Historia i społeczeństwo
Przedmiotowy system oceniania
Formy i sposoby oceniania osiągnięd edukacyjnych z historii i społeczeostwa
Formy oceniania Sposób oceniania (punktowa skala stopni, procentowa, stosowanie „+” i „-”)
Prace pisemne kontrolne: - testy diagnostyczne, - sprawdziany, testy.
100% pkt. 6 90% - 99% pkt. 5 75% - 89% pkt. 4 51% - 74% pkt. 3 35% - 50% pkt. 2 0% - 34% pkt. 1
Kartkówka 100% pkt. 6 90% - 99% pkt. 5 75% - 89% pkt. 4 51% - 74% pkt. 3 35% - 50% pkt. 2 0% - 34% pkt. 1 Odpowiedź pisemna z 2 ostatnich lekcji. Nie podlega poprawie.
Odpowiedzi ustne 1 do 6 Odpowiedź z 2 ostatnich lekcji, na lekcji powtórzeniowej z ostatniego działu.
Praca na lekcji: - aktywnośd, - praca w grupach.
Za aktywną pracę na lekcji uczeo może otrzymad „+”. 4 „+” – ocena dobra, 5 „+” – b. dobra, 6 „+” – celująca. Za szczególne osiągnięcia na lekcji, kreatywne rozwiązania problemu uczeo może od razu otrzymad ocenę bdb. lub cel. 2 do 6
Organizacja pracy, komunikacja, prezentacja wyników, efekty pracy.
Praca domowa 1 do 6
Niezgłoszony brak pracy domowej lub nieprzygotowania ustnego
Ocena niedostateczna.
Zgłoszony brak pracy domowej lub nieprzygotowanie ustne
„np.” Uczeo musi zgłosid brak pisemnej pracy domowej. Na następnej lekcji musi pokazad ją nauczycielowi. Uczeo może 2razy w półroczu zgłosid nieprzygotowanie ustne. Kolejne zgłoszenie skutkuje oceną niedostateczną.
Poprawa testu diagnostycznego Testy diagnostyczne nie podlegają poprawie.
Poprawa oceny niedostatecznej Poprawid można ocenę niedostateczną tylko ze sprawdzianu i testu innego niż diagnostyczny, w ciągu 2 tygodni od otrzymania, po uzgodnieniu z nauczycielem. Nowa ocena jest wpisywana w dzienniku obok oceny poprawianej.
Poprawa oceny pozytywnej Raz w półroczu uczeo może poprawid ocenę pozytywną (nie dotyczy to kartkówek). W ciągu 2 tygodni od otrzymania oceny, po uzgodnieniu z nauczycielem. Nowa ocena jest wpisywana w dzienniku obok oceny poprawianej.
Zadania dla chętnych 3 do 6
Sukcesy w konkursach historycznych i pokrewnych
Laureaci i finaliści konkursów na szczeblu wojewódzkim otrzymują ocenę roczną celującą. Laureaci konkursu powiatowego i szkolnego otrzymują cząstkową ocenę celującą. Awans do następnego etapu konkursu - cząstkowa ocena celująca. Za sam udział w konkursie i słaby wynik uczeo nie otrzymuje oceny tylko pochwałę w zeszycie spostrzeżeo.
Ocena śródroczna i roczna jest ustalana na podstawie wszystkich ocen cząstkowych, ale nie jest ich średnią
arytmetyczną.
Na ocenę śródroczną i koocoworoczną decydujący wpływ mają oceny uzyskane z prac sprawdzających umiejętności
historyczne zawarte w podstawie programowej.
Wymagania ogólne
Ocena Opanowane umiejętności i aktywność – uczeń:
Celująca 1. Potrafi korzystać z różnych źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela.
2. Umie samodzielnie zdobyć wiadomości. 3. Systematycznie wzbogaca swą wiedzę przez czytanie książek i artykułów
o treści historycznej. 4. Odnosi sukcesy w konkursach na szczeblu ponadszkolnym, w których jest
wymagana wiedza historyczna lub jest autorem pracy o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych.
5. Bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. 6. Rozwiązuje dodatkowe ćwiczenia o dużym stopniu trudności. 7. Zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne, potrafi poprawnie
rozumować kategoriami ściśle historycznymi (przyczyny – przebieg - skutki) oraz powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznawanymi na lekcji.
8. Umie powiązać dzieje własnego regionu z dziejami Polski. 9. Wyraża samodzielny stosunek do określonych zagadnień z przeszłości. 10. Potrafi udowadniać swoje zdanie używając odpowiedniej argumentacji
będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy. 11. Opanował w pełni wymagania ponadpodstawowe.
Bardzo dobra 1. Sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji. Potrafi również, korzystając ze wskazówek nauczyciela, dotrzeć do innych źródeł informacji.
2. Samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela
posługując się nabytymi umiejętnościami. 3. Wykazuje bardzo aktywną postawę w czasie lekcji. 4. Bierze udział w konkursach historycznych lub wymagających wiedzy
i umiejętności historycznych na szczeblu ponadszkolnym, odnosi sukcesy na szczeblu szkolnym.
5. Rozwiązuje dodatkowe ćwiczenia o średnim stopniu trudności. 6. Potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo-skutkowych
wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nauczania nie tylko z zakresu historii i społeczeństwa, ale również przedmiotów pokrewnych.
7. Opanował w pełni wymagania ponadpodstawowe w wiedzy.
Dobra 1. Potrafi korzystać ze wszystkich poznanych w czasie lekcji źródeł informacji. 2. Umie samodzielnie rozwiązywać typowe zadania i problemy, natomiast o
stopniu trudniejszym wykonuje pod kierunkiem nauczyciela. 3. Rozwiązuje niektóre dodatkowe zadania o stosunkowo niewielkiej skali
trudności. 4. Poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo-skutkowych. Umie
samodzielnie odróżnić przyczyny i skutki wydarzeń. 5. Jest aktywny w czasie lekcji. 6. Ma nieduże braki w wiadomościach z wymagań ponadpodstawowych.
Dostateczna 1. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji.
2. Potrafi wykonać proste ćwiczenie. 3. W czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadowalającym. 4. Opanował wymagania podstawowe z programu nauczania.
Dopuszczająca
1. Przy pomocy nauczyciela potrafi wykonać proste polecenia wymagające zastosowania podstawowych umiejętności.
2. Konstruuje krótkie, dwu-, trzyzdaniowe wypowiedzi. 3. Ma duże braki w wiadomościach podstawowych.
Niedostateczna Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności.
Wymagania szczegółowe kl. 6
Temat Wymagania podstawowe
Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń: 1. Legiony Polskie we Włoszech
• zaznacza na osi czasu datę III rozbioru Polski • opowiada, kim byli Jan Henryk Dąbrowski i Napoleon Bonaparte • wyjaśnia znaczenie terminów: rewolucja, emigracja, zabór • podaje datę wybuchu rewolucji francuskiej • opisuje sytuację Rzeczypospolitej na przełomie XVIII i XIX w. • przedstawia okoliczności, w jakich doszło do utworzenia Legionów Polskich we Włoszech • wyjaśnia, do jakich wydarzeń historycznych nawiązują słowa polskiego hymnu narodowego • wskazuje na mapie Księstwo Warszawskie • tłumaczy, z jakich ziem składało się Księstwo Warszawskie
• podaje przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej • opisuje dalsze losy Legionów Polskich • wymienia elementy ubioru legionistów nawiązujące do tradycji dawnej Rzeczypospolitej • ocenia, jakie znaczenie miało dla Polaków utworzenie Księstwa Warszawskiego
2. Powstanie listopadowe
• zaznacza na osi czasu daty wybuchu i upadku powstania listopadowego • wskazuje na mapie obszar Królestwa Polskiego • wyjaśnia znaczenie terminów: detronizacja, represje, konfiskata • podaje przyczyny i skutki powstania listopadowego • wymienia obszary wchodzące w skład Królestwa Polskiego
• przedstawia postanowienia kongresu wiedeńskiego dotyczące sprawy polskiej • wymienia najważniejsze bitwy powstania listopadowego • podaje przyczyny klęski powstania listopadowego • tłumaczy znaczenie uchwały o barwach narodowych
3. Życie na emigracji
• wymienia państwa, do których po upadku powstania listopadowego udało się najwięcej Polaków • wyjaśnia znaczenie terminu Wielka Emigracja • podaje przyczyny Wielkiej Emigracji • opowiada, kim byli Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz i Józef Bem • wymienia najważniejsze osiągnięcia wybitnych Polaków działających na emigracji w XIX w.
• tłumaczy, czym był romantyzm • wyjaśnia znaczenie terminów: emisariusz, Wiosna Ludów • wyjaśnia, dlaczego w XIX w. Polacy walczyli o wolność innych narodów • ocenia, jakie znaczenie dla rozwoju kultury polskiej miał dorobek twórców emigracyjnych • wymienia polskich twórców działających obecnie poza granicami Polski
4. Powstanie styczniowe
• wyjaśnia znaczenie terminów: manifestacja, branka, katorga • zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania styczniowego • podaje przyczyny i skutki powstania styczniowego • wymienia cele walki powstańców
• omawia sytuację panującą w Królestwie Polskim w przededniu powstania styczniowego • przedstawia okoliczności wybuchu zrywu • omawia charakter walk powstańczych
• opowiada, kim był Romuald Traugutt • podaje przykłady represji zastosowanych przez Rosję wobec Polaków po klęsce powstania z lat 1863–1864
• wskazuje na mapie obszary dłuższego utrzymywania się walk partyzanckich • wyjaśnia, jak funkcjonowało podziemne państwo polskie • porównuje powstanie listopadowe ze styczniowym • interpretuje utwór Boże coś Polskę
1. W obronie polskości
• wyjaśnia znaczenie terminów: germanizacja, rusyfikacja, cenzura, strajk szkolny, spółdzielnia • podaje przyczyny strajku szkolnego polskich dzieci we Wrześni w 1901 r. • tłumaczy, na czym polegał protest Michała Drzymały • wymienia zasługi, jakie dla rozwoju kultury polskiej wnieśli: Jan Matejko, Stanisław Moniuszko, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Wyspiański, Helena Modrzejewska
• na podstawie tekstu źródłowego omawia sytuację polskich dzieci w zaborze rosyjskim • porównuje sytuację ludności polskiej w zaborze rosyjskim, austriackim i pruskim • opisuje sposoby walki Polaków z germanizacją i rusyfikacją
2. Rozwój przemysłu i miast
• wyjaśnia znaczenie terminów: maszyna parowa, robotnik, fabrykant, związek zawodowy, strajk, socjalizm, komunizm, rewolucja przemysłowa, manufaktura • opowiada o rozwoju przemysłu w XIX w. • rozróżnia rzemieślnicze i fabryczne formy produkcji • opisuje warunki pracy w XIX-wiecznej fabryce • wymienia najlepiej rozwinięte gałęzie przemysłu w każdym z zaborów • rozróżnia emigrację polityczną i zarobkową • wskazuje na mapie państwa, w których najczęściej osiedlali się emigranci z ziem polskich
• wymienia przyczyny i skutki rewolucji przemysłowej • porównuje warunki życia robotników z sytuacją fabrykantów • opowiada, kim był Hipolit Cegielski • wskazuje na mapie Galicję • porównuje warunki pracy w XIX-wiecznych fabrykach z tymi panującymi we współczesnych zakładach przemysłowych • przedstawia postulaty głoszone przez zwolenników socjalizmu
3. Czasy wynalazców
• wyjaśnia, jakie zastosowanie znalazł silnik parowy • ocenia wpływ rozwoju kolei żelaznych na życie ludzi • przedstawia dokonania Marii Skłodowskiej-Curie, Ludwika Pasteura, Wilhelma Roentgena • omawia postęp, jaki dokonał się w medycynie i naukach przyrodniczych w XIX w. • wymienia najważniejsze XIX-wieczne wynalazki i tłumaczy, jakie zmiany przyniosły one w życiu codziennym ówczesnych ludzi • wyjaśnia, czym jest Nagroda Nobla
• wymienia najważniejsze dokonania Ignacego Łukasiewicza i Tomasza Edisona • porównuje warunki życia w XIX-wiecznym mieście z tymi panującymi współcześnie • ocenia, który XIX-wieczny wynalazek miał największy wpływ na życie ludzi
1. I wojna światowa
• zaznacza na osi czasu okres, w którym trwała I wojna światowa, oraz datę podpisania traktatu wersalskiego • wyjaśnia znaczenie terminów: front, bolszewicy, wojna domowa • tłumaczy, dlaczego konflikt zbrojny z lat 1914–1918 określa się jako wojnę światową • wskazuje na mapie kraje należące do ententy i państwa centralne
• podaje przyczyny wybuchu I wojny światowej • wymienia społeczno-gospodarcze skutki I wojny światowej • przedstawia rodzaje broni zastosowane po raz pierwszy w czasie konfliktu zbrojnego z lat 1914–1918 • wskazuje na mapie obszary, na których toczyła się I wojna światowa • wymienia przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r. • tłumaczy, jakie zmiany zaszły w Rosji w wyniku rewolucji
2. Odzyskanie niepodległości
• zaznacza na osi czasu datę odzyskania niepodległości przez Polskę • tłumaczy, jaki cel przyświecał utworzeniu Legionów Polskich • wymienia zasługi Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego dla Polski • wyjaśnia, dlaczego dzień 11 listopada 1918 r. został uznany za datę odzyskania niepodległości przez Polskę
• wymienia czynniki, które zadecydowały o odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. • na podstawie tekstu źródłowego przedstawia sytuację w Warszawie w pierwszych dniach wolności • omawia trudności, z jakimi zmagało się odrodzone państwo polskie • tłumaczy, jaki był wpływ zniszczeń dokonanych w wyniku I wojny światowej na proces
odbudowy Polski • opowiada, jak obchodzi się Narodowe Święto Niepodległości w miejscu jego zamieszkania
3. Walka o granice
• zaznacza na osi czasu daty wybuchu powstania wielkopolskiego i III powstania śląskiego oraz Bitwy Warszawskiej • wskazuje na mapie granice II Rzeczypospolitej • podaje nazwy państw sąsiadujących z Polską w dwudziestoleciu międzywojennym • wymienia i wskazuje na mapie obszary, o które Rzeczpospolita toczyła walki w latach 1918–1921 • tłumaczy, w jakim celu wybuchły powstanie wielkopolskie i III powstanie śląskie • wyjaśnia, jakie było znaczenie Bitwy Warszawskiej dla losów odrodzonej Polski
• opowiada, jakie decyzje dotyczące ziem polskich zapadły na konferencji pokojowej w Wersalu • umiejscawia na mapie Wolne Miasto Gdańsk • wskazuje na mapie obszary, na których przeprowadzono plebiscyty • wyjaśnia, co osiągnęli Polacy w wyniku powstania wielkopolskiego i III powstania śląskiego • tłumaczy, kogo nazywa się Orlętami Lwowskimi • wymienia skutki wojny polsko-bolszewickiej • wyjaśnia, w jaki sposób spory graniczne wpłynęły na stosunki dyplomatyczne II Rzeczypospolitej z sąsiednimi państwami
4. II Rzeczpospolita
• zaznacza na osi czasu datę zamachu majowego • wyjaśnia znaczenie terminów: parlament, marszałek Polski, partia, opozycja, zamach majowy, ziemiaństwo, grekokatolicyzm • określa, dlaczego Polskę po 1918 r. nazywa się II Rzecząpospolitą • tłumaczy, na czym polegał demokratyczny charakter państwa polskiego do 1926 r. • wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w ustroju Polski po zamachu majowym • wymienia mniejszości narodowe i religijne zamieszkujące II Rzeczpospolitą
• wyjaśnia, kim był Gabriel Narutowicz • przedstawia okoliczności, w jakich doszło do zamachu majowego • charakteryzuje społeczeństwo II Rzeczypospolitej • wskazuje na mapie obszary zamieszkiwane przez poszczególne mniejszości narodowe • wie, czym jest ikona • ocenia decyzję Józefa Piłsudskiego o zorganizowaniu zamachu majowego • opisuje warunki życia wybranej grupy społecznej mieszkającej w II Rzeczypospolitej
5. Osiągnięcia II Rzeczypospolitej
• omawia trudności, z jakimi zmagało się odrodzone państwo polskie • wyjaśnia znaczenie terminów analfabetyzm, Centralny Okręg Przemysłowy • wskazuje na mapie Gdynię • wymienia najważniejsze sukcesy gospodarcze II Rzeczypospolitej • przedstawia znaczenie budowy portu w Gdyni i powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego dla II
• wyjaśnia, w jaki sposób władze II Rzeczypospolitej zwalczały analfabetyzm • wskazuje na mapie najważniejsze ośrodki przemysłowe w międzywojennej Polsce • tłumaczy, kim był Eugeniusz Kwiatkowski • opowiada o rozwoju polskiej kultury i sportu w dwudziestoleciu międzywojennym • wymienia najpopularniejsze rozrywki mieszkańców II Rzeczypospolitej
Rzeczypospolitej • tłumaczy, kim był Władysław Reymont
• ocenia, które osiągnięcie II Rzeczypospolitej było najważniejsze, i uzasadnia swoją opinię
1. Dwudziestolecie zmian
• na podstawie mapy omawia najważniejsze zmiany terytorialne w Europie po I wojnie światowej • wyjaśnia termin dwudziestolecie międzywojenne • tłumaczy, jakie znaczenie dla rozwoju nauki miały osiągnięcia Aleksandra Fleminga i Alberta Einsteina • podaje przykłady rozrywek, które rozpowszechniły się w epoce międzywojennej
• opowiada, jak rozwój nauki i techniki w powojennym świecie wpłynął na codzienne życie ludzi • tłumaczy, czym jest jazz • wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w modzie po 1918 r. • wymienia najpopularniejszych bohaterów komiksów i filmów z okresu międzywojennego
2. Powstanie ZSRR
• rozwija skrót ZSRR • wyjaśnia znaczenie terminów: totalitaryzm, propaganda, łagier • wymienia charakterystyczne cechy polityki Stalina wobec społeczeństwa ZSRR • tłumaczy, czym był Wielki Głód • objaśnia, na czym polegało upaństwowienie gospodarki w Związku Radzieckim
• przedstawia okoliczności powstania Związku Radzieckiego • na podstawie tekstu źródłowego opowiada o warunkach życia w łagrach • ocenia metody, jakie stosował Stalin, aby wymusić posłuszeństwo na mieszkańcach ZSRR • porównuje sposób sprawowania władzy w państwie totalitarnym z rządami w kraju demokratycznym • wyjaśnia, dlaczego Korea Północna jest przykładem państwa totalitarnego
3. Niemcy pod rządami Hitlera
• zaznacza na osi czasu datę objęcia urzędu kanclerza Niemiec przez Adolfa Hitlera • wyjaśnia znaczenie terminów: nazizm, rasizm, kanclerz, obóz koncentracyjny • tłumaczy, kogo Hitler obarczał winą za klęskę Niemiec w I wojnie światowej • określa stosunek Hitlera do ludności żydowskiej • wyjaśnia, czym była „noc kryształowa” • podaje charakterystyczne cechy polityki Adolfa Hitlera wobec społeczeństwa niemieckiego
• przedstawia okoliczności, w jakich Hitler zdobył władzę w Niemczech • wyjaśnia, jaki stosunek miał Hitler do traktatu wersalskiego, państw demokratycznych i ZSRR • na podstawie tekstu źródłowego omawia sytuację Żydów w hitlerowskich Niemczech • wyjaśnia, jakie zagrożenia dla współczesnego świata niesie rasizm i dlaczego należy z nim walczyć • porównuje sposób sprawowania władzy przez Hitlera w III Rzeszy z rządami Stalina w ZSRR
4. Droga do • wyjaśnia znaczenie terminów: Wehrmacht, Armia Czerwona, • podaje przykłady łamania traktatu wersalskiego
wojny Prusy Wschodnie • charakteryzuje politykę ustępstw prowadzoną przez państwa zachodnie względem Hitlera • wymienia żądania wysuwane przez III Rzeszę wobec Polski • charakteryzuje stanowisko polskich władz wobec żądań niemieckich • tłumaczy, jakie zagrożenie dla Rzeczypospolitej stwarzał tajny protokół dołączony do paktu Ribbentrop-Mołotow
przez Hitlera • charakteryzuje politykę Adolfa Hitlera wobec Austrii i Czechosłowacji w latach 1938-39 • ocenia stanowisko państw zachodniej Europy względem III Rzeszy • na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia, dlaczego polskie władze nie przyjęły niemieckich żądań w 1939 r. • ocenia politykę polskich władz względem Czechosłowacji • wymienia działania, jakie podjęła Rzeczpospolita na wypadek konfliktu zbrojnego z III Rzeszą • ocenia, czy stanowisko Polski wobec żądań niemieckich było słuszne • tłumaczy, dlaczego podpisanie paktu Ribbentrop- Mołotow jest nazywane IV rozbiorem Polski
1. Kampania wrześniowa
• podaje przyczyny wybuchu wojny w 1939 r. • zaznacza na osi czasu daty rozpoczęcia II wojny światowej oraz agresji ZSRR na Polskę • wyjaśnia znaczenie terminów: kampania wrześniowa, internowanie • wskazuje na mapie państwa, które dokonały agresji na Polskę oraz linię podziału ziem polskich między Niemcy a ZSRR • wymienia najważniejsze bitwy kampanii wrześniowej • omawia wkład ludności cywilnej w obronę kraju w 1939 r. • przedstawia skutki klęski Polski w kampanii wrześniowej
• opisuje najważniejsze bitwy kampanii wrześniowej • omawia przyczyny klęski Rzeczypospolitej w 1939 r. • ocenia postawę polskich żołnierzy i ludności cywilnej w pierwszych tygodniach wojny • wyjaśnia, na czym polega wojna totalna • gromadzi informacje o losach swoich przodków w 1939 r. • tłumaczy, w jaki sposób współcześnie upamiętnia się bohaterstwo polskich żołnierzy walczących w kampanii wrześniowej
2. Wojna ogarnia świat
• wyjaśnia znaczenie terminów: inwazja, alianci, państwa osi, koalicja antyhitlerowska • zaznacza na osi czasu daty ataku III Rzeszy na ZSRR i przystąpienia USA do koalicji antyhitlerowskiej • wymienia najważniejsze państwa walczące po stronie aliantów oraz sojuszników Niemiec
• opowiada o najważniejszych działaniach wojennych w Europie i na Dalekim Wschodzie w latach 1940–1942 • wyjaśnia, dlaczego Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny • ocenia znaczenie przyłączenia się ZSRR i USA
• wskazuje na mapie kraje, które padły ofiarą agresji hitlerowskiej • tłumaczy, jakie znaczenie dla dalszych losów II wojny światowej miało przyłączenie się Stanów Zjednoczonych i ZSRR do walki po stronie aliantów
do koalicji antyhitlerowskiej
3. Droga do zwycięstwa
• zaznacza na osi czasu datę zakończenia II wojny światowej • podaje nazwy państw, które najbardziej przyczyniły się do klęski Niemiec i Japonii • wymienia bitwy mające największy wpływ na przebieg II wojny światowej • opowiada, gdzie poza granicami naszego kraju walczyli polscy żołnierze w czasie II wojny światowej • tłumaczy, jakie zagrożenia dla ludzkości niesie użycie broni atomowej
• opowiada o najważniejszych działaniach wojennych w Europie i na Dalekim Wschodzie w latach 1943–1945 • opisuje wkład polskich jednostek wojskowych w pokonanie Niemiec i ich sojuszników • wymienia przyczyny i skutki użycia broni atomowej przeciwko Japończykom w 1945 r. • ocenia decyzję amerykańskiego dowództwa o zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki • wyjaśnia, w jaki sposób obecnie upamiętnia się polskich żołnierzy walczących w czasie II wojny św.
4. Polacy pod okupacją
• zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania warszawskiego • wyjaśnia znaczenie terminów: okupacja, inteligencja, łapanka, getto, Armia Krajowa, Polskie Państwo Podziemne • wskazuje na mapie największe getta i obozy hitlerowskie • tłumaczy, w jaki sposób Niemcy i ZSRR dążyły do wyniszczenia narodu polskiego • wymienia formy oporu polskiego społeczeństwa wobec okupantów • omawia przebieg powstania warszawskiego • opowiada, czym były zbrodnia katyńska oraz zbrodnia wołyńska • podaje przyczyny i skutki powstania warszawskiego
• wskazuje na mapie miejsca mordu polskich oficerów w 1940 r. • wymienia obszary, na których dokonano zbrodni wołyńskiej • opisuje charakter Polskiego Państwa Podziemnego • ocenia postawę cywilów i żołnierzy walczących w powstaniu warszawskim • tłumaczy, w jaki sposób obecnie upamiętnia się wydarzenia z czasów II wojny światowej • opowiada o losach swojej miejscowości w latach 1939–1945
5. Holokaust – zagłada Żydów
• zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania w getcie warszawskim • wyjaśnia znaczenie terminów: obóz zagłady, konspiracja • tłumaczy, czym był Holokaust • wymienia Auschwitz-Birkenau jako przykład największego niemieckiego obozu zagłady na ziemiach polskich
• wymienia polskie miasta, w których podczas II wojny światowej Niemcy utworzyli największe getta • podaje przyczyny wybuchu powstania w getcie warszawskim • przedstawia postać Janusza Korczaka
• opisuje sytuację ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką • przedstawia zasługi Ireny Sendlerowej
• na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia, w jaki sposób Polacy ratowali żydowskie dzieci • tłumaczy, co wydarzyło się w Jedwabnem w 1941 r. • ocenia postawy, jakie Polacy przyjmowali wobec Holokaustu w czasie II wojny światowej • opowiada o wojennych losach ludności żydowskiej w swoim miejscu zamieszkania • wyjaśnia, w jaki sposób upamiętnia się osoby, które ratowały Żydów podczas wojny
1. Zimna wojna • wyjaśnia znaczenie terminów: zimna wojna, NATO, Układ Warszawski, wyścig zbrojeń • tłumaczy, z czego wynikał podział powojennej Europy • wskazuje na mapie państwa należące do NATO oraz kraje tworzące Układ Warszawski • wyjaśnia, w jakich dziedzinach USA i ZSRR rywalizowały ze sobą w drugiej połowie XX w.
