Download ppt - GEBELİK BİLGİSİ

Transcript
Page 1: GEBELİK BİLGİSİ

GEBELİK GEBELİK BİLGİSİBİLGİSİ

Yrd. Doç. Dr. Gonca İmirYrd. Doç. Dr. Gonca İmir

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Cumhuriyet Üniversitesi Tıp FakültesiFakültesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum ADKadın Hastalıkları ve Doğum AD

Page 2: GEBELİK BİLGİSİ

İnsan gebeliğiİnsan gebeliği

İnsan gebeliği İnsan gebeliği obstetrik olarak 40 haftalık bir süreçtir.obstetrik olarak 40 haftalık bir süreçtir. embriyolojik olarak 38 haftalık bir embriyolojik olarak 38 haftalık bir

süreçtir.süreçtir. İnsan gebeliğiİnsan gebeliği

obstetrik olarak son adet tarihinin ilk obstetrik olarak son adet tarihinin ilk gününden başlar.gününden başlar.

ebmbriyolojik olarak fertilizasyondan ebmbriyolojik olarak fertilizasyondan sonra başlar.sonra başlar.

Page 3: GEBELİK BİLGİSİ

İnsan gebeliğinin İnsan gebeliğinin dönemleridönemleri

Gelişim aşaması açısındanGelişim aşaması açısından Obstetrik olarak Obstetrik olarak

ilk 10 hafta embronikilk 10 hafta embronik son 30 hafta fetalson 30 hafta fetal

Embriyolojik olarakEmbriyolojik olarak ilk 8 hafta embryonikilk 8 hafta embryonik son 30 hafta fetalson 30 hafta fetal

Page 4: GEBELİK BİLGİSİ

İnsan gebeliğinin İnsan gebeliğinin dönemleridönemleri

Gebelik izlemi açısından obstetrik Gebelik izlemi açısından obstetrik olarakolarak İlk trimester (14 hafta)İlk trimester (14 hafta) 0-14 hafta0-14 hafta İkinci trimester (13 haftaİkinci trimester (13 hafta)) 15-15-

27 hafta27 hafta Üçüncü trimester (13 hafta)Üçüncü trimester (13 hafta) 28-28-

40 hafta40 hafta Trimesterler TM1, TM2, TM3 olarak Trimesterler TM1, TM2, TM3 olarak

kısaltılabilir.kısaltılabilir.

Page 5: GEBELİK BİLGİSİ

İnsan gebeliğinin İnsan gebeliğinin dönemleridönemleri

Doğum açısından obstetrik olarakDoğum açısından obstetrik olarak Gebeliğin ilk yarısıGebeliğin ilk yarısı (ilk 20 hafta) (ilk 20 hafta) Düşük Düşük Gebeliğin ikinci yarısı (son 20 hafta) Gebeliğin ikinci yarısı (son 20 hafta)

DoğumDoğum Erken doğum 21-37. haftalarda olan Erken doğum 21-37. haftalarda olan

doğumdoğum Term doğum 38-4Term doğum 38-41.51.5 haftalarda olan haftalarda olan

doğumdoğum Postterm doğum >42 haftada olan Postterm doğum >42 haftada olan

doğumdoğum

Page 6: GEBELİK BİLGİSİ
Page 7: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 1Gebeliğin oluşumu 1

Koitus ile ejakülat vajene dökülürKoitus ile ejakülat vajene dökülür.. Ejakülat içinde 100 milyonun üzerinde Ejakülat içinde 100 milyonun üzerinde

sperm hücresi vardır.sperm hücresi vardır. Ovulasyon zamanı servikal kanal Ovulasyon zamanı servikal kanal

optimum açıklığa sahiptiroptimum açıklığa sahiptir.. Spermler servikal kanalda bulunan Spermler servikal kanalda bulunan

mukusa mukusa girer.girer. Spermler servikal kanala girdikten bir Spermler servikal kanala girdikten bir

saat sonra tubanın fimbriyal ucuna saat sonra tubanın fimbriyal ucuna ulaşırlarulaşırlar..

Page 8: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 2Gebeliğin oluşumu 2

Spermlerin dölleme yeteneğini tam Spermlerin dölleme yeteneğini tam olarak kazanmasına kapasitasyon denirolarak kazanmasına kapasitasyon denir..

Kapasitasyonun bir kısmı erkekte bir Kapasitasyonun bir kısmı erkekte bir kısmı da kadında servikal mukustan kısmı da kadında servikal mukustan geçerken olgeçerken olur.ur.

