INSTAP PROJECT BOUWTECHNIEK
OBSERVATORIUM
STUDENT: ING. ARJEN SEFFINGA
STUDENTEN NR.: 0781740
DATUM: 20-09-2011
DOCENT: ANDRE WALRAVEN
VAK: INSTAPPROJECT BOUWTECHNIEK
VAKCODE: 7X315PUBLISHED ON: 17/09/11
ARCHITECTURE
Technische Universitiet Eindhoven
AD&P, Bouwtechniek
Ing. Arjen Seffinga
Instapproject bouwtechniek
Observatorium
Augustus 2011
4 van14
_0. INHOUD
_0. INHOUD 4
_1. VOORWOORD 5
_2. OPDRACHT 6
_3. WOORDSPIN 7
_4. INSPIRATIE 8
_5.1 FILOSOFIE 9
_5.2 DOELGROEP 9
_5. SO 9
_5.3 LOCATIE 10
_5.4 ONTWERP 10
_5.5 Materiaal gebruik 10
_5. CONCLUSIE 14
5 van14
_1. VOORWOORD
Voor u ligt het ontwerp van een observatorium, niet
zomaar een observatorium, maar een observatroium
voor het detail op het dagelijkse leven. Als student aan
de Technische Universiteit van Eindhoven heb ik urban
observatorium ontworpen, de opdracht was letterlijk
ontwerp een observatorium.
Voor deze opdracht heb ik inspiratie gezocht in een
woordspin, een analyse van een bestaand observa-
torium. Het uiteindelijke ontwerp is het resultaat van
onderzoek en een extravagant ontwerp op een van de
drukste punten van de wereld.
Amsterdam, augustus 2011
6 van14
_2. OPDRACHT
De opdracht luidt letterlijk: “Observatorium”. Aan de stu-
dent om een observatorium te ontwerpen. Niet zomaar
een observatorium, maar een eigentijds en misschien
wel wat gek observatorium.
Het product/ontwerp zal bestaan uit een woordspin,
collage en korte analyse ter inspiratie.
Om inzicht te krijgen in hoe, wat, waar en hoelang zal er
een korte analyse komen over het onderwerp waar het
ontwerp op zal worden gebaseerd, de filosofie.
Met de gegevens van de analyse en inspiratie, gecom-
bineerd met de gedachten ontstaat er een ontwerp.
Vanaf een schets tot het uitgewerkte ontwerp dat
bestaat uit de aanzichten, doorsnede, situatie en details.
7 van14
Om meer inzicht te krijgen in een observatorium is het
gemakkelijk om een ouderwetse woordspin te creeeren.
Dit niet alleen om een observatorium te definieren maar
ook om inspiratie op te doen.
Een observatrium ook wel een sterrenwacht is een in-
stituut waar sterren en hemel lichamen worden bekeken.
Maar het woord observeren betekend aandachtig beki-
jken. Dus dit kan op verschillende manieren worden
geiterperteerd.
We kunnen alles observeren, zo observeren we voetbal
wedstrijden, analyses, maar ook elkaar.
Vogelspotten is ook observeren, aandachtig kijken naar
de vogel waar je lang naar verlangt om die te zien.
Observeren doen we vaak op een speciale plek, waar
de omstandigheden het gunstigst zijn en waar we alles
goed kunnen zien.
De observeerder moet het zien, beleven, ervaren en er
natuurlijk van genieten op een bepaalde manier. Je bent
_3. WOORDSPIN
observatorium
kijken & zien
momentopname
uitkijkpost
vogelspotten
beleven & ervaren detail
beschouwen/toeschouwer
doel gericht en specifiekren
afgesloten van de omgeving
sterren
waarnemen
inweze een toeschouwer van het spel dat er om je heen
afspeeld.
8 van14
bron: Herzog de Meuron, Beijing
_4. INSPIRATIE
bron: weltbildung.com
bron: Lucas Lenglet Park, Leidsche Rijn, Utrecht
bron: Juelich.de
bron: wordpress.com
9 van14
EINSTEIN TOWER _5. ANALYSE
Om meer inzicht in het ontwerpen van een observato-
rium zal er een korte analyse worden gemaakt van een
bestaand observatorium. Het nieuwe ontwerp moet
een spraakmakend observatorium worden, voor deze
reden is er gekozen voor de Einstein Tower, Postdam,
Duitsland. Vanwege zijn unieke vorm en materiaal
gebruik is deze anders ontworpen als de traditionelen
observatorio, maar heeft nog steeds de zelfde functie
wat het een uniek observatorium maakt.
We zien dat het gebouw uit twee delen bestaat het
onderste en horizontale deel bestaat uit een labarato-
rium dat deel uitmaakt van observatoriumim en het
verticale deel waar zich de trap en het observatorium
bevinden.
Het ontwerp is op een speciale manier tot stand ge-
komen. De architect, Mendohlson, moest alleen een
omhulsul ontwerpen voor het al technische ontworpen
observatorium. De jonge architect is hierbij sculputeer-
end aan de slag gegaan om zijn ideen over ontwerpen
te laten weerspiegelen in het ontwerp.