• na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia znaczenie terminu żelazna kurtyna • tłumaczy, czym był mur berliński • omawia przyczyny wojny w Wietnamie • opisuje rolę NATO we współczesnym świecie • wyjaśnia, jak zmieniła się sytuacja w Europie od momentu zakończenia zimnej wojny
2. Powstanie PRL
• wskazuje na mapie granice Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wymienia jej sąsiadów • podaje nazwy obszarów przyłączonych do państwa polskiego po 1945 r. • wyjaśnia, w jaki sposób komuniści przejęli władzę w powojennej Polsce • charakteryzuje stosunek komunistycznych władz do działaczy opozycyjnych • wymienia skutki przejęcia władzy w Polsce przez komunistów • rozwija skróty PZPR i PRL • opowiada o PRL, używając wyrażeń: zależność od ZSRR, odbudowa zniszczeń wojennych
• porównuje obszar powojennej Polski z terytorium II Rzeczypospolitej • tłumaczy, czym były przesiedlenia ludności • na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia, w jaki sposób komuniści odnieśli zwycięstwo wyborcze w 1947 r. • wymienia metody stosowane przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa do walki z przeciwnikami władzy komunistycznej • ocenia działania podejmowane przez komunistów w celu zdobycia władzy w Polsce
3. W komunistycznej Polsce
• podaje przykłady świadczące o zależności Polski od ZSRR • wyjaśnia, na czym polegała dyktatura partii komunistycznej • tłumaczy, czym było i jakie problemy powodowało centralne planowanie w gospodarce
• tłumaczy, czym charakteryzowały się czasy stalinowskie w Polsce • opowiada, jakie zmiany wprowadzili komuniści w polskiej gospodarce • wymienia pozytywne i negatywne strony życia w
• wymienia trudności, z jakimi zmagali się mieszkańcy PRL komunistycznej Polsce • wyjaśnia, na czym polegała propaganda sukcesu głoszona w czasach PRL
4. Walka z komunizmem
• zaznacza na osi czasu daty wystąpień w Poznaniu w 1956 r., na Wybrzeżu w 1970 r. oraz w Radomiu, Ursusie i Płocku w 1976 r. • wyjaśnia znaczenie terminów: opozycja demokratyczna, Milicja Obywatelska, Radio Wolna Europa • przedstawia stosunek władz komunistycznych do żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego • wymienia żądania uczestników manifestacji organizowanych w PRL przeciwko rządom komunistów • tłumaczy, w jaki sposób władze komunistyczne odnosiły się do manifestacji organizowanych przez społeczeństwo • wyjaśnia, jaką rolę odegrał papież Jan Paweł II w walce Polaków o swobody demokrat.
• wyjaśnia znaczenie terminu Żołnierze Wyklęci • tłumaczy, dlaczego członkowie podziemia niepodległościowego kontynuowali walkę z komunistami po 1945 r. • określa, w jakim celu powołano Komitet Obrony Robotników • omawia formy oporu Polaków wobec komunistycznej władzy • przedstawia rolę Kościoła katolickiego i Polaków działających na emigracji w czasach PRL • opowiada o zasługach kardynała Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II • porównuje współczesne strajki z demonstracjami organizowanymi w PRL
5. Solidarność i stan wojenny
• zaznacza na osi czasu daty powstania Solidarności i wprowadzenia stanu wojennego w Polsce • wyjaśnia, w jakich okolicznościach powstała Solidarność i jakie żądania wysuwała wobec rządzących • opowiada, kim był Lech Wałęsa • tłumaczy, na czym polegała walka bez przemocy prowadzona przez działaczy opozycji demokratycznej • wymienia przykłady ograniczania praw i wolności obywatelskich Polaków w okresie stanu wojennego
• wymienia przyczyny strajków w 1980 r. • wyjaśnia, w jakim celu Wojciech Jaruzelski wprowadził stan wojenny • podaje przykłady działań, jakie w okresie stanu wojennego władze podejmowały przeciwko opozycji • opowiada o pacyfikacji kopalni „Wujek” • tłumaczy, na czym polegała działalność Służby Bezpieczeństwa • przedstawia sylwetkę Jerzego Popiełuszki • przybliża działalność współczesnych noblistów
1. Upadek komunizmu
• zaznacza na osi czasu daty obrad Okrągłego Stołu i pierwszych wolnych wyborów • wyjaśnia znaczenie terminów: Okrągły Stół, wolne wybory • podaje oficjalną nazwę państwa polskiego • opowiada, kto został pierwszym prezydentem Polski wybranym w demokratycznych wyborach • tłumaczy, kim był Tadeusz Mazowiecki
• podaje przyczyny i skutki obrad Okrągłego Stołu • wskazuje na mapie Europy państwa, które powstały lub odrodziły się po upadku ZSRR • wyjaśnia znaczenie terminu Jesień Narodów • opowiada, jakie zmiany zaszły w polskiej szkole na skutek prze-obrażeń politycznych po 1989 r.
• wymienia najważniejsze zmiany, jakie nastąpiły w Polsce i Europie w latach 1989–1991
• ocenia znaczenie wyborów z 4 czerwca 1989 r.
2. III Rzeczpospolita
• zaznacza na osi czasu datę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej • wskazuje na mapie III Rzeczpospolitą i jej sąsiadów • wyjaśnia znaczenie terminów: konstytucja, władze samorządowe, wolne media, opinia publiczna • wymienia kompetencje poszczególnych organów władzy państwowej w Polsce • tłumaczy, w czym wyraża się demokratyczny charakter państwa polskiego • wymienia organy władzy w Polsce • podaje nazwiska prezydentów Rzeczypospolitej wybranych w demokratycznych wyborach • na przykładach omawia zakres działań oraz sposób powoływania władz samorządowych w naszym kraju • wymienia przykłady działań realizowanych przez władze gminy, powiatu i województwa
• wyjaśnia znaczenie terminów: gmina, powiat, województwo • tłumaczy, dlaczego sądy i trybunały są niezależne od pozostałych organów władzy • określa, kto aktualnie sprawuje urząd prezesa Rady Ministrów • wymienia najważniejsze problemy miejscowości lub gminy, w której mieszka, i proponuje sposoby ich rozwiązania • wyjaśnia, w jaki sposób uczniowie mogą wpływać na organizację życia szkoły
3. Nasze prawa i obowiązki
• wyjaśnia, czym są prawa człowieka • podaje przykłady praw i obowiązków obywateli Rzeczypospolitej • określa rolę Organizacji Narodów Zjednoczonych w dziedzinie przestrzegania praw człowieka na świecie • tłumaczy, czym zajmują się Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka • omawia wybrane prawa dziecka • podaje nazwy instytucji, do których mogą się zwrócić młodzi ludzie, gdy ich prawa są łamane • wymienia uczniowskie prawa i obowiązki
• przedstawia okoliczności sformułowania praw człowieka • omawia wybrane prawa i obowiązki polskich obywateli • wyjaśnia, komu przyznawany jest Order Uśmiechu • podaje przykłady działań mających na celu obronę praw człowieka na świecie
4. Życie w III Rzeczypospolitej
• podaje przykłady grup społecznych • omawia rolę, jaką odgrywają określone grupy społeczne w społeczeństwie • określa znaczenie pracy w życiu człowieka • tłumaczy na konkretnym przykładzie, na czym polega społeczny podział pracy
• opisuje funkcjonowanie wybranych grup społecznych • podaje przykłady zawodów przeszłości i przyszłości • przedstawia zmiany, jakie zaszły w polskiej gospodarce po 1989 r.
• wyjaśnia znaczenie terminów: kwalifikacje, gospodarka rynkowa, prywatyzacja • na podstawie różnych źródeł informacji podaje przykłady najistotniejszych problemów współczesnych Polaków
• wymienia pozytywne i negatywne skutki emigracji zarobkowej Polaków
5. Integracja europejska
• wyjaśnia znaczenie terminu integracja • wymienia główne dziedziny, w jakich współpracują ze sobą państwa członkowskie Unii Europejskiej • podaje przykłady krajów należących do UE • tłumaczy, w czym wyraża się europejska solidarność • rozpoznaje symbole UE – flagę i hymn • podaje przykłady działań podejmowanych przez państwa członkowskie wspólnoty w celu integracji
• wyjaśnia, dlaczego po II wojnie światowej politycy europejscy zaczęli dążyć do zjednoczenia Europy • wyjaśnia, kim był Robert Schuman • opowiada o podejmowanych w średniowieczu próbach zjednoczenia kontynentu europejskiego • omawia etapy procesu integracji europejskiej • objaśnia symbolikę flagi UE • na podstawie fragmentu Ody do radości podejmuje próbę interpretacji tego poematu • tłumaczy, jakie możliwości stwarza młodym Polakom członkostwo naszego kraju w UE
6. Polska w Unii Europejskiej
• zaznacza na osi czasu daty przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej • wymienia korzyści i ograniczenia związane z przynależnością Polski do UE • określa, jakie znaczenie dla Polaków miało przystąpienie RP do strefy Schengen
• wyjaśnia znaczenie terminów: referendum, budżet • omawia drogę Polski do członkostwa w UE • wyjaśnia, czym jest Parlament Europejski • ocenia fakt przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
1. Technika wokół nas
• zaznacza na osi czasu datę lądowania człowieka na Księżycu • wymienia zmiany, jakie zaszły w dziedzinie transportu w drugiej połowie XX w. • tłumaczy, co oznacza powiedzenie świat stał się mniejszy, i wskazuje przyczyny tego zjawiska • ocenia, w jaki sposób rozwój nauki i techniki wpłynął na życie człowieka oraz środowisko naturalne
• opisuje przebieg podboju kosmosu trwającego od połowy XX w. i określa, jak wpłynął on na życie ludzi • wyjaśnia, co wydarzyło się w 1986 r. w Czarnobylu • tłumaczy, czym jest klonowanie • wymienia skutki degradacji środowiska naturalnego przez człowieka • podaje przykłady działań podejmowanych w celu ograniczenia zanieczyszczeń • na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia, w jaki sposób ludzkość zużywa zasoby naturalne Ziemi • wyjaśnia, jak wykorzystuje się w szkołach nowoczesne technologie
• ocenia, czy postęp techniczny przynosi współczesnemu światu więcej korzyści czy zagrożeń
2. Globalna wioska
• określa, czym jest kultura masowa • tłumaczy, jak rozwój komputerów, internetu i telefonii komórkowej wpłynął na życie ludzi • wyjaśnia, dlaczego współczesny świat jest nazywany globalną wioską • podaje przykłady korzyści i zagrożeń związanych z użytkowaniem mediów elektron. • wymienia zasady bezpiecznego korzystania z internetu
• omawia znaczenie kultury amerykańskiej na świecie • przedstawia rozwój telewizji, komputerów i internetu • wyjaśnia, do jakich osób lub instytucji mogą się zwrócić ofiary przemocy w sieci • tłumaczy, jakich reguł powinni przestrzegać użytkownicy internetu
3. Świat wielkich różnic
• wyjaśnia znaczenie terminów: Trzeci Świat, slumsy • wymienia problemy, z którymi zmagają się mieszkańcy państw Trzeciego Świata • wskazuje na mapie obszary, w których odsetek ludzi cierpiących głód jest najwyższy • podaje przykłady działań pomocowych podejmowanych przez organizacje międzynarodowe i państwa
• wymienia powody, dla których należy wspierać mieszkańców ubogich państw • podaje przykłady międzynarodowych organizacji niosących pomoc krajom Trzeciego Świata oraz polskich organizacji charytatywnych • tłumaczy, na czym polega wolontariat • określa, jakie znaczenie ma pomoc udzielana krajom Trzeciego Świata • ocenia, jaki rodzaj pomocy udzielanej państwom biednego Południa jest najbardziej skuteczny • porównuje sytuację dzieci w RP z warunkami życia młodych ludzi w krajach Trzeciego Świata
4. Współczesne konflikty
• zaznacza na osi czasu datę ataku terrorystycznego na World Trade Center • wyjaśnia znaczenie terminów: terroryzm, wojna lokalna • wyjaśnia, jak społeczność międzynarodowa reaguje na wybuchy konfliktów zbrojnych • wymienia największe konflikty zbrojne ostatnich kilkudziesięciu lat • tłumaczy, jakie są przyczyny napiętych relacji między Zachodem a światem islamskim • wyjaśnia, czym jest terroryzm i jakie stwarza zagrożenia • przedstawia sposoby walki z międzynarodowym terroryzmem • opowiada, w jaki sposób państwa i organizacje międzynarodowe
• wskazuje na mapie rejony, w których dochodzi do konfliktów zbrojnych i wojen • podaje przyczyny masowych wystąpień w państwach islamskich w latach 2010–2011 • podaje przyczyny konfliktu izraelsko-palestyńskiego • wymienia przyczyny i skutki wojen w Afganistanie (2001 r.) i Iraku (2003 r.) • przedstawia okoliczności sporu ukraińsko- -rosyjskiego o Krym (2014 r.)
starają się zapobiegać konfliktom na świecie • tłumaczy, dlaczego należy rozwiązywać spory za pomocą rozmów
Wymagania szczegółowe kl. 5
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Czas w historii
1. Chronologia –
nauka o mierzeniu
czasu.
2. Epoki historyczne
i wielkie wydarzenia.
3. Fakty historyczne
i daty.
4. Oś czasu, czyli jak
porządkujemy
kolejnośd wydarzeo.
wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
wymienia epoki
historyczne
rozumie, co oznacza
pojęcie chronologii
wyjaśnia pojęcia:
tysiąclecie, wiek, półwiecze
umieszcza daty na osi czasu
w kolejności chronologicznej
wyjaśnia skróty – p.n.e., n.e.
określa wiek danego
wydarzenia
wymienia epoki historyczne
w kolejności chronologicznej
oblicza czas, jaki upłynął
między wydarzeniami
określa wiek wydarzeo
historycznych i połowę wieku
wymienia wydarzenie, jakie
zostało uznane za początek
naszej ery
zna daty graniczne epok
historycznych i wie, co się
wtedy wydarzyło
wyjaśnia, czym są fakty
historyczne
podaje definicję chronologii
charakteryzuje epoki
historyczne
bezbłędnie umieszcza
daty na osi chronologicznej
i określa, czy jest to
pierwsza, czy druga połowa
wieku
samodzielnie układa oś
czasu swojej rodziny,
przedstawia wydarzenia
w porządku
chronologicznym i je
opisuje
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZENIE
WIADOMOŚCI – JAK
NAZYWAMY EPOKI,
JAK LICZYMY CZAS?
wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
wymienia epoki
historyczne
rozumie, co oznacza
pojęcie chronologia
wyjaśnia pojęcia:
tysiąclecie, wiek, półwiecze
umieszcza daty na osi czasu
w kolejności chronologicznej
wyjaśnia skróty p.n.e., n.e.
określa wiek danego
wydarzenia
wymienia epoki historyczne
w kolejności chronologicznej
oblicza czas, jaki upłynął
między wydarzeniami
określa wiek wydarzeo
historycznych i połowę wieku
wymienia wydarzenie, jakie
zostało uznane za początek
naszej ery
zna daty graniczne epok
historycznych, wie co się wtedy
wydarzyło
wyjaśnia, czym są fakty
historyczne
podaje definicję chronologii
charakteryzuje epoki
historyczne
bezbłędnie umieszcza
daty na osi chronologicznej
i określa, czy jest to
pierwsza, czy druga połowa
wieku
samodzielnie układa oś
czasu swojej rodziny,
przedstawia wydarzenia
w porządku
chronologicznym i je
opisuje
2. Nad Eufratem
i Tygrysem
1. Kraina między
rzekami.
2. Rzeka to życie, i to
całkiem wygodne.
3. Potężne mury
miast.
4. U wrót świątyni.
5. Pismo i inne
wynalazki
mieszkaoców
Mezopotamii.
6. Co to jest prawo
i po co je
wskazuje na mapie
Mezopotamię
na podstawie ilustracji
omawia wygląd bramy Isztar
wyjaśnia, czym było pismo
klinowe
wymienia co najmniej
jeden wynalazek Sumerów
wie, kim był Hammurabi
wskazuje na mapie Tygrys
i Eufrat
krótko omawia znaczenie
kanałów nawadniających dla
rozwoju rolnictwa
w Mezopotamii
wie, kim byli Sumerowie
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zigguratu
wymienia wynalazki
Sumerów
zna jedną z zasad Kodeksu
Hammurabiego – „oko za oko,
ząb za ząb”
wyjaśnia pojęcie cywilizacji
omawia życie codzienne
i zajęcia mieszkaoców
Mezopotamii
opowiada, jak wyglądały
miasta w Mezopotamii
wyjaśnia pochodzenie nazwy
Babilonia
omawia wygląd babilooskich
świątyo i życie religijne
mieszkaoców Babilonu
wskazuje na osi czasu datę
wynalezienia pisma
charakteryzuje położenie
geograficzne Mezopotamii,
z uwzględnieniem wpływu
środowiska na życie ludzi
omawia znaczenie
wynalezienia koła i pisma
dla rozwoju cywilizacji
wymienia dziedziny nauki,
które rozwinęły się
w Babilonii
wyjaśnia, dlaczego
Mezopotamia uważana jest
za obszar, na którym
narodziła się pierwsza
cywilizacja
wskazuje obszar
samodzielnie analizuje
tekst źródłowy dotyczący
praw ustanowionych
przez Hammurabiego
wskazuje wpływy
cywilizacji babilooskiej na
dzieje ludzkości
bezbłędnie posługuje się
osią czasu, odczytuje czas
trwania cywilizacji
Mezopotamii
pamięta, że
wynalezienie pisma
uczeni uznali za początek
epoki starożytności
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wymyślono?
Mezopotamii na mapie
3. W Egipcie
faraonów
1. O rzece, która
żywiła Egipcjan.
2. O tym, czego
Egipcjanom nie
brakowało, i o tym,
co musieli
sprowadzad.
3. Paostwo, władca
i jego lud.
4. Bogowie i kapłani.
5. Urzędnicy i pisarze.
6. Zapisane na
zwojach papirusu.
wskazuje na mapie Egipt
i Nil
wyjaśnia, kim był faraon
na podstawie ilustracji
omawia wygląd piramidy
podaje kilka informacji na
temat pozycji kapłanów
w paostwie egipskim
wyjaśnia pojęcia: faraon,
piramida, papirus, mumia
wymienia imiona kilku
egipskich bogów
opowiada, jak wyglądało
życie codzienne w starożytnym
Egipcie
wyjaśnia, dlaczego Egipcjanie
mumifikowali ciała zmarłych
omawia, czym zajmowali się
w Egipcie urzędnicy i pisarze
na podstawie ilustracji
omawia symbole władzy
faraona
wyjaśnia, dlaczego Egipt
nazywano darem Nilu
charakteryzuje podział
społeczeostwa egipskiego
omawia pracę egipskich
rolników
wyjaśnia, jak produkowano
papirus
omawia religijnośd
starożytnych Egipcjan
charakteryzuje zakres władzy
faraona
charakteryzuje życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
omawia znaczenie
odkrycia grobu
Tutenchamona dla
poznania kultury
starożytnego Egiptu
wyjaśnia, na czym polegał
hierarchiczny podział
społeczeostwa egipskiego
wskazuje wpływy
kultury starożytnego
Egiptu na kulturę
współczesną
przygotowuje
prezentację na temat
starożytnych, które do
dziś można zobaczyd
w Egipcie
4. Od obrazków do
liter
1. Ludzie i pismo.
2. Materiały
pisarskie.
własnymi słowami
wyjaśnia, czym jest pismo
wymienia co najmniej dwa
rodzaje dawnego pisma
podaje przykłady
materiałów piśmienniczych
podaje przykłady pisma
obrazkowego i przykłady pisma
alfabetycznego
wie, kto wynalazł najstarszy
alfabet
wymienia najstarsze
materiały piśmiennicze
wyjaśnia pojęcia: pergamin,
podaje definicję pisma
krótko charakteryzuje różne
rodzaje pisma
omawia znaczenie pisma dla
rozwoju ludzkości
porównuje pismo obrazkowe
z pismami fonetycznymi
potrafi dopasowad rodzaj
przedstawia ewolucję
pisma – od pisma
obrazkowego do
alfabetycznego
ocenia, który rodzaj pisma
wywarł największy wpływ
na rozwój ludzkości
potrafi dopasowad rodzaj
samodzielnie formułuje
wypowiedź na temat:
„Ewolucja pisma – od
pisma obrazkowego do
współczesnego alfabetu”
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
papirus materiału pisarskiego do
rodzaju pisma
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma – wyjaśnia,
dlaczego właśnie taki rodzaj
materiału pisarskiego był
używany
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZEN
IEWIADOMOŚCI –
O CYWILIZACJACH
NAD WIELKIMI
RZEKAMI
wskazuje na mapie
Mezopotamię
na podstawie ilustracji
omawia wygląd bramy Isztar
wie, co to było pismo
klinowe
wymienia co najmniej
jeden wynalazek Sumerów
wie, kim był Hammurabi
wskazuje na mapie Egipt
i Nil
wie, kim był faraon
na podstawie ilustracji
omawia wygląd egipskiej
piramidy
podaje kilka informacji na
temat pozycji kapłanów
w paostwie egipskim
Salomon
własnymi słowami
wyjaśnia, czym jest pismo
wymienia co najmniej dwa
wskazuje na mapie Tygrys
i Eufrat
krótko omawia znaczenie
kanałów nawadniających dla
rozwoju rolnictwa
w Mezopotamii
wie, kim byli Sumerowie
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zigguratu
wymienia wynalazki
Sumerów
zna jedną z zasad Kodeksu
Hammurabiego – „oko za oko,
ząb za ząb”
wyjaśnia pojęcia: faraon,
piramida, papirus, mumia
wymienia imiona kilku
egipskich bogów
wie, jak wyglądało życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
wyjaśnia, dlaczego Egipcjanie
wyjaśnia pojęcie cywilizacji
omawia życie codzienne
i zajęcia mieszkaoców
Mezopotamii
opisuje wygląd miast
w Mezopotamii
wyjaśnia pochodzenie nazwy
Babilonia
omawia wygląd babilooskich
świątyo i religię mieszaoców
Babilonii
wyjaśnia, dlaczego Egipt
nazywano darem Nilu
charakteryzuje podział
społeczeostwa egipskiego
omawia pracę egipskich
rolników
wie, jak produkowano
papirus
omawia religię starożytnych
Egipcjan
charakteryzuje zakres władzy
charakteryzuje położenie
geograficzne Mezopotamii,
z uwzględnieniem wpływu
środowiska na życie ludzi
omawia znaczenie
wynalezienia koła i pisma
dla rozwoju ludzkości
wie, jakie dziedziny nauki
rozwinęły się
w Mezopotamii
wyjaśnia, dlaczego
Mezopotamia uważana jest
za obszar, na którym
narodziła się pierwsza
cywilizacja
charakteryzuje życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
omawia znaczenie
odkrycia grobu
Tutenchamona dla
poznania kultury
samodzielnie analizuje
tekst źródłowy dotyczący
praw ustanowionych
przez Hammurabiego
opisuje i podkreśla
wpływ cywilizacji
babilooskiej na dzieje
ludzkości
wskazuje wpływ kultury
starożytnego Egiptu na
kulturę współczesną
przygotowuje
prezentację na temat
starożytnych zabytków,
które do dziś można
zobaczyd w Egipcie
samodzielnie formułuje
wypowiedź na temat:
„Ewolucja pisma – od
pisma obrazkowego do
współczesnego alfabetu”
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
rodzaje dawnego pisma
podaje przykłady
materiałów piśmienniczych
mumifikowali ciała zmarłych
wie, czym zajmowali się
w Egipcie urzędnicy i pisarze
na podstawie ilustracji
omawia symbole władzy
faraona
podaje przykłady pisma
obrazkowego i pisma
alfabetycznego
wie, kto wynalazł najstarszy
alfabet
wymienia najstarsze
materiały piśmiennicze
wyjaśnia pojęcia: pergamin,
papirus
faraona
podaje definicję pismo
krótko charakteryzuje różne
rodzaje pisma
omawia znaczenie pisma dla
rozwoju ludzkości
porównuje pismo obrazkowe
z pismami fonetycznymi
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma
starożytnego Egiptu
wyjaśnia, na czym polegał
hierarchiczny podział
społeczeostwa egipskiego
przedstawia ewolucję
pisma – od pisma
obrazkowego do
alfabetycznego
ocenia, który rodzaj pisma
wywarł największy wpływ
na rozwój ludzkości
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma – wyjaśnia,
dlaczego właśnie taki rodzaj
materiału pisarskiego był
używany
5. W ojczyźnie
starożytnych Greków
1. Kraina Greków.
2. Życie w greckiej
polis.
3. Na greckiej agorze.
4. W greckim domu.
wskazuje na mapie
starożytną Grecję
na podstawie rysunku
omawia życie codzienne
w greckiej polis
rozumie pojęcia:
Hellada, Hellenowie
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie demokracji
na podstawie ilustracji
omawia budowę greckich
statków handlowych
wie, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia pojęcie agory
wyjaśnia pojęcia:
barbarzyoca, kolonia, polis
omawia położenie
geograficzne i warunki
naturalne starożytnej Grecji
wyjaśnia, kto w greckiej polis
mógł zostad obywatelem
opisuje funkcje agory
opisuje życie codzienne
greckiej rodziny
na podstawie materiału
ikonograficznego opisuje grecki
dom
omawia przyczyny i skutki
kolonizacji greckiej
porównuje demokrację
ateoską ze współczesnym
ustrojem Polski
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
6. Ateny i Sparta
1. Ateny – paostwo
wolnych obywateli.
2. Sparta – paostwo
żołnierzy.
3. W obronie przed
wspólnym wrogiem.