SpermlerinSpermlerin servikal servikal kanalın kriptleri kanalın kriptleri içinde içinde mukusun optimal olduğu mukusun optimal olduğu periovulatuvar dönemdeperiovulatuvar dönemde 1-31-3 güngün yaşar yaşar..

Page 9: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 3Gebeliğin oluşumu 3

Ovulasyon 14. gün olur.Ovulasyon 14. gün olur. Oosit 24 saat fertilizasyon gücüne Oosit 24 saat fertilizasyon gücüne

sahiptir.sahiptir. Ovulasyon ile tuba lümenine ya da Ovulasyon ile tuba lümenine ya da

batın boşluğuna bırakılan oositbatın boşluğuna bırakılan oositin in üzerindeüzerinde hala granüloza hücreleri hala granüloza hücreleri vardır.vardır.

Page 10: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 4Gebeliğin oluşumu 4 Spermler zona pellisudaya Spermler zona pellisudaya yaklaşır.yaklaşır. Akrozomdan salgılanan enzimlerle sperm Akrozomdan salgılanan enzimlerle sperm

başı zonayı geçerek oosit içine girerbaşı zonayı geçerek oosit içine girer.. Sperm pronükleusSperm pronükleusu veu ve oosit oositin in

pronükleus birleşerek pronükleus birleşerek 46 kromozomlu 46 kromozomlu birbir hücre hücre oluşur.oluşur.

Bu Bu hücre hücre tek hücreli bir embriyo olan tek hücreli bir embriyo olan zigotturzigottur..

Bu olay Bu olay fertilizasyonfertilizasyon adını alır adını alır.. Fertilizasyon yaklaşık 24 saat sürer.Fertilizasyon yaklaşık 24 saat sürer.

Page 11: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 5Gebeliğin oluşumu 5

Oluşan zigot mitoz bölünme ile Oluşan zigot mitoz bölünme ile çoğalır ve tuba içinden de çoğalır ve tuba içinden de hareketine devam ederhareketine devam eder..

Zigotun bölünmesine klivaj denir.Zigotun bölünmesine klivaj denir. Oluşan hücrelere blastomer denir.Oluşan hücrelere blastomer denir. Hücre Hücre sayısının artması ilesayısının artması ile morula morula

oluşur.oluşur.

Page 12: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 6Gebeliğin oluşumu 6

Embriyo ilk üç günlük yaşamını tubanın Embriyo ilk üç günlük yaşamını tubanın içinde geçirdikten sonra 4. gün uterus içine içinde geçirdikten sonra 4. gün uterus içine girer.girer.

İki gün uterin sıvıların içinde serbest İki gün uterin sıvıların içinde serbest olarak yüzer.olarak yüzer.

Embryo hücrelerinin birbirine tutunmasına Embryo hücrelerinin birbirine tutunmasına kompaksiyon denir. kompaksiyon denir.

Bu aşamadan sonra blastosist oluşabilir.Bu aşamadan sonra blastosist oluşabilir. Blastosist zona pellusidadan kurtulur ve Blastosist zona pellusidadan kurtulur ve

buna hatching denir.buna hatching denir.

Page 13: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 7Gebeliğin oluşumu 7 Embriyonun dış kısmında bulunan Embriyonun dış kısmında bulunan

trofoblastlar endometriuma tutunarak 6. trofoblastlar endometriuma tutunarak 6. gün implantasyon başlar.gün implantasyon başlar.

Embriyo gelişirken gebelik hormonlarının Embriyo gelişirken gebelik hormonlarının etkisi ile endometrium desidua halini alır.etkisi ile endometrium desidua halini alır.

Desidua tanısını endometrial bağ dokusu Desidua tanısını endometrial bağ dokusu hücrelerinin gösterdiği değişiklikler hücrelerinin gösterdiği değişiklikler belirler.belirler.

İmplantasyon 12. günde tamamlanır.İmplantasyon 12. günde tamamlanır. Endometriyuma gömülen Endometriyuma gömülen embriyonunembriyonun üstü üstü

tekrar desidua ile örtülürtekrar desidua ile örtülür..

Page 14: GEBELİK BİLGİSİ

Gebeliğin oluşumu 8Gebeliğin oluşumu 8 Embriyolojik olarak gebeliğin ilk 8 Embriyolojik olarak gebeliğin ilk 8

haftasına embryonal, son 30 haftasına fetal haftasına embryonal, son 30 haftasına fetal dönem denir.dönem denir.

Embryo ilk 2 haftalık yaşamında Embryo ilk 2 haftalık yaşamında proembriyo olarak da isimlendirilir.proembriyo olarak da isimlendirilir.

