ROZKŁAD ZAJEĆ Z PATOMORFOLOGII WRAZ Z WYKAZEM PREPARATÓW – 1 CZĘŚĆ BLOKU NA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO, ROK AKADEMICKI 2018-2019

I TYDZIEŃ 1. Wprowadzenie do patomorfologii + sekcje. (Wpr) dr n. med. Ewa Domanowska Zagadnienia: Zasady pisania rozpoznań patomorfologicznych. Zagadnienia prawne dotyczące sekcji zwłok oraz inne mające zastosowanie w pracy

patomorfologa. Audiowizualna prezentacja techniki sekcji zwłok. Ćwiczenia sekcyjne demonstracyjne z omówieniem techniki sekcji zwłok. Znamiona śmierci. Technika sekcji narządów: głowy, szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy małej. Praktyczne ćwiczenia sekcyjne w wykonaniu studentów. Sekcja zwłok w przypadkach szczególnych: odma, zatory, zatrucia itp. Praktyczne ćwiczenia sekcyjne w wykonaniu studentów. Technika sekcji zwłok noworodka

2. Zmiany adaptacyjne i Zaburzenia hemodynamiczne dr.n. med. Ewa Domanowska/ lek. Natalia Skoczylas-Makowska / lek. Jakub Jóźwicki (A+H) Zagadnienia do przygotowania: odpowiedź komórki na stres i czynniki szkodliwe,

przyczyny uszkodzenia komórki,

sekwencja zdarzeń i mechanizmy uszkodzenia i śmierci komórki,

zmiany adaptacyjne,

zmiany zwyrodnieniowe,

wapnienie patologiczne,

starzenie się komórki,

przekrwienie i zastój krwi,

obrzęk,

krwotok,

hemostaza i zakrzepica,

zatorowość,

zawał,

wstrząs

Preparaty mikroskopowe: 1. Zanik brunatny mięśnia sercowego

(atrophia fusca myocardii) 146

2. Przerost mięśnia sercowego (hypertrophia musculi cordis)

138,150

3. Rozrost gruczołowy błony śluzowej trzonu macicy (hyperplasia glandularis endometrii)

085, 085a, 085c, 085d

4. Obrzmienie/zwyrodnienie miąższowe wątroby (degeneratio parenchymatosa hepatis)

134

5. Nadmierne rogowacenie naskórka (hyperkeratosis epidermis)

135

6. Ciałko białawe jajnika (corpus albicans ovarii)

143

7. Martwica rozpływna (necrosis colliquativa; na przykładzie rozmiękania mózgu [encephalomalatio cerebri])

152

8. Martwica skrzepowa (necrosis coagulativa; na przykładzie: gruźlicy płuc i wątroby [tuberculosis pulmonum et hepatis])

026

9. Ognisko krwotoczne w mózgu

(focus haemorrhagicum cerebri) 127, 133

10. Hemosyderoza ciałka białawego jajnika (haemosisderosis corporis albicantis ovarii)

154 + żelazo

11. Przekrwienie bierne wątroby (hyperaemia passiva hepatis)

155

12. Przewlekły zastój żylny w płucach (venostasis chronica pulmonum)

153, 157

13. Zawał blady nerki (infarctus pallidus renis)

059

14. Zawał krwotoczny jelita (infarctus haemorrhagicus intestini)

160

15. Skrzeplina przyścienna (thrombosis parietalis)

097, 193

16. Rekanalizacja skrzepliny (thrombosis recanalisatus)

233

17. Obrzęk płuc 062/256

3. Zapalenie ostre i przewlekłe. Lek. Natalia Skoczylas-Makowska/ lek. Izabela Neska- Długosz (Zap) Zagadnienia do przygotowania:

