24.05.2016
1
1
Toplu Koruma Uygulamaları
SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUMA UYGULAMALARI
Kişiye Yönelik Koruma UygulamalarıSAĞLIK VE GÜVENLİK KORUMA UYGULAMALARI Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği
etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışantarafından; giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olaraktasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazlardır.
24.05.2016
2
Toplu Koruma Uygulamaları
5
Çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunmasında en etkin yöntem;
Riski kaynağında kontrol altına almaktır.
Bunun mümkün değilse ortama yönelik farklı yöntemler devreye
girecektir. Bütün bu yöntemlerin etkili olmadığı hallerde;
En son korunma yöntemi olarak KKD kullanımı önerilmelidir.
Önlemek, korumak her zaman daha kolay ve ucuz olmuştur.
Toplu Koruma Uygulamaları
6
Tehlikesiz olanla değiştirme, Yalıtım, Koruyucu/koruma içine alma, Yerel havalandırma, Yerel aydınlatma, Makine koruyucuları, Genel havalandırma, Genel aydınlatma, İklimlendirme, İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları
Kişiye Yönelik Koruma Uygulamaları
Kişisel koruyucu donanımlar, risklerin toplu korumayı sağlayacak teknikönlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediğiveya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılmalıdır. Kişiselkoruyucu donanımların kullanımı, işçileri mesleki yaralanmalardan vehastalıklardan korumayı amaçlayan çalışmaların son aşamasını oluşturur.
İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim, İşe giriş sağlık muayenesi, Periyodik sağlık muayeneleri, Geri dönüş sağlık muayeneleri, Rehabilitasyon çalışmaları, Kişisel koruyucu donanım.
7
CE Uygunluk İşareti: (Conformite’ Eureope’ene)
Üreticinin,Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği’nden kaynaklanan bütünyükümlülüklerini yerine getirdiğini ve KKD' nin ilgili tüm uygunlukdeğerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu, üzerine iliştirildiğimamulün; insan, hayvan ve çevre açısından sağlıklı ve güvenliolduğunu gösteren Avrupa Birliğinin Yeni Yaklaşım Direktiflerineuygunluk işaretidir.
8
24.05.2016
3
Küçültülmesi veya büyütülmesi gereken durumlarda yukarıda yeralan şekildeki oranlara uyulur.
İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmediği müddetçe, “CE” işaretiasgarî 5 mm ebadında olur.
Kişisel Koruyucu Donanımların Belgelendirilmesi
Kategori I : Basit Yapıdaki KKD’lerKategori II : I. ve III. Kategoride olmayan KKD’lerKategori III : Karmaşık Yapıdaki KKD’ler
Kategori I : Basit Yapıdaki KKD’ler
Tasarımcı tarafından, kullanıcının kendisinin değerlendirebileceği kabul
edilen, tedrici olarak (kademeli) ortaya çıkan ve zamanında fark
edilebilir derecede düşük düzeydeki risklere karşı koruma sağlayan
basit yapıdaki KKD’ler.
Örneğin; yüzeysel etkilere karşı koruyan eldivenler, doğal atmosferik
etkenlere karşı koruyan başlıklar, ayakkabılar, kaynak gözlüğü vb.
11
Kaynak Gözlükleri
12
24.05.2016
4
Kategori I Sınıfı KKD’lerin Belgelendirilmesi
Bu tip KKD’lar için onaylanmış kuruluşa gerek yoktur.Üretici sorumluluğu kendi üzerine alarak, AT UygunlukBeyanı düzenler ve kendi sorumluluğunda KKD’ye
işaretini ekler.
13
Kategori II sınıfındaki KKD’ler
Kategori-I ve Kategori-III'ün dışında kalan tüm kişiselkoruyucu donanımlar, Kategori-II olarak sınıflandırılır.
Örnekler:
İşitmeyi Koruyan Donanımlar (Kulak içine ve dışınatakılanlar)
BaretlerGöz koruyucuları ve filtreleri
14
Kategori II sınıfındaki KKD’ler
15
Kategori II sınıfındaki KKD’lerin Belgelendirilmesi
Kategori-II'ye dahil olan kişisel koruyucu donanımlarınbelgelendirilmesi, “Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği"nin 12 ncimaddesinde belirtildiği şekilde, Onaylanmış Kuruluşun (Türkiye’deTSE ve Üniversal) onayı gerekmektedir. Onaylanmış Kuruluş gerekliincelemeyi yaptıktan sonra AT Tip İnceleme Belgesini düzenleyerekimalatçıya verir. İmalatçı tarafından, AT Uygunluk Beyanıdüzenlenerek ürüne CE işareti iliştirilir.Onaylanmış kuruluş listesine http://europa.eu.int adresinden ulaşılabilir.