4. Wojny Greków
z Persami.
wskazuje na mapie Ateny
i Spartę
wyjaśnia, jak
funkcjonowała demokracja
ateoska
wyjaśnia, dlaczego Spartę
można określid jako
paostwo żołnierzy
wie, z kim Grecy toczyli
wojny w V w. p.n.e.
wyjaśnia, do czego służyły
ostrakony
krótko omawia najważniejsze
cechy demokracji ateoskiej
wie, kim byli: Perykles,
Miltiades, Leonidas i Kserkses
na podstawie ilustracji
opisuje uzbrojenie hoplity
krótko omawia przebieg
i wynik wojen grecko-perskich
przedstawia w kolejności
chronologicznej najważniejsze
bitwy wojen grecko-perskich
charakteryzuje ustrój Sparty
wyjaśnia, kim byli Persowie
i dlaczego ruszyli przeciwko
paostwom greckim
wyjaśnia, na czym polegało
spartaoskie wychowanie
porównuje ustroje Aten
i Sparty, wskazuje zalety
i wady każdego z nich
wie, czym zajmowała się
rada w Ateoskiej polis
przedstawia na mapie
i szczegółowo omawia
przebieg wojen grecko-
perskich
korzystając ze źródeł
pozapodręcznikowych,
wyszukuje informacje
o „polskich Termopilach”
i przygotowuje na ten
temat prezentację
7-9. Kultura Greków
1. Najtrudniejsze
pytania.
2. W poszukiwaniu
dobra.
3. O laur zwycięstwa,
czyli coś dla tych,
którzy lubią sport.
4. Na Olimpie.
5. Wszystko dla
bogów.
6. Bogowie i herosi.
7. Muzyka i teatr.
wymienia co najmniej
jednego z wielkich greckich
filozofów
wie, w którym wieku
p.n.e. odbyły się pierwsze
igrzyska w Olimpii
wymienia kilku greckich
bogów
opowiada co najmniej
jeden mit grecki
wie, że Grecy byli
twórcami teatru
na podstawie ilustracji
omawia wygląd teatru
greckiego
krótko omawia przebieg
starożytnych igrzysk
wymienia cechy
charakterystyczne religijności
starożytnych Greków
wie, kim byli Herodot,
Sokrates, Platon i Arystoteles
wyjaśnia pojęcia: filozofia,
olimpiada, igrzyska, mit,
ambrozja, teatr, bogowie
olimpijscy, heros, teatr grecki
wyjaśnia, jak powstała
filozofia
omawia poglądy Platona
i Arystotelesa na temat dobra
przedstawia przebieg
starożytnych igrzysk
opowiada mity o Heraklesie
i Odyseuszu
wyjaśnia, dlaczego Herodota
nazywamy ojcem historii
wymienia greckich bogów
i dziedziny, jakimi się
opiekowali
porównuje igrzyska
starożytne i nowożytne,
wskazuje podobieostwa
i różnice
porównuje starożytny
teatr grecki z teatrem
współczesnym
łączy pochodzenie igrzysk
z obchodami świąt ku czci
Zeusa, a korzenie teatru
z uroczystościami ku czci
Dionizosa
samodzielnie zbiera
i prezentuje informacje
dotyczące wskrzeszenia
idei igrzysk w XIX wieku
wymienia słowa
pochodzenia greckiego
(np. gimnazjum,
geografia, biologia,
stadion, biblioteka)
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
10. Architekci
i rzeźbiarze
1. Świątynie na
Akropolu.
2. Rzeźby, kamienne
posągi i malowidła.
na podstawie ilustracji
omawia wygląd Akropolu
wymienia co najmniej
jedną cechę greckich rzeźb
odróżnia styl
czarnofigurowy od
czerwonofigurowego
umieszcza na osi
chronologicznej V w. p.n.e. –
okres rozkwitu kultury greckiej
wymienia greckie porządki
architektoniczne
wie, komu była poświęcona
największa świątynia
ateoskiego Akropolu
opowiada, jak wyglądał
Partenon
wie, kim był Fidiasz
wymienia cechy
charakterystyczne greckiej
architektury
opowiada, jak Grecy rzeźbili
posągi i ozdabiali budowle
charakteryzuje style
czarnofigurowy
i czerwonofigurowy greckiego
malarstwa wazowego
wyjaśnia, na czym polegał
wpływ kultury greckiej na
różne regiony położone nad
Morzem Śródziemnym
i Morzem Czarnym
samodzielnie zastanawia
się, jakim źródłem
historycznym są dla nas
dzieła sztuki
wskazuje wpływy
architektury greckiej na
style architektoniczne
późniejszych epok
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O STAROŻYTNYCH
GREKACH
wskazuje na mapie
starożytną Grecję
na podstawie rysunku
omawia życie codzienne
w greckiej polis
rozumie pojęcia Hellada,
Hellenowie
wyjaśnia pojęcie
demokracji
wskazuje na mapie Ateny
i Spartę
opisuje, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia, dlaczego Spartę
można określid jako
paostwo żołnierzy
wie, z kim Grecy toczyli
na podstawie ilustracji
omawia budowę greckich
statków handlowych
wie, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia pojęcie agory
wyjaśnia pojęcia:
barbarzyoca, kolonia, polis
wyjaśnia, do czego służyły
ostrakony
krótko omawia najważniejsze
cechy demokracji ateoskiej
wie, kim byli: Perykles,
Miltiades, Leonidas i Kserkses
na podstawie ilustracji
opisuje uzbrojenie hoplity
krótko omawia przebieg
omawia położenie
geograficzne i warunki
naturalne starożytnej Grecji
wyjaśnia, kto w greckiej polis
mógł zostad obywatelem
opowiada, jaką funkcję
pełniła grecka agora
opisuje życie codzienne
greckiej rodziny
na podstawie materiału
ikonograficznego opisuje grecki
dom
przedstawia w kolejności
chronologicznej najważniejsze
bitwy wojen grecko-perskich
charakteryzuje ustrój Sparty
wyjaśnia, kim byli Persowie
omawia przyczyny i skutki
kolonizacji greckiej
wie, czym zajmowała się
rada w Ateoskiej polis
porównuje ustrój Aten
i Sparty, wskazuje zalety
i wady każdego z nich
przedstawia na mapie
i szczegółowo omawia
przebieg wojen grecko-
perskich
porównuje igrzyska
starożytne i nowożytne,
wskazuje podobieostwa
i różnice
porównuje starożytny
teatr grecki z teatrem
porównuje demokrację
ateoską ze współczesnym
ustrojem Polski
korzystając ze źródeł
pozapodręcznikowych,
wyszukuje informacje
o „polskich Termopilach”
i przygotowuje na ten
temat prezentację
samodzielnie zbiera
i prezentuje informacje
dotyczące wskrzeszenia
idei igrzysk w XIX wieku
wymienia słowa
pochodzenia greckiego
(np. gimnazjum,
geografia, biologia,
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wojny w V w. p.n.e.
wymienia co najmniej
jednego z wielkich greckich
filozofów
wie, w którym wieku
p.n.e. odbyły się pierwsze
igrzyska w Olimpii
wymienia kilku greckich
bogów
opowiada co najmniej
jeden mit grecki
wie, że Grecy byli
twórcami teatru
na podstawie ilustracji
omawia wygląd teatru
greckiego
na podstawie ilustracji
omawia wygląd Akropolu
wymienia co najmniej
jedną cechę
charakterystyczną greckich
rzeźb
odróżnia styl
czarnofigurowy od
czerwonofigurowego
i wynik wojen grecko-perskich
krótko omawia przebieg
starożytnych igrzysk
wymienia cechy
charakterystyczne religii
starożytnych Greków
wie, kim byli Herodot,
Sokrates, Platon i Arystoteles
wyjaśnia pojęcia: filozofia,
olimpiada, igrzyska, mit,
ambrozja, teatr, bogowie
olimpijscy, heros, teatr grecki
umieszcza na osi
chronologicznej V w. p.n.e. –
okres rozkwitu kultury greckiej
wymienia porządki
architektoniczne greckich
kolumn
wie, komu była poświęcona
największa świątynia
ateoskiego Akropolu
opowiada, jak wyglądał
Partenon
wie, kim był Fidiasz
i dlaczego ruszyli z wyprawą
przeciwko paostwom greckim
wyjaśnia, na czym polegało
spartaoskie wychowanie
wyjaśnia, jak powstała
filozofia
omawia poglądy Platona
i Arystotelesa na temat dobra
przedstawia przebieg
starożytnych igrzysk
opowiada mity o Heraklesie
i Odyseuszu
wyjaśnia, dlaczego Herodota
nazywamy ojcem historii
wymienia greckich bogów
i dziedziny, jakimi się
opiekowali
wymienia cechy
charakterystyczne greckiej
architektury
opowiada, jak Grecy rzeźbili
posągi i ozdabiali budowle
charakteryzuje styl
czarnofigurowy
i czerwonofigurowy greckiego
malarstwa wazowego
współczesnym
łączy pochodzenie igrzysk
z obchodami świąt ku czci
Zeusa, a korzenie teatru
z uroczystościami ku czci
Dionizosa
wyjaśnia, na czym polegał
wpływ kultury greckiej na
różne regiony położone nad
Morzem Śródziemnym
i Morzem Czarnym
samodzielnie zastanawia
się, jakim źródłem
historycznym są dla nas
dzieła sztuki
stadion, biblioteka)
wskazuje wpływy
architektury greckiej na
style architektoniczne
późniejszych epok
11. W starożytnym wskazuje na mapie podaje datę założenia Rzymu omawia położenie i warunki porównuje opowieści porównuje ustrój
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
Rzymie
1. O mieście na
siedmiu wzgórzach.
2. Rzym i jego
mieszkaocy.
3. O wilczycy,
podróżniku i o tym,
jak powstał Rzym.
4. O królach
i urzędnikach
rzymskich.
Półwysep Apenioski
wskazuje na osi
chronologicznej wiek,
w którym założono Rzym
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rzymskiej
ulicy
opowiada co najmniej
jedną legendę związaną
z założeniem Rzymu
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie republiki
wie, że językiem Rzymian
była łacina
wyjaśnia pojęcie Imperium
Rzymskiego
wymienia uprawnienia
zgromadzenia ludowego,
senatu, trybunów ludowych
i konsulów
opowiada legendy
o założeniu Rzymu
wie, kto mógł zostad
senatorem
wyjaśnia, dlaczego wilczyca
jest symbolem Rzymu
wyjaśnia pochodzenie słowa
„republika”
wyjaśnia, czym były termy i
akwedukty
geograficzne Rzymu
opowiada o rzymskim senacie
wyjaśnia, w jakich
okolicznościach Rzym stał się
republiką
na osi chronologicznej
umieszcza daty założenia
Rzymu i wprowadzenia
republiki
o założeniu Rzymu
z ustaleniami historyków
na podstawie planu
omawia rozwój terytorialny
Rzymu
porównuje ustrój
republikaoskiego Rzymu
z demokracją ateoską –
wskazuje podobieostwa
i różnice
republiki rzymskiej ze
współczesną demokracją
12. Rzym
cesarstwem
1. Pod znakiem
Marsa.
2. Sukcesy wodzów
i koniec republiki.
3. Juliusz Cezar.
4. Oktawian
i początek cesarstwa.
na podstawie ilustracji
omawia strój i uzbrojenie
rzymskiego legionisty
wie, kim byli Hannibal,
Juliusz Cezar i Oktawian
August
umieszcza na osi
chronologicznej I wiek p.n.e.
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcia: cesarstwo,
legion, legionista
wymienia przyczyny
rzymskich podbojów
wskazuje na mapie Kartaginę
i Galię
wyjaśnia pojęcia: dyktator,
cezar, centurion, legat
omawia sposób dojścia
Cezara do władzy
wyjaśnia, czym były
prowincje rzymskie i jaka była
w nich rola namiestników
wyjaśnia, skąd pochodzi
wskazuje na mapie
największy zasięg Imperium
Rzymskiego
wyjaśnia różnice między
republiką a cesarstwem
charakteryzuje sposób walki
Galów
wie, w jakich okolicznościach
wznoszono łuki tryumfalne
krótko omawia wojny Rzymu
z Kartaginą
omawia władzę cesarzy
wyjaśnia, dlaczego
wodzowie rzymskich
legionów z czasem sięgali
po władzę w paostwie
wymienia paostwa
starożytne, które zostały
podbite przez Rzym
omawia wpływ
wybitnych jednostek
(Hannibal, Cezar,
Oktawian August) na
dzieje Rzymu
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
słowo „cesarz” rzymskich, wymienia ich
prerogatywy
13. Kultura Rzymian
1. Prawo rzymskie.
2. Architekci i artyści.
3. Akwedukty, drogi
i mosty.
wymienia prawo rzymskie
jako podstawę
współczesnego prawa
wymienia osiągnięcia
techniczne Rzymian: drogi,
akwedukty i mosty
na podstawie ilustracji
omawia wygląd rzymskiej
ulicy
wie, czym był Panteon
opisuje Forum Romanum jako
centrum starożytnego miasta
Rzymu
na podstawie informacji
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
podaje przykłady
stosowanych do dziś zasad
prawa rzymskiego
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wskazuje przykłady
naśladowania przez Rzymian
architektury greckiej
wyjaśnia powiedzenie:
„Wszystkie drogi prowadzą do
Rzymu”
podaje przykłady
rzymskich budowli, które
możemy dziś oglądad
wyjaśnia, dlaczego dla
starożytnych Rzymian
ważne było budowanie
dróg
wymienia paostwa
Europy, Afryki i Azji,
w których można
zobaczyd pozostałości
rzymskich dróg,
akweduktów i mostów
14. Społeczeostwo
rzymskie
1. Co Rzymianie
robili, gdy nie
wojowali?
2. Religia Rzymian.
3. Igrzyska Rzymian.
4. Ludzie wolni
i niewolnicy.
na podstawie ilustracji
omawia wygląd domu
bogatego Rzymianina
wymienia kilku rzymskich
bogów
wie, kim byli gladiatorzy
wymienia przykładowe
rozrywki Rzymian
wyjaśnia pojęcie
niewolnika
wyjaśnia, jaką pozycję miała
rodzina w społeczeostwie
rzymskim
wyjaśnia, jacy bogowie
tworzyli Trójcę Kapitolioską
omawia wygląd
i przeznaczenie Panteonu
wie, co się odbywało
w Koloseum i w Cyrku Wielkim
wyjaśnia, czym były igrzysk
rzymskie i amfiteatr
omawia religię Rzymian
charakteryzuje ulubione
rozrywki Rzymian – wyścigi
rydwanów i walki gladiatorów
wie, w jaki sposób
zdobywano niewolników
w Imperium Rzymskim
porównuje religię
Rzymian i Greków,
wskazuje podobieostwa
i różnice
wskazuje, czym różniły się
igrzyska greckie od igrzysk
rzymskich
porównuje pozycję ludzi
wolnych i niewolników
w cesarstwie rzymskim
samodzielnie
przygotowuje wypowiedź
na temat sieci dróg
rzymskich, wykorzystuje
informacje
pozapodręcznikowe –
encyklopedie, literaturę
przedmiotu, internet
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
15. Chrześcijanie
1. Jezus z Nazaretu.
2. Początki
chrześcijaostwa.
3. Czym jest
tolerancja?
wskazuje na osi czasu I w.
n.e.
wskazuje na mapie
Palestynę
wie, kim był Jezus
z Nazaretu
wie, że narodziny Jezusa
uznano za początek naszej
ery (n.e.)
wyjaśnia pojęcia:
apostołowie, ewangelia
wymienia symbole
pierwszych chrześcijan
wyjaśnia, kogo nazywamy
chrześcijanami
umieszcza na osi
chronologicznej wiek, w którym
chrześcijanie mogli wyznawad
swoją religię bez narażenia się
na prześladowania
wyjaśnia pojęcia: Dobra
Nowina, przypowieśd,
tolerancja, Mesjasz
omawia symbolikę
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego pierwsi
chrześcijanie modlili się
w katakumbach
podaje przyczyny i przebieg
prześladowao chrześcijan
w Rzymie
krótko omawia działalnośd
apostołów Piotra i Pawła
wskazuje na mapie kraje,
w których apostołowie
głosili naukę Jezusa
charakteryzuje nauczanie
Jezusa
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
odpowiada na pytanie,
czy chrześcijanie mogą
wyznawad dziś swoją
religię na całym świecie,
czy też są miejsca, gdzie
są prześladowani
podaje przykłady
nietolerancji
w dzisiejszym świecie
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O STAROŻYTNYCH
RZYMIANACH
wskazuje na mapie
Półwysep Apenioski
wskazuje na osi
chronologicznej wiek,
w którym założono Rzym
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rzymskiej
ulicy
opowiada co najmniej
jedną legendę związaną
z założeniem Rzymu
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie republiki
wie, że językiem Rzymian
była łacina
na podstawie ilustracji
podaje datę założenia Rzymu
wyjaśnia pojęcie Imperium
Rzymskiego
wymienia uprawnienia
zgromadzenia ludowego,
senatu, trybunów ludowych
i konsulów
opowiada legendy
o założeniu Rzymu
wie, kto mógł zostad
senatorem
wyjaśnia, dlaczego wilczyca
jest symbolem Rzymu
wyjaśnia pochodzenie słowa
„republika”
wyjaśnia, czym były termy i
omawia położenie i warunki
geograficzne Rzymu
opowiada o rzymskim senacie
wyjaśnia, w jakich
okolicznościach Rzym stał się
republiką
na osi chronologicznej
umieszcza daty założenia
Rzymu i wprowadzenia
republiki
wskazuje na mapie
największy zasięg Imperium
Rzymskiego
wyjaśnia różnice między
republiką a cesarstwem
charakteryzuje sposób walki
porównuje opowieści
o założeniu Rzymu
z ustaleniami historyków
na podstawie planu
omawia rozwój terytorialny
Rzymu
porównuje ustrój
republikaoskiego Rzymu
z demokracją ateoską –
wskazuje podobieostwa
i różnice
wyjaśnia, dlaczego
wodzowie rzymskich
legionów z czasem sięgali
po władzę w paostwie
wymienia paostwa
porównuje ustrój
republiki rzymskiej ze
współczesną demokracją
omawia wpływ
wybitnych jednostek
(Hannibal, Cezar,
Oktawian August) na
dzieje Rzymu
wymienia paostwa
Europy, Afryki i Azji,
w których można
zobaczyd pozostałości
rzymskich dróg,
akweduktów i mostów
samodzielnie
przygotowuje wypowiedź
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
omawia strój i uzbrojenie
rzymskiego legionisty
wie, kim byli Hannibal,
Juliusz Cezar i Oktawian
August
umieszcza na osi
chronologicznej I wiek p.n.e.
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcia: cesarstwo,
legion, legionista
wymienia prawo rzymskie
jako podstawę
współczesnego prawa
wymienia osiągnięcia
techniczne Rzymian: drogi,
akwedukty i mosty
na podstawie ilustracji
omawia wygląd rzymskiej
ulicy
na podstawie ilustracji
omawia wygląd domu
bogatego Rzymianina
wymienia kilku rzymskich
bogów
wie, kim byli gladiatorzy
wymienia przykładowe
rozrywki Rzymian
wyjaśnia pojęcie
niewolnika
akwedukty
wymienia przyczyny
rzymskich podbojów
wskazuje na mapie Kartaginę
i Galię
wyjaśnia pojęcia: dyktator,
cezar, centurion, legat
omawia sposób dojścia
Cezara do władzy
wyjaśnia, czym były
prowincje rzymskie i jaka była
w nich rola namiestników
wyjaśnia, skąd pochodzi
słowo „cesarz”
wie, czym był Panteon
opisuje Forum Romanum jako
centrum starożytnego miasta
Rzymu
na podstawie informacji
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wyjaśnia, jaką pozycję miała
rodzina w społeczeostwie
rzymskim
wyjaśnia, jacy bogowie
tworzyli Trójcę Kapitolioską
omawia wygląd
i przeznaczenie Panteonu
wie, co się odbywało
Galów
wie, w jakich okolicznościach
wznoszono łuki tryumfalne
krótko omawia wojny Rzymu
z Kartaginą
omawia władzę cesarzy
rzymskich, wymienia ich
prerogatywy
podaje przykłady
stosowanych do dziś zasad
prawa rzymskiego
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wskazuje przykłady
naśladowania przez Rzymian
architektury greckiej
wyjaśnia powiedzenie:
„Wszystkie drogi prowadzą do
Rzymu”
omawia religię Rzymian
charakteryzuje ulubione
rozrywki Rzymian – wyścigi
rydwanów i walki gladiatorów
wie, w jaki sposób
zdobywano niewolników
w Imperium Rzymskim
omawia symbolikę
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego pierwsi
starożytne, które zostały
podbite przez Rzym
podaje przykłady
rzymskich budowli, które
możemy dziś oglądad
wyjaśnia, dlaczego dla
starożytnych Rzymian
ważne było budowanie
dróg
porównuje religię
Rzymian i Greków,
wskazuje podobieostwa
i różnice
wskazuje, czym różniły się
igrzyska greckie od igrzysk
rzymskich
porównuje pozycję ludzi
wolnych i niewolników
w cesarstwie rzymskim
wskazuje na mapie kraje,
w których apostołowie
głosili naukę Jezusa
charakteryzuje nauczanie
Jezusa
omawia dziedzictwo
cywilizacji rzymskiej
wyjaśnia, na czym
polegała przewaga
militarna plemion
na temat sieci dróg
rzymskich, wykorzystuje
informacje
pozapodręcznikowe –
encyklopedie, literaturę
przedmiotu, internet
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
odpowiada na pytanie,
czy chrześcijanie mogą
wyznawad dziś swoją
religię na całym świecie,
czy też są miejsca, gdzie
są prześladowani
podaje przykłady
nietolerancji
w dzisiejszym świecie
wyszukuje informacje na
temat dalszych losów
cesarstwa
wschodniorzymskiego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wskazuje na osi czasu I w.
n.e.
wskazuje na mapie
Palestynę
wie, kim był Jezus
z Nazaretu
wie, że narodziny Jezusa
uznano za początek naszej
ery (n.e.)
wyjaśnia pojęcia:
apostołowie, ewangelia
wskazuje na osi
chronologicznej V w. n.e.
wyjaśnia pojęcie
barbarzyocy
wskazuje na mapie Rzym
i Konstantynopol
wymienia plemiona
Wandalów i Hunów
w Koloseum i w Cyrku Wielkim
wyjaśnia, czym były igrzysk
rzymskie i amfiteatry
wymienia symbole
pierwszych chrześcijan
wyjaśnia, kogo nazywamy
chrześcijanami
umieszcza na osi
chronologicznej wiek, w którym
chrześcijanie mogli wyznawad
swoją religię bez narażenia się
na prześladowania
wyjaśnia pojęcia: Dobra
Nowina, przypowieśd,
tolerancja, Mesjasz
wymienia przyczyny słabości
cesarstwa rzymskiego
wskazuje na mapie kierunki
podbojów Hunów i Wandalów
chrześcijanie modlili się
w katakumbach
podaje przyczyny i przebieg
prześladowao chrześcijan
w Rzymie
krótko omawia działalnośd
apostołów Piotra i Pawła
podaje współczesne
znaczenia słów „wandal”
i „barbarzyoca”
podaje daty podziału
cesarstwa na wschodnie
i zachodnie oraz datę upadku
cesarstwa na zachodniego
barbarzyoskich nad
Rzymianami
16. Początki paostwa
polskiego
1. Polanie i inne
plemiona.
2. Co się wydarzyło
w roku 966?
3. Ubrani w kolczugi.
wskazuje na mapie tereny
zamieszkiwane przez Polan
i Wiślan
określa wiek, w którym
panował Mieszko I
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd grodu
wie, co wydarzyło się
wskazuje na mapie
najważniejsze grody Polan
i Wiślan
omawia okoliczności przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
wie, kim była Dobrawa
opisuje znaczenie i zadania
drużyny książęcej
na podstawie mapy omawia
rozwój terytorialny paostwa
Mieszka I
wymienia przyczyny przyjęcia
chrztu przez księcia Polan
omawia znaczenie przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
porównuje wierzenia
Słowian z religią
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego
chrześcijaostwo
wprowadzono w Polsce za
pośrednictwem Czech,
a nie Niemiec
samodzielnie analizuje
teksty źródłowe
dotyczące panowania
Mieszka I
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
4. Zwycięstwa
Mieszka.
w 966 roku
wymienia paostwo,
z którym Mieszko I
prowadził zwycięskie wojny
wyjaśnia pojęcia: plemię, ród,
książę, Piastowie, chrzest, gród
obronny, drużyna, danina
zna datę 972 roku i wie, co się
wtedy wydarzyło
17. Wprawa
św. Wojciecha
1. Książę Bolesław
i misjonarz z Pragi.
2. Wyprawa
św. Wojciecha do
Prusów.
3. Drzwi
Gnieźnieoskie
świadectwem historii.
wie, kim był św. Wojciech
i dokąd udał się z misją
wyjaśnia pojęcie poganina
wskazuje na mapie
miejsce pochowania św.
Wojciecha
wie, co przedstawiają
Drzwi Gnieźnieoskie
wie, kto został następcą
Mieszka I
pokazuje na mapie tereny
zamieszkane przez Prusów
krótko opowiada o wyprawie
biskupa Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego Drzwi
Gnieźnieoskie są dziełem
sztuki i źródłem historycznym
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry sprowadził ciało
Wojciecha do Gniezna
wyjaśnia pojęcia:
chrześcijaostwo, biskup, misja,
patron
umieszcza na osi czasu rok
997
opisuje wyprawę biskupa
Wojciecha do Prusów
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry pomógł biskupowi
zorganizowad wyprawę
chrystianizacyjną
analizuje tekst źródłowy
na podstawie
przedstawieo na Drzwiach
Gnieźnieoskich opowiada
żywot św. Wojciecha
samodzielnie gromadzi
informacje na temat
świętych patronów Polski
omawia rolę sztuki –
rzeźb, malowideł –
w przekazywaniu
wiernym informacji
o świętych oraz zasad
Pisma Świętego
18. Bolesław Chrobry
– książę i król umieszcza na osi czasu rok
zjazdu gnieźnieoskiego oraz wymienia przyczyny i skutki
zjazdu gnieźnieoskiego omawia symbolikę włóczni
św. Maurycego i diademu wyjaśnia, dlaczego
Bolesław Chrobry jest na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. W roku 1000
w Gnieźnie.
