HBV en HCV screening in de publieke gezondheidszorg in NL: Wat is gedaan en wat werkt (niet)?
Freke ZuureOnderzoeker, Afd. InfectieziektenGGD Amsterdam
Amsterdam
(potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
AbbVie, Boehringer Ingelheim, Gilead, MSD (Schering-Plough),
Roche Nederland Sponsoring of onderzoeksgeld
Unrestricted grants aan de GGD Amsterdam (Gilead Sciences 2013, Roche Nederland 2007, Schering-Plough 2007)
Bijdrage drukkosten proefschrift (2013; Gilead Sciences, MSD, Roche Nederland)
Disclosure belangen spreker
Introductie
Naar schatting 40.000 mensen met chronische HBV en 20.000 met chronische HCV in Nederland
Een belangrijke risicogroep vormen migranten Naar schatting is een groot deel van de geïnfecteerde personen
niet bewust Effectieve medicatie is (nu voor iedereen!) beschikbaar (HCV) Screening is de sleutel tot opsporing en behandeling
Lukt het om de ongediagnosticeerde populatie te bereiken, te motiveren voor screening en in zorg te brengen?
HBV en HCV screening in NL
2007-2015 Screening pilot projecten 2009 Landelijke awareness campagne 2014 Commissie Gezondheidsraad ingesteld 2015 Landelijke Initiatiefgroep HBV/HCV ingesteld ter
voorbereiding van Nationaal Hepatitis Plan 2016 Advies GR commissie tav screening
Opsporing - Waar gaat het om?
Hoge test uptake Hoog vindpercentage ongediagnosticeerde(acute) infecties
Goede verwijzing en follow-up in zorg en behandeling
(tegen lage kosten)(continuïteit)
Bereiken en Motiveren
Van de doelgroepen met de meeste
(ongediagnosticeerde) infecties en/of de meeste
transmissie
Voor testen en indien geïndiceerd, behandeling
Opsporing HBV en HCV
Bereiken en Motiveren
Van de doelgroepen met de meeste
(ongediagnosticeerde) infecties en/of de meeste
transmissie
Voor testen en indien geïndiceerd, behandeling
Welke strategie heeft het grootste bereik?
Welke boodschap is het meest effectief?
- Oproep door huisarts?- Screening geïntegreerd in andere zorg?- Persoonlijke uitnodigingen?- Publiekscampagne?- Community-based screening?- Screening via internet?- Combinatie?
Opsporing HBV en HCV
Bereiken en Motiveren
Van de doelgroepen met de meeste
(ongediagnosticeerde) infecties en/of de meeste
transmissie
Voor testen en indien geïndiceerd, behandeling
Welke strategie heeft het grootste bereik?
Welke boodschap is het meest effectief? - Wat zijn determinanten van testen?
- Welke elementen moet een screeningoproep bevatten?
Opsporing HBV en HCV
- (ooit) injecterende druggebruikers?- migranten, welke migrantengroepen?- hiv-geïnfecteerde personen?- Ontvangers van bloedproducten in het verleden?- Mensen uit een geboortecohort?- Mensen woonachtig in bepaalde regio’s/wijken?- Gevangenen?- Hemofilie/hemodialyse patiënten?
In welke doelgroepen zijn de meeste
onopgespoordeinfecties?
Bereiken en Motiveren
Van de doelgroepen met de meeste
(ongediagnosticeerde) infecties en/of de meeste
transmissie
Voor testen en indien geïndiceerd, behandeling
1. Keuzes voor Bereiken en motiveren
Wat is er gedaan en wat zijn de lessons learned tav:
Geïntegreerde screening in bestaande zorg? Persoonlijke schriftelijke oproep/uitnodiging? Promotie van screeningprogramma via campagne?
2. Keuzes voor doelgroep
In welke groepen vinden we de meeste (ongediagnosticeerde) infecties?
Prevalentiedata uit prevalentiestudies hebben de voorkeur, maar deze data zijn schaars.
