Germinal – Emile Zola

Germinal adlı kitap gerçek hayattan kurgulunarak kalem alınmıştır. Emile Zola, bu kitabı içinde yaşadaığı toplumu gözlemleyerek kaleme almıştır. 9 Şubat tarihinde Anzin maden ocağında grev patlak verir. Yazarımız Emile Zola kendisini orada bulur. Orada günlerce kalır. Elinde not defteriyle gözlemlerde bulunup bu gözlemlerini not alır. Maden işçileriyle sohpet eder. Maden ocağından çıkan işçiler kap kara bir haldedir. Adeta afrikada bir maden ocağı. Maden ocağı çevresindeki barakalarda işçiler aç ve sefil haldedir. Kar hırsı ile ihmal edilen sönük gaz lambaları, ihmalkarlıkların neden olduğu ölümler ve maden işçilerin ekmek savaşı için verdiği direnişler roman içinde tüm çıplaklığıyla anlatılır.

Bu ekmek davası öyle bir kavgadır ki ; eve gidecek olan sıcak ekmeğin kokusunu ve sıcak akan ter in kokusunu adeta yaşarsınız. Ekmek kavgası için verilen sevdanın hikayesidir bu kitap. Öyle bir romandır ki bu , bir yaşam kavgasını ve kararmış yüzlerden akan sımsıcak terleri gözler önüne koyar. İşçi edebiyatın en ünlü örneklerinden olan bu roman, insanları besleyen ve tüketen bir hayatın en canlı simgesidir.

Emile Zola, romanlarında insanları gerçekler ile etkiler. Her ne kadar yazılarında abartılı anlatımlar yer alsada gerçekleri olduğu gibi gözler önüne serer. Zola’ya göre : “Bir gerçekliği olduğu gibi vermek, ahlak anlayışını içinde taşıyan müthiş bir tablodur.”

Döneminde büyük tartışmalara neden olan roman o dönemki edebiyat çevresinde bir başkaldırı niteliğindeydi çünkü o dönem toplumsal sorunların edebi eserlerde çok az konu edildiği bir dönemdi.( 19.yüzyılın son dönemleri ). Akıcı bir anlatım taşıyan roman betimlemeleriyle okurları etkiler. Yaşam içindeki gerçeklikler kurgusal bir şelilde gözler önüne serilir. Germinal beş ayrı sinema uyarlamasına ve 2 televizyon yapımına ilham kaynağı olmuştur. Emile Zola, insanı tüm gerçekliğiyle tanımak istiyordu ve bunu başarmasının yegane yolu romanlarıydı. Zola, bu kitabında edebiyat tarihinde hep ikinci plana atılan işçi sınıfını ele alıyor. Emile Zola, romanlarını yazarken

büyük bir titizlik sergiliyordu. Yazdığı eserler, bilimsel belgerele ve kılı kırk yaran gözlemlere

Germinal – Emile Zola

dayanıyordu. İnsanlarla uzun konuşur ve notlar alırdı. Germinal adlı romanı yazarken kömür maden ocaklarını dolaşmıştı. Kitap 1885 yılında yayımlandı. Kömür maden ocaklarınıda çalışan işçileri anlatan kitap, grev üzerine yazılmış büyük eserleden biriydi. Emile Zola 1902 yılında trajik bir şekilde karbonmonoksit gazından zehirlenerek hayatını kaybetmiştir.

* * * * * * * * * * * *

1885 yılında Emile Zola tarafından yazılan Germinal, dönemin maden işçilerini ve çalışma koşullarını gerçekçi bir dille anlatan önemli eserleden biridir. Tohum,bereket ve ürün anlamına gelen Germinal öylesine ün kazanmıştır ki , Zola öldüğünde cenazesinde işçiler ” Germinal ! Germinal ! ” diye bağırmışlardır.