2. Miecz Bolesława
Chrobrego.
3. Królewska korona.
rok koronacji Bolesława
Chrobrego
wskazuje na mapie zasięg
terytorialny paostwa
Bolesława Chrobrego
opowiada o zjeździe
gnieźnieoskim
wyjaśnia pojęcia: wojowie,
wyprawa wojenna, koronacja
wie, co to jest Szczerbiec
i skąd, według legendy,
pochodzi jego nazwa
wie, kim był Otton III
cesarskiego
wskazuje na mapie tereny
podbite przez Bolesława
Chrobrego na wschodzie
uważany za dobrego
władcę
omawia znaczenie
koronacji Bolesława
Chrobrego
opowiada o panowaniu
Ottona III i jego wizji
Europy składającej się
z czterech części
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O KAROLU WIELKIM
I POCZĄTKACH
PAOSTWA
POLSKIEGO
wskazuje na mapie
paostwo Karola Wielkiego
wyjaśnia pojęcie koronacji
na podstawie ilustracji
omawia sposób kopiowania
ksiąg w średniowieczu
wie, że językiem
urzędowym w paostwie
Karola Wielkiego była łacina
wymienia paostwa, które
powstały po podziale
królestwa Karola Wielkiego
na trzy części
wskazuje na mapie tereny
zamieszkiwane przez Polan
i Wiślan
określa wiek, w którym
panował Mieszko I
na podstawie ilustracji
podaje datę koronacji Karola
Wielkiego na cesarza i określa,
który to wiek
podaje nazwę plemienia, z
którego wywodził się Karol
Wielki
podaje przykłady wspierania
nauki przez Karola Wielkiego
krótko omawia wygląd pałacu
w Akwizgranie – wyjaśnia
pojęcie arkady
wskazuje na mapie
najważniejsze grody Polan
i Wiślan
omawia okoliczności przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
wie, kim była Dobrawa
opisuje znaczenie i zadania
drużyny książęcej
wie, kim byli Słowianie
i Germanie
wyjaśnia, kogo kształciła
szkoła pałacowa w Akwizgranie
i na czym polegała karolioska
reforma pisma łacioskiego
wymienia działania cesarza,
które doprowadziły do rozwoju
kultury i architektury
wymienia zasługi Karola
Wielkiego dla rozwoju
średniowiecznej Europy
na podstawie mapy omawia
rozwój terytorialny paostwa
Mieszka I
wymienia przyczyny przyjęcia
chrztu przez księcia Polan
omawia znaczenie przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
omawia rozwój
terytorialny paostwa Karola
Wielkiego
wymienia wzorce, jakie
władcy paostw
średniowiecznych czerpali
z monarchii Karola
Wielkiego
porównuje wierzenia
Słowian z religią
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego
chrześcijaostwo
wprowadzono w Polsce za
pośrednictwem Czech,
a nie Niemiec
analizuje tekst źródłowy
na podstawie
przedstawieo na Drzwiach
wyjaśnia, dlaczego
Karola Wielkiego
nazwano ojcem Europy
samodzielnie analizuje
teksty źródłowe
dotyczące panowania
Mieszka I
samodzielnie gromadzi
informacje na temat
świętych patronów Polski
omawia rolę sztuki –
rzeźb, malowideł –
w przekazywaniu
wiernym informacji
o świętych oraz zasad
Pisma Świętego
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
opowiada o panowaniu
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
opisuje wygląd grodu
wie, co wydarzyło się
w 966 roku
wymienia paostwo,
z którym Mieszko I
prowadził zwycięskie wojny
wie, kim był św. Wojciech
i dokąd udał się z misją
wyjaśnia pojęcie poganina
wskazuje na mapie
miejsce pochowania św.
Wojciecha
wie, co przedstawiają
Drzwi Gnieźnieoskie
umieszcza na osi czasu rok
zjazdu gnieźnieoskiego oraz
rok koronacji Bolesława
Chrobrego
wskazuje na mapie zasięg
terytorialny paostwa
Bolesława Chrobrego
opowiada o zjeździe
gnieźnieoskim
wyjaśnia pojęcia: plemię, ród,
książę, Piastowie, chrzest, gród
obronny, drużyna, danina
zna datę 972 roku i wie, co się
wtedy wydarzyło
wie, kto został następcą
Mieszka I
pokazuje na mapie tereny
zamieszkane przez Prusów
krótko opowiada o wyprawie
biskupa Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego Drzwi
Gnieźnieoskie są dziełem
sztuki i źródłem historycznym
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry sprowadził ciało
Wojciecha do Gniezna
wyjaśnia pojęcia:
chrześcijaostwo, biskup, misja,
patron
umieszcza na osi czasu rok
997
wymienia przyczyny i skutki
zjazdu gnieźnieoskiego
wyjaśnia pojęcia: wojowie,
wyprawa wojenna, koronacja
wie, co to jest Szczerbiec
i skąd, według legendy,
pochodzi jego nazwa
opisuje wyprawę biskupa
Wojciecha do Prusów
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry pomógł biskupowi
zorganizowad wyprawę
chrystianizacyjną
omawia symbolikę włóczni
św. Maurycego i diademu
cesarskiego
wskazuje na mapie tereny
podbite przez Bolesława
Chrobrego na wschodzie
Gnieźnieoskich opowiada
żywot św. Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego
Bolesław Chrobry jest
uważany za dobrego
władcę
omawia znaczenie
koronacji Bolesława
Chrobrego
Ottona III i jego wizji
Europy składającej się
z czterech części
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wie, kim był Otton III
19. Następcy
Bolesława Chrobrego
1. Testament
Bolesława Chrobrego.
2. Rycerze krzyżaccy
i ich paostwo.
3. W Polsce
dzielnicowej XIII
wieku.
4. Władysław
Łokietek odbudowuje
paostwo.
wie, który władca podzielił
paostwo polskie na dzielnice
umieszcza na osi czasu rok
1138
wyjaśnia pojęcie dynastii
wskazuje na mapie
paostwo zakonu
krzyżackiego
podaje datę koronacji
Władysława Łokietka
wymienia władcę, który
zjednoczył paostwo polskie
wskazuje na mapie
Wielkopolskę i Małopolskę
podaje przyczyny podziału
Polski na dzielnice
opisuje ekspansję Krzyżaków
na Pomorzu i Kujawach
wymienia dzielnice
zjednoczone przez Władysława
Łokietka
wyjaśnia, czym była dzielnica
senioralna
podaje skutki pozytywne
i negatywne sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
wie, które tereny stały się
łupem Tatarów w XIII wieku
omawia rozwój gospodarczy
ziem polskich w czasach
rozbicia dzielnicowego
wymienia synów
Bolesława Krzywoustego
i wskazuje na mapie
dzielnice, którymi rządzili
omawia skutki rozbicia
dzielnicowego
szczegółowo omawia
okoliczności sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
przedstawia okoliczności
założenia zakonu
krzyżackiego
20. Kazimierz Wielki
– budowniczy miast
i zamków.
1. Rządy króla
Kazimierza.
2. Król Kazimierz
dobrym
gospodarzem.
wskazuje na osi
chronologicznej wiek XIV
wskazuje na mapie
paostwo polskie za czasów
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie
dyplomaty
wyjaśnia, kogo gościł
Wierzynek
podaje lata panowania
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie przywileju
wymienia paostwa, z którymi
Kazimierz Wilki podpisał pokój
wyjaśnia, dlaczego król
Kazimierz otrzymał przydomek
Wielki
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki wolał prowadzid
działania dyplomatyczne niż
zbrojne
opisuje, jak zmienił się
Kraków w czasach Kazimierza
Wielkiego
wymienia gości Kazimierza
Wielkiego na uczcie
uzasadnia stwierdzenie,
że Kazimierz Wielki „zastał
Polskę drewnianą,
a zostawił murowaną”
wyjaśnia, jakie znaczenie
dla paostwa polskiego
miała kodyfikacja prawa
i wybicie wspólnej dla
całego kraju monety
na podstawie mapy
w podręczniku wymienia
ziemie przyłączone do
Polski przez Kazimierza
Wielkiego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
3. W królewskiej
stolicy – Krakowie.
u Wierzynka
21. Akademia
w Krakowie
1. Założenie Akademii
Krakowskiej.
2. Wśród uczniów.
3. Wśród studentów.
4. Wśród profesorów.
5. Kto opiekował się
nauką i sztuką?
wymienia władcę, który
założył Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia:
uniwersytet, żak
wymienia najsłynniejszych
absolwentów Akademii
Krakowskiej
podaje datę założenia
Akademii Krakowskiej
wymienia władców, którzy
odnowili i unowocześnili
Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia: bakałarz,
bursa, kolegium, rektor
wymienia nazwę najstarszego
budynku Uniwersytetu
Jagiellooskiego
wyjaśnia, kto mógł zostad
żakiem, a kto profesorem na
średniowiecznym
uniwersytecie
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki założył Akademię
Krakowską
wymienia przedmioty
wykładane w Akademii
Krakowskiej
opisuje życie codzienne
krakowskiego żaka
wyjaśnia, jak były
prowadzone zajęcia na
uniwersytecie
omawia rolę, jaką odgrywał
rektor na uniwersytecie
opisuje znaczenie
panowania Kazimierza
Wielkiego i Akademii
Krakowskiej dla rozwoju
polskiej nauki i sztuki
porównuje
funkcjonowanie
uniwersytetów
w średniowieczu
i w czasach
współczesnych
22. Jadwiga
i Jagiełło – unia
dwóch narodów
1. Jadwiga –
królewna z Węgier.
2. Litwa i Polska.
wskazuje na mapie
Królestwo Polskie,
Królestwo Węgierskie,
Wielkie Księstwo Litewskie
wyjaśnia, w jaki sposób
Jagiełło został królem Polski
wymienia nazwę dynastii,
wyjaśnia pojęcie unii
personalnej
podaje datę 1385 roku i wie,
co się wtedy wydarzyło
wymienia przyczyny i skutki
zawarcia unii polsko-litewskiej
w Krewie
charakteryzuje sytuację Litwy
przed zawarciem unii z Polską
wyjaśnia, w jaki sposób król
Władysław Jagiełło i królowa
Jadwiga dbali o rozwój nauki
i sztuki w Polsce
wyjaśnia, dlaczego
Akademia Krakowska
nazywana jest dziś
Uniwersytetem
Jagiellooskim
opisuje średniowieczne
rozrywki i zabawy
na podstawie tekstu
źródłowego wymienia
cechy charakteru
Władysława Jagiełły
na podstawie ilustracji
omawia wygląd herbu
Polski i Litwy
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
3. Unia w Krewie –
początek dynastii
Jagiellonów.
4. Panowanie Jadwigi
i Jagiełły.
której początek dał
Władysław Jagiełło wyjaśnia, kim byli trubadurzy wyjaśnia, jaki wpływ na
wybór męża dla Jadwigi
miało możnowładztwo
małopolskie
23. Wojna z zakonem
krzyżackim
1. Najazdy
Krzyżaków.
2. Przygotowania do
bitwy.
3. Wielka bitwa pod
Grunwaldem.
4. Skutki bitwy –
wyprawa pod
Malbork.
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zamku
w Malborku
wskazuje na mapie
Pomorze Gdaoskie
podaje datę bitwy pod
Grunwaldem i wie, czyim
zwycięstwem się zakooczyła
wymienia przyczyny i skutki
wojny z zakonem krzyżackim
wyjaśnia, dlaczego zamek
w Malborku był trudny do
zdobycia
wymienia wojska walczące po
stronie polsko-litewskiej i po
stronie krzyżackiej
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rycerzy
średniowiecznych
wyjaśnia, dlaczego paostwo
krzyżackie było zagrożeniem
dla Polski i Litwy
omawia kolejne etapy wojny
z zakonem krzyżackim
przedstawia przebieg
oblężenia Malborka i jego
skutki
omawia skutki bitwy pod
Grunwaldem z punktu
widzenia Krzyżaków,
Polaków i Litwinów
wskazuje na mapie
miejscowości, w których
do dzisiaj zachowały się
krzyżackie zamki
samodzielnie
interpretuje teksty
źródłowe autorstwa Jana
Długosza
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O WŁADCACH
ŚREDNIOWIECZNEJ
POLSKI.
wie, który władca podzielił
paostwo polskie na dzielnice
umieszcza na osi czasu rok
1138
wyjaśnia pojęcie dynastii
wskazuje na mapie
paostwo zakonu
podaje przyczyny podziału
Polski na dzielnice
opisuje ekspansję Krzyżaków
na Pomorzu i Kujawach
wymienia dzielnice
zjednoczone przez Władysława
Łokietka
wyjaśnia, czym była dzielnica
senioralna
podaje skutki pozytywne i ne-
gatywne sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
wie, które tereny stały się
łupem Tatarów w XIII wieku
wymienia synów
Bolesława Krzywoustego
i wskazuje na mapie
dzielnice, którymi rządzili
omawia skutki rozbicia
dzielnicowego
szczegółowo omawia
przedstawia okoliczności
założenia zakonu
krzyżackiego
na podstawie mapy
w podręczniku wymienia
ziemie przyłączone do
Polski przez Kazimierza
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
krzyżackiego
podaje datę koronacji
Władysława Łokietka
wymienia władcę, który
zjednoczył paostwo polskie
wskazuje na mapie
Wielkopolskę i Małopolskę
wskazuje na osi
chronologicznej wiek XIV
wskazuje na mapie
paostwo polskie za czasów
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie
dyplomaty
wyjaśnia, kogo gościł
Wierzynek
wymienia władcę, który
założył Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia:
uniwersytet, żak
wymienia najsłynniejszych
absolwentów Akademii
Krakowskiej
wskazuje na mapie
Królestwo Polskie,
Królestwo Węgierskie,
Wielkie Księstwo Litewskie
wyjaśnia, w jaki sposób
Jagiełło został królem Polski
podaje lata panowania
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie przywileju
wymienia paostwa, z którymi
Kazimierz Wilki podpisał pokój
wyjaśnia, dlaczego król
Kazimierz otrzymał przydomek
Wielki
podaje datę założenia
Akademii Krakowskiej
wymienia władców, którzy
odnowili i unowocześnili
Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia: bakałarz,
bursa, kolegium, rektor
wymienia nazwę najstarszego
budynku Uniwersytetu
Jagiellooskiego
wyjaśnia, kto mógł zostad
żakiem, a kto profesorem na
średniowiecznym
uniwersytecie
wyjaśnia pojęcie unii
personalnej
podaje datę 1385 roku i wie,
co się wtedy wydarzyło
wymienia przyczyny i skutki
zawarcia unii polsko-litewskiej
w Krewie
omawia rozwój gospodarczy
ziem polskich w czasach
rozbicia dzielnicowego
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki wolał prowadzid
działania dyplomatyczne niż
zbrojne
opisuje, jak zmienił się
Kraków w czasach Kazimierza
Wielkiego
wymienia gości Kazimierza
Wielkiego na uczcie
u Wierzynka
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki założył Akademię
Krakowską
wymienia przedmioty
wykładane w Akademii
Krakowskiej
opisuje życie codzienne
krakowskiego żaka
wyjaśnia, jak były
prowadzone zajęcia na
uniwersytecie
omawia rolę, jaką odgrywał
rektor na uniwersytecie
charakteryzuje sytuację Litwy
przed zawarciem unii z Polską
wyjaśnia, w jaki sposób król
okoliczności sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
uzasadnia stwierdzenie,
że Kazimierz Wielki „zastał
Polskę drewnianą,
a zostawił murowaną”
wyjaśnia, jakie znaczenie
dla paostwa polskiego
miała kodyfikacja prawa
i wybicie wspólnej dla
całego kraju monety
opisuje znaczenie
panowania Kazimierza
Wielkiego i Akademii
Krakowskiej dla rozwoju
polskiej nauki i sztuki
wyjaśnia, dlaczego
Akademia Krakowska
nazywana jest dziś
Uniwersytetem
Jagiellooskim
opisuje średniowieczne
rozrywki i zabawy
wyjaśnia, jaki wpływ na
wybór męża dla Jadwigi
miało możnowładztwo
małopolskie
omawia skutki bitwy pod
Grunwaldem z punktu
Wielkiego
porównuje
funkcjonowanie
uniwersytetów
w średniowieczu
i w czasach
współczesnych
na podstawie tekstu
źródłowego wymienia
cechy charakteru
Władysława Jagiełły
na podstawie ilustracji
omawia wygląd herbu
Polski i Litwy
wskazuje na mapie
miejscowości, w których
do dzisiaj zachowały się
krzyżackie zamki
samodzielnie
interpretuje teksty
źródłowe autorstwa Jana
Długosza
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wymienia nazwę dynastii,
której początek dał
Władysław Jagiełło
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zamku
w Malborku
wskazuje na mapie
Pomorze Gdaoskie
podaje datę bitwy pod
Grunwaldem i wie, czyim
zwycięstwem się zakooczyła
wyjaśnia, kim byli trubadurzy
wymienia przyczyny i skutki
wojny z zakonem krzyżackim
wyjaśnia, dlaczego zamek
w Malborku był trudny do
zdobycia
wymienia wojska walczące po
stronie polsko-litewskiej i po
stronie krzyżackiej
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rycerzy
średniowiecznych
Władysław Jagiełło i królowa
Jadwiga dbali o rozwój nauki
i sztuki w Polsce
wyjaśnia, dlaczego paostwo
krzyżackie było zagrożeniem
dla Polski i Litwy
omawia kolejne etapy wojny
z zakonem krzyżackim
przedstawia przebieg
oblężenia Malborka i jego
skutki
widzenia Krzyżaków,
Polaków i Litwinów
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę
dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę
dostateczną. Uczeo:
Wymagania
na ocenę
dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę
bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę
celującą.
Uczeo:
1. Czas w historii
1. Chronologia –
nauka o mierzeniu
czasu.
2. Epoki historyczne
i wielkie wydarzenia.
3. Fakty historyczne
i daty.
4. Oś czasu, czyli jak
porządkujemy
wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
wymienia epoki
historyczne
rozumie, co oznacza
pojęcie chronologii
wyjaśnia pojęcia:
tysiąclecie, wiek, półwiecze
umieszcza daty na osi czasu
w kolejności chronologicznej
wyjaśnia skróty – p.n.e., n.e.
określa wiek danego
wydarzenia
wymienia epoki historyczne
w kolejności chronologicznej
oblicza czas, jaki upłynął
między wydarzeniami
określa wiek wydarzeo
historycznych i połowę wieku
wymienia wydarzenie, jakie
zostało uznane za początek
naszej ery
zna daty graniczne epok
historycznych i wie, co się
wtedy wydarzyło
wyjaśnia, czym są fakty
historyczne
podaje definicję chronologii
charakteryzuje epoki
historyczne
bezbłędnie umieszcza
daty na osi chronologicznej
i określa, czy jest to
pierwsza, czy druga połowa
wieku
samodzielnie układa oś
czasu swojej rodziny,
przedstawia wydarzenia
w porządku
chronologicznym i je
opisuje
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
kolejnośd wydarzeo.
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZENIE
WIADOMOŚCI – JAK
NAZYWAMY EPOKI,
JAK LICZYMY CZAS?
wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
wymienia epoki
historyczne
rozumie, co oznacza
pojęcie chronologia
wyjaśnia pojęcia:
tysiąclecie, wiek, półwiecze
umieszcza daty na osi czasu
w kolejności chronologicznej
wyjaśnia skróty p.n.e., n.e.
określa wiek danego
wydarzenia
wymienia epoki historyczne
w kolejności chronologicznej
oblicza czas, jaki upłynął
między wydarzeniami
określa wiek wydarzeo
historycznych i połowę wieku
wymienia wydarzenie, jakie
zostało uznane za początek
naszej ery
zna daty graniczne epok
historycznych, wie co się wtedy
wydarzyło
wyjaśnia, czym są fakty
historyczne
podaje definicję chronologii
charakteryzuje epoki
historyczne
bezbłędnie umieszcza
daty na osi chronologicznej
i określa, czy jest to
pierwsza, czy druga połowa
wieku
samodzielnie układa oś
czasu swojej rodziny,
przedstawia wydarzenia
w porządku
chronologicznym i je
opisuje
2. Nad Eufratem
i Tygrysem
1. Kraina między
rzekami.
2. Rzeka to życie, i to
całkiem wygodne.
3. Potężne mury
miast.
4. U wrót świątyni.
5. Pismo i inne
wynalazki
wskazuje na mapie
Mezopotamię
na podstawie ilustracji
omawia wygląd bramy Isztar
wyjaśnia, czym było pismo
klinowe
wymienia co najmniej
jeden wynalazek Sumerów
wie, kim był Hammurabi
wskazuje na mapie Tygrys
i Eufrat
krótko omawia znaczenie
kanałów nawadniających dla
rozwoju rolnictwa
w Mezopotamii
wie, kim byli Sumerowie
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zigguratu
wymienia wynalazki
Sumerów
zna jedną z zasad Kodeksu
wyjaśnia pojęcie cywilizacji
omawia życie codzienne
i zajęcia mieszkaoców
Mezopotamii
opowiada, jak wyglądały
miasta w Mezopotamii
wyjaśnia pochodzenie nazwy
Babilonia
omawia wygląd babilooskich
świątyo i życie religijne
mieszkaoców Babilonu
wskazuje na osi czasu datę
charakteryzuje położenie
geograficzne Mezopotamii,
z uwzględnieniem wpływu
środowiska na życie ludzi
omawia znaczenie
wynalezienia koła i pisma
dla rozwoju cywilizacji
wymienia dziedziny nauki,
które rozwinęły się
w Babilonii
wyjaśnia, dlaczego
Mezopotamia uważana jest
samodzielnie analizuje
tekst źródłowy dotyczący
praw ustanowionych
przez Hammurabiego
wskazuje wpływy
cywilizacji babilooskiej na
dzieje ludzkości
bezbłędnie posługuje się
osią czasu, odczytuje czas
trwania cywilizacji
Mezopotamii
pamięta, że
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
mieszkaoców
Mezopotamii.
6. Co to jest prawo
i po co je
wymyślono?
Hammurabiego – „oko za oko,
ząb za ząb”
wynalezienia pisma za obszar, na którym
narodziła się pierwsza
cywilizacja
wskazuje obszar
Mezopotamii na mapie
wynalezienie pisma
uczeni uznali za początek
epoki starożytności
3. W Egipcie
faraonów
1. O rzece, która
żywiła Egipcjan.
2. O tym, czego
Egipcjanom nie
brakowało, i o tym,
co musieli
sprowadzad.
3. Paostwo, władca
i jego lud.
4. Bogowie i kapłani.
5. Urzędnicy
i pisarze.
6. Zapisane na
zwojach papirusu.
wskazuje na mapie Egipt
i Nil
wyjaśnia, kim był faraon
na podstawie ilustracji
omawia wygląd piramidy
podaje kilka informacji na
temat pozycji kapłanów
w paostwie egipskim
wyjaśnia pojęcia: faraon,
piramida, papirus, mumia
wymienia imiona kilku
egipskich bogów
opowiada, jak wyglądało
życie codzienne w starożytnym
Egipcie
wyjaśnia, dlaczego Egipcjanie
mumifikowali ciała zmarłych
omawia, czym zajmowali się
w Egipcie urzędnicy i pisarze
na podstawie ilustracji
omawia symbole władzy
faraona
wyjaśnia, dlaczego Egipt
nazywano darem Nilu
charakteryzuje podział
społeczeostwa egipskiego
omawia pracę egipskich
rolników
wyjaśnia, jak produkowano
papirus
omawia religijnośd
starożytnych Egipcjan
charakteryzuje zakres władzy
faraona
charakteryzuje życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
omawia znaczenie
odkrycia grobu
Tutenchamona dla
poznania kultury
starożytnego Egiptu
wyjaśnia, na czym polegał
hierarchiczny podział
społeczeostwa egipskiego
wskazuje wpływy
kultury starożytnego
Egiptu na kulturę
współczesną
przygotowuje
prezentację na temat
starożytnych, które do
dziś można zobaczyd
w Egipcie
4. Od obrazków do
liter
własnymi słowami
wyjaśnia, czym jest pismo
wymienia co najmniej dwa
podaje przykłady pisma
obrazkowego i przykłady pisma
alfabetycznego
podaje definicję pisma
krótko charakteryzuje różne
rodzaje pisma
przedstawia ewolucję
pisma – od pisma
obrazkowego do
samodzielnie formułuje
wypowiedź na temat:
„Ewolucja pisma – od
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Ludzie i pismo.
