อยๆได-ร์�บความนั้�ยมมากข นั้ และ ผ&-คนั้เร์��มโยนั้บอร์ด AT ซึ่ �งได-ร์�บความนั้�ยมมานั้านั้อย�างช้-าๆ. ซึ่ �งเมนั้บอร์ด Pentium II และบอร์ดร์+ �นั้หล�งจากนั้� ส�วนั้มากแล-วจะเป็�นั้แบบ ATX แม-ว�าย�งจะม�บอร์ด Pentium II แบบ AT บางต�ววางขายอย&� แต�ก0เป็�นั้ส�วนั้นั้-อย. ส�วนั้บอร์ดของ Pentium

ตอนั้แร์กโดยที่��วไป็นั้� นั้จะเป็�นั้แบบ AT แต�ที่างผ&-ผล�ตเมนั้บอร์ดก0ออกวางจ*าหนั้�ายบอร์ดของ Pentium ในั้ร์&ป็แบบ ATX ออกมาตามหล�งมากมาย

     ร์&ป็แบบของ ATX นั้� นั้ได-พิ�ฒนั้าข นั้มาจาก AT อย�างมากมาย และได-แก-ไขข-อเส�ยที่��เก�ดข นั้ก�บ AT ออกไป็ด-วย. ซึ่ �งต� งแต� AT Form นั้� นั้เก�าเก�นั้ไป็ แถึมย�งม�ข-อย+�งยากมากมาย ที่*าให- ATX นั้� นั้สามาร์ถึเก�ดได-อย�างเต0มต�ว.

     ต�วอย�างของ feature ใหม�ๆ เช้�นั้      - ร์วม I/O Connectors ไว-บนั้บอร์ด : เม.�อผ&-ใช้- AT นั้� นั้จะต-องต�อ Port ต�างๆต�ดก�บด-านั้หล�งเคส และ ต-องต�อสายเคเบ� ลเหล�านั้� นั้ลงบอร์ดอ�ก ซึ่ �งเป็�นั้เร์.�องย+�งยาก แต�บอร์ด ATX นั้� นั้ได-ต�ด Port เหล�านั้� มาไว-บนั้บอร์ดให-เลย ซึ่ �งที่*าให-การ์ต�ดต� งนั้� นั้ง�ายข นั้มาก.

     - ร์วม PS/2 Mouse Connector ไว-บนั้บอร์ด      - ลดการ์เหล.�อมล* าร์ะหว�างบอร์ดและช้�องใส� Drive : บอร์ดแบบ ATX นั้� นั้จะไม�ไป็เหล.�อมล* าก�บช้�องใส� Drive ในั้ด-านั้หนั้-า ซึ่ �งที่*าให-ผ&-ใช้-นั้� นั้สามาร์ถึที่��จะถึอด/ใส� Drive และต�วเมนั้บอร์ดได-ง�ายข นั้ และการ์ที่�� Drive ม�นั้ไม�ไป็เหล.�อมก�บบอร์ดที่*าให-ความร์-อนั้ลดลงด-วย.

     - ลดการ์ที่��ซึ่�พิ�ย&เข-าไป็ย+�งก�บการ์ด : CPU ในั้ AT นั้� นั้บางต�วอาจอย&�ด-านั้หล�งของช้�องใส�การ์ดต�างๆ ที่*าให-บางคร์� งเร์าไม�สามาร์ถึใส�กาณ.ดที่��ม�ความยาวมากๆได- เพิร์าะม�นั้จะไป็ต�ดซึ่�พิ�ย& แต� ATX ได-ย-ายที่��อย&�ของ CPU ไป็อย&�ด-านั้บนั้ ซึ่ �งอย&�ใกล- Power Supply ซึ่ �งตร์งนั้� เอง ที่*าให-ผ&-ใช้-นั้� นั้สามาร์ถึที่��จะใส� expansion cards ที่��ม�ความยาวเต0มที่��ได-โดยไม�ต-องไป็ก�งวลว�าจะไป็ช้นั้ก�บ Heaksink ของ CPU.

     - ม� Power Connector ที่��ใช้-งานั้ได-ง�ายข นั้ : ATX นั้� นั้ใช้- Power Connector

แบบ 20-pin เพิ�ยงต�วเด�ยวในั้การ์ต�ดต�อก�บเมนั้บอร์ด และม�ส�ญล�กษณที่��บอกว�าสามาร์ถึต�อให-ถึ&กได-เพิ�ยงที่างเด�ยว. ซึ่ �งง�ายกว�า Connector ของ AT ซึ่ �งแบ�งออกเป็�นั้ 2 ช้� นั้ และต�อได-ยาก.

