Het Midden-OostenDe periode van onafhankelijke staten
Hoofdlijnen
• Dekolonisatie
• Autocratieën
• Nasserisme
• Ba’ath
• Hernieuwde opkomst fundamentalisme
• Rol van het Westen
1928 1982
1900 2000
Moslimbroederschap 1928
• Hassan al Banna
• Islamisering staat en maatschappij
• Afkeer tegen westerse invloeden
• Sociale herverdeling
• Islamitisch reveille
Dekolonisatie
• Opleidingsniveau stijgt
• Bevolkingsgroei en verstedelijking
• Modernisering (industrialisering)
• Onafhankelijkheid
Autocratieën
• Conservatieve feodale machthebbers
• Ongelijke verdeling macht en kapitaal
• Instandhouding imperialistische banden met Westen
• Corrupt
Saoedi-Arabië
• Zeer conservatieve feodale staatkoninklijke familie regeert absoluut
• Banden met het Westen (olie)economisch leven sterk gemoderniseerd
• Islamisme• Sharia
Islamisme
• Politieke (of militante) Islam
• In Saoedi-Arabië gebruikt om loyaliteit aan het koningshuis te verzekeren
• Sharia gebruikt om islamitisch karakter te benadrukken
Olie
• Olie banden met westen
• Olie voor ontwikkelingshulp
• Olie als machtsmiddel
• 1960 – oprichting OPEC
(Organisation of Petroleum Exporting Countries)
Jordanië
• Koninkrijk
• Sterk pragmatisch bondgenootschappen met zowel het Westen als Arabische staten
• Bagdadpact? (1955)
Zwarte September 1970
• Palestijnse kapingen
• Ondermijning gezag Hussein
• Stuurt leger op vluchtelingenkampen en bases rond Amman
• Duizenden slachtoffers• PLO vlucht naar Libanon
Egypte en Nasser
Arabisch socialisme:
• Nationalisatie
• Landhervormingen
• Sociale herverdeling
Pan-Arabisme
• Streven naar Arabische eenheid
• Niet gebaseerd op geloof maar op gemeenschappelijke taal en geschiedenis
Conferentie van Bandung
• Hoogtijdagen Koude Oorlog
• Positie van ongebondenheid
• Derde Wereldlanden
• Nehru, N’krumah,
Nasser, Soekarno,
Tito
Suez-crisis 1956
Verenigde Arabische Republiek
• 1958 – 1961
• Vereniging van de republieken Egypte en Syrië
Ba’athpartij “Eenheid, Vrijheid en Socialisme”
• Arabisch socialisme
• Nationalisatie
• Landhervormingen
• Sterk seculier
• Aanhang m.n. onder intellectuelen, studenten en officieren
Syrië
• 1961 - Syrisch-nationalisten
beëindiging VAR• 1963 - Ba’ath aan de macht• 1966 - Strijd ‘radicalen’ vs
‘gematigden’• 1970 – strijd binnen de partijtop
(al-Assad)
Irak
• 1958 – einde koninkrijk
• 1963 – nasserist Aref
• 1968 – Ba’ath
• 1979 – Saddam Hoessein
president
Libanon
• Nationaal Pact 1943• 1958 - volksopstand Moslims (onderdrukt met
Amerikaanse steun – Eisenhowerdoctrine)• Amal-beweging• 1975 – 1990 – Burgeroorlog
Hernieuwde opkomst fundamentalisme
• Kritiek op verdeling van welvaart
• Kritiek op invloed Westen
• Kritiek op levensstijl van machthebbers on-islamitisch en schijnheilig
• Kritiek op seculiere regering
• Jaren ‘70 – Moslimbroederschap terug in Egypte• 1979 – Iraanse revolutie• 1979 – bezetting Masjid al-Haram in Mekka• 1981 – president Sadat van Egypte vermoord• 1982 – oprichting Hezbollah• 1982 – bloedbad Hama
Hernieuwde opkomst fundamentalisme
Hama 1982