Screening pilot projecten geven enig inzicht.
2. Keuze voor doelgroep
Wat is er gedaan en wat zijn de lessons learned tav:
Groepsgerichte screening (bijv. gevangenen, daklozen, hiv+ MSM,
geboortecohort, mensen in bepaalde wijken, migranten)
Risico(gedrags)gerichte screening (bijv. druggebruik, bloedtransfusie vóórdat
screening van donorbloed werd geïntroduceerd)
20 screeningsprojecten NL *
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
China in de lage landen (n=6; HBV, bij 4/6 ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Hepatitis C campagne Apeldoorn/AmersfoortHelsper et al, Family Pract 2010
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
Hepatitis C Internet ProjectZuure et al, Am J Prev Med 2011
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
Heptember Awareness Maand, Rijnstate MC (HBV en HCV)Persoonlijke communicatie C. Richter, 2015
* Exclusief screeningsprojecten in de verslavingszorg
20 screeningsprojecten NL
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
China in de lage landen (n=6; HBV, bij 4/6 ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Hepatitis C campagne Apeldoorn/AmersfoortHelsper et al, Family Pract 2010
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
Hepatitis C Internet ProjectZuure et al, Am J Prev Med 2011
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
Heptember Awareness Maand, Rijnstate MC (HBV en HCV)Persoonlijke communicatie C. Richter, 2015
Alleen HBV Alleen HCV HBV en HCV
1. Bereiken en motiveren
20 projecten ingedeeld in drie categorieën:
Geïntegreerde screening in bestaande zorg Persoonlijke schriftelijke oproep/uitnodiging voor screening Alleen campagne ter promotie van screeningprogramma
Geïntegreerd in bestaande zorg
Project Methode Test uptake
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
Opt-in aan alle nieuwe Nederlanders die verplicht op TBC gescreend worden
51% (203/400)
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
Opt-in aan alle nieuwe Nederlanders die verplicht op TBC gescreend worden
51% (256/502)
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
Opt-in aan alle hiv+ MSM en alle MSM met opt-out voor hiv
>95% onder hiv+ MSM70,3% onder hiv opt-out MSM
Persoonlijke schriftelijke oproepProject Methode Test uptake
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
Huisartspatiënten 40-70 jaar woonachtig in lage SES-wijken. Oproep tot screening van huisarts.
51% (3433/6743)
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
GBA 1e gen. migranten China, Indonesië, Turkije, NL Antillen, Suriname, sub-Sahara Afrika. Oproep tot screening van GGD.
18% (1818/10234) maar grote spreiding:12% onder Chinezen tot ruim 25% onder Surinamers en Turken
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
GBA 1e gen. migranten Egypte en Polen. Oproep tot screening van GGD. Voor Egyptenaren ook campagne.
44% (36/82) onder Egyptenaren13% (62/475) onder Polen
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
GBA 1e gen. Migranten Afghanistan, Iran, Iraq, the former Soviet Republics, and Vietnam; oproep tot screening van GGD/gemeente.Tevens campagne.
29% (927/3226); laag bij Sovjet Republics (11%) maar hoog bij de overige groepen (gemiddeld 33%)
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
GBA 1e gen. migranten Turkije; uitnodiging voor online voorlichting en screenings-aanvraag , afzender GGD.
15% (1512/10069) logden in op website. Onder mensen met testadvies was de uptake ~45%
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Nauwe samenwerking met Vietnamese verenigingen. Campagne en huis-aan-huis verspreide brieven + persoonlijke uitnodigingen per post, afzender GGD
42% (678/1600)
Alleen campagneProject Methode Test uptake
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
Campagne en community-basedscreening opgezet in nauwe samenwerking met doelgroep
Moeilijk te bepalen; ergenstussen 10 – 20% ?
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
Campagne en community-basedscreening opgezet in nauwe samenwerking met doelgroep
10%
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Campagne en community-basedscreening opgezet in nauwe samenwerking met doelgroep
~14%
Hepatitis C Internet ProjectZuure et al, Am J Prev Med 2011
Publieke regionale mediacampagne gericht op verborgen risicogroepen, online risicotest en gratis bloedtest voor mensen met risico.
