Pag-uulat sa Araling Panlipunan - Ekonomiks
Ipinasa nila Gershei Quirao, Micol Villaflor
at Kierbert Ocampo
Ipinasa kay G. Dionisio Homol
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
• Ang Pilipinas ay isang bansang nagtataglay
ng masaganang pinagkukunang-yaman.
Halimbawa: Tropical rainforests, Mayamang
deposito ng mineral, at Marine biodiversity.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
YamangTao
YamangKapital
Binubuo ng
mahalaga sa pagbuo ng mga
Produkto at Serbisyo
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
Yamang Lupa
YamangTubig
YamangMineral
Yamang Gubat
Yamang Enerhiya
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Likas
• mga yamang nagmumula sa kalikasan.
• matatabang lupain, mayamang deposito ng mineral, malalawak na dagat, iba't ibang uri ng halaman at hayop.
• ginagamit bilang hilaw na sangkap sa pagbuo ng mga produkto
• nagbibigay ng pangunahing kabuhayan sa mga Pilipino
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
1. Yamang Lupa
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Lupa • Pilipinas = kabuuang sukat na 30, 000,000 ektarya
• binubuo ng iba't ibang anyong lupa (kabundukan, kapatagan, burol, talampas, at mga pulo)
• ginagamit bilang sakahan at taniman
• tinatayuan din ng mga gusali, pabrika, at pagawaan ng iba't ibang produkto
• Pinagmumulan ng mga hilaw na materyal
• Taniman ng mga pangunahing pagkain ng mga Pilipino
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Lupa
1. Alienable and Disposable
• 14, 208, 000 ektarya
• lupang walang nagmamay-ari
• maaring ipagbili, ipamana, ipamahagi, at ariin ng isang pribadong indibidwal
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Halimbawa: Lupaing Agrikultural, Industriyal, Residensiyal, at Komersiyal
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Lupa
1. Forest Land o Kagubatan
• 15, 792, 000 ektarya
• mga lupaing pagmamay-ari ng pamahalaan
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Lupa
Dagdag-kaalaman!
Ang rehiyon ng Mimaropa ang may pinakamalaking forestland area sa bansa ( 1. 75 milyong ektarya.
Samantalang, ang National Capital Region ang pinakamaliit na forestland area ( 15,368 ektarya ).
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
Yamang Gubat
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Gubat
• Ayon sa NSO, 15. 79 milyong ektarya o 52.6% ang kagubatan na meron sa Pilipinas
• ang kagubatan ay isang mahalagang yaman ng ating bansa
• nagpapanatali ng balanseng ekolohikal sa ating kapaligiran
• pinaninirahan ng iba't ibang uri ng hayop
• pinagmumulan ng mga produktong mula sa kahoy
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Gubat
• malalaking puno - pumipigil sa malaking pagbaha dahil sa ugat na nakakapit sa lupa
• dahon - nagsisilbing panlaban sa tuwirang polusyon likha ng mga usok na galing sa mga sasakyan at pabrika
• Bagama't napakahalaga ng kagubatan sa bansa, ito ay nahaharap sa mabilis na pagwasak at pagkaubos ng kasalukuyan.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Gubat
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
YamangTubig
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tubig
• Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang kabilang sa Coral Triangle
• nagtataglay ng mayaman at masaganang coral reefs at magroves (nagsisilbing tahanan ng iba't-ibang species ng isda at organismong nabubuhay sa tubig)
• Sa kasalakuyan, nahaharap sa iba't ibang suliranin na maaring magresulta sa tuluyang pagkaubos at pagkasira nito
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tubig (Mga Suliranin)
Pagkasira ng mga Coral Reef Dahil sa maling paraan ng pangingisda tulad ng trawl fishing, coral mining, cyanide fishing, at muro-ami fishing.
PolusyonDahil sa walang tigil na pagtatapon ng mga basura at industrial waste sa mga ilog at dagat - nagdudulot ng pagkamatay ng mga isda at iba pang organismo.
Pagtatapon ng mga nakakalasong kemikal mula sa mga malalaking minahan sa mga ilog at lawa.
Paninirahan sa mga tabing ilog at lawa Dahilan ng patuloy na pagdami ng mga basurang itinatapon dito, pagligo, paglalaba, paglilinis, pagluluto...
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tubig (Bohol Coral Reefs)
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
Yamang Enerhiya
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Enerhiya
• Tumutukoy sa lakas na ginagamit upang mapagana o mapaandar ang iba't ibang industriya.
• nag-aambag ng suplay ng koryente upang mapagana ang makinarya na ginagamit sa paglikha ng mga produkto at paghahatid ng serbisyo.
• Hydropower• Solar • Geothermal • Wind• Coal
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Enerhiya
• HydropowerIto ang enerhiyangnagmumula sa yamangtubig.