Bu dönem üç germ yaprağının oluşumu ile Bu dönem üç germ yaprağının oluşumu ile dikkati çeker. dikkati çeker.

Embriyonal yaşamın sonraki 6 haftasında Embriyonal yaşamın sonraki 6 haftasında organ taslakları oluşur.organ taslakları oluşur.

Gebeliğin sonraki 30 haftası olan fetal Gebeliğin sonraki 30 haftası olan fetal yaşamda organların olgunlaşması sağlanır.yaşamda organların olgunlaşması sağlanır.

Page 15: GEBELİK BİLGİSİ
Page 16: GEBELİK BİLGİSİ

Plasenta 1Plasenta 1

Plasentanın gelişimine plasentasyon Plasentanın gelişimine plasentasyon denir.denir.

Plasentasyon implantasyon ile Plasentasyon implantasyon ile birlikte 6. gün başlar.birlikte 6. gün başlar.

İlki ilk trimesterin sonunda biten, İlki ilk trimesterin sonunda biten, ikincisi 20. haftanın sonunda ikincisi 20. haftanın sonunda tamamlanan iki aşamalı bir süreç tamamlanan iki aşamalı bir süreç sonunda olgun şeklini alır.sonunda olgun şeklini alır.

Page 17: GEBELİK BİLGİSİ

PlasentaPlasenta 2 2

Anne ile fetüs arasında besin Anne ile fetüs arasında besin maddeleri ve gaz değişimini maddeleri ve gaz değişimini sağlayan organdırsağlayan organdır..

İnsan plasentası diskoid yapıda olup, İnsan plasentası diskoid yapıda olup, hemomonokoryaldir, yani gebelik hemomonokoryaldir, yani gebelik boyunca tek bir trofoblast tabakası boyunca tek bir trofoblast tabakası devamlılığını korurdevamlılığını korur..

Page 18: GEBELİK BİLGİSİ

PlasentaPlasenta 3 3

En küçük anatomik birimi En küçük anatomik birimi kotiledondurkotiledondur..

Herbir kotiledon tek bir spiral arterin Herbir kotiledon tek bir spiral arterin terminal dalı ile kanlanırterminal dalı ile kanlanır..

İki veya daha fazla kotiledonun İki veya daha fazla kotiledonun biraraya gelmesiyle lobüller oluşurbiraraya gelmesiyle lobüller oluşur..

12-20 adet lobül vardır12-20 adet lobül vardır.. Termde normal plasenta 15-20 cm Termde normal plasenta 15-20 cm

çapında, 2-3 cm kalınlığında ve 450-çapında, 2-3 cm kalınlığında ve 450-500 gr ağırlığındadır500 gr ağırlığındadır..

Page 19: GEBELİK BİLGİSİ

Plasenta Plasenta 44

DDesidua esidua bazaliste sitotrofoblastların bazaliste sitotrofoblastların proliferasyonu ile primer villuslar oluşurproliferasyonu ile primer villuslar oluşur..

Primer villuslar sekondere, sekonder Primer villuslar sekondere, sekonder villuslar ise anjiogenez ile tersiyer villuslar ise anjiogenez ile tersiyer villuslara dönüşürvilluslara dönüşür..

Termde bir plasentada maternofetal Termde bir plasentada maternofetal değişim için 12 metrekarelik bir villöz değişim için 12 metrekarelik bir villöz alan vardıralan vardır..

Normal gebeliklerin %25’inde plasental Normal gebeliklerin %25’inde plasental infaktlar görülürinfaktlar görülür..

Page 20: GEBELİK BİLGİSİ

Placenta ve fetusPlacenta ve fetus

9 haftalık bir 9 haftalık bir embriyoembriyo

Page 21: GEBELİK BİLGİSİ

Maternal-plasental-fetal Maternal-plasental-fetal ünitenin fonksiyonları 1ünitenin fonksiyonları 1

Gebelikte uteroplasental kan akımı Gebelikte uteroplasental kan akımı artarartar..

Termde uterusun total kan akımı 500-Termde uterusun total kan akımı 500-700 ml/dk’dır700 ml/dk’dır..

Her iki uterin arterden gelen kanın Her iki uterin arterden gelen kanın %90’%90’ıı kotiledonlara yayılır kotiledonlara yayılır..

Gebeliğin ikinci ayından itibaren Gebeliğin ikinci ayından itibaren spiral arter ve ven duvarında regresif spiral arter ve ven duvarında regresif değişiklikler başlardeğişiklikler başlar..