? Omvang noemer niet bekendOnder de mensen met testadvies was de uptake 28%
Heptember AwarenessMaand, Rijnstate MC (HBV en HCV)Persoonlijke communicatie C. Richter, 2015
Verschillende risicogroepen konden zich in het ziekenhuis gratis laten testen. Campagne in de regio en in ziekenhuis.
? Omvang noemer niet bekend
Hepatitis C campagne Apeldoorn/AmersfoortHelsper et al, Family Pract 2010
Awarenesscampagne; mensen met mogelijk risico werden verwezen naar de huisarts. In Amersfoort werden huisartsen geschoold, was er voorlichtingsmateriaal en praktijkondersteuning
? Omvang noemer niet bekendProportionele toename tests in de interventieregio 3,0 vs 1,4 in controleregio
1. Bereiken en motiveren
Lessons learned: Geïntegreerde screening, uptake >50% Persoonlijke oproep lijkt zeer effectief voor veel groepen Combinatie met campagne lijkt uptake verder te vergroten Alleen campagne leidt vaak tot bescheiden uptake, echter
slecht meetbaar
2. Keuze voor doelgroep
20 projecten ingedeeld in twee categorieën:
Groepsgerichte screening Risico(gedrags)gerichte screening
20 screeningsprojecten NL
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
China in de lage landen (n=6; HBV soms ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Hepatitis C campagne Apeldoorn/AmersfoortHelsper et al, Family Pract 2010
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
Hepatitis C Internet ProjectZuure et al, Am J Prev Med 2011
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
Heptember Awareness Maand, Rijnstate MC (HBV en HCV)Persoonlijke communicatie C. Richter, 2015
Groepsgericht Risico(gedrag)
Risico(gedrags)gerichte screening
Project Doelgroepen Prevalentie
Hepatitis C Internet ProjectZuure et al, Am J Prev Med 2011
Risicogroepen o.a.: ooit injecterend druggebruik, bloedtransfusie voor 1992, geboren in hoogprevalent land, huiddoorborende ingrepen in hoogprevalente landen, etc.
3,6% (15/420) antiHCV2,9% (12/420) CHCV
Hepatitis C campagne pilot Apeldoorn/Amersfoort en in 2009 brederHelsper et al, Family Pract 2010
Idem aan hierboven Interventieregio: 1,7% (3/172)Controleregio: 0,9% (1/118)Tijdens bredere campagne een toename in positieve tests van 21%
Heptember AwarenessMaand, Rijnstate MC (HBV en HCV)Persoonlijke communicatie C. Richter, 2015
Risicogroepen o.a.: ooit injecterend druggebruik, bloedtransfusie voor 1992, geboren in niet-Westers land, onverklaarbare hoge ALAT, onveilige seks met HBV drager, contact met besmette naalden/mesjes/anders.