Romanın konusu 1860 yılların sonunda Fransa’nın Montsou kasabasında geçiyor. Madencilerin sefalet içindeki yaşamı gerçekli bir dille tasvir ediliyor. Bu kasaba öyle bir kasaba k i , a tadan

kalma işçiler maden ocağında ölüyor. Daha çoçuk yaşda denilebilecek işçiler hayatının en güzel baharlarında maden ocaklarına iniyor ve hem bedensel hem de ruhsal açıdan erkenden yaşlanıyorlar. Elleri kalem tutması gereken çoçuklar beceriksizce yetişinleri taklit etmeye çalışıyor. Alkol kullanıyor ve cinselliği bir oyun haline getiriyorlar. Küçüçük bir evde yatıp kalkan ve tek göz odada banyo yapan aileler içinde mahrem denilen hiçbir şey kalmıyor. Ailer çoçukların gelişimiyle değil eve para getirip getirmemeleriyle i lgileniyor lar . Rom anda , ahlaksal çöküntü tüm gerçekliğiyle okuyucularıyla buluşuyor. Madencilerin sefaleti, ahlak anlayışlarına yöne veriyor. Sefillik içinde ne yapacağını bilemez olan işçiler patronlarına dilencilik yapıyor ; işçi kadınlar kasabanın iğrenç dükkan sahipler inin cinse l istek ler ini tatmin etmeye çalışıyorlar. Romanızmın kahramanı Bonnemort daha 8 yaşında madene inmiş, defalarca madende ölüm tehlikesi atlatmıştır. 3 Kez ölmek üzereyken kurtulmuş Bunardan ilki , boğazına kadar toprakla dolmuş; ikinci ise suyla şişmiş bir vaziyette bulunmuş. Bonnemort ( 58 yaşında ) dokuz kişilik ailesini doyurmak için çalışıyor, ama eve getirdiği para ailenisini doyurmaya yetmiyor. Hergün sabah 4′ten öğleden sonra 3′e kadar yerin yüzlerce metre derinliğinde o günkü ekmeğini çıkarmak için çalışıyor. Diğer işçiler gibi toprağın dört bir yanını oyup sonunda da mürekkep suyunu andıran lehenin için yıkanıyor.Romanımızın kahramanını ve diğer karakterlerini tanımamız gerekiyor zira bu karekterler günümüzün gerçek insanlarını ve gerçek yaşanmışlıkları anlatıyor. Kimi zaman fabrikada suskun ama bir o kadar derdi olan bir işçiye benzetebilir iz bu karakter lerden bir ini.

Bir diğer kahramanımız Etienne, öfkeli ve dik başlı kişiliği ile işten atılmış ve aç kalmamak için bu şehirde madende çalışmak zorunda kalan birisidir. Maheude madenci ailesinin çilekeş anasıdır. Roman farklı karakterdeki işçilere yer veriyor. Yükselme arzusuyla patronun kırıntılarını toplamak için en yakın arkadaşlarını bile satabilecek Chaval gibi işçilerin yanı sıra , tüm berbat durumlara rağmen hala umudunu ve karakterini koruyabilen işçiler de var. Günümüzün iş dünyasındaki karakter lere ne kadar benziyor.

Zar zor geçinebilecek kadar ücret alan işçilerin, zamanla aldıkları maaşların düşmesi ve sonunda ücret kesimelerin yapılması, işçiler arasında huzursuzluk yaratmaya başlar. Sonunda grev patlak verir. Bu grev esanısındaki sınıfsal tutumlar ibret verici niteliktedir. Fakat diğer taraftan grevi küçümsemseyen ( Rasseneur ) ve işçilerin mevcut durumu değiştirecek gücü olmadığına inanan ve tek başına hareket etmek isteyen anarşist Suvarin gibi kahramanlarla dolu Germinal.

Germinal – Emile Zola

İşçilerin grevi ve isyanı yenilgiyle sonlanmasına rağmen, Germinal umudun hiç bir zaman sönmediğini ve işçi sınıfının tekrar ayağa kalkıp gürleyeceği mesajını vererek biter. O umudu aşılar. İşçi ordusu, bir gün tüm toprağı çatlatacak ve köle olmaktan çıkıp efendi haline gelecektir.

Kuzey Fransa’da uzlaşmaya yanaşmayan maden işçilerinin grevini konu alan Germinal sadece Zola’nın değil, Fransız edebiyatının da en değerli eserleri arasında sayılmaktadır.

Dursun AKYÜZ

ht tp: / / frankofoni.wordpress.com /