2. Materiały
pisarskie.
rodzaje dawnego pisma
podaje przykłady
materiałów piśmienniczych
wie, kto wynalazł najstarszy
alfabet
wymienia najstarsze
materiały piśmiennicze
wyjaśnia pojęcia: pergamin,
papirus
omawia znaczenie pisma dla
rozwoju ludzkości
porównuje pismo obrazkowe
z pismami fonetycznymi
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma
alfabetycznego
ocenia, który rodzaj pisma
wywarł największy wpływ
na rozwój ludzkości
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma – wyjaśnia,
dlaczego właśnie taki rodzaj
materiału pisarskiego był
używany
pisma obrazkowego do
współczesnego alfabetu”
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZEN
IEWIADOMOŚCI –
O CYWILIZACJACH
NAD WIELKIMI
RZEKAMI
wskazuje na mapie
Mezopotamię
na podstawie ilustracji
omawia wygląd bramy Isztar
wie, co to było pismo
klinowe
wymienia co najmniej
jeden wynalazek Sumerów
wie, kim był Hammurabi
wskazuje na mapie Egipt
i Nil
wie, kim był faraon
na podstawie ilustracji
omawia wygląd egipskiej
piramidy
podaje kilka informacji na
temat pozycji kapłanów
w paostwie egipskim
wskazuje na mapie Tygrys
i Eufrat
krótko omawia znaczenie
kanałów nawadniających dla
rozwoju rolnictwa
w Mezopotamii
wie, kim byli Sumerowie
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zigguratu
wymienia wynalazki
Sumerów
zna jedną z zasad Kodeksu
Hammurabiego – „oko za oko,
ząb za ząb”
wyjaśnia pojęcia: faraon,
piramida, papirus, mumia
wymienia imiona kilku
egipskich bogów
wyjaśnia pojęcie cywilizacji
omawia życie codzienne
i zajęcia mieszkaoców
Mezopotamii
opisuje wygląd miast
w Mezopotamii
wyjaśnia pochodzenie nazwy
Babilonia
omawia wygląd babilooskich
świątyo i religię mieszaoców
Babilonii
wyjaśnia, dlaczego Egipt
nazywano darem Nilu
charakteryzuje podział
społeczeostwa egipskiego
omawia pracę egipskich
rolników
wie, jak produkowano
charakteryzuje położenie
geograficzne Mezopotamii,
z uwzględnieniem wpływu
środowiska na życie ludzi
omawia znaczenie
wynalezienia koła i pisma
dla rozwoju ludzkości
wie, jakie dziedziny nauki
rozwinęły się
w Mezopotamii
wyjaśnia, dlaczego
Mezopotamia uważana jest
za obszar, na którym
narodziła się pierwsza
cywilizacja
charakteryzuje życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
samodzielnie analizuje
tekst źródłowy dotyczący
praw ustanowionych
przez Hammurabiego
opisuje i podkreśla
wpływ cywilizacji
babilooskiej na dzieje
ludzkości
wskazuje wpływ kultury
starożytnego Egiptu na
kulturę współczesną
przygotowuje
prezentację na temat
starożytnych zabytków,
które do dziś można
zobaczyd w Egipcie
samodzielnie formułuje
wypowiedź na temat:
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
Salomon
własnymi słowami
wyjaśnia, czym jest pismo
wymienia co najmniej dwa
rodzaje dawnego pisma
podaje przykłady
materiałów piśmienniczych
wie, jak wyglądało życie
codzienne w starożytnym
Egipcie
wyjaśnia, dlaczego Egipcjanie
mumifikowali ciała zmarłych
wie, czym zajmowali się
w Egipcie urzędnicy i pisarze
na podstawie ilustracji
omawia symbole władzy
faraona
podaje przykłady pisma
obrazkowego i pisma
alfabetycznego
wie, kto wynalazł najstarszy
alfabet
wymienia najstarsze
materiały piśmiennicze
wyjaśnia pojęcia: pergamin,
papirus
papirus
omawia religię starożytnych
Egipcjan
charakteryzuje zakres władzy
faraona
podaje definicję pismo
krótko charakteryzuje różne
rodzaje pisma
omawia znaczenie pisma dla
rozwoju ludzkości
porównuje pismo obrazkowe
z pismami fonetycznymi
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma
omawia znaczenie
odkrycia grobu
Tutenchamona dla
poznania kultury
starożytnego Egiptu
wyjaśnia, na czym polegał
hierarchiczny podział
społeczeostwa egipskiego
przedstawia ewolucję
pisma – od pisma
obrazkowego do
alfabetycznego
ocenia, który rodzaj pisma
wywarł największy wpływ
na rozwój ludzkości
potrafi dopasowad rodzaj
materiału pisarskiego do
rodzaju pisma – wyjaśnia,
dlaczego właśnie taki rodzaj
materiału pisarskiego był
używany
„Ewolucja pisma – od
pisma obrazkowego do
współczesnego alfabetu”
5. W ojczyźnie
starożytnych Greków
1. Kraina Greków.
2. Życie w greckiej
polis.
3. Na greckiej agorze.
wskazuje na mapie
starożytną Grecję
na podstawie rysunku
omawia życie codzienne
w greckiej polis
rozumie pojęcia:
Hellada, Hellenowie
na podstawie ilustracji
omawia budowę greckich
statków handlowych
wie, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia pojęcie agory
wyjaśnia pojęcia:
omawia położenie
geograficzne i warunki
naturalne starożytnej Grecji
wyjaśnia, kto w greckiej polis
mógł zostad obywatelem
opisuje funkcje agory
opisuje życie codzienne
omawia przyczyny i skutki
kolonizacji greckiej
porównuje demokrację
ateoską ze współczesnym
ustrojem Polski
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
4. W greckim domu.
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie demokracji
barbarzyoca, kolonia, polis greckiej rodziny
na podstawie materiału
ikonograficznego opisuje grecki
dom
6. Ateny i Sparta
1. Ateny – paostwo
wolnych obywateli.
2. Sparta – paostwo
żołnierzy.
3. W obronie przed
wspólnym wrogiem.
4. Wojny Greków
z Persami.
wskazuje na mapie Ateny
i Spartę
wyjaśnia, jak
funkcjonowała demokracja
ateoska
wyjaśnia, dlaczego Spartę
można określid jako
paostwo żołnierzy
wie, z kim Grecy toczyli
wojny w V w. p.n.e.
wyjaśnia, do czego służyły
ostrakony
krótko omawia najważniejsze
cechy demokracji ateoskiej
wie, kim byli: Perykles,
Miltiades, Leonidas i Kserkses
na podstawie ilustracji
opisuje uzbrojenie hoplity
krótko omawia przebieg
i wynik wojen grecko-perskich
przedstawia w kolejności
chronologicznej najważniejsze
bitwy wojen grecko-perskich
charakteryzuje ustrój Sparty
wyjaśnia, kim byli Persowie
i dlaczego ruszyli przeciwko
paostwom greckim
wyjaśnia, na czym polegało
spartaoskie wychowanie
porównuje ustroje Aten
i Sparty, wskazuje zalety
i wady każdego z nich
wie, czym zajmowała się
rada w Ateoskiej polis
przedstawia na mapie
i szczegółowo omawia
przebieg wojen grecko-
perskich
korzystając ze źródeł
pozapodręcznikowych,
wyszukuje informacje
o „polskich Termopilach”
i przygotowuje na ten
temat prezentację
7-9. Kultura Greków
1. Najtrudniejsze
pytania.
2. W poszukiwaniu
dobra.
3. O laur zwycięstwa,
czyli coś dla tych,
którzy lubią sport.
4. Na Olimpie.
5. Wszystko dla
wymienia co najmniej
jednego z wielkich greckich
filozofów
wie, w którym wieku
p.n.e. odbyły się pierwsze
igrzyska w Olimpii
wymienia kilku greckich
bogów
opowiada co najmniej
jeden mit grecki
wie, że Grecy byli
krótko omawia przebieg
starożytnych igrzysk
wymienia cechy
charakterystyczne religijności
starożytnych Greków
wie, kim byli Herodot,
Sokrates, Platon i Arystoteles
wyjaśnia pojęcia: filozofia,
olimpiada, igrzyska, mit,
ambrozja, teatr, bogowie
olimpijscy, heros, teatr grecki
wyjaśnia, jak powstała
filozofia
omawia poglądy Platona
i Arystotelesa na temat dobra
przedstawia przebieg
starożytnych igrzysk
opowiada mity o Heraklesie
i Odyseuszu
wyjaśnia, dlaczego Herodota
nazywamy ojcem historii
wymienia greckich bogów
porównuje igrzyska
starożytne i nowożytne,
wskazuje podobieostwa
i różnice
porównuje starożytny
teatr grecki z teatrem
współczesnym
łączy pochodzenie igrzysk
z obchodami świąt ku czci
Zeusa, a korzenie teatru
z uroczystościami ku czci
samodzielnie zbiera
i prezentuje informacje
dotyczące wskrzeszenia
idei igrzysk w XIX wieku
wymienia słowa
pochodzenia greckiego
(np. gimnazjum,
geografia, biologia,
stadion, biblioteka)
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
bogów.
6. Bogowie i herosi.
7. Muzyka i teatr.
twórcami teatru
na podstawie ilustracji
omawia wygląd teatru
greckiego
i dziedziny, jakimi się
opiekowali
Dionizosa
10. Architekci
i rzeźbiarze
1. Świątynie na
Akropolu.
2. Rzeźby, kamienne
posągi i malowidła.
na podstawie ilustracji
omawia wygląd Akropolu
wymienia co najmniej
jedną cechę greckich rzeźb
odróżnia styl
czarnofigurowy od
czerwonofigurowego
umieszcza na osi
chronologicznej V w. p.n.e. –
okres rozkwitu kultury greckiej
wymienia greckie porządki
architektoniczne
wie, komu była poświęcona
największa świątynia
ateoskiego Akropolu
opowiada, jak wyglądał
Partenon
wie, kim był Fidiasz
wymienia cechy
charakterystyczne greckiej
architektury
opowiada, jak Grecy rzeźbili
posągi i ozdabiali budowle
charakteryzuje style
czarnofigurowy
i czerwonofigurowy greckiego
malarstwa wazowego
wyjaśnia, na czym polegał
wpływ kultury greckiej na
różne regiony położone nad
Morzem Śródziemnym
i Morzem Czarnym
samodzielnie zastanawia
się, jakim źródłem
historycznym są dla nas
dzieła sztuki
wskazuje wpływy
architektury greckiej na
style architektoniczne
późniejszych epok
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O STAROŻYTNYCH
GREKACH
wskazuje na mapie
starożytną Grecję
na podstawie rysunku
omawia życie codzienne
w greckiej polis
rozumie pojęcia Hellada,
Hellenowie
wyjaśnia pojęcie
demokracji
wskazuje na mapie Ateny
i Spartę
na podstawie ilustracji
omawia budowę greckich
statków handlowych
wie, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia pojęcie agory
wyjaśnia pojęcia:
barbarzyoca, kolonia, polis
wyjaśnia, do czego służyły
ostrakony
krótko omawia najważniejsze
omawia położenie
geograficzne i warunki
naturalne starożytnej Grecji
wyjaśnia, kto w greckiej polis
mógł zostad obywatelem
opowiada, jaką funkcję
pełniła grecka agora
opisuje życie codzienne
greckiej rodziny
na podstawie materiału
ikonograficznego opisuje grecki
omawia przyczyny i skutki
kolonizacji greckiej
wie, czym zajmowała się
rada w Ateoskiej polis
porównuje ustrój Aten
i Sparty, wskazuje zalety
i wady każdego z nich
przedstawia na mapie
i szczegółowo omawia
przebieg wojen grecko-
perskich
porównuje demokrację
ateoską ze współczesnym
ustrojem Polski
korzystając ze źródeł
pozapodręcznikowych,
wyszukuje informacje
o „polskich Termopilach”
i przygotowuje na ten
temat prezentację
samodzielnie zbiera
i prezentuje informacje
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
opisuje, jak funkcjonowała
demokracja ateoska
wyjaśnia, dlaczego Spartę
można określid jako
paostwo żołnierzy
wie, z kim Grecy toczyli
wojny w V w. p.n.e.
wymienia co najmniej
jednego z wielkich greckich
filozofów
wie, w którym wieku
p.n.e. odbyły się pierwsze
igrzyska w Olimpii
wymienia kilku greckich
bogów
opowiada co najmniej
jeden mit grecki
wie, że Grecy byli
twórcami teatru
na podstawie ilustracji
omawia wygląd teatru
greckiego
na podstawie ilustracji
omawia wygląd Akropolu
wymienia co najmniej
jedną cechę
charakterystyczną greckich
rzeźb
odróżnia styl
cechy demokracji ateoskiej
wie, kim byli: Perykles,
Miltiades, Leonidas i Kserkses
na podstawie ilustracji
opisuje uzbrojenie hoplity
krótko omawia przebieg
i wynik wojen grecko-perskich
krótko omawia przebieg
starożytnych igrzysk
wymienia cechy
charakterystyczne religii
starożytnych Greków
wie, kim byli Herodot,
Sokrates, Platon i Arystoteles
wyjaśnia pojęcia: filozofia,
olimpiada, igrzyska, mit,
ambrozja, teatr, bogowie
olimpijscy, heros, teatr grecki
umieszcza na osi
chronologicznej V w. p.n.e. –
okres rozkwitu kultury greckiej
wymienia porządki
architektoniczne greckich
kolumn
wie, komu była poświęcona
największa świątynia
ateoskiego Akropolu
opowiada, jak wyglądał
Partenon
dom
przedstawia w kolejności
chronologicznej najważniejsze
bitwy wojen grecko-perskich
charakteryzuje ustrój Sparty
wyjaśnia, kim byli Persowie
i dlaczego ruszyli z wyprawą
przeciwko paostwom greckim
wyjaśnia, na czym polegało
spartaoskie wychowanie
wyjaśnia, jak powstała
filozofia
omawia poglądy Platona
i Arystotelesa na temat dobra
przedstawia przebieg
starożytnych igrzysk
opowiada mity o Heraklesie
i Odyseuszu
wyjaśnia, dlaczego Herodota
nazywamy ojcem historii
wymienia greckich bogów
i dziedziny, jakimi się
opiekowali
wymienia cechy
charakterystyczne greckiej
architektury
opowiada, jak Grecy rzeźbili
posągi i ozdabiali budowle
charakteryzuje styl
porównuje igrzyska
starożytne i nowożytne,
wskazuje podobieostwa
i różnice
porównuje starożytny
teatr grecki z teatrem
współczesnym
łączy pochodzenie igrzysk
z obchodami świąt ku czci
Zeusa, a korzenie teatru
z uroczystościami ku czci
Dionizosa
wyjaśnia, na czym polegał
wpływ kultury greckiej na
różne regiony położone nad
Morzem Śródziemnym
i Morzem Czarnym
samodzielnie zastanawia
się, jakim źródłem
historycznym są dla nas
dzieła sztuki
dotyczące wskrzeszenia
idei igrzysk w XIX wieku
wymienia słowa
pochodzenia greckiego
(np. gimnazjum,
geografia, biologia,
stadion, biblioteka)
wskazuje wpływy
architektury greckiej na
style architektoniczne
późniejszych epok
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
czarnofigurowy od
czerwonofigurowego wie, kim był Fidiasz czarnofigurowy
i czerwonofigurowy greckiego
malarstwa wazowego
11. W starożytnym
Rzymie
1. O mieście na
siedmiu wzgórzach.
2. Rzym i jego
mieszkaocy.
3. O wilczycy,
podróżniku i o tym,
jak powstał Rzym.
4. O królach
i urzędnikach
rzymskich.
wskazuje na mapie
Półwysep Apenioski
wskazuje na osi
chronologicznej wiek,
w którym założono Rzym
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rzymskiej
ulicy
opowiada co najmniej
jedną legendę związaną
z założeniem Rzymu
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie republiki
wie, że językiem Rzymian
była łacina
podaje datę założenia Rzymu
wyjaśnia pojęcie Imperium
Rzymskiego
wymienia uprawnienia
zgromadzenia ludowego,
senatu, trybunów ludowych
i konsulów
opowiada legendy
o założeniu Rzymu
wie, kto mógł zostad
senatorem
wyjaśnia, dlaczego wilczyca
jest symbolem Rzymu
wyjaśnia pochodzenie słowa
„republika”
wyjaśnia, czym były termy i
akwedukty
omawia położenie i warunki
geograficzne Rzymu
opowiada o rzymskim senacie
wyjaśnia, w jakich
okolicznościach Rzym stał się
republiką
na osi chronologicznej
umieszcza daty założenia
Rzymu i wprowadzenia
republiki
porównuje opowieści
o założeniu Rzymu
z ustaleniami historyków
na podstawie planu
omawia rozwój terytorialny
Rzymu
porównuje ustrój
republikaoskiego Rzymu
z demokracją ateoską –
wskazuje podobieostwa
i różnice
porównuje ustrój
republiki rzymskiej ze
współczesną demokracją
12. Rzym
cesarstwem
1. Pod znakiem
Marsa.
2. Sukcesy wodzów
na podstawie ilustracji
omawia strój i uzbrojenie
rzymskiego legionisty
wie, kim byli Hannibal,
Juliusz Cezar i Oktawian
August
wymienia przyczyny
rzymskich podbojów
wskazuje na mapie Kartaginę
i Galię
wyjaśnia pojęcia: dyktator,
cezar, centurion, legat
wskazuje na mapie
największy zasięg Imperium
Rzymskiego
wyjaśnia różnice między
republiką a cesarstwem
charakteryzuje sposób walki
wyjaśnia, dlaczego
wodzowie rzymskich
legionów z czasem sięgali
po władzę w paostwie
wymienia paostwa
starożytne, które zostały
omawia wpływ
wybitnych jednostek
(Hannibal, Cezar,
Oktawian August) na
dzieje Rzymu
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
i koniec republiki.
3. Juliusz Cezar.
4. Oktawian
i początek cesarstwa.
umieszcza na osi
chronologicznej I wiek p.n.e.
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcia: cesarstwo,
legion, legionista
omawia sposób dojścia
Cezara do władzy
wyjaśnia, czym były
prowincje rzymskie i jaka była
w nich rola namiestników
wyjaśnia, skąd pochodzi
słowo „cesarz”
Galów
wie, w jakich okolicznościach
wznoszono łuki tryumfalne
krótko omawia wojny Rzymu
z Kartaginą
omawia władzę cesarzy
rzymskich, wymienia ich
prerogatywy
podbite przez Rzym
13. Kultura Rzymian
1. Prawo rzymskie.
2. Architekci i artyści.
3. Akwedukty, drogi
i mosty.
wymienia prawo rzymskie
jako podstawę
współczesnego prawa
wymienia osiągnięcia
techniczne Rzymian: drogi,
akwedukty i mosty
na podstawie ilustracji
omawia wygląd rzymskiej
ulicy
wie, czym był Panteon
opisuje Forum Romanum jako
centrum starożytnego miasta
Rzymu
na podstawie informacji
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
podaje przykłady
stosowanych do dziś zasad
prawa rzymskiego
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wskazuje przykłady
naśladowania przez Rzymian
architektury greckiej
wyjaśnia powiedzenie:
„Wszystkie drogi prowadzą do
Rzymu”
podaje przykłady
rzymskich budowli, które
możemy dziś oglądad
wyjaśnia, dlaczego dla
starożytnych Rzymian
ważne było budowanie
dróg
wymienia paostwa
Europy, Afryki i Azji,
w których można
zobaczyd pozostałości
rzymskich dróg,
akweduktów i mostów
14. Społeczeostwo
rzymskie
1. Co Rzymianie
robili, gdy nie
wojowali?
na podstawie ilustracji
omawia wygląd domu
bogatego Rzymianina
wymienia kilku rzymskich
bogów
wie, kim byli gladiatorzy
wyjaśnia, jaką pozycję miała
rodzina w społeczeostwie
rzymskim
wyjaśnia, jacy bogowie
tworzyli Trójcę Kapitolioską
omawia wygląd
omawia religię Rzymian
charakteryzuje ulubione
rozrywki Rzymian – wyścigi
rydwanów i walki gladiatorów
wie, w jaki sposób
zdobywano niewolników
porównuje religię
Rzymian i Greków,
wskazuje podobieostwa
i różnice
wskazuje, czym różniły się
igrzyska greckie od igrzysk
samodzielnie
przygotowuje wypowiedź
na temat sieci dróg
rzymskich, wykorzystuje
informacje
pozapodręcznikowe –
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
2. Religia Rzymian.
3. Igrzyska Rzymian.
4. Ludzie wolni
i niewolnicy.
wymienia przykładowe
rozrywki Rzymian
wyjaśnia pojęcie
niewolnika
i przeznaczenie Panteonu
wie, co się odbywało
w Koloseum i w Cyrku Wielkim
wyjaśnia, czym były igrzysk
rzymskie i amfiteatr
w Imperium Rzymskim rzymskich
porównuje pozycję ludzi
wolnych i niewolników
w cesarstwie rzymskim
encyklopedie, literaturę
przedmiotu, internet
15. Chrześcijanie
1. Jezus z Nazaretu.
2. Początki
chrześcijaostwa.
3. Czym jest
tolerancja?
wskazuje na osi czasu I w.
n.e.
wskazuje na mapie
Palestynę
wie, kim był Jezus
z Nazaretu
wie, że narodziny Jezusa
uznano za początek naszej
ery (n.e.)
wyjaśnia pojęcia:
apostołowie, ewangelia
wymienia symbole
pierwszych chrześcijan
wyjaśnia, kogo nazywamy
chrześcijanami
umieszcza na osi
chronologicznej wiek, w którym
chrześcijanie mogli wyznawad
swoją religię bez narażenia się
na prześladowania
wyjaśnia pojęcia: Dobra
Nowina, przypowieśd,
tolerancja, Mesjasz
omawia symbolikę
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego pierwsi
chrześcijanie modlili się
w katakumbach
podaje przyczyny i przebieg
prześladowao chrześcijan
w Rzymie
krótko omawia działalnośd
apostołów Piotra i Pawła
wskazuje na mapie kraje,
w których apostołowie
głosili naukę Jezusa
charakteryzuje nauczanie
Jezusa
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
odpowiada na pytanie,
czy chrześcijanie mogą
wyznawad dziś swoją
religię na całym świecie,
czy też są miejsca, gdzie
są prześladowani
podaje przykłady
nietolerancji
w dzisiejszym świecie
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O STAROŻYTNYCH
RZYMIANACH
wskazuje na mapie
Półwysep Apenioski
wskazuje na osi
chronologicznej wiek,
w którym założono Rzym
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rzymskiej
ulicy
opowiada co najmniej
jedną legendę związaną
podaje datę założenia Rzymu
wyjaśnia pojęcie Imperium
Rzymskiego
wymienia uprawnienia
zgromadzenia ludowego,
senatu, trybunów ludowych
i konsulów
opowiada legendy
o założeniu Rzymu
wie, kto mógł zostad
omawia położenie i warunki
geograficzne Rzymu
opowiada o rzymskim senacie
wyjaśnia, w jakich
okolicznościach Rzym stał się
republiką
na osi chronologicznej
umieszcza daty założenia
Rzymu i wprowadzenia
republiki
porównuje opowieści
o założeniu Rzymu
z ustaleniami historyków
na podstawie planu
omawia rozwój terytorialny
Rzymu
porównuje ustrój
republikaoskiego Rzymu
z demokracją ateoską –
wskazuje podobieostwa
porównuje ustrój
republiki rzymskiej ze
współczesną demokracją
omawia wpływ
wybitnych jednostek
(Hannibal, Cezar,
Oktawian August) na
dzieje Rzymu
wymienia paostwa
Europy, Afryki i Azji,
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
z założeniem Rzymu
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcie republiki
wie, że językiem Rzymian
była łacina
na podstawie ilustracji
omawia strój i uzbrojenie
rzymskiego legionisty
wie, kim byli Hannibal,
Juliusz Cezar i Oktawian
August
umieszcza na osi
chronologicznej I wiek p.n.e.
własnymi słowami
wyjaśnia pojęcia: cesarstwo,
legion, legionista
wymienia prawo rzymskie
jako podstawę
współczesnego prawa
wymienia osiągnięcia
techniczne Rzymian: drogi,
akwedukty i mosty
na podstawie ilustracji
omawia wygląd rzymskiej
ulicy
na podstawie ilustracji
omawia wygląd domu
bogatego Rzymianina
wymienia kilku rzymskich
senatorem
wyjaśnia, dlaczego wilczyca
jest symbolem Rzymu
wyjaśnia pochodzenie słowa
„republika”
wyjaśnia, czym były termy i
akwedukty
wymienia przyczyny
rzymskich podbojów
wskazuje na mapie Kartaginę
i Galię
wyjaśnia pojęcia: dyktator,
cezar, centurion, legat
omawia sposób dojścia
Cezara do władzy
wyjaśnia, czym były
prowincje rzymskie i jaka była
w nich rola namiestników
wyjaśnia, skąd pochodzi
słowo „cesarz”
wie, czym był Panteon
opisuje Forum Romanum jako
centrum starożytnego miasta
Rzymu
na podstawie informacji
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wyjaśnia, jaką pozycję miała
rodzina w społeczeostwie
wskazuje na mapie
największy zasięg Imperium
Rzymskiego
wyjaśnia różnice między
republiką a cesarstwem
charakteryzuje sposób walki
Galów
wie, w jakich okolicznościach
wznoszono łuki tryumfalne
krótko omawia wojny Rzymu
z Kartaginą
omawia władzę cesarzy
rzymskich, wymienia ich
prerogatywy
podaje przykłady
stosowanych do dziś zasad
prawa rzymskiego
opisuje sposób budowania
rzymskich dróg
wskazuje przykłady
naśladowania przez Rzymian
architektury greckiej
wyjaśnia powiedzenie:
„Wszystkie drogi prowadzą do
Rzymu”
omawia religię Rzymian
charakteryzuje ulubione
rozrywki Rzymian – wyścigi
rydwanów i walki gladiatorów
i różnice
wyjaśnia, dlaczego
wodzowie rzymskich
legionów z czasem sięgali
po władzę w paostwie
wymienia paostwa
starożytne, które zostały
podbite przez Rzym
podaje przykłady
rzymskich budowli, które
możemy dziś oglądad
wyjaśnia, dlaczego dla
starożytnych Rzymian
ważne było budowanie
dróg
porównuje religię
Rzymian i Greków,
wskazuje podobieostwa
i różnice
wskazuje, czym różniły się
igrzyska greckie od igrzysk
rzymskich
porównuje pozycję ludzi
wolnych i niewolników
w cesarstwie rzymskim
wskazuje na mapie kraje,
w których apostołowie
głosili naukę Jezusa
charakteryzuje nauczanie
w których można
zobaczyd pozostałości
rzymskich dróg,
akweduktów i mostów
samodzielnie
przygotowuje wypowiedź
na temat sieci dróg
rzymskich, wykorzystuje
informacje
pozapodręcznikowe –
encyklopedie, literaturę
przedmiotu, internet
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
odpowiada na pytanie,
czy chrześcijanie mogą
wyznawad dziś swoją
religię na całym świecie,
czy też są miejsca, gdzie
są prześladowani
podaje przykłady
nietolerancji
w dzisiejszym świecie
wyszukuje informacje na
temat dalszych losów
cesarstwa
wschodniorzymskiego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
bogów
wie, kim byli gladiatorzy
wymienia przykładowe
rozrywki Rzymian
wyjaśnia pojęcie
niewolnika
wskazuje na osi czasu I w.
n.e.
wskazuje na mapie
Palestynę
wie, kim był Jezus
z Nazaretu
wie, że narodziny Jezusa
uznano za początek naszej
ery (n.e.)
wyjaśnia pojęcia:
apostołowie, ewangelia
wskazuje na osi
chronologicznej V w. n.e.
wyjaśnia pojęcie
barbarzyocy
wskazuje na mapie Rzym
i Konstantynopol
wymienia plemiona
Wandalów i Hunów
rzymskim
wyjaśnia, jacy bogowie
tworzyli Trójcę Kapitolioską
omawia wygląd
i przeznaczenie Panteonu
wie, co się odbywało
w Koloseum i w Cyrku Wielkim
wyjaśnia, czym były igrzysk
rzymskie i amfiteatry
wymienia symbole
pierwszych chrześcijan
wyjaśnia, kogo nazywamy
chrześcijanami
umieszcza na osi
chronologicznej wiek, w którym
chrześcijanie mogli wyznawad
swoją religię bez narażenia się
na prześladowania
wyjaśnia pojęcia: Dobra
Nowina, przypowieśd,
tolerancja, Mesjasz
wymienia przyczyny słabości
cesarstwa rzymskiego
wskazuje na mapie kierunki
podbojów Hunów i Wandalów
wie, w jaki sposób
zdobywano niewolników
w Imperium Rzymskim
omawia symbolikę
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego pierwsi
chrześcijanie modlili się
w katakumbach
podaje przyczyny i przebieg
prześladowao chrześcijan
w Rzymie
krótko omawia działalnośd
apostołów Piotra i Pawła
podaje współczesne
znaczenia słów „wandal”
i „barbarzyoca”
podaje daty podziału
cesarstwa na wschodnie
i zachodnie oraz datę upadku
cesarstwa na zachodniego
Jezusa
omawia dziedzictwo
cywilizacji rzymskiej
wyjaśnia, na czym
polegała przewaga
militarna plemion
barbarzyoskich nad
Rzymianami
16. Początki paostwa
polskiego
wskazuje na mapie tereny
zamieszkiwane przez Polan
i Wiślan
wskazuje na mapie
najważniejsze grody Polan
i Wiślan
na podstawie mapy omawia
rozwój terytorialny paostwa
Mieszka I
porównuje wierzenia
Słowian z religią
chrześcijaoską
samodzielnie analizuje
teksty źródłowe
dotyczące panowania
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Polanie i inne
plemiona.