16
24.05.2016
5
Kategori-III sınıfındaki KKD’ler
Tasarımcı tarafından, ani olarak ortaya çıkabilecektehlikeleri, kullanıcının zamanında fark edemeyeceğidüşünülen durumlarda ve hayati tehlike oluşturarak, sağlığaciddi şekilde ve geriye dönüşü mümkün olmayacakderecede zarar verebilecek risklere karşı koruma sağlayankarmaşık yapıdaki kişisel koruyucu donanımlar, Kategori IIIolarak sınıflandırılır.
17
Kategori III sınıfındaki KKD’lerin Belgelendirilmesi
Bu yapıdaki KKD’lerin belgelendirilmesi için onaylanmışkuruluşa ihtiyaç vardır. Onaylanmış kuruluş KKD’nin ilgiliteknik düzenlemesine uygun olup olmadığını inceler,gerekiyorsa ilgili testleri gerçekleştirir ve ürüne ait AT Tipİnceleme Belgesini verir. Onaylanmış kuruluş homojen ürünüretimini de takip eder, üretici AT Uygunluk Beyanı hazırlarve ürüne CE işaretini iliştirir.
18
Kategori-III sınıfındaki KKD’ler
Kategori III kapsamındaki ürünlere, CE işareti ile birlikte homojen ürün
üretimini takip eden Onaylanmış Kuruluşun kimlik numarasının da
iliştirilmesi gerekmektedir.
19
Kategori-III sınıfındaki KKD’lerÖrnekler:
Yüksekten düşmeye karşı koruma sağlamak üzeretasarlanmış ve üretilmiş tüm koruyucu donanımlar.
Tüm solunum koruyucu donanımlar Elektrik risklerine karşı koruma sağlamak üzere
tasarlanmış ve üretilmiş donanımlar. Kimyasallara veya iyonlaştırıcı radyasyonlara karşı sınırlı
koruma sağlamak üzere tasarlanıp üretilmiş giysilerve/veya (sabit veya ayrılabilir) aksesuarlar
20
24.05.2016
6
Kategorilere göre belgelendirme süreci
21
KKD’lerde Bulunması Gerekli İşaretler
KKD I ve II. Kategoride üründe -veya ürün küçükseambalajında sadece CE bulunur.
KKD III. Kategoride ise (Karmaşık Yapılı) ürün üzerinde CEişareti ile beraber onaylanmış kuruluşun 4 haneli kimliknumarası bulunmalıdır.
22
İmalatçı, piyasaya sunduğu KKD ile birlikte aşağıdaki hususları içeren kullanım
kılavuzunu da vermelidir.
İmalatçının veya yetkili temsilcisinin isim ve adresi, Depolama, kullanım, temizlik, bakım, onarım ve
dezenfekte etmeye ilişkin bilgiler (imalatçı tarafındanönerilen temizlik, bakım ve enfeksiyondan arındırmamaddeleri, kullanım kılavuzunda verilen talimata uygunolarak kullanıldığında kullanıcı veya KKD’ye zararvermemelidir),
23
İmalatçı, piyasaya sunduğu KKD ile birlikte aşağıdaki hususları içeren kullanım
kılavuzunu da vermelidir.
Söz konusu KKD’nin sağladığı korumanın sınıfını ya daseviyesini ölçmek için uygulanan teknik testlerdekaydedilen performans sonuçları,
Söz konusu KKD’ye uygun aksesuarların ve yedekparçaların özellikleri,
Farklı risk seviyeleri için uygun koruma sınıfları vebunlara karşılık gelen kullanım limitleri,
24
24.05.2016
7
İmalatçı, piyasaya sunduğu KKD ile birlikte aşağıdaki hususları içeren kullanım
kılavuzunu da vermelidir.
KKD veya belirli parçalarının kullanma ömrü veya sonkullanma tarihi,
Taşımaya uygun paketleme şekli, İşaretlerin anlamı , KKD’lerin tasarımını yapan onaylanmış kuruluşun unvanı,
adresi ve kimlik numarası.
25
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDEKULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİKResmi Gazete Tarihi/Sayısı: 02.07.2013 / 28695
Bu Yönetmeliğin amacı; işyerindeki risklerin önlenmesininveya yeterli derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalıtoplu korunma ya da iş organizasyonu veya çalışma yöntemleriile sağlanamadığı durumlarda kullanılacak kişisel koruyucudonanımların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarlailgili usul ve esasları belirlemektir.
,
26
,
Kapsam(1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
kapsamında yer alan işyerlerini kapsar.