Hal. Turbine napinapaiikot ng tubigmula sa Maria CristinaFalls
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Enerhiya
• SolarIto ang enerhiyangnagmumula sa init ngaraw gamit ang solarpanel.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Enerhiya
• Geothermal
Ito ang enerhiyang
nagmumula sa init
mula sa ilalim ng lupa.
Hal. Geothermal Plant sa Tiwi, Albay.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Enerhiya
• WindIto ang enerhiyangnagmumula sa hanginat nililinang sapamamagitan ngwindmill.
Hal. Bangui windmillssa Ilocos Norte
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Enerhiya
• Coal
Ito ang enerhiyang
nagmumula sa mga
sinusunog na coal,
isang uri ng fossil fuel.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Likas
YamangMineral
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Mineral
• Ang Pilipinas ay may lupaing mayaman sa mga mineral.
• mahahalaga ang mga ito sapagkat ito ang pinagmumulan ng mga hilaw na materyales na kakailanganin sa paglikha ng mga produkto
• pagmimina - naibibigay na hanapbuhay para sa mga Pilipino
• Non-renewable resource...ang sobrang paggamit at pag-abuso dito ay maaring humantong sa tuluyang pagkawala at pagkaubos ng mga ito.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Mineral sa Pilipinas (Metallic) Precious metals Gold Silver Base MetalsChromiteCopperNickelManganeseZinc
(Non-Metallic) Bentonite Clay Limestone Coal Marble
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Tao
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tao• Ang tao ang itinuturing pangunahing salik sa
pagpapatakbo ng ekonomiya ng buong bansa.
• Ginagamit ng tao ang kaniyang talino, kakayahan, at kasanayan upang paunlarin at pagyamanin ang mga likas na yaman na siyang kinakailangan sa paglikha o paggawa ng mga produkto at serbisyo na siya ring gagamitin ng mga tao.
• Ang tao din ang bumubuo o gumagawa ng mga yamang kapital.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tao
• Populasyon - bilang o dami ng taong naninirahan sa isang lugar.
* ito ang magbibigay sa atin ng mahalagang
impormasyon tulad ng birth and death rate, edad, literacy rate, relihiyon, at employment rate ng populasyon ng buong bansa.
* resulta = maaring gamitin ng pamahalaan sa
pagbuo ng mga programa at patakarang makatutulong sa pagpapabuti at pagpapaigi sa kalagayan ng pamumuhay ng mga tao.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas• umaabot na sa 94, 013, 200 ang kabuuang
populasyon ng Pilipinas (47, 263, 600 = Lalaki , 46, 749, 600 = Babae, Kalahati = bata)
• Kasabay ng patuloy na paglaki ng populasyon...
*Dumadami ang mga suliranin tulad ng kakulangan ng pagkain, kawalan ng hanapbuhay, kawalan ng matitirhan, at mga isyu sa kalusugan, edukasyon, kapayapaan, at kalikasan.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Tao • ang isang malaking populasyon ay may mabuti at
masamang epekto sa isang ekonomiya.
*patuloy na nagiging banta sa pagkaubos ng likas na yaman dahil sa kawalan ng kaalaman sa likas-kayang paggamit = pagkakasama
*nakakarami sa populasyon ay kabilang sa lakas paggawa na siyang lilinang at lilikha ng mga produkto at serbisyo = nakakabuti
• malaking populasyon = isang malaking pangkat ng potensiyal na konsyumer para sa mga likhang produkto at serbisyo ng isang ekonomiya.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Kapital
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Yamang Kapital
• ito ang mga bagay na nalikha ng tao na maaring gamitin sa paggawa ng iba pang mga produkto.
Hal. Makinarya, Sasakyan, Planta, at mga gamit pantelekomunikasyon
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
• Nakatutulong upang mapabilis ang pangangalap, pagpoproseso, at paglinang ng mga hilaw na materyales mula sa mga yamang likas na kailangan sa paglikha at paghatid ng mga produkto.
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasYamang Kapital • Mga Pangunahing Suliranin * Depreciation = pagbaba ng halaga ng mga
pangunahing produkto ng yamang kapital -Nagkakaroon ng depreciation sa mga
bagay na naluluma o kaya naman ay naabutan na ng gamit na mas bago o bunga ng mas mataas na antas ng teknolohiya.
-Pagkaluma ng isang bagay = apekto sa performance at efficiency sa pagbuo o paglikha ng iba pang produkto.
Mga Pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
Produksyon at Serbisyo
Mga Pinagkukunang-yaman ng PilipinasProduksyon at Serbisyo • Ano-ano nga ba ang mga produkto at serbisyo na
nakuha at maari pang makuha ng bawat Pilipino sa mga kayamanan ng bansang Pilipinas?
1. Pagmimina 2. Pangingisda3. Teknolohiya 4. Pagkain5. Elektrisidad 6. Tubig7. Sasakyan 8. Gasolina
Maraming salamat po!