2. Co się wydarzyło
w roku 966?
3. Ubrani w kolczugi.
4. Zwycięstwa
Mieszka.
określa wiek, w którym
panował Mieszko I
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd grodu
wie, co wydarzyło się
w 966 roku
wymienia paostwo,
z którym Mieszko I
prowadził zwycięskie wojny
omawia okoliczności przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
wie, kim była Dobrawa
opisuje znaczenie i zadania
drużyny książęcej
wyjaśnia pojęcia: plemię, ród,
książę, Piastowie, chrzest, gród
obronny, drużyna, danina
zna datę 972 roku i wie, co się
wtedy wydarzyło
wymienia przyczyny przyjęcia
chrztu przez księcia Polan
omawia znaczenie przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
wyjaśnia, dlaczego
chrześcijaostwo
wprowadzono w Polsce za
pośrednictwem Czech,
a nie Niemiec
Mieszka I
17. Wprawa
św. Wojciecha
1. Książę Bolesław
i misjonarz z Pragi.
2. Wyprawa
św. Wojciecha do
Prusów.
3. Drzwi
Gnieźnieoskie
świadectwem
historii.
wie, kim był św. Wojciech
i dokąd udał się z misją
wyjaśnia pojęcie poganina
wskazuje na mapie
miejsce pochowania św.
Wojciecha
wie, co przedstawiają
Drzwi Gnieźnieoskie
wie, kto został następcą
Mieszka I
pokazuje na mapie tereny
zamieszkane przez Prusów
krótko opowiada o wyprawie
biskupa Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego Drzwi
Gnieźnieoskie są dziełem
sztuki i źródłem historycznym
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry sprowadził ciało
Wojciecha do Gniezna
wyjaśnia pojęcia:
chrześcijaostwo, biskup, misja,
patron
umieszcza na osi czasu rok
997
opisuje wyprawę biskupa
Wojciecha do Prusów
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry pomógł biskupowi
zorganizowad wyprawę
chrystianizacyjną
analizuje tekst źródłowy
na podstawie
przedstawieo na Drzwiach
Gnieźnieoskich opowiada
żywot św. Wojciecha
samodzielnie gromadzi
informacje na temat
świętych patronów Polski
omawia rolę sztuki –
rzeźb, malowideł –
w przekazywaniu
wiernym informacji
o świętych oraz zasad
Pisma Świętego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
18. Bolesław Chrobry
– książę i król
1. W roku 1000
w Gnieźnie.
2. Miecz Bolesława
Chrobrego.
3. Królewska korona.
umieszcza na osi czasu rok
zjazdu gnieźnieoskiego oraz
rok koronacji Bolesława
Chrobrego
wskazuje na mapie zasięg
terytorialny paostwa
Bolesława Chrobrego
opowiada o zjeździe
gnieźnieoskim
wymienia przyczyny i skutki
zjazdu gnieźnieoskiego
wyjaśnia pojęcia: wojowie,
wyprawa wojenna, koronacja
wie, co to jest Szczerbiec
i skąd, według legendy,
pochodzi jego nazwa
wie, kim był Otton III
omawia symbolikę włóczni
św. Maurycego i diademu
cesarskiego
wskazuje na mapie tereny
podbite przez Bolesława
Chrobrego na wschodzie
wyjaśnia, dlaczego
Bolesław Chrobry jest
uważany za dobrego
władcę
omawia znaczenie
koronacji Bolesława
Chrobrego
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
opowiada o panowaniu
Ottona III i jego wizji
Europy składającej się
z czterech części
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O KAROLU WIELKIM
I POCZĄTKACH
PAOSTWA
POLSKIEGO
wskazuje na mapie
paostwo Karola Wielkiego
wyjaśnia pojęcie koronacji
na podstawie ilustracji
omawia sposób kopiowania
ksiąg w średniowieczu
wie, że językiem
urzędowym w paostwie
Karola Wielkiego była łacina
wymienia paostwa, które
powstały po podziale
królestwa Karola Wielkiego
na trzy części
wskazuje na mapie tereny
zamieszkiwane przez Polan
podaje datę koronacji Karola
Wielkiego na cesarza i określa,
który to wiek
podaje nazwę plemienia, z
którego wywodził się Karol
Wielki
podaje przykłady wspierania
nauki przez Karola Wielkiego
krótko omawia wygląd pałacu
w Akwizgranie – wyjaśnia
pojęcie arkady
wskazuje na mapie
najważniejsze grody Polan
i Wiślan
omawia okoliczności przyjęcia
wie, kim byli Słowianie
i Germanie
wyjaśnia, kogo kształciła
szkoła pałacowa w Akwizgranie
i na czym polegała karolioska
reforma pisma łacioskiego
wymienia działania cesarza,
które doprowadziły do rozwoju
kultury i architektury
wymienia zasługi Karola
Wielkiego dla rozwoju
średniowiecznej Europy
na podstawie mapy omawia
rozwój terytorialny paostwa
Mieszka I
omawia rozwój
terytorialny paostwa Karola
Wielkiego
wymienia wzorce, jakie
władcy paostw
średniowiecznych czerpali
z monarchii Karola
Wielkiego
porównuje wierzenia
Słowian z religią
chrześcijaoską
wyjaśnia, dlaczego
chrześcijaostwo
wprowadzono w Polsce za
pośrednictwem Czech,
wyjaśnia, dlaczego
Karola Wielkiego
nazwano ojcem Europy
samodzielnie analizuje
teksty źródłowe
dotyczące panowania
Mieszka I
samodzielnie gromadzi
informacje na temat
świętych patronów Polski
omawia rolę sztuki –
rzeźb, malowideł –
w przekazywaniu
wiernym informacji
o świętych oraz zasad
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
i Wiślan
określa wiek, w którym
panował Mieszko I
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd grodu
wie, co wydarzyło się
w 966 roku
wymienia paostwo,
z którym Mieszko I
prowadził zwycięskie wojny
wie, kim był św. Wojciech
i dokąd udał się z misją
wyjaśnia pojęcie poganina
wskazuje na mapie
miejsce pochowania św.
Wojciecha
wie, co przedstawiają
Drzwi Gnieźnieoskie
umieszcza na osi czasu rok
zjazdu gnieźnieoskiego oraz
rok koronacji Bolesława
Chrobrego
wskazuje na mapie zasięg
terytorialny paostwa
Bolesława Chrobrego
opowiada o zjeździe
gnieźnieoskim
chrztu przez Mieszka I
wie, kim była Dobrawa
opisuje znaczenie i zadania
drużyny książęcej
wyjaśnia pojęcia: plemię, ród,
książę, Piastowie, chrzest, gród
obronny, drużyna, danina
zna datę 972 roku i wie, co się
wtedy wydarzyło
wie, kto został następcą
Mieszka I
pokazuje na mapie tereny
zamieszkane przez Prusów
krótko opowiada o wyprawie
biskupa Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego Drzwi
Gnieźnieoskie są dziełem
sztuki i źródłem historycznym
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry sprowadził ciało
Wojciecha do Gniezna
wyjaśnia pojęcia:
chrześcijaostwo, biskup, misja,
patron
umieszcza na osi czasu rok
997
wymienia przyczyny i skutki
zjazdu gnieźnieoskiego
wyjaśnia pojęcia: wojowie,
wymienia przyczyny przyjęcia
chrztu przez księcia Polan
omawia znaczenie przyjęcia
chrztu przez Mieszka I
opisuje wyprawę biskupa
Wojciecha do Prusów
wyjaśnia, dlaczego Bolesław
Chrobry pomógł biskupowi
zorganizowad wyprawę
chrystianizacyjną
omawia symbolikę włóczni
św. Maurycego i diademu
cesarskiego
wskazuje na mapie tereny
podbite przez Bolesława
Chrobrego na wschodzie
a nie Niemiec
analizuje tekst źródłowy
na podstawie
przedstawieo na Drzwiach
Gnieźnieoskich opowiada
żywot św. Wojciecha
wyjaśnia, dlaczego
Bolesław Chrobry jest
uważany za dobrego
władcę
omawia znaczenie
koronacji Bolesława
Chrobrego
Pisma Świętego
na podstawie informacji
pozapodręcznikowych
opowiada o panowaniu
Ottona III i jego wizji
Europy składającej się
z czterech części
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wyprawa wojenna, koronacja
wie, co to jest Szczerbiec
i skąd, według legendy,
pochodzi jego nazwa
wie, kim był Otton III
19. Następcy
Bolesława Chrobrego
1. Testament
Bolesława
Chrobrego.
2. Rycerze krzyżaccy
i ich paostwo.
3. W Polsce
dzielnicowej XIII
wieku.
4. Władysław
Łokietek
odbudowuje
paostwo.
wie, który władca podzielił
paostwo polskie na dzielnice
umieszcza na osi czasu rok
1138
wyjaśnia pojęcie dynastii
wskazuje na mapie
paostwo zakonu
krzyżackiego
podaje datę koronacji
Władysława Łokietka
wymienia władcę, który
zjednoczył paostwo polskie
wskazuje na mapie
Wielkopolskę i Małopolskę
podaje przyczyny podziału
Polski na dzielnice
opisuje ekspansję Krzyżaków
na Pomorzu i Kujawach
wymienia dzielnice
zjednoczone przez Władysława
Łokietka
wyjaśnia, czym była dzielnica
senioralna
podaje skutki pozytywne
i negatywne sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
wie, które tereny stały się
łupem Tatarów w XIII wieku
omawia rozwój gospodarczy
ziem polskich w czasach
rozbicia dzielnicowego
wymienia synów
Bolesława Krzywoustego
i wskazuje na mapie
dzielnice, którymi rządzili
omawia skutki rozbicia
dzielnicowego
szczegółowo omawia
okoliczności sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
przedstawia okoliczności
założenia zakonu
krzyżackiego
20. Kazimierz Wielki
– budowniczy miast
i zamków.
wskazuje na osi
chronologicznej wiek XIV
wskazuje na mapie
podaje lata panowania
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie przywileju
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki wolał prowadzid
działania dyplomatyczne niż
uzasadnia stwierdzenie,
że Kazimierz Wielki „zastał
Polskę drewnianą,
na podstawie mapy
w podręczniku wymienia
ziemie przyłączone do
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Rządy króla
Kazimierza.
2. Król Kazimierz
dobrym
gospodarzem.
3. W królewskiej
stolicy – Krakowie.
paostwo polskie za czasów
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie
dyplomaty
wyjaśnia, kogo gościł
Wierzynek
wymienia paostwa, z którymi
Kazimierz Wilki podpisał pokój
wyjaśnia, dlaczego król
Kazimierz otrzymał przydomek
Wielki
zbrojne
opisuje, jak zmienił się
Kraków w czasach Kazimierza
Wielkiego
wymienia gości Kazimierza
Wielkiego na uczcie
u Wierzynka
a zostawił murowaną”
wyjaśnia, jakie znaczenie
dla paostwa polskiego
miała kodyfikacja prawa
i wybicie wspólnej dla
całego kraju monety
Polski przez Kazimierza
Wielkiego
21. Akademia
w Krakowie
1. Założenie
Akademii
Krakowskiej.
2. Wśród uczniów.
3. Wśród studentów.
4. Wśród
profesorów.
5. Kto opiekował się
nauką i sztuką?
wymienia władcę, który
założył Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia:
uniwersytet, żak
wymienia najsłynniejszych
absolwentów Akademii
Krakowskiej
podaje datę założenia
Akademii Krakowskiej
wymienia władców, którzy
odnowili i unowocześnili
Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia: bakałarz,
bursa, kolegium, rektor
wymienia nazwę najstarszego
budynku Uniwersytetu
Jagiellooskiego
wyjaśnia, kto mógł zostad
żakiem, a kto profesorem na
średniowiecznym
uniwersytecie
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki założył Akademię
Krakowską
wymienia przedmioty
wykładane w Akademii
Krakowskiej
opisuje życie codzienne
krakowskiego żaka
wyjaśnia, jak były
prowadzone zajęcia na
uniwersytecie
omawia rolę, jaką odgrywał
rektor na uniwersytecie
opisuje znaczenie
panowania Kazimierza
Wielkiego i Akademii
Krakowskiej dla rozwoju
polskiej nauki i sztuki
porównuje
funkcjonowanie
uniwersytetów
w średniowieczu
i w czasach
współczesnych
22. Jadwiga wskazuje na mapie wyjaśnia pojęcie unii charakteryzuje sytuację Litwy wyjaśnia, dlaczego na podstawie tekstu
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
i Jagiełło – unia
dwóch narodów
1. Jadwiga –
królewna z Węgier.
2. Litwa i Polska.
3. Unia w Krewie –
początek dynastii
Jagiellonów.
4. Panowanie
Jadwigi i Jagiełły.
Królestwo Polskie,
Królestwo Węgierskie,
Wielkie Księstwo Litewskie
wyjaśnia, w jaki sposób
Jagiełło został królem Polski
wymienia nazwę dynastii,
której początek dał
Władysław Jagiełło
personalnej
podaje datę 1385 roku i wie,
co się wtedy wydarzyło
wymienia przyczyny i skutki
zawarcia unii polsko-litewskiej
w Krewie
wyjaśnia, kim byli trubadurzy
przed zawarciem unii z Polską
wyjaśnia, w jaki sposób król
Władysław Jagiełło i królowa
Jadwiga dbali o rozwój nauki
i sztuki w Polsce
Akademia Krakowska
nazywana jest dziś
Uniwersytetem
Jagiellooskim
opisuje średniowieczne
rozrywki i zabawy
wyjaśnia, jaki wpływ na
wybór męża dla Jadwigi
miało możnowładztwo
małopolskie
źródłowego wymienia
cechy charakteru
Władysława Jagiełły
na podstawie ilustracji
omawia wygląd herbu
Polski i Litwy
23. Wojna z zakonem
krzyżackim
1. Najazdy
Krzyżaków.
2. Przygotowania do
bitwy.
3. Wielka bitwa pod
Grunwaldem.
4. Skutki bitwy –
wyprawa pod
Malbork.
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zamku
w Malborku
wskazuje na mapie
Pomorze Gdaoskie
podaje datę bitwy pod
Grunwaldem i wie, czyim
zwycięstwem się zakooczyła
wymienia przyczyny i skutki
wojny z zakonem krzyżackim
wyjaśnia, dlaczego zamek
w Malborku był trudny do
zdobycia
wymienia wojska walczące po
stronie polsko-litewskiej i po
stronie krzyżackiej
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rycerzy
średniowiecznych
wyjaśnia, dlaczego paostwo
krzyżackie było zagrożeniem
dla Polski i Litwy
omawia kolejne etapy wojny
z zakonem krzyżackim
przedstawia przebieg
oblężenia Malborka i jego
skutki
omawia skutki bitwy pod
Grunwaldem z punktu
widzenia Krzyżaków,
Polaków i Litwinów
wskazuje na mapie
miejscowości, w których
do dzisiaj zachowały się
krzyżackie zamki
samodzielnie
interpretuje teksty
źródłowe autorstwa Jana
Długosza
POWTÓRZENIE wie, który władca podzielił podaje przyczyny podziału wyjaśnia, czym była dzielnica wymienia synów przedstawia okoliczności
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
MATERIAŁU
I SRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O WŁADCACH
ŚREDNIOWIECZNEJ
POLSKI.
paostwo polskie na dzielnice
umieszcza na osi czasu rok
1138
wyjaśnia pojęcie dynastii
wskazuje na mapie
paostwo zakonu
krzyżackiego
podaje datę koronacji
Władysława Łokietka
wymienia władcę, który
zjednoczył paostwo polskie
wskazuje na mapie
Wielkopolskę i Małopolskę
wskazuje na osi
chronologicznej wiek XIV
wskazuje na mapie
paostwo polskie za czasów
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie
dyplomaty
wyjaśnia, kogo gościł
Wierzynek
wymienia władcę, który
założył Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia:
uniwersytet, żak
wymienia najsłynniejszych
absolwentów Akademii
Krakowskiej
Polski na dzielnice
opisuje ekspansję Krzyżaków
na Pomorzu i Kujawach
wymienia dzielnice
zjednoczone przez Władysława
Łokietka
podaje lata panowania
Kazimierza Wielkiego
wyjaśnia pojęcie przywileju
wymienia paostwa, z którymi
Kazimierz Wilki podpisał pokój
wyjaśnia, dlaczego król
Kazimierz otrzymał przydomek
Wielki
podaje datę założenia
Akademii Krakowskiej
wymienia władców, którzy
odnowili i unowocześnili
Akademię Krakowską
wyjaśnia pojęcia: bakałarz,
bursa, kolegium, rektor
wymienia nazwę najstarszego
budynku Uniwersytetu
Jagiellooskiego
wyjaśnia, kto mógł zostad
żakiem, a kto profesorem na
średniowiecznym
uniwersytecie
wyjaśnia pojęcie unii
senioralna
podaje skutki pozytywne i ne-
gatywne sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
wie, które tereny stały się
łupem Tatarów w XIII wieku
omawia rozwój gospodarczy
ziem polskich w czasach
rozbicia dzielnicowego
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki wolał prowadzid
działania dyplomatyczne niż
zbrojne
opisuje, jak zmienił się
Kraków w czasach Kazimierza
Wielkiego
wymienia gości Kazimierza
Wielkiego na uczcie
u Wierzynka
wyjaśnia, dlaczego Kazimierz
Wielki założył Akademię
Krakowską
wymienia przedmioty
wykładane w Akademii
Krakowskiej
opisuje życie codzienne
krakowskiego żaka
wyjaśnia, jak były
prowadzone zajęcia na
Bolesława Krzywoustego
i wskazuje na mapie
dzielnice, którymi rządzili
omawia skutki rozbicia
dzielnicowego
szczegółowo omawia
okoliczności sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
uzasadnia stwierdzenie,
że Kazimierz Wielki „zastał
Polskę drewnianą,
a zostawił murowaną”
wyjaśnia, jakie znaczenie
dla paostwa polskiego
miała kodyfikacja prawa
i wybicie wspólnej dla
całego kraju monety
opisuje znaczenie
panowania Kazimierza
Wielkiego i Akademii
Krakowskiej dla rozwoju
polskiej nauki i sztuki
wyjaśnia, dlaczego
Akademia Krakowska
nazywana jest dziś
Uniwersytetem
Jagiellooskim
opisuje średniowieczne
rozrywki i zabawy
założenia zakonu
krzyżackiego
na podstawie mapy
w podręczniku wymienia
ziemie przyłączone do
Polski przez Kazimierza
Wielkiego
porównuje
funkcjonowanie
uniwersytetów
w średniowieczu
i w czasach
współczesnych
na podstawie tekstu
źródłowego wymienia
cechy charakteru
Władysława Jagiełły
na podstawie ilustracji
omawia wygląd herbu
Polski i Litwy
wskazuje na mapie
miejscowości, w których
do dzisiaj zachowały się
krzyżackie zamki
samodzielnie
interpretuje teksty
źródłowe autorstwa Jana
Długosza
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeo:
Wymagania na ocenę
dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wskazuje na mapie
Królestwo Polskie,
Królestwo Węgierskie,
Wielkie Księstwo Litewskie
wyjaśnia, w jaki sposób
Jagiełło został królem Polski
wymienia nazwę dynastii,
której początek dał
Władysław Jagiełło
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd zamku
w Malborku
wskazuje na mapie
Pomorze Gdaoskie
podaje datę bitwy pod
Grunwaldem i wie, czyim
zwycięstwem się zakooczyła
personalnej
podaje datę 1385 roku i wie,
co się wtedy wydarzyło
wymienia przyczyny i skutki
zawarcia unii polsko-litewskiej
w Krewie
wyjaśnia, kim byli trubadurzy
wymienia przyczyny i skutki
wojny z zakonem krzyżackim
wyjaśnia, dlaczego zamek
w Malborku był trudny do
zdobycia
wymienia wojska walczące po
stronie polsko-litewskiej i po
stronie krzyżackiej
na podstawie ilustracji
opisuje wygląd rycerzy
średniowiecznych
uniwersytecie
omawia rolę, jaką odgrywał
rektor na uniwersytecie
charakteryzuje sytuację Litwy
przed zawarciem unii z Polską
wyjaśnia, w jaki sposób król
Władysław Jagiełło i królowa
Jadwiga dbali o rozwój nauki
i sztuki w Polsce
wyjaśnia, dlaczego paostwo
krzyżackie było zagrożeniem
dla Polski i Litwy
omawia kolejne etapy wojny
z zakonem krzyżackim
przedstawia przebieg
oblężenia Malborka i jego
skutki
wyjaśnia, jaki wpływ na
wybór męża dla Jadwigi
miało możnowładztwo
małopolskie
omawia skutki bitwy pod
Grunwaldem z punktu
widzenia Krzyżaków,
Polaków i Litwinów
Wymagania szczegółowe kl. 4
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. O czym mówi nam
historia?
• wyjaśnia, czym zajmuje
się historia
• wyjaśnia pojęcia: tradycja,
epoka, prehistoria, historia,
• podaje przykłady nauk
wspomagających historię
• wymienia i wskazuje na osi
czasu w kolejności
• własnymi słowami wyjaśnia,
dlaczego historię nazywamy
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Historia jest nauką
o dziejach.
2. W dziejach było
wiele epok.
3. Czym zajmuje się
historyk?
4. Czym jeszcze
będziemy zajmowad
się na lekcjach
historii?
• wymienia co najmniej
dwie nauki wspomagające
historię
• wyjaśnia pojęcia: dawno,
przeszłośd
cywilizacja
• wymienia w kolejności
chronologicznej epoki
historyczne: starożytnośd,
średniowiecze,
nowożytnośd,
współczesnośd
• wyjaśnia różne znaczenia
pojęcia historia – nauka
zajmująca się badaniem
przeszłości i historia jako
wszystkie wydarzenia, które
kiedyś się działy
(chronologia,
numizmatyka, archeologia,
genealogia, heraldyka)
i wyjaśnia, czym się
zajmują
• wyjaśnia, czym zajmuje
się historyk – badaniem
źródeł pisanych
• wyjaśnia różnicę
pomiędzy prehistorią
i historią
• wyjaśnia, jakie znaczenie
miało wynalezienie pisma
• wyjaśnia potrzebę
znajomości historii
chronologicznej epoki
historyczne: starożytnośd,
średniowiecze,
nowożytnośd,
współczesnośd
• wyjaśnia, że epoki
historyczne składają się na
całośd dziejów
• wyjaśnia znaczenie tradycji
dla ciągłości historycznej
nauczycielką życia
• wyjaśnia, że każda nowa
epoka rozpoczyna się na
skutek jakiegoś wielkiego
odkrycia albo wydarzenia, jak
np. opanowanie przez ludzi
umiejętności posługiwania się
ogniem, wynalezienie pisma
czy narodziny Chrystusa
• wyjaśnia znaczenie tradycji
dla ciągłości historycznej
2. Co to jest czas i jak
go mierzymy?
1. Kiedy nie było
zegarka.
2. Czas w historii.
3. Do czego służy oś
czasu?
4. Jak obliczyd czas
w historii, czyli trochę
matematyki. 5. Długa droga do
powstania
kalendarza.
• wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
• wymienia sposoby
mierzenia czasu używane
przez człowieka (klepsydra,
zegar słoneczny, zegar
mechaniczny itp.)