2) Bu Yönetmelik, aşağıda belirtilen kişisel koruyucu donanımları kapsamaz.
a) Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş
elbiseleri ve üniformalar,
b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
c) Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı
gibi kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel
koruyucular,
ç) Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
d) Spor ekipmanı,
e) Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman,
f) Riskleri ve istenmeyen durumları saptayan ve ikaz eden taşınabilir cihazlar.
27
,
Dayanak
Bu Yönetmelik;
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30
uncu maddesine dayanılarak,
b) 30/11/1989 tarihli ve 89/656/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi ve
21/12/1989 tarihli ve 89/686/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifine
paralel olarak,
hazırlanmıştır.
28
24.05.2016
8
,
Tanımlar
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Kişisel koruyucu donanım: 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği esas alınmak
üzere;
1) Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir
veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya
tutulan (Ağustos 2013), bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet,
araç, gereç ve cihazları,
2) Kişiyi bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla üretici
tarafından bir bütün haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş
donanımı,
29
3) Belirli bir faaliyette bulunmak için korunma amacı olmaksızın
taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya
ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzemeyi,
4) Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması
için gerekli olan ve sadece bu tür donanımlarla kullanılan değiştirilebilir
(Ağustos 2013) parçalarını,
ifade eder.
30
İşverenin Yükümlülükleri
Genel kural
(1) Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korunmayı sağlayacak teknik
önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği,
tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Kişisel koruyucu
donanım,
- iş kazası ya da meslek hastalığının önlenmesi,
- çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunması,
- sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi
amacıyla kullanılır. İşveren, toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik verir.
31
Genel hükümler
(1) Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanımı ile ilgili olarak
aşağıdaki hususlara uyulur;
a) İşyerinde kullanılan kişisel koruyucu donanım, Kişisel Koruyucu Donanım
Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tasarlanır ve üretilir. Tüm kişisel
koruyucu donanımlar;
1) Kendisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur.
2) İşyerinde var olan koşullara uygun olur.
3) Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur.
4) Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.
5) Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamına giren ürünlerde uygun
şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.
32
24.05.2016
9
,
b) Birden fazla riskin bulunduğu ve çalışanın bu risklere karşı aynı anda
birden fazla kişisel koruyucu donanımı kullanmasını gerektiren durumlarda, bir
arada kullanılmaya uygun olan ve bir arada kullanıldığında söz konusu risklere
karşı koruyuculuğu etkilenmeyen kişisel koruyucu donanımlar seçilir.
c) Kişisel koruyucu donanımların kullanım şartları ve özellikle kullanılma
süreleri; riskin derecesi, maruziyet sıklığı, her bir çalışanın iş yaptığı yerin
özellikleri ve kişisel koruyucu donanımın performansı dikkate alınarak belirlenir.
ç) Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu donanımların,
zorunlu hallerde birden fazla kişi tarafından kullanılmasını gerektiren
durumlarda, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen problemi doğmaması için
her türlü önlem alınır.
33
d) İşyerinde, her bir kişisel koruyucu donanım için, bu maddenin (a) ve
(b) bentlerinde belirtilen hususlarla ilgili yeterli bilgi bulunur ve bu bilgilere
kolayca ulaşılabilir.
e) Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilir,
imalatçı tarafından sağlanacak kullanım kılavuzuna uygun olarak bakım,
onarım ve periyodik kontrolleri yapılır, ihtiyaç duyulan parçaları değiştirilir,
hijyenik şartlarda muhafaza edilir ve kullanıma hazır bulundurulur.
f) İşveren, kişisel koruyucu donanımları hangi risklere karşı kullanacağı
konusunda çalışanı bilgilendirir.
34
g) İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı konusunda uygulamalı
olarak eğitim verilmesini sağlar.
ğ) Kişisel koruyucu donanımlar, istisnai ve özel koşullar hariç, sadece
amacına uygun olarak kullanılır.
h) Kişisel koruyucu donanımlar çalışanların kolayca erişebilecekleri
yerlerde ve yeterli miktarlarda bulundurulur.
(2) Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak kullanılır, bakımı
ve temizliği yapılır. Talimatlar çalışanlar tarafından anlaşılır olmak zorundadır.
35
Kişisel koruyucu donanımların değerlendirilmesi ve seçimi
(1) İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş
sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken kişisel koruyucu
donanımı belirler.