De stijl heeft veel weg van de stijl van Gaudi.
bron: Plans, Sections and Elevations
10 van14
_5.1 FILOSOFIE
Een observatorium wordt voornamelijk gebruikt voor
het kijken naar de sterren. Maar zoals al is omschreven
in het hoofdstuk woordspin kunnen hier ook andere
betekenissen aan worden gegeven.
De hemel, waar we elke dag en nacht naar kijken is
ontzettend groot, verder als dat we tot dus ver kunnen
_5.2 DOELGROEPHet observatorium moet voor iedereen toegangelijk
zijn, in de leeftijdcatogorie van 0 tot 100 jaar. De bezoek-
er moet zich boven het leven zien en toeschouwer zijn
van het dagelijkse leven. Het observatorium is niet toe-
gangelijk voor mindervaliden.
De bezoeker kan er een kort bezoek brengen, maar
het is ook mogelijk om langer te blijven om zo meer en
langer te kunnen observeren. Sommige dierenspotters
liggen soms uren stil om maar een glimp op te vangen
van het dier. Het observatorium moet ook dag en nacht
toegangelijk zijn om zo daadwerkelijk het dagelijkse lev-
en te kunnen laten zien aan de bezoeker. Het observato-
rium is 24/7 open, voor de dagjes mensen, de genieters
en de nachtbrakers.
Zoals al eerder is vernoemd staat het observatorium in
een stedelijke context, in het kopje locatie meer infor-
matie over de loactie zelf.
Het observatorium zal uitkijken op een druk kruispunt
waar verschillende actieviteiten zijn waar te nemen. De
bezoeker ziet hier vanuit vogelperspectief het dagelijk-
sleven, de werkende, ontspannende, reizende etc. Het
observatrium bestaat uit drie verschillende onderdelen.
Het eerste onderdeel is het grootste onderdeel, het ver-
ticale stijgpunt. Het stijgpunt geeft het observatorium
hoogte om zo het kruispunt te overzien. In het stijgpunt
bevindt zich een wentel trap die de bezoek tot op de
juiste hoogte brengt.
Het tweede onderdeel is het uitkijkpunt, dit uitkijkpunt
bevindt zich direct aan het stuigpunt en bestaat uit een
grote glazenkoepel vanwaar de bezoeker het complete
kruispunt kan overzien.
Het derde en kleinste deel is het observatorium. In deze
kleine donkere kamer zijn stilstaande beelden te vinden
_6. SO
zien, maar door het oog van het observatorium zien we
maar een klein deel van de sterrenhemel. We kijken in
een observatorium naar een detail van het helal. Dit is
het key-woord geweest voor het ontwerp. Het observa-
torium moet een detail laten zien.
De meeste observatoria staan op afgelegen plekken, dit
in verband met lichtvervuiling. Voor het ontwerp is het
min punt omgedraaid naar het middenpunt. De stedeli-
jke context is het hart van het observatorium. Maar wat
is dan een observatorium in de stedelijke context. Een
mooie verwoording hiervoor komt uit het Urban Dic-
tionary: “someone who notices little details in every day
of life”.
De urban context is belangerijk voor het ontwerp, maar
hoe kan een observatorium nu zijn inpassing vinden in
de stad. Hiervoor zal het hoofddoel van een observato-
rium anders worden geinterperteerd.
In de volgende sub-hoofdstukken en schetsen zal
duidelijk worden hoe het observatorium zijn plaats en
nut zal vinden in de stedelijke jungle en het dagelijkse
leven.
bron: eigen collectiebron: prive collectie
11 van14
_5.3 LOCATIEDe grootste metropool ter wereld, het drukste kruispunt
ter wereld, daar is genoeg te zien. Shibuya crossing, To-
kyo, Japan. Een bekend punt in Tokyo dat vooral is ger-
icht op de jongere cultuur, maar ook waar mensen naar
hun werk gaan. Het punt biedt een prachtig beeld op
het dagelijkse leven.
van wat er op straat gaande is. Op en rond het kruispunt
zijn verschillende camera’s geplaatst om om twee mi-
nuten foto’s te maken en deze te projecteren in het
observatorium. Deze foto’s zijn een close up van aller-
lei zaken. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een hand met
daarom een horloge, een persoon die de bus uitstapt of
persoon vanaf nek tot tenen.
Dit is het op detail bekijken van het dagelijkse leven, net
zoals wij dat bij de sterren doen.
12 van14
13 van14
14 van14
_5. CONCLUSIE
Een observatorium is een speciaal gebouw met speciale
eisen, maar dit maakt het ontwerpen ontzettend uitda-
gend. Het uiteindelijke ontwerp is bijna een kunst object
geworden in de bestaande omgeving, de mensen in de
buurt zijn de kunst.
Het is belangrijk om de doelgroep te definieren om
zo ook het object wat geobserveerd wordt te kunnen
definieren. De locatie is hiervan voor belang.
Door transperantie met dichtheid te combineren en
breedbeeld met detail ontstaat er een link tussen het
ontwerp en de functie.
De Urban Jungle kan geobserveerd worden.