• podaje, ile lat liczy wiek
i półwiecze • wyjaśnia, że stulecie
oznacza 100 lat, czyli wiek
• wyjaśnia, jak działała
klepsydra i zegar słoneczny
• na podstawie daty,
wskazuje wiek, w jakim
miało miejsce wydarzenie
• wyjaśnia skróty – p.n.e.
i n.e.
• posługuje się osią czasu,
lokalizuje daty na osi czasu
• określa wiek i jego
połowę
• szereguje wydarzenia
w czasie, oblicza czas
między wydarzeniami
• wyjaśnia, czym zajmuje
się chronologia • wyjaśnia pojęcia: wiek,
tysiąclecie, półwiecze
• swobodnie posługuje się
osią czasu
• podaje, ile dni ma
kalendarz gregoriaoski,
kiedy i przez kogo został
wprowadzony oraz co
oznacza, że rok jest
przestępny
• wyjaśnia, jakie wydarzenie
posłużyło do podziału czasu
na wydarzenia przed naszą
erą i wydarzenia naszej ery
• wyjaśnia pojęcia: era, mit
• wyjaśnia pojęcia: wiek,
• wskazuje różnicę pomiędzy
kalendarzem księżycowym
i kalendarzem słonecznym
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
tysiąclecie, półwiecze
• wskazuje na osi czasu
narodziny Chrystusa, czasy
przed naszą erą i czasy
naszej ery
3. Źródła historyczne
opowiadają nam
o przeszłości
1. Bez źródła ani rusz.
2. Co to jest źródło
historyczne?
3. Jakie znamy źródła
historyczne?
4. Jak chronimy
bezcenne źródła
historyczne?
5. Różnorodne
przekazy o życiu ludzi
– dawniej i dziś.
• podaje przykład znanego
mu muzeum
• podaje przykłady źródeł
historycznych
• rozróżnia podział źródeł
historycznych na
materialne i niematerialne
• wyjaśnia, co to jest źródło
historyczne
• wymienia przykłady źródeł
pisanych (kronika, roczniki,
pamiętniki)
• wymienia przykłady źródeł
materialnych (naczynia,
broo, budowle)
• wyjaśnia pojęcia: rocznik,
kronika
• opisuje, czym zajmują się
muzea, archiwa i skanseny
• wyjaśnia, na czym polega
praca historyka
• wymienia rodzaje źródeł
historycznych
przechowywanych
w archiwach, muzeach
i skansenach
• podaje przykłady
informacji, jakie możemy
zdobyd korzystając ze źródeł
historycznych
• uzasadnia, dlaczego zabytki
i źródła historyczne należy
chronid i zabezpieczad przed
zniszczeniem
• omawia znaczenie odkrycia
grobowca Tutanchamona
i podaje przykłady
znalezionych tam
przedmiotów
4. Do czego służy
mapa?
1. O pewnym
ważnym pytaniu.
2. Jak czytad mapę?
3. Co widad na
mapach i planach?
• wskazuje tytuł i legendę
mapy
• odczytuje proste
informacje z mapy przy
pomocy nauczyciela
• wyjaśnia, do czego
historykowi potrzebna jest
mapa
• wyjaśnia, co to jest
legenda mapy
• wyjaśnia, czym jest plan
miasta lub jakiegoś
wydarzenia
• wymienia różnice
pomiędzy mapą
historyczną a mapą
fizyczną
• odczytuje proste
informacje z mapy
• podaje przykładowe
informacje, jakie historyk
może wyczytad z mapy
• wymienia rodzaje map –
historyczna, polityczna,
fizyczna
• wyjaśnia pojęcie:
kartografia
• samodzielnie posługuje się
mapą historyczną
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
• opisuje, czym zajmuje się
kartograf
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
POZNAJĘ HISTORIĘ
• wyjaśnia, czym zajmuje
się historia i na czym
polega praca historyka
• podaje przykłady nauk
wspomagających historię
• wyjaśnia, do czego służy
oś czasu
• wymienia co najmniej
jedno muzeum
• wskazuje tytuł i legendę
mapy
• wyjaśnia pojęcia: tradycja,
epoka, prehistoria,
cywilizacja,
• wyjaśnia różne znaczenia
słowa historia – historia jako
nauka i historia jako
przeszłośd, to co się
wydarzyło
• określa wiek na podstawie
daty rocznej
• wyjaśnia skróty: n.e.
i p.n.e.
• wymienia przykłady źródeł
historycznych
• odczytuje informacje
z legendy mapy
• wyjaśnia pojęcia: wiek,
tysiąclecie, rocznik,
kronika
• wyjaśnia, na czym polega
praca historyka
• wymienia nauki
wspomagające historię
(chronologia,
numizmatyka, archeologia,
genealogia, heraldyka)
• wymienia różnice między
prehistorią i historią
i wyjaśnia, jakie znaczenie
miało wynalezienie pisma
• prawidłowo umieszcza
daty na osi czasu
• odczytuje proste
informacje z mapy
• wskazuje podobieostwa
i różnice pomiędzy mapą
historyczną a polityczną
• wyjaśnia, czym zajmują
się muzea i skanseny
• wyjaśnia pojęcie: mit
• posługuje się osią czasu
• wyjaśnia, jakie wydarzenie
posłużyło do podziału czasu
na wydarzenia przed naszą
erą i wydarzenia naszej ery
• wyjaśnia pojęcie:
kartografia
• wymienia co najmniej
jedno znane mu muzeum
i skansen
• własnymi słowami wyjaśnia,
dlaczego historię nazywamy
nauczycielką życia
• uzasadnia, dlaczego zabytki
i źródła historyczne należy
chronid i zabezpieczad przed
zniszczeniem
• samodzielnie posługuje się
mapą historyczną
5. Kim jestem, czym
się różnię od innych?
• wymienia cechy osobiste
i społeczne człowieka
• wymienia podstawowe
• wyjaśnia, czym jest
osobowośd człowieka
• rozróżnia cechy osobiste
• porównuje siebie
z innymi – wskazuje
podobieostwa i różnice
• wyjaśnia, co oznacza, że
ludzie powinni byd
tolerancyjni wobec innych
• wyjaśnia pojęcie savoir-vivre
• tłumaczy, na czym polega
różnica między tolerancją
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Co to jest
osobowośd i o czym
nam mówi?
2. Nasze
podobieostwo jest
widoczne mimo
różnic między nami.
3. Czego uczymy się
od innych?
4. Tacy jesteśmy, czyli
nasze cechy osobiste.
5. Każdy jest osobą.
potrzeby człowieka i społeczne człowieka z grupą rówieśników
• wyjaśnia, co znaczy, że
osobowośd człowieka jest
niepowtarzalna
• odróżnia dobro od zła
• wyjaśnia, czego uczymy się
od innych
• podaje przykłady
pozytywnych i negatywnych
zachowao
a obojętnością wobec
drugiego człowieka
6. Społeczeostwo,
rodzina, szkoła
1. Społeczeostwo.
2. Rodzina.
3. Nasze potrzeby.
4. Koledzy
i przyjaciele.
5. W klasie i na
szkolnym korytarzu.
6. Moje prawa.
• wymienia prawa
i obowiązki członków
rodziny
• podaje przykłady
różnorodnych potrzeb
człowieka
• wymienia prawa dziecka
i prawa ucznia
• odróżnia postępowanie
sprawiedliwe od
niesprawiedliwego
• wyjaśnia pojęcie:
społeczeostwo
• wymienia zadania
samorządu uczniowskiego
• podaje przykłady
zachowania rówieśników,
które mogą mied wpływ na
zachowanie innych
• podaje proste przykłady
uprzejmości i tolerancji
• wyjaśnia, jakie wartości
przekazuje nam szkoła
• wyjaśnia, co oznacza, że
rodzice są naszymi
pierwszymi nauczycielami
• podaje przykłady
działalności samorządu
uczniowskiego w szkole
• wyjaśnia, czym zajmuje się
w szkole samorząd
uczniowski i jaki ma wpływ
na życie szkoły
• odróżnia i charakteryzuje
różne potrzeby człowieka
• wymienia instytucje
zajmujące się ochroną praw
dziecka
• własnymi słowami
przedstawia swoje miejsce
w społeczeostwie, odpowiada
na pytanie, jakie ma prawa
i obowiązki (jako syn / córka,
uczeo, obywatel)
• wyjaśnia znaczenie
zaspokajania podstawowych
i wyższych potrzeb w życiu
człowieka dla jego
intelektualnego
i emocjonalnego rozwoju
7. Skąd mój ród, • rysuje swój rodowód • podaje przykłady pamiątek • podaje definicję pojęcia: • wie, skąd się wzięły • podaje pochodzenie
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
moje korzenie?
1. Co kryją pamiątki
rodzinne?
2. Opowieści
prababci.
3. Drzewo
genealogiczne
obrazem historii
naszego rodu.
4. Historia nazwiska.
(najbliższej rodziny) rodzinnych
• wyjaśnia pojęcie:
genealogia
• rozumie znaczenie
pamiątek w kultywowaniu
przeszłości
genealogia
• wyjaśnia pojęcie: ród
• krótko omawia własnymi
słowami, jaką wartośd
historyczną mają pamiątki
rodzinne
nazwiska
• podaje, jakie informacje
przydatne historykowi
możemy uzyskad od
dziadków
• rysuje uproszczone
drzewo genealogiczne
swojego rodu
nazwisk: Kowalski, Młynarski,
Górski
• formułuje pytania, jakie
można zadad świadkowi
ważnego wydarzenia
historycznego
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
ŚWIAT WOKÓŁ NAS
• wymienia cechy osobiste
i społeczne człowieka
• wymienia podstawowe
potrzeby człowieka
• wie, że istnieją prawa
dziecka
• rysuje swój rodowód
(najbliższej rodziny)
• wyjaśnia, czym jest
osobowośd człowieka
• odróżnia cechy osobiste od
cech społecznych człowieka
• wyjaśnia pojęcie:
społeczeostwo
• wie, czym zajmuje się
w szkole samorząd
uczniowski
• podaje przykłady pamiątek
rodzinnych
• wyjaśnia, na czym polega
niepowtarzalnośd każdego
człowieka
• wyjaśnia pojęcia:
genealogia, ród
• omawia wartośd
historyczną pamiątek
rodzinnych
• wyjaśnia, co to jest
tolerancja
• wyjaśnia, czym zajmuje się
w szkole samorząd
uczniowski i jaki ma wpływ
na życie szkoły
• wie, skąd się wzięły
nazwiska
• rysuje uproszczone
drzewo genealogiczne
swojego rodu
• wyjaśnia, na czym polega
różnica między tolerancją
a obojętnością wobec
drugiego człowieka
• podaje pochodzenie
nazwisk: Kowalski, Młynarski,
Górski
8. Legendy i historia
mojego miasta
i regionu
1. Miejsca i ludzie.
2. Mała ojczyzna.
• wyjaśnia pojęcie:
legenda
• wskazuje na mapie
region swojego
zamieszkania i jego stolicę
• wskazuje na mapie
i wymienia co najmniej trzy
regiony Polski i podaje ich
stolice
• wymienia legendy
związane z początkiem
• wyjaśnia pojęcie: mała
ojczyzna
• podaje przykłady potraw
regionalnych
• opowiada o swoim
regionie jako o małej
• opowiada o swoim
regionie jako o małej
ojczyźnie
• odszukuje w różnych
źródłach i przedstawia
informacje dotyczące swojej
• opowiada, co dla niego
oznacza pojęcie małej ojczyzny
i jakie miejsce uznaje za swoją
małą ojczyznę
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
3. Jak można opisad
swoją małą ojczyznę? 4. Historia, historia…
5. Symbole lokalne.
6. Co powiedzieliby
nam nasi
przodkowie?
7. Tam, gdzie żyjemy
i gdzie mieszkamy –
regiony.
8. Co mówią ludzie?
paostwa polskiego
• wyjaśnia, czym jest gwara
• podaje co najmniej trzy
przykłady potraw
regionalnych
• wymienia co najmniej
dwa przykłady taoców
regionalnych
• podaje przykłady gwar
i wskazuje na mapie obszary,
z których pochodzą
• podaje przykłady
informacji na temat
zwyczajów i tradycji, jakie
mogą nam przekazad nasi
dziadkowie
ojczyźnie • podaje genezę symboli
lokalnych
• wyjaśnia, skąd się wzięły
herby
• podaje nazwę
najbliższego muzeum
regionalnego
miejscowości / regionu • podaje przykłady gwar
i wskazuje na mapie
obszary, z których pochodzą
• podaje genezę symboli
lokalnych
• wyjaśnia, skąd się wzięły
herby
• wymienia, jakie obyczaje
i tradycje składają się na
folklor (twórczośd
artystyczna, baśnie, legendy,
przysłowia, rzeźbiarstwo,
muzyka, taoce, potrawy
regionalne)
9. Polska – moja
ojczyzna
1. Ojczyzna jest
wspólna.
2. Tam, gdzie żyjemy
i gdzie mieszkamy.
3. Stolica Polski.
4. Nasze
najważniejsze
symbole.
5. Hymn narodowy.
• wskazuje na mapie
i wymienia sąsiadów Polski
• wymienia polskie
symbole narodowe
• wymienia polskie święta
narodowe
• wyjaśnia pojęcie ojczyzny
• wymienia co najmniej trzy
mniejszości narodowe
zamieszkujące Polskę
• wyjaśnia, co oznacza, że
język polski jest naszym
językiem urzędowym
• wymienia polskie święta
narodowe, podaje ich daty
• wykonuje hymn Polski
• podaje imię i nazwisko
autora słów Mazurka
Dąbrowskiego
• wyjaśnia pochodzenie
polskich symboli
narodowych
• wymienia mniejszości
narodowe zamieszkujące
Polskę
• wyjaśnia, na czym polega
stołeczny charakter
Warszawy
• wyjaśnia, dlaczego w wielu
miejscowościach znajduje
się ulica Warszawska
• wymienia dawne stolice
Polski (Gniezno, Kraków)
• opowiada o okolicznościach
powstania polskiego hymnu
narodowego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
• wyjaśnia, że autor melodii
nie jest znany
• wymienia mniejszości
narodowe zamieszkujące
Polskę
• podaje, gdzie znajdują się
siedziby polskiego
parlamentu i prezydenta
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
MOJA MAŁA
OJCZYZNA, MÓJ KRAJ
• wymienia legendy
związane z początkiem
paostwa polskiego
• wymienia co najmniej
trzy regiony Polski
• wskazuje na mapie
region, w którym mieszka
• wskazuje na mapie
i wymienia sąsiadów Polski
• wymienia polskie
symbole narodowe
• wymienia polskie święta
narodowe
• wskazuje na mapie
i wymienia co najmniej trzy
regiony Polski i podaje ich
stolice
• wyjaśnia pojęcie legendy
• wyjaśnia, czym jest gwara
• podaje co najmniej trzy
przykłady potraw
regionalnych
• wymienia co najmniej
dwa przykłady taoców
regionalnych
• podaje przykłady gwar
i wskazuje na mapie obszary,
z których pochodzą
• wyjaśnia pojęcie ojczyzny
• wymienia co najmniej trzy
mniejszości narodowe
zamieszkujące Polskę
• wyjaśnia, co oznacza, że
język polski jest naszym
• wyjaśnia pojęcie: mała
ojczyzna
• podaje przykłady potraw
regionalnych
• opowiada o swoim
regionie, jako o małej
ojczyźnie
• podaje genezę symboli
lokalnych
• wyjaśnia, skąd się wzięły
herby
• zna i wyjaśnia
pochodzenie polskich
symboli narodowych
• wymienia mniejszości
narodowe zamieszkujące
Polskę
• opowiada o swoim
regionie, jako o małej
ojczyźnie
• odszukuje w różnych
źródłach i przedstawia
informacje dotyczące swojej
miejscowości / regionu
• podaje przykłady gwar
i wskazuje na mapie
obszary, z których pochodzą
• podaje genezę symboli
lokalnych
• wyjaśnia, skąd się wzięły
herby
• wymienia, jakie obyczaje
i tradycje składają się na
folklor (twórczośd
artystyczna, baśnie, legendy,
przysłowia, rzeźbiarstwo,
muzyka, taoce, potrawy
regionalne)
• opowiada, co dla niego
oznacza pojęcie małej
ojczyzny, jakie miejsce uznaje
za swoją małą ojczyznę
• opowiada o okolicznościach
powstania polskiego hymnu
narodowego
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
językiem urzędowym
• wymienia polskie święta
narodowe i podaje ich daty
• wykonuje hymn Polski
• podaje imię i nazwisko
autora słów Mazurka
Dąbrowskiego
• wyjaśnia, że autor melodii
nie jest znany
• wymienia mniejszości
narodowe zamieszkujące
Polskę
• podaje, gdzie znajdują się
siedziby polskiego
parlamentu i prezydenta
• wyjaśnia, na czym polega
stołeczny charakter
Warszawy
• wymienia dawne stolice
Polski (Gniezno, Kraków)
10. Jak żyli nasi
praprzodkowie –
myśliwi i rolnicy
1. Nasi
praprzodkowie.
2. Jak żyli? Co robili?
3. Od koczownika do
rolnika, no i co z tego
wynika.
• wymienia zwierzęta
udomowione przez
człowieka
• wymienia pierwsze
narzędzia używane przez
człowieka
• podaje przykłady narzędzi
wytwarzanych przez ludzi
pierwotnych
• wyjaśnia, w jaki sposób
odkrycie uprawy zboża
zmieniło sposób życia ludzi
pierwotnych
• wyjaśnia, do czego służyły
żarna
• wymienia produkty, które
stanowiły pożywienie
człowieka pierwotnego,
wyjaśnia, w jaki sposób
człowiek je zdobywał
• wyjaśnia łacioskie
określenie homo sapiens
• wyjaśnia, na czym
polegało epokowe
wydarzenie, jakim było
opanowanie przez
człowieka ognia
• wyjaśnia, w jaki sposób
człowiek wykorzystywał
mięso, skórę i kości
zabitych zwierząt
• opowiada, jak przebiegała
ewolucja człowieka, jak
zmieniała się jego postawa
i mózg
• porównuje życie
koczownicze z życiem
osiadłym ludzi
• wyjaśnia, dlaczego zmiana
trybu życia ludzi
z koczowniczego na rolniczy
miała bardzo duże znaczenie
dla rozwoju ludzkości
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
• przedstawia zajęcia ludzi
pierwotnych
11. Biskupin –
pradawna osada nad
jeziorem
1. O tym, że każdy,
kto umie patrzed,
może byd odkrywcą.
2. Życie w grodzie
nad jeziorem.
3. Co się stało
z Biskupinem?
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd osady
w Biskupinie
• wymienia co najmniej
trzy informacje
o Biskupinie
• wskazuje Biskupin na
mapie historycznej
• wyjaśnia, czym się
zajmowali mieszkaocy
Biskupina
• opisuje wygląd osady
w Biskupinie
• przedstawia okoliczności
odkrycia osady
w Biskupinie
• określa epokę
historyczną, w której żyli
mieszkaocy Biskupina
• umieszcza na osi czasu
wiek, w którym powstała
osada w Biskupinie
• samodzielnie formułuje
wypowiedź ustną na temat
życia ludzi w Biskupinie
• porównuje życie
mieszkaoców Biskupina
i życie ludzi pierwotnych –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• omawia znaczenie pracy
archeologów dla poznania
przeszłości
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O PRAPRZODKACH
I OSADZIE
W BISKUPINIE
• wymienia zwierzęta
udomowione przez
człowieka
• wymienia pierwsze
narzędzia używane przez
człowieka
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd osady
w Biskupinie
• wymienia co najmniej
trzy informacje
o Biskupinie
• podaje przykłady narzędzi
wytwarzanych przez ludzi
pierwotnych
• wyjaśnia, w jaki sposób
odkrycie uprawy zboża
zmieniło sposób życia ludzi
pierwotnych
• wyjaśnia, do czego służyły
żarna
• wymienia produkty, które
stanowiły pożywienie
człowieka pierwotnego,
wyjaśnia w jaki sposób
człowiek je zdobywał
• przedstawia zajęcia ludzi
• wyjaśnia łacioskie
określenie homo sapiens
• wyjaśnia, na czym
polegało epokowe
wydarzenie, jakim było
opanowanie przez
człowieka ognia
• wyjaśnia, w jaki sposób
człowiek wykorzystywał
mięso, skórę i kości
zabitych zwierząt
• przedstawia okoliczności
odkrycia osady
w Biskupinie
• określa epokę
• opowiada, jak przebiegała
ewolucja człowieka, jak
zmieniała się jego postawa
i mózg
• samodzielnie formułuje
wypowiedź ustną na temat
życia ludzi w Biskupinie
• porównuje życie
mieszkaoców Biskupina
i życie ludzi pierwotnych –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• porównuje życie
koczownicze z życiem
osiadłym ludzi
• wyjaśnia, dlaczego zmiana
trybu życia ludzi
z koczowniczego na rolniczy
miała bardzo duże znaczenie
dla rozwoju ludzkości
• omawia znaczenie pracy
archeologów dla poznania
przeszłości
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
pierwotnych
• wskazuje Biskupin na
mapie historycznej
• wie, czym się zajmowali
mieszkaocy Biskupina
• opisuje wygląd osady
w Biskupinie
historyczną, w której żyli
mieszkaocy Biskupina
• umieszcza na osi czasu
wiek powstania osady w
Biskupinie
12. Legendy
i historia, czyli
opowieści
o początkach
paostwa polskiego
1. Wśród pradawnych
opowieści.
2. Legenda o Lechu,
Czechu i Rusie.
3. Legenda o złym
księciu Popielu.
4. Legenda o Piaście.
5. Legenda o księciu
Kraku i smoku
wawelskim.
• wymienia najstarszych
kronikarzy – Galla
Anonima, Wincentego
Kadłubka i Jana Długosza
• wymienia legendy:
o Lechu, Czechu i Rusie,
o Popielu, o Piaście,
o księciu Kraku i smoku
wawelskim
• wyjaśnia pojęcie legendy
• opowiada legendy
o Lechu, Czechu i Rusie,
o Popielu, o Piaście,
o księciu Kraku i smoku
wawelskim
• wskazuje na mapie
Gniezno i Kraków
• wyjaśnia różnicę
pomiędzy opisywanymi
w kronikach postaciami
legendarnymi
a historycznymi
• omawia funkcje legend dla
budowania tożsamości
narodu polskiego
• oddziela fakty historyczne
od legend
• samodzielnie wypowiada
się na temat, czy legendy
mogą byd dla nas źródłem
historycznym
• wymienia najstarszych
polskich kronikarzy
w porządku chronologicznym,
• wyjaśnia, kto według
legendy dał początek dynastii
piastowskiej
• podaje przykłady postaci
legendarnych i historycznych
13. Mieszkaocy
grodu i podgrodzia
1. Jak powstawały
grody?
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd grodu
i podgrodzia
• wskazuje na osi
chronologicznej czas, kiedy
na ziemiach polskich
budowano grody obronne
• wyjaśnia pojęcia: gród,
• wyjaśnia, w jaki sposób
wybierano miejsce do
budowy grodu i jak
zabezpieczano go przed
wrogami
• podaje przykłady nazw
osad średniowiecznych
specjalizujących się
w określonym rzemiośle
• opowiada o życiu
• charakteryzuje gród jako
ośrodek władzy książęcej
• wymienia główne grody
zbudowane w czasach Mieszka
I
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
2. Gród ośrodkiem
władzy książęcej.
3. Mieszkaocy
podgrodzia.
podgrodzie, plemię
• opisuje, w jaki sposób
wybierano miejsce do
budowy grodu i jak
zabezpieczano go przed
wrogami
• wymienia mieszkaoców
grodu i podgrodzia
• wskazuje na osi
chronologicznej czas, kiedy
na ziemiach polskich
budowano grody obronne
• wymienia towary, którymi
handlowano na targach
odbywających się
w podgrodziach
• wyjaśnia, kim byli
panowie grodowi
i kasztelanowie
• wyjaśnia, jaką funkcję
pełniły podgrodzia
codziennym mieszkaoców
podgrodzia
• wymienia władcę, który
zjednoczył częśd plemion
zamieszkujących ziemie
polskie
14.
W średniowiecznym
zamku – siedzibie
seniora
1. Budowa zamku.
2. W siedzibie seniora
i w jej pobliżu.
3. Od giermka do
rycerza.
4. Rycerskie życie.
5. Rycerskie losy.
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd
średniowiecznego zamku
• opowiada, kto mieszkał
w zamku i jak wyglądało
życie codzienne
mieszkaoców zamku
i podzamcza
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd rycerskiej
zbroi
• wyjaśnia, z jakiego
materiału budowano zamki
średniowieczne
• wymienia czynniki, które
decydowały o wyborze
miejsca, w którym
budowano zamek
• wyjaśnia pojęcia: fosa,
podzamcze, senior,
trubadur, paź, giermek,
• porównuje gród i zamek –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• omawia funkcję herbu
rycerskiego
• opisuje przebieg turnieju
rycerskiego
• wymienia zadania
giermka
• wyjaśnia, co oznacza, że
zamek był budowlą
obronną i wymienia
elementy obronne zamku
(wieże, mury, baszty, fosę)
• opisuje przebieg
pasowania na rycerza
• wyjaśnia, na czym polegała
działalnośd dyplomatyczna
Zawiszy Czarnego
• omawia funkcję herbu
rycerskiego
• wskazuje na mapie
historycznej Polski XIV wieku
co najmniej trzy zamki
średniowieczne
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
• wyjaśnia, kto mógł zostad
rycerzem
• wymienia cechy
charakteru, jakimi powinien
odznaczad się rycerz
• opowiada o Zawiszy
Czarnym
15. Życie
mieszkaoców wsi
1. W rytmie pór roku.
2. W chłopskiej
chałupie.
3. Powinności wobec
możnego pana.