0,4% (1/266) HBsAg2,3% (7/310) antiHCV0,6% (2/310) CHCV
Groepsgerichte screeningsprojecten NL
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
China in de lage landen (n=6; HBV soms ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
Ingedeeld naar doelgroep
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
China in de lage landen (n=6; HBV soms ook HCV)Veldhuijzen et al, Journal of Hepatol 2012; Dirksen et al, Epidemiologisch Bulletin 2010; Bouwman et al, Infectieziektenbull.2012
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NLNiessen et al, Inf Bul. 2013
Virale hepatitis B en C onder Turken in ArnhemRichter et al, Epidemiol Infect 2012
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
HECOM project (HBV en HCV), NijmegenGrintjes et al, Tijdschr. Infect 2014
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)Zuure et al, Liver Int 2013
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)Richter et al, Epidemiol Infect 2014
Vietnam tussen de tulpen (HBV)Menger et al, Infectieziekten Bulletin 2013
Cultural tailoring, online-mediated HBV screening R’damVan der Veen et al, Health Promotion International 2013
Migranten MSM Leeftijd+Wijk Nieuwe NL’ers
Groepsgerichte screening: migrantenProject Migrantengroep HBsAg prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen 5,7% (292/5109) (range 3,8%-8,5%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
3,0% (16/544)
Cultural tailoring, online-mediatedHBV screening R’dam
1e generatie Turken 2,4% (15/623 waarvan 3 bekend pos)
Vietnam tussen de tulpen (HBV) Vietnamezen 7,8% (53/678)
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NL Suriname
TurkijeIndonesiëSubsahara AfrikaNed. AntillenChina
1,6% (28/1818 waarvan 1 bekend pos) (overall)
0.4% (2/489)
1.7% (4/231)
0.8% (2/255)
2.4% (9/380)
0% (0/380)
6.2% (11/178)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV) Afghanistan
IranIrakSovjetunieVietnam
2,2% (21/927) (overall)
2% (6/293)
0,7% (1/153)
0,7% (2/290)
0,0% (0/65)
9,5% (12/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte 1,1% (5/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen.
2,7% (1/36)
0%
Groepsgerichte screening: migrantenProject Migrantengroep HBsAg prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen 5,7% (292/5109) (range 3,8%-8,5%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
3,0% (16/544)
Cultural tailoring, online-mediatedHBV screening R’dam
1e generatie Turken 2,4% (15/623 waarvan 3 bekend pos)
Vietnam tussen de tulpen (HBV) Vietnamezen 7,8% (53/678)
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NL Suriname
TurkijeIndonesiëSubsahara AfrikaNed. AntillenChina
1,6% (28/1818 waarvan 1 bekend pos) (overall)
0.4% (2/489)
1.7% (4/231)
0.8% (2/255)
2.4% (9/380)
0% (0/380)
6.2% (11/178)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV) Afghanistan
IranIrakSovjetunieVietnam
2,2% (21/927) (overall)
2% (6/293)
0,7% (1/153)
0,7% (2/290)
0,0% (0/65)
9,5% (12/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte 1,1% (5/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen.
2,7% (1/36)
0%
Groepsgerichte screening: migrantenProject Migrantengroep HBsAg prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen 5,7% (292/5109) (range 3,8%-8,5%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
3,0% (16/544)
Cultural tailoring, online-mediatedHBV screening R’dam
1e generatie Turken 2,4% (15/623 waarvan 3 bekend pos)
Vietnam tussen de tulpen (HBV) Vietnamezen 7,8% (53/678)
HBV screening diverse migr.groepen Noord-NL Suriname
TurkijeIndonesiëSubsahara AfrikaNed. AntillenChina
1,6% (28/1818 waarvan 1 bekend pos) (overall)
0.4% (2/489)
1.7% (4/231)
0.8% (2/255)
2.4% (9/380)
0% (0/380)
6.2% (11/178)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV) Afghanistan
IranIrakSovjetunieVietnam
2,2% (21/927) (overall)
2% (6/293)
0,7% (1/153)
0,7% (2/290)
0,0% (0/65)
9,5% (12/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte 1,1% (5/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen.
2,7% (1/36)
0%
Groepsgerichte screening: migrantenHepatitis C prevalentie
Project Migrantengroep HCV prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen antiHCV: 0,3% (29/2766) (range 0,1-0,7%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
antiHCV: 0,4% (2/544)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)
AfghanistanIranIrakSovjetunieVietnam
antiHCV: 0,9% (9/927) (overall)
CHCV: 0,3% (3/927) (overall)
1% (3/293)
0,6% (1/153)
0,3% (1/290)
3,0% (2/65)
1,5% (2/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte antiHCV: 2,4% (11/465)
CHCV: 2,2% (10/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen.