36
24.05.2016
10
37
Kullanım kuralları
(1) Genel kurallar, Genel hükümler ve Kişisel koruyucu donanımların
değerlendirilmesi ve seçimi maddelerinde belirtilen koşulları sağlayan
kişisel koruyucu donanımlar, yönetmelikte belirtilen işlerde ve benzeri
işlerde, toplu korunma yöntemleri ile risklerin önlenemediği veya tam olarak
sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Yönetmelikte verilen tabloya göre
riskler değerlendirilir ve çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden kişisel
koruyucu donanım kullanılması gereken durumlar belirlenir. İşveren kişisel
koruyucu donanımlardan gerekli olanlarını işyerinde bulundurur. Çalışanların
bu kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü
önlemi alır.
38
(2) Çalışanlar, 6331 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine uygun olarak, iş
sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki
talimatları doğrultusunda kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımları
doğru kullanmakla, korumakla, uygun yerlerde ve uygun şekilde muhafaza
etmekle yükümlüdür.
(3) Çalışanlar kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza
veya eksikliği işverene bildirirler. Arızalı bulunan kişisel koruyucu donanımlar
arızalar giderilmeden ve gerekli kontrolleri yapılmadan kullanılmaz.
Çalışanlara verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman etkili şekilde
çalışır durumda olur, temizlik ve bakımı yapılır ve gerektiğinde yenileri ile
değiştirilir. Kişisel koruyucu donanımlar her kullanımdan önce kontrol edilir.
39
Çalışanların bilgilendirilmesi
İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı esnasında alınması
gereken sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında çalışanlara ve temsilcilerine
bilgi verir.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımının sağlanması
(1) İşveren, bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen konularda çalışanların
veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar.
(2) İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin, kullanılması
gereken kişisel koruyucu donanımların belirlenmesi konularında önceden
görüşlerinin alınmasını sağlar.
Eğitim
Kişisel koruyucu donanımları kullanan kişiler;
Korunmanın gerekliliğini, koruyucunun başka korunmayönteminin yerine veya yanı sıra kullanılmasının nedenlerinive bunu kullanarak sağlayacakları yararı anlamışolmalıdırlar.
Korunma olmadığında (KKD kullanılmadığında) oluşacakmaruziyetin sonuçları konusunda bilgilendirilmelidir.
40
24.05.2016
11
Eğitim:
Kişisel koruyucu donanımları kullanan kişiler;
Kişisel koruyucu donanımların kullanım kuralları ve hangidurumlarda amaca uygun ve etkili çalışmayacağı da açık birbiçimde anlatılmalıdır.
41
Eğitim
Etkili bir kişisel korunma sağlamak için verilecek eğitimde;
Kişisel koruyucu donanım kullanılmasını gerektiren riskinönlenmesi için alınan önlemler,
Bu önlemlere rağmen sürmekte olan riskin düzeyi veolası olumsuz sağlık güvenlik etkileri,
Kişisel koruyucu donanım ile çalışma zorunluluğunun,bu olumsuz etkileri önleme çabasından kaynaklandığı,
42
Eğitim
Etkili bir kişisel korunma sağlamak için verilecek eğitimde;
Kişisel koruyucunu donanımın;- hangi etkilere karşı koruma sağladığı,- nasıl kullanılacağı,- bakımının ve temizliğinin nasıl yapılacağı,- nerede ve nasıl saklanacağı,
anlatılmalı ve uygulamalı olarak gösterilmelidir.
43
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
1. BAŞ KORUYUCULARI2. KULAK KORUYUCULARI3. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI4. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI5. GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI6. EL VE KOL KORUYUCULARI7. AYAK VE BACAK KORUYUCULARI8. CİLT KORUYUCULARI9. VÜCUT KORUYUCULARI
24.05.2016
12
1. BAŞ KORUYUCULARI
A) BaretlerEndüstride (madenler, inşaat sahaları ve diğer endüstriyelalanlar) kullanılan koruyucu baretlerB) Saçlı derinin korunması(kepler, boneler, siperlikli veya siperliksiz saç fileleri)C) Koruyucu başlık(kumaştan veya geçirimsiz kumaştan yapılmış boneler, kepler,gemici başlıkları ve benzeri)
A) Baretler
Başlarına bir cismin düşmesi,
çarpması veya vurulması tehlikesi
olan işlerde çalışan işçilere,başın
korunması için başa iyi oturan ve
yanmaz veya ağır yanar
malzemeden ve elektrik tehlikesi
olan yerler için, iletken olmayan
malzemeden yapılmış uygun
baretler verilecektir.