Page 22: GEBELİK BİLGİSİ

Maternal-plasental-fetal Maternal-plasental-fetal ünitenin fonksiyonları 2ünitenin fonksiyonları 2

Damarlardaki bu dejeneratif Damarlardaki bu dejeneratif değişikliklerden sonra trofoblastlar değişikliklerden sonra trofoblastlar intervillöz alandan arter lümenini intervillöz alandan arter lümenini invaze ederlerinvaze ederler..

Uteroplasental damarlarda gebeliğin Uteroplasental damarlarda gebeliğin yol açtığı bu değişiklikler dejeneratif yol açtığı bu değişiklikler dejeneratif olmasına karşın normal plasentasyon olmasına karşın normal plasentasyon için de gereklidiriçin de gereklidir..

Page 23: GEBELİK BİLGİSİ

Plasental kaynaklı Plasental kaynaklı peptidlerpeptidler

HCGHCG HPLHPL PAPP-APAPP-A Plasental protein 12Plasental protein 12 Human koryonik kortikotropinHuman koryonik kortikotropin ACTH ve MSH benzeri hormonlarACTH ve MSH benzeri hormonlar

Page 24: GEBELİK BİLGİSİ

Transport fonksiyonuTransport fonksiyonu

Oksijen,CO2, Na ve su basit Oksijen,CO2, Na ve su basit difüzyonladifüzyonla

Glikoz kolaylaştırılmış difüzyonlaGlikoz kolaylaştırılmış difüzyonla Suda eriyen vitaminler ve esansiyel Suda eriyen vitaminler ve esansiyel

aminoasitler aktif transportlaaminoasitler aktif transportla Transferrin ve demir pinositozlaTransferrin ve demir pinositozla Fetal eritrositler sızma yolu ile anneye Fetal eritrositler sızma yolu ile anneye

geçerek immünizasyona neden olurgeçerek immünizasyona neden olur

Page 25: GEBELİK BİLGİSİ

Umblikal kordonUmblikal kordon

İki arter bir venden oluşurİki arter bir venden oluşur Kordonun bağ dokusunu Wharton Kordonun bağ dokusunu Wharton

jeli oluştururjeli oluşturur Termde 50-60 cm ve 12 mm Termde 50-60 cm ve 12 mm

kalınlığındadırkalınlığındadır Tek umblikal arter varlığında Tek umblikal arter varlığında

fetuslarda %50 oranında yapısal fetuslarda %50 oranında yapısal anomaliler bulunabiliranomaliler bulunabilir

Page 26: GEBELİK BİLGİSİ

Maternal fizyolojiMaternal fizyoloji

Annede oluşan fizyolojik Annede oluşan fizyolojik değişikliklerin nedeni gebelik ve değişikliklerin nedeni gebelik ve doğum sırasında bazı risklerden doğum sırasında bazı risklerden korunması, fetal büyüme ve korunması, fetal büyüme ve gelişmenin sağlanmasıdırgelişmenin sağlanmasıdır..

Gebelik boyunca meydana gelen bu Gebelik boyunca meydana gelen bu değişiklikler doğumdan 6-8 hafta değişiklikler doğumdan 6-8 hafta sonra normale dönersonra normale döner..

Page 27: GEBELİK BİLGİSİ

Genital sistem Genital sistem değişiklikleri 1değişiklikleri 1

Uterus normalde 50-70 gr iken, termde 800-Uterus normalde 50-70 gr iken, termde 800-1200 gr olur1200 gr olur..

Gebeliğin 6. haftasına kadar doğal şeklini Gebeliğin 6. haftasına kadar doğal şeklini korurkorur..

6-12. haftalar arasında yuvarlak bir şekil alır6-12. haftalar arasında yuvarlak bir şekil alır.. 12. haftadan sonra pelvis dışına çıkar12. haftadan sonra pelvis dışına çıkar.. Pelvisten çıktıktan sonra da hafif sağa Pelvisten çıktıktan sonra da hafif sağa

rotasyon yaparrotasyon yapar.. İlk trimesterden sonra irregüler, ağrısız İlk trimesterden sonra irregüler, ağrısız

kontraksiyonlar olurkontraksiyonlar olur (Braxton-Hicks)(Braxton-Hicks)..

Page 28: GEBELİK BİLGİSİ

Genital sistem Genital sistem değişiklikleri 2değişiklikleri 2

Serviks bir miktar yumuşar ve Serviks bir miktar yumuşar ve morumsu renk alırmorumsu renk alır..

Servikal kanal kalın bir mukus tıkacı Servikal kanal kalın bir mukus tıkacı ile kapatılmıştırile kapatılmıştır..

