Belgische economie Conjunctuurherstel met twijfels
Essencia Herentals - 18 juni 2014
dr. Johan Van Gompel
senior economist KBC en docent HUB & AMS
2
-25 -20 -15 -10 -5 0 5
Duitsland
Oostenrijk
België
Frankrijk
EMU
Nederland
Finland
Portugal
Spanje
Ierland
Italië
Griekenland
Reëel bbp Q4 2007 – Q4 2013 (%-verandering)
-25 -20 -15 -10 -5 0 5
Werkgelegenheid Q4 2007 – Q4 2013 (%-verandering)
Financieel-economische crisisBelgië heeft de crisis relatief goed doorstaan
3
Wereldwijd (matig) conjunctuurherstel Hand in hand met inflatiedaling
Producentenvertrouwen verwerkende nijverheid(>50 wijst op expansie)
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
Consumptieprijsinflatie(jaarstijging in %)
VS
EMU
China
Olie- & grondstoffenprijzenWisselkoers
Interne devaluatie periferie
30
35
40
45
50
55
60
VS
EMU
China
4
Beduidende groeiverschillen in de EMUMet België bij de betere helft
90
95
100
105
Economische groei in de EMU(reëel bbp, Q1 2008 = 100)
België Duitsland
Frankrijk Nederland
Italië Spanje
EMU
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
Q4 2013
Q1 2014
- +
Economische groei in de EMU & het VK (%-verandering kwartaal-op-kwartaal)
5
80
85
90
95
100
105
110
België
80
85
90
95
100
105
110
EMU
bbp
consumptiegezinnen
consumptieoverheid
investeringen
uitvoer
Q1 2008 = 100
Economische groei: België versus EMU
Belgische economieConjunctuur vindt steun in de binnenlandse vraag
6
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
Reële private consumptie (Q4 2007 = 100)
Reëel beschikbaar gezinsinkomen (Q4 2007 = 100)
Spaarquote gezinnen (rechtse as)
België - Inkomen, consumptie & sparen
Particuliere consumptieSpaarquote keert zich, maar consumentenvertrouwen wispelturig
Consumentenvertrouwen (standaardafwijking v/h LT-gemiddelde)
-3
-2
-1
0
1
2
Duitsland
Vlaanderen
Wallonië
7
70
80
90
100
110
120
130
140
150
170
190
210
230
250
270Uitzendarbeid
(België, Federgon-index)
-8000
-6000
-4000
-2000
0
2000
4000
6000
Ontvangen vacatures (jaarwijziging in ‘000, Vlaanderen, VDAB)
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
-20
-10
0
10
20
30
Maandwijziging in '000 (links)Jaarwijziging in % (rechts)
(*) Aantal werkzoekenden dat in de loop van een maand aan het werk gaat gedeeld door aantal NWW bij begin van die maand
Tijdelijke werkloosheid (Vlaanderen, in ‘000, trend, VDAB)
Arbeidsmarkt Indicatoren wijzen op beterschap, zij het nog schuchter
Werkgelegenheid België
8
5
6
7
8
9
10
11
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
70
80Werkloosheidsverwachting +12M(consumentenenquête, linkse as)
Werkloosheidsgraad (rechtse as)
-3,5
-2,5
-1,5
-0,5
0,5
1,5
Verwerkende nijverheid
Marktdiensten
Bouw
Werkgelegenheidsvooruitzichten(standaardafwijking van LT-gemiddelde)
Arbeidsmarkt Werkgelegenheidsvooruitzichten erg verschillend naargelang sector
9 (*) Griekenland, Ierland, Italië, Portugal & Spanje
Werkloosheidsgraad(geharmoniseerd en seizoensgezuiverd, in %)
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
Vlaanderen
Wallonië
Brussel
Niet-werkende werkzoekenden(jaarwijziging, in %)
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20 GIIPS (*)
België
Frankrijk
Duitsland
Nederland
EMU
Arbeidsmarkt Werkloosheidsgraad stabiel op 8,5%, aantal werklozen stijgt nog
10
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500Vlaanderen
Wallonië
Brussel
Bij faillissement getroffen werknemers(aantal, FOD WASO)
FaillissementenAantal bedrijfsfalingen stijgt niet langer op jaarbasis
-6
-4
-2
0
2
4
6
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
Aantal faillissementen (linkse as)
Reële bbp-groei (rechtse as)
Bedrijfsfaillissementen(jaarwijziging in %)
11
-35
-25
-15
-5
5
15
-15
-10
-5
0
5
10
15
Industriële productie (excl. bouw,jaarwijz. in %, linkse as)
NBB-indicator (rechtse as)
-3
-2
-1
0
1
2
Duitsland
Vlaanderen
Wallonië
Producentenvertrouwen in de verwerkende nijverheid
(afwijking v/h LT-gemiddelde)
Industriële productie & NBB-indicator Verzwakking van het ondernemersvertrouwen
12
82
86
90
94
98
102
106
110
114België
Duitsland
Nederland
Frankrijk
Reële uitvoer (Q1 2008 = 100)
Buitenlandse handelZwakker Q4 2013 en Q1 2014, maar uitvoerbestellingen trekken weer aan
-3,5
-2,5
-1,5
-0,5
0,5
1,5
2,5
Enquête NBB
Afgevlakte reeks
België - Uitvoerbestellingen in de verwerkende nijverheid