Plastik Baretler: Darbe tesirlerinden korunmak için kullanılır,Düşme mesafesine bağlı olarak 10 - 155 Kg ağırlığındakicisimlerin etkilerinden korur, Demir-çelik, madencilik, bina, gemi ve tünel inşaatlarındakullanılır, Yalıtkan özelliği nedeni ile 600 V’a kadar güvenlik sağlar,Sert, sağlam, güneş ışınına, yağa, neme dayanıklı plastikmalzemeden yapılmalıdır.Plastik baretler, asgari 300 gr. Ağırlığında olup, iyi kullanıldığıtakdirde 5 yıl süreyle kullanılabilir.Bileşiminde polietüen oranı fazla olan plastik baretler, sıcakortamlarda yumuşadığından, bu yerlerde kullanılmamalıdır.
Yüksek düzeyde yalıtkan-plastik baretler: Bu sınıfa giren baretler, hem darbelere hem de elektrikenerjisi tehlikelerine karşı kullanılır, Yüksek düzeyde yalıtkanlık özelliğine sahiptir. Bu tür baretler üzerinde, havalandırma deliği ve perçingibi metal parça bulunmaz Genellikle, elektrik işlerinde kullanılırlar.
24.05.2016
13
Alüminyum Baretler: İşyerinde duran engellere çarpma riskine karşıkullanımı uygundur, Elektriksel kaza ihtimalinin çok düşük olduğu yerlerdekullanılmalıdır, Alüminyum yapıldığından sıcak çalışma ortamındakullanılabilir, Hafif ve ısıya dayanıklı olması nedeniyle, plastikbaretlerin kullanılamayacağı işler İçin elverişlidir Petrol kuyuları, rafineri ve kimyasallarla çalışılantesislerde kullanılır.
Baretlerin Yapım ve Kullanım Özellikleri:
A- Baretin dış gövdesi, tek parça halinde dikişsiz olmalıdır. Alın bandı ve baş
kolonları, birbirine uygun bir şekilde bağlanarak, başın içine oturduğu bir ağ torba
şeklinde olmalı ve baret dış gövdesini kafadan belirli uzaklıkta tutarak darbenin
etkisini önlemelidir.
B- Baş kolonları (koruyucu yastık); kauçuk, plastik vb. esnek bir malzemeden
yapılmalıdır.
C- Alın bandı ise; Yumuşak, dayanıklı; plastik, deri veya benzer uygun bir
malzemeden yapılmalıdır.
Baretlerin Yapım ve Kullanım Özellikleri:
D- Baretler, kolon ve bantları çıkarılarak kullanılmamalıdır.
E- Baretler, 4 kg.lık çelik bilyenin 1,5 metreden üzerine düşmesine dayanıklı
olmalıdır.
F- Plastik baretler, 600 Volt; elektrik işlerinde kullanılan, yüksek düzeyde yalıtkan
plastik baretler, 30.000 Volt a kadar bozulmadan koruyucu Özelliğini
göstermelidir.
G- Baretler sık sık kontrol ve testten geçirilerek, kullanma ve eskime sonucunda,
koruyucu özelliklerini yitirip yitirmedikleri belirlenmelidir.
H- Baretler, sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli, kullanılmadığı
zamanlarda havadar bir yerde ambalajı içinde saklanmalıdır.
1. BAŞ KORUYUCULARI
B) Saçlı derinin korunması (kepler, boneler, saç fileleri)
Kadın işçilerin, saçlarının, dönen makine aksamlarından korunmasıiçin kullanılır.
C) Koruyucu başlık (normal kumaş veya geçirimsiz kumaştanyapılmış boneler, kepler, gemici başlıkları ve benzeri)
Kirli ve tozlu işlerde ve işyerlerinde, saçı ve başı temiz tutmak; aynızamanda dönen ve hareketli makine aksamından korunmak içinkullanılır.
24.05.2016
14
2. KULAK KORUYUCULARI
Yapılan istatistikler, çalışanların yaklaşık % 25’inin işitmekaybı ile karşılaştığını göstermektedir.
Gürültü maruziyeti, en düşük maruziyet etkin değeri olan80 dB (A) aştığında, işveren kulak koruyucuları sağlayarakişçilerin kullanımına hazır halde bulundurulmalıdır.
Gürültü maruziyeti en yüksek maruziyet etkin değeri olan85 dB (A) ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulakkoruyucuları kullanılmalıdır.
2. KULAK KORUYUCULARI
A) Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar
B) Tam akustik baretler
C) Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar
D) Kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulakkoruyucuları
E) İç haberleşme donanımlı kulak koruyucuları
56
24.05.2016
15
K U L A K T I K A Ç L A R I
K U L A K L I K L A R
Kulak Koruyucuların Kullanımında Nelere Dikkat Edilmeli?
85 dB’in üzerindeki gürültü seviyelerine maruz kalınması halinde
kulak koruyucu kullanılmalıdır.
