Impresjonizm w liryce młodopolskiej…
• Impresjonizm(fr. "impression" - wrażenie) - nurt w sztuce, który został zapoczątkowany przez grupę paryskich artystów w ostatniej ćwierci XIX wieku.
• Najbardziej charakterystyczną cechą malarstwa i rzeźby impresjonistycznej było dążenie do oddania zmysłowych, ulotnych momentów - "złapania uciekających chwil". Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki, oraz dziennikarza Louisa Leroya i pochodzi od tytułu obrazu Claude'a Moneta "Impresja, wschód słońca".
Kilka zdań wstępu…
Impresjonizm jest to nurt w sztuce :
Malarstwo Literatura Muzyka
Przedstawiciele :(Malarstwo)
Edouard Manet
Claude Monet
August Renoir
Edgar Degas
Camille Pissarro
Olga Boznańska
Przedstawiciele:(Muzyka)
Zrodzony na gruncie kultury francuskiej, reprezentowany głównie przez :
Claude Debussy
Maurice Ravel
Ottorino Respighi
Manuel de Falla
Karol Szymanowski
Przedstawiciele :(Literatura)
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Jan Kasprowicz ‘Krzak dzikiej róży’ Leopold Staff
„Deszcz jesienny”
Unikanie skrajnego
dekadentyzmu
Działa na wszystkie zmysły
Ważna rola barwy i dźwięku
Nacechowany jest wyrazami oznaczającymi emocje
Dzieła niekoniecznie
muszą tworzyć jedną,
pełną i spójną całość
Opisy są bardzo zmysłowe
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Zafascynowała go tematyka tatrzańska, potęga przyrody górskiej, świeżej i nieujarzmionej. Opisy Tatr poeta tworzył techniką impresjonistyczną, przy użyciu walorów świetlnych, dźwiękowych i zapachowych, co w sumie daje efekt malarski i niemal dotykalny. Pejzaż jest pełen światła i koloru, ale nie ma wyraźnych konturów. Pozwala to uchwycić ulotny moment, wrażenie chwili, kiedy padające światło objawia oczom obserwatora coraz to inny widok. Technika ta występuje wyraźnie w wierszach: "Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej", "Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym
W poezji jako impresjonistyczną można określić lirykę tatrzańską
Kazimierza Przerwy-Tetmajera.
Podmiot liryczny :
Wrażenie dominujące :
Nocne mgły
Ruch, czytelnik ma możliwość obserwowania „tańca”
Impresjonizm polega na : Próbie uchwycenia chwilowego doznania, obrazu natury w nieustannej grze barw i kształtów.
Impresjonistyczna wizja opisująca krajobraz górski...
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Nastrój :Spokojny
Przepełniony smutkiemWiersz wyraża : Nostalgię
Tęsknotę
Wiersz silne oddziałuje na nasze zmysły:
Wzroku, np.
Słuchu, np. „srebrzystoturkusowa cisza”
„w słońcu się potok skrzy i mieni w srebrnotęczowy sznur”
„Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej”
Jest to więc impresjonizm, wykorzystujący takie rekwizyty jak: mgła, światło i wszelkie elementy natury. Wiersz ukazuje emocje, jakie targają podmiotem lirycznym w danym momencie. Ważną rolę odgrywa także kolorystyka, występują ciepłe i zimne barwy np. „ciemnozielony w mgle złocistej”, „ciemna zieleń gór”. Wiersz obfituje w luźno powiązane ze sobą obrazy, brak w nim jakichkolwiek kontrastów. Przedstawiają mistyczną, senną krainę, jakby z marzeń i legend.
KONIEC
Piotr Klefas IIIcMichał Kuszyński IIIc Marcin Małek IIIc