• wymienia narzędzia
stosowane
w średniowiecznej wsi –
cep, radło, żarna
• wymienia rośliny
uprawiane na wsi – zboże,
rośliny strączkowe: bób,
fasola, groch
• wymienia zwierzęta
hodowane na wsi: bydło,
kozy, owce, świnie
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd wsi
średniowiecznej
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne na wsi
średniowiecznej
• wymienia zajęcia chłopów
• wyjaśnia, do kogo należała
ziemia uprawiana przez
średniowiecznych chłopów
• wymienia powinności
chłopów wobec możnego
pana i wobec Kościoła
• wyjaśnia pojęcia: danina,
post, dziesięcina • porównuje życie na wsi
współcześnie
i w średniowieczu –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• wyjaśnia, na czym polegał
ścisły związek życia
codziennego
średniowiecznych chłopów
z przyrodą i porami roku
• porównuje życie chłopa
i rycerza w średniowieczu
• wyjaśnia, dlaczego chłopi
mieli najmniej praw spośród
wszystkich stanów
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O LEGENDACH
I HISTORII
• wymienia najstarszych
kronikarzy – Galla
Anonima, Wincentego
Kadłubka i Jana Długosza
• wymienia legendy:
o Lechu, Czechu i Rusie,
o Popielu, o Piaście,
• wyjaśnia pojęcie legendy
• opowiada legendy:
o Lechu, Czechu i Rusie,
o Popielu, o Piaście,
o księciu Kraku i smoku
wawelskim
• wskazuje na mapie
• wyjaśnia różnicę
pomiędzy opisywanymi
w kronikach postaciami
legendarnymi
a historycznymi
• wyjaśnia, w jaki sposób
wybierano miejsce do
• omawia funkcje legend dla
budowania tożsamości
narodu polskiego
• potrafi oddzielid fakty
historyczne
od legend
• samodzielnie wypowiada
• wymienia najstarszych
polskich kronikarzy
w porządku chronologicznym,
• wie, kto według legendy, dał
początek dynastii piastowskiej
• podaje przykłady postaci
legendarnych i historycznych
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
o księciu Kraku i smoku
wawelskim
• opisuje na podstawie
ilustracji: wygląd grodu
i podgrodzia,
średniowiecznego zamku,
rycerskiej zbroi,
średniowiecznej wsi
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
mieszkaoców grodu
i podgrodzia,
średniowiecznego zamku,
średniowiecznej wsi
• wymienia narzędzia
stosowane
w średniowiecznej wsi:
cep, radło, żarna
• wymienia rośliny
uprawiane na wsi: zboże,
rośliny strączkowe: bób,
fasola, groch
• wymienia zwierzęta
hodowane na wsi – bydło,
kozy, owce, świnie
Gniezno i Kraków
• wskazuje na osi
chronologicznej czas, kiedy
na ziemiach polskich
budowano grody, a później
średniowieczne zamki
• wyjaśnia pojęcia: gród,
podgrodzie, plemię, fosa,
podzamcze, senior,
trubadur, paź, giermek,
• wymienia mieszkaoców
grodu i podgrodzia
• porównuje gród i zamek –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• wyjaśnia, kto mógł zostad
rycerzem
• wymienia cechy, jakimi
powinien odznaczad się
rycerz
• opowiada o Zawiszy
Czarnym
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne na wsi
średniowiecznej
• wymienia zajęcia chłopów
• wyjaśnia, do kogo należała
ziemia uprawiana przez
średniowiecznych chłopów
budowy grodu i zamku
oraz, jak zabezpieczano je
przed wrogami
• wyjaśnia, kim byli
panowie grodowi
i kasztelanowie
• omawia funkcję herbu
rycerskiego
• opisuje przebieg turnieju
rycerskiego
• wymienia zadania
giermka
• wyjaśnia, co oznacza, że
zamek był budowlą
obronną i wymienia
elementy obronne zamku
(wieże, mury, baszty, fosę)
• opisuje przebieg
pasowania na rycerza
• wyjaśnia pojęcia: danina,
post, dziesięcina
się na temat, czy legendy
mogą byd dla nas źródłem
historycznym
• podaje przykłady nazw
osad średniowiecznych
specjalizujących się
w określonym rzemiośle
• opowiada o życiu
codziennym mieszkaoców
podgrodzia
• wymienia władcę, który
zjednoczył cześd plemion
zamieszkujących ziemie
polskie
• wyjaśnia, na czym polegała
działalnośd dyplomatyczna
Zawiszy Czarnego
• omawia funkcje herbu
rycerskiego
• porównuje życie na wsi
współcześnie
i w średniowieczu –
wskazuje podobieostwa
i różnice
• charakteryzuje gród, jako
ośrodek władzy książęcej
• wskazuje na mapie
historycznej Polski XIV wieku
co najmniej trzy zamki
średniowieczne
• rozumie, na czym polegał
ścisły związek życia
codziennego
średniowiecznych chłopów
z przyrodą i porami roku
• wyjaśnia, dlaczego chłopi
mieli najmniej praw spośród
wszystkich stanów
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
• wymienia powinności
chłopów wobec pana
i wobec Kościoła
16. W służbie Bogu
i ludziom
1. Księża i zakonnicy.
2. Święty Franciszek –
przyjaciel ludzi
i zwierząt.
3. Życie codzienne
w średniowiecznym
klasztorze.
4. W pracowni
średniowiecznego
kronikarza.
• wymienia główne zakony
średniowiecza
(benedyktyni, cystersi,
franciszkanie,
dominikanie)
• opisuje na podstawie
ilustracji wygląd
średniowiecznego
klasztoru
• wyjaśnia pojęcia: reguła
zakonna, kaznodzieja, zakon,
klasztor, pergamin, inicjał,
miniatura
• opowiada o kopiowaniu
i pisaniu ksiąg
w średniowieczu
• wyjaśnia, dlaczego
średniowieczne księgi były
bardzo drogie
• opisuje postad
św. Franciszka
• opowiada o głoszonej
przez niego nauce
• omawia życie codzienne
średniowiecznych
zakonników
• wyjaśnia, dlaczego
duchowni często byli
doradcami, sekretarzami
i wysłannikami
dyplomatycznymi na
dworach monarchów
• wyjaśnia genezę jasełek
i przedstawieo pasyjnych –
opowiada, że wprowadzili je
w Kościele katolickim
franciszkanie
• samodzielnie formułuje
wypowiedź ustną na temat
życia codziennego
w zakonach
średniowiecznych
• stosuje pojęcia: reguła
zakonna, kaznodzieja,
zakon, klasztor, pergamin,
inicjał
• na podstawie fragmentu
tekstu źródłowego wymienia
zasady postępowania
franciszkanów
• wyjaśnia określenie
„benedyktyoska praca”
17. Średniowieczne
kościoły i katedry
1. Budowle o grubych
murach i małych
oknach.
2. Strzeliste katedry.
3. Miejsca święte
i pielgrzymki.
4. Co kryją podziemia
średniowiecznych
• odróżnia na ilustracjach
style architektury
średniowiecznej – styl
romaoski i gotycki
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd katedry
romaoskiej i katedry
gotyckiej
• wymienia co najmniej
trzy różnice pomiędzy
architekturą romaoską
a gotycką
• wyjaśnia, dlaczego ludzie
w średniowieczu odbywali
pielgrzymki do miejsc
świętych
• wskazuje na ilustracji:
sklepienie krzyżowe, witraż,
rozetę, portal
• wyjaśnia pojęcia:
fundator, krypta, relikwie
• wyjaśnia, z czego wynikała
pobożnośd ludzi
średniowiecza
• opisuje, co znajduje się
w krypcie św. Leonarda
w podziemiach katedry
• na podstawie tekstu
źródłowego omawia udział
szlachty i ludu w budowaniu
średniowiecznych kościołów
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
kościołów? wawelskiej
18.
W średniowiecznym
mieście
1. Od osady do
miasta.
2. Wśród ulic
średniowiecznego
miasta.
3. Kto posiadał
miasto, a kto nim
zarządzał?
4. Kupcy
i rzemieślnicy.
5. Od zamożnego
kupca do
wędrownego grajka.
6. Życie
w średniowiecznym
mieście.
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd
średniowiecznego miasta
• podaje przykłady
budynków miejskich
(kamienice, ratusz, kościół
parafialny)
• wyjaśnia, do czego służył
pręgierz
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
w średniowiecznym mieście
• wyjaśnia pochodzenie
miast z dawnych podgrodzi
• wymienia zajęcia
rzemieślników
mieszkających w mieście
średniowiecznym
• wyjaśnia, kto był
właścicielem
średniowiecznych miast
• omawia zróżnicowanie
mieszkaoców
średniowiecznego miasta
• wyjaśnia pojęcia: cech,
burmistrz, rajca, rada
miejska, pospólstwo,
plebs, patrycjat
• wyjaśnia, kto nadawał
miastom prawa miejskie
• wyjaśnia pochodzenie
miast z dawnych podgrodzi
• omawia zajęcia
rzemieślników
mieszkających w mieście
średniowiecznym
• podaje przykłady nazw
ulic, które wywodzą się od
mieszkających tam
rzemieślników
• porównuje wygląd miast
współczesnych do miast
średniowiecznych – wskazuje
podobieostwa i różnice
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O ŚREDNIOWIECZNYC
H KLASZTORACH,
KOŚCIOŁACH
• wymienia główne zakony
średniowiecza
(benedyktyni, cystersi,
franciszkanie,
dominikanie)
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd
• wyjaśnia pojęcia: reguła
zakonna, kaznodzieja, zakon,
klasztor, pergamin, inicjał,
miniatura
• opowiada o kopiowaniu
i pisaniu ksiąg
w średniowieczu
• opisuje postad
św. Franciszka
• opowiada o głoszonej
przez niego nauce
• omawia życie codzienne
średniowiecznych
zakonników
• wyjaśnia genezę jasełek
i przedstawieo pasyjnych,
wie, że wprowadzili je
w Kościele katolickim
franciszkanie
• samodzielnie formułuje
wypowiedź ustną na temat
• na podstawie fragmentu
tekstu źródłowego wymienia
zasady postępowania
franciszkanów
• wyjaśnia określenie
„benedyktyoska praca”
• na podstawie tekstu
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
I MIASTACH
średniowiecznego
klasztoru
• odróżnia na ilustracjach
style architektury
średniowiecznej –
romaoski i gotycki
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd
średniowiecznego miasta
• wyjaśnia, dlaczego
średniowieczne księgi były
bardzo drogie
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd budowli
romaoskiej i gotyckiej
• wyjaśnia, do czego służył
pręgierz
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
w średniowiecznym mieście
• wyjaśnia pochodzenie
miast z dawnych podgrodzi
• wymienia zajęcia
rzemieślników
mieszkających
w średniowiecznym mieście
• wyjaśnia, kto był
właścicielem
średniowiecznych miast
• wyjaśnia, dlaczego
duchowni często byli
doradcami, sekretarzami
i wysłannikami
dyplomatycznymi na
dworach monarchów
• wymienia co najmniej
trzy różnice między
architekturą romaoską
a gotycką
• wyjaśnia, dlaczego ludzie
w średniowieczu odbywali
pielgrzymki do miejsc
świętych
• omawia zróżnicowanie
społeczne mieszkaoców
średniowiecznego miasta
• wyjaśnia pojęcia: cech,
burmistrz, rajca, rada
miejska
• wyjaśnia, kto nadawał
miastom prawa miejskie
życia codziennego
w zakonach
średniowiecznych
• stosuje pojęcia: reguła
zakonna, kaznodzieja,
zakon, klasztor, pergamin,
inicjał
• wskazuje na ilustracji:
sklepienie krzyżowe, witraż,
rozetę
• wyjaśnia pojęcia:
fundator, krypta, relikwie
• wyjaśnia, z czego wynikała
pobożnośd ludzi
średniowiecza
• opowiada, co znajduje się
w krypcie św. Leonarda
w podziemiach katedry
wawelskiej
• omawia zajęcia
rzemieślników
mieszkających
w średniowiecznym mieście
• podaje przykłady nazw
ulic, które wywodzą się od
mieszkających tam
rzemieślników
źródłowego omawia udział
szlachty i ludu w budowaniu
średniowiecznych kościołów
• porównuje wygląd miast
współczesnych do miast
średniowiecznych – wskazuje
podobieostwa i różnice
19. W pracowni
mistrza Stwosza
• wyjaśnia, kim był Wit
Stwosz
• opowiada, jak powstawał
ołtarz mariacki
• umieszcza na linii
chronologicznej wiek XV
• opowiada, jak powstawał
ołtarz Wita Stwosza
• wyjaśnia, jakie informacje
o życiu mieszkaoców
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
1. Z Norymbergi
do Krakowa.
2. W warsztacie
rzeźbiarza.
3. Niezwykły ołtarz
kościoła Mariackiego.
• na podstawie ilustracji
opisuje wygląd ołtarza
Wita Stwosza
i daty panowania
Kazimierza Jagiellooczyka
• wyjaśnia pojęcia: detal,
pracownia, rzemieślnik,
artysta
• wyjaśnia, kto był jego
fundatorem
• opisuje własnymi słowami
fragment książki: Historia
żółtej ciżemki przedstawiony
w podręczniku
średniowiecznego Krakowa
można odnaleźd w ołtarzu
Wita Stwosza
20. Dzieło mistrza
Długosza
1. Zamiłowanie do
wiedzy.
2. W służbie królowi.
3. Jan Długosz –
wychowawca synów
królewskich.
4. Pierwszy polski
historyk.
• wyjaśnia, kim był Jan
Długosz i czym się
zajmował
• wymienia co najmniej
dwóch synów Kazimierza
Jagiellooczyka, późniejszych
królów Polski
• wyjaśnia pojęcia: historyk,
kronikarz dziejopis,
dyplomata, wychowawca
• umieszcza na osi czasu
wiek, w którym żył Jan
Długosz
• opisuje sposób
wychowania na dworze
królewskim
• wyjaśnia, na czym
polegała działalnośd
dyplomatyczna Jana
Długosza
• wyjaśnia, dlaczego Jan
Długosz uznawany jest za
pierwszego polskiego
historyka
• na podstawie tekstu
źródłowego i wiedzy
pozapodręcznikowej wyjaśnia,
dlaczego Jan Długosz podjął
się spisania dziejów polskich
21. Mikołaj Kopernik
– ten, który poruszył
Ziemię
1. Uczony ksiądz
Kopernik.
2. Zarządca dóbr
kościelnych i obrooca
zamków.
3. Kopernik i jego
• wyjaśnia, kim był Mikołaj
Kopernik i jakimi
dziedzinami nauki się
zajmował
• wymienia dziedziny nauki,
którymi zajmował się
Mikołaj Kopernik
• wymienia miasta, szkoły
i uniwersytety, w których
uczył się i studiował Mikołaj
Kopernik
• wyjaśnia pojęcia: uczony,
astronom, astronomia,
Układ Słoneczny, odkrycie
• wyjaśnia powiedzenie:
„Wstrzymał Słooce, ruszył
Ziemię”
• opisuje znaczenie
Akademii Krakowskiej dla
rozwoju polskiej nauki
• wyjaśnia i podkreśla
znaczenie odkrycia Mikołaja
Kopernika dla rozwoju nauki
• odróżnia pojęcia: astrolog
i astronom
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
wielkie odkrycie. naukowe
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O ŚREDNIOWIECZNYC
H KRONIKARZACH,
ARTYSTACH
I UCZONYCH
• wyjaśnia, kim był Wit
Stwosz
• na podstawie ilustracji
opisuje wygląd ołtarza
Wita Stwosza
• wyjaśnia, kim był Jan
Długosz i czym się
zajmował
• wyjaśnia, kim był Mikołaj
Kopernik i jakimi
dziedzinami nauki się
zajmował
• opowiada, jak powstawał
ołtarz mariacki
• wymienia co najmniej
dwóch synów Kazimierza
Jagiellooczyka, późniejszych
królów Polski
• wyjaśnia pojęcia: historyk,
kronikarz, dziejopis,
dyplomata, wychowawca,
uczony, astronom,
astronomia, Układ
Słoneczny, odkrycie
naukowe
• umieszcza na osi czasu
wiek, w którym żył Jan
Długosz
• wymienia miasta, szkoły
i uniwersytety, w których
uczył się i studiował Mikołaj
Kopernik
• umieszcza na linii
chronologicznej lata
panowania Kazimierza
Jagiellooczyka
• wyjaśnia pojęcia: detal,
pracownia, rzemieślnik,
artysta
• opisuje sposób
wychowania na dworze
królewskim
• wyjaśnia, na czym
polegała działalnośd
dyplomatyczna Jana
Długosza
• wyjaśnia powiedzenie:
„Wstrzymał Słooce, ruszył
Ziemię”
• opowiada, jak powstawał
ołtarz Wita Stwosza
• wyjaśnia, kto był jego
fundatorem
• wyjaśnia, dlaczego Jan
Długosz uznawany jest za
pierwszego polskiego
historyka
• opisuje znaczenie
Akademii Krakowskiej dla
rozwoju polskiej nauki
• wyjaśnia i podkreśla
znaczenie odkrycia Mikołaja
Kopernika dla rozwoju nauki
• wyjaśnia, jakie informacje
o życiu mieszkaoców
średniowiecznego Krakowa
można odnaleźd w ołtarzu
Wita Stwosza
• na podstawie tekstu
źródłowego i wiedzy
pozapodręcznikowej wyjaśnia,
dlaczego Jan Długosz podjął
się spisania dziejów polskich
• odróżnia pojęcia: astrolog
i astronom
22. W szlacheckim
dworze i w pałacu
magnackim
1. Od rycerza
do szlachcica.
2. W szlacheckim
• na podstawie ilustracji
porównuje strój szlachecki
i magnacki
• na podstawie ilustracji
porównuje wygląd dworu
szlacheckiego i pałacu
magnackiego
• zaznacza na osi
chronologicznej wieki: XVI
i XVII
• wyjaśnia pojęcia:
przywileje, pospolite
ruszenie, szlachta, czeladź,
magnateria
• wyjaśnia, czym szlachta
wyróżniała się spośród
innych stanów
• wyjaśnia, czym różniła
się magnateria od szlachty
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
• formułuje wypowiedź
ustną na temat
różnorodności stanu
szlacheckiego
• omawia znacznie
magnaterii w życiu
politycznym i kulturalnym
• wyjaśnia, z jakiej grupy
społeczeostwa
średniowiecznego wyłoniła się
szlachta
• zbiera z różnych źródeł
informacje na temat polskiej
magnaterii – wymienia
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
dworze i folwarku.
3. W siedzibie
magnata.
4. W chłopskiej
zagrodzie.
• wyjaśnia, jakie obowiązki
i przywileje miała szlachta
• wymienia, kto pracował
w gospodarstwach
należących do szlachty
w folwarku szlacheckim Rzeczypospolitej najbardziej znane rody
magnackie w Rzeczypospolitej
XVII wieku
23. W Łazienkach
Królewskich
1. W kręgu nauki
i sztuki.
2. W komnatach
i apartamentach
królewskich.
3. Szkoła dla
patriotów.
4. Pierwsze
ministerstwo oświaty.
5. Miasto z obrazów.
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd Łazienek
Królewskich
• wymienia postacie
Ignacego Krasickiego,
Bernarda Bellotta,
Grzegorza Piramowicza
• wymienia zasługi króla
Stanisława Augusta
Poniatowskiego dla rozwoju
kultury i nauki polskiej
• wyjaśnia, czym były obiady
czwartkowe i kto był na nie
zapraszany
• wyjaśnia, kim byli Ignacy
Krasicki, Grzegorz
Piramowicz, Bernardo
Bellotto, zwany Canalettem
• umieszcza na osi czasu
wiek XVIII i jego drugą
połowę – czas panowania
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
• wyjaśnia znaczenie
założenia Szkoły Rycerskiej
dla rozwoju szkolnictwa
w Polsce
• wyjaśnia znaczenie
powołania Komisji Edukacji
Narodowej dla rozwoju
szkolnictwa w Polsce
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
w osiemnastowiecznej
Warszawie
• wymienia postacie
Ignacego Krasickiego,
Grzegorza Piramowicza,
Bernarda Bellotta oraz
opisuje ich dokonania
• opowiada o rozwoju
kultury polskiej w czasach
panowania Stanisława
Augusta Poniatowskiego
• na podstawie obrazów
Bernarda Bellotta (Canaletta)
opisuje życie codzienne
w Warszawie XVIII wieku
24. Koleją w XIX wiek
1. Od lampy naftowej
do żarówki.
2. Para, węgiel
i żelazo
• na podstawie ilustracji
opisuje wygląd i życie
codzienne
dziewiętnastowiecznego
miasta
• wymienia wynalazki XIX
• podaje przykłady
udogodnieo miejskich
wprowadzonych w XIX
wieku
• wymienia wynalazki
i osiągnięcia techniki XIX
• porównuje życie ludzi
w XIX wieku i we
wcześniejszych epokach
• omawia znaczenie
wynalezienia parowozu
• omawia genezę powstania
fabryk i nowej klasy
społecznej – robotników
• opisuje zmiany
w sposobach podróżowania
w XIX wieku
• omawia wpływ wynalazków
na poprawę jakości życia ludzi
w XIX wieku
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
3. Parowóz
Stephensona.
4. Zmieniają się
miasta.
5. Powstają fabryki.
6. Zmienia się życie
ludzi.
wieku, jakich używamy do
dzisiaj (np. żarówka,
rower, aparat
fotograficzny)
wieku
• opowiada, kim byli Ignacy
Łukaszewicz, William
Murdock, Tomasz Edison
• omawia, jak zmieniło się
życie codzienne ludzi w XIX
i na początku XX wieku
POWTÓRZENIE
MATERIAŁU
I SPRAWDZIAN
WIADOMOŚCI –
O SZLACHECKIM
DWORZE,
KRÓLEWSKIM
PAŁACU I WIELKICH
WYNALAZKACH
• na podstawie ilustracji
porównuje strój
szlachecki i magnacki
• na podstawie ilustracji
porównuje wygląd dworu
szlacheckiego i pałacu
magnackiego
• na podstawie ilustracji
omawia wygląd Łazienek
Królewskich
• wymienia postacie
Ignacego Krasickiego,
Bernarda Bellotta
i Grzegorza Piramowicza,
jako wybitnych
osobistości czasów króla
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
• wymienia wynalazki XIX
wieku, których używamy
• wyjaśnia pojęcia:
przywileje, pospolite
ruszenie, szlachta, czeladź,
magnateria
• opisuje, jakie obowiązki
i przywileje miała szlachta
• wymienia, kto pracował
w gospodarstwach
należących do szlachty
• wymienia zasługi króla
Stanisława Augusta
Poniatowskiego dla
rozwoju kultury i nauki
polskiej
• wyjaśnia, czym były
obiady czwartkowe i kto
był na nie zapraszany
• wyjaśnia, kim byli Ignacy
Krasicki, Grzegorz
Piramowicz, Bernardo
• wyjaśnia, czym szlachta
wyróżniała się spośród
innych stanów
• wyjaśnia, czym różniła
się magnateria od szlachty
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
w folwarku szlacheckim
• wyjaśnia znaczenie
założenia Szkoły Rycerskiej
dla rozwoju szkolnictwa
w Polsce
• wyjaśnia znaczenie
powołania Komisji Edukacji
Narodowej dla rozwoju
szkolnictwa w Polsce
• opowiada, jak wyglądało
życie codzienne
w osiemnastowiecznej
Warszawie
• opowiada o różnorodności
stanu szlacheckiego
• omawia znacznie
magnaterii w życiu
politycznym i kulturalnym
Rzeczypospolitej
• opowiada o rozwoju
kultury polskiej w czasach
panowania Stanisława
Augusta Poniatowskiego
• omawia genezę powstania
fabryk i nowej klasy
społecznej – robotników
• opisuje zmiany
w sposobach podróżowania
w XIX wieku
• wyjaśnia, z jakiej grupy
społeczeostwa
średniowiecznego wyłoniła się
szlachta
• na podstawie obrazów
Bernarda Bellotta, zwanego
Canalettem, opisuje życie
codzienne w Warszawie
w XVIII wieku
• omawia wpływ wynalazków
na poprawę jakości życia ludzi
w XIX wieku
Temat lekcji.
Wymagania na ocenę dopuszczającą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dostateczną.
Uczeo:
Wymagania na ocenę dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Uczeo:
Wymagania na ocenę celującą. Uczeo:
do dzisiaj
• na podstawie ilustracji
omawia zmiany, jakie
dokonały się w XIX wieku
w życiu mieszkaoców
miast
Bellotto, zwany
Canalettem
• umieszcza na osi czasu
wiek XVIII i jego drugą
połowę – czas panowania
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
• podaje przykłady
udogodnieo miejskich
wprowadzonych w XIX
wieku
• wymienia wynalazki
i osiągnięcia techniki XIX
wieku
• opowiada, kim byli
Ignacy Łukaszewicz,
William Murdock, Tomasz
Edison
• omawia zmiany w życiu
codziennym ludzi na
przełomie XIX i XX wieku
• wymienia postacie
Ignacego Krasickiego,
Grzegorza Piramowicza,
Bernarda Bellotto oraz
opisuje ich dokonania
• porównuje życie ludzi
w XIX wieku i we
wcześniejszych epokach
• omawia znaczenie
wynalezienia parowozu
Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów
Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne, prace praktyczne.
1. Pisemne:
- odpowiedź na pytania z 2 ostatnich lekcji - kartkówki,
- rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń (m.in. na mapie),
- karty pracy,
- sprawdziany, testy po omówionym dziale, testy czytania ze zrozumieniem, testy diagnostyczne.
2. Ustne:
- odpowiedź ustna z 2 ostatnich lekcji,
- kilkuzdaniowa wypowiedź,
- udział w dyskusji,
- prezentacja pracy własnej lub grupy.
3. Praktyczne:
- niewerbalny wytwór pracy (np. album, plakat),
- minireferat,
- gromadzenie i segregowanie materiałów,
- praca plastyczna,
- posługiwanie się mapą, słownikiem, tekstem źródłowym,
- współpraca w grupie,
- samokształcenie.
Przedmiotem oceny są:
A) wiadomości,
B) umiejętności,
Uczeń nieobecny na co najmniej 2 ostatnich lekcjach powinien to zgłosić na początku zajęć.
Uczeń nieobecny na sprawdzianie lub teście pisze go na najbliższej lekcji, do czasu której nadrobił określone wiadomości i umiejętności.