Gebelik süresince vajen mukozasında Gebelik süresince vajen mukozasında belirgin kalınlaşma olurbelirgin kalınlaşma olur..

Artan damarlanma nedeniyle vajen Artan damarlanma nedeniyle vajen morumsu görülürmorumsu görülür..

Page 29: GEBELİK BİLGİSİ

Genital sistem Genital sistem değişiklikleri 3değişiklikleri 3

Gebelik boyunca overlerde ovulasyon Gebelik boyunca overlerde ovulasyon dururdurur..

Yeni folikül maturasyonu oluşmazYeni folikül maturasyonu oluşmaz.. Genellikle tek bir cGenellikle tek bir corpusorpus luteum luteum

vardırvardır.. Gebeliğin ilk 8 haftasında progesteron Gebeliğin ilk 8 haftasında progesteron

üretirüretir.. Daha sonra progesteronu plasenta Daha sonra progesteronu plasenta

üretirüretir..

Page 30: GEBELİK BİLGİSİ

Derideki fizyolojik Derideki fizyolojik değişikliklerdeğişiklikler

HiperpigmentasyonHiperpigmentasyon KloazmaKloazma NevüsNevüs TelenjiektaziTelenjiektazi Palmar eritemPalmar eritem Stria gravidarumStria gravidarum Spider anjiomaSpider anjioma

Page 31: GEBELİK BİLGİSİ

Memedeki değişikliklerMemedeki değişiklikler

Erken gebelikte dolgunluk, hassasiyetErken gebelikte dolgunluk, hassasiyet olur.olur.

Sekizinci haftadan sonra meme daha Sekizinci haftadan sonra meme daha lobule olurlobule olur..

Cilt altı venleri daha belirginleşirCilt altı venleri daha belirginleşir.. Meme başı erektil olur, rengi Meme başı erektil olur, rengi

koyulaşır ve büyürkoyulaşır ve büyür.. İkinci trimestrden sonra kolostrum İkinci trimestrden sonra kolostrum

olabilirolabilir..

Page 32: GEBELİK BİLGİSİ

Metabolik değişiklikler 1Metabolik değişiklikler 1

Kilo artarKilo artar (Ortalama 12.5 kilo)(Ortalama 12.5 kilo).. Fetüs 3500 , plasenta 500, amnion sıvısı Fetüs 3500 , plasenta 500, amnion sıvısı

800, uterus 1000, kan hacmi artışı 1500, 800, uterus 1000, kan hacmi artışı 1500, Maternal yağ birikimi 3200, interstisiel Maternal yağ birikimi 3200, interstisiel sıvı 1500, meme dokusu 500sıvı 1500, meme dokusu 500..

Pankreas beta hücrelerinde hiperplazi ve Pankreas beta hücrelerinde hiperplazi ve insülin sekresyonunda artış vardırinsülin sekresyonunda artış vardır;; bunun nedeni HPL, östrojen ve bunun nedeni HPL, östrojen ve progesterondurprogesterondur..

Page 33: GEBELİK BİLGİSİ

Metabolik değişiklikler 2Metabolik değişiklikler 2 Trigliserid düzeyi artarTrigliserid düzeyi artar.. Total kolesterol termde %50-60 artış Total kolesterol termde %50-60 artış

gösterirgösterir.. VLDL, LDL ve diğer lipoproteinler artarVLDL, LDL ve diğer lipoproteinler artar.. Total vücut suyu termde 8.5 lt artarTotal vücut suyu termde 8.5 lt artar.. Plasma volümü 1.2 lt artarPlasma volümü 1.2 lt artar.. Sodyum retansiyonu olurSodyum retansiyonu olur.. Anjiotensin 2’ye karşı hassasiyet azalmıştırAnjiotensin 2’ye karşı hassasiyet azalmıştır.. Gebelerde hiperventilasyon respiratuvar Gebelerde hiperventilasyon respiratuvar

alkaloza neden oluralkaloza neden olur..

Page 34: GEBELİK BİLGİSİ

Kardiovasküler Kardiovasküler değişikliklerdeğişiklikler

3. trimest3. trimesteerde kalp yukarıya doğru rde kalp yukarıya doğru itiliritilir..

Dinlemekle 1. kalp sesi sertleşmiştirDinlemekle 1. kalp sesi sertleşmiştir.. Sistolik üfürüm duyulabilirSistolik üfürüm duyulabilir.. Kan hacmi artar ve 34. haftada en Kan hacmi artar ve 34. haftada en

yüksek düzeye ulaşıryüksek düzeye ulaşır.. Kardiyak debi %30-40 artmıştırKardiyak debi %30-40 artmıştır.. Kan basıncında minimal azalma olurKan basıncında minimal azalma olur.. Aldosteron artmıştırAldosteron artmıştır..