antiHCV: 0% (0/36)
antiHCV: 6,5% (4/62)
CHCV: 4,8% (3/62)
Project Migrantengroep HCV prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen antiHCV: 0,3% (29/2766) (range 0,1-0,7%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
antiHCV: 0,4% (2/544)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)
AfghanistanIranIrakSovjetunieVietnam
antiHCV: 0,9% (9/927) (overall)
CHCV: 0,3% (3/927) (overall)
1% (3/293)
0,6% (1/153)
0,3% (1/290)
3,0% (2/65)
1,5% (2/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte antiHCV: 2,4% (11/465)
CHCV: 2,2% (10/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen
antiHCV: 0% (0/36)
antiHCV: 6,5% (4/62)
CHCV: 4,8% (3/62)
Groepsgerichte screening: migrantenHepatitis C prevalentie
Project Migrantengroep HCV prevalentie
China in de lage landen (HBV en soms ook HCV)
Chinezen antiHCV: 0,3% (29/2766) (range 0,1-0,7%)
Virale hepatitis B en C onder Turken in Arnhem
Turken Onder eerste generatie migranten >24 jr:
antiHCV: 0,4% (2/544)
Hepatitis Opsporing Migranten Arnhem (HOMA; HBV en HCV)
AfghanistanIranIrakSovjetunieVietnam
antiHCV: 0,9% (9/927) (overall)
CHCV: 0,3% (3/927) (overall)
1% (3/293)
0,6% (1/153)
0,3% (1/290)
3,0% (2/65)
1,5% (2/126)
Egypteproject Amsterdam en Almere (HBV en HCV)
1e gen. migr. Egypte antiHCV: 2,4% (11/465)
CHCV: 2,2% (10/465)
HECOM project (HBV en HCV), Nijmegen
1e gen. migr. Egypte1e gen. migr. Polen
antiHCV: 0% (0/36)
antiHCV: 6,5% (4/62)
CHCV: 4,8% (3/62)
Groepsgerichte screening: migrantenHepatitis C prevalentie
Groepsgerichte screening: MSM
Project Doelgroep Prevalentie
HCV screening soapoli GGD A’dam (hiv+ en hiv opt out MSM), 2007-2011M. Van Rooijen, submitted for publication
hiv+ MSM MSM met opt-out voor hiv
Tijdens eerste screening:antiHCV: 6.4% (112/1742)
antiHCV: 0.7% (3/446)
~30% niet bekend met infectie
Groepsgerichte screening:Bezoekers TBC-polikliniek
Project Doelgroep Prevalentie
HBV/HCV screening tijdens TBC screening GGD NOG,2014P. Schrooders, submitted for publication
nieuwe Nederlanders die verplicht op TBC gescreend worden
HBsAg: 4,4% (9/203, nieuw opgespoord)
antiHCV: 1,0% (2/203, nieuw opgespoord)
HBV/HCV/hiv screening tijdens TBC screening GGD A’dam, 2015J. Bil, personal communication
nieuwe Nederlanders die verplicht op TBC gescreend worden
HBsAg: 0.4% (1/256, al bekend pos)
antiHCV: 0.4% (1/256, al bekend pos)
Groepsgerichte screening: geboortecohort en wijk
Project Doelgroep Prevalentie
HCV Hotspot, 2015Persoonlijke com J. Heil, GGD Z-Limburg
Huisartspatiënten 40-70 jaar woonachtig in lage SES-wijken (‘hotspots’)
Birth cohort screening approach
Verenigde Staten:CDC adviseert eenmalige HCV screening van iedereen in de VS die geboren is tussen 1945-1965.
Rationale:
Met risico-gebaseerde screening mis je veel infecties.
De prevalentie in dit geboortecohort is naar schatting hoog (~4-5%).
Geschat wordt dat het merendeel (~80%) van de HCV infecties in Amerika
voorkomt in deze leeftijdsgroep.
Een modelmatige studie liet zien dat deze aanpak kosteneffectief is
($35,700 per QALY; Rein et al, Annals of Internal Medicine, 2012).