     - ม�การ์ร์ะบายความร์-อนั้ที่��ด�ข นั้      - 3.3 Volt Power : เมนั้บอร์ด ATX นั้� นั้ได-ถึ&กออกแบบมาให-ร์�บไฟ 3.3 Volt ได-โดยตร์งจาก Power Supply. ซึ่ �งต� งแต� CPU ร์+ �นั้ใหม�นั้� นั้ที่*างานั้ที่�� 3.3 Volt ซึ่ �งตร์งนั้� สามาร์ถึที่*าให-เอาส�วนั้ voltage regulator ที่��ใช้-ในั้การ์ลดไฟจาก 5V ไป็เป็�นั้ 3.3V ออกไป็ได-เลย. แต�ต-องจ*าไว-ว�า CPU หลายต�ว ไม�ได-ที่*างานั้ที่�� 3.3V ย�งคงจ*าเป็�นั้จะต-องใส� voltage regulator เข-าไป็อย&�ด�

NLX Form Factor

     NLX นั้� นั้เป็�นั้ Form Factor แบบใหม� และออกมาเพิ.�อ PC ที่��ม�องคป็ร์ะกอบนั้-อยๆ.

ร์ะบบ NLX นั้� นั้จะต-องใช้- riser board เหม.อนั้ก�บร์ะบบ LPX. Riser board นั้� จะถึ&กวาง

76

ต� งตร์งอย&�ในั้เคสและต�อเข-าโดยตร์งก�บ Power Supply และ expansion cards แต�ละต�วนั้� นั้จะถึ&กต�อเข-าก�บ Riser board นั้� เช้�นั้เด�ยวก�บ HDD และ FDD connectors ก0จะต�ดอย&�บนั้บอร์ดของม�นั้เอง. ด�งนั้� นั้แล-ว ถึ-ามองอย�าง�ายๆแล-ว Riser board นั้� ก0เป็ร์�ยบเหม.อนั้ Hub ของร์ะบบ NLX ซึ่ �งที่+กส��งที่+กอย�างจะถึ&กต�ดต�อไป็ย�ง Riser board. ด�งนั้� นั้แล-วเมนั้บอร์ดของ NLX นั้� จะถึอดออกได-โดยง�ายโดยถึอดแค� Riser board ออก แล-วเอาบอร์ดใหม�มาเส�ยบเข-าแที่นั้ที่��.

     บอร์ด NLX นั้� นั้จะด&แตกต�างมาก มากกว�าที่�� AT ต�างจาก ATX. อย�างแร์กเลยค+ณต-องจ*าได-ว�า ม�นั้ไม�ม� expansion card slots เลย และย�งไม�ม� drive connectors. ด�งนั้� นั้แล-ว 340-pin connector ที่��อย&�บนั้เมนั้บอร์ดนั้� นั้ จะเป็�นั้ต�วที่��ใช้-เส�ยบ Riser board. แต�ส�วนั้ที่��คล-ายก�บ ATX ค.อ I/O connectors จะอย&�บนั้ Panel ซึ่ �งอย&�ด-านั้ข-างของบอร์ด และสามาร์ถึใช้-อ+ป็กร์ณ USB, parallel และ serial ก�บร์ะบบ NLX ได-

     ส�วนั้ Power supply นั้� นั้จะด&คล-ายก�บของ AT. และต�ดต�อก�บเมนั้บอร์ดโดยใช้- 20-

pin connector. และจะม�พิ�ดลมด&ดอากาศ 1 ต�ว อย&�ใกล-ๆก�บบร์�เวณที่��วางซึ่�พิ�บ&บนั้เมนั้บอร์ด ซึ่ �งพิ�ดลมต�วนั้� ใช้-เป็�นั้ร์ะบบร์ะบายความร์-อนั้ของร์ะบบ NLX.

LPX Form Factor

     LPX นั้� นั้ด&คล-ายร์ะบบ NLX ในั้ร์&ป็แบบ AT. เมนั้บอร์ด LPX นั้� นั้ก0ม�หลายส��งที่��เหม.อนั้ก�นั้ ขนั้าดพิอๆก�นั้ และม�ม+มมองที่��เหม.อนั้เมนั้บอร์ด Baby-AT. และสามาร์ถึใช้- power

connectors แบบเด�ยวก�บ AT ได- โดยเป็�นั้ 6-pin connectors จ*านั้วนั้ 2 ช้+ด โดยป็กต�ม�กจะม�ป็@ายบอกว�าเป็�นั้ P8 และ P9. และส��งที่��คล-าย NLX นั้� นั้ค.อใช้- riser card มาเป็�นั้ Hub ของร์ะบบ. ส�วนั้ external I/O ports ของร์ะบบ LPX ก0ม�ร์&ป็แบบเหม.อนั้ที่��วไป็ เร์�ยงจากซึ่-ายไป็ขวาด�งนั้� VGA, parallel port, 2 serial ports, PS/2 mouse,

PS/2 keyboard. แต�ในั้ร์+ �นั้ใหม�ๆ อ�จต�างไป็จากนั้� โดยม� USB Port และ Lan

Cennector ด-วย.

     LPX ถึ&กนั้*ามาใช้-ในั้ที่+กว�นั้นั้� และถึ&กผล�ตโดยผ&-ผล�ตบางร์าย และสามาร์ถึใช้-ได-ถึ งก�บ Pentium II. แต�ด-วยความล�าช้-าของการ์ก*าหนั้ดมาตร์าฐานั้ ที่*าให-ม�นั้ไม�สามาร์ถึไป็ไกลได-มากกว�านั้� นั้.

77