Page 35: GEBELİK BİLGİSİ

Hematolojik değişiklikler Hematolojik değişiklikler 11

Kan hacmi %40-50 artarKan hacmi %40-50 artar.. Artan kan hacmini %75’Artan kan hacmini %75’ii plazmadır plazmadır.. Ortalama RBC hacmi artmıştırOrtalama RBC hacmi artmıştır.. Gebelikte günlük Fe gereksinimi 6-7 Gebelikte günlük Fe gereksinimi 6-7

mg’dırmg’dır.. Gebelikte serum Fe azalır, Fe bağlama Gebelikte serum Fe azalır, Fe bağlama

kapasitesi artarkapasitesi artar.. Beyaz küre artar, doğumda 25-40 bine Beyaz küre artar, doğumda 25-40 bine

ulaşır ve puerperiumda normale dönerulaşır ve puerperiumda normale döner..

Page 36: GEBELİK BİLGİSİ

Hematolojik değişiklikler Hematolojik değişiklikler 22

Fibrinojen artarFibrinojen artar.. Sedimantasyon artarSedimantasyon artar.. Gebelikte koagülasyon artmıştırGebelikte koagülasyon artmıştır.. Faktör XI ve XIII dışında tüm Faktör XI ve XIII dışında tüm

faktörlerin düzeyi artarfaktörlerin düzeyi artar.. Trombosit çapı ve hacmi artmıştırTrombosit çapı ve hacmi artmıştır..

Page 37: GEBELİK BİLGİSİ

Solunum sistemindeki Solunum sistemindeki değişikliklerdeğişiklikler

Diafragma yükselirDiafragma yükselir.. Subkostal açı genişlerSubkostal açı genişler.. Dakika ventilasyon sayısı artmıştırDakika ventilasyon sayısı artmıştır.. Fonksiyonel rezidüel kapasite azalırFonksiyonel rezidüel kapasite azalır.. Rezidüel volum azalırRezidüel volum azalır.. Dakika hacmi, alveoler ventilasyon Dakika hacmi, alveoler ventilasyon

ve istirahatte O2 tüketimi artarve istirahatte O2 tüketimi artar..

Page 38: GEBELİK BİLGİSİ

Üriner sistemdeki Üriner sistemdeki değişikliklerdeğişiklikler

Gebelikte her iki böbrekte %30 hacim artışı Gebelikte her iki böbrekte %30 hacim artışı olurolur..

Sağda daha bariz olmak üzere üreterler Sağda daha bariz olmak üzere üreterler genişlemiştirgenişlemiştir..

GFR %50 artarGFR %50 artar.. Renal plazma akımı %25-50 artarRenal plazma akımı %25-50 artar.. Glikozun glomerüler filtrasyonu artar, Glikozun glomerüler filtrasyonu artar,

tubuler reabsorbsiyonu minimal azalır, tubuler reabsorbsiyonu minimal azalır, glikozüri görülebilirglikozüri görülebilir..

Günlük idrar hacmi %25 artmıştırGünlük idrar hacmi %25 artmıştır..

Page 39: GEBELİK BİLGİSİ

GIS değişiklikleriGIS değişiklikleri

HipersalivasyonHipersalivasyon Özefagus alt sfinkter basıncında Özefagus alt sfinkter basıncında

azalmaazalma Mide motilitesinde azalmaMide motilitesinde azalma Mide boşalma zamanında uzamaMide boşalma zamanında uzama İnce barsak motilitesinde azalmaİnce barsak motilitesinde azalma KabızlıkKabızlık KolestazKolestaz Safra kesesi motilitesinde azalmaSafra kesesi motilitesinde azalma

Page 40: GEBELİK BİLGİSİ

Endokrin sistem Endokrin sistem değişikliklerideğişiklikleri

Hipofizde prolaktin salgılayan Hipofizde prolaktin salgılayan hücrelerde hipertrofi ve hiperplazihücrelerde hipertrofi ve hiperplazi

Hipofiz boyutunda artmaHipofiz boyutunda artma Tiroidde hafif büyümeTiroidde hafif büyüme Parathormon ilk trimestrde azalır Parathormon ilk trimestrde azalır

sonra artarsonra artar Total kalsiyum azalırTotal kalsiyum azalır Serbest kortizol düzeyi artarSerbest kortizol düzeyi artar

Page 41: GEBELİK BİLGİSİ

FetusFetus Ovulasyon tarihi ya da konsepsiyon Ovulasyon tarihi ya da konsepsiyon

tarihi tam olarak bilinemeyeceği için tarihi tam olarak bilinemeyeceği için gebelik süresi hesaplanırken SAT gebelik süresi hesaplanırken SAT alınıralınır..