(standaardafwijking v/h LT-gemiddelde)
13
BedrijfsinvesteringenHerstel vanop een nog erg laag niveau
70
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
Bedrijfsinvesteringen België (jaarwijz. in %, links)Capaciteitsbezettingsgraad verw.nijv. België (rechts)Gemiddelde sinds 1980Capaciteitsbezettingsgraad verw.nijv. Duitsland (rechts)
74
78
82
86
90
94
98
102
België
Duitsland
Nederland
Frankrijk
Investeringen (bruto kapitaalvorming, Q1 2008 = 100)
14
BedrijfskredietenZwakke kredietvraag, ondanks conjunctuurherstel
-40
-30
-20
-10
0
10
20
-5
0
5
10
15
20Kredietgroei België (*)
Kredietgroei EMU (*)
Conjunctuurindicator NBB (rechtse as)
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
-75
-50
-25
0
25
Kredietvraag vanwege Belgische bedrijven (*)
Conjunctuurindicator NBB
(*) Jaarwijziging uitstaande volume, in % (linkse as) (*) Bank Lending Survey, saldi: > 0 toename vraag, < 0 = afname vraag
15
95
100
105
110
115
120
125
130
135
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
Investeringen in woongebouwen (reëel, begin 2002 = 100, rechteras)
Bouwvergunningen (in '000, voortschr.gem., linkeras)
Opgestarte bouwwerven (in '000, voortschr.gem., linkeras)
Anticipatie-effect bouwvergunningen om aan nieuwe EPB-vereisten te ontsnappen
Investeringen in woningbouwAan de beterhand, maar herstel uiterst matig vanop een laag niveau
16
-34
-29
-24
-19
-14
-9
-4
1
6
Producentenvertrouwen verwerkende nijverheid
Producentenvertrouwen bouwsector
Investeringen in woningbouwBouwsector blijft relatief pessimistisch
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
2,5
Barometer BouwunieBarometer Confederatie BouwNBB-indicator bouw
NBB-indicator
Afwijking van gemiddelde
17
40000
60000
80000
100000
120000
140000
160000
180000
50000
52000
54000
56000
58000
60000
62000
64000
66000
68000
70000 Aantal vastgoedtransacties (linkse as)
Nieuwe productie hypotheekleningen(rechtse as)
Naar een correctie van Belgische vastgoed ? Nog geen prijsdaling, wel al duidelijke terugval van de vastgoedactiviteit
Huizenprijzen (2011Q1 = 100)
94
96
98
100
102
104
106
108België (ECB-index)
België (Eurostat-index)
België (FOD-index)
18
Belgische hypotheekmarktZwakke kredietvraag
Nieuwe productie woningkredieten (excl. herfinancieringen, 3m voortschr. gem. )
Bron: BVK* Breuk wegens uitbreiding van het
aantal rapporterende instellingen
10
15
20
25
30
35
€ 1,0
€ 1,5
€ 2,0
€ 2,5Aantal in '000, rechts
Bedrag in mld €, links
-60
-40
-20
0
20
40
60
80Verandering in kredietvoorwaarden
Verandering in kredietvraag
Verstrakking
/ daling (*)
(*) Een negatief teken impliceert een verstrakking van
de kredietvoorwaarden, respectievelijk een daling van
de kredietvraag (en vice versa)
Bank lending survey NBB
19
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
Algemene indexGezondsheidsindexOlieprijs (in EUR, rechts)
België – Nationale consumptieprijsindex (jaarwijziging in %)
Inflatie BelgiëKerninflatie hoger dan in de EMU
0,5
1
1,5
2
2,5
3
Algemene inflatie
Kerninflatie
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
België
EMU
Geharmoniseerde consumptieprijsindex (jaarwijziging in %)
20
Reële bbp-groei 2014-2015 (in %)
Groeivooruitzichten BelgiëSterkere maar bescheiden groei, niet langer boven EMU-groei
Evolutie consensusverwachting reële bbp-groei in 2014 (in %)2014 België EMU Duitsland
EC (feb.) 1,4 1,2 1,8
OESO (dec.) 1,1 1,0 1,7
IMF (april) 1,2 - -
Consensus (mei) 1,2 1,1 1,9
Planbureau (juni) 1,4 1,2 1,8
KBC (juni) 1,2 1,2 2,1
2015 België EMU Duitsland
EC (feb.) 1,7 1,8 2,0
OESO (dec.) 1,5 1,6 2,0
IMF (april) 1,2 - -
Consensus (mei) 1,4 1,4 2,0
Planbureau (juni) 1,8 1,8 2,0
KBC (juni) 1,5 1,7 2,1
0,5
0,7
0,9
1,1
1,3
1,5
1,7
1,9
2,1
Voorspelling gemaakt in maand
EMU (consensus) EMU (KBC)
Duitsland (consensus) Duitsland (KBC)
België (consensus) België (KBC)
21
Diepterecord voor Belgische langetermijnrente(in %)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
0
1
2
3
4
5
Spread België-Duitsland (rechtse as)Belgische OLODuitse Bund
In % 16/06 +3MEind
2014+12M
Eind
2015
Beleidsrente
ECB0,15 0,15 0,15 0,15 0,15
10-jaarsrente
Duitsland1,35 1,50 1,80 2,10 2,25
10-jaarsrente
België1,83 2,00 2,30 2,60 2,65
Spread
(in basispunten)45 50 50 50 40
Rentevooruitzichten BelgiëSpread met Duitsland blijft rond 50 basispunten
Rentevooruitzichten (in %)
Recommended