1. Rein et al, Annals of Internal Medicine, 2012 2. Galbraith et al. Journal of Hepatology, 2014
Empirical findings in a study of Baby Boomers
presenting to A&E in Birmingham, Alabama 2
Accept offer of test (91%)
Modelling assumptions used in birth cohort
screening cost-effectiveness study1
Test positive (4-5%)
Test positive and commence treatment for
HCV (41%)
1,529 out of 2,325 patients accept a test (66%)
170 patients test HCV antibody positive (11%)
24 have or are due to attend appointment to discuss
treatment for HCV (14%)
Early reports on birth cohort screening in the USA
Slide from Dr Esther Aspinall, Health Protection Scotland/ Glasgow Caledonian University
HOTSPOT
Jeanne Heil, GGD Zuid LimburgFunding by RIVM (0037-2014)
and Abbvie (A14-989)
Hotspot intervention
6222, Nazareth(sept-okt 2014)
6417, Bekkerveld(mrt-apr 2015)
6411, Centrum
Approach
• Via general practices in low SES neighbourhoods
• Men and women aged 40-70
• Advice: psychology, HAG, MMB
• Language ambassadors
• Local nurse
• Local journal, info at practice
• Neighbourhood centre
• 3 testing days: afternoon/evening
• Reminder: extra testing day
• Questionnaire
Maastricht50,8% (1450/2854)
Heerlen51,0% (1983/3889)
50,9% response (3433/6743)
50,9% response (3433/6743)
46% men (50% men of invited people)
54% women (50% women of invited people)
5% non-western migrant (8% in population)
47% low educational level (40% in population)
Characteristics response
More women respondedLess non-western migrantMore low educated
Reasons …
… to test (did not differ for non-western migrants)– “Because I’m invited” 63%– “I want to make sure that I don’t have it” 21%– “I would rather be safe than sorry” 20%
… not to test– “I think I don’t have hepatitis” 20%– “I think I haven’t been at risk” 12%– “No time” 9%– “I wasn’t in the opportunity” 8% (13% of migrants, 27% of
non-western migrants)– “I don’t feel sick” 6%– “I am a blood donor” 4% (0% of migrants)
Test results
Result Total (n=3433)
Active HCV 0,0% (n=0)
Past HCV 0,20% (n=7)
Result Total (n=3433)
Active HBV 0,26% (n=9) ALAT <45 U/L
Past HBV 4,14% (n=142)antiHBsAg108 >10 IU/mL34 <10 IU/mL
Risk factors
• One or more risk factors HCV: 17,2% – Surgery abroad, blood transfusion or organ donation before 1992, HIV
positive, (used to) inject drugs, non-western migrant
Screening 17% of population based on risk factors is sensitive method for active HBV, not for past HBV or past HCV (~50% would be missed)
Active HBV (n=9)% (n)
Past HBV (n=142)% (n)
Past HCV (n=7)% (n)
One or more risk factors (n=590)
10
78 (7) 1,2 (7)0,1 (2)
46 (65) 11,0 (65)2,7 (77)
57 (4) 0,7 (4)0,1 (3)
• Birth cohort approach failed to detect hidden HCV
• Prevalence and risk groups HBV infections do match expectations
• Lessons learned:
– GP and neighbourhood approach was effective in gaining high response of 50,9% (n=3433)
– Future projects could benefit from this approach via general practices
Conclusions
2. Keuze voor doelgroep
Lessons learned:
Risico(gedrags)gerichte screening lijkt redelijk effectief voor HCV (antiHCV prevalentie 1,7-3,6%)
Groepsgerichte screening– Geboortecohort & hotspot: niet effectief– Hiv+ MSM: effectief (HCV)– Migrantengroepen: wisselend
- Oost Europa/voormalige Sovjetunie, Egypte (?): lijkt effectief voor HCV- Azië, Sub-sahara Afrika, Turkije, Egypte (?): lijkt effectief voor HBV
– Nieuwe Nederlanders: ???
– Gedetineerden: ???