Sahada kulak koruyucu ekipman takılması gereken alanlar açıkça
işaretlenmiş ise, bu alanlarda kulak koruyucu kullanılması
gerekmektedir.
Gürültülü ortama girmeden önce takılır.
Gürültülü ortamda takmaya ara verilmez.
Gürültülü ortamdan çıkmadan çıkılmaz.
Temizliği çok önemlidir.
Kulak Koruyucuların Alıştırma ProgramıKulak koruyucuların kullanılmasının başlangıcındaki sıkıntılarıaşmak için aşağıdaki gibi bir alıştırma programına görebaşlanılmalıdır.
24.05.2016
16
3. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI
A) Gözlükler
B) Baretli (miğferli) siperler
C) El ve yüz siperleri
A) GÖZLÜKLERUçuşan parçalar ve tehlikeli ışınlardankorunmada kullanılır.Şeffaf, renklicamdan veya plastikten yapılmıştır.Yandan da gelecek tehlikeler için kenarperdeli olanları kullanılır.
Fincan Tipli Muhafazalı Gözlükler:
Gözlük camının herhangi bir nedenlekırılmasıyla, parçaların göze batmasınıönlemek için, camlar fincanların üzerinesıkıca yerleştirilmiştir. Camları kolayca değişebilir.
A) GÖZLÜKLER
Elastik AksamlıMuhafazalı Gözlükler:
İnce toz, duman, asit vesislere karşı kullanılır.Gözlük çerçevesi elastikolduğundan, fincanlı tipleregöre, darbelere karşı daha azkoruyucudur.
24.05.2016
17
3. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARIB) Baretli Miğferli siperler:
Başın üst kısmını, kulakların arkasında kalanbölgeyi, yüz ve boyun kısmını korumada kullanılır.
Ön kısımlarında, filtre koruma camıyerleştirilecek şekilde hazırlanmışpencere vardır.
Kaynak miğferleri, ısıya dayanıklı olupaynı zamanda enfraruj ışınlarınınetkilerine karşı koruma sağlar.
C) El ve Yüz Siperleri:
El Siperleri:Kaynak işleminin özetlenmesinde kullanılırlar,miğferden farkı, başa tutturulmayan, yalıtkanve zor yanıcı bir malzemeden yapılan sapları olmasıdır.
Yüz SiperleriHızla uçuşan parçalar ve tehlikeli sıvısıçramalarına karşı ve sıcak metal işlemeyapılan işyerlerinde kullanılır. Yüz siperleri,yalıtkan ve kıvılcımlanmaz türden olmalı veüzerlerinde bu özellikleri belirten etiketbulunmalıdır.
24.05.2016
18
IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARIİşyeri havasında bulunan zararlı maddeler; metal tozları, çözücüler(solventler) çeşitli zehirlenmelere sebep olurlar. Silis, amyant,kömür tozları gibi zararlılar pnömokonyoz olarak adlandırılanakciğer hastalığına neden olurlar.
Bu ve benzer zararlıların, maksimum konsantrasyon değerlerinigeçmeleri durumunda, uygun aspirasyon sistemleri kullanılmalıdır.
Ancak bu sistemlerin kurulamadığı veya yetersiz kaldığıdurumlarda, solunum sistemi koruyucularının kullanılmasıgerekmektedir.
IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI
Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler Hava beslemeli solunum cihazları Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran
solunum cihazları Dalgıç donanımı Dalgıç elbisesi
71
IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI
A) Hava temizleyici maskeler
B) Hava beslemeli maskeler
C) Temiz havası kendinden olan solunum cihazları(Oksijen Beslemeli)
24.05.2016
19
A) Hava Temizleyici Maskeler
Mekanik Filtre Tipi(Partikül Tutucu) Maskeler:
Metal ve silis tozlarınakarşı kullanılır,
Ortamda asılı duran toz partiküllerisolunum esnasında, filtre tarafından tutulur,
Filtre renginin koyulaşması,koruma özelliğini kaybettiğini gösterir.
A) Hava Temizleyici Maskeler
Kimyasal Filtre Tipi Maskeler:
Havada bulunan toz, gaz, dumanve toksik partiküllere karşı kullanılır,
Zararlı gazlar ve partiküller, aktifgranül kömür tarafından emilerekreaksiyona sokulur.
A) Hava Temizleyici Maskeler
Toz Maskeleri:
Genellikle, selülozik elyaftanyapılmış basit maskelerdir,
0,2 - 5 mikron arasındaki tozlarakarşı kullanılır,
Kullanma süresi çok kısadır,sadece ağız ve burun bölgesini kapatır.