Takip kolaylığı açısından gebeliği 3 Takip kolaylığı açısından gebeliği 3 trimestere ayırabiliriztrimestere ayırabiliriz

Düzensiz adet durumunda, SAT’ın Düzensiz adet durumunda, SAT’ın yanlış hatırlanmasında ve yakın yanlış hatırlanmasında ve yakın zamanda OKS kullanımı gibi zamanda OKS kullanımı gibi nedenlerle kesin gebelik haftası nedenlerle kesin gebelik haftası saptanamayabilirsaptanamayabilir..

TDT, SAT’a 7 gün ekleyip 3 ay geriye TDT, SAT’a 7 gün ekleyip 3 ay geriye giderek hesaplanırgiderek hesaplanır..

Page 42: GEBELİK BİLGİSİ

Gelişme ve büyümeGelişme ve büyüme

İntrauterin yaşamın sınıflaması:İntrauterin yaşamın sınıflaması: TrimesterlerTrimesterler Gebeliğin ilk yarısı ve ikinci yarısıGebeliğin ilk yarısı ve ikinci yarısı Gebeliğin ilk, ikinci, üçüncü, ve Gebeliğin ilk, ikinci, üçüncü, ve

dördüncü 10 haftasıdördüncü 10 haftası Preterm, term, ve posttermPreterm, term, ve postterm

Page 43: GEBELİK BİLGİSİ

Birinci trimestr sonunda Birinci trimestr sonunda fetüsfetüs

Page 44: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal hematoloji 1Fetal hematoloji 1 Embriyonal olarak 3 haftanın sonunda 22. Embriyonal olarak 3 haftanın sonunda 22.

gün fetal kalp atmaya başlar.gün fetal kalp atmaya başlar. Kan hücreleri yolk kesesi, karaciğer ve Kan hücreleri yolk kesesi, karaciğer ve

kemik iliğinde yapılır.kemik iliğinde yapılır. Fetüste sentezlenen ilk kan hücreleri olan Fetüste sentezlenen ilk kan hücreleri olan

RBC yaşam süresi 100 günün altındadırRBC yaşam süresi 100 günün altındadır.. İlk oluşan RBC’ler nükleusludurİlk oluşan RBC’ler nükleusludur.. Termde fetüste Hb 9-10 gr/dl’dirTermde fetüste Hb 9-10 gr/dl’dir.. Fetal Hb’nin O2 affinitesi erişkinden Fetal Hb’nin O2 affinitesi erişkinden

yüksektiryüksektir.. Fetal Hb alkalilere dirençlidir, anne kanında Fetal Hb alkalilere dirençlidir, anne kanında

fetal eritrositler araştırılabilirfetal eritrositler araştırılabilir (Apt testi)(Apt testi)..

Page 45: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal immünolojiFetal immünoloji

Fetal dolaşımda lökositler 8. gebelik Fetal dolaşımda lökositler 8. gebelik haftasından itibaren haftasından itibaren saptanabilir.saptanabilir.

Fetüste lenfosit sentezi dalak ve Fetüste lenfosit sentezi dalak ve timusta olurtimusta olur..

20. haftadan sonra IgG ve IgM 20. haftadan sonra IgG ve IgM dalakta sentezlenirdalakta sentezlenir..

İntrauterin fetal enfeksiyonlarda İntrauterin fetal enfeksiyonlarda fetal kanda IgG ve IgM araştırılır, fetal kanda IgG ve IgM araştırılır, IgG plasentayı geçer, IgM geçmezIgG plasentayı geçer, IgM geçmez..

Page 46: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal endokrinolojiFetal endokrinoloji

Fetal hayatta ilk oluşan endokrin organ Fetal hayatta ilk oluşan endokrin organ tiroiddirtiroiddir..

Konsepsiyondan 4 hafta sonra fetal tiroksin Konsepsiyondan 4 hafta sonra fetal tiroksin sentezi başlarsentezi başlar..

12. haftadan sonra pankreastan insülin 12. haftadan sonra pankreastan insülin salgılanmaya başlarsalgılanmaya başlar..