Ogólny zarys zapaleń i naprawy tkanek Czynniki wywołujące zapalenie ostre i przewlekłe Rozpoznawanie drobnoustrojów, komórek martwiczych i ciał obcych Zmiany naczyniowe Procesy komórkowe: rekrutacja i aktywacja leukocytów Uszkodzenie tkanek związane z zapaleniem Następstwa ostrego zapalenia Zapalenie przewlekłe-komórki i mediatory zapalenia przewlekłego Zapalenie ziarniniakowe Ogólnoustrojowe następstwa zapaleń Zmiany morfologiczne w kile i gruźlicy Morfologiczny podział zapaleń Chemiczne mediatory i regulatory zapalenia-mediatory pochodzenia komórkowego i

osoczowego

Preparaty mikroskopowe: 1. Histiocytoza zatok węzła chłonnego

(histiocytosis lymphonoduli) 188

2. Lymphonodulitis reactiva 226

3. Zwyrodnienie włóknikowate (degeneratio fibrinoidea; na przykładzie przewlekłego wrzodu trawiennego żołądka [ulcus chronicum pepticum ventriculi])

144

4. Ropień płuca (abscessus pulmonis)

034

5. Zapalenie wyrostka robaczkowego (appendicitis; typy: ostre surowicze [acuta serosa] z rozplemem grudek chłonnych [follicularis], ropne [purulenta], ropowicze [phlegmonosa], zgorzelinowe [gangrenosa], zamykające [obliterativa])

262, 027, 266, 268

6. Ropne zapalenie opon mózgowych (meningitis purulenta)

167

7. Gruźlica prosówkowa płuc (tuberculosis miliaris pulmonis)

025

8. Gruźlica nadnerczy (tuberculosis glandulae suprarenalis)

151

9. Gruźlicze zapalenie opon mózgowych (meningitis tuberculosa)

102

10. Sarkoidoza węzłów chłonnych (sarcoidosis lymphonoduli)

111

11. Trąd (lepra)

229

12. Ziarnina zapalna, reakcja na ciało obce (granulatio, granuloma)

13. Bliznowacenie po zawale mięśnia sercowego Cicatrisatio post infarctum myocardii)

069

4. Choroby układu odpornościowego. Lek. med. Jakub Jóźwicki/ lek. Natalia Skoczylas-Makowska (AUT) Zagadnienia do przygotowania: Prawidłowa odpowiedź immunologiczna Komórki i tkanki układu immunologicznego Aktywacja i odpowiedzi adaptacyjne układu immunologicznego Reakcje nadwrażliwości Choroby autoimmunologiczne Odrzucanie przeszczepów Zespoły niedoborów odporności Amyloidoza

Preparaty mikroskopowe: 1. Skrobawica nerek

(amyloidosis renis) 077 + amyloid

2. Guzek reumatoidalny (nodulus rheumathoideus)

174

3. Reumatoidalne zapalenie stawów (ang. rheumatoid artritis)

082

4. Guzkowe zapalenie tętnic (polyarteritis nodosa)

124

5. Twardzina skóry (scleroderma localisata)

173, 196 Włókna sprężyste

6. Toczeń trzewny – zmiany nerkowe (lupus erythematosus)

033, PAS

5. Nowotwory. Dr n. med. Ewa Domanowska (NOW) Zagadnienia do przygotowania: Kliniczno-morfologiczna charakterystyka nowotworów łagodnych i złośliwych. Zmiany i stany przedrakowe. Metaplazja. Dysplazja. Rak in situ. Pojecie mikroinwazji i raka wczesnego. Kacheksja i zespoły rzekomonowotworowe. Grading i stading. Markery nowotworowe. Zaburzenia różnicowania i dojrzewania tkanek. Neoplazja śródnabłonkowa. Łagodne nowotwory nabłonkowe. Nowotwory złośliwe i miejscowo złośliwe. Epidemiologia i diagnostyka nowotworów. Kliniczne cechy nowotworów.

Preparaty mikroskopowe:

1. Rogowacenie starcze naskórka (keratosis senilis)

177

2. Rogowacenie białe pochwy (lichen sclerosus; poprzednio: kraurosis)

168

3. Zmiany włóknisto-torbielowate sutka [także: łagodna dysplazja sutka] (mastopathia fibroso-cystica; dysplasia benigna mammae)

050, 179

4. Brodawka łojtokowa skóry (verruca seborrhoica)

243

5. Wywinięcie nabłonka cylindrycznego na część pochwową szyjki macicy [poprzednio: nadżerka gruczołowa części pochwowej szyjki macicy] (ectropion)

237

6. Wewnątrznabłonkowe nowotworzenie (neoplazja) szyjki macicy [ poprzednio: nadżerka gruczołowa z dysplazją] (neoplasia intraepithelialis cervicalis; ang. CIN – cervical intraepithelial neoplasia) CIN I/ LSIL

178

7. Wewnątrznabłonkowe nowotworzenie (neolazja) szyjki macicy [poprzednio: rak przedinwazyjny szyjki macicy] CIN III/HSIL

176

8. Choroba Bowena naskórka (morbus Boweni)

166

9. Rak podstawnokomórkowy skóry (carcinoma basocellulare cutis)

110

10. Rak kolczystokomórkowy skóry (carcinoma planoepitheliale/ carcinoma sinocellulare cutis)

022

11. Rak pęcherza moczowego (carcinoma urotheliale)

186

12. Rak gruczołowy jelita grubego (adenocarcinoma coli)

279

13. Tłuszczak (lipoma)

195

14. Tłuszczakomięsak (liposarcoma)

049

15. Gwiaździak (astrocytoma)

053, 244

16. Gąbczak wielopostaciowy (glioblastoma multiforme)

204, 260

17. Maziówczak złośliwy – przerzut do płuc (sarcoma synoviale)

214

II TYDZIEŃ 1. Patologia układu sercowo naczyniowego. lek. med. Natalia Skoczylas-Makowska (SN) Zagadnienia do przygotowania: Naczynia krwionośne: Wrodzone zaburzenia rozwojowe Choroba nadciśnieniowa naczyń Stwardnienie ścian tętnic Miażdżyca Tętniaki i rozwarstwienia Zapalenia naczyń Choroby związane z nadmierną reaktywnością naczyń Żylaki kończyn Zakrzepowe zapalenie żył i zakrzepica żylna Nowotwory i zmiany nowotworopodobne naczyń-klasyfikacja, charakterystyka ogólna,

poszerzenia naczyń, naczyniaki Serce: Niewydolność serca Choroba niedokrwienna serca Zaburzenia rytmu serca Choroba nadciśnieniowa serca Serce w chorobie reumatycznej Infekcyjne zapalenie wsierdzia Nieinfekcyjne zapalenie wsierdzia Serce w zespole rakowiaka Zapalenie mięsnia sercowego Choroby osierdzia Śluzak serca

Preparaty mikroskopowe:

1. Stwardnienie tętniczek (arterioclerosis centralis)

128, 131, 132

2. Stwardnienie tętnic nerkowych (renes arteriosclerotici)

212 +PAS

3. Zawał mięśnia sercowego (infractus myocardii)

255

4. Bliznowacenie po zawale mięśnia sercowego (cicatrisatio postinfractosa myocardii)

069

5. Zapalenie wsierdzia zastawek serca (endocarditis valvularis)

216

6. Włóknikowe zapalenie osierdzia (pericarditis fibrinoidea)

096

7. Ostre zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis acuta)

163, 250

8. Żylaki odbytu (varices haemorrhoidales ani)

251

9. Naczyniak krwionośny (haemangioma)

099

2. Choroby dzieci. Dr n. med. Łukasz Szylberg. (DZ) Zagadnienia do przygotowania: Zespół niewydolności oddechowej noworodków Martwicze zapalenie jelit Zespół nagłej śmierci niemowlęcia Nowotwory wieku dziecięcego Obrzęk uogólniony płodu Wady rozwojowe Guz Wilmsa Nerwiak zarodkowy Siatkówczak Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy Mięsak Ewinga oraz PNET

Preparaty mikroskopowe:

1. Niedorozwój jąder (hypoplasia testis)

145

2. Zespół błon szklistych noworodka (membranae hyalinae pulmonum)

159

3. Czaszkogardlak (craniopharyngeoma)

208

4. Siatkówczak złośliwy zarodkowy (retinoblastoma)

202

3. Patologia układu oddechowego część I. Lek. Izabela Neska-Długosz (OI) Zagadnienia do przygotowania: Zapalenia płuc: etiologia, patogeneza, podział, patomorfologia.

Choroby naczyń płucnych.

Obrzęk hemodynamiczny płuc.

Przewlekłe obturacyjne i restrykcyjne choroby płuc.

Rozstrzenie oskrzeli. Pylice organiczne i nieorganiczne

Zmiany w opłucnej

Patogeneza i patomorfologia tzw. serca płucnego

Preparaty mikroskopowe:

1. Zatorowość tętnic płucnych (embolia thrombotica ramorum arteriae pulmonalis)

156

2. Zawał krwotoczny płuca (infarctus haemorrhagicus pulmonis)

060

3. Płatowe zapalenie płuc (pneumonia lobaris)

198

4. Ropne odoskrzelowe zapalenie płuc (bronchopneumonia)

067, 058

5. Przewlekłe zapalenie oskrzeli (bronchitis chronica)

076

6. Zapalenie grzybicze płuc (pneumonia mycotica)

115

7. Guz mieszany ślinianki [także gruczolak wielopostaciowy] (tumor mixtus; edenoma pleomorphum)

031

8. Pylice płuc (pneumoconioses)

272

4. Patologia układu oddechowego II. Lek. med. Izabela Neska-Długosz. (OII) Zagadnienia do przygotowana: Histoklinika raka płuca.

Histoklinika raka krtani.

Rak nosogardła. Stany przednowotworowe i nowotwory układu oddechowego z uwzględnieniem histokliniki tchawicy, krtani, oskrzeli.

Preparaty mikroskopowe:

1. Rak płaskonabłonkowy płuca (carcinoma planoepitheliale pulmonis)

245

2. Gruczolakorak płuca (adenocarcinoma pulmonis)

046

3. Rak drobnokomórkowy płuca (carcinoma microcellulare pulmonis)

040

4. Rak płaskonabłonkowy krtani (carcinoma planoepitheliale laryngis)

210

5. Rakowiak oskrzela i wyrostka robaczkowego (carcinoidum bronchit et appendicis) (barw.chromograniną A)

090, 249

8. Hemopatologia. Lek. med. Natalia Skoczylas-Makowska. (CH) Zagadnienia do przygotowania: Nienowotworowe choroby układu białokrwinkowego- leukocytozy odczynowe, odczynowe

zapalenie węzłów chłonnych Rozrosty nowotworowe krwinek białych-klasyfikacja, charakterystyka ogólna Nowotwory limfoidalne- klasyfikacja, charakterystyka ogólna Pojęcie białaczka i chłoniak Ostre chłoniaki i białaczki limfoblastyczne Przewlekłe białaczka limfatyczna i chłoniak z małych limfocytów Chłoniaki grudkowe Chłoniaki rozlane zduąych komórek B Chłoniak Burkitta Szpiczak mnogi i inne rozrosty plazmatycznokomórkowe Chłoniak Hodgkina Ziarniniak grzybiasty i zespół Sezaryego Ostra białaczka mieloblastyczna Przewlekła białaczka szpikowa Powiększenie śledziony Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe

Preparaty mikroskopowe:

1. Ostra białaczka szpikowa – nacieki w wątrobie (ang. acute myelogenous leukemia; AML)

063

2. Chłoniak złośliwy (lymphoma malignum)

180,183

3. Ziarnica złośliwa – LD type [poprzednio: lymphogranulomatosis maligna] ( ang. Hodgkin lymphoma, lymphocyte depletion type)

220

4. Ziarnica złośliwa – MC type 089

(ang. Hodgkin lymphoma, mixed cellularity type)

5. Ziarnica złośliwa – NS type Ang. Hodgkin lymphoma, nodular sclerosis type)

007

6. Szpiczak mnogi (myeloma multiplex)

055

7. Szpiczak plazmatyczno komórkowy (guz żebra) (plasmocytoma; plasma cel myeloma)

231

7. Zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (microangipatia thrombotica, ang. DIC)

211

Po 2 tygodniu bloku: KOLOKWIUM (zakres ćwiczeń 1-10 oraz wykłady 1 i 2)