B) Hava Beslemeli Maskeler
İşyeri havasında bulunanzararlı etkilerden korunmaküzere, hortum vasıtasıyladışarıdan hava verilir,
Tehlikeli konsantrasyonlardakitoz, sis, buhar veya gaziçeren tanklar, kuyular,galeriler vb. yerlerde kullanılırlar.
24.05.2016
20
Zararlı gazların yüksekkonsantrasyonlarında ve oksijenyokluğunda, tam bir solunum sağlarlar,
Kimyasal kartuşların belirli kullanmasüreleri vardır, son kullanma tarihi dolankartuşlar değiştirilmelidir,
Filtreler, neme ve mekanik zararlarakarşı korunmalıdır.
Temiz Havası Kendinden Olan Solunum Cihazları IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI
KULLANILDIĞI YERE VE KULLANIM AMACINAUYGUN OLARAK SEÇİLMELİDİR.
HER KULLANIŞTAN SONRA GÖZDEN GEÇİRİLMELİVE FİLTRELERİ ÇIKARILDIKTAN SONRATEMİZLENMELİDİR.
KORUMA ÖZELLİĞİNİ KAYBEDEN FİLTRELER,DEĞİŞTİRİLMELİDİR.
V. GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI
Delinme, kesilme, ergimiş metal sıçramalarına karşıkorunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler,
Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket veönlükler,
Isıtmalı yelekler, Cankurtaran yelekleri, X ışınına karşı koruyucu önlükler, Vücut kuşakları / kemerleri.
24.05.2016
21
VI. EL VE KOL KORUYUCULARI
El koruyucuları
Özel koruyucu eldivenlerMakinelerden, kimyasallardan, elektrik ve ısıdan koruyan eldivenler.
Tek parmaklı eldivenler Parmak kılıfları Kolluklar Ağır işler için bilek koruyucuları (bileklik) Parmaksız eldivenler Koruyucu eldivenler
EL KORUYUCULARI
Nem ve suya karşı, doğalveya sentetik kauçuk, sugeçirmez kumaş, plastikve camyününden yapılmışeldivenler kullanılır.
Darbe ve sıkıştırmayakarşı, eldivenlerin uçlarınaçelik yüksükler konulur.
24.05.2016
22
EL KORUYUCULARI
Ağır döküm parçaları ileçalışılırken, içerisine çelikbileşikler yerleştirilerek takviyeedilmiş eldivenler kullanılır,
Keskin kenarlı aletlerdendoğabilecek tehlikelere karşı,tel dokumayla takviye edilmişeldivenler kullanılır.
EL KORUYUCULARIAlev ve ısıdan korunma:Sıcak malzeme ile çalışılan yerlerde, kromluderi, amyant, alüminyum kumaş veya camelyaflı malzemelerden yapılmış eldivenlerkullanılır.Kimyasal zararlılardan korunma:Asit, yağ ve diğer kimyasal maddelerleçalışılırken, sıvıları ve ince tozlarıgeçirmeyen, kauçuk, PVC, ateşe dayanıklıbranda, cam elyafı, su geçirmez deri gibimalzemelerden yapılmış eldivenler kullanılır.
EL KORUYUCULARI
Elektrik Kazalarına karşı korunma:
Manşetleri eli, bileği şok veyanıklardan koruyacak kadar uzunolan lastik eldivenler kullanılır. Bueldivenler, diğer Plastik eldivenlerlekarıştırılmamalıdır. Bu eldivenlerinüzerinde etkili olabileceği voltaj değeribelirtilmelidir.
KOL KORUYUCULARIKolluklar
Alev, ısı, darbe, kesilme, asit toz sıçramalarına,elektrik ve radyasyon yanıklarına karşı kullanılır.
Genellikle dökümhane, tav ocakları vb. yerlerdekullanılır,
Üç çeşit olarak üretilir. Bilek ve ön kolu örtenler;dirsek hizasına kadar örtenler; omuzlara kadarörtenler,
Alüminyum, astarlı kumaş, kurşunlu deri, kauçukderi, pamuklu - yünlü dokuma gibimalzemelerden üretilir.
24.05.2016
23
Matkap Kazası
Olay 11.09.2007 günü Biga-Çanakkale’deki bir işyerinde olmuştur.
Bir işçi, sabit matkap tezgahında lama demirlerine delik delme
işlemi esnasında, matkap ucunun sol elindeki iş eldivenin sararak
kapması sonucunda sol el işaret parmağının dibinden kopmasıyla
sonuçlanan bir iş kazasına maruz kalmıştır.