Screening van gedetineerden
Geen HBV/HCV screeningpilots Wel prevalentiestudies
HBsAg prevalentie1,3% (3/229; 95%BI=0,3-3,5%) 1
HCV RNA prevalentie4,8% (11/229; 95%BI=2,6-8,2%) 1
2,0 - 10,7% 2
1 Schreuder et al., J of Public Health and Epidemiol. 20112 Leemrijse et al, NIVEL rapport 2012
Screening van gedetineerden
Screeningbeleid HCV ligt vast in richtlijn *– Bij intake wordt gevraagd naar bekendheid met infectieziekten en
risicogedrag. – Bij diverse risicofactoren (o.a. ooit-injecterend druggebruik,
onhygiënisch gezette tattoos) wordt screening aangeboden.– De ruime meerderheid accepteert deze screening– Gevonden infecties worden verwezen naar MDL arts. Behandeling
start indien deze noodzakelijk wordt geacht.– Onbekend hoeveel gedetineerden jaarlijks gescreend en behandeld
worden.
Is intensivering van screening in detentie wenselijk en mogelijk?– Knelpunten voor intensivering screening in detentie: vergoeding
hoge medische behandelkosten en ~50% zit < 1 maand vast.
* DJI. Hepatitis C in detentie. Richtlijn voor voorlichting, screening en behandeling van hepatitis C in justitiële inrichtingen, 2012Bron: persoonlijke communicatie dhr. M. Westra.
Screening, wat werkt (beter)?Meta-analyse
Vergelijking: Media/voorlichtingsinterventies gericht op doelgroep vs. Praktijkondersteuning/scholingsinterventies voor
huisartsen/verslavingsartsen
Aspinal et al, Eur J Epidemiol 2014
Conclusies
Prevalentie in NL is laag, bereik moet daarom groot zijn. Screenen van veel mensen zal nodig zijn om een aanzienlijk deel van de mensen met infectie op te sporen.
Op basis van pilot projecten lijkt in elk geval HBV screening van Aziatische migranten wenselijk
HCV screening hiv+ MSM wenselijk en nuttig Screening dmv risico-test lijkt redelijk effectief voor HCV Geboortecohort screening in Nederland lijkt niet nuttig Huisarts is belangrijke speler, tevens doelgroep voor interventie
Limitaties
Niet altijd bekend per project hoeveel nieuw opgespoorde infecties Aantallen veelal klein Selectie van migrantengroepen in een selectie van regio’s Wet van de verminderende meeropbrengst
Discussie
Lukt het om de ongediagnosticeerde populatie te bereiken, te motiveren voor screening en in zorg te brengen?
Discussie
Lukt het om de ongediagnosticeerde populatie te bereiken, te motiveren voor screening en in zorg te brengen?
Evidence over goede strategieën voor screening lijkt redelijk. Evidence over de meest effectieve boodschap ontbreekt. Nog veel onduidelijk tav de doelgroepen:
– Screening nieuwe Nederlanders effectief?– Wat is de prevalentie in de groepen?– In welke groepen zijn de meeste ongediag-
nosticeerde personen?
Informatie over NL screeningprojecten
Werkgroep binnen Landelijke Initiatiefgroep HBV/HCV Overzicht van screeningprojecten HBV/HCV in NL met
karakteristieken en uitkomsten Zal ws. bekend worden gemaakt via www.rivm.nl/hepatitis
Voor meer info: [email protected]
5
4
Afdeling Infectieziekten, Onderzoek en Preventie-ontwikkeling , GGD Amsterdam
Maria Prins (GGD Amsterdam/AMC), Martijn van Rooijen (GGD Amsterdam), Jeanne Heil en Nicole Dukers (GGD Zuid Limburg), Michel Westra (DJI), Harm Menger (GGD Hollands Noorden), Esther Aspinal (Health Protection Scotland), Clemens Richter en
Gerjanne ter Beest (Rijnstate MC)
Organisatie Comité Nationale Hepatitis DagPubliek