Fetüs uzun süreli hiperglisemiye maruz Fetüs uzun süreli hiperglisemiye maruz kalırsa adacık hücrelerinde hiperplazi olur, kalırsa adacık hücrelerinde hiperplazi olur, insülin salgısı artar, diyabetik anne insülin salgısı artar, diyabetik anne çocuğunda erken neonatal görülen çocuğunda erken neonatal görülen hipogliseminin nedeni budurhipogliseminin nedeni budur..

Page 47: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal dolaşım 1Fetal dolaşım 1

V.umblikalisle gelen oksijenize kanın büyük V.umblikalisle gelen oksijenize kanın büyük bölümü v.cava inf. ile sağ atriuma buradan bölümü v.cava inf. ile sağ atriuma buradan foramen ovale ile sol atriuma ulaşırforamen ovale ile sol atriuma ulaşır..

Sol atriumdan sol ventriküle geçer ve Sol atriumdan sol ventriküle geçer ve oradan da pompalanıroradan da pompalanır..

Pompalanan kanın büyük kısmı beyin ve Pompalanan kanın büyük kısmı beyin ve koronerlere giderkoronerlere gider..

V.cava sup. gelen deoksijenize kan sağ V.cava sup. gelen deoksijenize kan sağ atrium, sağ ventrikül ve pulmoner arterlere atrium, sağ ventrikül ve pulmoner arterlere atılıratılır..

Page 48: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal dolaşım 2Fetal dolaşım 2

İntrauterin hayatta akciğerler İntrauterin hayatta akciğerler kollabe olduğundan kanın büyük kollabe olduğundan kanın büyük kısmı ductus arteriozus vasıtasıyla kısmı ductus arteriozus vasıtasıyla aortaya ve oradan umblikal aortaya ve oradan umblikal arterlerle plasentaya gelirarterlerle plasentaya gelir..

Fetal distres durumunda fetüse Fetal distres durumunda fetüse giden oksijen miktarı azalırgiden oksijen miktarı azalır..

Hipoksiye girmiş bir fetüs kalp ve Hipoksiye girmiş bir fetüs kalp ve beyin gibi organlara daha fazla beyin gibi organlara daha fazla oksijenize kan gönderiroksijenize kan gönderir..

Page 49: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal solunumFetal solunum

İntrauterin hayatta fetüs için gerekli O2 İntrauterin hayatta fetüs için gerekli O2 ve CO2 alışverişini plasenta yaparve CO2 alışverişini plasenta yapar..

Fetal kanın O2 satürasyonu maternal Fetal kanın O2 satürasyonu maternal kandan daha yüksektirkandan daha yüksektir..

Fetal yaşamda diafragma kasılmaktadırFetal yaşamda diafragma kasılmaktadır.. Fetal solunum sayesinde solunum Fetal solunum sayesinde solunum

yollarının epiteli gelişir ve akciğer yollarının epiteli gelişir ve akciğer hipoplazisi önlenirhipoplazisi önlenir..

Page 50: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal GIS fonksiyonuFetal GIS fonksiyonu

Fetal yaşamda GIS fonksiyonunu Fetal yaşamda GIS fonksiyonunu plasenta yaparplasenta yapar..

16. haftadan sonra fetüs yuttuğu 16. haftadan sonra fetüs yuttuğu amnion sıvısı mide ve barsaklara geçeramnion sıvısı mide ve barsaklara geçer..

İntrauterin barsak florası İntrauterin barsak florası oluşmadığından K vit. sentezi oluşmadığından K vit. sentezi yetersizdiryetersizdir..

Erken neonatal dönemde bilüribinin Erken neonatal dönemde bilüribinin tamamı konjuge edilemez ve tamamı konjuge edilemez ve hiperbilürinemi oluşurhiperbilürinemi oluşur..

Page 51: GEBELİK BİLGİSİ

Fetal renal fonksiyonFetal renal fonksiyon

Fetüste idrar oluşumu 9-12. Fetüste idrar oluşumu 9-12. haftalarda olmaktadırhaftalarda olmaktadır..

Fetüs 32. haftada saatte 12 ml, Fetüs 32. haftada saatte 12 ml, termde saatte 28 ml idrar çıkarırtermde saatte 28 ml idrar çıkarır..

İleri gebelik aylarında amnion İleri gebelik aylarında amnion sıvısının major kaynağı idrar olduğu sıvısının major kaynağı idrar olduğu için amnion sıvısının az olduğu için amnion sıvısının az olduğu durumlarda böbrek fonksiyonları durumlarda böbrek fonksiyonları incelenmelidirincelenmelidir..


Recommended