1- Parmak Koruyucu Ayakkabılar:
Yuvarlanan ve ağır malzemelerleçalışılan işlerde, ayak parmaklarınınkorunması için kullanılır.
2- İletken Ayakkabılar:
Patlayıcı maddelerle çalışılanyerlerde, insan vücudunda oluşanstatik elektriğin, tehlikesiz bir şekilde,toprağa iletilmesi için kullanılır.
AYAK KORUYUCULARI
3- Yalıtkan Ayakkabılar:
Elektrik şoku kazalarında koruyucudurlar. Üst kısmı deri, taban vetopukları özel kauçuktan imal edilir. Kuru ve sağlam haldeyken tesirlibir koruma sağlar.
4- Kıvılcım Çıkarmayan Ayakkabılar:
Patlayıcı madde imalinde, benzin ve hidrokarbon İçeren tanklarıntemizlenmesinde, güvenle kullanılır.
AYAK KORUYUCULARI AYAK VE BACAK KORUYUCULARI
5- Bot ve Çizmeler:
Sulu, çamurlu ve asitli ortamlarda altılastik veya plastik botlar ve çizmelerkullanılır.
24.05.2016
24
6- Tozluklar:
Bacakları, ateşe ve sıçrayan kıvılcımlarakarşı korumak için döküm işlerinde vefırınlarda kullanılır.
Mutlaka, pantolon altına ve ayakkabıüzerine giyilmelidir. Erimiş maddelerleyapılan çalışmalarda, özellikle dizkapağını örten, yanmaz malzemedenyapılmış tozluklar kullanılır.
AYAK VE BACAK KORUYUCULARI
VIII. CİLT KORUYUCULARI Koruyucu kremler / merhemler
IX. VÜCUT KORUYUCULARIDüşmelere karşı kullanılan donanım: Düşmeyi önleyici ekipman
(gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte)
Kinetik enerjiyi absorbe eden frenleme ekipmanı(gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte)
Vücudu boşlukta tutabilen donanım(paraşütçü kemeri)
96
24.05.2016
25
KORUYUCU GİYSİLER Koruyucu iş elbisesi (iki parçalı ve tulum)
Makinelerden korunma sağlayan giysi (delinme, kesilme vb.)
Kimyasallardan korunma sağlayan giysi
İnfrared radyasyon ve ergimiş metal sıçramalarına karşı korunma
sağlayan giysi
Isıya dayanıklı giysi
Termal giysi
KORUYUCU GİYSİLER Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi
Toz geçirmez giysi
Gaz geçirmez giysi
Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları
Koruyucu örtüler.
24.05.2016
26
104
Amaç
Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde kullanılacak güvenlik
ve sağlık işaretlerinin uygulanması ile ilgili kuralları belirlemektir.
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
27
105
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
Renk Anlamı veya Amacı Talimat ve BilgiKırmızı Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış
Tehlike alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et
Yangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu
Sarı Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol etMavi (1) Zorunluluk işareti Özel bir davranış ya da eylem
Kişisel koruyucu donanım kullanYeşil Acil kaçış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve
yolları, ekipman, tesislerTehlike yok Normale dön
(1) Mavi:
(2) Fluoresan turuncu:
Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir.
Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir.Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat çekicidir.
Aşağıdaki tabloda yer alan hususlar güvenlik rengi kullanılan tümişaretlere uygulanır.
106
Kullanılacak işaret levhaları
Yasaklayıcı işaretler
Temel nitelikler
Daire biçiminde,
Beyaz zemin üzerine siyah piktogram (sembol), kırmızı çerçeve
ve diyagonal çizgi (kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 35’ini
kapsayacaktır)
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
107
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
108
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
28
109
Uyarı işaretleri
Temel nitelikler
Üçgen şeklinde
Sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah çerçeve (sarı kısımlar
işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır)
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
110
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
111
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
112
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
29
113
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
114
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
115
Emredici işaretler
Temel nitelikler
Daire biçiminde,
Mavi zemin üzerine beyaz piktogram (mavi kısımlar işaret
alanının en az % 50’sini kapsayacaktır)
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
116
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
30
117
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
118
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
119
Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri
Temel nitelikler
Dikdörtgen veya kare biçiminde,
Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram (yeşil kısımlar işaret
alanının en az % 50’sini kapsayacaktır)
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
120
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
31
121
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
122
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
123
Yangınla mücadele işaretleri
Temel nitelikler
Dikdörtgen veya kare biçiminde,
Kırmızı zemin üzerine beyaz piktogram (kırmızı kısımlar işaret
alanının en az % 50’sini kapsayacaktır)
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
124
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.
24.05.2016
32
125
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmıştır.